#جور_دیگر #واژه‌ها
🔸 اینفودمی
#اپیدمی (epidemic) یا همه‌گیری؛ بروز بیش‌ از حد یک بیماری یا عارضه در جمعیتی معین است.
#پندمی (pandemic) همان اپیدمی است که با شتابی بیشتر در سطوح منطقه‌ای، قاره‌ای و جهانی بروز می‌کند. مثل همین #کرونا.
#اینفودمی (infodemic) همه‌گیری اطلاعات است تا آن حد که راه حل‌یابی برای مسئله را دشوار می‌کند. مثل بلایی که حرف‌های بی‌پایه غیر متخصص‌ها و یا فیک‌نیوزها در محافل فیسبوکی، توییتری و تلگرامی و ... بر سر همین کرونا در‌ آورده‌اند.
یک توصیه:
لطفن در محافل اینفودمیک به خصوص با لعاب آکادمیک توقف نکنید، به نظرم خطرات ابتلا به "رضایت از میزان شعور" به مراتب بیشتر از ابتلا به کرونا است.
@younesshokrkhah

#تکنوکلاس
بسیاری از آن‌ها در تنهایی با مشکلات روان‌شناختی روبه‌رو شدند، چرا که دور از اعضای خانواده و عزیزان خود زندگی می‌کردند اما ما خوشبختانه در کشورهای خود با چنین مشکلی روبه‌رو نیستیم.
🔸شکرخواه - ما ابتدا با #اپیدمی و سپس #پاندمی روبه‌رو شدیم اما اکنون در مقابل یک بمباران اطلاعاتی قرار گرفته‌ایم و قادر نیستیم میان اخبار درست و غلط تفکیک قائل شویم و با مفهومی جدید به نام #اینفودمی (infodemic) روبه‌رو هستیم. چگونه می‌توانیم در مقابل اینفودمی بایستیم؟ چه فرد یا افرادی قرار است ما را در مقابله با آن هدایت کنند؟
🔹شینواری -این پرسش تنها مختص به بازه کنونی نیست و از زمان ظهور #شبکه‌های_اجتماعی موضوعیت پیدا کرده است. در دین ما نیز این مسئله ذکر شده است؛ اینکه مادامی که از #صحت_خبری اطمینان پیدا نکرده‌اید، آن را به گوش دیگری نرسانید. زمانی که شما خبری را در رسانه‌های جمعی منتشر می‌کند، در قبال آن #مسئولیت دارید و این معضلی است که تمامی جهان با آن روبه‌رو است. بنابراین برای مبارزه با اینفودمیک، کشورها باید مجموعه مقرراتی را تعیین و بر انتشار #اطلاعات نظارت کنند، به ویژه در بازه همه‌گیری جهانی. ما باید بتوانیم فقط اخبار صحیح را از منابع صحیح دریافت کنیم.
🔸شکرخواه -به نظر من برای مبارزه با اینفودمیک، سه بخش می‌توانند نقشی حیاتی ایفا کند:
اول. #حلقه_آکادمیک در جوامع؛ آن‌ها باید بدانند که در قبال ترویج اطلاعات غلط باید کاری انجام دهند.
دوم: #ان‌جی‌اوها هستند؛ آن‌ها می‌توانند به خوبی اعضا و حامیان خود را آگاه کنند.
و سوم: رسانه‌ها، به ویژه رسانه‌های کاغذی هستند؛ چرا که در طول زمان اعتبار کسب کرده‌اند و مردم به آن‌ها اعتماد دارند.آیا به نظر شما، می‌توان در بازه کنونی از اخلاق کووید-۱۹ صحبت به میان آورد؟ ما اصول اخلاقی متعددی داریم. اما مشکل ما این است که چگونه این مشکل را به سمتی هدایت کنیم که بتوانیم دستاوردی داشته باشیم. بنابراین مهم است که در این روزها، که به روزهای قرنطینه شهرت پیدا کرده، جوانب متعدد این مشکل را بشناسیم. به طور مثال در مورد خانواده؛ تا پیش از این ما در دفاتر و شرکت‌های خود کار می‌کردیم، اما امروز دفاترمان را به خانه آورد‌هایم.
🔹شینواری -بله، این روزها تعاملات ما با خانواده افزایش پیدا کرده است، در نظام آموزشی تحول ایجاد شده و به سوی #آموزش_آنلاین و غیرحضوری روی آورده‌ایم. روابط معلمان و دانش‌آموزان تغییر و همه‌چیز صورت پیچیده‌ای پیدا کرده است. همان‌طور که همه می‌گویند، ما در آستانه ورود به عصر جدیدی قرار گرفته‌ایم. ما باید دوباره خودمان را پیدا کنیم. پدیده‌های بسیاری به وجود آمده‌اند که نیازمند تفکر دوباره‌اند.
▫️۲۳ ارديبهشت ۱۳۹۹ ▫️#روزنامه_شهرآرا

