🔴 «کولبری، اعتراضی خاموش به بی‌عدالتی و تبعیض»/ بخش نخست

✍️ فریبا نظری

👈 یک‌سال پیش قباد کرم‌پورنماینده‌ی کرمانشاه در شورای عالی استانها درباره کولبری در استان‌های مرزی گفت:
«۱۰ درصد زنان مناطق پاوه، اورامان و مریوان کولبرند که تازه بیشترشان نیز #سرپرست_خانوارند. این شغل حتی برای مردان هم طاقت فرسا است چه رسد به زنان. بیشترین کولبری در شهرستان مرزی #پاوه انجام می شود آنهم به دلیل بیکاری مردم منطقه است. در این شهرستان مرزی هیچگونه شغل و منبع درآمدی وجود ندارد. بیش از ۵۰ درصد کولبران دارای مدارک لیسانس و فوق لیسانس هستند. اگر مسئولان کولبری را شغل نمی‌دانند، چرا می‌گویند این افراد بیمه شوند؟ بیمه کردن این افراد یعنی اینکه به کارشان ادامه بدهند. اگر شغل است، پس چرا به سمت آنها شلیک می‌شود؟(خبرآنلاین، اردیبهشت ۱۴۰۱).

🔷کولبر نیوز در پایان سال ۱۴۰۱ گزارشی سالانه منتشر کرده بود که از زخمی شدن دست‌کم ۲۳۴ کولبر در مناطق مرزی و مسیرهای بین‌جاده‌ای سه استان کردستان، ‌آذربایجان غربی و کرمانشاه خبر می‌داد( ایندیپندنت فارسی، اردیبهشت ۱۴۰۲).

💢 چند پرسش مهم:
۱- کولبران، چه کسانی هستند؟
۲- آیا کولبری، شغل است؟
۳- پدیده‌ی کولبری، از چه زمانی و چگونه در ایران شکل گرفت؟
۴- چه استان‌هایی درگیر این پدیده هستند؟
۵- آیا کولبری همان قاچاق کالاست؟
۶- تمهیدات و تدابیر سازمان‌های متولی و مسئول دربرابر کولبری چه بوده‌است؟
۷- مهمترین علل رواج این پدیده در مناطق مرزی، چیست؟
۸- چه خطراتی در کمین کولبران است؟
۹- آیا اراده‌ای برای حل پدیده‌ی کولبری در کشور، وجود دارد؟
۱۰- آیا کولبری در کشورهای دیگر هم وجود دارد؟
۱۱- آیا کولبری نوعی اعتراض خاموش است؟

🖍️نگارنده در این یادداشت، تنها به برخی از این پرسش‌ها می‌پردازد و معتقد است ابعاد پیچیده‌ی این پدیده، نیازمند بررسی همه‌جانبه و کامل اسنادی و میدانی است.

👈#احسان_هوشمند، #جامعه‌شناس و #قوم‌شناس اهل کردستان از کولبری و زمینه‌ی پیدایش آن چنین می‌گوید:
«گروهی از شهروندان مرزنشین برای امرار معاش از طریق معابر رسمی و غیررسمی و گاه دیگر نقاط با حمل بار بر روی کول و گاه بر روی قاطر و اسب در دو سوی مرز ایران و عراق تردد می‌کنند.
 از ابتدای دهه ۷۰ که موضوع تبادل مرزی با اقلیم کردستان مورد توجه مسئولان ذی‌ربط قرار گرفت و بازارچه‌های مرزی افتتاح شد، تردد شهروندان برای جابه‌جایی بار در دو سوی مرز فزونی گرفت. در سال‌های انتهایی دهه ۸۰ خورشیدی و در دوره رئیس‌جمهوری آقای محمود #احمدی‌نژاد با تعریف معابر جدید مرزی به‌عنوان معابر غیررسمی، بی‌آنکه درباره پیامدهای آن دقتی شده باشد، در کنار یا نزدیکی معابر رسمی زمینه گسترش مبادلات مرزی بیشتر شد. معابر غیررسمی در پنج استان #سیستان‌وبلوچستان، #آذربایجان_غربی، #کردستان، #کرمانشاه و #ایلام تعریف شد. برای روستاییان مستقر در جوار مرزها نیز مقرر شد تا از سوی مرزبانی کارت صادر و به‌این‌ترتیب به‌تدریج برخلاف روال گذشته ده‌ها هزار نفر به کار مبادلات مرزی و کولبری وارد شدند.

