- اردشیر: ساقی! ساقی! شراب بیار.
‏نِحِمیا می‌رسد و شراب می‌ریزد.  

‏- اردشیر: غمگینی! چهره‌ات را این‌قدر ناشاد ندیده بودم. 
‏- نِحِمیا: شاه شاهان تا ابد بپاید. غمگینم چون خبرهای بدی از سرزمینم شنیده‌ام. امید اینکه عفو کنید. جبران می‌کنم.

‏- اردشیر: چه خبرهایی شنیده‌ای؟ مگر اهل کجا هستی؟
‏- نحمیا: برادرانم از اورشلیم خبرهای ناگواری به پارسه آورده‌اند. اورشلیم را سوزانده‌اند و دروازه‌هایش را خراب کرده‌‌اند…

‏برای خواندن متن کامل اپیزود دهم دیگری‌نامه با نام «از ساسانیان تا سکولاریسم» به صفحه گفت و شنود در:

‏⁦ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_10/ ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل آن در یوتیوب به:

‏⁦ https://youtu.be/IvkB1aHgJrs?si=AnI2Nu5hgVvHAHQv ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

https://castbox.fm/vb/653021894
‏⁦ ⁩
‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساوندکلود به:

‏⁦ https://on.soundcloud.com/Y7FFm ⁩

‏رجوع کنید.

‏⁧ #ساسانیان ⁩ ⁧ #شاهنشاهی ⁩ ⁧ #رواداری ⁩ ⁧ #مسیحیت ⁩ ⁧ #سکولاریسم ⁩ ⁧ #کلیسای_ایرانی ⁩ ⁧ #سکولار ⁩ ⁧ #جهان‌وطنی ⁩ ⁧ #جهان‌وطنی‌گرایی ⁩

‏⁦ @Dialogue1402 ⁩

چو اندر نصیبین خبر یافتند
همه جنگ را تیز بشتافتند

که ما را نباید که شاپور شاه
نصیبین بگیرد بیارد سپاه

که دین مسیحا ندارد درست
همش کیش زردشت و زند است و اُست…

در دوازدهمین قسمت از پادکست دیگری‌نامه، ماجرای شکست امپراطوری روم از شاهپور دوم ساسانی روایت می‌شود که موجب الحاق شهر مسیحی نصیبین (جنوب ترکیه امروزی) به شاهنشاهی ساسانی می‌گردد. اما چون مردم نصیبین برای حفظ هویت دینی خود مقاومت می‌کنند، با خشم شاهپور مواجه می‌شوند…

برای خواندن متن کامل این قسمت به صفحه‌ی گفت‌وشنود توانا رجوع کنید به:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_12/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل برنامه در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/aXMDFDjnHFo?si=3ji5tAFLweix7DE_

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/657177274

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساوند کلاود به:

‏ https://on.soundcloud.com/kUGdd

رجوع کنید.

#مسیحیت #روم #ارمنستان #نصیبین #ساسانیان #شاهپور_دوم #شاهپور_اول #جولیان_مرتد #والریانوس #تلمود #امنون_نتصر

‏ @Dialogue1402

«من از خون این مرد، بری هستم!»
اپیزود نهم
دیگری‌نامه

«… واقعیت این است که ادیان مبتنی بر چندخدایی، با تکثر فرهنگی بیشتر جور درمی‌آمدند. ادیانی که مبتنی بر پرستش یک خدای واحد بودند و خدایان دیگر را به‌عنوان خدایان باطل یا حتی شیطانی نفی می‌کردند، به‌طور طبیعی نمی‌پذیرفتند که در کنار پرستندگان خدایان باطل در جامعه حضور داشته باشند.

به‌همین‌علت، پذیرش مسیحیت به‌عنوان دین رسمی امپراتوری روم، خبر بدی برای طیف وسیعی از باورمندان بود که هزاره‌ها سنت‌های خود را شکل داده بودند؛ این ادیان که از دیدگاه مسیحی، ادیان پاگانی، یعنی مشرکانه نامیده می‌شدند، به حاشیه‌ اجتماع رانده شدند و در عصر استیلای مسیحیت در اروپا، در شهرها و روستاهای دور از مرکز و غالبا به صورتی نیمه‌پنهان یا تحریف‌شده به حیات زیرپوستی خود در تاریخ ادامه دادند.

