#آیا_خداوند_شرور_را_ایجاد_میکند_؟
🤔#پرسش
❔چه نیازی به شیطان هست، وقتی چنین خدایی دارید؟!
▪️سوره النساء / آیه ۷۸:
وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ
ترجمه: چون به ايشان خيرى برسد می‌گويند اين از سوى خداوند است، و اگر شرى به ايشان برسد مىگويند اين از سوى توست، بگو همه از سوى خداوند است ❗️❗️
💠#پاسخ💠
👌ملحدین مدلس ، در بیان آیه شریفه ، تقطیع و تدلیس کرده اند و ادامه آیه را بیان نکرده است . در آیات مذکور ، خداوند می فرماید ؛
« إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَما لِهؤُلاءِ الْقَوْمِ لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثاً _ ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِك »
« اگر به آنها (منافقان) حسنة (و پيروزى) برسد مى گويند از ناحيه خدا است و اگر سيئه (و شكستى) برسد مى گويند از ناحيه تو است بگو همه اينها از ناحيه خدا است پس چرا اين جمعيت حاضر نيستند حقايق را درك كنند _ آنچه از نيكي ها به تو مى رسد از ناحيه خدا است و آنچه از بدى به تو مى رسد از ناحيه خود تو است » ( نساء 78 _ 79 )
❕می بینیم که در ادامه آیه شریفه ، خداوند تصریح می کند که آنچه از بدی ها به انسان می رسد ، از ناحیه خود انسان است که معاند مدلس ، ادامه آیه شریفه را نقل نکرد .
👌به هر حال ، مطالعه اين دو آيه كه در قرآن پشت سر هم قرار گرفته است سؤالى را در ذهن ترسيم مى كند كه چرا در آيه اول، همه نيكي ها و بدي ها (حسنات و سيئات) به خدا نسبت داده شده، در حالى كه آيه دوم فقط نيكي ها را به خدا نسبت مى دهد و بدي ها و سيئات را به مردم؟!
❕قطعا در اينجا نكته اى نهفته است و گرنه چگونه ممكن است دو آيه پشت سر همديگر اختلاف به اين روشنى داشته باشد؟
❕مطابق آنچه که در روایات معصومین علیهم السلام آمده است ، آیات مذکور ، دو معنا و مفهوم دارد ؛
1⃣آيات مذکور ، اشاره است به مسئله « الامر بين الامرين » که خلاصه آن اين است كه همه حوادث جهان حتى اعمال و افعال ما خواه حسنه باشد يا سيئه، خوب باشد يا بد از يك نظر مربوط به خدا است زيرا او است كه به ما قدرت داده و اختيار و آزادى اراده بخشيده است، بنا بر اين آنچه ما اختيار مى كنيم و با آزادى اراده انتخاب مى نمائيم بر خلاف خواست خدا نيست، ولى در عين حال اعمال ما به ما نسبت دارد و از وجود ما سرچشمه مى گيرد زيرا عامل تعيين كننده عمل، اراده و اختيار ما است، و به همين دليل ما در برابر اعمالمان مسئوليم، و استناد اعمال ما به خدا آن چنان كه اشاره شد از ما سلب مسئوليت نمى كند و موجب عقيده جبر نيست.
❕بنا بر اين آنجا كه مى فرمايد ؛ « حسنات » و « سيئات » از خدا است، اشاره مى كند به همان فاعليت خداوند نسبت به همه چيز، و آنجا كه مى فرمايد ؛ « سيئات » از شما است، اشاره به فاعليت ما و مسئله اراده و اختيار ما مى كند و در واقع مجموع دو آيه، مسئله « امر بين الامرين » را ثابت مى كند .
