🔸روزنامه‌نگاری ایرانی یک مربع و یک کمیسیون
▫️#یونس_شکرخواه
می‌شود به فضای رسانه‌ای در هر جای جهان از چند زاویه نگریست:
۱) وضعیت مقررات و قوانین حاکم بر فضای رسانه‌ها؛
۲) وضعیت میثاق‌ها و مقررات درون رسانه‌ها؛
۳) وضعیت حرفه‌ای دست‌اندرکاران درون رسانه‌ها؛
۴) وضعیت نهاد‌های صنفی رسانه‌ها.
فضای رسانه‌ای چاپی ایران نیز از این چارچوب خارج نیست. می‌کوشم به اصلی‌ترین مسائل مطرح در این ۴ عرصه بزرگ به‌گونه‌ای فهرست‌وار اشاره کنم. من طرح این مسائل را صرفا یک پیش‌درآمد می‌دانم برای آنچه در پایان به‌عنوان پیشنهاد ارائه خواهم داد.
▫️قوانین متعددی درباره #مطبوعات به‌نگارش در آمده است. حقوقدانان می‌دانند که طی بیش از صد سال قانون‌گذاری چه مواردی در این زمینه تدوین شده است. راه دور نرویم؛ متن کامل قانون‌های مطبوعات، لایحه‌ها، طرح‌ها، آیین‌نامه‌ها، تصویب‌نامه‌ها و استفساریه‌های مهم از آغاز تا امروز و در کتاب ارزشمند #سیدفرید_قاسمی با عنوان «مجموعه قوانین مطبوعاتی ایران» وجود دارد. تکالیف #روزنامه‌نگاران و حقوق آنان از چه شرایطی برخوردار است؟ این مجموعه قوانین کافی و پاسخ‌گوست؟ به‌نظر می‌رسد در همان نگاه اول، تکلیف‌ها بر حق‌ها سنگینی می‌کند. در همین راستا باید پرسید چه کارهایی در این زمینه باید صورت گیرد؟
▫️میثاق هر رسانه‌ای می‌تواند میثاق بانیان و مؤسسان آن باشد و در فضایی دموکراتیک‌تر، بانیان رسانه و بدنه تحریریه می‌توانند بر پایه یک میثاق مشترک کار خود را آغاز کنند، اما رگه اصلی میثاق‌های اکثر سازمان‌های رسانه‌ای ایران را عمدتا سازمان‌های راه‌انداز آنها تعیین کرده‌اند و خواهند کرد؛ همشهری (شهرداری)، جام‌جم (صداوسیما)، ایران (دولت)، کیهان و اطلاعات (نظام)، شهروند (هلال‌احمر) و... در بخش خصوصی نیز رگه اصلی هر میثاقی تابعی از میثاق‌های استقلال مدیران‌مسئول یا میزان دوری و نزدیکی آنان به کانون‌های قدرت و ثروت است. چه مواردی در این زمینه باید بررسی و دگرگون شود؟
▫️وضعیت حرفه‌ای درون رسانه‌ها از چه قرار است؟ در نگاه اولیه می‌توان گفت که سیاسی‌های ستون‌نویس به درون تحریریه‌ها آمده‌اند. نسل جوان هم علی‌رغم کم‌تجربگی بر فضای تحریریه‌ها غلبه یافته‌اند. تجربه دار‌های حرفه‌ای تقریبا دیگر نقشی در تحریریه‌ها ندارند و از تای اول صفحات اول نیز می‌توان به‌روشنی دریافت که شبه‌خبر‌ها و خبرهای رسمی تا حد زیاد جای خبرهای روندی را گرفته‌اند. دریغ از خبر و گزارش تولیدی و...! رقابت با رسانه‌های جدید هم به‌کنار. سانسور چقدر فرارسانه‌ای و چقدر درون‌رسانه‌ای است؟ آنچه هنوز به‌طرزی آشکار برقرار است، کماکان همان فرمان ایست روزنامه‌ها به جهان است که سالی دوسه هفته نوروز‌ها به‌گوش می‌رسد. چه کارهایی در این زمینه‌ها باید صورت گیرد؟