در منطقه‌ وسیع ایران هم که آیین بهدینی دست‌بالا را داشت، ورود مسیحیان به همین علت یک چالش بزرگ محسوب می‌شد. مسیحیت درست همان‌طور که ادیان پاگانی یونانی و رومی را با شدت و حدت نفی می‌کرد، هیچ سر سازگاری با منظومه‌ معرفتی زرتشتیان هم نداشت. موبدان زرتشتی هم که همه‌ معارف و دانش‌های اصیل را برآمده از متون خود و از سنت پیامبر خود می‌دانستند، تنها بنا به مصالح سیاسی که نهاد شاهنشاهی آن را تشخیص می‌داد ممکن بود همزیستی با ادیان دیگر را تحمل کنند. می‌توان حدس زد که چالش میان مبلغان مسیحی و موبدان زرتشتی، چالشی جدی‌تر بوده است…»

برای خواندن متن کامل این اپیزود رجوع کنید به صفحه‌ی گفت‌و‌شنود در:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast_others_9/

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/sPJg2gnfm6E?si=qVg92zDdszGhj1dm

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل این اپیزود در کست‌باکس:

‏ https://castbox.fm/vd/649400166

و برای شنیدن نسخه‌ی کامل ر ساند کلود به:

‏ https://soundcloud.com/tavaana/58pbfkwxphin

رجوع کنید.

#دیگری‌_نامه #مسیح #مسیحیت #بهدینی #زرتشتی #موبدان #ساسانیان #رستاخیز #یکتاپرستی #چندخدایی #چند_خدایی #پاگانیسم

‏ @Dialogue1402

«آن دیگری هرزه»
‏دیگری‌نامه

‏هما با لقب چهرزاد، به تعبیر فردوسی دختری زیبارو و همین‌طور بادانش و نیک‌رای بود و به عقد پدرش درآمد چون «پدر درپذیرفتش از نیکویی.»

‏شش ماه پس از این وصلت، بهمن بیمار می‌شود و در بستر مرگ می‌افتد و وصیت می‌کند که دخترش هما، و هر آنکه از هما متولد شود، جانشینش باشد. ادامه‌ داستان به این شکل است که بهمن می‌میرد و هما به جانشینی پدر بر تخت می‌نشیند. اما فرزند پسری را که از او متولد می‌شود پنهان می‌کند تا بتواند تا انتهای عمرش، به‌عنوان شهبانو حکومت کند. منابعی که داستان‌های ملی را روایت می‌کنند می‌گویند که هما سی یا سی‌ودو سال به خوبی و خوشی سلطنت کرد.

‏آنچه در داستان هما برای ما جالب است و به آن در این اپیزود از دیگری‌نامه خواهیم پرداخت، اتهامات جنسی‌ست که ما به دیگری می‌زنیم؛ اتهام هرزگی جنسی که به دیگری‌های دینی می‌زنیم، تا چه حد در واقعیت ریشه دارد و تا چه حد در معنای دقیق کلمه، یک ناسزا و یا تهمت است؟

‏برای خواندن متن کامل این اپیزود رجوع کنید به صفحه‌ی گفت‌وشنود در:

‏⁦ dialog.tavaana.org/others-16/⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب به:

https://youtu.be/nxv1vCY27tg?si=c2v8l0mTiuvMjsHa
‏⁦
‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس:

‏⁦ castbox.fm/vb/668114349⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود:

‏⁦ on.soundcloud.com/zmQJE⁩

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #ارداویراف⁩ ⁧ #ارداویراف_نامه⁩ ⁧ #خوئیتک_دس⁩ ⁧ #خویدوده⁩ ⁧ #جنسی⁩ ⁧ #اتهام_جنسی⁩ ⁧ #دگردینی⁩ ⁧ #دگرباشی⁩ ⁧ #هما⁩ ⁧ #بهمن⁩ ⁧ #ساسانیان⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

«من از خون این مرد بری هستم!»
‏اپیزود نهم
‏دیگری‌نامه

‏- «حقیقت چیست؟»

‏این پرسش پوینتوس پیلاطوس، قاضی حکومت روم، از عیسی ناصری بود. پرسش مشهور او از عیسی که «حقیقت چیست؟» در سطر ۳۸ ام از فصل هجدهم انجیل یوحنا آمده و به‌جهت مایه‌های فلسفی و دراماتیکی که دارد، در بسیاری از اقتباس‌های ادبی و سینمایی برجسته شده است. در اپیزود نهم از مجموعه‌ دیگری‌نامه با‌عنوان «من از خون این مرد مبری هستم» بنا داریم به بزرگ‌ترین دین سیاره از حیث تعداد پیروان، یعنی مسیحیت بپردازیم. آیین مسیحیت چیست؟ چگونه متولد شده؟ و در صدر تاریخ خود چه سرگذشتی داشته است؟

‏برای خواندن متن کامل این اپیزود در وب‌سایت گفت‌وشنود رجوع کنید به:

‏⁦https://dialog.tavaana.org/podcast_others_9/

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب رجوع کنید به:

‏⁦ https://youtu.be/sPJg2gnfm6E?si=PMoaUcBIGGKKuLX6
‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس رجوع کنید به:

‏⁦ castbox.fm/vd/649400166 ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود به:

