روز جهانی ارتباطات و پاندومی کرونا
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ از سال ۱۹۶۹ میلادی تاکنون، روز هفدهم ماه مه " May " (برابر با ۲۷ اردیبهشتماه) هر سال با عنوان #روز_جهانی_ارتباطات و #جامعه_اطلاعاتی نامگذاری شده است. این روز یادآور پایهگذاری اتحادیه جهانی مخابرات در سال ۱۸۶۵ است که در آن نخستین کنوانسیون جهانی ارتباطات دوربرد در پاریس به امضا رسید. این اتحادیه، شعار امسال برای برگزاری روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی ۲۰۲۰ را «ارتباطات تا سال ۲۰۳۰: فناوری اطلاعات و ارتباطات در خدمت اهداف #توسعه_پایدار» انتخاب کرد. این شعار در راستای اهدافی بود که در #اجلاس_سران جامعه اطلاعاتی تعریفشده است.
✅ امسال در حالی " روز جهانی ارتباطات " را پشت سر می گذاریم که ویروس مهلک کرونا ( کووید ۱۹ ) اغلب کشورهای جهان را درنوردیده و آثار خود را در همه عرصه ها؛ ازجمله ارتباطات نمایان ساخته است.
✅ دکتر هادی خانیکی بر این باور است که دو ویژگی #نوپدیدگی و #جهان_گستری کرونا، ما را در معرض ناشناختگیهای جدید قرار داد که طبیعتا #ارتباطات هم از این تغییر در امان نیست. در این روزها وزارت آموزش و پرورش از برنامه #شاد با افتخار یاد میکند. به خاطر می آوریم زمانی همهی تلاشها بر این بود که چگونه جلوی ورود یک موبایل را به مدرسه بگیرند؛ اما در حال حاضر شرایطی پیش آمده که مدرسه وارد موبایل شد و طبیعتا هر خانوادهای به دنبال این است که یک #تلفن_هوشمند برای فرزند خود فراهم کند.
✅ در دانشگاه فکر میکردیم باید فاصله میان آموزشهای رسمی و غیررسمی وجود داشته باشد تا کلاسها دوستداشتنیتر شود. سر سرای دانشگاه و سالنها سرشار از این توصیه بود که کسی از موبایل استفاده نکند؛ اما حالا با شرایطی مواجه شدیم که اگر موبایل نباشد، نمیتوانیم کلاس را برگزار کنیم. این وضعیت نشان دهنده آن است که تغییرات مهم و ناگهانی در #سبک_زندگی و استفاده از #رسانه رخ داده و حضور رسانه در فضای خانوادگی بیشتر شده است.
✅ اکنون نگاه ما به ابزارهای ارتباطی و ظرفیتهای رسانهای به جنبههای #فرصت_آمیز آنها معطوف شده؛ در حالی که در گذشته متوجه #تهدیدها بود. شرایط موجود این واقعیت را پیش روی ما قرار داد که اگر در تنهاییهایی که در قرنطینهها به ما تحمیل شده، #ارتباطات_مجازی وجود نداشت، با وضعیت بغرنج تری روبرو بودیم.
✅ هم اکنون وارد مرحله ای شده ایم که دارای انعطاف زمانی و مکانی بیشتر است. برای کسی که اهل اندیشه و دانش است صحبت با مخاطبانی که آنان را نمیبیند و نمیداند در حال انجام چه کاری هستند، شرایط جدیدی است. این شرایط قدرت تفکر و تخیل فرد را افزایش میدهد تا هر لحظه تصور کند با #مخاطبان خود چگونه روبهرو میشود.
✅ پاندمی کرونا علاوه بر تغییری که در
#سبک_آموزش ایجاد نموده، زمینهای را برای تولید #انبوه_اطلاعات فراهم کرده است. در تولید انبوه اطلاعات میبینیم که هر کسی از سطوح عامه تا سطوح متخصص جامعه یاد گرفته است چگونه اطلاعات را #تولید، #توزیع و #دریافت کند. طبیعتا پزشکان و کادر درمان و پیشگیری و افراد حرفهای به کسانی تبدیل شدهاند که به روزنامهنگاری یا حداقل #روزنامهنگاری_شهروندی نیز نزدیک شوند.
✅ رسانههای اجتماعی شرایطی را برای انتقال تجربه و اشتراکگذاری و افزایش #گفت_و_گو فراهم کردهاند. اگر بخواهیم با روشهای علمی این موضوع را ارزیابی کنیم، در همین شرایط مواجه شدن ما با پدیده کرونا و نگرانی از خطر شیوع آن، میل به گفتوگو و امکان آن در جوامع بیشتر شده است.
✅ همین تمایلی که به برگزاری لایوهای مختلف ایجاد شده و افرادی که بیننده #لایو_ها هستند، گویای آن است که انگار این دلهای تنگ تمایل زیادی برای گفتن دارند و باید جایی پیدا شود تا اطلاعات به اشتراک گذاشته شود.
✅ روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی را به #رسانه_ها که رسالت #تنویر_افکار_عمومی را بر دوش می کشند و #روابط_عمومی_ها که حلقه ارتباط دستگاه های دولتی و غیر دولتی با مردم هستند، تبریک و تهنیت عرض نموده، با این امید که شاهد ارتقای روزافزون این نهادهای مدنی در کشور باشیم. باشد که میوههای #فناوری_اطلاعات_و_ارتباطات را برای شتاب دادن به رشد اجتماعی، اقتصادی، محیطزیست،
و #توسعه_پایدار ایران عزیز به کار گیریم.
( اگر می پسندید، لطفا در نشر آن بکوشید )
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ از سال ۱۹۶۹ میلادی تاکنون، روز هفدهم ماه مه " May " (برابر با ۲۷ اردیبهشتماه) هر سال با عنوان #روز_جهانی_ارتباطات و #جامعه_اطلاعاتی نامگذاری شده است. این روز یادآور پایهگذاری اتحادیه جهانی مخابرات در سال ۱۸۶۵ است که در آن نخستین کنوانسیون جهانی ارتباطات دوربرد در پاریس به امضا رسید. این اتحادیه، شعار امسال برای برگزاری روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی ۲۰۲۰ را «ارتباطات تا سال ۲۰۳۰: فناوری اطلاعات و ارتباطات در خدمت اهداف #توسعه_پایدار» انتخاب کرد. این شعار در راستای اهدافی بود که در #اجلاس_سران جامعه اطلاعاتی تعریفشده است.
✅ امسال در حالی " روز جهانی ارتباطات " را پشت سر می گذاریم که ویروس مهلک کرونا ( کووید ۱۹ ) اغلب کشورهای جهان را درنوردیده و آثار خود را در همه عرصه ها؛ ازجمله ارتباطات نمایان ساخته است.
