#هویت #فرهنگ
🔸کتیبۀ ارزشمند فارسی، شهر دربند، جمهوری داغستان، روسیه
طبق پروندۀ ثبت جهانیِ دربند در #یونسکو (۲۰۰۳م)، دیوار دربند نمادی از معماری ساسانی است که ۱۵۰۰ سال کارکرد دفاعی داشته است. این دیوار ۴۰ کیلومتری، توسط قباد و فرزندش انوشیروان برای حفاظت از منطقۀ آذربایگان احداث شده است و جدای از ۳۲ کتیبۀ پهلوی، چندین #کتیبه به خط فارسی‌دری دارد که غالباً به مرمت آن اشاره دارند. اعتقاد است دیوار دربند همان دیوار ذوالقرنین (یا سدِ سکندر) است که در تورات، انجیل و قرآن کریم ذکر شده است و هنگامیکه دیوار توسط قوم یأجوج و مأجوج فتح شود، روز حشر یا قیامت فرا میرسد (اشاراتی در کتیبه).
🔹متن کتیبۀ دروازۀ چهلتن: در عصر شاه شروان سلطان خلیل سرور، این حِصن شد مرتب واین قلعه گشت ساتر/ یأجوج باز برگشت چون فتنه سکندر، تا صیْت این عمارت شد در بلاد کافر/ بادا بُن حصارش تا روز حشر معمور، بادا ثبات ملکش تا قرنهاء وافر/ مخبر شوی هرآنگه یابی خبر ز سالش، گر زانک برشماری تاریخ او ز مخبر ( ۸۴۲-ق).
▫️با سپاس از پژوهشگران‌گرانقدر دکتر داریوش ذوالفقاری و سعید فرمانی برای مساعدت در خوانش کتیبه.
▫️#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی
🔸کتیبۀ ارزشمند فارسی، شهر دربند، جمهوری داغستان، روسیه
طبق پروندۀ ثبت جهانیِ دربند در #یونسکو (۲۰۰۳م)، دیوار دربند نمادی از معماری ساسانی است که ۱۵۰۰ سال کارکرد دفاعی داشته است. این دیوار ۴۰ کیلومتری، توسط قباد و فرزندش انوشیروان برای حفاظت از منطقۀ آذربایگان احداث شده است و جدای از ۳۲ کتیبۀ پهلوی، چندین #کتیبه به خط فارسی‌دری دارد که غالباً به مرمت آن اشاره دارند. اعتقاد است دیوار دربند همان دیوار ذوالقرنین (یا سدِ سکندر) است که در تورات، انجیل و قرآن کریم ذکر شده است و هنگامیکه دیوار توسط قوم یأجوج و مأجوج فتح شود، روز حشر یا قیامت فرا میرسد (اشاراتی در کتیبه).
🔹متن کتیبۀ دروازۀ چهلتن: در عصر شاه شروان سلطان خلیل سرور، این حِصن شد مرتب واین قلعه گشت ساتر/ یأجوج باز برگشت چون فتنه سکندر، تا صیْت این عمارت شد در بلاد کافر/ بادا بُن حصارش تا روز حشر معمور، بادا ثبات ملکش تا قرنهاء وافر/ مخبر شوی هرآنگه یابی خبر ز سالش، گر زانک برشماری تاریخ او ز مخبر ( ۸۴۲-ق).
▫️با سپاس از پژوهشگران‌گرانقدر دکتر داریوش ذوالفقاری و سعید فرمانی برای مساعدت در خوانش کتیبه.
▫️#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی
#کتیبه #شعر #زبان #فرهنگ
🔸شعر فارسی بر دروازۀ قلعه مولتان-پاکستان
شهر #مولتان، قدیمی‌ترین شهر #پاکستان است و به دلیل وجود بناهای زیبای تاریخی یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در این کشور است. قلعۀ باستانی مولتان کارکردی نظامی داشته و تاریخی سه هزار ساله دارد. این قلعه پیش از حمله و تخریب توسط ارتش انگلستان (۱۸۴۹م) دارای چهار دروازه بوده که اکنون تنها یکی از آنها برجای است.
در بازسازی دروازه، کتیبه‌ای بزرگ حاوی شعری از علامه #اقبال_لاهوری نصب شده است.