‏⁦
‏ https://soundcloud.com/tavaana/58pbfkwxphin

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه ⁩ ⁧ #مسیحیت ⁩ ⁧ #عیسی_مسیح ⁩ ⁧ #امپراطوری_روم ⁩ ⁧ #انجیل_یوحنا ⁩ ⁧ #حقیقت ⁩ ⁧ #مصلحت ⁩ ⁧ #رواداری ⁩ ⁧ #گفتگو ⁩ ⁧ #کنستانتین_مقدس ⁩ ⁧ #خسرو_انوشیروان ⁩ ⁧ #ساسانیان ⁩ ⁧ #کلیسا ⁩ ⁧ #جهان‌وطنی‌گرایی ⁩

‏⁦ @Dialogue1402 ⁩

از ساسانیان تا سکولاریسم
اپیزود دهم
دیگری‌نامه

… ریچارد پین ضمن تاکید بر اینکه این نوع رواداری دینی و عقیدتی از شاهان ساسانی دیده شده است، بر مبنای یک گزارش می‌گوید که نه فقط یکتاپرستان، بلکه حتی باورمندان به نظام چندخدایی هم در دربار ایران اجازه‌ سخن گفتن داشتند. او می‌نویسد: 

‏«کتاب «سرگذشت مار قره‌داغ»، با پیش‌کشیدن تناقض‌های موجود بین فلسفه‌ رومی و دین زرتشتی، پاسخی از برخی جهات بی‌سابقه در ادبیات سُریانی شرق به تلاش‌های دربار ساسانی برای جذب علوم جهان ارائه کرد. باوجود این، آنچه این متن با دربار در میان گذاشت، این پیش‌فرض بود که مخالفان مذهبی می‌توانند نظام‌های عقیدتی خود را با هم مقایسه کنند و مذاهب خود را به‌عنوان گونه‌های متفاوت از لحاظ فکری قابل‌مقایسه‌ یک سنخ از اندیشه و تجربه‌ بشری بدانند. این احتمالی‌ست که دولت روم در جریان مسیحی‌شدن خود مانع از آن شده بود. 

‏از منظر رومی، مناظره‌های انتقادی درباره‌ حقایق دینی به مشخصه‌ فرهنگ سیاسی ایران تبدیل شد. براساس گزارشی موسوم به مناظره‌ای مذهبی در دربار ساسانی که متنی یونانی‌ست که در قرن شش میلادی در سوریه‌ روم تالیف شده است، دربار ایران میزبان مناظره‌ای آزاد بین مسیحیان، یهودیان و چندخداباوران شد که طیف وسیعی از متون و عقاید را شامل می‌شد که دربار وقت روم آن‌ها را شرک‌آمیز و لذا، غیرقانونی می‌دانست.»

‏برای مطالعه‌ی متن این اپیزود رجوع کنید به:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_10/

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب به:

https://youtu.be/YPoCvpe5J9A?si=3KgN6CSDtViciqCJ

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس به:

‏⁦ castbox.fm/vb/653021894⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود به:

‏⁦ on.soundcloud.com/Y7FFm⁩

‏رجوع کنید.

‏⁧ #دیگری_نامه⁩ ⁧ #ساسانیان⁩ ⁧ #رواداری⁩ ⁧ #آزادی_دینی⁩ ⁧ #مسیحیت⁩ ⁧ #زرتشتی⁩ ⁧ #بهدینی⁩ ⁧ #گفتگو⁩

‏⁦ @Dialogue1402⁩

مزدک
دیگری‌نامه
اپیزود چهاردهم

در قسمت چهاردهم با نام مزدک، به آنچه کیش مزدکی گفته می‌شود، خواهیم پرداخت و علاوه بر شاهنامه‌ فردوسی از منابع دیگر، از جمله پژوهش‌هایی که در آیین مزدک شده، برای شما نقل خواهیم کرد.

قیام مزدک که از دربار قباد، شاهنشاه ساسانی آغاز شد، روایت‌گر شکاف طبقاتی جامعه‌ ایران در دورانی‌ست که هجوم بیگانگان در سرحدات شمال شرق کشور از یک سو، و بروز قحطی شدید در سراسر ایران، آن را تشدید کرد و به روایت اغلب منابع، صحنه‌هایی دردناک به لحاظ انسانی پدید آورد.

در این قسمت با ما باشید تا به این پرسش بپردازیم که مزدک بامدادان که بود، چه می‌خواست، تا چه حد پیش رفت و چه بر سر او آمد.