❕در روایتی از امام کاظم ع آمده است که خداوند می فرماید ؛
« ای فرزند آدم ، به مشیت و اراده من است که تو چیزی را می خواهی و می گویی و به قدرت من واجبات من را اجرا می کنی و به نعمت من بر معصیت من قدرت پیدا می کنی ، آنچه که از نیکی به تو می رسد ، از سوی من است ( چون با قدرت و قوت من کار نیک کرده ای ) و آنچه که از سیئه و بدی به تو می رسد ، از ناحیه خودت است ( چون با اختیار خود مرتکب شده ای ) ، چرا که من سزاوارتر از تو هستم که نیکیهایت مستند به من باشد و تو سزاوارتر از منی که بدی هایت منتسب به خودت باشد »
«قال الله تبارك و تعالى: يا ابن آدم بمشيئتي كنت أنت الذي تشاء و تقول، و بقوتي أديت إلي فريضتي، و بنعمتي قويت على معصيتي، ما أصابك من حسنة فمن الله، و ما أصابك من سيئة فمن نفسك، و ذاك أني أولى بحسناتك منك، و أنت أولى بسيئاتك مني »
📚تفسیر عیاشی ، ج 1 ص 258 _ البرهان فی تفسیر القرآن ، ج 2 ص 131
👌در نقل دیگری ، امام رضا ع فرمود ؛
«خداوند متعال فرمود: اى زاده آدم! با خواست من است كه تو مى خواهى و با نعمت من است كه واجباتم را براى من انجام مى دهى و با قدرت من است كه بر نافرمانى و گناه من توانا گشتى. من تو را شنوا و بينا آفريدم. من به نيكيهايت از تو سزاوارترم و تو به بديهايت سزاوارترى تا من. »
«قالَ اللَّهُ تعالى: يابنَ آدمَ، بِمَشِيَّتي كُنتَ أنتَ الّذي تَشاءُ، و بِنِعْمَتي أدَّيْتَ إلَيَّ فَرائضي، وبِقُدرَتي قَوِيتَ على مَعْصيَتي، خَلَقتُكَ سَميعاً بَصيراً، أنا أوْلى بحَسَناتِكَ مِنكَ، وأنتَ أوْلى بسَيّئاتِكَ مِنّي »
📚میزان الحکمه ، ج 2 ص 168
🔸ادامه 👇
🤔#پرسش
❔چه نیازی به شیطان هست، وقتی چنین خدایی دارید؟!
▪️سوره النساء / آیه ۷۸:
وَإِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هَذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ
ترجمه: چون به ايشان خيرى برسد می‌گويند اين از سوى خداوند است، و اگر شرى به ايشان برسد مىگويند اين از سوى توست، بگو همه از سوى خداوند است ❗️❗️
💠#پاسخ💠
👌ملحدین مدلس ، در بیان آیه شریفه ، تقطیع و تدلیس کرده اند و ادامه آیه را بیان نکرده است . در آیات مذکور ، خداوند می فرماید ؛
« إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَما لِهؤُلاءِ الْقَوْمِ لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ حَدِيثاً _ ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِك »
« اگر به آنها (منافقان) حسنة (و پيروزى) برسد مى گويند از ناحيه خدا است و اگر سيئه (و شكستى) برسد مى گويند از ناحيه تو است بگو همه اينها از ناحيه خدا است پس چرا اين جمعيت حاضر نيستند حقايق را درك كنند _ آنچه از نيكي ها به تو مى رسد از ناحيه خدا است و آنچه از بدى به تو مى رسد از ناحيه خود تو است » ( نساء 78 _ 79 )
❕می بینیم که در ادامه آیه شریفه ، خداوند تصریح می کند که آنچه از بدی ها به انسان می رسد ، از ناحیه خود انسان است که معاند مدلس ، ادامه آیه شریفه را نقل نکرد .
👌به هر حال ، مطالعه اين دو آيه كه در قرآن پشت سر هم قرار گرفته است سؤالى را در ذهن ترسيم مى كند كه چرا در آيه اول، همه نيكي ها و بدي ها (حسنات و سيئات) به خدا نسبت داده شده، در حالى كه آيه دوم فقط نيكي ها را به خدا نسبت مى دهد و بدي ها و سيئات را به مردم؟!
