#مطالعات‌فرهنگی
🔸سه نوع نشانه از نگاه پیرس
#چارلز_سندرز_پیرس* هم از بنیانگذاران مکتب اصالت عمل (پراگماتیسم) است و هم از بنیانگذاران #نشانه‌شناسی .
#پیرس از سه نوع #نشانه به عنوان مبنای تشخیص و شعور انسان حرف می‌زند:
▫️آیکن (icon): شمایل‌ نشانه‌ای‌ است‌ كه‌ میان‌ صورت‌ و معنی‌اش‌ شباهت‌ صوری‌ وجود دارد. مثلاً نقاشی یك‌ صورت‌ كه‌ به‌ صاحب‌ آن‌ صورت‌ دلالت‌ می‌كند. #شمایل که در واقع به نوعی دال بر شباهت صورت و معنا است به چنین واژه‌هایی هم مثل جیک جیک، شرشر، تیک تاک که می‌توان آن را همساني شکل و معنا دانست؛ دلالت می‌کند.
 ▫️نمایه (Index): نشانه‌ای‌ است‌ كه‌ بین صورت‌ و معنی آن‌ یک رابطه‌‌ استنتاجی‌ هست. مثل دود که دال بر آتش‌ است. به دیگر سخن می‌توان گفت #نمایه جزئی از کل را عرضه می‌کند. یک مثال دیگر: قاشق و چنگال گرافیکی بر روی علائم راهنمایی در جاده‌ها که نشانه نزدیک شدن به رستوران است.
▫️نماد (symbol) نشانه‌ای‌ است‌ كه‌ میان‌ صورت‌ و معنی آن‌ رابطه‌ای‌ قراردادی‌ وجود دارد که حاکی از نوعی رابطه دلخواه و قراردادی بین صورت و معنا است. اکثر واژه‌های زبان‌ها از جنس #نماد است. به عنوان مثال عده‌ای قرار می‌گذارند از فردا به در بگویند پنجره.
*Charles Sanders Peirce

#سوزان_سانتاگ (۲۰۰۴-۱۹۳۳) نویسنده، نظریه‌پرداز ادبی و فعال سیاسی آمریکایی در کتاب Illness as Metaphor یا همان "بیماری به مثابه استعاره" معتقد بود: «هر چند بیماری‌ها، استعاره نیستند؛ اما افراد همواره تمایل دارند که درباره بیماری‌های خاصی به شکل استعاری فکر کنند. سانتاگ با استفاده از مثال سرطان، خاطر نشان کرد که در گذشته نه چندان دور گفته می‌شد که خود کلمه (سرطان) باعث مرگ بیمارانی می‌شده که لزوماً به خاطر بدخیمی‌ای که بدان مبتلا بودند، از پا در نیامده‌اند. مادامی که یک بیماری خاص نظیر سرطان به عنوان بدبختی، شکارچی شکست‌ناپذیر، و نه صرفاً یک بیماری، تلقی می‌شود، غالب بیماران، هنگامی که می‌فهمند به چه بیماریی مبتلا شده‌اند، یقیناً روحیهٔ خود را از دست می‌دهند.» نکته سانتاگ مبنی بر این‌که افراد بیش از خودِ بیماری از مفهوم‌سازی استعاری دربارهٔ بیماری‌شان رنج می‌برند، یقیناً نکته‌ای سنجیده و آموزنده است. (بر گرفته از کتاب نشانه‌شناسی رسانه‌ها نوشته مارسل دانسی، ترجمه گودرز میرانی و بهزاد دوران)
پ.ن: این بخش از کتاب مذکور و نقل قول از سوزان سانتاگ به شدت با شرایط امروزی ما همخوانی دارد. امروز مردم سراسر دنیا از کلمه «کرونا» یا همان «کووید-۱۹» بیش‌تر از خود بیماری می‌ترسند و خیلی‌ از افراد سالم فقط به خاطر ترس زیاد، دچار ضعف در سیستم ایمنی بدن شده و به این بیماری مبتلا می‌شوند و برخی از افرادی که به این بیماری مبتلا شده‌اند به دلیل همین ترس، روحیه خود را از دست داده و امید خود را برای زنده ماندن از دست داده‌اند.
#کرونا #کووید_۱۹ #در_خانه_بمانیم
#به‌مدد_الهی_کرونا_را_شکست‌خواهیم‌داد
#سوزان_سانتاگ #مارسل_دانسی
#Susan_Sontag #Marcel_Danesi
#نشانه‌شناسی #گودرز_میرانی #بهزاد_دوران

