#Davlat_tili
🔰G‘oliblarga sovg‘alar to‘plami topshirilib kelinmoqda.
🔰Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘zbek tilini rivojlantirish jamg‘armasi hamda “Oriat Dono” (106.5) radiokanali bilan hamkorlikda tashkillashtirilgan “TAVAKKAL” loyihasi haftaning har dushanba kuni 8:00 dan 9:00 gacha efirga uzatiladi.
🔰Ushbu loyihada siz ham ishtirok eting hamda Davlat tili bo‘yicha bilimlaringizni sinab, sovg‘alarni qo‘lga kiriting!
Kanalga ulanish 👉https://t.iss.one/UZTRJ
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram
🔰G‘oliblarga sovg‘alar to‘plami topshirilib kelinmoqda.
🔰Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘zbek tilini rivojlantirish jamg‘armasi hamda “Oriat Dono” (106.5) radiokanali bilan hamkorlikda tashkillashtirilgan “TAVAKKAL” loyihasi haftaning har dushanba kuni 8:00 dan 9:00 gacha efirga uzatiladi.
🔰Ushbu loyihada siz ham ishtirok eting hamda Davlat tili bo‘yicha bilimlaringizni sinab, sovg‘alarni qo‘lga kiriting!
Kanalga ulanish 👉https://t.iss.one/UZTRJ
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#bilib_oling
🔰"Gidir" so‘zining maʼnosini bilasizmi?
📺 "Bir so‘z taʼrifi"
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook
🔰"Gidir" so‘zining maʼnosini bilasizmi?
📺 "Bir so‘z taʼrifi"
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook
#maqola
TOG‘A
❗️Bilasizmi, o‘zbek tilida qarindoshlikni bildiruvchi so‘zlarning ko‘pligi so‘zlovchi uchun ancha qulaylik tug‘diradi. Deylik, birgina “tog‘a” deyish bilan gap onaning aka-ukasi yo ona tomondan erkak qarindosh haqida ekanligi anglashiladi.
❗️Ota qarindoshlarni esa “amaki” deymiz. Ingliz, fransuz, rus va hokazo tillarda bu qulaylik yo‘q, ya’ni ularda “tog‘a” va “amaki” bir so‘z bilan ifodalanadi (ingliz: “uncle”; fransuz: “oncle”; rus: “dyadya”).
👉Maqolaning_davomi
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook
TOG‘A
❗️Bilasizmi, o‘zbek tilida qarindoshlikni bildiruvchi so‘zlarning ko‘pligi so‘zlovchi uchun ancha qulaylik tug‘diradi. Deylik, birgina “tog‘a” deyish bilan gap onaning aka-ukasi yo ona tomondan erkak qarindosh haqida ekanligi anglashiladi.
❗️Ota qarindoshlarni esa “amaki” deymiz. Ingliz, fransuz, rus va hokazo tillarda bu qulaylik yo‘q, ya’ni ularda “tog‘a” va “amaki” bir so‘z bilan ifodalanadi (ingliz: “uncle”; fransuz: “oncle”; rus: “dyadya”).
👉Maqolaning_davomi
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook
#jarayon
"Davlat tili haqida"gi qonun ijrosi amalda.
Peshku tumanida tashqi reklama va yozuvlarni tartibga keltirish ishlari davom ettirilmoqda.
👉davomi
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
"Davlat tili haqida"gi qonun ijrosi amalda.
Peshku tumanida tashqi reklama va yozuvlarni tartibga keltirish ishlari davom ettirilmoqda.
👉davomi
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
DAVLAT TILINI RIVOJLANTIRISH DEPARTAMENTI
#savol Onasi doshchirog‘ining g‘ira-shira yorug‘ida go‘sht deb, suv to‘la qozonga dasmolni solib, moshxo‘rdani pishiribdi. (Komil Avaz, Sozanda). Gapdagi dasmol so‘zi qanday ma’noda ishlatilgan? Fikringizni ushbu manzilga yuborishingiz mumkin. Faol ishtirokchilar…
#javob
DASMOL Qozonyuvg‘ich.
Onasi doshchirog‘ining g‘ira-shira yorug‘ida go‘sht deb, suv to‘la qozonga dasmol – qozon yuvg‘ichni solib, moshxo‘rdani pishiribdi. (Komil Avaz, Sozanda).
"O‘ZBEK XALQ SO‘ZLARI" kitobidan
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
DASMOL Qozonyuvg‘ich.
Onasi doshchirog‘ining g‘ira-shira yorug‘ida go‘sht deb, suv to‘la qozonga dasmol – qozon yuvg‘ichni solib, moshxo‘rdani pishiribdi. (Komil Avaz, Sozanda).
