🔸ما روزنامهنگاران باید شرم کنیم
#پژمان_موسوی
روز پنجشنبه میهمان جمعی بودم که اتفاقا دو تن از مدیران #روابط_عمومی نیز میهمان آن جمع بودند؛ یکی از بخش خصوصی و دیگری از بخش دولتی. گرم صحبت بودیم که بحث از دغدغههای عام،به نسبت روابطعمومیها و #خبرنگاران / #روزنامهنگاران رسید. من که همواره منتقد عملکرد روابط عمومیها بودم، بادی در غبغب انداختم و در نقد موقعیت و شیوهی تعامل روابطعمومیها و خبرنگار / روزنامهنگاران داد سخن سر دادم. حرفهایی که آن دو مدیر در پاسخ به من بر زبان آوردند اما، به تمامی عرق شرم بر پیشانیام نشاند و مرا به سکوتی طولانی واداشت. البته که همان لحظه در ذهن خود، بخشی از سخنان آن دو مدیر را توجیه عملکردشان در عدم توانایی برقراری یک رابطه حرفهای با خبرنگار /روزنامهنگاران تفسیر کردم اما با خود فکر کردم که اگر ۵۰ درصدِ ادعاهای آن دو مدیر هم درست باشد، باید شرم کرد و به فکر چارهای اساسی برای این بحران واقعا موجود کرد. اما این ادعاها چه بود؟ مدیری که از بخش دولتی سخن میگفت، از بیسوادی بخش زیادی از خبرنگاران حوزهتخصصیاش در وزارتخانه مربوطه گله میکرد، اینکه برخی خبرنگاران حوزه، حتی الفبا و مقدمات موضوع را هم نمیشناسند و فقط میرزا بنویس روابطعمومی آنها شدهاند. میگفت حتی پیش میآید که برای یک گفتگوی اختصاصی هم، خبرنگار از واحد روابط عمومی، مهمترین محورها و موضوعات قابل بحث را میپرسد و گاه حتی پرسشها را هم از آنها میگیرد. با افتخار میگفت ما خبرنگاران را طوری تربیت کردهایم که هر چه میخواهند درباره ما بنویسند را قبل از انتشار با ما چک میکنند و در صورت تایید، به دست چاپ یا انتشار میسپارند. شاهد مثال بیسوادی و عدم اشراف خبرنگاران به حوزه تخصصیشان را کلیپی میآورد که چند روزی است در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود و در آن، خبرنگاری درباره موضوعی از کارگردان اثری سینمایی پرسشی را مطرح میکند که خودش نمیداند دقیقا چیست و کجای آن فیلم مطرح شده است. مدیرِ بخش خصوصی اما، از این هم پا را فراتر گذاشت و به صراحت از پولی شدن و پولی نوشتن بخش زیادی از خبرنگار / روزنامهنگاران گفت؛میگفت کافی است هر از چند گاهی ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومن کارت هدیه به خبرنگاران حوزه بدهیم تا اصلا ما را نقد نکند، یا به زعم او «نزنند»! مثالهای زیادی هم میزد و به قول خودش «این کارههای» رسانهها را به خوبی میشناخت.
بحثمان بالا گرفت و در اینکه روابطعمومیها مقصر وضع موجودند یا خبرنگار /روزنامهنگاران، داستانمان حکایت مرغ و تخممرغ شد! اما یک نکتهی مهم در حرفهای آقا و خانم مدیر بود؛ نکتهای که به نظر، حلقهی مفقوده و شاهکلید این بحران واقعا موجود است: هر دو به صراحت از رسانهها و خبرنگار / روزنامهنگارانی نام بردند که هم «کارشان را بلدند» و «حرفهای هستند» هم به هیچ وجه نه تنها نمیتوان آنها را «خرید»، کسانی که حتی در مراسمهای دورهمی سالیانه «کارت هدیه» هم قبول نمیکنند. احترامی که این دو مدیر برای خبرنگارانی از این جنس در حوزه کاری خودشان قائل بودند، در نهایت درجهی خود بود. یک لحظه در میان آن همه حس شرم، احساس سربلندی کردم؛ پیش خودم گفتم خبرنگار / روزنامهنگار یعنی این. یعنی آنقدر در کار خودت حرفهای باشی و آنقدر شرافت کاری داشته باشی که حتی کسانی که دنبالِ خریدن تو هستند هم در خلوتشان تو را تحسین کنند. نمیدانم ما خبرنگار / روزنامهنگاران کجای راه را اشتباه رفتیم، کدام مفهوم برایمان دچار بدفهمی شد، تاریخ را چگونه دیدیم، راه #پیشکسوتان #روزنامهنگاری را چگونه تحلیل کردیم، تجربیات جهانی را چگونه برای خودمان ترجمه کردیم که کارمان به اینجا کشید؟
با انکار واقعیت کاری پیش نمیرود، باید واقعیت را پذیرفت و برای تغییرِ آن کوشید. واقعیت هم این است که تعدادِ زیادی از ما خبرنگار / روزنامهنگاران حوزه کاری خود را نمیشناسیم، اصول کارِ حرفهای را بلد نیستیم، بلهقربان گوی سازمان و نهادها هستیم، نگاه انتقادی و موشکافانه خود را از دست دادهایم و قدرت روایتگریِ مستقل خود را فراموش کردهایم. آن طرف هم با روابطعمومیهایی مواجهیم که نه تنها تحمل نگاه انتقادی و مستقلِ خبرنگار / روزنامهنگاران را ندارند که حتی کار حرفهای روابطعمومی خودشان را هم بلد نیستند و روابط عمومی را تنها و تنها در توجیه عملکرد مدیران میدانند. روابطعمومیها را نمیدانم و چندان امیدی به اصلاح وضعِ موجودشان ندارم اما فکر میکنم ما خبرنگار / روزنامهنگاران خیلی زود و به قید فوریت میبایست با اصلاح سازوکارهای موجود، مسیرِ #حرفهایگری را بپیماییم و جز در مسیر #شرافت، در مسیرِ دیگری قدم نگذاریم. هر آنچه جز این، بیراهه و مایهی بیآبرویی حرفهای است که تمام اعتبارش را از آبرویش میگیرد...
▫️روزنامه شرق ۳۱ خرداد
#پژمان_موسوی
روز پنجشنبه میهمان جمعی بودم که اتفاقا دو تن از مدیران #روابط_عمومی نیز میهمان آن جمع بودند؛ یکی از بخش خصوصی و دیگری از بخش دولتی. گرم صحبت بودیم که بحث از دغدغههای عام،به نسبت روابطعمومیها و #خبرنگاران / #روزنامهنگاران رسید. من که همواره منتقد عملکرد روابط عمومیها بودم، بادی در غبغب انداختم و در نقد موقعیت و شیوهی تعامل روابطعمومیها و خبرنگار / روزنامهنگاران داد سخن سر دادم. حرفهایی که آن دو مدیر در پاسخ به من بر زبان آوردند اما، به تمامی عرق شرم بر پیشانیام نشاند و مرا به سکوتی طولانی واداشت. البته که همان لحظه در ذهن خود، بخشی از سخنان آن دو مدیر را توجیه عملکردشان در عدم توانایی برقراری یک رابطه حرفهای با خبرنگار /روزنامهنگاران تفسیر کردم اما با خود فکر کردم که اگر ۵۰ درصدِ ادعاهای آن دو مدیر هم درست باشد، باید شرم کرد و به فکر چارهای اساسی برای این بحران واقعا موجود کرد. اما این ادعاها چه بود؟ مدیری که از بخش دولتی سخن میگفت، از بیسوادی بخش زیادی از خبرنگاران حوزهتخصصیاش در وزارتخانه مربوطه گله میکرد، اینکه برخی خبرنگاران حوزه، حتی الفبا و مقدمات موضوع را هم نمیشناسند و فقط میرزا بنویس روابطعمومی آنها شدهاند. میگفت حتی پیش میآید که برای یک گفتگوی اختصاصی هم، خبرنگار از واحد روابط عمومی، مهمترین محورها و موضوعات قابل بحث را میپرسد و گاه حتی پرسشها را هم از آنها میگیرد. با افتخار میگفت ما خبرنگاران را طوری تربیت کردهایم که هر چه میخواهند درباره ما بنویسند را قبل از انتشار با ما چک میکنند و در صورت تایید، به دست چاپ یا انتشار میسپارند. شاهد مثال بیسوادی و عدم اشراف خبرنگاران به حوزه تخصصیشان را کلیپی میآورد که چند روزی است در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود و در آن، خبرنگاری درباره موضوعی از کارگردان اثری سینمایی پرسشی را مطرح میکند که خودش نمیداند دقیقا چیست و کجای آن فیلم مطرح شده است. مدیرِ بخش خصوصی اما، از این هم پا را فراتر گذاشت و به صراحت از پولی شدن و پولی نوشتن بخش زیادی از خبرنگار / روزنامهنگاران گفت؛میگفت کافی است هر از چند گاهی ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومن کارت هدیه به خبرنگاران حوزه بدهیم تا اصلا ما را نقد نکند، یا به زعم او «نزنند»! مثالهای زیادی هم میزد و به قول خودش «این کارههای» رسانهها را به خوبی میشناخت.
