#یادآوری_چند_نکته_مهم_در_گزارشهای_تحلیلی
◾️ #گزارشگر باید به موضوع، ابعاد و زوایای مختلف آن، نقش و جایگاه افراد، گفتهها و رفتارهای آنان تسلط داشته باشد.
◾️ آگاهی از #پیشینه_موضوع یا رویداد و پرداختن به آن در #گزارش برای مقایسه با وضعیت موجود و پیشبینی آینده، ضروری است.
◾️ استناد به #نقل_قولها، #آمار_و_ارقام، #اظهارنظرها، تحولات و تغییرات پیشآمده در روند #موضوع یا #رویداد، اهمیت اساسی دارد.
◾️ مقایسه و ارزیابی وضعیتها در سطوح ملی و جهانی به درک بهتر #مخاطب از واقعیت کمک میکند.
◾️ پیشبینی آینده مبتنی بر روندهای گذشته و موقعیت فعلی موضوع یا #رویداد، از عناصر مهم #گزارش_تحلیلی است.
◾️ جستجو و کاوش لایههای زیرین موضوع و کنار زدن پرده از واقعیتهای کتمان یا پنهان شده، بخشی از کارکرد این نوع #گزارش است.
◾️ بهتر است گزارشگر بخش عمدهای از #تحلیلها را از زبان #تحلیلگران و آگاهان بیان کند و خود در گزارش متکلم وحده نباشد. یعنی، بهویژه مسئولیت #تحلیلهای جانبدارانه را تا حدی به عهده صاحبنظران بگذارد.
◾️ ورودی و پایانبندی #گزارشهای_تحلیلی و بقیه قلابهای شماتیک در آنها برای جلب علاقه و توجه و افزایش آمادگی و قدرت درک #مخاطب، جایگاه ویژهای دارند.
#گزارش_نویسی_چشم_عقاب_روزنامه_نگاری
#محمدمهدی_فرقانی
🆔 @medialesson
◾️ #گزارشگر باید به موضوع، ابعاد و زوایای مختلف آن، نقش و جایگاه افراد، گفتهها و رفتارهای آنان تسلط داشته باشد.
◾️ آگاهی از #پیشینه_موضوع یا رویداد و پرداختن به آن در #گزارش برای مقایسه با وضعیت موجود و پیشبینی آینده، ضروری است.
◾️ استناد به #نقل_قولها، #آمار_و_ارقام، #اظهارنظرها، تحولات و تغییرات پیشآمده در روند #موضوع یا #رویداد، اهمیت اساسی دارد.
◾️ مقایسه و ارزیابی وضعیتها در سطوح ملی و جهانی به درک بهتر #مخاطب از واقعیت کمک میکند.
◾️ پیشبینی آینده مبتنی بر روندهای گذشته و موقعیت فعلی موضوع یا #رویداد، از عناصر مهم #گزارش_تحلیلی است.
◾️ جستجو و کاوش لایههای زیرین موضوع و کنار زدن پرده از واقعیتهای کتمان یا پنهان شده، بخشی از کارکرد این نوع #گزارش است.
◾️ بهتر است گزارشگر بخش عمدهای از #تحلیلها را از زبان #تحلیلگران و آگاهان بیان کند و خود در گزارش متکلم وحده نباشد. یعنی، بهویژه مسئولیت #تحلیلهای جانبدارانه را تا حدی به عهده صاحبنظران بگذارد.
◾️ ورودی و پایانبندی #گزارشهای_تحلیلی و بقیه قلابهای شماتیک در آنها برای جلب علاقه و توجه و افزایش آمادگی و قدرت درک #مخاطب، جایگاه ویژهای دارند.
#گزارش_نویسی_چشم_عقاب_روزنامه_نگاری
#محمدمهدی_فرقانی
🆔 @medialesson
#شیوه_نگارش_گزارش
هر گزارشی را به دو شیوه میتوان نوشت: توصیفی و ساده
▪️ در شیوه #نگارش_توصیفی که بیتردید جذابتر و هنرمندانهتر است، گزارشگر برای بیان یافتهها و مشاهدات خود از توصیف فضاها، حالتها، حرکتها، رفتارها، آدمها و مکانها استفاده میکند و میکوشد مخاطب را گام به گام با خود همراه کند و او را در فضای رویداد یا موضوع قرار دهد. در این روش، گزارشگر باید مراقب باشد که توصیفهای او تصنعی و غیرواقعی جلوه نکنند، بلکه این توصیفها برخاسته از اقتضا و ذات موضوع یا رویداد باشند.