▫️متن کتیبه:
مشو ای غنچهٔ نورسته دلگیر
ازین بستان سرا دیگر چه خواهی
لب جو، بزم گل، مرغ چمن سیر
صبا ، شبنم، نوای صبحگاهی
#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی
🔸شعر فارسی بر دروازۀ قلعه مولتان-پاکستان
شهر #مولتان، قدیمی‌ترین شهر #پاکستان است و به دلیل وجود بناهای زیبای تاریخی یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در این کشور است. قلعۀ باستانی مولتان کارکردی نظامی داشته و تاریخی سه هزار ساله دارد. این قلعه پیش از حمله و تخریب توسط ارتش انگلستان (۱۸۴۹م) دارای چهار دروازه بوده که اکنون تنها یکی از آنها برجای است.
در بازسازی دروازه، کتیبه‌ای بزرگ حاوی شعری از علامه #اقبال_لاهوری نصب شده است.
▫️متن کتیبه:
مشو ای غنچهٔ نورسته دلگیر
ازین بستان سرا دیگر چه خواهی
لب جو، بزم گل، مرغ چمن سیر
صبا ، شبنم، نوای صبحگاهی
#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی
#کتیبه 🔸شعر سعدی و جامی بر مزار معین‌الدین گیلانی، اسلام آباد، پاکستان
خاندان معین‌الدین گیلانی (۱۹۲۰- ۱۹۹۷م) شامل پدربزرگ (مهرعلیشاه)، پدر (محی‌الدین)، برادر (عبدالحق)، فرزندان (نصیرالدین، جلال‌الدین، حسام‌الدین) همه دستی بر شعر داشتند و به چند زبان خصوصا فارسی اشعاری سروده‌اند، خود نیز تخلص مشتاق را برگزیده بود.
مزار وی که در فضایی کنار مزار مهرعلیشاه گیلانی و خانواده قرار دارد، دارای عبارات و اشعار زیادی به فارسی است. از خصوصیات مهم مزار و کتیبه‌ها، معاصر بودن آنهاست و نشان از آن دارد که هنوز زبان #فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور دوست، پاکستان استفاده می‌شود.
متن کتیبه‌های فلزی بر چلچراغ مزار:
اگر دعوتم رد کنی ور قبول،
من و دست و دامان آل رسول (سعدی)
ﺯ کرﺩﻩ ﺧویـﺶ ﺣﯿﺮﺍنم ﺳﯿﺎﻩ ﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﻋﺼﯿﺎﻧﻢ،
ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤﺎن ﯾﺎ ﺭﺳﻮﻝﺍلله (منسوب به جامی)
نمونه‌ای از اشعار معین‌الدین گیلانی:
ذات حق چون قابل حمد و ثناست،
پس محمد گفتن او را هم رواست
نیست کثرت را بجز وحدت نشان،
اندرین کثرت ببین وحدت نهان
بشنو از من ای برادر یک خبر،
باش مشتاقش که یابی زودتر
#مرتضی_رضوانفر پژوهشگاه میراث فرهنگی
خاندان معین‌الدین گیلانی (۱۹۲۰- ۱۹۹۷م) شامل پدربزرگ (مهرعلیشاه)، پدر (محی‌الدین)، برادر (عبدالحق)، فرزندان (نصیرالدین، جلال‌الدین، حسام‌الدین) همه دستی بر شعر داشتند و به چند زبان خصوصا فارسی اشعاری سروده‌اند، خود نیز تخلص مشتاق را برگزیده بود.
مزار وی که در فضایی کنار مزار مهرعلیشاه گیلانی و خانواده قرار دارد، دارای عبارات و اشعار زیادی به فارسی است. از خصوصیات مهم مزار و کتیبه‌ها، معاصر بودن آنهاست و نشان از آن دارد که هنوز زبان #فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور دوست، پاکستان استفاده می‌شود.