بحثمان بالا گرفت و در اینکه روابطعمومیها مقصر وضع موجودند یا خبرنگار /روزنامهنگاران، داستانمان حکایت مرغ و تخممرغ شد! اما یک نکتهی مهم در حرفهای آقا و خانم مدیر بود؛ نکتهای که به نظر، حلقهی مفقوده و شاهکلید این بحران واقعا موجود است: هر دو به صراحت از رسانهها و خبرنگار / روزنامهنگارانی نام بردند که هم «کارشان را بلدند» و «حرفهای هستند» هم به هیچ وجه نه تنها نمیتوان آنها را «خرید»، کسانی که حتی در مراسمهای دورهمی سالیانه «کارت هدیه» هم قبول نمیکنند. احترامی که این دو مدیر برای خبرنگارانی از این جنس در حوزه کاری خودشان قائل بودند، در نهایت درجهی خود بود. یک لحظه در میان آن همه حس شرم، احساس سربلندی کردم؛ پیش خودم گفتم خبرنگار / روزنامهنگار یعنی این. یعنی آنقدر در کار خودت حرفهای باشی و آنقدر شرافت کاری داشته باشی که حتی کسانی که دنبالِ خریدن تو هستند هم در خلوتشان تو را تحسین کنند. نمیدانم ما خبرنگار / روزنامهنگاران کجای راه را اشتباه رفتیم، کدام مفهوم برایمان دچار بدفهمی شد، تاریخ را چگونه دیدیم، راه #پیشکسوتان #روزنامهنگاری را چگونه تحلیل کردیم، تجربیات جهانی را چگونه برای خودمان ترجمه کردیم که کارمان به اینجا کشید؟
با انکار واقعیت کاری پیش نمیرود، باید واقعیت را پذیرفت و برای تغییرِ آن کوشید. واقعیت هم این است که تعدادِ زیادی از ما خبرنگار / روزنامهنگاران حوزه کاری خود را نمیشناسیم، اصول کارِ حرفهای را بلد نیستیم، بلهقربان گوی سازمان و نهادها هستیم، نگاه انتقادی و موشکافانه خود را از دست دادهایم و قدرت روایتگریِ مستقل خود را فراموش کردهایم. آن طرف هم با روابطعمومیهایی مواجهیم که نه تنها تحمل نگاه انتقادی و مستقلِ خبرنگار / روزنامهنگاران را ندارند که حتی کار حرفهای روابطعمومی خودشان را هم بلد نیستند و روابط عمومی را تنها و تنها در توجیه عملکرد مدیران میدانند. روابطعمومیها را نمیدانم و چندان امیدی به اصلاح وضعِ موجودشان ندارم اما فکر میکنم ما خبرنگار / روزنامهنگاران خیلی زود و به قید فوریت میبایست با اصلاح سازوکارهای موجود، مسیرِ #حرفهایگری را بپیماییم و جز در مسیر #شرافت، در مسیرِ دیگری قدم نگذاریم. هر آنچه جز این، بیراهه و مایهی بیآبرویی حرفهای است که تمام اعتبارش را از آبرویش میگیرد...
▫️روزنامه شرق ۳۱ خرداد
انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران:
🔸اخراج روزنامهنگاران را تقبیح میکنیم
تاریخ ۱۶۰ سالۀ #مطبوعات ایران هیچگاه شاهد چنین وضع دشوار و نفس گیری نبوده است. اگرچه در این تاریخ طولانی همواره سایۀ ناخجستۀ برخوردهای حذفی امنیتی بر سر مطبوعات و #روزنامهنگاران ایران سنگینی داشته است، اما اینک براثر انواع و اقسام بحرانها و بیبرنامگیهایی که به مطبوعات کشور تحمیل گردیده، حتی بقای مطبوعات و خصوصاً روزنامهها، قویاً به مخاطره افتاده است. در این میان به ویژه مطبوعاتی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به نهادها و سازمانهای دولتی و عمومی نیستند، و از بودجه عمومی کشور تامین مالی نمیشوند بسیار بیشتر تحت فشار و در معرض خطراند.
بحران اقتصاد مطبوعات به اندازهای سنگین شده است که تاب و توان از آنها گرفته و به سختی میتوانند این روزهای دشوار را پشت سر بگذارند. متأسفیم که در این وضعیت سخت و نفس گیر، اولین گروهی که دچار آسیب شده و امنیت شغلی خود را از دست میدهند، روزنامهنگاران هستند.
از سال گذشته تاکنون، تعداد قابل ملاحظهای روزنامههای مستقل و حتی برخی روزنامههای وابسته به نهادهای عمومی، مثل روزنامههای #شرق، #اعتماد، #ابتکار، #جهان_صنعت، #ایران، #شهروند و … به عنوان اولین راه برای کاهش هزینهها و امکان بقا، اقدام به #اخراج تعدادی از روزنامهنگاران خود کردهاند. انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران اخراج روزنامهنگاران را تقبیح کرده و تأکید دارد امنیت شغلی روزنامهنگاران میبایست محترم شمرده شده و از اخراج روزنامهنگاران اکیداً خودداری شود. روزنامهنگاران رکن اصلی خانوادۀ یک روزنامهاند. هیچ خانوادهای برای کاهش هزینهها و مقابله با بحران اقتصادی اعضای خود را از خانه بیرون نمیکند.
اما از سوی دیگر این واقعیت تلخ و مهلک نیز پیش روی ماست که غیر از روزنامهنگاران که تنها هستند، روزنامهها به ویژه در مطبوعات مستقل هم تنها ماندهاند. میزان بیبرنامگی و بیاعتنایی دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مصائب روزنامهها به اندازهای است که موجب میشود گمان بریم که شاید از بلایی که درحال نزول بر سر مطبوعات است استقبال هم میکند و مطبوعات را رها کردهاند تا خود به مرگ اقتصادی و تدریجی از بین بروند.
برخورداری از #مطبوعات_آزاد و مستقل، حق ذاتی و اساسی ملت است. در اینجا مسئله تنها بیکاری یا اخراجِ غیرمسئولانه برخی #خبرنگاران نیست بلکه مسئله ضایع شدنِ یک حق اساسی ملت در دستیابی به رسانههای آزاد و مستقل است. همانگونه که توقیف و لغو امتیاز غیرقانونی مطبوعات محکوم و ناقض حقوق اساسی مطبوعات و روزنامهنگاران و ملت است، بیارادگی و بیبرنامگی دولت برای حل مشکلات اقتصادی ناشی از بحرانهای موجود که به مطبوعات نیز تحمیل شده است، به عنوان زمینهساز از بین رفتن مطبوعات یکی از مصادیق نقض حقهای مطبوعات و حقوق ملت است. انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران بیتوجهی دولت و وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی به وضعیت مطبوعات را قویاً تقبیح کرده و خواستار آن است که دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با پذیرش مسئولیتی که بر عهده دارند، به فوریت و با اتخاذ راه حلهای مؤثر و فوری اقدامات لازم برای کاهش مشکلات اقتصادی مطبوعات به انجام رسد. این وظیفه البته تنها مختص دولت هم نیست، شرکتها و بنگاههای خصوصی، نهادهای غیردولتی و مدنی و بخش خصوصی ما هم بر پایه اصل مسئولیت اجتماعی باید به صحنه بیایند و از کیانِ روزنامهنگاری مستقل که به نوعی مدافع حقوق همه آحاد جامعه است حمایت کنند. همچنین از آنجا که شرایط تحمیل شده به مطبوعات دشوار و پیچیده است و از انجا که حضور و فعالیت مطبوعات آزاد و مستقل یکی از حقوق ملت و نیازهای عمومی و حافظ منافع ملی است و از انجا که بدون مشارکت جمعی نمیتوان گام مؤثری برداشت،انجمن از عموم همکاران، اساتید ارتباطات، کارشناسان و مدیران مطبوعات علاقمندان دعوت میکند تا با مشارکت فکری فعال دیدگاهها و نظرات خود را برای برون رفت از بحران مهلک کنونی مطبوعات ایران با انجمن در میان بگذارند. انجمن با ملاحظۀ محدودیتهای بهداشتی ناشی از شیوع کووید ۱۹ با احترام فراوان به مشارکتکنندگان در این بحث، به شکل مکتوب، جلسات محدود حضوری و برخط، نظرها و پیشنهادها بررسی و جمعبندی و منتشر خواهد کرد.
انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران امیدوار است با مشارکت جمعی بتواند گزارش نهایی را پایان تیرماه جاری تنظیم و اعلام نمائیم.