✅ دکتر هادی خانیکی بر این باور است که دو ویژگی #نوپدیدگی و #جهان_گستری کرونا، ما را در معرض ناشناختگیهای جدید قرار داد که طبیعتا #ارتباطات هم از این تغییر در امان نیست. در این روزها وزارت آموزش و پرورش از برنامه #شاد با افتخار یاد میکند. به خاطر می آوریم زمانی همهی تلاشها بر این بود که چگونه جلوی ورود یک موبایل را به مدرسه بگیرند؛ اما در حال حاضر شرایطی پیش آمده که مدرسه وارد موبایل شد و طبیعتا هر خانوادهای به دنبال این است که یک #تلفن_هوشمند برای فرزند خود فراهم کند.
✅ در دانشگاه فکر میکردیم باید فاصله میان آموزشهای رسمی و غیررسمی وجود داشته باشد تا کلاسها دوستداشتنیتر شود. سر سرای دانشگاه و سالنها سرشار از این توصیه بود که کسی از موبایل استفاده نکند؛ اما حالا با شرایطی مواجه شدیم که اگر موبایل نباشد، نمیتوانیم کلاس را برگزار کنیم. این وضعیت نشان دهنده آن است که تغییرات مهم و ناگهانی در #سبک_زندگی و استفاده از #رسانه رخ داده و حضور رسانه در فضای خانوادگی بیشتر شده است.
✅ اکنون نگاه ما به ابزارهای ارتباطی و ظرفیتهای رسانهای به جنبههای #فرصت_آمیز آنها معطوف شده؛ در حالی که در گذشته متوجه #تهدیدها بود. شرایط موجود این واقعیت را پیش روی ما قرار داد که اگر در تنهاییهایی که در قرنطینهها به ما تحمیل شده، #ارتباطات_مجازی وجود نداشت، با وضعیت بغرنج تری روبرو بودیم.
✅ هم اکنون وارد مرحله ای شده ایم که دارای انعطاف زمانی و مکانی بیشتر است. برای کسی که اهل اندیشه و دانش است صحبت با مخاطبانی که آنان را نمیبیند و نمیداند در حال انجام چه کاری هستند، شرایط جدیدی است. این شرایط قدرت تفکر و تخیل فرد را افزایش میدهد تا هر لحظه تصور کند با #مخاطبان خود چگونه روبهرو میشود.
✅ پاندمی کرونا علاوه بر تغییری که در
#سبک_آموزش ایجاد نموده، زمینهای را برای تولید #انبوه_اطلاعات فراهم کرده است. در تولید انبوه اطلاعات میبینیم که هر کسی از سطوح عامه تا سطوح متخصص جامعه یاد گرفته است چگونه اطلاعات را #تولید، #توزیع و #دریافت کند. طبیعتا پزشکان و کادر درمان و پیشگیری و افراد حرفهای به کسانی تبدیل شدهاند که به روزنامهنگاری یا حداقل #روزنامهنگاری_شهروندی نیز نزدیک شوند.
✅ رسانههای اجتماعی شرایطی را برای انتقال تجربه و اشتراکگذاری و افزایش #گفت_و_گو فراهم کردهاند. اگر بخواهیم با روشهای علمی این موضوع را ارزیابی کنیم، در همین شرایط مواجه شدن ما با پدیده کرونا و نگرانی از خطر شیوع آن، میل به گفتوگو و امکان آن در جوامع بیشتر شده است.
✅ همین تمایلی که به برگزاری لایوهای مختلف ایجاد شده و افرادی که بیننده #لایو_ها هستند، گویای آن است که انگار این دلهای تنگ تمایل زیادی برای گفتن دارند و باید جایی پیدا شود تا اطلاعات به اشتراک گذاشته شود.
✅ روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی را به #رسانه_ها که رسالت #تنویر_افکار_عمومی را بر دوش می کشند و #روابط_عمومی_ها که حلقه ارتباط دستگاه های دولتی و غیر دولتی با مردم هستند، تبریک و تهنیت عرض نموده، با این امید که شاهد ارتقای روزافزون این نهادهای مدنی در کشور باشیم. باشد که میوههای #فناوری_اطلاعات_و_ارتباطات را برای شتاب دادن به رشد اجتماعی، اقتصادی، محیطزیست،
و #توسعه_پایدار ایران عزیز به کار گیریم.
( اگر می پسندید، لطفا در نشر آن بکوشید )
#میراث_شریعتی
🔹گفت و گو در منظومه فکری
دکتر شریعتی
✏ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
#گفت_و_گو
#عقلانیت_ارتباطی
#حسینیه_ارشاد
#مخاطبان_آشنا
🔹گفت و گو در منظومه فکری
دکتر شریعتی
✏ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
#گفت_و_گو
#عقلانیت_ارتباطی
#حسینیه_ارشاد
#مخاطبان_آشنا
♈️#میراث_شریعتی
🔹گفت وگو در منظومه فکری دکتر شریعتی
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ در چهل و چهارمین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی با این پرسش مواجهیم که آیا داشته ای برای اکنون ما دارد؟ و آیا می توانیم از میراث او اندوخته ای برای امروز خودمان داشته باشیم؟ یا این که تاریخ مصرف اندیشه های شریعتی به سر آمده است؟
✅ اینجانب در جهت یافتن پاسخ به این پرسش دیدگاه های مختلف را مطالعه نمودم و از میان آن ها، بخش هایی از سخنرانی های دکتر
#هادی_خانیکی و دکتر #مقصود_فراستخواه را که در چهلمین سال یادبود دکتر شریعتی با عنوان #نوشریعتی در سال ۱۳۹۶ ایراد گردید، برگزیدم؛ با این امید که مورد استفاده مخاطبان محترم قرار گیرد.
✅ در جامعه ای که به سختی با هم حرف می زنیم و از مهارت #گفت_و_گو برخوردار نیستیم، در جامعه ای که سوءظن و سوءتفاهم درک بسیاری از مسائل را دشوار کرده و نمی توانیم با دیگرانی غیر از خود گفت وگو کنیم و حتی متفکران و اندیشمندان زبان به دشنام و تخطئه دیگری باز می کنند و اهل تفکرش کمتر به درد جامعه توجه دارند، می توان از ثمربخشی گفت و گو در آثار دکتر شریعتی سخن به میان آورد؟
✅ مولفه های گفت وگو در تفکر شریعتی از مهم ترین موضوع ها برای بازخوانی گفتمان اوست. اساساً مفهوم گفت وگو در فکر و مشی او موضوعیت دارد و اگر آن را از آثارش بگیریم، چیزی باقی نمی ماند. گفت وگوی او در جهان واقعی و با مخاطبان واقعی است. شریعتی با خودش و با دیگری های مختلف از خویشان و دوستان سخن می گوید، با تاریخ سخن می گوید. با خدا سخن می گوید، با آنان که از نظم رسمی موجود بیرون ایستاده اند، سخن می گوید؛ همان گونه که با بردگان مصری صحبت می کند و به تعبیر خودش با #مخاطبان_آشنا سخن می گوید.
✅ علاوه بر آن کاربرد زبانی که در گفت وگو دارد، رسمی نیست؛ بلکه به زبان طنز و با بیانی گشوده، هنری و رمزآلود صحبت می کند و خواننده را در موقعیت ناشنوا قرار نمی دهد.