▫️چندین و چند نهاد صنفی از دیرباز در پهنه روزنامه‌نگاری ایران ظهور یافته‌اند که بعضی شبیه باشگاه دوستان قدیمی شده‌اند و حتی یک‌بار در یکی از فراگیرترین آنها در کمال تعجب، مدیران‌مسئول روزنامه‌ها بانی مجلس روزنامه‌نگاران شدند، بی‌توجه به بدیهی‌ترین اصل روزنامه‌نگاری که آنکه قدرت استخدام و اخراج دارد، روزنامه‌نگار نیست. همین حالا هم نهاد‌های صنفی با کمال تأسف حتی از سوی خود روزنامه‌نگاران هم تحت فشار قرار می‌گیرند. بافت و ساخت این نهاد‌ها هم مسئله مهمی برای روزنامه‌نگاری ایران است. کارکرد این نهاد‌ها چیست و از چه قراراست؛ لابیگر یا خلاق؟ مسئله‌گرا یا رویدادزده؟
▫️من صرفا برای نمونه به چند مسئله در ۴ سطح فوق در روزنامه‌نگاری ایران اشاره کردم. این مسائل در صورت پژوهش دقیق تبدیل به یک فهرست بلند خواهد شد. شاید هیچ‌گاه زمان برای تشکیل یک کمیسیون فراگیر برای آسیب شناسی عمیق و ارائه راه‌حل به روزنامه‌نگاری ایرانی، این همه ضرورت نداشته است. #روزنامه‌نگاری_ایرانی می‌تواند تصویر تمام‌قد خود را در آیینه یافته‌های چنین کمیسیونی که حتما باید مرکب از حرفه‌ای‌ها و متخصصان بین‌رشته‌ای باشد، به‌وضوح ببیند. وقت آن است که نهاد صنفی روزنامه‌نگاران آستین بالا زند و چنین کمیسیونی را تشکیل دهد. تشکیل چنین کمیسیونی، صرفا یک پیشنهاد نیست؛ ضرورتی تاریخی در برابر این حرفه است.
▫️#یونس_شکرخواه
می‌شود به فضای رسانه‌ای در هر جای جهان از چند زاویه نگریست:
۱) وضعیت مقررات و قوانین حاکم بر فضای رسانه‌ها؛
۲) وضعیت میثاق‌ها و مقررات درون رسانه‌ها؛
۳) وضعیت حرفه‌ای دست‌اندرکاران درون رسانه‌ها؛
۴) وضعیت نهاد‌های صنفی رسانه‌ها.
فضای رسانه‌ای چاپی ایران نیز از این چارچوب خارج نیست. می‌کوشم به اصلی‌ترین مسائل مطرح در این ۴ عرصه بزرگ به‌گونه‌ای فهرست‌وار اشاره کنم. من طرح این مسائل را صرفا یک پیش‌درآمد می‌دانم برای آنچه در پایان به‌عنوان پیشنهاد ارائه خواهم داد.
▫️قوانین متعددی درباره #مطبوعات به‌نگارش در آمده است. حقوقدانان می‌دانند که طی بیش از صد سال قانون‌گذاری چه مواردی در این زمینه تدوین شده است. راه دور نرویم؛ متن کامل قانون‌های مطبوعات، لایحه‌ها، طرح‌ها، آیین‌نامه‌ها، تصویب‌نامه‌ها و استفساریه‌های مهم از آغاز تا امروز و در کتاب ارزشمند #سیدفرید_قاسمی با عنوان «مجموعه قوانین مطبوعاتی ایران» وجود دارد. تکالیف #روزنامه‌نگاران و حقوق آنان از چه شرایطی برخوردار است؟ این مجموعه قوانین کافی و پاسخ‌گوست؟ به‌نظر می‌رسد در همان نگاه اول، تکلیف‌ها بر حق‌ها سنگینی می‌کند. در همین راستا باید پرسید چه کارهایی در این زمینه باید صورت گیرد؟
▫️میثاق هر رسانه‌ای می‌تواند میثاق بانیان و مؤسسان آن باشد و در فضایی دموکراتیک‌تر، بانیان رسانه و بدنه تحریریه می‌توانند بر پایه یک میثاق مشترک کار خود را آغاز کنند، اما رگه اصلی میثاق‌های اکثر سازمان‌های رسانه‌ای ایران را عمدتا سازمان‌های راه‌انداز آنها تعیین کرده‌اند و خواهند کرد؛ همشهری (شهرداری)، جام‌جم (صداوسیما)، ایران (دولت)، کیهان و اطلاعات (نظام)، شهروند (هلال‌احمر) و... در بخش خصوصی نیز رگه اصلی هر میثاقی تابعی از میثاق‌های استقلال مدیران‌مسئول یا میزان دوری و نزدیکی آنان به کانون‌های قدرت و ثروت است. چه مواردی در این زمینه باید بررسی و دگرگون شود؟