متن کتیبه‌های فلزی بر چلچراغ مزار:
اگر دعوتم رد کنی ور قبول،
من و دست و دامان آل رسول (سعدی)
ﺯ کرﺩﻩ ﺧویـﺶ ﺣﯿﺮﺍنم ﺳﯿﺎﻩ ﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﻋﺼﯿﺎﻧﻢ،
ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤﺎن ﯾﺎ ﺭﺳﻮﻝﺍلله (منسوب به جامی)
نمونه‌ای از اشعار معین‌الدین گیلانی:
ذات حق چون قابل حمد و ثناست،
پس محمد گفتن او را هم رواست
نیست کثرت را بجز وحدت نشان،
اندرین کثرت ببین وحدت نهان
بشنو از من ای برادر یک خبر،
باش مشتاقش که یابی زودتر
#مرتضی_رضوانفر پژوهشگاه میراث فرهنگی
#کتیبه #تاریخ🔸کتیبه‌ها
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش، برگزار می‌کند:
▫️شنبه اول آذر
🔸 شناسایی و فهرست نامگوی کتیبه‌های شهر #سمرقند (ازبکستان)
سخنران: دکتر #نادر_کریمیان_سردشتی
زمان: ۱۱/۳۰-۱۱
www.skyroom.online/richt.dtp/samarghand
🔸بررسی کتیبه‌های فارسی شهر مولتان پاکستان
سخنران: دکتر #مرتضی_رضوانفر
زمان: ۱۲-۱۱/۳۰
www.skyroom.online/richt.dtp/mooltan
🔸بازتاب هنر اورارتو در کمربندهای اورارتویی با تاکید بر کمربندهای اورارتویی در ایران
سخنران: دکتر #مریم_دارا
زمان: ۱۵-۱۴
www.skyroom.online/richt.dtp/orartoo
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش، برگزار می‌کند:
▫️شنبه اول آذر
🔸 شناسایی و فهرست نامگوی کتیبه‌های شهر #سمرقند (ازبکستان)
سخنران: دکتر #نادر_کریمیان_سردشتی
زمان: ۱۱/۳۰-۱۱
www.skyroom.online/richt.dtp/samarghand
🔸بررسی کتیبه‌های فارسی شهر مولتان پاکستان
سخنران: دکتر #مرتضی_رضوانفر
زمان: ۱۲-۱۱/۳۰
www.skyroom.online/richt.dtp/mooltan
🔸بازتاب هنر اورارتو در کمربندهای اورارتویی با تاکید بر کمربندهای اورارتویی در ایران
سخنران: دکتر #مریم_دارا
زمان: ۱۵-۱۴
www.skyroom.online/richt.dtp/orartoo
#کتیبه 🔸٢١ اسفند روز عید مبعث و بزرگداشت نظامی گنجوی
یک آیه یک حدیث و دو بیت شعر از بزرگترین شاعران پارسی‌گو (#نظامی و #حافظ) همه در بیان ارتباط میان دو مفهومِ عشق و حیات ابدی.
این کتیبهٔ زیبا در مسجد و آرامگاه #مهرعلیشاه (۱۸۵۹–۱۹۳۷م) عارف و شاعر قرن بیستم در شهر اسلام‌آباد #پاکستان افراشته است. از ویژگی‌های اکثر کتیبه‌های این آرامگاه، چیدمان یک آیه، یک حدیث و دو بیت #شعر فارسی پیرامون یک محور است. همچنین جدید بودن برخی از آنها حتی تا دهۀ اخیر، نشانه‌ای است از ادامهٔ #زبان_فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور بزرگ پاکستان.
هنوز شاهدیم افرادی فرهنگ‌دوست از کشورهای هند و پاکستان با اساتید بومی و ایرانی تماس می‌گیرند و برای سردرِ خانه یا سنگ مزارِ والدین، جستجوگر اشعار نغز فارسی هستند.
▫️#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی
یک آیه یک حدیث و دو بیت شعر از بزرگترین شاعران پارسی‌گو (#نظامی و #حافظ) همه در بیان ارتباط میان دو مفهومِ عشق و حیات ابدی.
این کتیبهٔ زیبا در مسجد و آرامگاه #مهرعلیشاه (۱۸۵۹–۱۹۳۷م) عارف و شاعر قرن بیستم در شهر اسلام‌آباد #پاکستان افراشته است. از ویژگی‌های اکثر کتیبه‌های این آرامگاه، چیدمان یک آیه، یک حدیث و دو بیت #شعر فارسی پیرامون یک محور است. همچنین جدید بودن برخی از آنها حتی تا دهۀ اخیر، نشانه‌ای است از ادامهٔ #زبان_فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور بزرگ پاکستان.
هنوز شاهدیم افرادی فرهنگ‌دوست از کشورهای هند و پاکستان با اساتید بومی و ایرانی تماس می‌گیرند و برای سردرِ خانه یا سنگ مزارِ والدین، جستجوگر اشعار نغز فارسی هستند.
▫️#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی
مقاله زکریای مولتانی.pdf
1.5 MB
#کتیبه
🔸کتیبه‌های فارسی آرامگاه زکریای مولتانی در پاکستان▫️نویسندگان: #مرتضی_رضوانفر و #داریوش_ذوالفقاری▫️فصلنامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ٢٢ اردیبهشت ١۴٠٠
🔹فایل پیوست را دانلود کنید
🔸کتیبه‌های فارسی آرامگاه زکریای مولتانی در پاکستان▫️نویسندگان: #مرتضی_رضوانفر و #داریوش_ذوالفقاری▫️فصلنامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ٢٢ اردیبهشت ١۴٠٠
🔹فایل پیوست را دانلود کنید
#کتیبه 🔸 مرمرین و به خط نستعلیق
▫️هفتم مهر، روز شمس تبریزی.