🔸اخراج روزنامهنگاران را تقبیح میکنیم
تاریخ ۱۶۰ سالۀ #مطبوعات ایران هیچگاه شاهد چنین وضع دشوار و نفس گیری نبوده است. اگرچه در این تاریخ طولانی همواره سایۀ ناخجستۀ برخوردهای حذفی امنیتی بر سر مطبوعات و #روزنامهنگاران ایران سنگینی داشته است، اما اینک براثر انواع و اقسام بحرانها و بیبرنامگیهایی که به مطبوعات کشور تحمیل گردیده، حتی بقای مطبوعات و خصوصاً روزنامهها، قویاً به مخاطره افتاده است. در این میان به ویژه مطبوعاتی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به نهادها و سازمانهای دولتی و عمومی نیستند، و از بودجه عمومی کشور تامین مالی نمیشوند بسیار بیشتر تحت فشار و در معرض خطراند.
بحران اقتصاد مطبوعات به اندازهای سنگین شده است که تاب و توان از آنها گرفته و به سختی میتوانند این روزهای دشوار را پشت سر بگذارند. متأسفیم که در این وضعیت سخت و نفس گیر، اولین گروهی که دچار آسیب شده و امنیت شغلی خود را از دست میدهند، روزنامهنگاران هستند.
از سال گذشته تاکنون، تعداد قابل ملاحظهای روزنامههای مستقل و حتی برخی روزنامههای وابسته به نهادهای عمومی، مثل روزنامههای #شرق، #اعتماد، #ابتکار، #جهان_صنعت، #ایران، #شهروند و … به عنوان اولین راه برای کاهش هزینهها و امکان بقا، اقدام به #اخراج تعدادی از روزنامهنگاران خود کردهاند. انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران اخراج روزنامهنگاران را تقبیح کرده و تأکید دارد امنیت شغلی روزنامهنگاران میبایست محترم شمرده شده و از اخراج روزنامهنگاران اکیداً خودداری شود. روزنامهنگاران رکن اصلی خانوادۀ یک روزنامهاند. هیچ خانوادهای برای کاهش هزینهها و مقابله با بحران اقتصادی اعضای خود را از خانه بیرون نمیکند.
اما از سوی دیگر این واقعیت تلخ و مهلک نیز پیش روی ماست که غیر از روزنامهنگاران که تنها هستند، روزنامهها به ویژه در مطبوعات مستقل هم تنها ماندهاند. میزان بیبرنامگی و بیاعتنایی دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مصائب روزنامهها به اندازهای است که موجب میشود گمان بریم که شاید از بلایی که درحال نزول بر سر مطبوعات است استقبال هم میکند و مطبوعات را رها کردهاند تا خود به مرگ اقتصادی و تدریجی از بین بروند.
برخورداری از #مطبوعات_آزاد و مستقل، حق ذاتی و اساسی ملت است. در اینجا مسئله تنها بیکاری یا اخراجِ غیرمسئولانه برخی #خبرنگاران نیست بلکه مسئله ضایع شدنِ یک حق اساسی ملت در دستیابی به رسانههای آزاد و مستقل است. همانگونه که توقیف و لغو امتیاز غیرقانونی مطبوعات محکوم و ناقض حقوق اساسی مطبوعات و روزنامهنگاران و ملت است، بیارادگی و بیبرنامگی دولت برای حل مشکلات اقتصادی ناشی از بحرانهای موجود که به مطبوعات نیز تحمیل شده است، به عنوان زمینهساز از بین رفتن مطبوعات یکی از مصادیق نقض حقهای مطبوعات و حقوق ملت است. انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران بیتوجهی دولت و وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی به وضعیت مطبوعات را قویاً تقبیح کرده و خواستار آن است که دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با پذیرش مسئولیتی که بر عهده دارند، به فوریت و با اتخاذ راه حلهای مؤثر و فوری اقدامات لازم برای کاهش مشکلات اقتصادی مطبوعات به انجام رسد. این وظیفه البته تنها مختص دولت هم نیست، شرکتها و بنگاههای خصوصی، نهادهای غیردولتی و مدنی و بخش خصوصی ما هم بر پایه اصل مسئولیت اجتماعی باید به صحنه بیایند و از کیانِ روزنامهنگاری مستقل که به نوعی مدافع حقوق همه آحاد جامعه است حمایت کنند. همچنین از آنجا که شرایط تحمیل شده به مطبوعات دشوار و پیچیده است و از انجا که حضور و فعالیت مطبوعات آزاد و مستقل یکی از حقوق ملت و نیازهای عمومی و حافظ منافع ملی است و از انجا که بدون مشارکت جمعی نمیتوان گام مؤثری برداشت،انجمن از عموم همکاران، اساتید ارتباطات، کارشناسان و مدیران مطبوعات علاقمندان دعوت میکند تا با مشارکت فکری فعال دیدگاهها و نظرات خود را برای برون رفت از بحران مهلک کنونی مطبوعات ایران با انجمن در میان بگذارند. انجمن با ملاحظۀ محدودیتهای بهداشتی ناشی از شیوع کووید ۱۹ با احترام فراوان به مشارکتکنندگان در این بحث، به شکل مکتوب، جلسات محدود حضوری و برخط، نظرها و پیشنهادها بررسی و جمعبندی و منتشر خواهد کرد.
انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران امیدوار است با مشارکت جمعی بتواند گزارش نهایی را پایان تیرماه جاری تنظیم و اعلام نمائیم.
گفتگوی شفقنا با دکتر نمکدوست
#کرونا 🔸روزنامهنگاری و میز بحران
▫️ در اوایل ورود کرونا به کشور بسیاری از اهالی رسانه به نقش مهم #خبرنگاران برای اطلاع رسانی دقیق و بدون غرض ورزی تاکید کردند تا اطلاعات درست به دست مردم برسد و از سلامت جسم و روان خود محافظت کنند. دکتر #حسن_نمکدوست_تهرانی مدیر مرکز آموزش و پژوهش همشهری در این باره پیشنهاد میز کرونا را میدهد که #شفقنا درباره ویژگیهای این میز و موانع تشکیل آن در تحریریهها با وی گفتگو کرده است.
▫️نمکدوست درباره ضرورت تشکیل میز کرونا در تحریریه رسانهها به شفقنا رسانه توضیح میدهد: رسانهها در هر بحرانی، چه طبیعی و چه انسانساخت، باید گروهی را مأمور کنند که تا پایان بحران وقف آن باشند. به همین خاطر هم در همان اوایل ورود این ویروس به کشور، تشکیل میز کرونا به تحریریهها پیشنهاد شد. اهمیت این موضوع در کشور ما که همواره با انواع بحران ها مواجه است دو چندان است. در واقع، تشکیل میز بحران و برخورداری از آمادگیهای مهارتی، فنی و سازمانی برای مواجه شدن با وضعیتهای بحرانی، یک امر و ضرورت روزمره برای سازمانهای رسانهای ماست.
▫️فرض کنید زلزله، سیل، آتش سوزی یا بحران های اجتماعی مثل اعتراضات آبان ماه ۹۶ رخ دهد، در چنین مواقعی #رسانهها باید یک تیم چابک و توجیه شده از متخصصان در زمینههای مختلف، از جمله روزنامهنگاری بحرانی که رخ داده، #ارتباطات_بحران و سلامت، روانشناسان و جامعه شناسان، تشکیل بدهد و کار آن تیم پرداختن تمام و کمال به جنبههای مختلف بحران باشد.
▫️او درباره جزئیات پیشنهاد تشکیل میز تحریری کرونا به طور خاص میگوید: در مورد کرونا حضور پزشکان و پژوهشگران بهداشت و سلامت در کنار کسانی که نام بردم ضروری است. مهمترین ماموریت این تیم از یک سو ارائه #اطلاعات لازم و درست به مردم برای مراقبت از خود و دیگران و مقابله با اشاعه بیماری و از سوی دیگر توجه و نظارت بر رفتار مسؤولانی است که #مدیریت_بحران را برعهده دارند.
▫️او با توضیح درباره اینکه چرا چنین میزی در تحریریههای ما شکل نگرفته، بیان میکند: برای تشکیل چنین میزی در سطح رسانهها نیاز به احساس مسؤولیت و باور، تخصص و بودجه است. به نظرم عموم سردبیران نسبت به موضوع احساس مسؤولیت میکنند و به تشکیل چنین میزی اعتقاد دارند. یکی از مشکلات تعداد کم روزنامهنگارانی است که در موضوع متخصص باشند. طبعا روزنامهنگاران حوزه سلامت و روزنامهنگاران علم، نزدیکترین افراد به حوزه برای پوشش رویدادها هستند. کما اینکه شاهد هستیم برخی از این همکاران نه تنها در رسانهای که کار میکنند، که در صفحههای شخصیشان فعالانه و با دقت به طرح مسائل و موضوعات مربوط به کرونا پرداختهاند.