#عکاسانه🔸بررسی نشانه‌های غیاب در عکس‌های خانوادگی در ایران
▫️#افسانه_کامران
چکیده: آنچه در عکس‌های خانوادگی در ایران از روزگار ناصرالدین شاه تاکنون بازنمایی شده است، همۀ آنچه که در واقعیت در زندگی روزمره خانواده‌های ایرانی جاری بوده نیست، بلکه همواره برخی از موضوعات و اشخاص از متن #عکس خانوادگی حذف شده و یا به حاشیه رانده شده‌اند. امروز بخشی از این #نشانه‌های_غایب را می‌توان با واکاوی نشانه‌هایی در متن عکس‌ها و تحلیل در بافت جامعۀ ایرانی دریافت. این مقاله با #روش_اسنادی_توصیفی با استفاده از روش #نشانه‌شناسی_اجتماعی به دسته‌بندی و تعریف نشانه‌های غیاب در عکسخانوادگی می‌پردازد.
▫️واژگان کلیدی: #عکس_خانوادگی، صحنه نمایشی، نشانه‌شناسی اجتماعی، #گفتمان، #غیاب.

#زوم #عکاسانه #نشانه‌شناسی
🔸 عکاسی از چشم رولان بارت
#رولان_بارت نشانه شناس فرانسوی پس از ابداع اصطلاح معروف پيام عكسی (Le Message photographique) بحث معانی بيان عكس يا همان قدرت بيان عكس (Rhétorique de l'image) را مطرح كرد و به این ترتیب سرآغاز نگاه به عكس از منظر نشانه‌شناسی شد. البته نگاه بارت از زاويه مكاتب فردينان دسوسور و لوئی يلمزلف (دو زبان شناس بزرگ) دنبال می‌شود كه بحث آن را زبانشناسان بايد دنبال كنند.
در اين تلقی، عكس می‌تواند دال يك مدلول باشد يا پيامی برخاسته از يك رمز و البته فراموش نكنيم كه بارت معتقد است عكس در درون خودش اطلاعی در بر ندارد. (وابسته بودن به نوع تفسيری که از عكس می‌شود و اينكه خود عكس به عنوان متن در فرامتن بزرگتر (محيط واقعی) بايد درك شود.
بپذيريم يا باور نكنيم؟
پيش از آنكه به فكر فرو رويد يادآوری كنم كه بالاخره آنچه بارت در مورد عكس می‌گويد به معنی يك نوع جبر زبانی است در دربرگيری مفاهيم و رمزها.

#واژه‌ها #فرهنگ #زبانشناسی #نشانه‌شناسی
🔸 قراردادی |‌ Abitrary
▫️نوشته #اوا_ویت
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه اصطلاحی نشانه‌شناختی است که در توصیف روابط فرهنگی میان دال و مدلول یا نشانه و معنی به کار می‌رود. نظام‌های علایم قراردادی بر خلاف علایم نمایه‌ای (Indexical) و شمایلی (iconic) که بر اساس علیت یا شباهت شکل می‌گیرند ـ مثل زبان یا رمزهای بصری عمل می‌کنند و مبتنی بر روابط شکل ـ محتوا و علامت ـ معنا هستند؛ به طوری که جامعه نیز در مورد آنها توافق کلی دارد. البته این قراردادها در هر جامعه نسبت به جامعه دیگر متفاوت هستند (برای مثال Liebe،Amoure و Love به معنای عشق یا سیاه و سفید به عنوان رنگ‌های عزاداری). اگرچه در جوامع مختلف این علایم به منزله قرارداد و به لحاظ اجرا الزام‌آور هستند، اما در معرض تغییرات پیاپی فرهنگی نیز قرار دارند (مثلاً تغییرات زبانی، تغییر در نحوه لباس پوشیدن و غیره)