▫️وضعیت حرفه‌ای درون رسانه‌ها از چه قرار است؟ در نگاه اولیه می‌توان گفت که سیاسی‌های ستون‌نویس به درون تحریریه‌ها آمده‌اند. نسل جوان هم علی‌رغم کم‌تجربگی بر فضای تحریریه‌ها غلبه یافته‌اند. تجربه دار‌های حرفه‌ای تقریبا دیگر نقشی در تحریریه‌ها ندارند و از تای اول صفحات اول نیز می‌توان به‌روشنی دریافت که شبه‌خبر‌ها و خبرهای رسمی تا حد زیاد جای خبرهای روندی را گرفته‌اند. دریغ از خبر و گزارش تولیدی و...! رقابت با رسانه‌های جدید هم به‌کنار. سانسور چقدر فرارسانه‌ای و چقدر درون‌رسانه‌ای است؟ آنچه هنوز به‌طرزی آشکار برقرار است، کماکان همان فرمان ایست روزنامه‌ها به جهان است که سالی دوسه هفته نوروز‌ها به‌گوش می‌رسد. چه کارهایی در این زمینه‌ها باید صورت گیرد؟
▫️چندین و چند نهاد صنفی از دیرباز در پهنه روزنامه‌نگاری ایران ظهور یافته‌اند که بعضی شبیه باشگاه دوستان قدیمی شده‌اند و حتی یک‌بار در یکی از فراگیرترین آنها در کمال تعجب، مدیران‌مسئول روزنامه‌ها بانی مجلس روزنامه‌نگاران شدند، بی‌توجه به بدیهی‌ترین اصل روزنامه‌نگاری که آنکه قدرت استخدام و اخراج دارد، روزنامه‌نگار نیست. همین حالا هم نهاد‌های صنفی با کمال تأسف حتی از سوی خود روزنامه‌نگاران هم تحت فشار قرار می‌گیرند. بافت و ساخت این نهاد‌ها هم مسئله مهمی برای روزنامه‌نگاری ایران است. کارکرد این نهاد‌ها چیست و از چه قراراست؛ لابیگر یا خلاق؟ مسئله‌گرا یا رویدادزده؟
▫️من صرفا برای نمونه به چند مسئله در ۴ سطح فوق در روزنامه‌نگاری ایران اشاره کردم. این مسائل در صورت پژوهش دقیق تبدیل به یک فهرست بلند خواهد شد. شاید هیچ‌گاه زمان برای تشکیل یک کمیسیون فراگیر برای آسیب شناسی عمیق و ارائه راه‌حل به روزنامه‌نگاری ایرانی، این همه ضرورت نداشته است. #روزنامه‌نگاری_ایرانی می‌تواند تصویر تمام‌قد خود را در آیینه یافته‌های چنین کمیسیونی که حتما باید مرکب از حرفه‌ای‌ها و متخصصان بین‌رشته‌ای باشد، به‌وضوح ببیند. وقت آن است که نهاد صنفی روزنامه‌نگاران آستین بالا زند و چنین کمیسیونی را تشکیل دهد. تشکیل چنین کمیسیونی، صرفا یک پیشنهاد نیست؛ ضرورتی تاریخی در برابر این حرفه است.
🔸کمیسیون یونس
▫️#قادر_باستانی. پژوهشگر رسانه و ارتباطات
🔻وضعیت #مطبوعات و اهالی #رسانه، روزبه‌روز بغرنج‌تر می‌شود. در تاریخ #روزنامه‌نگاری کشورمان، هیچ‌گاه چنین استیصال عمومی دیده نشده بود. این شرایط ناگوار، می‌طلبد با همفکری و چاره‌اندیشی، گره از کار فروبسته موجود، به‌نوعی گشوده شود.
#یونس_شکرخواه، پدر روزنامه‌نگاری نوین ایران، پیشنهاد کرده است کمیسیون فراگیری، مرکب از حرفه‌ای‌ها و متخصصان بین‌رشته‌ای، برای آسیب‌شناسی عمیق و ارائه راه‌حل به روزنامه‌نگاری ایرانی و معضلات فزاینده رسانه‌های چاپی ایران، توسط #انجمن_صنفی_روزنامه‌نگاران تشکیل شود. انجمن صنفی، تاکنون عملکرد کم‌حاشیه، دلسوزانه و منصفانه‌ای از خود برجای گذاشته و بهتر است در اسرع وقت برای تشکیل این کمیسیون، پا پیش بگذارد.