"O‘ZBEK XALQ SO‘ZLARI" kitobidan
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
#savol
– Vey, har kuni ov-ku, – dedi kampiri.
– Ana, Bo‘rijarga tushing. Choshgohgacha tomosha ko‘rasiz… Vey, odamlar-e, ayov nimaligini bilmaydi-ya.
Sh.Xolmirzayev, Ozodlik.
Gapdagi ayov so‘zi qanday ma’noda ishlatilgan?
Fikringizni ushbu manzilga yuborishingiz mumkin.
Faol ishtirokchilar sovg‘alar bilan taqdirlanadi!
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
– Vey, har kuni ov-ku, – dedi kampiri.
– Ana, Bo‘rijarga tushing. Choshgohgacha tomosha ko‘rasiz… Vey, odamlar-e, ayov nimaligini bilmaydi-ya.
Sh.Xolmirzayev, Ozodlik.
Gapdagi ayov so‘zi qanday ma’noda ishlatilgan?
Fikringizni ushbu manzilga yuborishingiz mumkin.
Faol ishtirokchilar sovg‘alar bilan taqdirlanadi!
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
#jarayon
✅Toshkent shahri Bektemir tumanidagi Mirishkor mahallasi hududida o’rnatilgan noqonuniy reklama bannerlari ishchi guruh tomonidan o‘rnatilgan joyidan olib tashlandi.
✅Tadbirkorlarimizga “Davlat tili haqida”gi va “Reklama to‘gʻrisida”gi qonunlarimizning mazmun-mohiyati bo‘yicha tushuntirish ishlari olib borildi. Reklamalar Vazirlar Mahkamasining 104-sonli qarori talablari bo‘yicha o‘rnatilishi lozimligi ta’kidlandi.
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
✅Toshkent shahri Bektemir tumanidagi Mirishkor mahallasi hududida o’rnatilgan noqonuniy reklama bannerlari ishchi guruh tomonidan o‘rnatilgan joyidan olib tashlandi.
✅Tadbirkorlarimizga “Davlat tili haqida”gi va “Reklama to‘gʻrisida”gi qonunlarimizning mazmun-mohiyati bo‘yicha tushuntirish ishlari olib borildi. Reklamalar Vazirlar Mahkamasining 104-sonli qarori talablari bo‘yicha o‘rnatilishi lozimligi ta’kidlandi.
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
#tilimiz_tarixi
O’zbek tili o’tmishda qanday atalgan?!
Davomi
Čïğatay so‘zi atama sifatida XIII asrdan boshlab qo‘llanilgan. Manbalarga qaraganda, bu atama boshlab (XIII–XIV asrlarda) Chig‘atoyxon sulolasi (turk-mo‘g‘ullar), davlat hokimiyatining oliy tabaqa vakillari, shuningdek, cherikka nisbatan qo‘llanilgan. Keyinchalik (XV asrda) butunMavoraunnahr va Xurosondagi turk ulusiga nisbatan, XVI asrdan boshlab Mavoraunnahrdagi ham turkiy, ham forsiy tilli ulusga nisbatan qo‘llanilgan (Благова 1982,155–156).
XV–XVI asrlarda bu atamaning ijtimoiy-siyosiy vazifasi o‘ta kengaygan bir sharoitda butun Mavoraunnahr elini, uning xalqini, xalqining tilini ham ifodalay boshladi: yurtini, elini Čïğatay, Čïğatay eli, xalqini Čïğatay ulusï, uning tilini esa čïğatay türkîsi deyildi. Jumladan, Muhammad Solihning “Shayboniynoma” asarida:
Čïğatay el meni özbek demäsün,
Behuda fikr qïlïp ğam yemäsün (ŠN.111).
“Abushqa” lug‘atida “yurt” ma’nosida Čïğatay, Čïğatay diyārï atamalari qo‘llanilgan (DDT.96,276).
O’zbek tili o’tmishda qanday atalgan?!
Davomi
Čïğatay so‘zi atama sifatida XIII asrdan boshlab qo‘llanilgan. Manbalarga qaraganda, bu atama boshlab (XIII–XIV asrlarda) Chig‘atoyxon sulolasi (turk-mo‘g‘ullar), davlat hokimiyatining oliy tabaqa vakillari, shuningdek, cherikka nisbatan qo‘llanilgan. Keyinchalik (XV asrda) butunMavoraunnahr va Xurosondagi turk ulusiga nisbatan, XVI asrdan boshlab Mavoraunnahrdagi ham turkiy, ham forsiy tilli ulusga nisbatan qo‘llanilgan (Благова 1982,155–156).