#زوم #عکاسانه #نشانه‌شناسی
🔸 عکاسی از چشم رولان بارت
#رولان_بارت نشانه شناس فرانسوی پس از ابداع اصطلاح معروف پيام عكسی (Le Message photographique) بحث معانی بيان عكس يا همان قدرت بيان عكس (Rhétorique de l'image) را مطرح كرد و به این ترتیب سرآغاز نگاه به عكس از منظر نشانه‌شناسی شد. البته نگاه بارت از زاويه مكاتب فردينان دسوسور و لوئی يلمزلف (دو زبان شناس بزرگ) دنبال می‌شود كه بحث آن را زبانشناسان بايد دنبال كنند.
در اين تلقی، عكس می‌تواند دال يك مدلول باشد يا پيامی برخاسته از يك رمز و البته فراموش نكنيم كه بارت معتقد است عكس در درون خودش اطلاعی در بر ندارد. (وابسته بودن به نوع تفسيری که از عكس می‌شود و اينكه خود عكس به عنوان متن در فرامتن بزرگتر (محيط واقعی) بايد درك شود.
بپذيريم يا باور نكنيم؟
پيش از آنكه به فكر فرو رويد يادآوری كنم كه بالاخره آنچه بارت در مورد عكس می‌گويد به معنی يك نوع جبر زبانی است در دربرگيری مفاهيم و رمزها.

# نشانه‌شناسی
🔸نشانه‌شناسی سوسور، پیرس، اکو
رویکرد نشانه‌شناسی سوسور، پیرس، اکو در فرایند خوانش نشانه‌ها در معماری.
تأملی بر #نشانه‌شناسی فضاهای ورودی خانه‌های دوره قاجار شهر قزوین از دیدگاه
#فردینان_دو_سوسور، #چارلز_سندرس_پیرس
و #امبرتو_اکو
▫️نویسندگان:
#نوشین_سخاوت‌دوست، #فریبا_البرزی
@irCDS

#سینماویژن🔸 آن‌سوی رمز
▫️نوشته #تیکو_رومائو*
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه
نظریه‌پردازان معتقد به #نظریه‌شناختی در حوزه فیلم نظیر دیوید بوردول (David Bordwell) معتقدند که #نشانه‌شناسی در شناسایی رمزهای حاکم بر تولید و ادراک تصاویر حداقل به اندازه شناسایی جزئیات و گستره این رمزها در قلمرو زبان‌شناسی موفق نبوده است.
در حال حاضر این تلقی که همه #ارتباطات الزاماً بر پایه #رمزگذاری و #رمزگشایی انجام می‌شوند، مورد تردید واقع شده و همین تردید به اصل مدل رمز، آسیب فراوانی زده است.
نظریه‌پردازان معتقد به نظریه ‌شناختی، بر این باورند که درک روایت فیلم‌ها عمدتاً بیشتر بر فرایندهای #استنباطی و #استنتاجی تکیه دارد تا عملکردهای رمزگذاری. اگر این موضوع حقیقت داشته باشد، تحلیل تولید #فیلم و روایت‌های تلویزیونی، بیش از آنکه در چارچوب رمزگذاری بگنجد، مقوله‌ای مرتبط با ساخت شواهد #دیداری و #شنیداری است که تماشاگران به وسیله آن می‌توانند نیات ارتباطی یک کار را درک کنند.
*TICO ROMAO

#نشانه‌شناسی🔸 نشانه‌شناسی کاربردی در فرهنگ مردمی▫️سخنران: خانم دکتر #سروناز_تربتی، استاد دانشگاه▫️شنبه ٨ آبان ١۴٠٠ ساعت ١٧:٣٠ تا ١٩
https://bpj.iauec.ac.ir/Semiotics