▫️نمکدوست درباره عملکرد رسانهها در این روزها برای جلوگیری از عادی شدن کرونا در جامعه میگوید: ما باید تمام توان خود را برای هشدار به مردم و مسئولان به کار بگیریم تا مسأله کوچک و عادی نشود. برای این کار هر رسانهای به تنهایی، رسانهها با هم و در همکاری با نهادهای مدنی دیگر میتوانند پروژههای مشترکی را به اجرا درآورند. مادامی که کرونا جان هم وطنان را میگیرد، باید در صفحه اول همه رسانهها حضور داشته باشد. ابتکارهای فردی و جمعی لازم است تا بتوانیم موضوع مقابله با کرونا را بهصورت مستمر به عنوان یکی از دستور کارهای اصلی اجتماعی حقظ کنیم. برای مثال میتوانیم چند رسانه با هم تصمیم بگیریم و در روز معینی از هفته صفحه نخست روزنامههایمان یا سایت و خبرگزاریهایمان را به اقدامی مشترک در خصوص کرونا اختصاص دهیم. یا میتوانیم به سراغ نهادهای مدنی دیگر برویم و با آنها درباره اقدام مشترک همفکری کنیم و کاری انجام دهیم.
▫️متن کامل:
https://media.shafaqna.com/news/498744
#کرونا 🔸روزنامهنگاری و میز بحران
▫️ در اوایل ورود کرونا به کشور بسیاری از اهالی رسانه به نقش مهم #خبرنگاران برای اطلاع رسانی دقیق و بدون غرض ورزی تاکید کردند تا اطلاعات درست به دست مردم برسد و از سلامت جسم و روان خود محافظت کنند. دکتر #حسن_نمکدوست_تهرانی مدیر مرکز آموزش و پژوهش همشهری در این باره پیشنهاد میز کرونا را میدهد که #شفقنا درباره ویژگیهای این میز و موانع تشکیل آن در تحریریهها با وی گفتگو کرده است.
▫️نمکدوست درباره ضرورت تشکیل میز کرونا در تحریریه رسانهها به شفقنا رسانه توضیح میدهد: رسانهها در هر بحرانی، چه طبیعی و چه انسانساخت، باید گروهی را مأمور کنند که تا پایان بحران وقف آن باشند. به همین خاطر هم در همان اوایل ورود این ویروس به کشور، تشکیل میز کرونا به تحریریهها پیشنهاد شد. اهمیت این موضوع در کشور ما که همواره با انواع بحران ها مواجه است دو چندان است. در واقع، تشکیل میز بحران و برخورداری از آمادگیهای مهارتی، فنی و سازمانی برای مواجه شدن با وضعیتهای بحرانی، یک امر و ضرورت روزمره برای سازمانهای رسانهای ماست.
▫️فرض کنید زلزله، سیل، آتش سوزی یا بحران های اجتماعی مثل اعتراضات آبان ماه ۹۶ رخ دهد، در چنین مواقعی #رسانهها باید یک تیم چابک و توجیه شده از متخصصان در زمینههای مختلف، از جمله روزنامهنگاری بحرانی که رخ داده، #ارتباطات_بحران و سلامت، روانشناسان و جامعه شناسان، تشکیل بدهد و کار آن تیم پرداختن تمام و کمال به جنبههای مختلف بحران باشد.
▫️او درباره جزئیات پیشنهاد تشکیل میز تحریری کرونا به طور خاص میگوید: در مورد کرونا حضور پزشکان و پژوهشگران بهداشت و سلامت در کنار کسانی که نام بردم ضروری است. مهمترین ماموریت این تیم از یک سو ارائه #اطلاعات لازم و درست به مردم برای مراقبت از خود و دیگران و مقابله با اشاعه بیماری و از سوی دیگر توجه و نظارت بر رفتار مسؤولانی است که #مدیریت_بحران را برعهده دارند.
▫️او با توضیح درباره اینکه چرا چنین میزی در تحریریههای ما شکل نگرفته، بیان میکند: برای تشکیل چنین میزی در سطح رسانهها نیاز به احساس مسؤولیت و باور، تخصص و بودجه است. به نظرم عموم سردبیران نسبت به موضوع احساس مسؤولیت میکنند و به تشکیل چنین میزی اعتقاد دارند. یکی از مشکلات تعداد کم روزنامهنگارانی است که در موضوع متخصص باشند. طبعا روزنامهنگاران حوزه سلامت و روزنامهنگاران علم، نزدیکترین افراد به حوزه برای پوشش رویدادها هستند. کما اینکه شاهد هستیم برخی از این همکاران نه تنها در رسانهای که کار میکنند، که در صفحههای شخصیشان فعالانه و با دقت به طرح مسائل و موضوعات مربوط به کرونا پرداختهاند.
▫️نمکدوست درباره عملکرد رسانهها در این روزها برای جلوگیری از عادی شدن کرونا در جامعه میگوید: ما باید تمام توان خود را برای هشدار به مردم و مسئولان به کار بگیریم تا مسأله کوچک و عادی نشود. برای این کار هر رسانهای به تنهایی، رسانهها با هم و در همکاری با نهادهای مدنی دیگر میتوانند پروژههای مشترکی را به اجرا درآورند. مادامی که کرونا جان هم وطنان را میگیرد، باید در صفحه اول همه رسانهها حضور داشته باشد. ابتکارهای فردی و جمعی لازم است تا بتوانیم موضوع مقابله با کرونا را بهصورت مستمر به عنوان یکی از دستور کارهای اصلی اجتماعی حقظ کنیم. برای مثال میتوانیم چند رسانه با هم تصمیم بگیریم و در روز معینی از هفته صفحه نخست روزنامههایمان یا سایت و خبرگزاریهایمان را به اقدامی مشترک در خصوص کرونا اختصاص دهیم. یا میتوانیم به سراغ نهادهای مدنی دیگر برویم و با آنها درباره اقدام مشترک همفکری کنیم و کاری انجام دهیم.
▫️متن کامل:
https://media.shafaqna.com/news/498744
Shafaqna
نمکدوست: تشکیل میز بحران و برخورداری از آمادگیهای مهارتی، فنی و سازمانی برای مواجه شدن با وضعیتهای بحرانی، یک امر و ضرورت روزمره…
عرصههای ارتباطی
#کیوسک🔸 ۲۹ تیر ۹۹
🔸روزگار سياه مزدوری
▫️روزنامه #اعتماد
گروه سياسی | چند روزی است كه اكثر كاربران فارسیزبان شبكههاي اجتماعي بهويژه توييتر كه پس از انتخابات جنجالی ۸۸ تا كنون در فيلتر روزگار میگذراند اما همزمان بهصورت روزانه بر معادلات سياست داخلي و خارجي جمهوري اسلامي اثر ميگذارد، يكي پس از ديگري به مقوله صدور و تاييد حكم اعدام براي اميرحسين مرادي، سعيد تمجيدي و محمد رجبي پرداخته و با هشتگ «اعدام نكنيد» از سيدابراهيم رييسی در قامت عالیترين مقام قضايي جمهوري اسلامي ميخواهند با استناد به ماده ۴۷۷ قانون آييندادرسی كيفری و پذيرش اعادهدادرسي، دستور توقف اجراي حكم اعدام را صادر كند؛ دستوری كه اگرچه تاكنون به صورت رسمی صادر نشده ولي باتوجه به تداوم درخواستها، اميدها براي تحقق آن افزايش يافته است. پيگيري اين مطالبه اما سبب غفلت كاربران از ديگر مسائل نشده؛ چنانكه از غروب جمعه تا غروب شنبه بسياري از آنان در صفحات #توييتر خود به تندي از تلويزيون «ايراناينترنشنال» انتقاد كردند. ماجرا از پخش زنده گردهمايي گروهك مجاهدين توسط شبكه تلويزيوني «ايراناينترنشنال» آغاز شد. اين شبكه تلويزيوني در شرايطي كه در روزهاي اخير تلاش كرده بود با سوار شدن بر موج مطالبه #اعدام_نكنيد ايرانيان براي خود اعتباري دست و پا كند، جمعه شب به يكباره با موج تند و تيز انتقادات مواجه شد تا جايي كه مجبور به ارايه توضيح به كاربران توييتر شد. توضيحي كه برمبناي آن اين شبكه تلويزيوني پخش زنده گردهمايي اين گروهك تروريستي را «وظيفه حرفهاي» خود میداند، حال آنكه بهزعم كاربران اگر اينچنين ادعاهايي مورد پذيرش قرار گيرد، #رسانهها ميتوانند به گروهكهاي تروريستی نظير القاعده، طالبان و حتي داعش نيز تريبون داده و جنايات آنان را توجيه كنند اما اين مهم درست نقطه مقابل وظيفه اجتماعی #خبرنگاران و رسانهها قرار دارد و آنان را از پوشش بيطرفانه اخبار و وقايع باز ميدارد؛ هر چند كه مشي و روش ايراناينترنشنال در همين مدت كوتاه شروع به كارش به خوبي ثابت كرده كه بیطرفی، جايي در كردار و گفتار آنان ندارد.
