معرفی بزرگان لرستانی

آیین یارسان ، ((اهل حق))

#پیرحیدر_لرستانی

پیر حیدر لرستانی بنا به یاداشت ، قرندی ، در سال ۶۵۸ه.ق در اطراف رود ماتیان ( مادیان) در نزدیکیهای شهر خرم اباد لرستان متولد گردید. در کودکی علوم مقدماتی را فرا گرفت و برای کسب فقه و علوم باطن به آهنگ شهر زور از زادگاه خود خارج شد. پس از چند سال تحصیل و اقامت در ان دیار به قریحه ی (ده شیخان) رفت و در خدمت سلطان اسحاق کسب فیض کرد. و از دست وی خرقه ی ارشاد گرفت.سپس به دستور آن جناب به سرزمین مادری خود لرستان بازگشت و به وعظ و هدایت مردم پرداخت.و عاقبت در سال ۷۳۳ه.ق در لرستان به دیار باقی شتافت. در نامه سرانجام آمده است پیر حیدر لرستانی یکی از هفتاد و دو پیر و از اصحاب سلطان اسحاق است که در قرن هشتم ه.ق می زیست. تولد و وفات پیر حیدر لرستانی در اطراف رود ماتیان (مادیان) خرم اباد لرستان بوده است.پیر حیدر گرچه شاعر نبود و در پرتو شعر و شاعری اشتهارد نیافت و هر از چند گاهی طبع شاعری او به منتهای لطافت و رقت و وجد و حال می رسیده است. در زیر ابیاتی از اشعار این پیر یارسانی ،لرستانی را با هم می خوانیم :

او سازانوه ، او سازانوه
بارگه ی شام وستن او سازانوه
پیر و پادشام ها دیمانوه

یعنی: بارگاه ذات احدیت الهی در قریه سازان فرود آمد ، و در ان دیار پیر و پادشاه خود را یافتیم.و به دیدار هر دو شاد شدیم.


مرگ بر ریشه جعل✊

#آیین_یارسان_لرستانی
#لرستان_بزرگ

@LORESTAN_BOZORG

#آیین_کهن لرها
تفنگداران لرستانی نیروی دریایی ارتش
شهر کنارک استان سیستان بلوچستان
#درود بر غیرت و تعصبتان
@nayekash
نایِ کش

#آیین_ها

💥سوگواری
👇👇👇👇👇
یکی از سنّت‌هایی که قدمت دیرینه‌ای دارد، سنّت سوگواری برای درگذشتگان است. این سنّت، به دلیل حس نوع­ دوستی، قدردانی و سپاسگزاری انسان­‌ها از بستگان خود و کسانی که در راه وطن کشته ­شده­‌اند، از آن دسته آیین­‌های ماندنی است که با گذشت زمان، نه­ تنها فراموش و منسوخ نشده که بر اعتبار و جایگاه آن افزوده ­شده­ است.

اقوام کرد و لر نیز به‌عنوان دو قوم ایرانی، در طول تاریخ همواره پاسبانان و حافظان خوبی برای بسیاری از آداب و رسوم باستانی بوده­ و هستند و در این مناطق، سنّت سوگواری برای بزرگان و قهرمانان، به همان سبک و سیاقی که در ایران باستان بوده ­است و در شاهنامۀ فردوسی دیده ­می­‌شود، اجرا می­‌گردد.

بر این مبنا، نحوە برگزاری عزاداری، مضامین شعرها و سرودهایی که لُرها و کُردها در حین عزا برای درگذشته می‌خوانند، شباهت بسیار زیادی با مفهوم و مضامین شعرهایی دارد که در شاهنامه در سوگ پهلوانان خوانده می‌شده‌ است. این مضامین معمولاً در وصف دلیری، زیبایی و قد و قامت، چابکی در اسب‌سواری و تیراندازی، رفتار پهلوانانه و درست درگذشته یا پهلوان است. به همین ترتیب، همانطور که در فرهنگ ایرانی و در شاهنامۀ فردوسی، اسب از جایگاه خاصی برخوردار بوده و در مراسم عزای پهلوانان، به گونه‌های مختلف شرکت داده‌ می‌شده‌است، در سوگ‌آئین‌های لری و کردی نیز اسب در مراسم عزای درگذشته، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و ضمن سیاهپوش‌ کردن و آویختن سلاح جنگ درگذشته به اسب، بخشی از مضامین شعر مویه‌سرایان در وصف اسبِ درگذشته است. علاوه بر این، همانگونه که در شاهنامۀ فردوسی، در مرگ پهلوانان، خاک بر سر ریخته می‌شود و زنان گیس خود را می‌برند و شیون می‌کنند و روی می‌خراشند، امروزه در مناطق کرد و لرنشین، در عزای درگذشتگان خاک بر سر می‌ریزند و زنان گیس می‌برند و روی خود را به گونه‌ای می‌خراشند که خون از آن جاری می‌شود. وجوه تشابه فوق، همه و همه، یادآور این موضوع است که هنوز در بخش‌هایی از این سرزمین، ارتباط عمیقی با گذشته‌های دور و باستانی وجود دارد که آداب سوگواری یکی از آن‌هاست.