#کتاب🔸استعاره و شناخت
▫️#آزیتا_افراشی
▫️پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
#استعارۀ مفهومی بی‌تردید تنها موضوع و الزاماً مهم‌ترین موضوع پژوهش در #زبان‌شناسی شناختی نیست، ولی شاید بتوان گفت به سبب سامان‌یافتگی چارچوب تحلیل، مشهورترین موضوعی است که عموماٌ #زبان‌شناسی‌شناختی را با آن می‌شناسند. امروزه در دنیا پژوهش دربارۀ استعاره‌های مفهومی به یک تخصص تبدیل شده است و زبان‌شناسانی را می‌توان برشمرد که عمدۀ آثارشان به پژوهش در حوزۀ استعاره‌های مفهومی اختصاص دارد.
#استعارۀ مفهوم‌ یک پدیدۀ چندبعدی است که موجب شده پژوهشگرانی با تخصص‌های گوناگون به آن بپردازند. استعارۀ مفهومی در زبان خودکار، ادبیات، رشد و فراگیری #زبان‌کودک، #عصب‌شناسی، #نشانه‌شناسی، #دین‌پژوهی، #مطالعات‌ترجمه، #مطالعۀ‌فرهنگ، #رسانه و حوزه‌های دیگر، موضوع پژوهش به‌شمار می‌آید. گاهی نیز استعاره‌های مفهومی، خود موضوع پژوهش نیستند ولی به‌مثابۀ ابزار، در حوزه‌های دیگری چون #سبک‌شناسی، #جامعه‌شناسی، #روان‌شناسی و #واژگان‌نگاری به کار گرفته می‌شوند. این کتاب در قالب ۹ فصل به توضیح ابعاد مختلف استعاره‌ مفهومی می‌پردازد.

#نشانه‌شناسی #هنر
🔸هنر و ابژه: رویکرد نشانه شناختی
▫️تفهیم جایگاه و کارکرد ابژه در گفتمان هنری
معاونت پژوهشی و هنری #فرهنگستان‌هنر برگزار می‌کند.
▫️سخنرانان: دکتر حمیدرضا شعیری دبیر علمی همایش و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، دکتر مرتضی بابک معین، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران ، دکتر مرضیه اطهاری عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران.
▫️دبیر نشست: دکتر رامتین شهبازی، عضو هیئت علمی دانشگاه سوره
▫️چهارشنبه ۲۲ دی ماه ۱۴۰۰ ساعت ۱۵ تا ۱۷
▫️مکان: فرهنگستان هنر، سالن گلستان هنر ▫️نشانی: خیابان ولی عصر، تقاطع طالقانی،
شماره ۱۵۵۲، تلفن: ۴-۶۶۹۵۴۲۰۰
لینک حضور مجازی:
b2n.ir/z89335
▫️نشانی وبگاه فرهنگستان هنر:
Www.honar.ac.ir

#امبرتو_اکو #نشانه‌شناسی
🔸امبرتو اکو و نشانه‌شناسی
▫️نویسنده: دکتر #محمد_ضیمران
▫️کتاب ماه ادبیات و فلسفه
▫️اسفند ۱۳۸۳ و فروردین ۱۳۸۴
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#چهره 🔸امبرتو اکو
▫️نوشته سارا گئونلیان جونز
▫️ ترجمه #یونس_شکرخواه
#امبرتو_اکو (Umberto Eco) (۱۹۳۲-۲۰۱۶) نشانه‌شناس، منتقد فرهنگی، ستون‌نویس، روزنامه‌نگار، دست‌اندرکار برنامه‌های رادیویی ـ تلویزیونی و رمان‌نویس بود. اكو به خاطر تحليل‌هايش در مورد پديده‌های فرهنگی از کمیک استريپ‌های چينی تا ديسنی‌لند جزو شخصيت‌های سرشناس است. او نظرياتش در مورد نشانه‌نشاسی را در کتاب ساخت غايب (۱۹۶۸) مطرح کرد که پس از بازنگري در ۱۹۷۶ تحت عنوان تئوری #نشانه‌شناسی چاپ شد. او در ۱۹۷۴ انجمن بين‌المللی مطالعات نشانه‌شناسی را تأسيس کرد. نشانه‌شناسی در نخستين جلسه اين انجمن به عنوان رشته‌ای علمی و روشی مهم برای مشاهده ابژه‌ها در ديگر علوم توصيف شد. او در کتاب محدوديت‌های تفسير (۱۹۹۴) به ديدگاه‌ها و افراط‌های موجود در شالوده‌شکنی دريدایی اشاره و تأکيد می‌کند که نقش متن و خواننده بايد حتماً در توليد معنی در نظر گرفته شود. تمايل به نشانه‌شناسی، متون قرون وسطی و فرايندهای تفسير و تعبير، مايه الهام او برای نوشتن رمان‌های راز گل سرخ، پاندول، فوکو و جزيره روز قبل بود. اکو از ۱۹۷۱ استاد رشته نشانه‌شناسی در دانشگاه بولونيا ایتالیا بود.