اواخر دهه هفتاد میلادی، زمانی بود که سلطه شدید غول‌های خبری دنیا مثل آسوشیتدپرس، یونایتدپرس، رویترز و فرانس‌پرس بر فضای رسانه‌ای دنیا، عرصه را بر کشورهای مستقل تنگ کرده بود. هر چه خبر پیشرفت و توسعه و ابداع و نوآوری بود، مال غرب بود و هرچه خبر بدبختی، مرض، جنگ و خونریزی بود، به ملت‌های جهان سوم برمی‌گشت. در آن زمان، سران کشورهای جنبش عدم تعهد، مجموعه فعالیت‌هایی را برای شکستن انحصار امپریالیسم خبری انجام دادند. از جمله سازمان یونسکو که اشخاص اندیشمند و آزاده‌ای، در صدر آن قرار داشتند، کمیسیونی به سرپرستی شان مک براید، تعیین کردند تا بررسی همه‌جانبه‌ای با کمک دانشمندان این عرصه انجام دهد و نتیجه‌اش را به #یونسکو ارائه کند.
خدا رحمت کند، استاد عزیزمان دکتر #کاظم_معتمدنژاد را که وقتی سر کلاس از نتایج کمیسیون #مک_براید صحبت می‌کرد، چشمانش از شدت شوق، برق می‌زد و با حرارت و شمرده و بی‌وقفه، از اثرات بزرگ جهانی گزارش این کمیسیون می‌گفت و دعوت می‌کرد، دانشجویان حتما ترجمه فارسی گزارش مک براید را که انتشارات سروش در سال ۱۳۶۹ در کتابی با عنوان «یک جهان، چندین صدا»، با ترجمه ایرج پاد منتشر کرده بود، مطالعه دقیق کنند. دكتر معتمدنژاد، از فعالیت‌ها و اقدامات یونسكو و به‌ویژه گزارش كمیسیون مك براید، به‌عنوان «بهترین نمونه همكاری و همبستگی جهانی» برای ایجاد تعادل بیشتر در جریان اطلاعات جهانی، بهبود ساختارهای ارتباطی و پیشبرد سیاست‌های ملی یاد می‌كرد.
مک براید در دسامبر۱۹۷۷، مطالعه درباره مسائل #ارتباطات و مقابله با عدم تقابل بین‌المللی اطلاعات و نابرابری جهانی ارتباطات را آغاز و در گزارش نهایی خود اعلام کرد که۸۰ درصد خبرهای بین‌المللی، ازطریق خبرگزاری‌های بزرگ جهان مخابره می‌شود، آن هم به چندین زبان و تنها ۱۰ تا ۳۰ درصد از خبرهای این خبرگزاری‌ها، به كشورهای در‌حال‌‌توسعه اختصاص دارد. نشست‌ها و اجلاسیه‌های متعددی برگزار و تصمیمات متعددی نیز اتخاذ شده است اما نفوذ و سلطه خبرگزاری‌های بزرگ همچنان ادامه دارد. گزارش مک براید، تحول عمده‌ای در جریان بین‌المللی اخبار ایجاد کرد. خطر آن روز، انحصار غول‌های خبری بود و مشکل امروز، خطر فروپاشی رسانه‌های چاپی است.
یونس شکرخواه، مدیر گروه ارتباطات و رسانه کمیسیون ملی یونسکو که اکنون ضرورت تشکیل کمیسیونی برای معضلات امروز روزنامه‌نگاری ایرانی مطرح کرده، خود صالح‌ترین شخص برای محوریت آن است. او خالق جام‌جم آنلاین بود و همشهری‌آنلاین را ایجاد و سال‌ها اداره کرد. ضمن اینکه سال‌های متمادی دبیر سرویس خارجی روزنامه کیهان بود و در کسوت خبرنگاری، بهترین گزارش‌های خبری را از سفرهای خارجی برجای نهاد. یونس، اکنون استاد ارتباطات و روزنامه‌نگاری در دانشگاه تهران است و شخصیت همه‌جانبه این عالم فرزانه، جای تردید نمی‌گذارد که در رأس کمیسیون پیشنهادی خود قرار گیرد.
