🔳⭕️چرا ایران عقب ماند و توسعه پیدا نکرد؟ جلد۲
تدوین: دکتر مجتبی لشکربلوکی

▫️دکتر کاظم علمداری؛ استاد دانشگاه های لس آنجلس، نورث ریج و ...
▫️دکتر حسین عظیمی آرانی، دکترای اقتصاد توسعه از دانشگاه آکسفورد
▫️استاد علی رضاقلی، پژوهشگر برجسته و دانش آموخته دانشگاه سوربن

هر کدام از منظری به این سوال پاسخ می دهند.

کانال شخصی دکتر لشکربلوکی
@Dr_Lashkarbolouki

از متن گفتگوی سید حسین نصر* (کتاب در جستجوی امر قدسی ، نشر نی 1385، صفحه 107-108):

«... نخست باید بگویم که من چند نسل از دانشجویان را تربیت کرده ام... بیش از هر چیز در نخستین سال های حضورم در دانشگاه تهران شماری از دانشجویان برجسته را تربیت کردم؛... در میان دانشجویان ایرانی می توان به نصرالله پورجوادی که اینک از استادان به نام ایرانی است و غلامرضا اعوانی که بهترین دانشجوی ایرانی من در هر دو رشته فلسفه و عرفان بوده و امروز در این دو زمینه از متخصصان خوش نام است، اشاره کرد. دیگر دانشجوی نزدیک من در رشتۀ فلسفه غلامعلی حدادعادل بود که اکنون رئیس فرهنگستان ادب فارسی است. بیشترِ آموزشِ من به او در زمینه فلسفۀ علم اسلامی بود که در این رشته متخصص برجسته ای شد... #حدادعادل دانشجوی فیزیک دانشگاه پهلوی شیراز بود که من در آنجا سخنرانی دربارۀ ملاصدرا را ارائه کردم. این حادثه زندگی اش را دگرگون ساخت و بر آن شد تا خود را یکسره وقفِ مطالعۀ فلسفۀ اسلامی کند. در کنار او، دوستش، احمد جلالی هم که اینک سفیر ایران در یونسکو است، نیز چندسالی دانشجوی من شد و سپس به آکسفورد رفت. هر دوی آنها متعلق به همان دوره اند. »

ص 162:
«...داستان جالبی برایتان می گویم که نتیجه اش را هنوز در ایران می بینید. روزی در زمان ریاستِ من در دانشکدۀ ادبیات، ملکه مرا احضار کرد و گفت: دکتر نصر، می خواهم نام خیابان فرح را که به نام من است به نام یکی از چهره های سرشناس ایران تغییر دهم. لطفا کسی را پیشنهاد کن.
من گفتم: به نام همۀ شاعرانِ بزرگ ما از جمله فردوسی، نظامی، سعدی، خیام، جامی و دیگران خیابان هایی نامگذاری شده اما دربارۀ فیلسوفان چنین نیست. چرا نام آن خیابان را "خیابان سهروردی" نمی گذارید؟
ملکه بی درنگ به شهردار تهران تلفن کرد و به یک هفته نکشید که همۀ علائم و تابلوها را برداشتند و آن خیابان به نام سهروردی معروف شد. البته تا مدت ها بعد راننده های تاکسی هنوز آن را خیابان فرح می نامیدند. به هر روی امروزه آنجا را خیابان سهروردی می نامند.

ص 163 :
«...بعدها کمی پیش از انقلاب، هنگامی که تهران رو به شمال گسترش یافته بود باز هم از من خواستند که برای دو بلوار تازه و اصلی نام هایی برگزینم و نامگذاری خیابان میرداماد و خیابان ملاصدار کار من بود زیرا #ملکه از من خواست که برای این دو خیابان تازه و مهم از نام فیلسوفان استفاده کنم. شما حتی در سطح عمومی نیز نمی توانستید تصور کنید که در سال 1960 (میلادی) بلواری اصلی نه خیابانی باریک و فرعی آن هم در شمال تهران به نام میرداماد نامگذاری شده باشد.»