▫️تكرار يك فاجعه
سي و يكم شهريور ماه بود كه گروهك تروريستي و جداييطلب «الاحوازيه» به مراسم يادبود ۸ سال جنگ تحميلي در اهواز حمله كرد؛ حملهاي كه در جريان آن ۲۵ تن در شرايطی جان خود را از دست داده و به مقام شهادت دست يافتند كه نه مسلح بودند و نه آماده رزم. در جريان اين اقدام تروريستي همچنين ۶۵ تن مجروح شدند ولي در كمال ناباوري «ايراناينترنشنال» كنار برخي ديگر از رسانههاي خارج از ايران، نهتنها از اين اقدام به عنوان «حمله تروريستي» نام نبردند، بلكه اين شبكه تلويزيوني تريبون خود را در اختيار سخنگوي اين گروهك تروريستي قرار داد تا از طريق آن هم مسووليت اين اقدام را برعهده بگيرد و هم به تبليغ نوع نگاه خود بپردازد. اين اقدام و گفتوگوي رسانهاي كه خود را صداي مردم ايران میداند و وظيفهاش را نشر بيطرفانه اطلاعات اعلام ميكند، چنان با انتقاد كاربران داخل و خارج از ايران مواجه شد كه موجبات خداحافظي برخی خبرنگاران از اين شبكه را فراهم آورد. همان زمان #حميد_بعيدینژاد در قامت سفير جمهوری اسلامي در لندن به تندي از اقدام شبكه تلويزيوني «ايراناينترنشنال» انتقاد كرد و خبر از شكايت سفارت ايران از اين شبكه تلويزيوني كه مقر آن در لندن قرار دارد، به #آفكام، نهادناظر بر رسانههاي #بريتانيا داد؛ شكايتی كه البته درنهايت راه به جايي نبرد و اين نهاد ششم فروردين ماه ۹۸ شكايت ايران بابت چگونگي پوشش حمله تروريستي اهواز را رد كرد. از آن زمان به بعد، «ايراناينترنشنال» اگرچه بارها و بارها با اخبار و گزارشهاي خلاف واقع با انتقاد مقامات جمهوري اسلامي مواجه شد ولی كمتر به سراغ گروهكهاي تروريستي رفت تا اينكه غروب جمعه به صورت زنده گردهمايي «مجاهدين» (منافقين) را پوشش داد كه در سابقه خود از ترورهاي كور در خيابانهاي ايران گرفته تا همكاري با دولت بعث عراق عليه ايرانيان در جريان جنگ تحميلی را دارد. اقدامي كه با انتقاد تند و تيز بعيدينژاد نيز مواجه شد و نوشت: «شبكه سعودي «ايراناينترنشنال» با پخش گردهمايي گروه تروريستي منافقين كه قاتل دهها هزار بیگناه ايراني است، وقاحت و بيیشرفی تمام عيار خود را به نمايش گذاشت.»
▫️نه به وطنفروشی
پخش زنده اظهارات مريم رجوي، سركرده «مجاهدين» همانطور كه گفته شد با واكنش تند و تيز كاربران فارسيزبان توييتر از #اصلاحطلب و #اصولگرا گرفته تا ايرانيان خارج از مرزها مواجه شد؛ چنانكه هشتگ مريم رجوی[...]خورد كه اتفاقا درباره شيوه نگارش بخش غيرقابل ذكر آن ميان كاربران اختلافنظر وجود داشت، به هشتگ محبوب توييتر فارسي تبديل شد.
▫️روزنامه #اعتماد
گروه سياسی | چند روزی است كه اكثر كاربران فارسیزبان شبكههاي اجتماعي بهويژه توييتر كه پس از انتخابات جنجالی ۸۸ تا كنون در فيلتر روزگار میگذراند اما همزمان بهصورت روزانه بر معادلات سياست داخلي و خارجي جمهوري اسلامي اثر ميگذارد، يكي پس از ديگري به مقوله صدور و تاييد حكم اعدام براي اميرحسين مرادي، سعيد تمجيدي و محمد رجبي پرداخته و با هشتگ «اعدام نكنيد» از سيدابراهيم رييسی در قامت عالیترين مقام قضايي جمهوري اسلامي ميخواهند با استناد به ماده ۴۷۷ قانون آييندادرسی كيفری و پذيرش اعادهدادرسي، دستور توقف اجراي حكم اعدام را صادر كند؛ دستوری كه اگرچه تاكنون به صورت رسمی صادر نشده ولي باتوجه به تداوم درخواستها، اميدها براي تحقق آن افزايش يافته است. پيگيري اين مطالبه اما سبب غفلت كاربران از ديگر مسائل نشده؛ چنانكه از غروب جمعه تا غروب شنبه بسياري از آنان در صفحات #توييتر خود به تندي از تلويزيون «ايراناينترنشنال» انتقاد كردند. ماجرا از پخش زنده گردهمايي گروهك مجاهدين توسط شبكه تلويزيوني «ايراناينترنشنال» آغاز شد. اين شبكه تلويزيوني در شرايطي كه در روزهاي اخير تلاش كرده بود با سوار شدن بر موج مطالبه #اعدام_نكنيد ايرانيان براي خود اعتباري دست و پا كند، جمعه شب به يكباره با موج تند و تيز انتقادات مواجه شد تا جايي كه مجبور به ارايه توضيح به كاربران توييتر شد. توضيحي كه برمبناي آن اين شبكه تلويزيوني پخش زنده گردهمايي اين گروهك تروريستي را «وظيفه حرفهاي» خود میداند، حال آنكه بهزعم كاربران اگر اينچنين ادعاهايي مورد پذيرش قرار گيرد، #رسانهها ميتوانند به گروهكهاي تروريستی نظير القاعده، طالبان و حتي داعش نيز تريبون داده و جنايات آنان را توجيه كنند اما اين مهم درست نقطه مقابل وظيفه اجتماعی #خبرنگاران و رسانهها قرار دارد و آنان را از پوشش بيطرفانه اخبار و وقايع باز ميدارد؛ هر چند كه مشي و روش ايراناينترنشنال در همين مدت كوتاه شروع به كارش به خوبي ثابت كرده كه بیطرفی، جايي در كردار و گفتار آنان ندارد.
▫️تكرار يك فاجعه
سي و يكم شهريور ماه بود كه گروهك تروريستي و جداييطلب «الاحوازيه» به مراسم يادبود ۸ سال جنگ تحميلي در اهواز حمله كرد؛ حملهاي كه در جريان آن ۲۵ تن در شرايطی جان خود را از دست داده و به مقام شهادت دست يافتند كه نه مسلح بودند و نه آماده رزم. در جريان اين اقدام تروريستي همچنين ۶۵ تن مجروح شدند ولي در كمال ناباوري «ايراناينترنشنال» كنار برخي ديگر از رسانههاي خارج از ايران، نهتنها از اين اقدام به عنوان «حمله تروريستي» نام نبردند، بلكه اين شبكه تلويزيوني تريبون خود را در اختيار سخنگوي اين گروهك تروريستي قرار داد تا از طريق آن هم مسووليت اين اقدام را برعهده بگيرد و هم به تبليغ نوع نگاه خود بپردازد. اين اقدام و گفتوگوي رسانهاي كه خود را صداي مردم ايران میداند و وظيفهاش را نشر بيطرفانه اطلاعات اعلام ميكند، چنان با انتقاد كاربران داخل و خارج از ايران مواجه شد كه موجبات خداحافظي برخی خبرنگاران از اين شبكه را فراهم آورد. همان زمان #حميد_بعيدینژاد در قامت سفير جمهوری اسلامي در لندن به تندي از اقدام شبكه تلويزيوني «ايراناينترنشنال» انتقاد كرد و خبر از شكايت سفارت ايران از اين شبكه تلويزيوني كه مقر آن در لندن قرار دارد، به #آفكام، نهادناظر بر رسانههاي #بريتانيا داد؛ شكايتی كه البته درنهايت راه به جايي نبرد و اين نهاد ششم فروردين ماه ۹۸ شكايت ايران بابت چگونگي پوشش حمله تروريستي اهواز را رد كرد. از آن زمان به بعد، «ايراناينترنشنال» اگرچه بارها و بارها با اخبار و گزارشهاي خلاف واقع با انتقاد مقامات جمهوري اسلامي مواجه شد ولی كمتر به سراغ گروهكهاي تروريستي رفت تا اينكه غروب جمعه به صورت زنده گردهمايي «مجاهدين» (منافقين) را پوشش داد كه در سابقه خود از ترورهاي كور در خيابانهاي ايران گرفته تا همكاري با دولت بعث عراق عليه ايرانيان در جريان جنگ تحميلی را دارد. اقدامي كه با انتقاد تند و تيز بعيدينژاد نيز مواجه شد و نوشت: «شبكه سعودي «ايراناينترنشنال» با پخش گردهمايي گروه تروريستي منافقين كه قاتل دهها هزار بیگناه ايراني است، وقاحت و بيیشرفی تمام عيار خود را به نمايش گذاشت.»
▫️نه به وطنفروشی
پخش زنده اظهارات مريم رجوي، سركرده «مجاهدين» همانطور كه گفته شد با واكنش تند و تيز كاربران فارسيزبان توييتر از #اصلاحطلب و #اصولگرا گرفته تا ايرانيان خارج از مرزها مواجه شد؛ چنانكه هشتگ مريم رجوی[...]خورد كه اتفاقا درباره شيوه نگارش بخش غيرقابل ذكر آن ميان كاربران اختلافنظر وجود داشت، به هشتگ محبوب توييتر فارسي تبديل شد.