▪️ اما در شیوه #نگارش_غیرتوصیفی یا #ساده، «سخت خبر» یا اطلاعات مشخص و سرراست، پیکربندی اصلی گزارش را تشکیل میدهند و گزارشگر ممکن است در موارد مقتضی توصیفهای محدودی را چاشنی #سختخبر کند. در شیوه نگارش ساده، فکتها، عناصر خبری، اطلاعات، #آمار_و_ارقام و نکات کلیدی جدی و مهم در گزارش، دارای کارکرد اصلی هستند. ساختار زبان به طور کلی غیرتوصیفی و بیان یافتهها به طور عمده، مستقیم و بدون لفاف توصیف است.
▪️ هر دو شیوه نگارش، کارکردها و محاسن خاص خود را دارند و هر یک ممکن است در مواردی بر دیگری برتری داشته باشد. مثلا در #گزارشهای_خبری یا #تحقیقی که اطلاعات جدید و مهم غلبه دارند گزارشگران ترجیح میدهند که این اطلاعات را در لفاف توصیف نپیچند و آنها را کمرنگ نسازند. اما در #گزارش_از_شخص، #مکان یا پارهای از گزارشهای اجتماعی بهتر است این ظرفیت به کار گرفته شود. البته نباید تصور شود که در شیوه نگارش ساده، زبان گزارش میتواند کلیشهای و فاقد جذابیت باشد. زبان گزارش، ابزار اصلی ارتباط مخاطب با گزارش است و این زبان باید جاذبه و زیبایی لازم را برای جلب علاقه و توجه مخاطب داشته باشد.
#گزارشنویسی_چشم_عقاب_روزنامهنگاری
#محمدمهدی_فرقانی
🆔 @medialesson
هر گزارشی را به دو شیوه میتوان نوشت: توصیفی و ساده
▪️ در شیوه #نگارش_توصیفی که بیتردید جذابتر و هنرمندانهتر است، گزارشگر برای بیان یافتهها و مشاهدات خود از توصیف فضاها، حالتها، حرکتها، رفتارها، آدمها و مکانها استفاده میکند و میکوشد مخاطب را گام به گام با خود همراه کند و او را در فضای رویداد یا موضوع قرار دهد. در این روش، گزارشگر باید مراقب باشد که توصیفهای او تصنعی و غیرواقعی جلوه نکنند، بلکه این توصیفها برخاسته از اقتضا و ذات موضوع یا رویداد باشند.
▪️ اما در شیوه #نگارش_غیرتوصیفی یا #ساده، «سخت خبر» یا اطلاعات مشخص و سرراست، پیکربندی اصلی گزارش را تشکیل میدهند و گزارشگر ممکن است در موارد مقتضی توصیفهای محدودی را چاشنی #سختخبر کند. در شیوه نگارش ساده، فکتها، عناصر خبری، اطلاعات، #آمار_و_ارقام و نکات کلیدی جدی و مهم در گزارش، دارای کارکرد اصلی هستند. ساختار زبان به طور کلی غیرتوصیفی و بیان یافتهها به طور عمده، مستقیم و بدون لفاف توصیف است.
▪️ هر دو شیوه نگارش، کارکردها و محاسن خاص خود را دارند و هر یک ممکن است در مواردی بر دیگری برتری داشته باشد. مثلا در #گزارشهای_خبری یا #تحقیقی که اطلاعات جدید و مهم غلبه دارند گزارشگران ترجیح میدهند که این اطلاعات را در لفاف توصیف نپیچند و آنها را کمرنگ نسازند. اما در #گزارش_از_شخص، #مکان یا پارهای از گزارشهای اجتماعی بهتر است این ظرفیت به کار گرفته شود. البته نباید تصور شود که در شیوه نگارش ساده، زبان گزارش میتواند کلیشهای و فاقد جذابیت باشد. زبان گزارش، ابزار اصلی ارتباط مخاطب با گزارش است و این زبان باید جاذبه و زیبایی لازم را برای جلب علاقه و توجه مخاطب داشته باشد.
