تایید نوربخش بر نگرش های اقتصادی درباره حکمرانی در ابتدای انقلاب🇮🇷
✍برگزیده کتاب #اقتصاد_سیاسی_جمهوری_اسلامی - #محسن_نوربخش

✅در آن زمان یک نگاه افراطی وجود داشت مبنی بر اینکه #دولت هیچ کاره است. بنابراین اعمال هر گونه سیاستی از طرف دولت باید متوقف شود که بعد از این بحث چنین نتیجه گیری می شد که #احکام_ثانویه ای که دولت بنابر اضطرار در آنها دخالت می¬کرد هم خلاف شرع و اسلام است که مرحوم حسینی، آقای نصیرالدین نوری که با حاج #سید_منیر معروف بود ، جز پایه گذاران این فکر در #حوزه_علمیه بودند. این جریان نمایندگان خود را در #هیات_دولت داشت. #حبیب_الله_عسگر_اولادی به عنوان #وزیر_بازرگانی و #احمد_توکلی به عنوان #وزیر_کار.

✳️مصاحبه با #محسن_نوربخش

https://telegram.me/taknevesht

چند نکته در نسبت فعالیت های سیاستگذارانه با #مبانی #انقلاب_اسلامی🇮🇷
✍️ بخش سوم و پایانی : نسبت با راه حل های #غرب +‌ #جامعیت +‌ تقسیم کار

✳️در بیان نکاتی درباره چالش مبانی و نسبت آن با حل مسائل کشور به این نکته اشاره شد که مبانی بیش از آنکه جنس دانش داشته باشند از جنس بینش هستند. همچنین درباره اهمیت عمل و ضعف های فعلی کشور در این عرصه نکاتی گفته شد. در بخش پایانی یادداشت به تعامل با غرب، مسئله جامعیت و تقسیم کار در حل مسئله اشاره می‌شود.

4️⃣ گرچه حقیقتا باید به هر #پدیده_غربی بدبین بود لیکن در مواجهه با #تجربیات_غرب نه می توان اصل را بر تایید #غرب گذاشت و نه بر رد آن.

◀️اگر در موضعی تعارض بین حرف غربی با مبانی دینی و انقلابی روشن باشد باید آن حرف را کنار گذاشت. این را قبول نداریم که #پژوهشگر و #سیاست_پژوه یک حرف معارض با #مبانی_دینی و انقلابی را به آسانی و در اولین مواجهه به بهانه اینکه چاره ای نیست و تجربه دنیا است و امثال آن توجیه نماید. شاید با تساهل زیاد از مسئولان بواسطه معذوریت اجرا بتوان چنین چیزی را پذیرفت، اما پژوهشگر نمی تواند و نباید این را بگوید.

◀️اگر جایی از یک سو تبیین تعارض آسان نیست و به آسانی نمی توانیم بگوییم که بین اندیشه انقلاب و #تجربه_غرب تعارض وجود دارد و از سوی دیگر تجربه غرب واقعا مسئله کشور را حل می‌کند باید از آن تجربه استفاده کنیم. البته سوء ظن به غرب کار شایسته ای است. حقیقتا باید به هر چه که از طرف غرب می آید سوء ظن داشت اما به حکم سوء ظن نمی توانیم خودمان را از تجربه بشریت محروم کنیم. به‌ویژه اینکه کشور هم سئوالاتی دارد و مسائلی که حل آن ضروری است. بنابر این تابع میزان منفعت استفاده از چنین تجربه هایی برای کشور و متصور بودن راه حل های جایگزین می توان برای استفاده از تجربیات غرب تصمیم گرفت.