دوران پیروز ساسانی، دوران پرمحنتی برای شاهنشاهی ساسانی و مردم ایران بود. خاندانی بزرگ از ایالت پارس که تبار خود را به ساسان می‌رسانید و بر هویت ملی ایرانی تاکید بسیار می‌کرد، در دوران پیروز، استقلال سیاسی خود را تقریبا از دست داد. موضوع این بود که پیروز، جانشینی برادر بزرگ‌تر خود، هرمز را قبول نکرد. او در واقع به یک سنت قدیمی شاهنشاهی شوریده بود که برادر بزرگ‌تر، جانشین طبیعی پدرش محسوب می‌شود. اما برای اینکه بتواند علیه برادر بزرگ‌تر خود وارد عمل شود، به هفتالان که در مرزهای شرقی حکومت داشتند، پناهنده شد و…

برای مطالعه ادامه متن این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

‏ https://dialog.tavaana.org/podcast-others-14/

برای شنیدن این اپیزود در یوتیوب به:

‏ https://youtu.be/MHpVHeJM1Q4?si=rJfdDlFqSQxv61tR

و برای شنیدن این اپیزود در کست‌باکس به:

‏ https://castbox.fm/vb/662337564

و برای شنیدن این اپیزود در ساند کلود به:

‏ https://on.soundcloud.com/176b2

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #مزدک #کیش_مزدکی #احسان_یارشاطر #ساسانیان #کسری #انوشیروان #قباد #کمونیسم_ایرانی #اقلیت_دینی #دگردینی

‏ @Dialogue1402

«ارتداد در مسیحیت آغازین»
آرمین لنگرودی
معرفی کتاب


«ارتداد از بین نمی‌رود؛ بلکه تنها می‌تواند از شکلی به شکل دیگر تبدیل شود.»

این جمله را آرمین لنگرودی، نویسنده کتاب ارتداد در مسیحیت آغازین و نقش آن در پیدایش و گسترش اسلام، در مقدمه می‌آورد. او معتقد است مانند قانون پایستگی انرژی، ارتداد تنها تغییر شکل می‌دهد اما تا زمانی که یک فرهنگ دینی مسلط هست، مخالفت با آن هم خواهد بود: «اگر ما رمز بقای مذاهب حاکم را تنها در خصیصه مطلق‌گرایانه آن‌ها بیابیم، طبیعتا بایستی رمز ماندگاری جریانات سرکوب‌شده را در انعطاف‌پذیری و قابلیت انطابق‌پذیری آن‌ها بجوییم.»‌


لنگرودی در همان بند اول مقدمه، از بابت کاربست اصطلاح «ارتداد» عذرخواهی می‌کند؛ چرا که به اعتقاد او «به عنوان یک پژوهشگر بی‌طرف، شاید پسندیده نباشد هر آنچه را که با الهیات حاکم در کلیسای روم یا بیزانس ناهمراستا می‌نمود، مرتد بنامم.» در حقیقت، او قصد جانبداری از برخی جریانات مسیحی را که در قالب کلیسای کاتولیک روم یا بیزانس (روم شرقی و غربی) مستقر شدند و تا امروز پاییده‌اند، ندارد. بنابراین توضیح می‌دهد که «… در اینجا منظور از ارتداد، همان ناخوانایی با ایدئولوژی رسمی و حاکم می‌باشد.»

اگر کسی بپرسد که مطالعه تنوع وسیعی از جریانات مسیحی که مهر مرتد به پیشانی‌شان خورد، چه اهمیتی دارد، پاسخ را خواننده فارسی‌زبان این تالیف فارسی، در عنوان فرعی کتاب می‌یابد: « و نقش آن در پیدایش و گسترش اسلام.» تز اصلی کتاب ارتداد در مسیحیت آغازین این است که نشان دهد جنگ میان شرق و غرب نقش بسیار مهمی را در شکل‌گیری باورهای دینی در هر دو سو بازی کرد. غالبا جملات ساده‌ای در تشریح استقبال از اسلام در سرزمین‌های ایرانی پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانی شنیده‌ایم؛ جملاتی از این دست که نارضایتی مردم تهیدست از اشراف و موبدان عالی‌رتبه زرتشتی، استقبال از اسلام را رقم زده است. این در حالی‌ست که موضوع پیچیده‌تر می‌نماید.

پیش از این در اپیزودهای چهارم، پنجم، ششم و هفتم دیگری‌نامه، به نقل از جمشید کرشاسپ چوکسی در کتاب ستیز و سازش از الگوها و علل تغییر دین از بهدینی (زرتشتی‌گری) به اسلام مطالبی را نقل کردیم. در اپیزود هفدهم با نام «قصه‌های تکراری؛ چهره‌های نو» هم به نقل از همین پژوهشگر زرتشتی‌تبار، از احتمال بازسازی داستان پیغمبر اسلام از روی الگوی زرتشت پیامبر، مطالبی را طرح کردیم. اما دیدگاه لنگرودی ریشه‌ای‌تر (رادیکال‌تر) است. او خطی پژوهشی را تعقیب می‌کند که مدعی‌ست اسلام در آغاز، شاخه‌ای از مسیحیت بوده است که به تدریج و در جریان قطبی‌شدن جنگ ایدئولوژیک میان شرق و غرب، به یک دین مستقل تبدیل شده است. مطابق با این دیدگاه…