*سید حسین نصر؛ ریاست دانشگاه شریف (۱۳۵۴-۱۳۵۱) ریاست دفتر فرح (۱۳۵۷)
▪️▪️▪️
📌پی نوشت:
محمود احمدی نژاد در مقطعی سرپرستی وزارت اطلاعات را به عهده گرفت. او به خوبی از اینگونه روابط قبل از انقلاب آگاه است و به وقتِ ضربه زدن، آنگونه نیک استفاده می کند. احمدی نژاد از شدت و سابقۀ رابطه #حداد_عادل با سید حسین نصر آگاه است و (همچون بسیاری دیگر) می داند که #نصر در مقطعی به عنوان «ریاست دفتر ملکه» عهده دار مسئولیتهایی در دربار و در کشور شد. عملا مابینِ حدادعادل و فرح، یک فردِ واسط، وجود داشت و آن #دکتر_نصر است و احمدی نژاد با وجود آگاهی از این موضوع، زمانی که بخواهد ضربه بزند چنان وانمود می کند که حدادعادل مستقیم با ملکه در ارتباط بوده است.
این همان بیرحمی و زشتیِ عالم سیاست در سرزمین ماست. در زمانِ لازم، از هر اطلاعاتی برای زدنِ ضربۀ کاری به حریف مدد می گیریم.
بحث، بحثِ این نیست که چه کسی دست ملکه را بوسیده/نبوسیده است. بحث این است که اینگونه بیرحمانه به حساب هم می رسیم. سیدحسین نصر (با وجود آن عشق به ایران، تاریخ و ادبیاتش) سالهاست که از کشور رانده شده، در گوشه ای در خارج از ایران است و چه روزها و چه سالها را که در رویای بازگشت گذراند (و این رویا هرگز محقق نشد)؛ گفته که تنها آرزویش #خاکسپاری در ایران است. احمدی نژاد هم که آمدن و رفتنش در سال 88 با آن همه هزینه، خسارت و خانه نشینی رقبا و حصر آنها توام شد، آن چهار سال کذایی را سپری کرد و امروز معاونینش در گوشۀ زندان، روزگار سپری می کنند. گویی که هیچ کس عاقبت بخیر نمی شود در خاکِ سیاستِ ایران زمین... چرا چنین است؟

▪️▪️▪️
«او رفت و آن قوم که این مکر ساخته بودند، نیز بِرفتند. رحمه الله علیهم و این افسانه‌ایست با بسیار عبرت و این همه اسبابِ منازعت و مکاوحت از بهر حطام دنیا به یک سوی نهادند. احمق مردی که دل درین جهان بندد، که نعمتی بدهد و زشت باز ستاند...»**

**ذکرِ بر دار کردن حسنک وزیر #تاریخ_بیهقی

t.iss.one/solseghalam

والا بخدا «نوروز بمانید که ایام شمایید» از #مولوی نیست. هنوز #تحویل_سال_جدید نشده ولی رگبار پیامهای نوروز بمانید و ایام شمایید در گروهها شروع شده... باور کنیم که «استفاده از گوگل» اصلا کارِ سختی نیست وقتی که می خواهیم بیت یا غزلی را به «مولوی» نسبت بدهیم یا اینکه متنی را برداریم و از زبان دکتر شریعتی بازگو کنیم. قبلا، زمانی بود که افراد باید کتاب و کتابخانه مفصلی می داشتند، ولی این روزها که با یک گوگل ساده (و مراجعه به سایتهای مرجع) می توان «سند» را بررسی کرد؛ آخر چرا اینهمه شعرهای بی سر و ته به مولوی و قیصر امین پور و... نسبت داده می شود؟!

چندسال پیش روز عاشورا آقای امیرعلی بنی اسدی در صفحه فیس بوکش متنی درباره عمرسعد نوشت و منتشر کرد. تا به روز اربعین نرسیده بودیم که چندین و چندبار افراد مختلف همان متن را به اسم #دکتر_شریعتی در این گروه و آن گروه نشر داده بودند.


@solseghalam

✍️ دعاى سال جديد 🚲

🔷خدايا در این سال جديدى كه مياد
كمكى كن كه احوالِ من:

✔️حكايت اون كودكى "نباشه" كه دلش دوچرخه مى خواست،
ولى،
وقتي گيرش اومد، كه ديگه براش مزه نداشت؛
🚲

✔️حكايت اون پدر مستاجرى نباشه، كه خونه دار شد
ولى،
وقتي گيرش اومد كه ديگه دوران خوشمزه ى زندگيش و كودكىِ بچه هاش، سپرى و تموم شده بود؛
🏠

✔️قصه ى ما و دوست داشتن هامون رو، نگذار که قصۀ شهريار و عشق قديم اش بشه
كه "آمدى جانم بقربانت ولى حالا چرا؟ "

✔️خدايا ميدونيم كه هر چه "دل" خواست، نبايست بشه، ولى در جريان زندگى، نگذار نيازها و خواسته هامون وقتي كه "بيات"شد، برآورده بشه؛
احساس
يك موجودِ زنده است. نگذار فطير بشه؛

🔹 خدايا؛ كاش بشه اون وقتى كه كسى دوچرخه مى خواهد، همون حدودها گيرش بياد . نه دَه پانزده سال بعدش!