#روزنامهنگاری #ارتباطات
🔸گروههای مجازی خانوادگی؛ آسیبِ بزرگِ سپهر رسانهای ایران
▫️#پژمان_موسوی | روزنامه شرق
#شایعه، پاشنه آشیلِ اصلی سپهرِ رسانهای ایران است؛ این، نه یک ادعا یا فرضیه، که واقعیتِ این روزهای حوزه #خبر و #رسانه است. درباره ریشهها و چراییِ رواج شایعه و عوامل تقویت کنندهی آن، تا کنون بسیار گفته و نوشته شده اما نکتهای که به نظر، حلقهی مفقوده ترویج گسترده شایعه در ایران است و اتفاقا بسیار هم محدود به آن پرداخته شده، گروههای تلگرامی و واتساپی خانوادگی و دوستانه است.
با رواج گسترده #شبکههایاجتماعی و #فضای_مجازی در ایران، که به دنبال افزایش پرشمارِ گوشیهای تلفن هوشمند و تقویتِ سرعت و کیفیت اینترنت «خانگی» و «همراه» از یکسو و محدودیتِ فعالیتِ رسانههای رسمی از سوی دیگر پدید آمد، در کنار گروهها و کانالهای خبری حرفهای و نیمهحرفهای، صدها هزار گروه دوستانه و خانوادگی هم در دو محیط #واتساپ و #تلگرام به عنوان دو #رسانه و پیامرسان پر مخاطبِ ایرانی فعال شدند. کارکردِ این گروهها در ابتدا به رد و بدل کردن عکسها، فیلمها و پیامهای دوستانه و خانوادگی محدود بود اما پس از مدتی نسبتا کوتاه، کارکرد اصلی و پنهان این گروهها، یکسره به رواج شایعه، دروغ و اخبارِ غیر واقعی تغییر مسیر داد و فضای رسمی و حرفهای رسانهای در ایران را به تمامی تحت تاثیرِ تبعات منفی و مخرب خود قرار داد. نگاهی دقیق، جزیی و موشکافانه به کارکردِ گروههای دوستانه و خانوادگی در کنارِ یک مشاهدهی میدانی ساده، مویدِ این موضوع است که گروههای دوستانه و خانوادگی، بهترین بستر برای رواج دروغ و شایعه است، هر چه هم دروغ و شایعه بزرگتر، انتشار و باورپذیریاش بیشتر و گستردهتر. فرقی هم نمیکند موضوع دروغ و شایعه چه باشد، از کشف راههای درمان و کشف قریبالوقوعِ واکسن کرونا تا جدیترین مسائل ژئولوپولتیکِ خاورمیانه، همه و همه موضوعهایی است که در بستر این گروهها داغ میشود و خیلی سریع از طریقِ یک شبکه مویرگی،به صورت گسترده منتشر میشود. آنقدر هم این شایعات متنوع و زیاد است که اساسا پرداختن و نوشتن درباره آنها کاری عبث و غیر ممکن شده است چرا که تا میروی درباره یک موضوع روشنگری کنی، موضوع جدیدی مطرح میشود و طومار مسئله قدیم را در هم میپیچد و ما میمانیم و تعدادِ زیادی دروغ و شایعه که روی هم تلنبار شده و کسی را یارای نوشتن درباره همه آنها نیست.
در این وضعیت، مهمترین پرسشی که مطرح میشود این است که چه باید کرد؟مگر میشود به این همه گروه و خانواده و گروه دوستی دسترسی داشت؟ اصلا دسترسی هم اگر باشد، چطور میتوان همهی آنها را مجاب کرد که دست از شایعهپردازی بردارند و حرفهای، مسئولانه و متعهدانه عمل کنند؟ آیا این موضوع شدنی است؟ پاسخ به این پرسش یک کلمه بیش نیست: خیر! زیرا صورت مسئله اگر این باشد، البته که هر پاسخی یکسره ناامیدکننده و همراه با بنبست خواهد بود. راه ایمن، موثر، و البته مطابق با واقعیتهای امروزِ ایران، بالا بردنِ #سواد_رسانهای از یک سو و ترویج #آزادیبیان و #مطبوعات برای فعالیتِ آزادِ #روزنامهنگاران و #خبرنگاران از سوی دیگر است. سواد رسانهای اگر بالا باشد، هر شایعه و دروغی نمیتواند خود را به عنوان #خبر برای #افکار_عمومی مطرح کند و مخاطبان هر چیزی را اساسا باور نمیکنند. سواد رسانهای اگر بالا باشد، مردم، حتی #مخاطبان عام، میدانند که برای باورِ یک خبر یا رویداد، اندکی بررسی لازم است و یک شایعه و دروغ را نباید به محض دریافت، فوروارد کرد. سواد رسانهای اگر بالا باشد، مخاطبان میدانند روزنامهنگاران حرفهای، با تعهدی که به حقیقت دارند، هیچگاه اجازه نمیدهند اعتبار خود و رسانهشان مخدوش شود و از این رو همواره در ترویج راستی و حقیقت میکوشند. از سوی دیگر، رسانهها اگر آزاد باشند و خبرنگاران و روزنامهنگاران بتوانند بدون محدودیت کار حرفهای خود را انجام دهند، اساسا جایی برای شایعه و دروغ نمیماند و شایعه و دروغی هم اگر باشد، خیلی سریع عیان میشود و شایعهسازان و دروغگویان، رسوا. از همین رو، دفاع از آزادی بیان و مطبوعات، تنها راهِ مقابله با فضاسازیهای مجازی و ترویجِ گستردهی دروغ و شایعه است. موضوعی که در یک جریانِ طبیعی، میتواند سوادِ رسانهای میانگین مخاطبان را هم بالاتر ببرد و سپهرِ رسانهای ایران را از آلودگی مصون نماید.
🔸گروههای مجازی خانوادگی؛ آسیبِ بزرگِ سپهر رسانهای ایران
▫️#پژمان_موسوی | روزنامه شرق
#شایعه، پاشنه آشیلِ اصلی سپهرِ رسانهای ایران است؛ این، نه یک ادعا یا فرضیه، که واقعیتِ این روزهای حوزه #خبر و #رسانه است. درباره ریشهها و چراییِ رواج شایعه و عوامل تقویت کنندهی آن، تا کنون بسیار گفته و نوشته شده اما نکتهای که به نظر، حلقهی مفقوده ترویج گسترده شایعه در ایران است و اتفاقا بسیار هم محدود به آن پرداخته شده، گروههای تلگرامی و واتساپی خانوادگی و دوستانه است.
با رواج گسترده #شبکههایاجتماعی و #فضای_مجازی در ایران، که به دنبال افزایش پرشمارِ گوشیهای تلفن هوشمند و تقویتِ سرعت و کیفیت اینترنت «خانگی» و «همراه» از یکسو و محدودیتِ فعالیتِ رسانههای رسمی از سوی دیگر پدید آمد، در کنار گروهها و کانالهای خبری حرفهای و نیمهحرفهای، صدها هزار گروه دوستانه و خانوادگی هم در دو محیط #واتساپ و #تلگرام به عنوان دو #رسانه و پیامرسان پر مخاطبِ ایرانی فعال شدند. کارکردِ این گروهها در ابتدا به رد و بدل کردن عکسها، فیلمها و پیامهای دوستانه و خانوادگی محدود بود اما پس از مدتی نسبتا کوتاه، کارکرد اصلی و پنهان این گروهها، یکسره به رواج شایعه، دروغ و اخبارِ غیر واقعی تغییر مسیر داد و فضای رسمی و حرفهای رسانهای در ایران را به تمامی تحت تاثیرِ تبعات منفی و مخرب خود قرار داد. نگاهی دقیق، جزیی و موشکافانه به کارکردِ گروههای دوستانه و خانوادگی در کنارِ یک مشاهدهی میدانی ساده، مویدِ این موضوع است که گروههای دوستانه و خانوادگی، بهترین بستر برای رواج دروغ و شایعه است، هر چه هم دروغ و شایعه بزرگتر، انتشار و باورپذیریاش بیشتر و گستردهتر. فرقی هم نمیکند موضوع دروغ و شایعه چه باشد، از کشف راههای درمان و کشف قریبالوقوعِ واکسن کرونا تا جدیترین مسائل ژئولوپولتیکِ خاورمیانه، همه و همه موضوعهایی است که در بستر این گروهها داغ میشود و خیلی سریع از طریقِ یک شبکه مویرگی،به صورت گسترده منتشر میشود. آنقدر هم این شایعات متنوع و زیاد است که اساسا پرداختن و نوشتن درباره آنها کاری عبث و غیر ممکن شده است چرا که تا میروی درباره یک موضوع روشنگری کنی، موضوع جدیدی مطرح میشود و طومار مسئله قدیم را در هم میپیچد و ما میمانیم و تعدادِ زیادی دروغ و شایعه که روی هم تلنبار شده و کسی را یارای نوشتن درباره همه آنها نیست.