برای مطالعه ادامه این یادداشت رجوع کنید به صفحه گفت‌وشنود:

‏ https://dialog.tavaana.org/apostasy-in-christianity/

#مسیحیت #ارتداد #رواداری #گفتگو #ساسانیان #بهدینی #زرتشتی

‏ @Dialogue1402

«در سال ۵۲۹ میلادی، امپراتور یوستی‌نیانوس اول فرمانی صادر کرد که منجر به تعطیلی آکادمی نوافلاطونی در آتن، یکی از مراکز مهم فلسفه، شد. این اقدام بخشی از تلاش‌های گسترده یوستی‌نیانوس برای سرکوب پاگانیسم و ترویج مسیحیت در امپراتوری بیزانس بود. تعطیلی آکادمی به منزله پایان یک دوره مهم برای فلسفه یونان باستان تلقی می‌شود، چرا که این آکادمی از زمان تأسیس اولیه آن توسط افلاطون در حدود سال ۳۸۷ پیش از میلاد، مرکز اندیشه افلاطونی بود. پس از این اتفاق، برخی از فیلسوفان، از جمله داماسکیوس، آخرین رئیس آکادمی، به ایران پناه بردند و تحت حمایت خسرو اول ساسانی قرار گرفتند. این رویداد غالبا به‌عنوان نقطه عطفی در افول سنت‌های فلسفه کلاسیک در برابر سلطه فزاینده مسیحیت دیده می‌شود.»

منبع: وب‌سایت bede.org.uk
این وب‌سایت به تاریخ بیزانس و تحولات مسیحیت در دوران امپراتوری یوستی‌نیانوس می‌پردازد.


در دوره ساسانیان، به‌ویژه در زمان حکومت خسرو انوشیروان (۵۳۱-۵۷۹ میلادی)، تعاملات فرهنگی با یونان جریان داشت؛ پس از تعطیلی مدارس آتن در سال ۵۲۹ میلادی به فرمان یوستی‌نیانوس، هفت تن از فیلسوفان یونانی به دربار خسرو انوشیروان پناهنده شدند و در تیسفون اقامت گزیدند. این فیلسوفان با شاه ساسانی مباحثاتی داشتند و رسالاتی برای او نگاشتند.


پیش از این در دوران شاهنشاهی هخامنشی نیز به‌ویژه در زمان حکومت خشایارشا (۴۸۶-۴۶۵ پیش از میلاد)، تعاملات فرهنگی و سیاسی میان ایران و یونان به اوج خود رسید. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های این تعاملات، پناهندگی تمیستوکلِس، فرمانده و سیاستمدار مشهور آتنی، به دربار هخامنشی است. پس از متهم شدن به خیانت در آتن، تمیستوکلِس به ایران پناه برد و مورد استقبال خشایارشا قرار گرفت. گفته شده است که او در مدت کوتاهی زبان فارسی را آموخت و به‌عنوان مشاور در دربار هخامنشی خدمت کرد.

این رویدادها نشان‌دهنده سیاست باز و پذیرای شاهان هخامنشی و ساسانی نسبت به اندیشمندان و متفکران خارجی است که به تبادل فرهنگی و فکری میان ایران و یونان کمک شایانی کرد. ریچارد پین، پژوهشگر آمریکایی رویکرد دربار ساسانیان متاخر را نوعی جهان‌وطنی‌گرایی خوانده است.

پیش از این در اپیزودهای چهارم، پنجم و ششم دیگری‌نامه به نقل قسمت‌هایی از مقاله ریچارد پین در این باره مبادرت کرده بودیم.

#روز_جهانی_فلسفه #فلسفه #دربار #ساسانیان #آکادمی_فلسفه #فیلسوفان #رواداری #گفتگو
@dialogue1402

«ارتداد در مسیحیت آغازین»
آرمین لنگرودی
معرفی کتاب


«ارتداد از بین نمی‌رود؛ بلکه تنها می‌تواند از شکلی به شکل دیگر تبدیل شود.»