#گزارشنویسی_چشم_عقاب_روزنامهنگاری
#محمدمهدی_فرقانی
🆔 @medialesson
#گزارش_موافق_و_مخالف
یک وجه مهم در این مبحث، گزینش جهتدار #نقلقولها، استنادها،#آمار و اطلاعات دیگر است.
گزارشگر چون میخواهد نظر خاصی را با هر انگیزهای به #مخاطب القا کند، برخی نکتهها را از روی عمد نادیده میگیرد و نکتههای دلخواه دیگری را عمده میکند. پیداست این شیوه کار، بیشتر به #تبلیغ سیاسی نزدیک است تا #روزنامهنگاری اصیل.
◼️ اما یک پرسش مهم: در دنیا میتوان رسانهای را یافت که بیطرف باشد؟ به یقین پاسخ منفی است. اگر بتوان رسانهای را به ندرت در امور سیاسی بیطرف یافت، پیدا کردن یک #رسانه بدون سمتگیری مالی و اقتصادی به تقریب ناممکن است. اما بحث در بیطرفی رسانهای، چنان که نویسنده هم به درستی بر آن تاکید میکند، رعایت توازن در نقلقول و عرضه اطلاعات از هر دو سوی موضوع گزارش است.
یک جنبه از این بحث که رسانههای غربی با شدت از آن مراقبت میکنند، نتیجه #اقتصادی رعایت بیطرفی است. رسانهای اگر به داشتن جانب یک سو و جهتگیری منفی علیه سوی دیگر شناخته شود، بیتردید حمایت یکی از دو گروه موافق یا مخالف را از دست خواهد داد. نتیجه این فرآیند از دستدادن فروش #روزنامه در گروه همفکران با آن گرایش و محرومشدن از سفارش آگهیهای آنان خواهد بود. در سپهر رسانهای بازار آزاد، چنین رویکردی ویرانگر وصف میشود.
#علیاکبر_قاضیزاده
🆔 @medialesson
یک وجه مهم در این مبحث، گزینش جهتدار #نقلقولها، استنادها،#آمار و اطلاعات دیگر است.
گزارشگر چون میخواهد نظر خاصی را با هر انگیزهای به #مخاطب القا کند، برخی نکتهها را از روی عمد نادیده میگیرد و نکتههای دلخواه دیگری را عمده میکند. پیداست این شیوه کار، بیشتر به #تبلیغ سیاسی نزدیک است تا #روزنامهنگاری اصیل.
◼️ اما یک پرسش مهم: در دنیا میتوان رسانهای را یافت که بیطرف باشد؟ به یقین پاسخ منفی است. اگر بتوان رسانهای را به ندرت در امور سیاسی بیطرف یافت، پیدا کردن یک #رسانه بدون سمتگیری مالی و اقتصادی به تقریب ناممکن است. اما بحث در بیطرفی رسانهای، چنان که نویسنده هم به درستی بر آن تاکید میکند، رعایت توازن در نقلقول و عرضه اطلاعات از هر دو سوی موضوع گزارش است.
یک جنبه از این بحث که رسانههای غربی با شدت از آن مراقبت میکنند، نتیجه #اقتصادی رعایت بیطرفی است. رسانهای اگر به داشتن جانب یک سو و جهتگیری منفی علیه سوی دیگر شناخته شود، بیتردید حمایت یکی از دو گروه موافق یا مخالف را از دست خواهد داد. نتیجه این فرآیند از دستدادن فروش #روزنامه در گروه همفکران با آن گرایش و محرومشدن از سفارش آگهیهای آنان خواهد بود. در سپهر رسانهای بازار آزاد، چنین رویکردی ویرانگر وصف میشود.
#علیاکبر_قاضیزاده
🆔 @medialesson
#سبک_تنظیم_گزارش
#سبک_تاریخی
سبک تاریخی، هم برای #گزارش_خبری به ویژه گزارش از حادثه و رویداد به کار می رود و هم در #گزارش_تحقیقی، #گزارش_سفر و خاطره نویسی کاربرد دارد.
از این سبک می توان به دو صورت استفاده کرد:
🔷 یکی اینکه، گزارش از لحظه ای که حادثه اتفاق افتاده، یا گزارشگر در جریان آن قرار گرفته یا کار تحقیق خود را شروع کرده، آغاز میشود و بر اساس سیر طبیعی و توالی زمانی رویداد یا موضوع پیش میرود.