بر مبنای آنچه که بیان شد شباهت‌های آیین‌های سوگواری با سنت سوگواری در شاهنامه عبارتند از:

۱. جامه چاک کردن
۲. روی خراشیدن
۳. موی پریشان کردن
۴. خاک و گل بر سر ریختن
۵. موی کندن یا گیس بریدن
۶. مدت ایام سوگواری
۷. سیاه پوشیدن
۸. سوگ‌سروده‌ها
۹. اسپ را در عزا شرکت دادن
۱۰. بریدن موی یال و دم اسب

منبع:

مقاله "بررسی تحلیلی و تطبیقی سوگ‌آئین‌های لُری و کُردی با سنت سوگواری در شاهنامه"، نجم الدین گیلانی، مرتضی اکبری و سیاوش یاری، نشریه ادبیات تطبیقی، دوره ۹، شماره ۱۷، صص ۱۸۳_۲۰۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۶.
@nayekash
نای کش

حسنوند از خرم آباد

#گری_گشو
رسمی #لری که ثبت ملی اعراب شد.
👇👇👇👇👇👇

شب نیمه ماه مبارک رمضان
در #بندر دیلم
ساعتی پس از غروب تا پاسی از شب صدای کودکانی شنیده می شود
که دسته جمعی فریاد می زنند
#گری_گشو_گری_گشو_سرته_بشو
کودکان با سر دادن این شعار درب خانه ها می روند
و اهل خانه انواع شرینی
و #گندم_برشته
و ...
که از قبل آماده کرده اند در کیسه بچه ها می ریزند
کودکان جهت تشکر دستجمعی فریاد می زنند
#هونی_گچی_پر_همه_چی
و اگر احیانا چیزی ندادند
فریاد می زنند،
#هونی_گدا_خیرش_ندا
قرینه این رسم در دیگر مناطق #لرنشین وجود دارد.
در روز عید فطر
در مناطق لرنشین
#زیدون ،
#لیراوی ،
#حیات داوود
به همین شکل اجرا می گردد‌.

در #لرستان_فیلی
در شب اول #چله که به شب
#اول_قهار مشهور است
این برنامه به شکلی اجرا می گردد.

حالا چرا
ثبت میراث عرب شده است؟

به علت آنکه در مناطق عرب نشین خوزستان
و در حاشیه جنوبی خلیج فارس اجرا می شود
سوال اینجاست
چرا فقط در #کویت و #بحرین و #بصره برگزار می شود
که شیعه
و هم کیش لرها هستند؟
و این مناطق پر است
از #لرهای_لیراوی،
#حیات داوود ،
#بختیاری و ...
نام این مراسم نزد اعراب و هم لرهاست.
#گری گشو
#گرگرعان
متاسفانه نپرداختن
به #آیین_های_لری
باعث شده به نام دیگران ثبت گردد.

✍محسن خواجه گیری


🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش

مردمی
که به فکر حفظ و ثبت فرهنگ خودشان نباشد دیگران اقدام به سرقت آن فرهنگ خواهند نمود.
مثلت لوری موئه
#مال_نحرم_سی_بحرمه

💢 آیین خرره (هرره) مالی
یا خرره (هرره) سایی قوم لر👇👇👇

✍ #علیرضاخادمی

#آیین_خرره_مالی
را مردم لر در سوگواری برای عزیزان و بزرگان خود انجام می دهند
که این رسم از رسوماتی است
که از پیش از اسلام در میان مردم لر باقیمانده است.
این آیین به اشتباه در فارسی به #گل_مالی ترجمه است
در صورتی که در #زبان_لری
اصطلاح خرره داریم
و مسلما خرره( #خه_ره ) و گل خرره تفاوت دارند.
عزاداری بصورت خاک بر سر و صورت ریختن و خراشیدن صورت با ناخن یادآور سوگواری #رستم و #زال در عزای سیاوش می‌باشد.

💢 #فردوسی آن را چنین توصیف می‌کند:
"تهمتن چو بشنید زو رفت هوش
ز زابل بزاری بر آمد خروش
به چنگال رخساره بشخود زال
همی ریخت خاک از بر شاخ و یال"
که در #شاهنامه نه فقط اینان که مردم ایران بدین شکل به عزای #سیاوش جوان پرداخته بودند.
💢 #حسن_پیر_نیا
در کتاب تاریخ مفصل ایران قدیم جلد یک به نقل از یکی از روسای #ایل_بختیاری
می گوید
تا بیست سال قبل ,معمول ایل مزبور چنین بود که در موقع عزاداری موهای سر را می بریدند
و یال اسبان را می چیدند
ولی به حکم ایلخان وقت بختیاری،
این آداب منسوخ شد.
(این آیین کماکان در بین برخی عشایر ادامه دارد.)

آیین خرره مالی در روز #عاشورا در استانهای غربی بویژه #لرستان
#کرمانشاه
و #ایلام
و در بخشهایی از استانهای #خوزستان ، #همدان نیز برگزار می شود.