XV–XVI asrlarda bu atamaning ijtimoiy-siyosiy vazifasi o‘ta kengaygan bir sharoitda butun Mavoraunnahr elini, uning xalqini, xalqining tilini ham ifodalay boshladi: yurtini, elini Čïğatay, Čïğatay eli, xalqini Čïğatay ulusï, uning tilini esa čïğatay türkîsi deyildi. Jumladan, Muhammad Solihning “Shayboniynoma” asarida:
Čïğatay el meni özbek demäsün,
Behuda fikr qïlïp ğam yemäsün (ŠN.111).
“Abushqa” lug‘atida “yurt” ma’nosida Čïğatay, Čïğatay diyārï atamalari qo‘llanilgan (DDT.96,276).
#tilimiz_tarixi
O‘tmishda o‘zbek xalqi va uning tilini anglatgan atamalardan boshqa biri sart dir. Sart (<skr. sartha) so‘zi Yusuf Xos Hojib va Mahmud Koshg‘ariy asarlarida “savdogar” ma’nosini bildirgan. Masalan, “Qutadg‘u bilig”da:
Nekü ter ešitkil bu sartlar bašï (Bu savdogarlar boshi nima deydi, eshitgin) (QB.474). Yoki: Sartnïŋ azuqï arïğ bolsa, yol üzä yer (Savdogarning moli toza bo‘lsa, yo‘l ustida yoyadi. So‘zma-so‘z: Savdogarning ozig‘i halol bo‘lsa, yo‘l ustida yeydi) (MK.I.97).
Ushbu so‘z etnonim sifatida keyingi davrlardan boshlab ishlatilgan. U boshlab forsigo‘ylarni, keyinchalik turkiy o‘troq ulusga nisbatan ham qo‘llanilgan.
“Muhokamatu-l-lug‘atayn”da Alisher Navoiy forsiy tilda so‘zlovchilarni sart (sart, sart ulusï, sart eli) hamda fārsîgoy otlari bilan tilga oladi. Ularning tilini esa sart tili, sart lafzï, fārsî (fārsî, fārsî til, fārsî alfāz) deb ataydi.
Bu so‘zning “Boburnoma”dagi ma’nosi e’tiborga molik. Zahiriddin Bobur Marg‘ilon (Marğïnān)ni ta’riflar ekan, uning eli sartlar ekanini ta’kidlaydi. U yozadi: Eli sarttur va muštzan-u puršaru šor eldür. Jaŋaralïq rasmï Māvarāunnahrda šāye‘dur. Samarqand-u Buxārāda nāmdār jaŋaralar aksar marğïnānidur (BN.7).
Kobul viloyatining ta’rifida sartlarni tojik va atrok (turklar) bilan qorishtirmaydi; ayri oladi. U shunday yozadi: Julgasïda va tüzläridä atrāk-u aymaq va ’arābdur. Šahrïda va ba’zi kentläridä sartlardur. Yana ba’zi kentläridä va vilāyatïda pašāyi-vu parāji va tājik-u baraki va afğāndur (BN.120). Ushbu viloyatda yashovchi ellarning tili xususida yozadi: On bir-on ikki lafz bilä Kābul vilāyatïda talaffuz qïlurlar: ’arabî, fārsî, türkî, moğulî, hindî, afğānî, pašāyî, parājî, gabrî, barakî, lamğānî. Munča muhtalif aqvām-u muğāyir alfāz ma’lum emäs-kim, heč vilāyatta bolğay (o‘sha joyda).
Manba: Prof. Qosimjon Sodiqov, Turkiy Til tarixi
@shevashunos
O‘tmishda o‘zbek xalqi va uning tilini anglatgan atamalardan boshqa biri sart dir. Sart (<skr. sartha) so‘zi Yusuf Xos Hojib va Mahmud Koshg‘ariy asarlarida “savdogar” ma’nosini bildirgan. Masalan, “Qutadg‘u bilig”da:
Nekü ter ešitkil bu sartlar bašï (Bu savdogarlar boshi nima deydi, eshitgin) (QB.474). Yoki: Sartnïŋ azuqï arïğ bolsa, yol üzä yer (Savdogarning moli toza bo‘lsa, yo‘l ustida yoyadi. So‘zma-so‘z: Savdogarning ozig‘i halol bo‘lsa, yo‘l ustida yeydi) (MK.I.97).
Ushbu so‘z etnonim sifatida keyingi davrlardan boshlab ishlatilgan. U boshlab forsigo‘ylarni, keyinchalik turkiy o‘troq ulusga nisbatan ham qo‘llanilgan.