دنباله در فرسته پسین👇👇👇👇

دنباله فرسته پیشین👆👆👆👆

🔴 «کولبری، اعتراضی خاموش به بی‌عدالتی و تبعیض»/ بخش دوم

✍ فریبا نظری

👈 احسان هوشمند، پژوهش‌گر #اقوام و روزنامه‌نگار اعتقاد دارد: «فساد ناشی از ارائه کارت کولبری پیامدهای ناخوشایندی در برخی مناطق مرزی بر جای گذاشت. مقرر بود از این معابر بر مبنای مقرراتی کالاهای مختلفی بر مبنای سهم مشخص به نام #مرزنشینان وارد کشور شود. این فرایند افزون بر آنکه موجب شد ده‌ها هزار نفر به کولبری روی آورند، باعث شد ابعاد دیگری از #فساد نیز نمایان شود. به‌عنوان مثال هرچند مجوز واردات کالا صادر شده؛ اما گروهی از تجار با ثبت شرکت در آن سوی مرز کالای وارداتی را با نام اقلیم کردستان عراق وارد مرزهای جنوبی کشور کردند و سپس از طریق ترانزیت در درون ایران، کالا وارد عراق می‌شد و سپس توسط کولبران یکباره یا به‌تدریج وارد کشور می‌شد. این فرایند موجب شده بود گروهی از واسطه‌های غیربومی نیز وارد شوند و به‌این‌ترتیب واردات کالا ابعاد گسترده‌تری از پیش‌بینی قانونی پیدا کند. نمونه دیگر، هر کالایی که ورود آن به کشور غیرقانونی است، اعم از کالاهای دریافت ماهواره تا دیگر کالاهای غیرمجاز به صورت گسترده از طریق تجارت مرزی در مرزهای دریایی یا زمینی وارد کشور شود؛ یعنی گروه صاحب سرمایه افرادی را در خدمت گرفتند تا در این حوزه فعالیت کنند تا سود سرشاری عاید این‌گونه دلالان شود»( شرق، اسفند ۱۴۰۱).

🔶برداشت نگارنده از برخی از مهمترین عوامل ظهور و افزایش پدیده‌ی کولبری، موارد زیر است:
۱- مشکلات کلان اقتصادی کشور نظیر: بی‌ثباتی، رکود، تورم
۲- #تحریم‌های جهانی کشور
۳- روابط پرتنش منطقه‌ای
۴- ناامنی سرمایه‌گذاری
۵-  تبعیض و #نابرابری سیاست‌گذاری توسعه‌ای در استان‌های مرزی و نبود رویکرد توسعه‌ی متوازن در آن‌ها
۶- نبود کارخانجات و #صنایع_بزرگ و اشتغال‌آفرین در استان‌های مرزی
۷- آمار بالای بیکاری در استان‌های مرزی
۸- وجود مدیران #نالایق و غیرمتخصص در استان‌های مرزی
۹- سیاست‌های نادرست #رسمیت‌بخشی به پدیده‌ی کولبری در استان‌های مرزی مانند صدور کارت

⚠️ تعدادی از مهمترین خطراتی که مردمان کولبر را تهدید می‌کند، عبارتست‌از:
۱- تیراندازی مرزداران
۲- سقوط از ارتفاع به دره یا رودخانه
۳- انفجار مین
۴- گرمازدگی و سرمازدگی
۵- سقوط بهمن
و ازهمه  بااهمیت تر:
۶- خدشه به #کرامت_انسانی هم‌وطنان استان‌های مرزی 

👈 برخی از اقدامات متولیان و مسئولان درخصوص پدیده‌ی #کولبری، طی چند سال اخیر نیز عبارتند از:
🔻اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس جمهور در کردستان گفت: بيش از ۳ هزار ميليارد تومان از درآمد دولت براي رفع مسئله کولبري در سه استان مرزي اختصاص داده شده است( خبرآنلاین، اسفند ۱۳۹۹).
🔻با حمایت بنیاد برکت از سوخت‌بران و کولبران با تخصیص ۹ هزار و ۴۵۰ میلیارد ریال اعتبار، ۲۱ هزار شغل در سال جاری عملیاتی می‌شود ( آرمان‌ملی، خرداد ۱۴۰۰).
🔻معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور_ مجید میراحمدی_ درباره ساماندهی کوله‌بران گفت: فکر می کنم چنانچه مشکل خاصی وجود نداشته باشد، ظرف مدت چندماه آینده این کار عملیاتی شود( آرمان ملی، اسفند ۱۴۰۱).

🖍️ بنظر می‌رسد، باوجود تخصیص اعتبارات فراوان در دولتهای مختلف، سیاست و راهبرد مشخص، دقیق و متفاوت از برنامه‌های آسیب‌رسان سال‌های گذشته به استان‌های مرزی و رفع مشکلات زیستی و رفاه اجتماعی برای مردمان این مناطق، وجود ندارد و در بر همان پاشنه‌ی پیشین می‌چرخد.
آن‌چه پایانی نداشته و تغییری نکرده، زندگی سرشار از رنج و مرارت و #فقرمطلق بسیاری از مردم استان‌های مرزی سیستان و بلوچستان، کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و ایلام است که اعتراضات اخیر موسوم به #زن‌زندگی‌آزادی؛ بازتاب بخشی از این درد و ستم مستمر است.
👈 کولبری، پدیده‌ی پیچیده‌‌ی اجتماعی است که نیازمند تدبیر اساسی در راستای رفع بحران فقر، بیکاری، تبعیض و بی‌عدالتی گروه‌هایی از مردمان دردمند و محروم این سرزمین است. مردمانی که تصمیم گرفته‌اند درد و محرومیت و تبعیض به خود را با صدایی رسا، فریاد زنند و #مطالبه کنند و به گوش حاکمیت برسانند.


#کولبری_اعتراض_خاموش
#فقر
#سیستان_و_بلوچستان
#کردستان
#آذربایجان_غربی
#کرمانشاه
#ایلام
#بیکاری
#احسان_هوشمند
#مطالبه‌گر_باشیم


👈👥💬🗣 رسانه ما باشید
دیده بان ایران، رسانه مستقل ایرانیان
🇮🇷 https://t.iss.one/didehban_iran 🇮🇷