5️⃣تولید مبانی مسئولیت همه آحاد جامعه و فعالان علمی نیست. به‌ویژه نهادهایی که به دنبال حل مسئله و پاسخ به مسائل (اعم از راهبردی و یا مقطعی)‌هستند نمی تواند مسئولیت تولید مبانی را هم بر دوش بگیرند. اما همه و از جمله نهادهای مذکور باید مبتنی بر مبانی عمل کنند. کار بدون مبانی از هیچکس پذیرفته نیست و به جایی هم نخواهد رسید. برای این دسته از نهادها، مبانی حجت آور، #قانون_اساسی، اندیشه حضرت #امام_خمینی(ره) و #مقام_معظم_رهبری، #سیاست_های_کلی ابلاغی مقام معظم رهبری و امثال آن است. هر حرفی که بخواهد نقش مبانی تصمیم‌سازی در جمهوری اسلامی را ایفا نماید باید به نحوی در نظامات رسمی و قانونی کشور نظیر اندیشه رهبری، ابلاغیه های ایشان،‌ قانون اساسی و امثال آن تثبیت شود و یا لااقل معارض آن نباشد. البته ضعف #حوزه_علمیه را نباید نادیده گرفت که اکثر جریانات حوزوی هنوز نتوانستند نسبت خود با انقلاب اسلامی را به درستی برقرار کنند. اندک جریاناتی که تلاش کردند تا #نوآوری دینی متناسب با انقلاب اسلامی را ارائه دهند هم از تجربه و شناخت دقیق از مسائل کشور محروم بوده اند.

6️⃣یک توجیه مهم و یک #گفتمان قدیمی این است که باید ابتدا #برنامه_جامع داشت و بعد عمل کرد. مهمترین سئوالی که این گفتمان را به چالش می کشد حد یقف جامعیت است. یعنی این سئوال که کی جامعیت حاصل می‌شود؟ آیا امام (ره) انقلاب را متوقف بر جامعیت نمود یا بر اساس تکلیف آنچه را که می دانست عمل کرد تا آنچه را که نمی داند حاصل شود؟ سئوال دوم محاجه با تجربه بشریت است. مگر غربی ها ابتدا یک منظومه کامل را تهیه کردند و بعد بر مبنای آن تمدن ساختند؟ قطعا چنین نبوده است. غربی ها عمدتا عمل کردند و عملشان را تبدیل به نظریه کردند و جامعیت بخشیدند. البته برای عملشان فکر کردند اما برای عملشان! این محاجه درباره انقلاب و اسلام هم قابل طرح است. با این منطق همانطور که برخی ها جرات کردند و به زبان آوردند حضرت امام ره نباید انقلاب می کردند و به قول برخی ها زود انقلاب کردند!!! اینها تصور می‌کنند اگر امام دیرتر انقلاب می کردند با مبانی جامع تری برای اداره کشور مواجه بودند غافل از اینکه آن مبانی جز با حکومت کردن حاصل نخواهد شد!

✳️خلاصه کلام این است که اولا باید با مبانی عمل کرد لیکن مبانی بیش از آنکه از جنس دانش باشد از جنس بینش است و مبانی جز با درگیر بودن در مسئله و حل مسئله حاصل نخواهد شد. باید در گود عمل فکر کرد و عمل کرد تا مجموعه نظر و عمل با هم به تکامل برسد.

در آتی برخی سئوالات مبنایی بی جواب که حاصل چند سال حل مسئله است را طرح می کنم تا با مثالهای دقیقی مشخص شود که چگونه حل مسئله، مبانی ایجاد می کند و چطور بدون درگیر بودن در حل مسئله از سئوالات مهم مبنایی دور می مانیم

عضویت در #خودجوش
https://telegram.me/joinchat/BMHdaT1YTXitS9wuZVGCFg

فقه حکومتی و چند دستور کار پیشنهادی برای فعالیت‌های نظری حوزه های علمیه🇮🇷

1⃣درباره فعالیت های #نظری برای حل مسئله های کشور جریانات متنوعی وجود دارد.  در یک سو عده ای معتقد بودند که #حوزه_علمیه برای حل مسائل کشور چیزی در چنته ندارد و باید از همین راه حل های موجود غرب استفاده کنیم. اگر هم به آنها اشکال می کردیم محاجه می‌کردند که #راه_حل_بومی تان را بیاورید ما انجام می‌دهیم.
 
2⃣حلقه مکمل این جریان هم کسانی بودند که کار نظری را بلند مدت می دانند و کاری به مسائل جاری کشور ندارند. از ترس جامع نبودن و فقدان مطالعات بنیادین و عمیق جرات تایید و یا اظهار نظر درباره هیچ راه حلی را ندارند. این عده رفته اند تا مطالعه عمیق بلند مدت کنند و ببینند که برای کشور چه باید کرد.