این جمله را آرمین لنگرودی، نویسنده کتاب ارتداد در مسیحیت آغازین و نقش آن در پیدایش و گسترش اسلام، در مقدمه می‌آورد. او معتقد است مانند قانون پایستگی انرژی، ارتداد تنها تغییر شکل می‌دهد اما تا زمانی که یک فرهنگ دینی مسلط هست، مخالفت با آن هم خواهد بود: «اگر ما رمز بقای مذاهب حاکم را تنها در خصیصه مطلق‌گرایانه آن‌ها بیابیم، طبیعتا بایستی رمز ماندگاری جریانات سرکوب‌شده را در انعطاف‌پذیری و قابلیت انطابق‌پذیری آن‌ها بجوییم.»‌


لنگرودی در همان بند اول مقدمه، از بابت کاربست اصطلاح «ارتداد» عذرخواهی می‌کند؛ چرا که به اعتقاد او «به عنوان یک پژوهشگر بی‌طرف، شاید پسندیده نباشد هر آنچه را که با الهیات حاکم در کلیسای روم یا بیزانس ناهمراستا می‌نمود، مرتد بنامم.» در حقیقت، او قصد جانبداری از برخی جریانات مسیحی را که در قالب کلیسای کاتولیک روم یا بیزانس (روم شرقی و غربی) مستقر شدند و تا امروز پاییده‌اند، ندارد. بنابراین توضیح می‌دهد که «… در اینجا منظور از ارتداد، همان ناخوانایی با ایدئولوژی رسمی و حاکم می‌باشد.»

اگر کسی بپرسد که مطالعه تنوع وسیعی از جریانات مسیحی که مهر مرتد به پیشانی‌شان خورد، چه اهمیتی دارد، پاسخ را خواننده فارسی‌زبان این تالیف فارسی، در عنوان فرعی کتاب می‌یابد: « و نقش آن در پیدایش و گسترش اسلام.» تز اصلی کتاب ارتداد در مسیحیت آغازین این است که نشان دهد جنگ میان شرق و غرب نقش بسیار مهمی را در شکل‌گیری باورهای دینی در هر دو سو بازی کرد. غالبا جملات ساده‌ای در تشریح استقبال از اسلام در سرزمین‌های ایرانی پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانی شنیده‌ایم؛ جملاتی از این دست که نارضایتی مردم تهیدست از اشراف و موبدان عالی‌رتبه زرتشتی، استقبال از اسلام را رقم زده است. این در حالی‌ست که موضوع پیچیده‌تر می‌نماید.

پیش از این در اپیزودهای چهارم، پنجم، ششم و هفتم دیگری‌نامه، به نقل از جمشید کرشاسپ چوکسی در کتاب ستیز و سازش از الگوها و علل تغییر دین از بهدینی (زرتشتی‌گری) به اسلام مطالبی را نقل کردیم. در اپیزود هفدهم با نام «قصه‌های تکراری؛ چهره‌های نو» هم به نقل از همین پژوهشگر زرتشتی‌تبار، از احتمال بازسازی داستان پیغمبر اسلام از روی الگوی زرتشت پیامبر، مطالبی را طرح کردیم. اما دیدگاه لنگرودی ریشه‌ای‌تر (رادیکال‌تر) است. او خطی پژوهشی را تعقیب می‌کند که مدعی‌ست اسلام در آغاز، شاخه‌ای از مسیحیت بوده است که به تدریج و در جریان قطبی‌شدن جنگ ایدئولوژیک میان شرق و غرب، به یک دین مستقل تبدیل شده است. مطابق با این دیدگاه…

برای مطالعه ادامه این یادداشت رجوع کنید به صفحه گفت‌وشنود:

‏ https://dialog.tavaana.org/apostasy-in-christianity/

#مسیحیت #ارتداد #رواداری #گفتگو #ساسانیان #بهدینی #زرتشتی

‏ @Dialogue1402

«من از خون این مرد بری هستم!»
‏اپیزود نهم
‏دیگری‌نامه

‏- «حقیقت چیست؟»

‏این پرسش پوینتوس پیلاطوس، قاضی حکومت روم، از عیسی ناصری بود. پرسش مشهور او از عیسی که «حقیقت چیست؟» در سطر ۳۸ ام از فصل هجدهم انجیل یوحنا آمده و به‌جهت مایه‌های فلسفی و دراماتیکی که دارد، در بسیاری از اقتباس‌های ادبی و سینمایی برجسته شده است. در اپیزود نهم از مجموعه‌ دیگری‌نامه با‌عنوان «من از خون این مرد مبری هستم» بنا داریم به بزرگ‌ترین دین سیاره از حیث تعداد پیروان، یعنی مسیحیت بپردازیم. آیین مسیحیت چیست؟ چگونه متولد شده؟ و در صدر تاریخ خود چه سرگذشتی داشته است؟

‏برای خواندن متن کامل این اپیزود در وب‌سایت گفت‌وشنود رجوع کنید به:

‏⁦https://dialog.tavaana.org/podcast_others_9/

‏برای شنیدن نسخه‌ی کامل در یوتیوب رجوع کنید به:

‏⁦ https://youtu.be/sPJg2gnfm6E?si=PMoaUcBIGGKKuLX6
‏
و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در کست‌باکس رجوع کنید به:

‏⁦ castbox.fm/vd/649400166 ⁩

‏و برای شنیدن نسخه‌ی کامل در ساند کلود به:
‏⁦
‏ https://soundcloud.com/tavaana/58pbfkwxphin

‏رجوع کنید.