#نشانه‌شناسی #هنر
🔸هنر و ابژه: رویکرد نشانه‌شناختی
فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران همایش ‌ملی هنر و ابژه: رویکرد نشانه‌شناختی را ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ برگزار می‌کند. دبیر علمی این همایش دکتر #حمیدرضا_شعیری استاد دانشگاه تربیت مدرس و نشانه معناشناس است.

🔸نشانه‌شناسی
ششصد و هشتاد و ششمین شب از شب‌های #بخارا به شب نشانه‌شناسی اختصاص دارد. این نشست در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه یکم مرداد ۱۴۰۲ در خانه هنرمندان ایران، سالن استاد ناصری برگزار می‌شود. این نشست، سیر تحول علم #نشانه‌شناسی در ایران طی بیست سال گذشته، جایگاه و نقش شخصیت‌های علمی در این تحول و فعالیت‌های ملی و بین‌المللی را مرور خواهد کرد. همچنین جایگاه امروز نشانه‌شناسی و نشانه‌معناشناسی گفتمانی به عنوان رویکردهایی بین رشته‌ای مورد بررسی قرار خواهند گرفت. تحقیقات و پژوهش‌ها در حوزه مطالعات زبان، نقد ادبی، تحلیل آثار هنری و مبادلات علمی و کاربردی مورد گفتگو خواهد بود.
در این مراسم، دکتر حمیدرضا شعیری، دکتر بهمن نامورمطلق، دکتر آزیتا افراشی، دکتر فرهاد ساسانی، دکتر علی عباسی، دکتر مرتضی بابک معین، دکتر مرضیه اطهاری نیک عزم و علی دهباشی‌ سخنرانی خواهند کرد. شب نشانه‌شناسی در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه یکم مرداد ۱۴۰۲ در خانه هنرمندان ایران واقع در خیابان آیت‌الله طالقانی، خیابان شهید موسوی شمالی (فرصت)، ضلع جنوبی باغ هنر، سالن استاد ناصری برگزار می‌شود.

#نشانه‌شناسی🔸نشانه‌شناسی فرهنگی با تاکید بر آرای یوری لوتمان
▫️زمان برگزاری: ۹ اسفند ۱۴۰۲، آخرین مهلت ارسال چکیده: ۱۵ بهمن ۱۴۰۲، زمان اعلام نتایج داوری: ۲۵ بهمن ۱۴۰۲، محل برگزاری: موزه فرش ایران