3⃣ معتقد بودیم نباید راه حلی خلاف #مبانی_دینی و #انقلابی برای مسایل کشور تجویز کرد،  اما معطل کامل شدن و رسیدن به یک #نقشه_جامع او هم از مسیر غرق شدن در مبانی هم نمی شود ماند. معتقد بودیم نگاه اول مسیر کشور را منحرف می‌کند و نگاه دوم هیچگاه نمی‌تواند نیازهای حقیقی نظری و عملی #نظام_اسلامی را پاسخ دهد. #تکنوکرات شدن معلول نگاه اول و محجور ماندن #فقه_حکومتی و نظایر آن معلول نگاه دوم است.

4⃣معتقد بودیم باید با دانسته های فعلی دینی و بومی مسئله ها را یکی یکی حل کنیم و تا حد توان راه حل های بومی خودمان را بیابیم  و #الگوی_اسلامی_ایرانی_پیشرفت را خروجی چنین فرایندی می‌دانستیم. معتقد بودیم از طریق حل مسأله می توانیم به دستور کارهای نظری مناسب دست پیدا کنیم و بدون آن به فعالیت‌های نظری کم ثمر کشیده خواهیم شد.
 
✳️در تجربه ده ساله، مصادیق ارزنده ای در این باب حاصل شده است که در سلسله یادداشت هایی تشریح خواهد شد. نقطه تمرکز بیان مثال و مصداق است هر چند از ریشه های نظری یکسانی برخوردار باشد. مثلا مسئله #حریم_خصوصی و #حقوق_عمومی از مبدا ده ها مسیله نظری در کشور است.

1⃣ سرکشی به حساب‌های بانکی.

🔵 حساب‌های بانکی یکی از مهمترین منابع حکمرانی در جهان هستند. همانطور که این سال‌ها لمس کردیم آمریکا متکی بر اطلاعات بانکی توانست بخش مهمی از تحریم ها را علیه کشور اعمال کند.

🔵 با تکیه بر نظام بانکی است که می توان فرار مالیاتی را کنترل کرد و می توان جلوی بسیاری از مفاسد اقتصادی را گرفت. نظام بانکی است که می تواند ضمانت روابط اقتصادی را تضمین کند و بین فعالان اقتصادی ایجاد کند. بر همین اساس است که در همه دنیای اطلاعات بانکی مورد استفاده حکومت قرار می‌گیرد.

🔵 لیکن در سال‌های گذشته گفته شد که دولت به حساب‌های بانکی سرکشی نمی‌کند. این حرف بدان معنا است که حکومت را از منبع مهم اطلاعاتی محروم می کنیم و در بانک مرکزی در سال‌های گذشته با جدیت بر این موضوع پا فشاری کرده است.

🔵 مبنای نظری این بحث کجاست؟ یعنی اطلاعات بانکی مردم را حریم خصوصی تلقی کرده ایم؟ شرکت ها را چطور؟  می دانیم که این حرف یعنی اخته کردن حکومت در نظارت بر اقتصاد و ایجاد امنیت و سلامت اقتصادی؟ یعنی تضمین رخداد فساد در اقتصاد و یعنی ترجیح برخورد پس از وقوع بر پیشگیری از فساد. یعنی خیلی اتفاق ها.
 آیا فقه حکومتی چنین اجازه ای را می‌دهد؟ چرا؟ اگر بله حد و حدودش کجاست؟ تراکنش های افراد خصوصی است یا حجم گردش مالی شان یا....

🔵 به هر حال بانک مرکزی که از شورای فقهی هم برخوردار است باید مبانی دینی این نظرش را روشن کند و بویژه به انتظارات مردم از حکومت اسلامی در راستای سلامت و امنیت اقتصادی هم پاسخ دهد.

✳️تبصره. در همین موضوع شورای نگهبان به استفاده از حساب‌های بانکی برای اخذ مالیات اشکال نگرفته است. اما این حرف که برای شناسایی مشمولان یارانه به حسابهای بانکی مراجعه نشود قابل درک نیست. البته مسئله مصداق نیست، مبنای نظری است.