او حتی مکان های گفت وگوی خود را به درستی انتخاب کرده مثل #حسینیه_ارشاد، #دانشگاه و...
به تعبیری او با انتخاب مکان های گفت وگویش در مرز میان حوزه های مختلف می ایستد.
✅ طبقه متوسط جدید در گذشته ایران از مکان اجتماعی مکینی برخوردار نبود و سست بنیان بود. ناسیونالیسم ایرانی از چند مکان مثل دولت و جبهه و حزب استفاده کرد. گفتمان مذهبی سنتی در مسجد و حوزه بود، گفتمان پارتیزانی به مکان های خانه تیمی رفت و روشنفکران تیپ صادق هدایت در کافه ها و سپس مکان خارج رفتند. گروه ۵۳ نفر در مکان زندان بود. روشنفکر تیپ آل احمد در دانشسرا و کانون نویسندگان و... است. غلامحسین صدیقی در مکان مرزی تردد کرد. مجید رهنما و مجید تهرانیان هم به همین ترتیب بین دولت و جامعه تردد کردند؛ اما شریعتی کجا بود؟ و چه تمایزی پدید آورد؟ مساله مکان عمومی برای شریعتی مهم بود. از این نظر شریعتی حتی با بازرگان و طالقانی هم تمایز دارد. این تمایز مکانی با شریعتی چه کرد؟ این مکان های اجتماعی یعنی حسینیه ارشاد و دانشگاه سبب شد که گفتار شریعتی خصیصه ارتباطی پیدا کند. یعنی در متن شریعتی عنصر #عقلانیت_ارتباطی را ایجاد کرد تا مخاطبان در تالیف متن ها شرکت داشته باشند؛ به گونه ای که می توان آن را یکی از رمزهای موفقیت شریعتی دانست.
✅ از سوی دیگر شریعتی مخاطبش را #فرازمانی و #فراطبقاتی انتخاب می کند و برای سرگرمی و دلخوشی گفت وگو نمی کند؛ بلکه برای #آگاهی_بخشی و #تمرکز_زدایی گفت وگو می کند. کسی که شریعتی می خواند و با او جلو می آید، اگر چیزی درونش زوال پیدا کند، قطعا چیز دیگری به او منتقل شده و سرگردان نمی ماند؛ یعنی یک باره همه چیز برایش از بین نمی رود.
✅ منطق وکنش گفت وگویی شریعتی در عین حال که به اقتضای دوره او جنبه ایدئولوژیک داشته و وجه غالب نه دیالوگ که مونولوگ بوده است؛ اما در همان مقطع شریعتی پرسش واره ها را مدنظر دارد و قائل به گفت وگوست. میراث فکری او تک بعدی نیست و قائل به #دیالوگ بی پایان بین سنت های اسلامی، ایرانی، غربی و اندیشه چپ است.
✅ اندیشه و گفتمان شریعتی قدرت همنشینی با سنت های فکری متفاوت را دارد و منطق های فکری دیگر را مورد خطاب و گفت وگو قرار می دهد. به تعبیری او سه مفهوم آزادی از لیبرالیسم، برابری از سوسیالیسم و عرفان از صوفی گری را به یکدیگر مرتبط می سازد و میان آنها گفت وگو برقرار می سازد.
✅ در شرایط کنونی ما نیازمند به آفرینش چنین الگویی هستیم تا بر سر مسائل مردم و رنج های آنها با یکدیگر گفت وگو کنیم. شریعتی تلاش می کرد به واسطه ارتباط برقرار کردن با حوزه های مختلف، قدرت بیشتری به گفتمان خود بدهد و توان #گوش_کردن و #دیدن مخاطبان خود را بالا ببرد؛ بنابراین ما نیز می توانیم از این تجربه استفاده نموده و راهی را که او آغازگرش بود، تداوم بخشیم.
( اگر می پسندید، لطفاً در نشر آن بکوشید )
🔹گفت وگو در منظومه فکری دکتر شریعتی
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ در چهل و چهارمین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی با این پرسش مواجهیم که آیا داشته ای برای اکنون ما دارد؟ و آیا می توانیم از میراث او اندوخته ای برای امروز خودمان داشته باشیم؟ یا این که تاریخ مصرف اندیشه های شریعتی به سر آمده است؟
✅ اینجانب در جهت یافتن پاسخ به این پرسش دیدگاه های مختلف را مطالعه نمودم و از میان آن ها، بخش هایی از سخنرانی های دکتر
#هادی_خانیکی و دکتر #مقصود_فراستخواه را که در چهلمین سال یادبود دکتر شریعتی با عنوان #نوشریعتی در سال ۱۳۹۶ ایراد گردید، برگزیدم؛ با این امید که مورد استفاده مخاطبان محترم قرار گیرد.
✅ در جامعه ای که به سختی با هم حرف می زنیم و از مهارت #گفت_و_گو برخوردار نیستیم، در جامعه ای که سوءظن و سوءتفاهم درک بسیاری از مسائل را دشوار کرده و نمی توانیم با دیگرانی غیر از خود گفت وگو کنیم و حتی متفکران و اندیشمندان زبان به دشنام و تخطئه دیگری باز می کنند و اهل تفکرش کمتر به درد جامعه توجه دارند، می توان از ثمربخشی گفت و گو در آثار دکتر شریعتی سخن به میان آورد؟
✅ مولفه های گفت وگو در تفکر شریعتی از مهم ترین موضوع ها برای بازخوانی گفتمان اوست. اساساً مفهوم گفت وگو در فکر و مشی او موضوعیت دارد و اگر آن را از آثارش بگیریم، چیزی باقی نمی ماند. گفت وگوی او در جهان واقعی و با مخاطبان واقعی است. شریعتی با خودش و با دیگری های مختلف از خویشان و دوستان سخن می گوید، با تاریخ سخن می گوید. با خدا سخن می گوید، با آنان که از نظم رسمی موجود بیرون ایستاده اند، سخن می گوید؛ همان گونه که با بردگان مصری صحبت می کند و به تعبیر خودش با #مخاطبان_آشنا سخن می گوید.
✅ علاوه بر آن کاربرد زبانی که در گفت وگو دارد، رسمی نیست؛ بلکه به زبان طنز و با بیانی گشوده، هنری و رمزآلود صحبت می کند و خواننده را در موقعیت ناشنوا قرار نمی دهد.
او حتی مکان های گفت وگوی خود را به درستی انتخاب کرده مثل #حسینیه_ارشاد، #دانشگاه و...
به تعبیری او با انتخاب مکان های گفت وگویش در مرز میان حوزه های مختلف می ایستد.