🔹خدايا سر و كار ما رو با لوتى ها و مشتى ها بنداز؛ نه با بخيل ها و دقيق ها؛

🔹خدايا ميگن دمِ سال نو بايد دعا كرد. خدايا
عمرِ ما را، مهلتِ امروز و فرداىِ تو نيست/
من كه يك امروز، مهمانِ تو اَم، فردا چرا؟! #شهريار

✔️خدايا اگه توى سال و سالهايي كه گذشت، ژان والژان بوديم،
توى سال جديد سر و كار ما رو با امثالِ اون كشيشِ كليسا و صاحبِ شمعدان هاى نقره بنداز؛

سر و كار ما رو
با امثال ژاوِر ها ننداز؛
باور کن كه خیلی ژاور ديديم

آدم دقيق هات، عجيب بخيل ميشن. عجيب.

✔️ خدايا، بِه ويكتور هوگوى قصه ى ما بگو، اين قصه كه تو نوشتى توش Javert ش خيلى زياد شده؛ يك كم كمش كن!

✔️خدایا، یک بیتی #حافظ داره، عجیب توپ و عالیه. یک کاری کن زبانِ دل حافظ، حکایتِ ما هم بشه:

شکرِ خدا، که هر چه طلب کردم از خدا/
بر مُنتهایِ همتِ خود کامران شدم!



◾️◾️◾️◾️

عيد بر همه دوستان مبارك باد
احساس هاتون، روشن و باطراوت
چشمهاتان پر برق
جيبهاتان پر پول
گوشهايتان پر موسيقي باد

ايّام به كام
تهران- اسفند ۱۳۹۹

#نوروز
#دعا
#سال_نو
#ژان_والژان
#بازنشر
#پایان۹۹

t.iss.one/solseghalam

در حالی که اکثر مردم انتظار داشتند یکی از اولین اقدامات دولت بایدن برگشتن به برجام باشه، فعلا خبری نیست.

تو این پست صحبتهای اخیر وزیر خارجه آمریکا و قائم مقامش در مورد برجام رو بررسی می‌کنیم. نتیجه این خواهد بود که احتمالا آمریکا نه تنها قصد برگشتن به برجام رو نداره، بلکه نقشه مفصلی هم برای کشور کشیده، با این هدف که در نهایت یا ایران رو به تسلیم وادار کنه، یا به انزوا بکشونه.

در یک سوم آخر پست، به ارزیابی گزینه‌های پیش روی کشور خواهیم پرداخت.

۳۶ دقیقه - ۲۸ مگ
@Economics_and_Finance

✍️بلایی که قرار است دولت بایدن بر سر ایران بیاورد
(دلایل اشتباه بودن تحلیل دکتر پویا ناظران)

🔹در فایل صوتی که پیش از عید آقای پویا ناظران منتشر کرد به این موضوع پرداخت که (در زمینه پرونده هسته ای) دولت #بایدن سناریویِ پیچیده ای برای هُل دادنِ ایران به سمت افراط یا تفریط طراحی کرده است. در واقع کاری که دولت بایدن انجام داده/خواهد داد، بسیار خطرناکتر از کاری است که ترامپ کرد.

🔹تحلیل آقای ناظران مبتنی بر یک جلسه سه ساعته فیمابین معاون وزیر خارجه آمریکا در سنا و چهار ساعت ملاقات وزیر خارجه آمریکا در مجلس بوده است.

آقای ناظران معتقد است که ماجرایِ گران شدن دلار تا بالای سی هزارتومان و سپس ارزان شدن دلار، یک سناریویِ از پیش طراحی شده توسط دولتِ بایدن بود و تحتِ آن سناریو قرار است که دلار مجددا گران شود (مثلا به بالای سی هزار تومان برسد) تا در این شوکهای ارزان و گران شدن، فشارِمضاعفی به مردم وارد شود.


🔹به دلایل زیر تحلیل آقای ناظران اشتباه است:

✔️1️⃣- در این تحلیل، باراک اوباما در کجای کار است؟
در این تحلیل، به نامهایِ افرادی مانند خانم وندی شرمن و آقایان بلینکن و نِفیو اشاره شده است. ولی سوال اصلی، این که پس #اوباما در کجای این معادلات است؟
مگر چنین پارامتری را می توان براحتی در تحلیل، نادیده انگاشت؟

اگر برجام در سال ۱۳۹۴ نهایی شد به ۲ دلیل بود، نخست اهتمام جدی شخص #اوباما برای رسیدن به یک توافقِ جامع با ایران؛ دوم، تایید/موافقت آیت اله خامنه ای با شکلگیری یک توافق با غرب.
هر تحلیلی درباره پرونده هسته ای بدون در نظر گرفتنِ نقش اوباما، تحلیلِ کاملی نیست.