سال نوی مسیحی بر تمامی هموطنان مسیحی مبارک…

‏⁧ #دیگری_نامه ⁩ ⁧ #مسیحیت ⁩ ⁧ #عیسی_مسیح ⁩ ⁧ #امپراطوری_روم ⁩ ⁧ #انجیل_یوحنا ⁩ ⁧ #حقیقت ⁩ ⁧ #مصلحت ⁩ ⁧ #رواداری ⁩ ⁧ #گفتگو ⁩ ⁧ #کنستانتین_مقدس ⁩ ⁧ #خسرو_انوشیروان ⁩ ⁧ #ساسانیان ⁩ ⁧ #کلیسا ⁩ ⁧ #جهان‌وطنی‌گرایی ⁩

‏⁦ @Dialogue1402 ⁩

مطابق با گزارش خبرگزاری رسمی حوزه، آیت‌الله محمود رجبی که ریاست موسسه امام خمینی را به عهده دارد و همزمان از اعضای شورای عالی حوزه‌های علمیه کشور است، نهم دی‌ماه گفته است که «در روایت آخرالزمان آمده است که علم از قم به سراسر جهان انتشار می‌یابد؛ این موضوع مسئولیت ما را زیاد می‌کند. این پیش‌بینی‌ها که حضرات معصومین (ع) کرده‌اند بدین معنا نیست که معجزه‌ای رخ می‌دهد بلکه انسان‌هایی باید عزم خود را جزم کنند و با تدبیر این را محقق سازند.»

به نظر می‌آید که این نوع عقیده میان ما ایرانیان سابقه بسیار زیادی دارد. موبدان زرتشتی هم باور داشته‌اند که سرچشمه تمامی هنرها و دانش‌ها، سرزمین مقدس ایران است و هر چه از هنر و دانش که در نقاط دیگر جهان یافت شود، حتما به نحوی از ایران به آن نقاط راه یافته است! اما در حالی که به تفسیر ریچارد پین، پژوهشگر آمریکایی، این عقیده در دربار ساسانیان، نوعی «جهان‌وطنی‌گرایی» را موجب می‌شد و در واقع سیاستی برای جذب نخبگان هندی و رومی و یونانی بود، به نظر می‌رسد نزد هیات حاکمه فعلی، دستاویزی برای خودمحوری و خودشیفتگی فرقه‌ایست!

در اپیزود نهم از پادکست دیگری‌نامه با عنوان «من از خون این مرد بری هستم» در مقام نقل نظر ریچارد پین، پژوهشگر آمریکایی شنیدید که:

«این دیدگاه به سیاست تبلیغی ساسانیان مبدل شده بود و کاسموپولیتانیسم یا جهان‌وطنی‌گرایی روادارانه را به بخش جدایی‌ناپذیر سیاست داخلی تبدیل کرده بود. پین در مورد مصرف داخلی این نوع تبلیغات و آنچه که می‌توان آن را مدیریت تفاوت‌ها از ناحیه شاهان ساسانی خواند، می‌نویسد:

«سرمایه‌گذاری سلطنتی در دانش‌پژوهی و تحقیق، حاکی از رویه‌های جهان‌وطنی‌ای‌ست که ایدئولوژی جهان‌شمول شاهنشاهی موجب آنها بود. البته تصاحب علوم خارجی فی‌نفسه امری جهان‌وطنی نیست؛ زیرا استقبال از فیلسوفان رومی و ترجمه متون نجومی هندی مستقیما مشارکت نخبگان به لحاظ فرهنگی ناهمگون را در فرهنگ سیاسی رایج تسهیل نکرد… با این حال، مواجهه با مکاتب فلسفی رومی و هندی، نشان‌دهنده ظرفیتی برای تحقیق و پذیرش مجموعه‌ای از علوم است که به شدت با دین زرتشتی مغایر بودند و همچنین دربار را قادر ساختند تفاوت‌های فرهنگی را در درون مرزهای خود مدیریت کند.»»

جالب است که ۹ دی‌ماه روزی‌ست که حکومت مستقر موفق شد طیف وسیعی از مخالفان یا منتقدان سیاسی خود را حذف کند. در این روز، با تدارک یک راهپیمایی حکومتی علیه معترضان به نتیجه انتخابات سال ۸۸، طیف وسیعی از نخبگان درون حکومیت جمهوری اسلامی برای همیشه (یا تا این لحظه) حذف شدند و دایره «خودی‌ها»، به حداقل ممکن محدود شد!

سابقه چهل و اندی‌ساله حکومت آخوند شیعه نشان می‌دهد که مقصود او از طرح این قبیل دیدگاه‌ها با استناد به احادیث و روایات، نه رواداری بیشتر، بلکه تشدید رویکردهای حذفی هرچه بیشتر است. از دید آنها، تمامی دنیا نیاز دارند به قم بروند و درست و نادرست، زشت و زیبا و نیک و بد را تحصیل کنند!