به خودجوش بپیوندید
https://telegram.me/joinchat/BMHdaT1YTXitS9wuZVGCFg

فقه حکومتی و چند دستور کار/ بخش دوم🇮🇷
پیشنهادی برای فعالیت‌های نظری حوزه های علمیه

همانطور که در بخش اول گفته شد در فعالیت‌های نظری حول انقلاب اسلامی نمی‌توان معطل کامل شدن و رسیدن به یک #نقشه_جامع از مسیر غرق شدن در مبانی ماند، همچنان که نمی‌توان چشم بسته از غرب تبعیت کرد. نگاه دوم مسیر کشور را منحرف می‌کند و نگاه اول به محجور ماندن #فقه_حکومتی منجر می‌شود.

معتقد بودیم از طریق حل مسأله می توانیم به دستور کارهای نظری مناسب دست پیدا کنیم و با پرداختن به آنها پازل نظری جمهوری اسلامی را تکمیل نماییم که در سلسله یادداشتهایی برخی مثال ها را ذکر میکنم.


2⃣ مثال دوم. افشا و انتشار عمومی دارایی های مسئولان

✳️ میدانیم افشای حقوق و دارایی های مسئولان یکی از رایج ترین ابزارهای مبارزه با فساد در دنیا است. قبلا در پستی نشان داده شد که در کشورهای دنیا نه تنها حقوق مسئولان ، بلکه حقوق کارمندان را نیز منتشر می کنند.

✳️ممکن است منطق آنها این باشد که حقوقی که از دولت پرداخت می‌شود از پول مردم است و این حق مردم است که بدانند این پول کجا می‌رود. بنابراین نه فقط حقوق مسئولان بلکه حقوق کارمندان را هم منتشر می کنند.

✳️در عین حال ممکن است اینگونه تلقی شود که حقوق هر فردی جز حریم خصوصی اوست و نظام اسلامی باید به #حریم_خصوصی افراد احترام بگذارد و با همین منطق نه‌تنها حقوق کارمندان منتشر نمی‌شود بلکه حقوق و دارایی #مسئولان هم منتشر نمی‌شود.

✳️ممکن است عده ای حقوق کارمندان را حریم خصوصی تلقی کنند اما برای مسئولان دایره حریم خصوصی را محدود کنند. مثلا معتقد باشند در نظام اسلامی مسئول باید ساده زیست باشد و بر همین اساس قائل باشند برای محل زندگی و نوع ماشین و حد حقوق و... محدودیت حاکمیتی و قانونی تعیین کنند و حقوق و دارایی های آنها را برای مردم منتشر کنند و...
و گزاره هایی شبیه این.

❇️به هر حال این یک سئوال #نظری است که کدام یک از چنین گزاره هایی در منطق نظری نظام اسلامی تایید میشود و حد و حدود حریم خصوصی برای کسانی که از #بیت_المال ارتزاق می‌کنند برای بیت المال تصمیم گیری می کنند و بویژه برای مسئولان کجاست؟

حقیر خیلی علاقمندم مواضع جریانات #حوزه در این زمینه را بشنوم و اگر نظر مورد اجماعی هست برای تحقق آن تلاش کنم.

به خودجوش بپیوندید
https://telegram.me/joinchat/BMHdaT1YTXitS9wuZVGCFg

#فقه_حکومتی و چند دستور کار/ بخش سوم🇮🇷
#خلق_پول بانک‌ها

✳️ مقدمه. همانطور که در بخش اول گفته شد در فعالیت‌های نظری حول #انقلاب_اسلامی نمی‌توان معطل کامل شدن و رسیدن به یک #نقشه_جامع از مسیر غرق شدن در مبانی ماند، همچنان که نمی‌توان چشم بسته از #غرب تبعیت کرد. نگاه دوم مسیر کشور را منحرف می‌کند و نگاه اول به محجور ماندن #فقه_حکومتی منجر می‌شود.