❌ در این حالت، لازم نیست که همه جزئیات بی اهمیت و غیرضروری به صرف اینکه اتفاق افتاده اند، در گزارش ذکر شوند؛ بلکه گزارشگر میتواند برخی از این جزئیات را حذف کند و حتی پاره ای جابهجاییها را مثلا در گفت و گوها یا ذکر #آمار_و_ارقام نیز انجام دهد؛ ولی روند کلی گزارش بر اساس سیر تاریخی و زمانی آن شکل میگیرد.
🔶 حالت دوم آن است که گزارشگر، مقطعی از موضوع را که دارای جاذبه و گیرایی بیشتر باشد، انتخاب می کند، نه اینکه الزاما از نقطه صفر شروع کند. این مقطع به ویژه از آن نظر حائز اهمیت است که چون در گزارش تاریخی، #لید به آن معنا که در سبکهای دیگر به کار می رود وجود ندارد، گزارشگر باید از جایی شروع کند که بتواند خواننده را با خود به درون گزارش ببرد.
♦️ بنابراین در حالت دوم، انتخاب نقطه شروع گزارش بسیار مهم است و نیازمند هنر و تشخیص درست گزارشگر است.
پس در این وضعیت، گزارش از نقطه ای کوچک اما جذاب و توجه برانگیز شروع می شود و با توضیحات گزارشگر، موضوع به تدریج باز و بازتر میشود تا جایی که گزارش به "نقطه اوج" خود نزدیک میشود. در این حالت، خواننده در اوج بی قراری و انتظار به سر میبرد و میخواهد هرچه زودتر بفهمد که نتیجه کار چیست و موضوع به کجا می انجامد.
گزارش پس از عبور از نقطه اوج یا گره گزارش به سوی "گره گشایی" حرکت میکند و در انتها، گره موضوع را برای خواننده باز میکند و به انتظارات و کنجکاوی های او پایان می دهد.
در این سبک، خواننده مرحله به مرحله همراه گزارش و گزارشگر پیش میرود و خود را در مشاهدات گزارشگر سهیم و به آن نزدیک می بیند.
اگر گزارش، تحقیقی است، باید تک تک اجزا، اعم از اسناد و مدارک، مصاحبه ها، توصیف و تشریح اوضاع و احوال، آمار و ارقام و ... با دقت، سلیقه و تیزبینی در جای مناسب خود در گزارش قرار گیرند؛ به گونه ای که شروع، ادامه و پایان گزارش از لطف، جاذبه و گیرایی لازم برخوردار باشد.
گزارش تاریخی می تواند دارای لیدی کلی باشد که مضمون اصلی موضوع یا حادثه را به اجمال ارائه و سپس در بندهای بعدی عناصر گزارش را به ترتیب توالی زمانی بازگو کند.
#گزارش_نویسی_چشم_عقاب_روزنامه_نگاری
🆔 @medialesson
#سبک_تاریخی
سبک تاریخی، هم برای #گزارش_خبری به ویژه گزارش از حادثه و رویداد به کار می رود و هم در #گزارش_تحقیقی، #گزارش_سفر و خاطره نویسی کاربرد دارد.
از این سبک می توان به دو صورت استفاده کرد:
🔷 یکی اینکه، گزارش از لحظه ای که حادثه اتفاق افتاده، یا گزارشگر در جریان آن قرار گرفته یا کار تحقیق خود را شروع کرده، آغاز میشود و بر اساس سیر طبیعی و توالی زمانی رویداد یا موضوع پیش میرود.
❌ در این حالت، لازم نیست که همه جزئیات بی اهمیت و غیرضروری به صرف اینکه اتفاق افتاده اند، در گزارش ذکر شوند؛ بلکه گزارشگر میتواند برخی از این جزئیات را حذف کند و حتی پاره ای جابهجاییها را مثلا در گفت و گوها یا ذکر #آمار_و_ارقام نیز انجام دهد؛ ولی روند کلی گزارش بر اساس سیر تاریخی و زمانی آن شکل میگیرد.