جالب است بدانیم که وقتی #ترامپ شروع کرد یک به یک دستاوردهای دولت #اوباما را هوا کرد (مثلا بستن سفارت کوبا، خروج از معاهده آب و هوایی پاریس، خروج از برجام...) اوباما خاموش در گوشه ای لب می گزید. در تنها موردی که اوباما بیانیه صادر کرد و مقابل دوربین نشست و گفت که دولت ترامپ اشتباهی بزرگ مرتکب شده، در قضیه #خروج_از_برجام بود.

حضور و نقشِ شخصِ اوباما در انتخاباتِ ۲۰۲۰ و موفقیتِ بایدن، بیشتر/پررنگتر از نقشِ هاشمی رفسنجانی در موفقیتِ روحانی در انتخابات ۱۳۹۲ بوده است. چگونه ممکن است که به نقشِ افرادی همچون وندی شرمن و بلینکن در پرونده هسته ای ایران اشاره کنیم، ولی به نقش/دیدگاهِ اوباما اشاره ای نکنیم؟!

✔️2️⃣- در این تحلیل به متحدان آمریکا (و پیمان ابراهیم) اشاره شده ولی به سابقۀ رابطۀ بدِ دموکراتها با عربستان و نتانیاهو اشاره نشده است؟

✔️3️⃣- اساسا جلسه در سنا و در مجلس چقدر اهمیت دارد؟ وزن اینگونه جلسه چقدر است؟

بخش زیادی از حرفهایی که در این جلسات زده می شود، وزن سنگینی ندارد و صرفا "حضور دولتیها مقابل مجلسیها" محسوب می شود. (Showoff)

دقت نظر و توجه به مذاکراتِ داخلی در آمریکا، ضروری و قابل تحسین است، اما
آیا طرف مقابل هم برای ۲ جلسه هفت ساعته در مجلس و مجمع تشخیص مصلحت ایران این مقدار وزن، قایل می شود؟

✔️4️⃣- سود و زیان دولتِ بایدن از کشاندن پرونده ایران به شورای امنیت چیست؟

سوال اساسی این است که چه سودی برای دولت بایدن متصور است که بخواهد پروندۀ ایران را به شورای امنیت بکشاند؟
- اینکه از ایران «کره شمالی دیگر» ساخته بشود؟
- آیا این اتفاق «دستاوردی» برای دولتِ بایدن محسوب خواهد شد؟

در مجموع به نظر می رسد که آقای ناظران یک گفتگوی «دولتی-مجلسی» در آمریکا را زیاده از حد جدی انگاشته اند و در یک ارزیابی شتابزده، وزنی بیشتر از وزن متعارف این قبیل گفتگوها برایش قایل شده اند.

🔹دو نکته دیگر که از دید آقای ناظران مغفول مانده این است:

✔️1️⃣- انتخابات ریاست جمهوری ایران

دولت آمریکا فعلا مترصد این است که ببیند اوضاع انتخابات در ایران چه خواهد شد؟ لذا فعلا عجله ای برای مذاکره/هل دادن ایران به شورای امنیت ندارد.
اگر انتخابات ریاست جمهوری «ضعیفی» در کشور برگزار شود، قطعا برخورد آمریکاییها از موضع قوّت خواهد بود و اگر انتخابات قوی/متوسطی برگزار شود، برخورد آمریکاییها از موضوع نرمش خواهد بود.

✔️2️⃣- آشفتگی و تعدد تصمیم گیران در ایران

در پایان آن فایل، آقای ناظران توصیه هایی برای #دیپلماسی_خارجی_ایران پیشنهاد کرده اند. ولی اشتباه مترتب بر این پیشنهادها این است که اساسا ما در داخل کشور بقدری با ارکان متعدد تصمیم گیری/سازی مواجهیم که هرگز نمی توان انتظار داشت به این راحتی توصیه هایی ارایه کنیم و بعد انتظار داشته باشیم این توصیه ها رخ دهد.
مثلا پیشنهاد به لبخند مقابل دوربینهای جهانی داده اند. سوال اینجاست که «چه کسی لبخند بزند»؟ آقای ظریف که همزمان با صدارتش، هزاران حکمِ تکفیر برایش صادر شده؟ یا آقای قالیباف که رفت و برگشتش به مسکو محل استهزاء جناحهای داخلی بوده؟ وقتی هیچ اجماعِ داخلی بر روی «نماینده ایران» نداریم، «کدام نماینده» باید لبخند بزند؟


t.iss.one/solseghalam

✍️بلایی که قرار است دولت بایدن بر سر ایران بیاورد
(دلایل اشتباه بودن تحلیل دکتر پویا ناظران)

🔹در فایل صوتی که پیش از عید آقای پویا ناظران منتشر کرد به این موضوع پرداخت که (در زمینه پرونده هسته ای) دولت #بایدن سناریویِ پیچیده ای برای هُل دادنِ ایران به سمت افراط یا تفریط طراحی کرده است. در واقع کاری که دولت بایدن انجام داده/خواهد داد، بسیار خطرناکتر از کاری است که ترامپ کرد.

