✍️دربارۀ شرکت «سونی» – قسمت سوم
(به زمین خوردن غول ها – قسمت هفتم)
محمدرضا اسلامی

✳️ در دو یادداشت اخیر مروری شد به وضعیت مالی شرکت #سونی طی سالهای 2012 تا 2017 و همچنین مروری بر تاریخچه شروعِ بدبیاری های سونی🔺. اینکه چطور یک شرکتی که با یک بازار صد میلیارد دلاری مواجه بود، با ورودِ رقبایِ جدید به ناگاه بازارش به یک پنجم، "تقلیل" یافت و پس از آن، سونی یک به یک بِرندهای #لب_تاب و #موبایل و #پی_سی را در بازار از دست داد.

اما شاید آنچه باید قدری بیشتر راجع به آن تأمل کنیم اینکه وضعیتِ سونی، با همه فراز و نشیب های این پنج-شش سال اخیر ، مثل وضعیتِ #توشیبا نشده و هنوز توانسته است خود را سرپا نگه دارد. در واقع در یک نگاه کلی (که ممکن است خیلی هم دقیق نباشد) وضعیتِ سونی بیشتر به وضعیت #پاناسونیک شبیه است تا توشیبا. مرور اتفاقات چندسال اخیر نشان میدهد که پاناسونیک هم (به عنوان غول تولید #لوازم_خانگی) پس از چند سال ضرر دهی و خوردن ضربه هایِ کاری از رقبا، بالاخره توانست خود را سرپا کند و به سود مختصری برسد (چیزی مشابه سودِ سونی در یادداشت قبل).

🔴 بحثی که در اینجا پیش می آید اینکه آیا این صحیح است که وضعیت #توشیبا را تعمیم دهیم به وضعیتِ دیگر غول هایِ فن آوری ژاپن که در شرایط مالی بدی افتاده اند؟ به طور روشن تر ، آیا سونی و پاناسونیک و ... هم بعد از مدتی تلاش مذبوحانه، به زمین خواهند خورد یا اینکه این افت و خیزهایِ مالی، باعث قوی تر شدنشان خواهد شد؟

✳️ پاسخ به این سوال کار ساده ای نیست. دو تحلیل و نگاه در این باب وجود دارد.

🔶 نگاه اول معتقد است به چهار دلیل شرکت های ژاپنی عبور خواهند کرد از این وضعیت و همان قُقنوسی که از خاکسترِ جنگ جهانی برخاست این بار هم از خاکسترِ این رقابت نفسگیر با چین و کره برمی خیزد.

🔹- دلیل اول اینکه ژاپنی ها تجربه بسیار جدی ای در بازاریابیِ محصول در هفت دهه اخیر پیدا کرده اند و خوب یاد گرفته اند به شکلِ عمقی به بازارها نفوذ کنند.
🔹- دلیل دوم اینکه ژاپنی ها زیرساخت های بسیار پیشرفته ای (شامل کارخانجات، نظام های بانکی، حمل و نقل مدرن، دانشگاههای قوی و ...) بنا کرده اند و لذا با وجود این ضررهای اخیر، زیربنای مستحکم کمکشان خواهد کرد.
🔹- دلیل سوم وجود شرکت های متعدد ژاپنی با «سایز متوسط» است. امثال #سوزوکی و #دای_هاتسو و ... که پس از یک مقطعی خود را با ابعادِ متوسط تطبیق داده ، و با وجودِ غول نبودن، آرام و پیوسته، تولید میکنند و سود دارند. (مثالش شرکت ساعت سازی #سیکو⏱، که الان با نام #سیکو_اپسون دارد کار می کند و 67هزار پرسنل دارد و سود هم میدهد)
🔹- دلیل چهارم هم وضعیت #فرهنگیِ مردم ژاپن است. بخش مهمی از موفقیت #اقتصادی در ژاپن به دلیل فرهنگِ عمومیِ کار، پشتکار، صرفه جویی، کم صحبتی و ... بوده . و این پارامتر چهارم هم مثل سه پارامتر قبلی ( به رغم آسیبها) همچنان در ژاپن برقرار است. اساساً مردم ژاپن (همچنان) مردمی نیستند که بخواهند با تن پروری و راحتی، به آسایش برسند.

🔶 اما نگاهِ دوم معتقد است روَندی که برای #توشیبا رخ داد ، دیر یا زود دامانِ مابقی را هم خواهد گرفت و این تلاشها سرانجامش #ورشکستگی است. طرفداران این نگاه هم دلایلی براین مدعا بر می شمرند که عمدتاً چهار دلیل زیر حائز اهمیت است:

🔹- دلیل اول بزرگیِ ابعادِ اژدهای چین است. بالاخره یک کشور 127میلیون نفری (ژاپن) ، در برابر یک کشور با #جمعیت یک میلیارد و 373میلیون نفری، توانِ مقاومت نخواهد داشت. در اقیانوس تولیدِ چین، هزاران کارخانه سرپا شده که کارخانجات ژاپنی را خواهد بلعید.
🔹- دلیل دوم پیریِ جمعیت ژاپن است. کشور، چندین سال رشد منفی جمعیت داشته و به زودی با مشکلِ نیرویِ جوان کار مواجه خواهد شد.
🔹- دلیل سوم در دسترس واقع شدن دانش فنی . بشر دیگر از دورانی عبور کرده که دانش فنیِ بسیاری از محصولات، به شکل سِر و اسرار بود و بسیاری از تکنولوژی های در دسترس است. فقط ساز و کاری باید شکل بگیرد تا محصول به طور سیستماتیک تولید شود. زمانی برگ برندۀ ژاپن داشتن تکنولوژی هایی بود که امروز مثل نقل و نبات در دسترس شرکت های نوپای چینی است.
🔹- دلیل چهارم هم وضعیت فرهنگیِ کشور ژاپن است. ژاپنی ها مردمان #سنتی، محتاط ( و به تعبیری بسته) ای محسوب می شوند و مدیرانِ ژاپنی در مواجهِ با مختصاتِ دنیای جدید، چابک و "باز" رفتار نمی کنند.

در خصوص این دو دیدگاه، در نوبت بعد با چند گزارش گفتگو خواهیم کرد.

#ژاپن
https://t.iss.one/solseghalam