🔶 حالت دوم آن است که گزارشگر، مقطعی از موضوع را که دارای جاذبه و گیرایی بیشتر باشد، انتخاب می کند، نه اینکه الزاما از نقطه صفر شروع کند. این مقطع به ویژه از آن نظر حائز اهمیت است که چون در گزارش تاریخی، #لید به آن معنا که در سبکهای دیگر به کار می رود وجود ندارد، گزارشگر باید از جایی شروع کند که بتواند خواننده را با خود به درون گزارش ببرد.
♦️ بنابراین در حالت دوم، انتخاب نقطه شروع گزارش بسیار مهم است و نیازمند هنر و تشخیص درست گزارشگر است.
پس در این وضعیت، گزارش از نقطه ای کوچک اما جذاب و توجه برانگیز شروع می شود و با توضیحات گزارشگر، موضوع به تدریج باز و بازتر میشود تا جایی که گزارش به "نقطه اوج" خود نزدیک میشود. در این حالت، خواننده در اوج بی قراری و انتظار به سر میبرد و میخواهد هرچه زودتر بفهمد که نتیجه کار چیست و موضوع به کجا می انجامد.
گزارش پس از عبور از نقطه اوج یا گره گزارش به سوی "گره گشایی" حرکت میکند و در انتها، گره موضوع را برای خواننده باز میکند و به انتظارات و کنجکاوی های او پایان می دهد.
در این سبک، خواننده مرحله به مرحله همراه گزارش و گزارشگر پیش میرود و خود را در مشاهدات گزارشگر سهیم و به آن نزدیک می بیند.
اگر گزارش، تحقیقی است، باید تک تک اجزا، اعم از اسناد و مدارک، مصاحبه ها، توصیف و تشریح اوضاع و احوال، آمار و ارقام و ... با دقت، سلیقه و تیزبینی در جای مناسب خود در گزارش قرار گیرند؛ به گونه ای که شروع، ادامه و پایان گزارش از لطف، جاذبه و گیرایی لازم برخوردار باشد.
گزارش تاریخی می تواند دارای لیدی کلی باشد که مضمون اصلی موضوع یا حادثه را به اجمال ارائه و سپس در بندهای بعدی عناصر گزارش را به ترتیب توالی زمانی بازگو کند.
#گزارش_نویسی_چشم_عقاب_روزنامه_نگاری
🆔 @medialesson
🔴 گزارش حوادث و سوانح
🔳 در گزارش #حوادث و سوانح، در درجه نخست، #اطلاعات، #آمار و ارقام سرراست و مستقیم یا فکتهایی که به مخاطب در مورد جزئیات مهم رویداد آگاهی میدهند اهمیت دارد.
🔳 در صورتی که حادثه دارای ابعاد عاطفی، احساسی و انسانی باشد، توصیف فضا و محیط رویداد و عناصرِ بامعنا و صاحب نقش در بروز حادثه میتواند به ملموس شدن موضوع و ایجاد حس مشترک بین گزارشگر و مخاطب کمک کند و گزارش را تاثیرگذارتر و ماندگارتر کند.
#گزارش_نویسی_چشم_عقاب_روزنامه_نگاری
🆔 @medialesson
🔳 در گزارش #حوادث و سوانح، در درجه نخست، #اطلاعات، #آمار و ارقام سرراست و مستقیم یا فکتهایی که به مخاطب در مورد جزئیات مهم رویداد آگاهی میدهند اهمیت دارد.
🔳 در صورتی که حادثه دارای ابعاد عاطفی، احساسی و انسانی باشد، توصیف فضا و محیط رویداد و عناصرِ بامعنا و صاحب نقش در بروز حادثه میتواند به ملموس شدن موضوع و ایجاد حس مشترک بین گزارشگر و مخاطب کمک کند و گزارش را تاثیرگذارتر و ماندگارتر کند.
#گزارش_نویسی_چشم_عقاب_روزنامه_نگاری
🆔 @medialesson
✅ آمار و ارقام در گزارش
🔻یکی از راه های کاربردی کردن #آمار در #گزارش آن است که گزارشگر ارقام تخصصی و پیچیده را به صورت "مقایسه ای" برای مخاطب ملموس سازد. مثلاً هنگامی که از مزایای نصب یک توربین بادی در یک منطقه سخن می گوید توضیح دهد که پیش از این برای تولید برقی معادل آنچه این توربین عرضه می کند چه مقدار سوخت فسیلی باید مصرف میشد، یا آنکه تولید برق توسط این توربین، مصرف چند خانوار شهری و روستایی را به طور معمول می تواند تامین کند.