▫️هشتم مهر، روز مولانا بلخی.
کتیبۀ آرامگاه سیدصوف فیض‌بخش سهروردی (وفات ۷۸۶ق) حصار تاریخی لاهور، ایالت پنجاب (پنج‌آب)، کشور #پاکستان. این آرامگاه که در کنار مسجد وزیرخان و در عهد سلسله تغلق شاهیان (۷۲۰ - ۸۱۵ق) ساخته شده است، دارای چند کتیبهٔ مرمرین و به خط نستعلیق از اشعار منسوب به #مولوی است.
متن کتیبۀ بالا:
مولوی هرگز نشد مولای روم،
تا غلام شمس تبریزی نشد.
#مرتضی_رضوانفر پژوهشگاه میراث فرهنگی
▫️هفتم مهر، روز شمس تبریزی.
▫️هشتم مهر، روز مولانا بلخی.
کتیبۀ آرامگاه سیدصوف فیض‌بخش سهروردی (وفات ۷۸۶ق) حصار تاریخی لاهور، ایالت پنجاب (پنج‌آب)، کشور #پاکستان. این آرامگاه که در کنار مسجد وزیرخان و در عهد سلسله تغلق شاهیان (۷۲۰ - ۸۱۵ق) ساخته شده است، دارای چند کتیبهٔ مرمرین و به خط نستعلیق از اشعار منسوب به #مولوی است.
متن کتیبۀ بالا:
مولوی هرگز نشد مولای روم،
تا غلام شمس تبریزی نشد.
#مرتضی_رضوانفر پژوهشگاه میراث فرهنگی
#کتیبه #شعر
🔸 در وصف پیامبر اکرم (ص) بر مقبرۀ عارف ایرانی در مولتان پاکستان
سخی سلطان علی اکبر شاه شمسی، از نوادگان شاه شمس سبزواری عارف ایرانی (۵۶٠ ق سبزوار، ۶٧۵ ق مولتان) است. بنای بسیار زیبای مقبره به سبک مقابر دورۀ تُغلق شاهیان، در سه طبقه با زیربنایی هشت ضلعی، برجک‌های مخروطی‌شکل و گنبدی زیبا در سال ۹۹۳ق بنا شده است. داخل مقبره، بسیار پرنقش و نگار است. دیوارها با گچبری‌ها و نقوش اسلیمی که برخی بسیار موقّر و نادر است پوشیده شده است. نمای بیرونی این بنای آجری با کاشی‌های فیروزه‌ای حاوی اشعاری از ابوسعید ابوالخیر، حافظ، مولوی و چند شاعر محلی تزئین شده است. متن کتیبه، ابیاتی منسوب به مولوی است که نغمه‌پردازان در کشورهای ایران، پاکستان، هندوستان، افغانستان و تاجیکستان، هرساله آنرا در نعت حضرت رسول، می‌خوانند:
ای دستهٔ گل مرحبا
با بوی ریحان آمدی
جان همه عالم تویی
کز عالم جان آمدی
......
ای شمس تبریزی لقا
می‌خوان تو نعت مصطفی
زیرا که در بستان سرا
مرغ خوش الحان آمدی.
▫️#مرتضی_رضوانفر، پژوهشگاه میراث فرهنگی، تصاویر بیشتر از این بنا، در کانال تلگرامی کتیبه
https://t.iss.one/katibefarsi
🔸 در وصف پیامبر اکرم (ص) بر مقبرۀ عارف ایرانی در مولتان پاکستان
سخی سلطان علی اکبر شاه شمسی، از نوادگان شاه شمس سبزواری عارف ایرانی (۵۶٠ ق سبزوار، ۶٧۵ ق مولتان) است. بنای بسیار زیبای مقبره به سبک مقابر دورۀ تُغلق شاهیان، در سه طبقه با زیربنایی هشت ضلعی، برجک‌های مخروطی‌شکل و گنبدی زیبا در سال ۹۹۳ق بنا شده است. داخل مقبره، بسیار پرنقش و نگار است. دیوارها با گچبری‌ها و نقوش اسلیمی که برخی بسیار موقّر و نادر است پوشیده شده است. نمای بیرونی این بنای آجری با کاشی‌های فیروزه‌ای حاوی اشعاری از ابوسعید ابوالخیر، حافظ، مولوی و چند شاعر محلی تزئین شده است. متن کتیبه، ابیاتی منسوب به مولوی است که نغمه‌پردازان در کشورهای ایران، پاکستان، هندوستان، افغانستان و تاجیکستان، هرساله آنرا در نعت حضرت رسول، می‌خوانند:
ای دستهٔ گل مرحبا
با بوی ریحان آمدی
جان همه عالم تویی
کز عالم جان آمدی
......