🔸اینفودمی در دوران کرونا
دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با همکاری انجمن ایرانی مطالعات جهان، از ١٣ اسفند ١٣٩٩ تا ١١ فروردین ١۴٠٠، هر چهارشنبه ساعت ١٨:٠٠ الی ١٩:٠٠ به مدت پنج هفته، سلسله‌نشست‌های مجازی «همه‌گیری کرونا و تحولات جهانی در عصر کرونا و پساکرونا» را در کانال اینستاگرام دانشکده برگزار می‌کند.
در نشست چهارم، دکتر #یونس_شکرخواه، استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، در روز چهارشنبه ۴ فروردین ١۴٠٠ سخنرانی خود را با عنوان اینفودمی در دوران کرونا ایراد کرد.
دکتر شکرخواه نخست، از منظر #زبان‌شناسی، به ریشه‌شناسی واژةه #اینفودمی پرداخت: اینفو (info) به معنای اطلاعات و دمی (demi) به معنای جمعیت و مردم. از طرفی، واژه #اپیدمی یعنی بیماری‌ای که روی مردم سوار شده است؛ و واژه #پاندمی یعنی آنچه غلبه یافته است. لذا، پاندمی دامنه تأثیر بیشتری از اپیدمی دارد.
او سپس مبحث ضرب واژه (coinage) و تداول (coherency) در زبان را مطرح کرد، دال بر اینکه با ساخت واژه‌ای جدید، اگر واژه در میان اهل زبان کاربرد نیابد، از میان خواهد رفت.
در علم زبان‌شناسی، #واج کوچک‌ترین واحد معنای در زبان محسوب می‌شود و تک‌واج‌ها مفاهیمی انتزاعی را دربرمی‌گیرند و تک‌وجهی، مرکب یا چمدان‌واژه‌اند.
دکتر شکرخواه، اینفودمی را چمدان‌واژه‌ای چندوجهی و کریستالی خواند که می‌توان از ابعاد مختلف آن را بررسی کرد: یکی از منظر علم پزشکی، و دیگری از منظر علم اطلاعات و ارتباطات؛ و به تبیین آن از منظر دوم پرداخت. به باور ایشان، این مفهوم را باید در #روان‌شناسی_رسانه‌ای و #ارتباطات_رسانه‌ای، سال‌ها بررسی کرد.
از منظر پزشکی، در سال ٢٠٢٠، #سازمان_جهانی_بهداشت و #سازمان_ملل واژه اینفودمی را به‌کار بردند. به‌دنبال آن #بریتیش_آکادمی نیز آن را به‌کار برد. اینفودمی می‌تواند باعث بی‌اعتباری تلاش‌های علمی و منسجم و مبتنی بر بهداشت جهانی شود.
با این مقدمه و با توجه به جغرافیای مخاطب، که از نگاه دکتر شکرخواه، نهادهای رسانه‌ای و علمی محسوب می‌شوند، وارد تبیین این واژه از منظر علم اطلاعات و ارتباطات شد، با این هدف مهم که باید #علم را عمومی‌سازی کرد تا قابل‌فهم برای مردم شود و مردم بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. به باور این استاد #ارتباطات این مهم برعهده روزنامه‌نگاران و مجامع علمی است.
