Bizning Namangan

#Диққат #Тарқатинг
❗️ЖУМА БИЛАН ТАБРИКЛАШ ТАҚИҚЛАНДИМИ?

2-3 кундан буён кўпчилик сўраяпти: Янги қонун чиқиб, жума билан табриклаш таъқиқланибди, ҳаттоки, одамлар жавобгарликка тортиляптимиш, шу тўғрими?

Жума билан табриклаш таъқиқланмаган, бунинг учун бирон бир жавобгарлик ҳам назарда тутилмаган. Ҳохласангиз бошқа кунлар билан ҳам табриклайверинг, ҳеч ким қаршилик қилмайди.

Лекин айрим ҳолларда табриклаш билан бирга диний материаллар ҳам, масалан, диний маъруза ёки диний қўшиқлар ҳам жўнатилиши мумкин. Бу эса жавобгарликка сабаб бўлиши мумкин.

“Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида” ги Қонуннинг 10-моддасига кўра диний мазмундаги материаллар диний таълимотнинг ақидавий асосларини, тарихини, диний таълимот мафкурасини ва шарҳларни, турли диний таълимотларнинг маросимлар ўтказиш амалиётини, шунингдек алоҳида шахсларнинг, тарихий фактлар ва ҳодисаларнинг диний нуқтаи назардан баҳосини акс эттирувчи маълумотларни ўзига олган ҳар қандай материаллар диний материаллар ҳисобланади.

Ўзбекистон Республикаси ҳудудида диний мазмундаги материалларни тайёрлаш, олиб кириш ва тарқатиш жамиятда конфессиялараро тотувлик ҳамда диний бағрикенглик бузилишига олиб келадиган, диний зўравонлик ва бошбошдоқликка чорлайдиган ғоялар ҳамда қарашлар тарқалишининг олдини олиш мақсадида диншунослик экспертизасининг ижобий хулосаси олинганидан кейин амалга оширилади.

Яъни, интернет тармоғида, жумладан, телеграмм, фейсбук, твиттер каби ижтимоий тармоқларда диний мазмундаги материалларни тарқатишга диншунослик экспертизасининг ижобий хулосаси олинганидан кейингина йўл қўйилади.

Биз одатда диний материални кўриб, ижобий экспертиза ҳулосаси олинган ёки олинмаганлигини аниқлай олмаймиз. Ижобий экспертиза ҳулосаси мавжудлигини аниқлаган тақдирда ҳам ушбу материални тайёрлаган инсонларнинг муаллифлик ҳуқуқи бор. Шунинг учун яхшиси диний материалларни ҳеч кимга жўнатмаган маъқул.

Бундан ташқари, айрим ижтимоий тармоқларда, масалан ютюб, тик-ток ёки фейсбукда диний материалларни ўз профилингизда сақлашингизнинг ўзи ҳам тарқатиш деб бахоланади. Чунки бу ижтимоий тармоқларда ниманидир тарқатиш уни профилингизга қўйиш орқали амалга оширилади.

Айтайлик, сиз кимнидир жума билан табриклаб бир кичик бир диний маърузаси бўлган файл жўнатдингиз ёки профилингизга жойладингиз, агар шу материал бўйича ижобий экспертиза ҳулосаси олинмаган бўлса, унда жавобгарлик келиб чиқади.

МЖтК нинг 184-2-моддасида диний мазмундаги материалларни тарқатиш мақсадида қонунга хилоф равишда тайёрлаш, сақлаш, Ўзбекистон Республикаси ҳудудига олиб кириш ёки тарқатиш учун – материалларни ва уларни тайёрлаш ҳамда тарқатиш учун тегишли воситаларни мусодара қилиб, фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг йигирма бараваридан юз бараваригача, мансабдор шахсларга эса — эллик бараваридан юз эллик бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.

Яъни, сизга қанча жарима қўлланилишидан қатъий назар тарқатишда фойдаланилган телефонингиз ёки компьютерингиз мусодара қилинади.

Шу ҳаракатлар маъмурий жазо қўлланилганидан кейин бир йил ичида қайта амалга оширилса, ЖК нинг 244-3-моддаси билан базавий ҳисоблаш миқдорининг юз бараваридан икки юз бараваригача миқдорда жарима ёки уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.

Шунингдек, ижтимоий тармоқлар орқали тарқатилган материаллар диний экстремизм, сепаратизм ва ақидапарастлик ғоялари билан йўғрилган бўлса, бунинг учун ЖК нинг 244-1-моддаси 3-қисмида беш йилдан саккиз йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси назарда тутилган.

Шунинг учун жума билан табриклашда диний материалларни ҳам қўшиб жўнатишдан сақланинг. Жума билан табриклашда оддий сўз билан ёки оддий бир расмли файл билан табриклаш ҳам етарли, менимча.

©️Адвокат Қосимов

@aslfakt_uz

76 views03:51