شکرخواه در تحلیل ضرورت تشکیل کمیسیون، موضوع را از چهار زاویه مختلف طرح کرده است:
▫️منظر اول، در خصوص مقررات و قوانین حاکم بر فضای رسانه‌ها، تکالیف روزنامه‌نگاران و حقوق آنان است که تکلیف‌ها بر حق‌ها سنگینی می‌کند. حال سؤال این است که در این زمینه چه کارهایی باید صورت گیرد؟
▫️منظر دوم، وضعیت میثاق‌ها و مقررات درون رسانه‌هاست. از دید شکرخواه، میثاق هر رسانه‌ای می‌تواند میثاق بانیان و مؤسسان آن باشد و در فضای دموکراتیک‌تر، بانیان رسانه و بدنه تحریریه، می‌تواند برپایه یک میثاق مشترک، کار خود را آغاز کنند، اما رگه اصلی میثاق‌های اکثر سازمان‌های رسانه‌ای ایران را عمدتا سازمان‌های راه‌انداز آنها تعیین کرده‌اند و خواهند کرد؛ همشهری (شهرداری)، جام‌جم (صداوسیما)، ایران (دولت)، کیهان و اطلاعات (حاكمیت)، شهروند (هلال احمر) و نظایر آن. در بخش خصوصی نیز رگه اصلی هر میثاقی، استقلال مدیران مسئول و میزان دوری و نزدیکی آنها به کانون‌های قدرت و ثروت است. چه مواردی در این زمینه باید بررسی و دگرگون شود؟
▫️#قادر_باستانی. پژوهشگر رسانه و ارتباطات
🔻وضعیت #مطبوعات و اهالی #رسانه، روزبه‌روز بغرنج‌تر می‌شود. در تاریخ #روزنامه‌نگاری کشورمان، هیچ‌گاه چنین استیصال عمومی دیده نشده بود. این شرایط ناگوار، می‌طلبد با همفکری و چاره‌اندیشی، گره از کار فروبسته موجود، به‌نوعی گشوده شود.
#یونس_شکرخواه، پدر روزنامه‌نگاری نوین ایران، پیشنهاد کرده است کمیسیون فراگیری، مرکب از حرفه‌ای‌ها و متخصصان بین‌رشته‌ای، برای آسیب‌شناسی عمیق و ارائه راه‌حل به روزنامه‌نگاری ایرانی و معضلات فزاینده رسانه‌های چاپی ایران، توسط #انجمن_صنفی_روزنامه‌نگاران تشکیل شود. انجمن صنفی، تاکنون عملکرد کم‌حاشیه، دلسوزانه و منصفانه‌ای از خود برجای گذاشته و بهتر است در اسرع وقت برای تشکیل این کمیسیون، پا پیش بگذارد.
اواخر دهه هفتاد میلادی، زمانی بود که سلطه شدید غول‌های خبری دنیا مثل آسوشیتدپرس، یونایتدپرس، رویترز و فرانس‌پرس بر فضای رسانه‌ای دنیا، عرصه را بر کشورهای مستقل تنگ کرده بود. هر چه خبر پیشرفت و توسعه و ابداع و نوآوری بود، مال غرب بود و هرچه خبر بدبختی، مرض، جنگ و خونریزی بود، به ملت‌های جهان سوم برمی‌گشت. در آن زمان، سران کشورهای جنبش عدم تعهد، مجموعه فعالیت‌هایی را برای شکستن انحصار امپریالیسم خبری انجام دادند. از جمله سازمان یونسکو که اشخاص اندیشمند و آزاده‌ای، در صدر آن قرار داشتند، کمیسیونی به سرپرستی شان مک براید، تعیین کردند تا بررسی همه‌جانبه‌ای با کمک دانشمندان این عرصه انجام دهد و نتیجه‌اش را به #یونسکو ارائه کند.
خدا رحمت کند، استاد عزیزمان دکتر #کاظم_معتمدنژاد را که وقتی سر کلاس از نتایج کمیسیون #مک_براید صحبت می‌کرد، چشمانش از شدت شوق، برق می‌زد و با حرارت و شمرده و بی‌وقفه، از اثرات بزرگ جهانی گزارش این کمیسیون می‌گفت و دعوت می‌کرد، دانشجویان حتما ترجمه فارسی گزارش مک براید را که انتشارات سروش در سال ۱۳۶۹ در کتابی با عنوان «یک جهان، چندین صدا»، با ترجمه ایرج پاد منتشر کرده بود، مطالعه دقیق کنند. دكتر معتمدنژاد، از فعالیت‌ها و اقدامات یونسكو و به‌ویژه گزارش كمیسیون مك براید، به‌عنوان «بهترین نمونه همكاری و همبستگی جهانی» برای ایجاد تعادل بیشتر در جریان اطلاعات جهانی، بهبود ساختارهای ارتباطی و پیشبرد سیاست‌های ملی یاد می‌كرد.