✳️ معتقد بودیم از طریق #حل_مسأله می توانیم به دستور کارهای نظری مناسب دست پیدا کنیم و با پرداختن به آنها پازل نظری #جمهوری_اسلامی را تکمیل نماییم که در سلسله یادداشتهایی برخی مثال ها را ذکر میکنم.


3⃣ مثال سوم. #خلق_پول #بانک

✳️ مقوله خلق پول و یا به قول قدیمی آن #چاپ_پول یکی از مهمترین و اثرگذارترین پدیده ها بر #نظام_اقتصادی است. علمای #حوزه در سالهای پس از انقلاب بحث های زیادی درباره #عقود_اسلامی در #نظام_بانکی انجام داده اند اما مقوله خلق پول علی رغم اهمیت آن جایگاه چندانی در مباحث اقتصادی حوزه نداشته است.

✳️ امروز دولت و #حکومت یک خالق #پول است که به طور کلی خلق پول آن در پایه پولی تجلی پیدا می کند. اما از آن مهمتر بانکها هستند که بیش از هشتاد درصد #نقدینگی را تولید می کند. سئوال جدی ای که حوزه باید به آن پاسخ بدهد این است که مبنای شرعی و نظری مجوز چنین خلق نقدینگی چیست و چرا؟

✳️ مهمتر از اصل خلق پول این است که بانکها خودشان درباره توزیع این پول تصمیم می گیرند و مرتبه ای از اهمیت این است که این بانکها دیگر دولتی نیستند. بخش مهمی از #بانک ها خصوصی هستند.

✳️ ✳️ به طور خلاصه به #بانک_خصوصی اجازه داده ایم نقدینگی تولید کند و بعد خودش هم آن را توزیع کند.
حوزه باید پاسخ بدهد که بر چه مبنای فقهی و شرعی این جواز را می دهد و اساسا آیا به این وجه از نظام بانکی هم به اندازه عقود پرداخته است.

✳️ اگر بخواهم صریحتر بگویم ریشه #ربا در نظام بانکی بیش از آنکه به عقود ربط داشته باشد به این مناسبات ربط دارد و یا لااقل میتوانیم بگوییم بدن حل مسأله خلق پول ربا حل نخواهد شد که عموما این مسئله در #حوزه_علمیه مغفول بوده است.

به #خودجوش بپیوندید
https://telegram.me/joinchat/BMHdaT1YTXitS9wuZVGCFg

ترس از #سازوکار و هزینه تراشی برای نظام🇮🇷
گذری بر حواشی دیدار #طلاب تهران با #مقام_معظم_رهبری

⁦1⃣⁩ بدیهی است که افراد متنوعی در محضر #مقام_معظم_رهبری صحبت کردند و متنشان چک نشده است و هر چه دوست داشتند گفتند. لااقل بنده اجازه صحبت در محضر ایشان را داشتم و کسی هم متن من را چک نکرده بود. همان صحبت مشهور که در آن خواستم تا ضد ولایت فقیه را تعریف کنند تا هر کسی را به آسانی به بهانه ضدیت با #ولایت_فقیه از دایره #انقلاب خارج نکنند.
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3404

⁦2⃣⁩ به همان میزان هم بدیهی است جایی که #سازوکار نباشد و‌ یا سازوکار معیوب باشد زمینه ایجاد حاشیه فراهم می‌شود و ممکن است سالها موفقیت و مزیت را خدشه دار کند و نقطه قوت را به نقطه ضعف تبدیل کند.

⁦3⃣⁩ در میان دیدارهای مقام معظم رهبری #دیدار_دانشجویی بهترین سازوکار را برای انتخاب سخنرانان دارد. سخنرانان یک فرد نیست بلکه نماینده یک #تشکل و یک جریان است بنابراین مسوولیت انتخاب او با هم فکران و اعضای تشکلش است. از آن مهمتر آنکه عملکرد او در اعتبار تشکلش اثر می گذارد و سخنرانی در محضر رهبری نمی تواند بزن در رویی باشد.

⁦4⃣⁩ به عنوان مثالی دیگر گرچه در #دیدار_نخبگان مثل دیدار دانشجویی تشکلی وجود ندارد اما نماینده نخبگان را خود نخبگان انتخاب می‌کنند و یک فرایند منطقی و قابل دفاع دارد.
https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=21043

⁦5⃣⁩ این دو دیدار چون از سازوکارهای خوبی برخوردارند از حیث سخنرانان با کیفیت ترین دیدار های مقام معظم رهبری محسوب می شود. هم صریح است و هم انتقادی و هم قوی.