درباره چیستی و ماهیت اینفودمی، آن را باید ترکیبی از حقیقت و افسانه دانست. لذا، باید بتوان حقیقت را از دروغ تمییز داد.
دکتر شکرخواه از هفت لایه سخن گفت.
لایه نخست، ترکیب حقیقت و دروغ است.
در لایه دوم، نحوه عمل و استفاده از صورت‌های آشنا برای تهیه خبر و مطالب مورد نظر مطرح است و با سازوکارهای آشنا، اینفودمی را تداول می‌بخشند. در باب اهمیت این لایه، دکتر شکرخواه گفت: یافتن راه‌حل بخشی از زندگی نیست، بلکه کل زندگی محسوب می‌شود.
در لایه سوم، تکیه افراد بر آرزوها، به‌جای تکیه بر حقایق، نهفته است.
در لایه چهارم، کندن حقیقت یا گزاره‌ای اشتباه از گستره‌ای بزرگ‌تر مطرح می‌شود. انتخاب گزینشی است.
دو لایه دیگر، حملات فیشینگ و تکیه بر منشأ بیماری است؛ برای مثال، اینکه ویروس کرونا ویروسی چینی است.
در لایه هفتم، این استاد، اصطلاح #میم (meme) را به‌کار برد. میم‌ها تصاویر یا فیلم‌هایی است که در رسانه‌های اجتماعی یکباره پربازدید می‌شوند. میم‌ها فرهنگ یا خرده‌فرهنگ رسانه‌ای محسوب می‌شوند. میم‌ها را باید کوچک‌ترین واحد معنایی در #شبکه‌های_اجتماعی دانست. فضای #کرونا، میم‌ها را به‌شدت افزایش داد. با افزایش هیجان، فضای اینفودمی نیز گسترده‌تر شد.
در مارس ٢٠٢٠، شبکه‌های اجتماعی بزرگ و رسانه‌های اجتماعی بزرگ به‌شدت رشد کردند. در مقاله‌ای در نشریه Technology Riview متعلق به دانشگاه ام‌آی‌تی، گفته شد: کووید 19، نخستین اینفودمی شبکه‌های اجتماعی است. به‌دنبال آن یک #تغییر_پارادایم رخ داد: مردم از مرورگرها، به‌سمت #پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی هجوم بردند. داده‌ها از تعقیب مرورگرانه به تعقیب فوری‌تر رسانه‌های اجتماعی تغییر کرد و طبیعی است که صحت این اطلاعات کمتر قابل‌تأیید است. نتیجه این تغییر پارادایمی، ضربه‌خوردن به کارهای صبورانه و مستلزم بررسی ژرف‌تر بود؛ و علم نیز از این دسته مقولات محسوب می‌شود.
دکتر شکرخواه برای مقابله با چنین تغییر پارادیمی که سبب ترویج اطلاعات کمتر قابل تأیید در جامعه می‌شود و گاه عواقب جبران‌ناپذیری دارد، نخستین‌گام را ساده‌سازی مفاهیم، و نه مبتذل‌سازی آن، خواند و افزود: از انواع روش‌ها و داده‌ها باید استفاده کرد و در حوزه‌های مختلف سیاسی، پزشکی، اجتماعی، رسانه و نظایر آن همگرایی ایجاد کرد، به‌گونه‌ای که قابل‌فهم برای مردم باشد.
در اینجا نیز گریزی به علم زبان‌شناسی زد و افزود: مطالب را باید خارج از متن بررسی کرد. متن را باید فرامتن درک کرد.