در این فایل صوتی به دلایلِ اشتباه بودنِ این تحلیل پرداخته می شود.

(شش دقیقه و سی ثانیه)

@solseghalam

بهار نارنج (۱)
۷ فروردین ۱۴۰۰
@solseghalam

بهار نارنج ایران و ساکورای ژاپن (۲)

هر سال در ایام ساکورا، میلیونها گردشگر خارجی از ژاپن بازدید می کنند و میلیاردها دلار ارز وارد کشور می شود بخاطر "برند ساکورا".

در هر دو سمت پاسیفیک، گلهای "رنگارنگ" زیاد است ولی "عطر" ی نیست.
چرا بهار نارنج ایران برند نیست؟
چرا این انفجار عطر، میلیونها دلار ارز به کشور وارد نمی کند؟

طبیعت، کارِ خودش را می کند. خاموش و آرام. این ما هستیم که کارِ خودمان را درست انجام نمی دهیم.

بهار نارنج ها، بر خاک می ریزد،
و این ایام معطر هم می گذرد.
همچون سالهای گذشته.
...حیرتش امّا با ما می ماند.

@solseghalam

بهار نارنج (۳) "پنجره ها و حیرت"

در بسیاری از کوچه ها، هر پنجره ای را که باز می کنی، این حجم از عطر وارد اتاق می شود.

۷ فروردین ۱۴۰۰
@solseghalam

بهار نارنج (۴) "ساکورا و انیمیشن"

وقتی در اینترنت سرچ می کنیم، انبوهی #انیمیشن تولید شده که هرکدام به شکلی و نحوی به بحث جلوه گری #ساکورا در بهارِ ژاپن می پردازد. امید که هنرمندان کشورمان هم به این بحثِ تولید محتوای هنری در خصوصِ بهار نارنج ایران بپردازند. همانطور که زیر درختان گیلاس با ساکورا سفید می شود، زیر درختهای نارنج و لیمو و پرتغال هم با این گلبرگها پوشیده می شود؛ ولی ظاهرا، دستان ما را چیزی بیشتر از آنچه بر روی این پارچه می ریزد، نمی گیرد!

@solseghalam

بهار نارنج (۵) - پایان

صبا وقتِ سحر بویی ز زلف یار می‌آورد/
دلِ شوریده ی ما را به بو در کار می‌آورد
#حافظ

@solseghalam

#سعدی

به شیر بود مگر، شورِ عشق سعدی را؟/
که پیر گشت و تغیُّر در او، نمی‌آید!


فروردین ۱۴۰۰

@solseghalam

#حافظیه

مگر
به رویِ
دلآرایِ یارِ ما،
ور نی/
به هیچ وجهِ دگر،
کار
بر نمی‌آید

- - - - -
آواز افشاری در فضا چنان سیال بود که گویی هم صاحبِ صدا، زنده است و هم صاحبِ کلام (غزل). و مگر، زنده بودن، غیر از این است؟!
ایکاش می شد تا صبح در این فضا باقی ماند. (این ایام، حافظیه هر شب تا صبح باز است)

▪️۸ اجرای مختلفِ شجریان از بیت اول این غزل: لینک

▪️این غزل با صدای استاد موسوی گرمارودی: لینک

▪️فایل صوتی بهترین ضبط از این غزل، آلبوم دل مجنون، آواز افشاری؛ لینک

@solseghalam

✍️ساکورای ژاپن و بهار نارنج ایران

#خبرخوانى

🔹ایام عید امسال، شروعِ زودهنگامِ عطر #بهار_نارنج در کوچه های شهر شیراز، باعث تعجب و حیرت بسیاری از شهروندان شد. همه ساله، سمفونیِ شکوفه ها در حوالی اردیبهشت ماه رخ می داد و هوایِ اردیبهشت، هوایِ بهشت می شد. اما امسال، روزهای دوم یا سوم فروردین ماه مقارنِ با شروع غلغلۀ عطرِ بهار نارنج شد.

🔹مطابقِ روال سایر اتفاقات در کشور، این ماجرا هم می آید و می رود و ما هم به ادامۀ امورِ خود مشغولیم! اما هر سال، ایام بهار نارنجِ ایران مقارن است با #ساکورا در #ژاپن، و برخلافِ بهار نارنج که می آید و می رود و خبری نمی شود، #ساکورا در کشورِ سکوت و صنعت، با سروصدایِ تبلیغاتی بسیار می آید (میلیاردها ین درآمد برای کشور می آفریند) و براحتی هم نمی رود!