در این وضعیت، مهمترین پرسشی که مطرح میشود این است که چه باید کرد؟مگر میشود به این همه گروه و خانواده و گروه دوستی دسترسی داشت؟ اصلا دسترسی هم اگر باشد، چطور میتوان همهی آنها را مجاب کرد که دست از شایعهپردازی بردارند و حرفهای، مسئولانه و متعهدانه عمل کنند؟ آیا این موضوع شدنی است؟ پاسخ به این پرسش یک کلمه بیش نیست: خیر! زیرا صورت مسئله اگر این باشد، البته که هر پاسخی یکسره ناامیدکننده و همراه با بنبست خواهد بود. راه ایمن، موثر، و البته مطابق با واقعیتهای امروزِ ایران، بالا بردنِ #سواد_رسانهای از یک سو و ترویج #آزادیبیان و #مطبوعات برای فعالیتِ آزادِ #روزنامهنگاران و #خبرنگاران از سوی دیگر است. سواد رسانهای اگر بالا باشد، هر شایعه و دروغی نمیتواند خود را به عنوان #خبر برای #افکار_عمومی مطرح کند و مخاطبان هر چیزی را اساسا باور نمیکنند. سواد رسانهای اگر بالا باشد، مردم، حتی #مخاطبان عام، میدانند که برای باورِ یک خبر یا رویداد، اندکی بررسی لازم است و یک شایعه و دروغ را نباید به محض دریافت، فوروارد کرد. سواد رسانهای اگر بالا باشد، مخاطبان میدانند روزنامهنگاران حرفهای، با تعهدی که به حقیقت دارند، هیچگاه اجازه نمیدهند اعتبار خود و رسانهشان مخدوش شود و از این رو همواره در ترویج راستی و حقیقت میکوشند. از سوی دیگر، رسانهها اگر آزاد باشند و خبرنگاران و روزنامهنگاران بتوانند بدون محدودیت کار حرفهای خود را انجام دهند، اساسا جایی برای شایعه و دروغ نمیماند و شایعه و دروغی هم اگر باشد، خیلی سریع عیان میشود و شایعهسازان و دروغگویان، رسوا. از همین رو، دفاع از آزادی بیان و مطبوعات، تنها راهِ مقابله با فضاسازیهای مجازی و ترویجِ گستردهی دروغ و شایعه است. موضوعی که در یک جریانِ طبیعی، میتواند سوادِ رسانهای میانگین مخاطبان را هم بالاتر ببرد و سپهرِ رسانهای ایران را از آلودگی مصون نماید.
#روزنامهنگاری
🔸لایحه امنیت جامع فرانسه و حقوق روزنامهنگاران و شهروندان
لایحه #امنیت_جامع سه شنبه ۲۴ نوامبر (۴ آذر) با اکثریت قاطع در مجلس ملی #فرانسه تصویب شد.
در حالی که برخی از نمایندگان عضو «جمهوری به پیش»، حزب میانهرو حاکم پیش از این گفته بودند به این لایحه رأی منفی میدهند، اما پیشنهاد دولت در نهایت با نظر موافق ۳۸۸ نماینده در برابر تنها ۱۰۴ رأی مخالف در مرحله پارلمانی پذیرفته شد.
مهمترین بخش این قانون درباره #همرسان کردن تصاویر مأموران پلیس است. بر پایه یکی از مواد این قانون، پخش تصویر مأمور پلیس اگر به قصد آسیب رساندن به او انجام گیرد، جرم انگاشته شده و عامل این اقدام به زندان تا یک سال و جریمه نقدی تا ۴۵ هزار یورو محکوم میشود.
این قانون تاکنون انتقادهای زیادی را در فرانسه برانگیخته است. منتقدان این قانون میگویند که چنین قانونی محدود کننده #آزادیهای_شهروندان و به ویژه مخل کار #خبرنگاران خواهد بود. فعالان حقوق شهروندی و #روزنامهنگاران فرانسه در روزهای اخیر اعتراضاتی را علیه این قانون در پاریس و بیش از ۲۰ شهر دیگر برپا کردهاند.
مخالفان بر این باورند که این لایحه که به دست دو نماینده از حزب «جمهوری به پیش» تهیه شده، #آزادی_روزنامهنگاران برای تهیه گزارش در مورد رویدادهای عمومی را نقض میکند و مأموران پلیس را در صورت اِعمال خشونت به ویژه هنگام بازداشت متهمان، از پاسخگویی و قبول مسئولیت رفتار خشن خود، بری میسازد.
اکثریت کرسیهای مجلس ملی فرانسه در اختیار نمایندگان نزدیک به #امانوئل_مکرون، رئیس جمهوری است.
دولت در لایحه خود در قسمت مربوط به جرمانگاری پخش تصویر مأموران پلیس، جملهای را هم با این مضمون اضافه کرده که این قانون «نافی حق اطلاعرسانی نیست».
رأی آوردن قانون امنیت جامع مرحله آخر تصویب آن نیست و قرار است نمایندگان مجلس سنا در ماه ژانویه درباره تصویب نهایی آن تصمیم بگیرند.
🔸لایحه امنیت جامع فرانسه و حقوق روزنامهنگاران و شهروندان
لایحه #امنیت_جامع سه شنبه ۲۴ نوامبر (۴ آذر) با اکثریت قاطع در مجلس ملی #فرانسه تصویب شد.
در حالی که برخی از نمایندگان عضو «جمهوری به پیش»، حزب میانهرو حاکم پیش از این گفته بودند به این لایحه رأی منفی میدهند، اما پیشنهاد دولت در نهایت با نظر موافق ۳۸۸ نماینده در برابر تنها ۱۰۴ رأی مخالف در مرحله پارلمانی پذیرفته شد.
مهمترین بخش این قانون درباره #همرسان کردن تصاویر مأموران پلیس است. بر پایه یکی از مواد این قانون، پخش تصویر مأمور پلیس اگر به قصد آسیب رساندن به او انجام گیرد، جرم انگاشته شده و عامل این اقدام به زندان تا یک سال و جریمه نقدی تا ۴۵ هزار یورو محکوم میشود.
این قانون تاکنون انتقادهای زیادی را در فرانسه برانگیخته است. منتقدان این قانون میگویند که چنین قانونی محدود کننده #آزادیهای_شهروندان و به ویژه مخل کار #خبرنگاران خواهد بود. فعالان حقوق شهروندی و #روزنامهنگاران فرانسه در روزهای اخیر اعتراضاتی را علیه این قانون در پاریس و بیش از ۲۰ شهر دیگر برپا کردهاند.
مخالفان بر این باورند که این لایحه که به دست دو نماینده از حزب «جمهوری به پیش» تهیه شده، #آزادی_روزنامهنگاران برای تهیه گزارش در مورد رویدادهای عمومی را نقض میکند و مأموران پلیس را در صورت اِعمال خشونت به ویژه هنگام بازداشت متهمان، از پاسخگویی و قبول مسئولیت رفتار خشن خود، بری میسازد.
اکثریت کرسیهای مجلس ملی فرانسه در اختیار نمایندگان نزدیک به #امانوئل_مکرون، رئیس جمهوری است.
دولت در لایحه خود در قسمت مربوط به جرمانگاری پخش تصویر مأموران پلیس، جملهای را هم با این مضمون اضافه کرده که این قانون «نافی حق اطلاعرسانی نیست».
رأی آوردن قانون امنیت جامع مرحله آخر تصویب آن نیست و قرار است نمایندگان مجلس سنا در ماه ژانویه درباره تصویب نهایی آن تصمیم بگیرند.