✅ طبقه متوسط جدید در گذشته ایران از مکان اجتماعی مکینی برخوردار نبود و سست بنیان بود. ناسیونالیسم ایرانی از چند مکان مثل دولت و جبهه و حزب استفاده کرد. گفتمان مذهبی سنتی در مسجد و حوزه بود، گفتمان پارتیزانی به مکان های خانه تیمی رفت و روشنفکران تیپ صادق هدایت در کافه ها و سپس مکان خارج رفتند. گروه ۵۳ نفر در مکان زندان بود. روشنفکر تیپ آل احمد در دانشسرا و کانون نویسندگان و... است. غلامحسین صدیقی در مکان مرزی تردد کرد. مجید رهنما و مجید تهرانیان هم به همین ترتیب بین دولت و جامعه تردد کردند؛ اما شریعتی کجا بود؟ و چه تمایزی پدید آورد؟ مساله مکان عمومی برای شریعتی مهم بود. از این نظر شریعتی حتی با بازرگان و طالقانی هم تمایز دارد. این تمایز مکانی با شریعتی چه کرد؟ این مکان های اجتماعی یعنی حسینیه ارشاد و دانشگاه سبب شد که گفتار شریعتی خصیصه ارتباطی پیدا کند. یعنی در متن شریعتی عنصر #عقلانیت_ارتباطی را ایجاد کرد تا مخاطبان در تالیف متن ها شرکت داشته باشند؛ به گونه ای که می توان آن را یکی از رمزهای موفقیت شریعتی دانست.
✅ از سوی دیگر شریعتی مخاطبش را #فرازمانی و #فراطبقاتی انتخاب می کند و برای سرگرمی و دلخوشی گفت وگو نمی کند؛ بلکه برای #آگاهی_بخشی و #تمرکز_زدایی گفت وگو می کند. کسی که شریعتی می خواند و با او جلو می آید، اگر چیزی درونش زوال پیدا کند، قطعا چیز دیگری به او منتقل شده و سرگردان نمی ماند؛ یعنی یک باره همه چیز برایش از بین نمی رود.
✅ منطق وکنش گفت وگویی شریعتی در عین حال که به اقتضای دوره او جنبه ایدئولوژیک داشته و وجه غالب نه دیالوگ که مونولوگ بوده است؛ اما در همان مقطع شریعتی پرسش واره ها را مدنظر دارد و قائل به گفت وگوست. میراث فکری او تک بعدی نیست و قائل به #دیالوگ بی پایان بین سنت های اسلامی، ایرانی، غربی و اندیشه چپ است.
✅ اندیشه و گفتمان شریعتی قدرت همنشینی با سنت های فکری متفاوت را دارد و منطق های فکری دیگر را مورد خطاب و گفت وگو قرار می دهد. به تعبیری او سه مفهوم آزادی از لیبرالیسم، برابری از سوسیالیسم و عرفان از صوفی گری را به یکدیگر مرتبط می سازد و میان آنها گفت وگو برقرار می سازد.
✅ در شرایط کنونی ما نیازمند به آفرینش چنین الگویی هستیم تا بر سر مسائل مردم و رنج های آنها با یکدیگر گفت وگو کنیم. شریعتی تلاش می کرد به واسطه ارتباط برقرار کردن با حوزه های مختلف، قدرت بیشتری به گفتمان خود بدهد و توان #گوش_کردن و #دیدن مخاطبان خود را بالا ببرد؛ بنابراین ما نیز می توانیم از این تجربه استفاده نموده و راهی را که او آغازگرش بود، تداوم بخشیم.
( اگر می پسندید، لطفاً در نشر آن بکوشید )
تبریک #روز_خبرنگار
✏ علی اکبر جعفری و ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
ادمین محترم ...
با عرض سلام و احترام
✅ #خبیر به معنی آگاه و یا عالِم به پوشیده ها، یکی از نام های خداوند است که در قرآن مجید ۴۵ بار از آن یاد شده است. خبرنگار برگرفته از چنین مفهوم بلندی است که فراتر از حرفه و شغل، پرچم و رسالت " آگاهی بخشی " را بر دوش می کشد.
✅ در جهان معاصر اهمیت و حساسیت خبرنگاری و نهاد رسانه اعم از مکتوب، تصویری و مجازی به بالاترین سطح خود رسیده است؛ به گونه ای که سیاست، فرهنگ، اجتماع و حتی اقتصادِ رسانه ای شده بخشی از واقعیت پیش روی ما را تشکیل می دهد.
✅ از سوی دیگر انقلاب #اطلاعات_و_ارتباطات از طریق اینترنت، شبکه های اجتماعی و گوشی های هوشمند عرصه جدیدی را در برابر کُنشگران جامعه گشوده است. در چنین فضایی که گذر از ارتباطات یک سویه و آمرانه به ارتباطات
#چند_سویه و #تعاملی وجه غالب آن را تشکیل می دهد، نقش #کاربران و #مخاطبان در تولید، توزیع و دریافت اطلاعات به اندازه منابع خبری و ارسال کنندگان پیام حائز اهمیت بوده و به همین سبب فرصت ها و قابلیت های جدید قابل مقایسه با دوره های پیشین نیست؛ کما این که پدیده مبارک #شهروند_خبرنگار از آثار و برکات آن به شمار می رود.
✅ در چنین شرایطی رسالت شبکه های اجتماعی تقویت #گفت_و_گو " ، #مفاهمه ، #همبستگی و #امید_اجتماعی است. به منظور دستیابی به اهداف ذکر شده باید به سمتی حرکت کنیم که فضای عمومی از اخبار منفی و جعلی فاصله گرفته، به سوی #واقع_بینی و
#گفت_و_گوی_انتقادی تحول یابد.
✅ بسیار خرسندیم که شبکه های اجتماعی زادگاه ما در مناطق روستایی و شهر از ابتدای فعالیت در فضای مجازی، #صدای_مردم بوده و طی ماه های گذشته از آغاز اپیدمی #کووید_۱۹ تا کنون با اطلاع رسانی های دقیق، هشدارهای به موقع و انتشار دیدگاه مسئولان و کادر درمانی اعم از مدیران، پزشکان، پرستاران و ... کارنامه درخشانی از خود برجای گذارده اند.
✅ فرا رسیدن عید سعید #غدیر و #روز_خبرنگار را که با شهادت " محمود صارمی " توسط جاهلان خشونت طلب در افغانستان همراه گشته، به شما صمیمانه تبریک و تهنیت عرض نموده، توفیق روزافزون تان را از خداوند متعال مسئلت می نماییم.
✏ علی اکبر جعفری و ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
ادمین محترم ...
با عرض سلام و احترام
✅ #خبیر به معنی آگاه و یا عالِم به پوشیده ها، یکی از نام های خداوند است که در قرآن مجید ۴۵ بار از آن یاد شده است. خبرنگار برگرفته از چنین مفهوم بلندی است که فراتر از حرفه و شغل، پرچم و رسالت " آگاهی بخشی " را بر دوش می کشد.
✅ در جهان معاصر اهمیت و حساسیت خبرنگاری و نهاد رسانه اعم از مکتوب، تصویری و مجازی به بالاترین سطح خود رسیده است؛ به گونه ای که سیاست، فرهنگ، اجتماع و حتی اقتصادِ رسانه ای شده بخشی از واقعیت پیش روی ما را تشکیل می دهد.