⁦6⃣⁩ اما برخی دیدارها ظاهراً از ضعف در ساز و کار رنج می برند. حتما سطح علمی #اساتید ما بسیار بیشتر از آن چیزی است که در محضر رهبری ارایه می شود و حتما می شد #طلاب سخنران طوری انتخاب شوند که حاشیه نداشته باشد. از منظر سازوکار شاید یکی از بدترین تصمیم ها این باشد که انتخاب نماینده طلاب را منوط به تایید مدیران #حوزه_علمیه کنیم

⁦7⃣⁩ در طراحی سازوکار اجتماعی یک پدیده مهم اقناع #مردم و #افکار_عمومی است. بدیهی است سازوکار خطا دارد. مثلا وقتی گفته شد شرط اصلی فلان مسوولیت فلان مدرک است روشن است که حتما افراد با صلاحیتی هستند که فاقد این مدرک هستند و به خاطر این سازوکار از حضور در آن میدان باز می مانند اما طرف دیگر قضیه این است که منطق این تصمیم برای مردم #شفاف است و سوء تفاهم ساز نیست؛ بر خلاف #انتخابات #ریاست_جمهوری که تایید صلاحیت در آن بخاطر ترس از خطا هیچ سازوکاری ندارد و به همین دلیل هم حاشیه ساز است و نه تنها مورد اعتماد نخبگان و مردم واقع نمی‌شود بلکه مخرب اعتماد هم هست.

⁦8⃣⁩ پدیده مبتلا به کشور ما ترس از سازوکار های شفاف در این چنین تصمیم گیری هایی است. فکر می کنیم اگر گعده ای تصمیم بگیریم خطای کمتری دارد و غافل از این هستیم که هر بار تصمیم گعده ای زمینه ساز ایجاد حاشیه های جدید و سلب #اعتماد_عمومی است و همانطور که در چند پست قبل نوشتم متأسفانه رفتار مسئولان به گونه ای است که فقط هزینه های زیاد آنها را وادار به تصمیم برای اصلاح می کند. تحولات این چند روز یکی از آن هزینه های زیاد است که امیدواریم به زودتر به اصلاح منجر شود و سازوکارهای شفاف و قابل دفاعی برای چنین تصمیماتی اتخاذ شود.

به #خودجوش بپیوندید:
https://telegram.me/joinchat/BMHdaT1YTXitS9wuZVGCFg

این فیلم را هندی ها برای پروژه مریخ نورد خود ساختند. سعی کردند مفاهیم مهمی را در آن جا بدهد؛
✅نقشی که مستشاران غربی در خرد کردن اعتماد به نفس ملی کشورهای در حال توسعه، وابسته کردن کشورها به غرب، ربودن استعدادها و... ایفا می نمایند

✅سختی هایی که هر کار بزرگ با خود به همراه دارد، از کمبود منابع مالی تا ضعف همکاران و پیچیدگی های فنی و شکست های طبیعی و...

✅یاداوری اینکه برای هیچ موفقیتی فرش قرمز پهن نشده بود
* نقش مدیران شجاع در موفقیت ها
* و حتی مفاهیم معنوی نظیر باور به غیب و...

👈داستان این فیلم واقعی است ؛ یعنی هندی ها بعد از چند سال برای مهمترین پیشرفت هایشان فیلمی با مخاطب بین المللی ساختند.

👈حالا این سئوال مطرح است که چند درصد از بودجه های فرهنگی و رسانه ای #صدا_و_سیما، #حوزه_هنری، سازمان اوج و... و نهادهای علمی نظیر #معاونت_علمی_و_فناوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت و نهادهای بزرگی همچون #ستاد_اجرایی، #بنیاد_مستضعفان و... به ساختن فیلم های با کیفیت در تراز بین المللی برای پیشرفت های کشور و زحمات ده ها هزار نخبه علمی صرف می شود؟