#نشانه‌شناسی🔸نشانه‌شناسی چیست؟
▫️دریک نگاه؛ به زبانی ساده

#ارتباطات
🔸رسانه‌های جمعی: مقدمه و مکاتب فکری
🔹#مطالعات‌فرهنگی در دهه ١٩۶٠
🔻مطالعات فرهنگی #بریتانیا که در سال‌های شکل‌گیری خود بود در دهه بعد، با رهبری #استوارت‌_هال (هال و همکاران، ١٩٨٠) شروع به تأثیرگذاری بر مطالعات رسانه‌ای کرد (ترنر ١٩٩۶).
ترکیب التقاطی اجزای فکری در مطالعات فرهنگی - از جمله #نئومارکسیسم، #ساختارگرایی، #فمینیسم، #روانکاوی، #نشانه‌شناسی، و #قوم‌نگاری - نه تنها در رسانه‌ها، بلکه در طیفی از موضوعات مرتبط با فرهنگ و جامعه معاصر هم به کار گرفته شد. به طور خاص، فرهنگ‌عامه موضوع همیشه حاضر تحقیق و بحث بوده است. مطالعات‌فرهنگی در میان چیزهای دیگر، تمرکز موضوع فرهنگ‌عامه (در مقابل فرهنگ عالی یا بالا) را از نگرانی‌های عمدتاً #زیبایی‌شناسی اولیه به پرسش‌هایی درباره روابط اجتماعی و قدرت تغییر داد و به این ترتیب؛ ذائقه از نظر اجتماعی در بافت قرار گرفت. همچنین یک بازسازی فرهنگ‌عامه هم به وقوع پیوست که در آن "عامه‌پسند" به وضوح با فرهنگ بالا مرزبندی کرد و به گونه‌ای تعریف شد که به آن ارتباط سیاسی بدهد (فیسکه، ١٩٨٩). سپس تحقیقات دیگر؛ به روش‌هایی دست یافتند که نشان می‌داد رسانه‌ها، با تبلیغات و ارائه تصاویر سبک زندگی، در تاثیر بر فرهنگ مصرف‌کننده معاصر، به ویژه در سطح جهانی، نقش مرکزی دارند (فیدر استون, ١٩٩۵).
مطالعات‌فرهنگی حالا به‌خودی خود به عرصه‌‌ای ناهمگون و چندرشته‌ای تبدیل شده که در آن جریان‌هایی مثل #پست‌مدرنیسم و ​​#پست‌کلونیالیزم هم مشارکت دارند. امروزه مطالعات رسانه‌ها تنها بخش کوچکی از دغدغه‌های گستره مطالعات‌فرهنگی را تشکیل می‌دهد. مطالعات فرهنگی را می‌توان بخشی از یک "چرخش فرهنگی" بزرگتر در علوم انسانی در دهه‌های اخیر دانست، اما امروزه اگر چه در مورد هسته و مرزهای مطالعات‌فرهنگی اتفاق نظر وجود ندارد ولی به وضوح گرایش فرهنگی بر آن غالب است. در همین حال اگرچه مطالعات فرهنگی گسترش یافته و به یک پدیده دانشگاهی جهانی تبدیل شده و با بسیاری از سنت‌های دانشگاهی دیگر در ‌آمیخته اما ویژگی انتقادی سال‌های اولیه آن، که در آن موضوعات قدرت اجتماعی و نشانه‌شناسی موضوعات مهمی بوده، مشهود نمانده است. برای مثال، تأکید بر تعدد تفاسیر از فرهنگ عامه - که در مواقعی با دیدگاه‌های پست مدرن تقویت می‌شود - تمایل دارد که استدلال‌های مربوط به ایدئولوژی را کمرنگ کند.
▫️#پیتر_دالگرن 📚 دایره‌المعارف بین‌المللی علوم اجتماعی و رفتاری (ویرایش دوم)، ٢٠١۵

#کتاب🔸مبادله نمادین و مرگ
نویسنده: ژان بودریار، مترجم: علی رستمیان، ناشر: بیدگل، قیمت: ۵,۴۵۰,۰۰۰ ریال
#ژان_بودریار از شاخص‌ترین و بحث‌برانگیزترین نظریه‌پردازان اجتماعی معاصر، در مبادلۀ نمادین و مرگ طی سیروسیاحتی شورانگیز به طرح ایده‌هایی غریب در حوزه‌های گوناگونِ نظریۀ فرهنگی و اجتماعی (از #اقتصادسیاسی، #روانکاوی و #قوم‌نگاری گرفته تا نظریۀ #ارتباطات، #نشانه‌شناسی و #بوطیقا) می‌پردازد و با توصیف گذار تاریخی از تولید به بازتولید و وانمایی نشان می‌دهد که کانون نقد ارزش و هستی‌شناسی رمزگانْ بازگشتی بدعت‌آمیز به ظرفیت واسازندۀ ایدۀ مبادلۀ نمادین است. شهرکتاب