✅ از سوی دیگر انقلاب #اطلاعات_و_ارتباطات از طریق اینترنت، شبکه های اجتماعی و گوشی های هوشمند عرصه جدیدی را در برابر کُنشگران جامعه گشوده است. در چنین فضایی که گذر از ارتباطات یک سویه و آمرانه به ارتباطات
#چند_سویه و #تعاملی وجه غالب آن را تشکیل می دهد، نقش #کاربران و #مخاطبان در تولید، توزیع و دریافت اطلاعات به اندازه منابع خبری و ارسال کنندگان پیام حائز اهمیت بوده و به همین سبب فرصت ها و قابلیت های جدید قابل مقایسه با دوره های پیشین نیست؛ کما این که پدیده مبارک #شهروند_خبرنگار از آثار و برکات آن به شمار می رود.
✅ در چنین شرایطی رسالت شبکه های اجتماعی تقویت #گفت_و_گو " ، #مفاهمه ، #همبستگی و #امید_اجتماعی است. به منظور دستیابی به اهداف ذکر شده باید به سمتی حرکت کنیم که فضای عمومی از اخبار منفی و جعلی فاصله گرفته، به سوی #واقع_بینی و
#گفت_و_گوی_انتقادی تحول یابد.
✅ بسیار خرسندیم که شبکه های اجتماعی زادگاه ما در مناطق روستایی و شهر از ابتدای فعالیت در فضای مجازی، #صدای_مردم بوده و طی ماه های گذشته از آغاز اپیدمی #کووید_۱۹ تا کنون با اطلاع رسانی های دقیق، هشدارهای به موقع و انتشار دیدگاه مسئولان و کادر درمانی اعم از مدیران، پزشکان، پرستاران و ... کارنامه درخشانی از خود برجای گذارده اند.
✅ فرا رسیدن عید سعید #غدیر و #روز_خبرنگار را که با شهادت " محمود صارمی " توسط جاهلان خشونت طلب در افغانستان همراه گشته، به شما صمیمانه تبریک و تهنیت عرض نموده، توفیق روزافزون تان را از خداوند متعال مسئلت می نماییم.
Forwarded from دهکده جهانی
#میراث_شریعتی
🔹گفت و گو در منظومه فکری
دکتر شریعتی
✏ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
#گفت_و_گو
#عقلانیت_ارتباطی
#حسینیه_ارشاد
#مخاطبان_آشنا
🔹گفت و گو در منظومه فکری
دکتر شریعتی
✏ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
#گفت_و_گو
#عقلانیت_ارتباطی
#حسینیه_ارشاد
#مخاطبان_آشنا
Forwarded from دهکده جهانی
♈️#میراث_شریعتی
🔹گفت وگو در منظومه فکری دکتر شریعتی
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ در چهل و چهارمین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی با این پرسش مواجهیم که آیا داشته ای برای اکنون ما دارد؟ و آیا می توانیم از میراث او اندوخته ای برای امروز خودمان داشته باشیم؟ یا این که تاریخ مصرف اندیشه های شریعتی به سر آمده است؟
✅ اینجانب در جهت یافتن پاسخ به این پرسش دیدگاه های مختلف را مطالعه نمودم و از میان آن ها، بخش هایی از سخنرانی های دکتر
#هادی_خانیکی و دکتر #مقصود_فراستخواه را که در چهلمین سال یادبود دکتر شریعتی با عنوان #نوشریعتی در سال ۱۳۹۶ ایراد گردید، برگزیدم؛ با این امید که مورد استفاده مخاطبان محترم قرار گیرد.
✅ در جامعه ای که به سختی با هم حرف می زنیم و از مهارت #گفت_و_گو برخوردار نیستیم، در جامعه ای که سوءظن و سوءتفاهم درک بسیاری از مسائل را دشوار کرده و نمی توانیم با دیگرانی غیر از خود گفت وگو کنیم و حتی متفکران و اندیشمندان زبان به دشنام و تخطئه دیگری باز می کنند و اهل تفکرش کمتر به درد جامعه توجه دارند، می توان از ثمربخشی گفت و گو در آثار دکتر شریعتی سخن به میان آورد؟
✅ مولفه های گفت وگو در تفکر شریعتی از مهم ترین موضوع ها برای بازخوانی گفتمان اوست. اساساً مفهوم گفت وگو در فکر و مشی او موضوعیت دارد و اگر آن را از آثارش بگیریم، چیزی باقی نمی ماند. گفت وگوی او در جهان واقعی و با مخاطبان واقعی است. شریعتی با خودش و با دیگری های مختلف از خویشان و دوستان سخن می گوید، با تاریخ سخن می گوید. با خدا سخن می گوید، با آنان که از نظم رسمی موجود بیرون ایستاده اند، سخن می گوید؛ همان گونه که با بردگان مصری صحبت می کند و به تعبیر خودش با #مخاطبان_آشنا سخن می گوید.
✅ علاوه بر آن کاربرد زبانی که در گفت وگو دارد، رسمی نیست؛ بلکه به زبان طنز و با بیانی گشوده، هنری و رمزآلود صحبت می کند و خواننده را در موقعیت ناشنوا قرار نمی دهد.
او حتی مکان های گفت وگوی خود را به درستی انتخاب کرده مثل #حسینیه_ارشاد، #دانشگاه و...
به تعبیری او با انتخاب مکان های گفت وگویش در مرز میان حوزه های مختلف می ایستد.
✅ طبقه متوسط جدید در گذشته ایران از مکان اجتماعی مکینی برخوردار نبود و سست بنیان بود. ناسیونالیسم ایرانی از چند مکان مثل دولت و جبهه و حزب استفاده کرد. گفتمان مذهبی سنتی در مسجد و حوزه بود، گفتمان پارتیزانی به مکان های خانه تیمی رفت و روشنفکران تیپ صادق هدایت در کافه ها و سپس مکان خارج رفتند. گروه ۵۳ نفر در مکان زندان بود. روشنفکر تیپ آل احمد در دانشسرا و کانون نویسندگان و... است. غلامحسین صدیقی در مکان مرزی تردد کرد. مجید رهنما و مجید تهرانیان هم به همین ترتیب بین دولت و جامعه تردد کردند؛ اما شریعتی کجا بود؟ و چه تمایزی پدید آورد؟ مساله مکان عمومی برای شریعتی مهم بود. از این نظر شریعتی حتی با بازرگان و طالقانی هم تمایز دارد. این تمایز مکانی با شریعتی چه کرد؟ این مکان های اجتماعی یعنی حسینیه ارشاد و دانشگاه سبب شد که گفتار شریعتی خصیصه ارتباطی پیدا کند. یعنی در متن شریعتی عنصر #عقلانیت_ارتباطی را ایجاد کرد تا مخاطبان در تالیف متن ها شرکت داشته باشند؛ به گونه ای که می توان آن را یکی از رمزهای موفقیت شریعتی دانست.