مک براید در دسامبر۱۹۷۷، مطالعه درباره مسائل #ارتباطات و مقابله با عدم تقابل بین‌المللی اطلاعات و نابرابری جهانی ارتباطات را آغاز و در گزارش نهایی خود اعلام کرد که۸۰ درصد خبرهای بین‌المللی، ازطریق خبرگزاری‌های بزرگ جهان مخابره می‌شود، آن هم به چندین زبان و تنها ۱۰ تا ۳۰ درصد از خبرهای این خبرگزاری‌ها، به كشورهای در‌حال‌‌توسعه اختصاص دارد. نشست‌ها و اجلاسیه‌های متعددی برگزار و تصمیمات متعددی نیز اتخاذ شده است اما نفوذ و سلطه خبرگزاری‌های بزرگ همچنان ادامه دارد. گزارش مک براید، تحول عمده‌ای در جریان بین‌المللی اخبار ایجاد کرد. خطر آن روز، انحصار غول‌های خبری بود و مشکل امروز، خطر فروپاشی رسانه‌های چاپی است.
یونس شکرخواه، مدیر گروه ارتباطات و رسانه کمیسیون ملی یونسکو که اکنون ضرورت تشکیل کمیسیونی برای معضلات امروز روزنامه‌نگاری ایرانی مطرح کرده، خود صالح‌ترین شخص برای محوریت آن است. او خالق جام‌جم آنلاین بود و همشهری‌آنلاین را ایجاد و سال‌ها اداره کرد. ضمن اینکه سال‌های متمادی دبیر سرویس خارجی روزنامه کیهان بود و در کسوت خبرنگاری، بهترین گزارش‌های خبری را از سفرهای خارجی برجای نهاد. یونس، اکنون استاد ارتباطات و روزنامه‌نگاری در دانشگاه تهران است و شخصیت همه‌جانبه این عالم فرزانه، جای تردید نمی‌گذارد که در رأس کمیسیون پیشنهادی خود قرار گیرد.
شکرخواه در تحلیل ضرورت تشکیل کمیسیون، موضوع را از چهار زاویه مختلف طرح کرده است:
▫️منظر اول، در خصوص مقررات و قوانین حاکم بر فضای رسانه‌ها، تکالیف روزنامه‌نگاران و حقوق آنان است که تکلیف‌ها بر حق‌ها سنگینی می‌کند. حال سؤال این است که در این زمینه چه کارهایی باید صورت گیرد؟
▫️منظر دوم، وضعیت میثاق‌ها و مقررات درون رسانه‌هاست. از دید شکرخواه، میثاق هر رسانه‌ای می‌تواند میثاق بانیان و مؤسسان آن باشد و در فضای دموکراتیک‌تر، بانیان رسانه و بدنه تحریریه، می‌تواند برپایه یک میثاق مشترک، کار خود را آغاز کنند، اما رگه اصلی میثاق‌های اکثر سازمان‌های رسانه‌ای ایران را عمدتا سازمان‌های راه‌انداز آنها تعیین کرده‌اند و خواهند کرد؛ همشهری (شهرداری)، جام‌جم (صداوسیما)، ایران (دولت)، کیهان و اطلاعات (حاكمیت)، شهروند (هلال احمر) و نظایر آن. در بخش خصوصی نیز رگه اصلی هر میثاقی، استقلال مدیران مسئول و میزان دوری و نزدیکی آنها به کانون‌های قدرت و ثروت است. چه مواردی در این زمینه باید بررسی و دگرگون شود؟
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔸مسائل رسانه‌های مکتوب و تحولات دیجیتال
▫️ خبرهای بد #مطبوعات ایران از کجا آب می‌خورد؟
▫️سرنوشت روزنامه‌داری در ایران چه خواهد شد؟
▫️رسانه‌های چاپی معتبر چگونه در #فضای_دیجیتال خود را بازمی‌یابند؟ تجربه واشینگتن پست در این زمینه به ما چه می‌گوید؟
▫️روندهای آینده رسانه‌ها در فضای دیجیتال:
اثرگذاری ابزارهای #هوش‌مصنوعی و پردازش چندرسانه‌ای‌ها، تشدید رقابت‌ها در بهینه‌سازی محتوا برای موتورهای جست‌وجو، جلب اعتماد در مقابل اخبار جعلی، تعامل با بسترهای تجمیع، حرکت به سوی فرهنگ سازمانی چالاک و جذب نوآوری، تحول در چندرسانه‌ای‌ها
برنامه طلوع از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح از شبکه چهار سیما پخش می‌شود
▫️ خبرهای بد #مطبوعات ایران از کجا آب می‌خورد؟
▫️سرنوشت روزنامه‌داری در ایران چه خواهد شد؟
▫️رسانه‌های چاپی معتبر چگونه در #فضای_دیجیتال خود را بازمی‌یابند؟ تجربه واشینگتن پست در این زمینه به ما چه می‌گوید؟
▫️روندهای آینده رسانه‌ها در فضای دیجیتال:
اثرگذاری ابزارهای #هوش‌مصنوعی و پردازش چندرسانه‌ای‌ها، تشدید رقابت‌ها در بهینه‌سازی محتوا برای موتورهای جست‌وجو، جلب اعتماد در مقابل اخبار جعلی، تعامل با بسترهای تجمیع، حرکت به سوی فرهنگ سازمانی چالاک و جذب نوآوری، تحول در چندرسانه‌ای‌ها
برنامه طلوع از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح از شبکه چهار سیما پخش می‌شود
#زوم #رسانه
🔸وظیفه اصلی رسانه‌ها و مطبوعات در هر کشور
▫️#مصطفی_ملکیان
#مطبوعات و #رسانه‌های_جمعی در کشورهای دموکراتیک به جای اینکه دو چیز را القا کنند، یکی #خوشایندهای_مردم را القا کنند و یکی هم #اطلاعات به مردم بدهند باید علم مردم را و قدرت تفکر را به مردم اضافه کنند. اگر تمام رسانه‌های یک جامعهٔ دموکراتیک در فکر این باشند که خوشایندها یا اطلاعات مردم را بیفزایند و نه قدرت تفکر و علمشان را ، در این صورت رسانه‌ها خدمتی نکردند.