برگزاری آیین به نحوی است
که از روزهای قبل از مراسم عاشورا خاک نرم ،گلاب و هیزم را تهیه میکنند.
روز عاشورا در هر محله و تکیه ای با مخلوط #خاک_رس الک شده و #گلاب در حوضچه هایی برای مالیدن خرره به خود و برپایی #آتش برای خشک شدن به استقبال #عزاداری می روند.
عکسهایی که عزاداران با گل سفت ،
#گل_مالی هستند
مربوط به مردم لر نیست
و عزاداری دیگر هموطنان در #عزای_امام_حسین_علیه_السلام است.
خرره در بین #قوم_لر
پس از خشک شدن بصورت گردی از خاک می شود
که بتدریج و با عزاداری تاحدی تکانده می شود.

به این نکته باید توجه کرد که در علم طب استفاده گل رس و گلاب برای طراوت پوست توصیه می شود.
و نیز لازم به ذکر است آتش از دیرباز در بین لرها حرمت داشته و دارد و هنوز هم عشایر لر ریختن آب روی آتش چاله های #سیاه_چادر و یا خانه هایشان را خوب نمیدانند.

اینکه ما ریشه و اساس یک آیین را ندانیم و نشناسیم باعث میشود تا در انکار آن تلاش کنیم و به رد آن بپردازیم
یعنی چیزی که برخی رسانه ها و افراد سعی در تمسخر این آیین دارند
که مسلما از آیینهایی چون
#زنجیر_زنی ،
#قمه_زنی ،
#قالی_تکانی
و #سنگ_زنی
و رقصاندن #بیرق های
چند صد کیلویی ریشه دار تر است.

که البته باورها و اعتقادات هر خطه و فرهنگی قابل احترام است.

در ادامه شروع مراسم عاشورا با نواختن سرنا و دهل ( #چمر / #چمرونه / #ساز_چپی ) به رسم نیاکان است
تا این چنین خبر از عزای شهادت مردی بزرگ دهند
که دنیا به پاس آزادگی ایشان سر خم می کند.

🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش

لرها
از گذشته ی دور تا کنون در زمان مرگ عزیزان خود،
گل را بر شانه های خود به نشانه ی بازگشت عزیزی به خاک
و نهایت غم و ماتم می گذارند
نه اینکه خود را در گل بغتانند
و سر و صورت و تمام لباس های خود را گل مالی کنند.

🎥آیین پخت #نان_لری
بلوط یا "کَلگ "
در زاگرس قدمتی دیرینه دارد

🔺در #آیین سنتی پخت نان بلوط،
زنان روستایی #پوست بلوط را گرفته، آن را
خشک می‌کنند

🔺پوست و برگ درخت بلوط دارای تانن، #قند ، اسید گالیک، اسید مالیک، موسیلاژ، پکتین، #رزین و #روغن است و میوه آن از نظر طب سنتی گرم و خشک است

🔺میوه بلوط پس از آنکه در #آتش برشته و پوستش چیده شد، شیرین و قابل خوردن می‌شود.

🔺روستانشینان پس از خرد و آسیاب کردن بلوط، آن را با آرد گندم مخلوط کرده و نان " کلگ " می‌پزند.
نانی که خواص دارویی زیادی دارد
و برای انواع بیماری‌های معده مفید است.


در دوران قحطی همین درخت ارزشمند بلوط باعث گردید ساکنین زاگرس
در آن دوره جان سالم به در ببرند.
پس بیائید
حامی و دوستدار درختان دیر رشد ولی ارزشمند بلوط باشیم.🙏
الان فصل کاشت بذر بلوط می باشد در مراجعه به دامن طبیعت زاگرس
بذر بلوط را در زیر خاک کاشت کنیم.🙏🙏🙏

🇮🇷@lorgeram_asi👈
نای کش

سفر غم انگیز
و تأسف بار به اعماق تاریخ لرستان!!!

🏛️. نیایشگاه شِهنِشاه (گوشه شئنئشا)

🔺نیایشگاه باستانی شِئنِئشا در جنوب شهر باستانی و گردش گری خرم آباد در دل کوهی در روستای گوشه شئنئشا کنده شده و ظاهراً محل پرستش و نیایش در آیین میترایی و مهرپرستی بوده است.

🔺دسترسی به این نیایشگاه نیاز به ابزار و کارگاه کوهنوردی داشته و نسبتا صعب العبور می باشد

🔺برای صعود باید ابتدا از یک مسیر دست به سنگ چندین متر صعود کرد و پس از عبور از پلکان دستکندی که عمدتا در اثر فرسایش یا به عمد تخریب شده اند
و مشابه پلکان باستانی کوه یافته می باشد ، عبور کرد.

🔺در کنار این نیایشگاه آب انباری وجود داشته که ظاهراً پس از غسل نمودن در این حوضچه برای عبادت و نیایش وارد نیایشگاه می شدند.

😔نکته تأسف بار و غم انگیز ماجرا اینجاست که به دست عده ای دینامیت گذاری و تخریب شده است.

🇮🇷 @lorgeram_a👈
نای کش

لرستان سرزمین اسرار آمیز

#گوشه_شینشا
#میراث_فرهنگی
#معبد
#آیین_مهر_پرستی
#مهرپرستی