✅ از سوی دیگر شریعتی مخاطبش را #فرازمانی و #فراطبقاتی انتخاب می کند و برای سرگرمی و دلخوشی گفت وگو نمی کند؛ بلکه برای #آگاهی_بخشی و #تمرکز_زدایی گفت وگو می کند. کسی که شریعتی می خواند و با او جلو می آید، اگر چیزی درونش زوال پیدا کند، قطعا چیز دیگری به او منتقل شده و سرگردان نمی ماند؛ یعنی یک باره همه چیز برایش از بین نمی رود.
✅ منطق وکنش گفت وگویی شریعتی در عین حال که به اقتضای دوره او جنبه ایدئولوژیک داشته و وجه غالب نه دیالوگ که مونولوگ بوده است؛ اما در همان مقطع شریعتی پرسش واره ها را مدنظر دارد و قائل به گفت وگوست. میراث فکری او تک بعدی نیست و قائل به #دیالوگ بی پایان بین سنت های اسلامی، ایرانی، غربی و اندیشه چپ است.
✅ اندیشه و گفتمان شریعتی قدرت همنشینی با سنت های فکری متفاوت را دارد و منطق های فکری دیگر را مورد خطاب و گفت وگو قرار می دهد. به تعبیری او سه مفهوم آزادی از لیبرالیسم، برابری از سوسیالیسم و عرفان از صوفی گری را به یکدیگر مرتبط می سازد و میان آنها گفت وگو برقرار می سازد.
✅ در شرایط کنونی ما نیازمند به آفرینش چنین الگویی هستیم تا بر سر مسائل مردم و رنج های آنها با یکدیگر گفت وگو کنیم. شریعتی تلاش می کرد به واسطه ارتباط برقرار کردن با حوزه های مختلف، قدرت بیشتری به گفتمان خود بدهد و توان #گوش_کردن و #دیدن مخاطبان خود را بالا ببرد؛ بنابراین ما نیز می توانیم از این تجربه استفاده نموده و راهی را که او آغازگرش بود، تداوم بخشیم.
( اگر می پسندید، لطفاً در نشر آن بکوشید )
🔹گفت وگو در منظومه فکری دکتر شریعتی
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ در چهل و چهارمین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی با این پرسش مواجهیم که آیا داشته ای برای اکنون ما دارد؟ و آیا می توانیم از میراث او اندوخته ای برای امروز خودمان داشته باشیم؟ یا این که تاریخ مصرف اندیشه های شریعتی به سر آمده است؟
✅ اینجانب در جهت یافتن پاسخ به این پرسش دیدگاه های مختلف را مطالعه نمودم و از میان آن ها، بخش هایی از سخنرانی های دکتر
#هادی_خانیکی و دکتر #مقصود_فراستخواه را که در چهلمین سال یادبود دکتر شریعتی با عنوان #نوشریعتی در سال ۱۳۹۶ ایراد گردید، برگزیدم؛ با این امید که مورد استفاده مخاطبان محترم قرار گیرد.
✅ در جامعه ای که به سختی با هم حرف می زنیم و از مهارت #گفت_و_گو برخوردار نیستیم، در جامعه ای که سوءظن و سوءتفاهم درک بسیاری از مسائل را دشوار کرده و نمی توانیم با دیگرانی غیر از خود گفت وگو کنیم و حتی متفکران و اندیشمندان زبان به دشنام و تخطئه دیگری باز می کنند و اهل تفکرش کمتر به درد جامعه توجه دارند، می توان از ثمربخشی گفت و گو در آثار دکتر شریعتی سخن به میان آورد؟
✅ مولفه های گفت وگو در تفکر شریعتی از مهم ترین موضوع ها برای بازخوانی گفتمان اوست. اساساً مفهوم گفت وگو در فکر و مشی او موضوعیت دارد و اگر آن را از آثارش بگیریم، چیزی باقی نمی ماند. گفت وگوی او در جهان واقعی و با مخاطبان واقعی است. شریعتی با خودش و با دیگری های مختلف از خویشان و دوستان سخن می گوید، با تاریخ سخن می گوید. با خدا سخن می گوید، با آنان که از نظم رسمی موجود بیرون ایستاده اند، سخن می گوید؛ همان گونه که با بردگان مصری صحبت می کند و به تعبیر خودش با #مخاطبان_آشنا سخن می گوید.
✅ علاوه بر آن کاربرد زبانی که در گفت وگو دارد، رسمی نیست؛ بلکه به زبان طنز و با بیانی گشوده، هنری و رمزآلود صحبت می کند و خواننده را در موقعیت ناشنوا قرار نمی دهد.
او حتی مکان های گفت وگوی خود را به درستی انتخاب کرده مثل #حسینیه_ارشاد، #دانشگاه و...
به تعبیری او با انتخاب مکان های گفت وگویش در مرز میان حوزه های مختلف می ایستد.
✅ طبقه متوسط جدید در گذشته ایران از مکان اجتماعی مکینی برخوردار نبود و سست بنیان بود. ناسیونالیسم ایرانی از چند مکان مثل دولت و جبهه و حزب استفاده کرد. گفتمان مذهبی سنتی در مسجد و حوزه بود، گفتمان پارتیزانی به مکان های خانه تیمی رفت و روشنفکران تیپ صادق هدایت در کافه ها و سپس مکان خارج رفتند. گروه ۵۳ نفر در مکان زندان بود. روشنفکر تیپ آل احمد در دانشسرا و کانون نویسندگان و... است. غلامحسین صدیقی در مکان مرزی تردد کرد. مجید رهنما و مجید تهرانیان هم به همین ترتیب بین دولت و جامعه تردد کردند؛ اما شریعتی کجا بود؟ و چه تمایزی پدید آورد؟ مساله مکان عمومی برای شریعتی مهم بود. از این نظر شریعتی حتی با بازرگان و طالقانی هم تمایز دارد. این تمایز مکانی با شریعتی چه کرد؟ این مکان های اجتماعی یعنی حسینیه ارشاد و دانشگاه سبب شد که گفتار شریعتی خصیصه ارتباطی پیدا کند. یعنی در متن شریعتی عنصر #عقلانیت_ارتباطی را ایجاد کرد تا مخاطبان در تالیف متن ها شرکت داشته باشند؛ به گونه ای که می توان آن را یکی از رمزهای موفقیت شریعتی دانست.
✅ از سوی دیگر شریعتی مخاطبش را #فرازمانی و #فراطبقاتی انتخاب می کند و برای سرگرمی و دلخوشی گفت وگو نمی کند؛ بلکه برای #آگاهی_بخشی و #تمرکز_زدایی گفت وگو می کند. کسی که شریعتی می خواند و با او جلو می آید، اگر چیزی درونش زوال پیدا کند، قطعا چیز دیگری به او منتقل شده و سرگردان نمی ماند؛ یعنی یک باره همه چیز برایش از بین نمی رود.
✅ منطق وکنش گفت وگویی شریعتی در عین حال که به اقتضای دوره او جنبه ایدئولوژیک داشته و وجه غالب نه دیالوگ که مونولوگ بوده است؛ اما در همان مقطع شریعتی پرسش واره ها را مدنظر دارد و قائل به گفت وگوست. میراث فکری او تک بعدی نیست و قائل به #دیالوگ بی پایان بین سنت های اسلامی، ایرانی، غربی و اندیشه چپ است.