🔻نمونه ملموسی که در این زمینه میتوان به آن اشاره کرد آن است که وقتی موضوع اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی در مطبوعات انعکاس یافت، برای آنکه حجم این اختلاس از نظر افکار عمومی قابل لمس شود، مطبوعات تاکید کردند که با این مبلغ می توان مصرف یک سال یارانه های نقدی کل کشور را تامین کرد.
🔻گزارشگران برجسته بین المللی معمولا این رویه را در هنگام استفاده از آمار و ارقام مهم و تخصصی در گزارش های خود به کار می گیرند.
#فرقانی
🆔 @medialesson
🔻یکی از راه های کاربردی کردن #آمار در #گزارش آن است که گزارشگر ارقام تخصصی و پیچیده را به صورت "مقایسه ای" برای مخاطب ملموس سازد. مثلاً هنگامی که از مزایای نصب یک توربین بادی در یک منطقه سخن می گوید توضیح دهد که پیش از این برای تولید برقی معادل آنچه این توربین عرضه می کند چه مقدار سوخت فسیلی باید مصرف میشد، یا آنکه تولید برق توسط این توربین، مصرف چند خانوار شهری و روستایی را به طور معمول می تواند تامین کند.
🔻نمونه ملموسی که در این زمینه میتوان به آن اشاره کرد آن است که وقتی موضوع اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی در مطبوعات انعکاس یافت، برای آنکه حجم این اختلاس از نظر افکار عمومی قابل لمس شود، مطبوعات تاکید کردند که با این مبلغ می توان مصرف یک سال یارانه های نقدی کل کشور را تامین کرد.
🔻گزارشگران برجسته بین المللی معمولا این رویه را در هنگام استفاده از آمار و ارقام مهم و تخصصی در گزارش های خود به کار می گیرند.
#فرقانی
🆔 @medialesson
🔸دادهها و آمار
🔻منابع همچنین میتوانند به شکل #داده، #آمار و اعداد باشند.
اگر مسئولان محلی با ما صحبت نمیکنند، باید به نماینده محل مراجعه کنیم. اگر او با ما صحبت نمیکند، پس با یک بزرگتر منطقه باید گفت و گو کنیم. اگر آنها با ما صحبت نمیکنند، باید با مقامات مربوطه صحبت کنیم.
🔻به زبان ساده، یک #روزنامهنگار باید بپذیرد که برخی منابع از اظهار نظر خودداری میکنند، اما شما هرگز نباید امتناع از اظهار نظر را وسیله ای برای نابود کردن یک داستان خبری بدانید. برخی به دلیل منافع شخصی خود، دنبال این اتفاق هستند. آنها امیدوارند که با تکرار جمله "نظری ندارم"، شما از میان بروید و داستان فراموش شود.
🔻در این شرایط، باید به دنبال منابع دوم و سوم برای تایید اطلاعاتی که در حال جمعآوری هستید بگردید.
🆔 @medialesson
🔻منابع همچنین میتوانند به شکل #داده، #آمار و اعداد باشند.
اگر مسئولان محلی با ما صحبت نمیکنند، باید به نماینده محل مراجعه کنیم. اگر او با ما صحبت نمیکند، پس با یک بزرگتر منطقه باید گفت و گو کنیم. اگر آنها با ما صحبت نمیکنند، باید با مقامات مربوطه صحبت کنیم.
🔻به زبان ساده، یک #روزنامهنگار باید بپذیرد که برخی منابع از اظهار نظر خودداری میکنند، اما شما هرگز نباید امتناع از اظهار نظر را وسیله ای برای نابود کردن یک داستان خبری بدانید. برخی به دلیل منافع شخصی خود، دنبال این اتفاق هستند. آنها امیدوارند که با تکرار جمله "نظری ندارم"، شما از میان بروید و داستان فراموش شود.
🔻در این شرایط، باید به دنبال منابع دوم و سوم برای تایید اطلاعاتی که در حال جمعآوری هستید بگردید.
🆔 @medialesson