برای دسترسی به اپیزود نهم دیگری‌نامه به صفحه گفت‌وشنود بروید:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_9/

#رواداری #مدارا #گفتگو #جهان_وطنی #ساسانیان #دیگری_نامه

@dialogue1402

ژولیان امپراطور روم (۳۳۱ یا ۳۳۲-۳۶۳ میلادی)، که به ژولیان مرتد مشهور است، یکی از امپراطوران برجسته اما بحث‌برانگیز امپراتوری روم بود. او از سال ۳۶۱ تا ۳۶۳ میلادی بر روم حکومت کرد و بیشتر به خاطر تلاش‌هایش برای بازگرداندن دین پاگانی (ادیان چندخدایی) و مخالفت با مسیحیت شناخته می‌شود. در زیر اطلاعات کلی درباره او آورده شده است:

ژولیان در شهر قسطنطنیه به دنیا آمد و از خانواده کنستانتین کبیر، اولین امپراطور مسیحی روم، بود. پدرش، ژولیوس کنستانتیوس، برادر ناتنی کنستانتین کبیر بود. او در دوران کودکی شاهد قتل عام خانواده خود به دست نیروهای کنستانتیوس دوم (یکی از امپراطوران وقت) بود. این حادثه تأثیر عمیقی بر او گذاشت و باعث انزوای او شد.

ژولیان در سال‌های جوانی تحت نظارت شدید مذهبی و سیاسی بزرگ شد و در نهایت به یک فرد بسیار تحصیل‌کرده و علاقه‌مند به فلسفه و ادبیات تبدیل شد.

ژولیان یک فیلسوف نوافلاطونی بود و تحت تأثیر آموزه‌های فلاسفه یونان باستان، به ویژه افلاطون و ارسطو، قرار داشت. علی‌رغم مسیحی بودن خانواده‌اش، او به پاگانیسم (دین باستانی روم و یونان) روی آورد و تلاش کرد احیای آن را به عنوان دین رسمی امپراتوری انجام دهد. او به دلیل بازگشت به پاگانیسم و تلاش برای سرکوب مسیحیت، از سوی مسیحیان لقب «مرتد» گرفت.

ژولیان ابتدا به عنوان فرمانده در گال منصوب شد و در این موقعیت موفقیت‌های نظامی چشمگیری داشت، به‌ویژه در برابر ژرمن‌ها. پس از مرگ کنستانتین دوم، ژولیان در سال ۳۶۱ به عنوان تنها امپراطور روم معرفی شد. او تلاش کرد اصلاحات اقتصادی و اداری انجام دهد و مالیات‌ها را کاهش دهد.

ژولیان معروف‌ترین سیاست‌های خود را در زمینه دین اجرا کرد: او کوشید پاگانیسم را به عنوان دین رسمی احیا کند و معابد پاگانی را بازسازی کرد. مسیحیان را از برخی مناصب دولتی محروم کرد و آزادی عمل آن‌ها را محدود ساخت. اما برخلاف برخی از امپراطوران پیشین، ژولیان از خشونت مستقیم گسترده علیه مسیحیان خودداری کرد. او همچنین به نوشتن آثار فلسفی و نقد مسیحیت پرداخت که در آن‌ها سعی کرد از برتری ادیان قدیمی دفاع کند.

مرگ

ژولیان در سال ۳۶۳ در جریان جنگ با شاهنشاهی ساسانی کشته شد. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که او در جنگی نزدیک شهر تیسفون به ضرب نیزه‌ای کشته شد که ممکن است از سوی یکی از سربازان خودی بوده باشد. او تنها ۳۱ سال داشت. مرگ او به بازگشت کامل مسیحیت به عنوان دین غالب امپراتوری منجر شد و سیاست‌های ضد مسیحی او به سرعت کنار گذاشته شدند.

ژولیان به عنوان یکی از آخرین مدافعان پاگانیسم در روم باستان شناخته می‌شود. او را یک فیلسوف-پادشاه می‌دانند و آثار فلسفی و ادبی از او به جا مانده است که دیدگاه‌هایش درباره دین، فلسفه و سیاست را منعکس می‌کنند.

لقب «مرتد» که توسط مسیحیان به او داده شد، جایگاه تاریخی او را به عنوان یک مخالف برجسته مسیحیت تثبیت کرده است.

در اپیزود دوازدهم از دیگری‌نامه با نام «مسیحیان شهر نصیبین» تصویری از اوضاع و احوال سیاسی دنیا به ویژه با تکیه بر گسترش مسیحیت در شرق (ایران) و غرب (روم) پیدا خواهید کرد:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_12/

#رواداری #مسیحیت #ژولیان_مرتد #ارتداد #ساسانیان #روم
@dialogue1402