✅ اندیشه و گفتمان شریعتی قدرت همنشینی با سنت های فکری متفاوت را دارد و منطق های فکری دیگر را مورد خطاب و گفت وگو قرار می دهد. به تعبیری او سه مفهوم آزادی از لیبرالیسم، برابری از سوسیالیسم و عرفان از صوفی گری را به یکدیگر مرتبط می سازد و میان آنها گفت وگو برقرار می سازد.
✅ در شرایط کنونی ما نیازمند به آفرینش چنین الگویی هستیم تا بر سر مسائل مردم و رنج های آنها با یکدیگر گفت وگو کنیم. شریعتی تلاش می کرد به واسطه ارتباط برقرار کردن با حوزه های مختلف، قدرت بیشتری به گفتمان خود بدهد و توان #گوش_کردن و #دیدن مخاطبان خود را بالا ببرد؛ بنابراین ما نیز می توانیم از این تجربه استفاده نموده و راهی را که او آغازگرش بود، تداوم بخشیم.
( اگر می پسندید، لطفاً در نشر آن بکوشید )
♈️#میراث_شریعتی
🔹#گفت_و_گو در منظومه فکری دکتر شریعتی
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ در چهل و ششمین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی با این پرسش مواجهیم که آیا داشته ای برای اکنون ما دارد؟ و آیا می توانیم از میراث او اندوخته ای برای امروز خودمان داشته باشیم؟ یا این که تاریخ مصرف اندیشه های شریعتی به سر آمده است؟
✅ اینجانب در جهت یافتن پاسخ به این پرسش دیدگاه های مختلف را مطالعه نمودم و از میان آن ها، بخش هایی از سخنرانی های دکتر هادی خانیکی و دکتر مقصود فراستخواه را که در چهلمین سال یادبود دکتر شریعتی با عنوان #نوشریعتی در سال ۱۳۹۶ ایراد گردید، برگزیدم؛ با این امید که مورد استفاده مخاطبان محترم قرار گیرد.
✅ در جامعه ای که به سختی با هم حرف می زنیم و از مهارت #گفت_و_گو برخوردار نیستیم، در جامعه ای که سوءظن و سوءتفاهم درک بسیاری از مسائل را دشوار کرده و نمی توانیم با دیگرانی غیر از خود گفت وگو کنیم و حتی متفکران و اندیشمندان زبان به دشنام و تخطئه دیگری باز می کنند و اهل تفکرش کمتر به درد جامعه توجه دارند، می توان از ثمربخشی گفت و گو در آثار دکتر شریعتی سخن به میان آورد؟
✅ مولفه های گفت وگو در تفکر شریعتی از مهم ترین موضوع ها برای بازخوانی گفتمان اوست. اساساً مفهوم گفت وگو در فکر و مشی او موضوعیت دارد و اگر آن را از آثارش بگیریم، چیزی باقی نمی ماند. گفت وگوی او در جهان واقعی و با مخاطبان واقعی است. شریعتی با خودش و با دیگری های مختلف از خویشان و دوستان سخن می گوید، با تاریخ سخن می گوید. با خدا سخن می گوید، با آنان که از نظم رسمی موجود بیرون ایستاده اند، سخن می گوید؛ همان گونه که با بردگان مصری صحبت می کند و به تعبیر خودش با #مخاطبان_آشنا سخن می گوید.
✅ علاوه بر آن کاربرد زبانی که در گفت وگو دارد، رسمی نیست؛ بلکه به زبان طنز و با بیانی گشوده، هنری و رمزآلود صحبت می کند و خواننده را در موقعیت ناشنوا قرار نمی دهد.
او حتی مکان های گفت وگوی خود را به درستی انتخاب کرده مثل #حسینیه_ارشاد، #دانشگاه و...
به تعبیری او با انتخاب مکان های گفت وگویش در مرز میان حوزه های مختلف می ایستد.
✅ طبقه متوسط جدید در گذشته ایران از مکان اجتماعی مکینی برخوردار نبود و سست بنیان بود. ناسیونالیسم ایرانی از چند مکان مثل دولت و جبهه و حزب استفاده کرد. گفتمان مذهبی سنتی در مسجد و حوزه بود، گفتمان پارتیزانی به مکان های خانه تیمی رفت و روشنفکران تیپ صادق هدایت در کافه ها و سپس مکان خارج رفتند. گروه ۵۳ نفر در مکان زندان بود. روشنفکر تیپ آل احمد در دانشسرا و کانون نویسندگان و... است. غلامحسین صدیقی در مکان مرزی تردد کرد. مجید رهنما و مجید تهرانیان هم به همین ترتیب بین دولت و جامعه تردد کردند؛ اما شریعتی کجا بود؟ و چه تمایزی پدید آورد؟ مساله مکان عمومی برای شریعتی مهم بود. از این نظر شریعتی حتی با بازرگان و طالقانی هم تمایز دارد. این تمایز مکانی با شریعتی چه کرد؟ این مکان های اجتماعی یعنی حسینیه ارشاد و دانشگاه سبب شد که گفتار شریعتی خصیصه ارتباطی پیدا کند. یعنی در متن شریعتی عنصر #عقلانیت_ارتباطی را ایجاد کرد تا مخاطبان در تالیف متن ها شرکت داشته باشند؛ به گونه ای که می توان آن را یکی از رمزهای موفقیت شریعتی دانست.
✅ از سوی دیگر شریعتی مخاطبش را #فرازمانی و #فراطبقاتی انتخاب می کند و برای سرگرمی و دلخوشی گفت وگو نمی کند؛ بلکه برای #آگاهی_بخشی و #تمرکز_زدایی گفت وگو می کند. کسی که شریعتی می خواند و با او جلو می آید، اگر چیزی درونش زوال پیدا کند، قطعا چیز دیگری به او منتقل شده و سرگردان نمی ماند؛ یعنی یک باره همه چیز برایش از بین نمی رود.
✅ منطق وکنش گفت وگویی شریعتی در عین حال که به اقتضای دوره او جنبه ایدئولوژیک داشته و وجه غالب نه دیالوگ که مونولوگ بوده است؛ اما در همان مقطع شریعتی پرسش واره ها را مدنظر دارد و قائل به گفت وگوست. میراث فکری او تک بعدی نیست و قائل به #دیالوگ بی پایان بین سنت های اسلامی، ایرانی، غربی و اندیشه چپ است.
✅ اندیشه و گفتمان شریعتی قدرت همنشینی با سنت های فکری متفاوت را دارد و منطق های فکری دیگر را مورد خطاب و گفت وگو قرار می دهد. به تعبیری او سه مفهوم آزادی از لیبرالیسم، برابری از سوسیالیسم و عرفان از صوفی گری را به یکدیگر مرتبط می سازد و میان آنها گفت وگو برقرار می سازد.
به عبارت دیگر دکتر شریعتی متفکر گفتوگو بین امور متنوع است.