ما متأسفانه یک همچین رسانه‌هایی را کم یا بیش نداریم. جوامع دموکراتیک ما وقتی که خیلی هم حالت آموزشی به رسانه-های جمعی خود بدهند، اطلاعاتی همانند در فلان جاده اتوبوسی به اتوبوسی دیگر برخورد کرده، را می‌دهند. خب، "گویند که در سقسین شخصی دو کمان دارد/ زان هر دو یکی گم شد ما را چه زیان دارد" من چه سودی می‌برم که به من خبر دهند فلان قطار چه شد؟ به جای افزودن information (به تعبیر #هایدگر )،ما افزودن علم و قدرت تفکر به شهروندان را نیاز داریم. نه افزودن خوشایند و اطلاعات و امور جزئی به مردم.
هر شهروند در یک جامعهٔ دموکراتیک باید با خود بگوید چون من در جامعه، زندگی می‌کنم و زندگی در یک جامعهٔ دموکراتیک یعنی باید رأی بدهم و رأی من در سرنوشت کشورم دخالت دارد با این حال باید این رأی با قدرت تفکر و علم بیشتری انتخاب شود.
🔅سخنرانی مبانی فرهنگی دموکراسی
@mostafamalekiam
🔸وظیفه اصلی رسانه‌ها و مطبوعات در هر کشور
▫️#مصطفی_ملکیان
#مطبوعات و #رسانه‌های_جمعی در کشورهای دموکراتیک به جای اینکه دو چیز را القا کنند، یکی #خوشایندهای_مردم را القا کنند و یکی هم #اطلاعات به مردم بدهند باید علم مردم را و قدرت تفکر را به مردم اضافه کنند. اگر تمام رسانه‌های یک جامعهٔ دموکراتیک در فکر این باشند که خوشایندها یا اطلاعات مردم را بیفزایند و نه قدرت تفکر و علمشان را ، در این صورت رسانه‌ها خدمتی نکردند.
ما متأسفانه یک همچین رسانه‌هایی را کم یا بیش نداریم. جوامع دموکراتیک ما وقتی که خیلی هم حالت آموزشی به رسانه-های جمعی خود بدهند، اطلاعاتی همانند در فلان جاده اتوبوسی به اتوبوسی دیگر برخورد کرده، را می‌دهند. خب، "گویند که در سقسین شخصی دو کمان دارد/ زان هر دو یکی گم شد ما را چه زیان دارد" من چه سودی می‌برم که به من خبر دهند فلان قطار چه شد؟ به جای افزودن information (به تعبیر #هایدگر )،ما افزودن علم و قدرت تفکر به شهروندان را نیاز داریم. نه افزودن خوشایند و اطلاعات و امور جزئی به مردم.
هر شهروند در یک جامعهٔ دموکراتیک باید با خود بگوید چون من در جامعه، زندگی می‌کنم و زندگی در یک جامعهٔ دموکراتیک یعنی باید رأی بدهم و رأی من در سرنوشت کشورم دخالت دارد با این حال باید این رأی با قدرت تفکر و علم بیشتری انتخاب شود.