چرا براحتی نمی رود؟ چون جغرافیایِ ژاپن به گونه ای است که مجموعه ای از جزایر باریک (کم عرض) در امتداد گستردۀ شمال به جنوب قرار گرفته اند و مثلا وقتی که ساکورا در جنوب کشور در حوالی «کیوشو» و «هیروشیما» شروع می شود، بیش از یک ماه طول می کشد تا این شکوفه ها به «هوکایدو» در شمال (و در نزدیکی #روسیه) برسند. در تمام این چهل-پنجاه روز، پیوسته تلویزیون از ساکورا گزارش می دهد و خبر می خواند و تصاویر شکوفه های صورتی و سپید به متنِ اخبار کشیده می شود. رسانه، ساکورا را (به تعبیر حافظ) زان سویِ هفت پرده به بازار می کشَد!

🔹اما نه تنها شکوفه های گیلاس، بلکه اساسا سایرِ گلها هم در «جغرافیایِ ژاپن» عطر و بویِ چندانی ندارند. برخلاف جغرافیایِ ایران، که گاه چند غنچه گل محمدی در کاشان، انفجار عطر به پا می کنند. اساسا در تاریخ ایرانی و در حافظه ایرانی، بو و «عطر» همواره اهمیتی بسیار داشته و در غزلیات حافظ و سعدی اشاره های مکرری به «بو» شده است:
صبا وقتِ سحر، بویی ز زلفِ یار می آورد
دلِ شوریدۀ ما را «به بو» در کار می آورد
#حافظ

آری! شوریدگی و شیداییِ حافظ و سعدی به هنگام غلغلۀ عطرها، دو چندان و در سحرگاهان، صدچندان می شده است. از حوالی کاشان تا کرانۀ دشتِ فال و اسیر (در سمت لار) در بهار، هر سو بویی هست و عطری. اما یک سوال همیشه با ما هست: این احوالِ معطرِ طبیعت، بجز در غزل حافظ و سعدی، در کدام میراثِ مکتوب ثبت و ضبط شده است؟
✔️کدامِ متنِ تاریخی به جزئیاتِ سابقه #بهار_نارنج پرداخته است؟!

🔹ساکورای زودهنگام!
همزمان با تعجب ساکنین جنوب از شروعِ زودهنگامِ شکوفه های بهار نارنج، ژاپنی ها هم متعجب و متحیّر بودند از اینکه «چرا امسال ساکورا اینقدر زود پیدا شد؟!».
در متنِ اخبار این چند روزه، یک نکته ما را شگفت زده خواهد کرد. در رسانه های ژاپنی چنین ذکر شد:

✔️زودرس‌ترین فصل شکوفه گیلاس در ژاپن از "۱۲۰۰ سال پیش"
«دانشمندانِ ژاپنی می گویند، فصلِ شکوفه‌ گیلاس امسال زودتر از همیشه فرا رسیده است. در ۱۲۰۰ سالی که زمان به شکوفه نشستن درخت‌های گیلاس در ژاپن ثبت شده، این نشانه سنتی بهار هیچ‌وقت اینقدر زود فرا نرسیده بود.

به شکوفه نشستن درخت‌های گیلاس در کیوتو از سال ۸۱۲ میلادی در اَسنادِ دربارِ امپراتوری ژاپن ثبت شده است.» (لینک خبر)

✔️یعنی:
از 1200 سال پیش به این سو، همه ساله «تاریخ» و روزِ شروعِ ساکورا در ژاپن (به شکل مکتوب) ثبت و ضبط می شده است.

🔹ثبتِ ساکورا به چه معناست؟
یعنی که در تمدنِ ژاپنی، پرداختن به رویدادی مانند #ساکورا هم به شکل «مستندسازیِ» جدی بوده است حال آنکه در تاریخ ایران زمین، نه تنها خبر نداریم که 1200سال پیش #بهار_نارنج کِی آمده و کِی رفته؟ بلکه خبر نداریم 700سال پیش در همان شیراز، #حافظ دقیقا در چه سالی متولد شده؟ (سال تولد حافظ روشن نیست) و دقیقا در چه سالی مُرده؟ معلم/معلمان حافظ چه کسی/کسانی بوده اند؟ با که ازدواج کرده؟ همسرش چگونه بوده است؟ فرزندان حافظ چطور بوده اند؟ هیچ! ما هیچ از حافظ نمی دانیم بجز «اطلاعاتی مبهم و کلی» . «بجز غزلیات» هر آنچه از حافظ داریم مُشتی اطلاعاتِ حدودی و کلی است.
اما چرا چنین است؟

🔹گفته می شود که ما ایرانیان در کارِ مستندسازی، و ثبت و ضبطِ جزئیاتِ رویدادها، کاهل بوده ایم. عطری آمد و عطری رفت ولی اساسا ماجرا چندان «جدی» نیست که بخواهد وارد میراثِ مکتوب شود و صدسال بعد نوه های من و شما بدانند که در فروردین 1400 بهار نارنج در سوم فروردین غوغا به پا کرد! کارهایِ مهمتری داریم و بگذار که به آنها بپردازیم. ما می خواهیم دنیا را عوض کنیم و مسیر تاریخ بشریت را بِه کنیم، ما را فرصتِ پرداختن به این جزئیات نیست!