🔸کنکاش در واژه اینفودمی
#یونس_شکرخواه، استاد علوم #ارتباطات با بیان اینکه #اینفودمی بیشتر تکیه بر آرزوها دارد تا حقایق موجود، اظهار کرد: هم‌اکنون سر پیچ خطرناکی هستیم و باید مفاهیم را به زبان ساده بیان و اثبات کنیم. در این مسیر نیاز به یک همگرایی اولیه داریم تا یک زبان مشترک پیدا کنیم.
به گزارش ایسنا یونس شکرخواه، روزنامه‌نگار پیشکسوت و استاد علوم ارتباطات شامگاه چهارشنبه (۴ فروردین ماه) با حضور در یک لایو اینستاگرامی درباره اینفودمی در دوران #کرونا و پساکرونا و جریان چرخش #اطلاعات در یک سال گذشته توضیحاتی را ارائه کرد:
https://www.isna.ir/news/1400010501551

🔸ماهیت کارکردهای اینفودمی
🔻چهار تکنیک در اشاعه #اینفودمی:
▫️ساخت‌های مبتنی بر روایت‌های احساسی
▫️ ایجاد وب‌سایت‌ها؛ منابع و هویت‌های جعلی
▫️انتخاب‌های گزینشی از منابع گزینشی و سپس بازتاب آن متن‌ها بدون فرامتن
▫️ایجاد اتاق‌های پژواک‌ در جلو صحنه و داشتن دستور جلسه پشت صحنه‌ای با هدف القا این نکته به کاربران که "ما" فراوان هستیم

#واژه‌ها 🔸اینفودمی | Infodemic
#اینفودمیک یا #اینفودمی نخستین بار در سال ٢٠٠٣ مورد استفاده قرار گرفت و آن زمانی بود که همه‌گیری #سارس بروز کرد.
بار دومی که این واژه مطرح شد اول مارس ٢٠٢٠ بود که سازمان جهانی بهداشت و سازمان ملل هر دو از این واژه استفاده کردند
بار سوم کاربرد همین عبارت از سوی انجمن سلطنتی و بریتیش آکادمی بود. این دو سازمان در یک گزارش مشترک از خطر بروز اینفودمیک در قبال واکسن‌های #کرونا خبر دادند

#ارتباطات #روزنامه‌نگاری #رخ‌نما
🔸کنکاشی در اینفودمی؛ مواجهه‌ی روزنامه‌نگاری با پاندمی کرونا
▫️#یونس_شکرخواه
🔹نسخه با وضوح بالا | لایو اینستاگرامی مدرسه روزنامه‌نگاری و مطالعات رسانه موسسه بهاران که پنجشنبه اول مهر ١۴٠٠ ساعت ٢١ تا ٢٢:٣٠ تحت عنوان کنکاشی در #اینفودمی؛ مواجهه‌ی #روزنامه‌نگاری با پاندمی #کرونا برگزار شد.

#ارتباطات #روزنامه‌نگاری
🔸گزارش‌خبری شفقنا از لایو اینستاگرامی کنکاش در اینفودمی‌
از همکاران در خبرگزاری شفقنا بابت پوشش این رویداد سپاسگزارم.
گزارش شفقنا را با ویرایشی مختصر بخوانید.
لایو اینستاگرامی مدرسه روزنامه‌نگاری و مطالعات رسانه‌ موسسه بهاران پنجشنبه اول مهر ماه سال ١۴٠٠ ساعت ٢١ تا ٢٢:٣٠ تحت عنوان کنکاشی در #اینفودمی؛ مواجهه‌ی #روزنامه‌نگاری با پاندمی #کرونا برگزار شد.
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#ارتباطات #روزنامه‌نگاری #رخ‌نما
🔸کنکاشی در اینفودمی؛ مواجهه‌ی روزنامه‌نگاری با پاندمی کرونا
▫️#یونس_شکرخواه
🔹نسخه با وضوح بالا | لایو اینستاگرامی مدرسه روزنامه‌نگاری و مطالعات رسانه موسسه بهاران که پنجشنبه اول مهر ١۴٠٠ ساعت ٢١ تا ٢٢:٣٠ تحت عنوان کنکاشی در #اینفودمی؛ مواجهه‌ی #روزنامه‌نگاری با پاندمی #کرونا برگزار شد.