#متدولوژی #روزنامهنگاری
🔸روزنامهنگاری و نظرسنجی
نظرسنجیهای افكار عمومی جزو لاینفك پوشش خبری هستند و از ارزش خبری بالایی برخوردارند. نتشار یافتههای یک #نظرسنجی غیرحرفهای، تفسیر بیش از حد یا گمراهکننده از یافتههای نظرسنجی و مستندات ضعیف نظرسنجیها از جمله مشکلات هستند. نحوۀ گزارشدهی #خبرنگاران از نظرسنجیها باید دقیق و محکم باشد. نویسندگان کتاب اصول تشخیص نظرسنجیهای معتبر، بیست پرسش را جهت شناخت نظرسنجی علمی از غیرعلمی و یا شبهعلمی، مطرح و درمورد ابعاد و تفهیم آن از جمله نتایج و شیوههای عملکرد مجریان نظرسنجی، اعم از ساختار و نحوۀ سؤالات تا زمان و مکان پرسشگری و مباحث جانبی، توضیحاتی دادهاند. این پرسشها موارد زیر را شامل میشود:
١. چه کسی نظرسنجی را انجام داده است؟
٢. چه کسی هزینۀ نظرسنجی را پرداخت کرده و چرا انجام شده است؟
٣. چند نفر برای نظرسنجی مصاحبه شدند؟
۴. پاسخگویان چگونه انتخاب شدهاند؟
۵. پاسخگویان از کدام منطقه (ملت، ایالت یا منطقه) یا کدام گروه (معلمان، حقوقدانان، رأیدهندگان دموکرات و غیره) انتخاب شدهاند؟
۶. آیا نتایج براساس پاسخهای کلیۀ افرادِ مصاحبهشده است؟
٧. چه کسی باید مصاحبه میشد و نشد؟ آیا نرخ پاسخ اهمیت دارد؟
٨. نظرسنجی چه زمانی انجام شده است؟
٩. مصاحبهها چگونه انجام شده است؟
١٠. نظرسنجی در اینترنت یا شبکۀ جهانی وب چیست؟
١١. منظور از خطای نمونهگیری برای نتایج نظرسنجی چیست؟
١٢. چه کسی مقدم است؟
١٣. چه عواملی دیگری میتوانند نتایج نظرسنجی را منحرف کنند؟
١۴. چه سؤالاتی مطرح شده است؟
١۵. سؤالات به چه ترتیب مطرح شده است؟
١۶. نظرسنجی القایی چیست؟
١٧. چه نظرسنجی دیگری با این موضوع انجام شده است؟ آیا همین حرفها را میزنند؟ اگر آنها متفاوت هستند، چرا متفاوت هستند؟
١٨. رأیپرسی چیست؟
١٩. چه چیز دیگری لازم است در گزارش نظرسنجی درج شود؟
٢٠. حالا که تمام سؤالات را مطرح کردهایم و جوابها به نظر خوب میرسند، آیا باید نتایج را گزارش کنیم؟
🔸روزنامهنگاری و نظرسنجی
نظرسنجیهای افكار عمومی جزو لاینفك پوشش خبری هستند و از ارزش خبری بالایی برخوردارند. نتشار یافتههای یک #نظرسنجی غیرحرفهای، تفسیر بیش از حد یا گمراهکننده از یافتههای نظرسنجی و مستندات ضعیف نظرسنجیها از جمله مشکلات هستند. نحوۀ گزارشدهی #خبرنگاران از نظرسنجیها باید دقیق و محکم باشد. نویسندگان کتاب اصول تشخیص نظرسنجیهای معتبر، بیست پرسش را جهت شناخت نظرسنجی علمی از غیرعلمی و یا شبهعلمی، مطرح و درمورد ابعاد و تفهیم آن از جمله نتایج و شیوههای عملکرد مجریان نظرسنجی، اعم از ساختار و نحوۀ سؤالات تا زمان و مکان پرسشگری و مباحث جانبی، توضیحاتی دادهاند. این پرسشها موارد زیر را شامل میشود:
١. چه کسی نظرسنجی را انجام داده است؟
٢. چه کسی هزینۀ نظرسنجی را پرداخت کرده و چرا انجام شده است؟
٣. چند نفر برای نظرسنجی مصاحبه شدند؟
۴. پاسخگویان چگونه انتخاب شدهاند؟
۵. پاسخگویان از کدام منطقه (ملت، ایالت یا منطقه) یا کدام گروه (معلمان، حقوقدانان، رأیدهندگان دموکرات و غیره) انتخاب شدهاند؟
۶. آیا نتایج براساس پاسخهای کلیۀ افرادِ مصاحبهشده است؟
٧. چه کسی باید مصاحبه میشد و نشد؟ آیا نرخ پاسخ اهمیت دارد؟
٨. نظرسنجی چه زمانی انجام شده است؟
٩. مصاحبهها چگونه انجام شده است؟
١٠. نظرسنجی در اینترنت یا شبکۀ جهانی وب چیست؟
١١. منظور از خطای نمونهگیری برای نتایج نظرسنجی چیست؟
١٢. چه کسی مقدم است؟
١٣. چه عواملی دیگری میتوانند نتایج نظرسنجی را منحرف کنند؟
١۴. چه سؤالاتی مطرح شده است؟
١۵. سؤالات به چه ترتیب مطرح شده است؟
١۶. نظرسنجی القایی چیست؟
١٧. چه نظرسنجی دیگری با این موضوع انجام شده است؟ آیا همین حرفها را میزنند؟ اگر آنها متفاوت هستند، چرا متفاوت هستند؟
١٨. رأیپرسی چیست؟
١٩. چه چیز دیگری لازم است در گزارش نظرسنجی درج شود؟
٢٠. حالا که تمام سؤالات را مطرح کردهایم و جوابها به نظر خوب میرسند، آیا باید نتایج را گزارش کنیم؟
#کرونا 🔸خبرنگاران واکسن دریافت میکنند
با اعلام معاونت امور مطبوعاتی، مدیران مسئول باید مشخصات #خبرنگاران رسانههای خود را جهت واکسیناسیون ثبت کنند
با اعلام معاونت امور مطبوعاتی، مدیران مسئول باید مشخصات #خبرنگاران رسانههای خود را جهت واکسیناسیون ثبت کنند
🔸پرونده واژگونی اتوبوس خبرنگاران، مجدانه در حال پیگیری است
#محمد_خدادی معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: این معاونت، قوه قضاییه و نیروی انتظامی به شکل مستمر و پیگیر در حال طی کردن مسیر حقوقی پرونده واژگونی خودروی #خبرنگاران هستند و چون این مهم امری حقوقی است نیازمند طی کردن مسیر اصولی خود از مجاری قانونی و قضایی است.
به گزارش ایرنا، ۲۵ نفر از خبرنگاران رسانههای کشور صبح چهارشنبه (۲ تیرماه ۱۴۰۰) برای بازدید از طرحهای ستاد احیای دریاچه ارومیه عازم پیرانشهر شدند که عصر همان روز پس از بازدید از تونل در حال احداث انتقال آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه در شهرستان نقده، اتوبوس حامل آنان در مسیر بازگشت در ۱۵ کیلومتری این شهرستان در منطقه بیگم قلعه پیرانشهر دچار نقص فنی و در نهایت واژگونی شد.
www.irna.ir/news/84387486/
#محمد_خدادی معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: این معاونت، قوه قضاییه و نیروی انتظامی به شکل مستمر و پیگیر در حال طی کردن مسیر حقوقی پرونده واژگونی خودروی #خبرنگاران هستند و چون این مهم امری حقوقی است نیازمند طی کردن مسیر اصولی خود از مجاری قانونی و قضایی است.
به گزارش ایرنا، ۲۵ نفر از خبرنگاران رسانههای کشور صبح چهارشنبه (۲ تیرماه ۱۴۰۰) برای بازدید از طرحهای ستاد احیای دریاچه ارومیه عازم پیرانشهر شدند که عصر همان روز پس از بازدید از تونل در حال احداث انتقال آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه در شهرستان نقده، اتوبوس حامل آنان در مسیر بازگشت در ۱۵ کیلومتری این شهرستان در منطقه بیگم قلعه پیرانشهر دچار نقص فنی و در نهایت واژگونی شد.
www.irna.ir/news/84387486/
ایرنا
پرونده واژگونی اتوبوس خبرنگاران، مجدانه در حال پیگیری است
تهران- ایرنا- معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: این معاونت، قوه قضاییه و نیروی انتظامی به شکل مستمر و پیگیر در حال طی کردن مسیر حقوقی پرونده واژگونی خودروی خبرنگاران هستند و چون این مهم امری حقوقی است نیازمند طی کردن مسیر اصولی خود از مجاری قانونی…
#روزنامهنگاری🔸صاحبان رسانه موظفند خبرنگاران را بیمه کنند
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی، اطلاعیه اخیر معاونت مطبوعاتی مبنی بر الزام رسانهها برای دریافت کد کارگاهی را در راستای اجرای ماده ۴۶ قانون مطبوعات به منظور حمایت از خبرنگاران و دیگر فعالان رسانهای عنوان کرد. به گزارش ایرنا از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، #ایمان_شمسایی مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اقدام معاونت مطبوعاتی برای ساماندهی وضعیت #رسانهها گفت: بر اساس ماده ۴۶ قانون مطبوعات مصوب مجلس شورای اسلامی صاحب امتیاز موظف است #خبرنگاران و دستاندرکاران رسانهاش را بیمه کند تا اگر به هر دلیلی رسانه تعطیل شد خبرنگاران بتوانند از حقوق قانونی خود بهرهمند شوند.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی، اطلاعیه اخیر معاونت مطبوعاتی مبنی بر الزام رسانهها برای دریافت کد کارگاهی را در راستای اجرای ماده ۴۶ قانون مطبوعات به منظور حمایت از خبرنگاران و دیگر فعالان رسانهای عنوان کرد. به گزارش ایرنا از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، #ایمان_شمسایی مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اقدام معاونت مطبوعاتی برای ساماندهی وضعیت #رسانهها گفت: بر اساس ماده ۴۶ قانون مطبوعات مصوب مجلس شورای اسلامی صاحب امتیاز موظف است #خبرنگاران و دستاندرکاران رسانهاش را بیمه کند تا اگر به هر دلیلی رسانه تعطیل شد خبرنگاران بتوانند از حقوق قانونی خود بهرهمند شوند.