✅ در شرایط کنونی ما نیازمند به آفرینش چنین الگویی هستیم تا بر سر مسائل مردم و رنج های آنها با یکدیگر گفت وگو کنیم. شریعتی تلاش می کرد به واسطه ارتباط برقرار کردن با حوزه های مختلف، قدرت بیشتری به گفتمان خود بدهد و توان #گوش_کردن و #دیدن مخاطبان خود را بالا ببرد؛ بنابراین ما نیز می توانیم از این تجربه استفاده نموده و راهی را که او آغازگرش بود، تداوم بخشیم.
یادش گرامی باد
🔹#گفت_و_گو در منظومه فکری دکتر شریعتی
✏ ابراهیم جعفری
🌍 دهکده جهانی
@dehkade_jahan
✅ در چهل و ششمین سالگرد شهادت دکتر علی شریعتی با این پرسش مواجهیم که آیا داشته ای برای اکنون ما دارد؟ و آیا می توانیم از میراث او اندوخته ای برای امروز خودمان داشته باشیم؟ یا این که تاریخ مصرف اندیشه های شریعتی به سر آمده است؟
✅ اینجانب در جهت یافتن پاسخ به این پرسش دیدگاه های مختلف را مطالعه نمودم و از میان آن ها، بخش هایی از سخنرانی های دکتر هادی خانیکی و دکتر مقصود فراستخواه را که در چهلمین سال یادبود دکتر شریعتی با عنوان #نوشریعتی در سال ۱۳۹۶ ایراد گردید، برگزیدم؛ با این امید که مورد استفاده مخاطبان محترم قرار گیرد.
✅ در جامعه ای که به سختی با هم حرف می زنیم و از مهارت #گفت_و_گو برخوردار نیستیم، در جامعه ای که سوءظن و سوءتفاهم درک بسیاری از مسائل را دشوار کرده و نمی توانیم با دیگرانی غیر از خود گفت وگو کنیم و حتی متفکران و اندیشمندان زبان به دشنام و تخطئه دیگری باز می کنند و اهل تفکرش کمتر به درد جامعه توجه دارند، می توان از ثمربخشی گفت و گو در آثار دکتر شریعتی سخن به میان آورد؟
✅ مولفه های گفت وگو در تفکر شریعتی از مهم ترین موضوع ها برای بازخوانی گفتمان اوست. اساساً مفهوم گفت وگو در فکر و مشی او موضوعیت دارد و اگر آن را از آثارش بگیریم، چیزی باقی نمی ماند. گفت وگوی او در جهان واقعی و با مخاطبان واقعی است. شریعتی با خودش و با دیگری های مختلف از خویشان و دوستان سخن می گوید، با تاریخ سخن می گوید. با خدا سخن می گوید، با آنان که از نظم رسمی موجود بیرون ایستاده اند، سخن می گوید؛ همان گونه که با بردگان مصری صحبت می کند و به تعبیر خودش با #مخاطبان_آشنا سخن می گوید.
✅ علاوه بر آن کاربرد زبانی که در گفت وگو دارد، رسمی نیست؛ بلکه به زبان طنز و با بیانی گشوده، هنری و رمزآلود صحبت می کند و خواننده را در موقعیت ناشنوا قرار نمی دهد.
او حتی مکان های گفت وگوی خود را به درستی انتخاب کرده مثل #حسینیه_ارشاد، #دانشگاه و...
به تعبیری او با انتخاب مکان های گفت وگویش در مرز میان حوزه های مختلف می ایستد.
✅ طبقه متوسط جدید در گذشته ایران از مکان اجتماعی مکینی برخوردار نبود و سست بنیان بود. ناسیونالیسم ایرانی از چند مکان مثل دولت و جبهه و حزب استفاده کرد. گفتمان مذهبی سنتی در مسجد و حوزه بود، گفتمان پارتیزانی به مکان های خانه تیمی رفت و روشنفکران تیپ صادق هدایت در کافه ها و سپس مکان خارج رفتند. گروه ۵۳ نفر در مکان زندان بود. روشنفکر تیپ آل احمد در دانشسرا و کانون نویسندگان و... است. غلامحسین صدیقی در مکان مرزی تردد کرد. مجید رهنما و مجید تهرانیان هم به همین ترتیب بین دولت و جامعه تردد کردند؛ اما شریعتی کجا بود؟ و چه تمایزی پدید آورد؟ مساله مکان عمومی برای شریعتی مهم بود. از این نظر شریعتی حتی با بازرگان و طالقانی هم تمایز دارد. این تمایز مکانی با شریعتی چه کرد؟ این مکان های اجتماعی یعنی حسینیه ارشاد و دانشگاه سبب شد که گفتار شریعتی خصیصه ارتباطی پیدا کند. یعنی در متن شریعتی عنصر #عقلانیت_ارتباطی را ایجاد کرد تا مخاطبان در تالیف متن ها شرکت داشته باشند؛ به گونه ای که می توان آن را یکی از رمزهای موفقیت شریعتی دانست.
✅ از سوی دیگر شریعتی مخاطبش را #فرازمانی و #فراطبقاتی انتخاب می کند و برای سرگرمی و دلخوشی گفت وگو نمی کند؛ بلکه برای #آگاهی_بخشی و #تمرکز_زدایی گفت وگو می کند. کسی که شریعتی می خواند و با او جلو می آید، اگر چیزی درونش زوال پیدا کند، قطعا چیز دیگری به او منتقل شده و سرگردان نمی ماند؛ یعنی یک باره همه چیز برایش از بین نمی رود.
✅ منطق وکنش گفت وگویی شریعتی در عین حال که به اقتضای دوره او جنبه ایدئولوژیک داشته و وجه غالب نه دیالوگ که مونولوگ بوده است؛ اما در همان مقطع شریعتی پرسش واره ها را مدنظر دارد و قائل به گفت وگوست. میراث فکری او تک بعدی نیست و قائل به #دیالوگ بی پایان بین سنت های اسلامی، ایرانی، غربی و اندیشه چپ است.
✅ اندیشه و گفتمان شریعتی قدرت همنشینی با سنت های فکری متفاوت را دارد و منطق های فکری دیگر را مورد خطاب و گفت وگو قرار می دهد. به تعبیری او سه مفهوم آزادی از لیبرالیسم، برابری از سوسیالیسم و عرفان از صوفی گری را به یکدیگر مرتبط می سازد و میان آنها گفت وگو برقرار می سازد.
به عبارت دیگر دکتر شریعتی متفکر گفتوگو بین امور متنوع است.
✅ در شرایط کنونی ما نیازمند به آفرینش چنین الگویی هستیم تا بر سر مسائل مردم و رنج های آنها با یکدیگر گفت وگو کنیم. شریعتی تلاش می کرد به واسطه ارتباط برقرار کردن با حوزه های مختلف، قدرت بیشتری به گفتمان خود بدهد و توان #گوش_کردن و #دیدن مخاطبان خود را بالا ببرد؛ بنابراین ما نیز می توانیم از این تجربه استفاده نموده و راهی را که او آغازگرش بود، تداوم بخشیم.
یادش گرامی باد