🖌شهربازی مدرن ایرانیان

🔻آیا ایرانیان محدودیت‌های گفتمان مدرن را می‌شکنند؟

🔸#فوکو هنگامی که از مسافرت خود به تهران بعد از واقعۀ ۱۷ شهریور سخن می‌گوید، مبهوت خصوصیت‌‌‌های ایرانیان است. به نظر او در این جامعه حس ترس یا اضطراب وجود ندارد، البته سرخوشی‌ای هم در کار نیست. اما شیوۀ مواجهۀ ایرانیان با این موضوع کاملاً نامنتظره است.

🔸ایران به خاطر شکل فرهنگی خاصی که نمی‌خواهد در گفتمان مدرن حل شود، به نوعی موقعیت سرحدی نزدیک می‌شود که در آن نوعی همزیستی میان گفتمان مدرن و فرهنگ خاص ایرانی برقرار شده است و سوژۀ ایرانی ضمن اینکه به قواعد (گفتمان) جهانی تن می‌دهد همواره به فرهنگ خود باز می‌گردد تا کلیت این نظام را به چالش بکشد.

🔸طبیعی است که سیر وقایع و اندیشۀ غربی به طور کامل در ایران رخ نداده است. در اینجا قدرت گفتمان حاکم به کار گرفته میشود، نظام‌های مدرن پدید می‌آیند، دانش غربی به مثابۀ قدرتی مسلط به افراد اجازۀ اعمال کردن خود را می‌دهد، اما در عین حال همواره میلی به پس‌زدن این قدرت وجود دارد.

🔸به این ترتیب است که امور فاجعه‌باری مانند بحران رکود اقتصادی ناشی از جنگ کاملاً مصیبت تلقی می‌شوند و در رفع آنها از قدرت مدرن استفاده می‌شود. اما سرانجام رفع کامل آنها ممکن نیست؛ زیرا طی مراحل پشت سر گذاشتنشان با جدیت انجام نمی‌شود و همواره گویی تجربۀ نوعی لذت را در خود دارد. فرهنگ جبهه نه سرشار از ترس و انضباط ــ چیزی که از نظر فوکو ذاتی نیروی نظامی مدرن است ــ که مشحون از شوخی و سرخوشی است و در چهارشنبۀ آخر سال آتشبازی مدرن با وسایلی انجام میشود که امنیت سایل مدرن را همراه ندارند.

🔸آنچه قطعی است این است که نگاه دینی ایرانیان، همان‌طور که فوکو هم اشاره می‌کند، و پیشینۀ فرهنگی آنها که جهان مادی را جدی نمی‌گیرد بیش از هر چیز دیگری در این گفتمان مختلط وارد شده و نقش بازی می‌کند.

🔸در پایان می‌توان گفت در اینجا هم‌آمیزی دوستانه ــ اما غیر افلاطونی ــ گفتمان جهانی و فرهنگ ایرانی، به ایرانیان اجازه داده است که ضمن کسب قدرت گفتمان مدرن آن را به بازی بگیرند و همواره موقعیت سرحدی خود را حفظ کنند. انگار هر چیز مهمی که در گفتمان جهانی وجود دارد در اینجا مانند خطرات یک وسیلۀ بازی در شهربازی نباید جدی گرفته شود.

بخشی از مقاله «لذت جدی نگرفتن»، «محسن رسولی». #نشریه_زمانه ، شماره ۹۰

🔹کانون اندیشۀ جوان
♦️ @Canoon_org

🔶ایده ی رژیم‌های بازنمایی با الهام از رژیم‌های حقیقت فوکو اخذ شده است.‌ در واقع، حقیقت بیرون از قدرت نیست و از طریق قدرت معنادار می‌شود و دانش نیز همان صورت بندی های گفتمانی است. حقیقت و دانش با یکدیگر نسبت دارند و قدرت تنها زمانی می تواند عمل کند که با رژیم حقیقت همراه باشد.

🔷رژیم‌های بازنمایی نیز با همین ایده، به مجموعه ای از کلمات، تصاویر، دیدگاه ها و نظرات اشاره می‌شود که به طور سامانمند، موجب ساخت تفاوت در روش‌های خاص می گردد که این بازنمایی ها از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است، هر چند که مشابه و تکراری باشد.