🔹از آنهمه جزئیات که در کار ساختِ مسجد وکیل و نصیرالملک بکار رفته، حتی یک برگ نقشه باقی نمانده است. هیچ نمی دانیم استاد معمار، در کجا محاسبات قوس، هندسه و مشخصات مصالح را آموخته بوده است. هیچ نمی دانیم!
...
بازگردیم به همین بهار زیبایی که در آنیم! حدیث از مطرب و مِی گو و رازِ دهر کمتر جو!



🖊محمدرضا اسلامی
t.iss.one/solseghalam

بارش ساکورا (۱۰ فروردین ۱۴۰۰) شهر بپو، استان اُویتا، در کیوشو ژاپن.
ضبط ویدئو از خانم دکتر کیانی نژاد، مدرس دانشگاه
Ritsumeikan Asia Pacific
در کیوشو.

این لحظه، یعنی بارش ساکورا، الهام بخشِ شعرا و هنرمندان زیادی در طی قرن های متمادی در ژاپن بوده است.

این لحظه، نه فقط در اشعار #هایکو (شعرای ژاپن) انعکاس داشته، بلکه در موسیقی هم قطعات مختلفی با الهام از آن ساخته شده است. در پایانِ این روز طبیعت (سیزده بدر) احتمالا از شنیدن این قطعه موسیقی زیبا نیز لذت خواهید برد:

https://youtu.be/UOQQz9TyLto
*قطعه ساکورا ، ساخته
Yuquijiro Yocoh
اجرا گیتار کلاسیک توسط
John Williams
- - - - -

t.iss.one/solseghalam

خبرآنلاین- ۱۴ فروردین ۱۴۰۰

https://www.khabaronline.ir/news/1500752/%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AC-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86

آواز افشاری- آلبوم دل مجنون
- - - -
*محمدرضا شجریان ۸ اجرای مختلف از این غزل داشته است. این اجرا در آلبوم مذکور، حقّ غزل را ادا کرده است.
همراهیِ شگفتِ سازها و صدا.
گاه گمان می کنم که حافظ با شنیدن این گونه از خواندن غزل و کلامش، چه احساسی پیدا می کند؟! آیا هرگز این غزل از این زیباتر خوانده خواهد شد؟
گویی که صدا، فریاد می زند حس و حالِ حافظ را در هنگام سرودن این ابیات.
@solseghalam

چند روز درگیر اسباب کشی به منزل جدید گذشت. بخش دشوارِ هر اسباب کشی، جابجایی کارتنهای کتاب است. گمانم این بود که دیگر چندان کتابی باقی نمانده، که بیشترشان را قبل از رفتن به ژاپن رد کرده بودم. کارتنهای کتاب را شمردم و سی و دو کارتن کتاب شد. سالها پیش عهد کرده بودم که دیگر کتاب جدید اضافه نکنم به خانه... اما واقعیت درباره بعضی کتابها این است که داشتنِ خودِ "مجلد" (مکتوب) از خواندنِ PDF روی کامپیوتر بسیار بهتر است. وسط این جابجایی، کتاب زیر را که مرحوم عبدالحسین زرین کوب سال1371 منتشر کرده بود، پیدا کردم. این کتاب مجموعه مقالات #کنگره_حافظ است که سال1368 توسط #یونسکو در شیراز برگزار شد. دربارۀ حافظ کتابهای زیادی منتشر شده، ولی ویژگیِ ممتاز این اثر این است که دیدگاههای طیف وسیعی از افراد درباره حافظ، در یکجا گردآوری شده است.
وزنِ کنگره، و همچنین نقشِ یونسکو در برگزاری (بین المللی) آن، باعث شده بوده که از آیت اله خامنه ای تا دکتر عبدالکریم سروش، از دکتر باستانی پاریزی تا اُوکادای ژاپنی، از علامه محمد تقی جعفری تا دکتر حدادعادل و مرحوم دکتر حسن حبیبی، همه اینها در مدت چند روز #دیدگاه و #درک خود را از حافظ (در مجاورت حافظیه) بیان کنند.