ای شمس تبریزی لقا
می‌خوان تو نعت مصطفی
زیرا که در بستان سرا
مرغ خوش الحان آمدی.
▫️#مرتضی_رضوانفر، پژوهشگاه میراث فرهنگی، تصاویر بیشتر از این بنا، در کانال تلگرامی کتیبه
https://t.iss.one/katibefarsi
#کتیبه🔸عید نوروز مبارک
دم مرا صفت باد فرودین کردند
گیاه را ز سِرشکم چو یاسمین کردند
درآ به سجده و یاری ز خسروان مطلب
که روز فقر نیاکان ما چنین کردند
▫️بخشی از کتیبۀ فارسی آرامگاه علامه اقبال لاهوری
علامه #اقبال در لاهور، کمبریج و مونیخ به مطالعه در فلسفه و حقوق پرداخت، او که به زبانهای اردو، انگلیسی و آلمانی مسلط بود، اعتقاد داشت تنها شعرِ فارسی بویژه قالب مثنوی است که می‌تواند افکار بلند او را تبیین نموده و در جهان جاودانه کند.
با آموختن زبان #فارسی نزد استاد، شروع به سرودن شعر و تدوین کتاب‌های منظوم جاوید نامه، زبورِ عجم، اسرار خودی، رموز بیخودی، پیام مشرق ... نمود.
#مرتضی_رضوانفر
https://t.iss.one/katibefarsi
دم مرا صفت باد فرودین کردند
گیاه را ز سِرشکم چو یاسمین کردند
درآ به سجده و یاری ز خسروان مطلب
که روز فقر نیاکان ما چنین کردند
▫️بخشی از کتیبۀ فارسی آرامگاه علامه اقبال لاهوری
علامه #اقبال در لاهور، کمبریج و مونیخ به مطالعه در فلسفه و حقوق پرداخت، او که به زبانهای اردو، انگلیسی و آلمانی مسلط بود، اعتقاد داشت تنها شعرِ فارسی بویژه قالب مثنوی است که می‌تواند افکار بلند او را تبیین نموده و در جهان جاودانه کند.
با آموختن زبان #فارسی نزد استاد، شروع به سرودن شعر و تدوین کتاب‌های منظوم جاوید نامه، زبورِ عجم، اسرار خودی، رموز بیخودی، پیام مشرق ... نمود.
#مرتضی_رضوانفر
https://t.iss.one/katibefarsi
#کتیبه #تاریخ #فرهنگ
🔸ارفعی و کتیبه‌های بارو تختجمشید
هفتمین نشست از سلسله نشست‌های عصر شنبه‌های مجله #بخارا با همکاری کافه مانا و مؤسسه #ایکوم، اختصاص یافته است به سخنرانی #عبدالمجید_ارفعی درباره جایگاه کتیبه‌های بارو #تختجمشید در تاریخ تمدن ایران. این نشست ساعت پنج بعدازظهر شنبه هفدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ در کافه مانا واقع در بلوار کشاورز، خیابان وصال شیرازی، کوچه اسلامی ندوشن، پلاک ۶ برگزار می‌شود. این نشست به صورت مستقیم از نشانی‌های زیر پخش می‌شود:
instagram.com/bukharamag
instagram.com/cafemaana
🔸ارفعی و کتیبه‌های بارو تختجمشید
هفتمین نشست از سلسله نشست‌های عصر شنبه‌های مجله #بخارا با همکاری کافه مانا و مؤسسه #ایکوم، اختصاص یافته است به سخنرانی #عبدالمجید_ارفعی درباره جایگاه کتیبه‌های بارو #تختجمشید در تاریخ تمدن ایران. این نشست ساعت پنج بعدازظهر شنبه هفدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ در کافه مانا واقع در بلوار کشاورز، خیابان وصال شیرازی، کوچه اسلامی ندوشن، پلاک ۶ برگزار می‌شود. این نشست به صورت مستقیم از نشانی‌های زیر پخش می‌شود:
instagram.com/bukharamag
instagram.com/cafemaana