🔶از این جهت، تمامی تصاویر و تاثیرات بصری، از آنچه تفاوت در یک لحظه ی تاریخی را بازنمایی می‌کند، با عنوان کلی یک رژیم بازنمایی مطرح می‌شود و برای شناسایی آن باید راه‌ها و شیوه‌های عمل رژیم را مورد بررسی قرار داد. رژیم های بازنمایی تعیین می‌کند که چگونه معرفتی را که توسط گفتمانی خاص در رسانه‌ها پدیدار می‌شود، با قدرت مرتبط است و رفتارها را تنظیم و هویت ها و ذهنیت ها را بر می سازد.




📖کتاب #راهنمای_تحلیل_روایت_در_فیلم به قلم #مجید_سلیمانی_ساسانی

#فوکو
#رسانه
#بازنمایی


📌@canoon_org

🔰حکومت مندی و فوکو

🔶چرا دولت و در افقی دیگر، نظام سیاسی یا حکومت، مسئولیت هدایت و اداره رفتار افراد را برعهده می گیرد؟ چگونه این «اراده به اداره کردن» را به انجام می رساند؟ میشل فوکو درباره حکومت مندی چه می گوید؟


#فوکو
#قدرت
#دولت
#شابک
#انسان
#حکومت
#مقاومت
#مدیریت
#میشل_فوکو
#علوم_انسانی
#حسین_امیری
#مقاله_تصویری
#حکومت_مندی
#باورهای_نابارور

📌@canoon_org

🔶پیکره ی دانش، بازتابی از مفاهیم و عبارت های در هم پیچیده ای است که محصول مجاهدت های دانشمندان برای دستیابی به اهداف علمی مفید است. این متون، از مفاهیم و عبارت هایی پر می باشد که رمزگشایی از آنها، عمق ادراک آدمی را افزایش می دهد و آفرینش های علمی را طراوت می بخشد.

🔷در پرتو کارآمدی، این روش «تحلیل گفتمان» می باشد که چندی است این تلاش، مرزهای زبان شناسی را درنوردیده و وارد عرصه های مهم علوم اجتماعی و سیاسی شده است. این گستردگی و عمق آفرینی تحلیلی سبب شده است امروز تحلیل گفتمان، زمینه مطالعاتی بین رشته ای به شمار آید.

💢با نگاهی بر رشته هایی چون علوم سیاسی، جامعه شناسی، قوم شناسی، روان شناسی و... در خواهیم یافت که تحلیل گفتمان با تاثیرپذیری شدید از آثار دریدا، فوکو و هابرماس، از قالب محدود زبان شناسی بیرون آمده و رشته های بسیاری را درنوردیده است. گفتمان، حتی در قالب کاربردی آن از وضعیت تقلیل گرایانه ای که تلاش می کند آن را در حد «سخن» یا حداکثر «گفتار» نگاه دارد، خارج شده است و بر «تحلیل گزاره ها» دلالت می کند.


📖ماهنامه زمانه، سال نهم،شماره ۹،ص ۱۱


#فوکو
#گفتمان
#زبان_شناسی
#تحلیل_گفتمان



📌@canoon_org

🔶از دیدگاه #فوکو، زبان، شکل و محتوای مذهبی انقلاب اسلامی ایران امری عارضی، اتفاقی و تصادفی نیست، بلکه #تشیع بود که با تکیه بر موضع مقاومت و انتقادی سابقه‌دار خود در برابر قدرت‌های سیاسی حاکم و نیز نفوذ عمیق و تعیین‌کننده در دل انسان‌ها توانست مردم را علیه رژیمی به خیابان‌ها آورد که یکی از ارتش‌های بسیار مجهز دنیا را داشت و از حمایت مستقیم امریکا و کشورهای دیگر برخوردار بود.

🔷به نظر او هدف اصلی ایرانیان ایجاد تحولي بنیادین در وجود فردی و اجتماعی، حیات اجتماعی و سیاسی، شيوه تفکر و نگرش بوده است؛ زیرا آنها راه اصلاح را در #اسلام یافتند.

💢فوکو برای درک #انقلاب_اسلامی به‌طور مستقیم به سراغ مردم انقلابی در خیابان‌ها رفت. به نظر وی از دید مردم حاضر در خیابان‌ها و تظاهرات و درگیری‌ها، حکومت اسلامی از یک طرف حرکتی برای سپردن نقش دائمی و تعریف‌شده به ساختارهای سنتی جامعه اسلامی و از جانب دیگر راهی برای وارد کردن ابعاد معنوی در زندگی سیاسی بود. بدین ترتیب فوکو انقلاب اسلامی را انقلابی #فرامدرن خوانده است.

📖 #ماهنامه_زمانه، شماره ۹، ص ۲۰

#معرفی_کتاب
#کانون_اندیشه_جوان

📌@canoon_org