نکته جالب در این کتاب اینکه یکی از مقالات کنگره متعلق است به حافظ شناس فرانسوی، آقای شارل هانری دوفوشه کور (که قبلا درباره دیدار با او در حافظیه نوشته بودم).
دوفوشه کور در آن زمان (کنفرانس)، حدودِ بیست سال از عمرش را صرف کرده بود تا حافظ را به #فرانسه ترجمه کند. بیت به بیت، یا گاه مصرع به مصرع (یا حتی گاه واژه به واژه) به وسواس ترجمه کرده بود و تا زمانِ برگزاریِ این کنگرۀ یونسکو، تازه به «نیمه» دیوان رسیده بود! (شگفت اینکه در این مسیر با همان وسواس، پایمردی کرد و بیست سالِ دیگر هم! وقت صرف کرد و سرانجام پس از چهل سال کلِ غزلیات حافظ را به فرانسه ترجمه کرد). اگر فردوسی عزیزمان برای شاهنامه و زنده کردنِ پارسی، سی سال عمر صرف کرد، دوفوشه کور برای معرفی حافظ به فرانسه، مسیری چهل ساله را طی کرد. (لینک)

اما از اینها بگذریم و برگردیم به همان بحث #بهار_نارنج و آن قصه که شرح شد: از جزئیاتِ زندگی حافظ هیچ نمی دانیم، همچنان که از جزئیات زندگی استادِ معمار مسجد وکیل هم هیچ نمی دانیم!
در متنِ بالا نوشته بودم که دلیل این امر، «تنبلی و کاهلیِ ایرانیان در امرِ مستندسازی است». ولی در این کتاب، نظر (و برداشتِ) آقای دوفوشه کور متفاوت است. او در مقاله اش نوشته:

« ...از حافظ و وقایع زندگی او چه می دانیم؟
برای روشنتر شدنِ پرسش، مثالی می آورم. پترارک (Petrarque) شاعر بزرگ #ایتالیایی، همعصر حافظ و تنها (حدود) بیست سال از او بزرگتر بوده است. برای ما (اروپائیها) تمام وقایع زندگی او، تحصیلات، مسافرتها، روابط خصوصی و عمومی و غیره، شناخته شده است و از این طریق می توانیم سنجش صحیحی از آثار او داشته باشیم. آثار پترارک از اهمیت زیادی برخوردار است زیر پترارک پدرِ رنُسانس اروپایی بوده است.

نقشِ حافظ و تاثیرِ شعر او عظیم بوده است...اما از زندگی حافظ چه می دانیم؟ این زندگی در کنایه های شاعرانه پنهان شده است. به این دلیل، همه کوششهایی که برای بازسازیِ زندگی حافظ از خلال اشعارش شده، به جایی نرسیده است و این خود، نتیجۀ یک خاصیت بارز ایرانی است: اینکه شخص، در اثرِ خود نهفته است... حافظ با اشعار خود رابطه ای عاشقانه دارد: وی، نشانۀ بیرونیِ اشعارِ خود است و زندگی خویش را در نامِ خود خلاصه کرده است. و من تا وقتی این موضوع را نفهمیده ام، نمی توانم واردِ جهان حافظ شوم»

▪️▪️
این بیان آقای دوفوشه کور را به نحوی دیگر شهید آوینی هم ذکر کرده. مرتضی آوینی معتقد است در هنرِ گذشتگان، هنرمند در هنرش گم بوده و لذا بیش از آنکه هنرمند را ببینیم، "هنر" را می بینیم ولی در روزگار معاصر، بیش از آنکه اصالت به هنر باشد، "هنرمند" (سلبریتی) دیده می شود.
در این بحث، دیدگاه آوینی به هنرِ گذشتگان ایران زمین، بسیار به دیدگاه دوفوشه کور نزدیک است.

▪️▪️
اما حتی اگر دیدگاه دوفوشه کور و آوینی را هم بپذیریم، بازهم نمی توان از بحثِ کاهلی تاریخی ایرانیان در مستندسازی صرفنظر کرد. هنرمند، زیبنده است که به دنبالِ طرحِ خود، و بیان حدیث نفس نباشد، اما اطرافیان هنرمند چه؟!
آنها چه باید بکنند در پاسداشت هنر؟

این صحیح است که حافظ، به دنبال خودنمایی و خودپرستی نبوده، ولی همزمان از شدت و حجمِ بی توجهی اطرافیانش در تحیر (و گلایمند) بوده:

بدین شعرِ ترِ شیرین، ز شاهنشه عجب دارم/
که سرتاپایِ حافظ را، چرا در زر نمی گیرد؟ (!)

بله، بهار نارنجِ ترِ شیرینِ امسال هم گذشت، و نه یک دلار ارز برای کشور به همراه آورد و نه هیچ رسانه ای، در بِرند کردنِ آن کوشید...
هم از شاهنشه عجب است و هم از ما، که این زیبایی ها می آید و می رود و... بلبلانیم که در موسمِ گل خاموشیم.

@solseghalam