🔸تبعات خطرناک حضور همیشگی اسکرین
▫️#زهرا_اجاق
▫️عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
همه‌گیری و طرح عنوان #اینفودمی در کنار پاندمی، اگرچه احتیاط نسبت به اخبار، به‌ویژه در بستر فناوری‌های نوین را افزایش داد، اما موجب هدایت پژوهش‌های بیشتری به سمت درک بهتر رابطۀ مصرف اخبار نگران‌کننده بر سلامت عمومی نیز شد. اکنون این سؤال مطرح است که آیا مصرف محتوای منفی رسانه‌های جمعی، مردم را در معرض خطر ابتلا به آسیب‌های روانی قرار می‌دهد؟
رسانه‌ها به بخش مهمی از حیات فردی و اجتماعی انسان‌ها در جهان معاصر تبدیل شده‌اند. برخی از حضور آنها خوشحال‌اند و عده‌ای ناراحت هستند. رسانه‌ها ظرفیت زیادی در انتقال اطلاعات، آگاهی‌بخشی و ایجاد پیوند و همبستگی میان افراد دارند. از این رو، مخالفت با رسانه‌ها عمدتاً از سوی گروه‌هایی مطرح می‌شود که افزایش آگاهی و همبستگی عمومی، منافع آنها را تهدید می‌کند، اما این، تنها یک کفهٔ ترازو است. در جهان اتفاقات زیادی می‌افتد، اما رسانه‌ها اغلب پنجره‌ای را جهت نگریستن به جهان برای مخاطبان‌شان می‌گشایند که می‌تواند موجب ترس و نگرانی آنها شود. رسانه‌ها و به‌ویژه محتوای اخبار همیشه از این نظر مورد انتقاد بوده‌اند، اما از سال ١٩٩٥ و پس از بمب‌گذاری در شهر اوکلاهما، اثرگذاری اخبار منفی بر روح و روان مخاطبان به موضوع مطالعاتی جدی در حوزۀ ارتباطات تبدیل شد...
🗞 متن کامل این یادداشت را در شماره ١٤٦ ماهنامه مدیریت ارتباطات بخوانید. این شماره را از دیجی‌کالا سفارش دهید و با ارسال رایگان دریافت کنید.
https://tinyurl.com/yhfz34ab

اگر خواهی سلامت، بر کنار «نیست»
▫️از هوش مصنوعی تا اینفودمی
دکتر #محمد_کیاسالار
گایدن لاسکو، مردم‌شناس فیلیپینی، در مقاله مشهوری که در همان بحبوحه درباره پوپولیسم پزشکی نوشت، با شواهد علمی نشان داد مهم‌ترین عاملی که توانست با اظهارات سخیف ترامپ و پوپولیست‌هایی مانند او در گوشه‌وکنار دنیا مقابله کند، همبستگی جامعه علمی بود. او از این همبستگی با عنوان «مسؤولیت اجتماعی حرفه‌مندان سلامت» یاد کرد و نوشت دود انفعال و دودستگی حرفه‌مندان سلامت در بحرانی مانند اینفودمی به چشم مردم می‌رود.
وقتی از #اینفودمی حرف می‌زنیم، عمدتا از #شبکه‌های‌اجتماعی حرف می‌زنیم که طراحی و توسعه‌شان بر مبنای «هوش مصنوعی ضعیف» شکل گرفته است. به آسانی می‌توان تصور کرد با تقویت و توسعه ابزارهای هوش مصنوعی، اینفودمی بعدی چقدر پیچیده‌تر و سنگین‌تر خواهد شد. و مسؤولیت اجتماعی حرفه‌مندان سلامت هم.
سعدی می‌گفت:
به دریا در منافع بی‌شمار است
وگر خواهی سلامت، بر کنار است
حالا #هوش‌مصنوعی به حرفه‌مندان سلامت نهیب می‌زند که دل به دریا بزنند و بخوانند:
اگر خواهی سلامت، بر کنار نیست!
متن کامل