❕قطعا در اينجا نكته اى نهفته است و گرنه چگونه ممكن است دو آيه پشت سر همديگر اختلاف به اين روشنى داشته باشد؟
❕مطابق آنچه که در روایات معصومین علیهم السلام آمده است ، آیات مذکور ، دو معنا و مفهوم دارد ؛
1⃣آيات مذکور ، اشاره است به مسئله « الامر بين الامرين » که خلاصه آن اين است كه همه حوادث جهان حتى اعمال و افعال ما خواه حسنه باشد يا سيئه، خوب باشد يا بد از يك نظر مربوط به خدا است زيرا او است كه به ما قدرت داده و اختيار و آزادى اراده بخشيده است، بنا بر اين آنچه ما اختيار مى كنيم و با آزادى اراده انتخاب مى نمائيم بر خلاف خواست خدا نيست، ولى در عين حال اعمال ما به ما نسبت دارد و از وجود ما سرچشمه مى گيرد زيرا عامل تعيين كننده عمل، اراده و اختيار ما است، و به همين دليل ما در برابر اعمالمان مسئوليم، و استناد اعمال ما به خدا آن چنان كه اشاره شد از ما سلب مسئوليت نمى كند و موجب عقيده جبر نيست.
❕بنا بر اين آنجا كه مى فرمايد ؛ « حسنات » و « سيئات » از خدا است، اشاره مى كند به همان فاعليت خداوند نسبت به همه چيز، و آنجا كه مى فرمايد ؛ « سيئات » از شما است، اشاره به فاعليت ما و مسئله اراده و اختيار ما مى كند و در واقع مجموع دو آيه، مسئله « امر بين الامرين » را ثابت مى كند .
❕در روایتی از امام کاظم ع آمده است که خداوند می فرماید ؛
« ای فرزند آدم ، به مشیت و اراده من است که تو چیزی را می خواهی و می گویی و به قدرت من واجبات من را اجرا می کنی و به نعمت من بر معصیت من قدرت پیدا می کنی ، آنچه که از نیکی به تو می رسد ، از سوی من است ( چون با قدرت و قوت من کار نیک کرده ای ) و آنچه که از سیئه و بدی به تو می رسد ، از ناحیه خودت است ( چون با اختیار خود مرتکب شده ای ) ، چرا که من سزاوارتر از تو هستم که نیکیهایت مستند به من باشد و تو سزاوارتر از منی که بدی هایت منتسب به خودت باشد »
«قال الله تبارك و تعالى: يا ابن آدم بمشيئتي كنت أنت الذي تشاء و تقول، و بقوتي أديت إلي فريضتي، و بنعمتي قويت على معصيتي، ما أصابك من حسنة فمن الله، و ما أصابك من سيئة فمن نفسك، و ذاك أني أولى بحسناتك منك، و أنت أولى بسيئاتك مني »
📚تفسیر عیاشی ، ج 1 ص 258 _ البرهان فی تفسیر القرآن ، ج 2 ص 131
👌در نقل دیگری ، امام رضا ع فرمود ؛
«خداوند متعال فرمود: اى زاده آدم! با خواست من است كه تو مى خواهى و با نعمت من است كه واجباتم را براى من انجام مى دهى و با قدرت من است كه بر نافرمانى و گناه من توانا گشتى. من تو را شنوا و بينا آفريدم. من به نيكيهايت از تو سزاوارترم و تو به بديهايت سزاوارترى تا من. »
«قالَ اللَّهُ تعالى: يابنَ آدمَ، بِمَشِيَّتي كُنتَ أنتَ الّذي تَشاءُ، و بِنِعْمَتي أدَّيْتَ إلَيَّ فَرائضي، وبِقُدرَتي قَوِيتَ على مَعْصيَتي، خَلَقتُكَ سَميعاً بَصيراً، أنا أوْلى بحَسَناتِكَ مِنكَ، وأنتَ أوْلى بسَيّئاتِكَ مِنّي »
📚میزان الحکمه ، ج 2 ص 168
🔸ادامه 👇