“Muhokamatu-l-lug‘atayn”da Alisher Navoiy forsiy tilda so‘zlovchilarni sart (sart, sart ulusï, sart eli) hamda fārsîgoy otlari bilan tilga oladi. Ularning tilini esa sart tili, sart lafzï, fārsî (fārsî, fārsî til, fārsî alfāz) deb ataydi.
Bu so‘zning “Boburnoma”dagi ma’nosi e’tiborga molik. Zahiriddin Bobur Marg‘ilon (Marğïnān)ni ta’riflar ekan, uning eli sartlar ekanini ta’kidlaydi. U yozadi: Eli sarttur va muštzan-u puršaru šor eldür. Jaŋaralïq rasmï Māvarāunnahrda šāye‘dur. Samarqand-u Buxārāda nāmdār jaŋaralar aksar marğïnānidur (BN.7).
Kobul viloyatining ta’rifida sartlarni tojik va atrok (turklar) bilan qorishtirmaydi; ayri oladi. U shunday yozadi: Julgasïda va tüzläridä atrāk-u aymaq va ’arābdur. Šahrïda va ba’zi kentläridä sartlardur. Yana ba’zi kentläridä va vilāyatïda pašāyi-vu parāji va tājik-u baraki va afğāndur (BN.120). Ushbu viloyatda yashovchi ellarning tili xususida yozadi: On bir-on ikki lafz bilä Kābul vilāyatïda talaffuz qïlurlar: ’arabî, fārsî, türkî, moğulî, hindî, afğānî, pašāyî, parājî, gabrî, barakî, lamğānî. Munča muhtalif aqvām-u muğāyir alfāz ma’lum emäs-kim, heč vilāyatta bolğay (o‘sha joyda).
Manba: Prof. Qosimjon Sodiqov, Turkiy Til tarixi
@shevashunos
#tilimiz_tarixi
“Boburnoma”dan olingan misollarga e’tibor berilsa, muallif Kobul viloyatidagi xalqlarning tili to‘g‘risida ma’lumot berar ekan, sart yoki tojik tilini eslamaydi, u arabiy, forsiy, turkiy, mug‘uliy va boshqa tillarni eslaydi, xolos. Yana Bobur Marg‘ilon elini ham sartlar deb ataydi. Chamasi, marg‘ilonlik sartlar deyilganda ustachilik bilan shug‘ullanuvchi (o‘troq hayot kechiruvchi) toifa ko‘zda tutilgan ko‘rinadi. Bulardan anglashiladiki, sart atamasi o‘sha chog‘lar ham forsiy, ham turkiy tilli o‘troq, shahar aholisiga nisbatan qo‘llanilgan.
@shevashunos
“Boburnoma”dan olingan misollarga e’tibor berilsa, muallif Kobul viloyatidagi xalqlarning tili to‘g‘risida ma’lumot berar ekan, sart yoki tojik tilini eslamaydi, u arabiy, forsiy, turkiy, mug‘uliy va boshqa tillarni eslaydi, xolos. Yana Bobur Marg‘ilon elini ham sartlar deb ataydi. Chamasi, marg‘ilonlik sartlar deyilganda ustachilik bilan shug‘ullanuvchi (o‘troq hayot kechiruvchi) toifa ko‘zda tutilgan ko‘rinadi. Bulardan anglashiladiki, sart atamasi o‘sha chog‘lar ham forsiy, ham turkiy tilli o‘troq, shahar aholisiga nisbatan qo‘llanilgan.
@shevashunos
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#Kun_hikmati
#Kun_savoli
#Izohli_lugat
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook
#Kun_savoli
#Izohli_lugat
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook
O‘zbek tilim boshqalarga qandoq, bilmayman, lekin men uchun dunyoda eng boy, eng go‘zal, eng barkamol til. O‘zbekcha gapirib tilim chiqqan, qo‘limga qalam olib o‘zbekcha yozganman, qalbim sevinchlari va iztiroblarini o‘zbekchada qog‘ozga tushurganman. Unga mehrimni, minnatdorligimni izhor etib bir kitob yozsam degan niyatim bor. Yozganlarim she'r bo‘lmasa-da she'rdek o‘qilsa, deyman. Ona tilimning ko‘rki, barvasta qomati sahifalardan bo‘y ko‘rsatib tursa, deyman. Orzularim ko‘p. Qani edi parvozim orzularim qadar yuksak bo‘lsa...
Erkin VOHIDOV, O'zbekiston xalq shoiri
📚 So'z latofati kitobidan
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook
Erkin VOHIDOV, O'zbekiston xalq shoiri
📚 So'z latofati kitobidan
Kanalga ulanish 👉 https://t.iss.one/dtrdep
Bizning manzil:
Veb-sahifa | Telegram | Facebook