🔅سخنرانی مبانی فرهنگی دموکراسی
@mostafamalekiam
#خبر 🔸 ملاحظات خبر فوری
در دنیای #مطبوعات، #خبر_فوری ارزشمندترین چیز است. خبرگزاری‌ها به هم فخر می‌فروشند که قبل از بقیه اخبار را انعکاس داده‌اند و هیچکس سرعتش به پای آنها نمی‌رسد. اما این میل به گزارش سریع اخبار، این روزها وضعیت عجیبی به بار آورده است. به محض آنکه اتفاقی می‌افتد، صدها #سایت خبری پر می‌شود از مطالبی مشابه. همگی نصفه‌نیمه، عجولانه و سرهم‌بندی‌شده. آیا واقعاً سرعت اینقدر ارزش دارد که به پای آن، همۀ استانداردها و اهداف دیگر خبررسانی را فدا کنیم؟ بعضی معتقدند که نه.
https://tarjomaan.com/neveshtar/9411/
در دنیای #مطبوعات، #خبر_فوری ارزشمندترین چیز است. خبرگزاری‌ها به هم فخر می‌فروشند که قبل از بقیه اخبار را انعکاس داده‌اند و هیچکس سرعتش به پای آنها نمی‌رسد. اما این میل به گزارش سریع اخبار، این روزها وضعیت عجیبی به بار آورده است. به محض آنکه اتفاقی می‌افتد، صدها #سایت خبری پر می‌شود از مطالبی مشابه. همگی نصفه‌نیمه، عجولانه و سرهم‌بندی‌شده. آیا واقعاً سرعت اینقدر ارزش دارد که به پای آن، همۀ استانداردها و اهداف دیگر خبررسانی را فدا کنیم؟ بعضی معتقدند که نه.
https://tarjomaan.com/neveshtar/9411/
#عکاسی #مطبوعات
🔸عکس سال مطبوعاتی ایران
اعلام نتایج برگزیدگان چهارمین دوره نشان عکس سال مطبوعاتی ایران به صورت زنده از صفحه اینستاگرام انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران به آدرس:
https://instagram.com/ipja.ir?igshid=nvycxwy8b2z1
🔹جمعه ۲۱ شهریور ٩٩ ساعت ١٩
https://www.instagram.com/p/CE7ErazAbQv/?igshid=83gyci0sgaow
🔸عکس سال مطبوعاتی ایران
اعلام نتایج برگزیدگان چهارمین دوره نشان عکس سال مطبوعاتی ایران به صورت زنده از صفحه اینستاگرام انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران به آدرس:
https://instagram.com/ipja.ir?igshid=nvycxwy8b2z1
🔹جمعه ۲۱ شهریور ٩٩ ساعت ١٩
https://www.instagram.com/p/CE7ErazAbQv/?igshid=83gyci0sgaow
Instagram
IPJA
اعلام نتایج برگزیدگان چهارمین دوره نشان عکس سال مطبوعاتی ایران به صورت زنده از صفحه اینستاگرام انجمن جمعه ۲۱ شهریور 99 ساعت 19 #پوستر #چهارمین_دوره_نشان_عکس_سال_مطبوعاتی_ایران
🔸کرونا و روزنامه‌نگاری
#امید_جهانشاهی
#کرونا روح #روزنامه‌نگاری را جان تازه‌ای بخشید. روزنامه‌نگاری امری عمیقاً انسانی و از جنس گفتگوست و دغدغه کشف و بیان حقیقت دارد و اخبار کرونا رویدادهایی عمیقا انسانی‌اند و جهانشمول با تبعات گسترده‌ای در سیاست، اقتصاد و اجتماع.
سازمان بهداشت جهانی دومین مساله جهانی بعد از کرونا را #اینفودمیک (infodemic) نامیده است: انبوه درهمی از اطلاعاتی درست و دروغ که مردم را سردرگم می‌کنند؛ و اینجاست که روزنامه‌نگاری تنها پاسخ است. از همین روست که میزان مصرف خبری به طور قابل توجهی افزایش یافته است. ضرورت به‌روز کردن اطلاعات موثق در مورد اخبار سلامت، مردم را بیش از گذشته برای گرفتن اخبار صحیح و رسمی به رسانه‌های خبری متوجه کرده است و لذا اعتماد به برندهای خبری رسمی افزایش یافته است. مخاطبی که برای گرفتن اخبار منتظر بخش‌های خبری نمی‌ماند و عمدتاً از تلویزیون برای برنامه‌های سرگرمی، گزارش رویدادهای ورزشی و سریال‌‌های جذاب استفاده می‌کرد، حالا اخبار تلویزیون را نیز جدی می‌گیرد. به عبارت دیگر، روند تبدیل شدن #تلویزیون به رسانه سرگرمی با انحرافی موقتی مواجه شده است. از آن سو، #رسانه‌های_اجتماعی بواسطه شیوع بی‌سابقه #اخبار_جعلی در مورد کرونا با چالش شکاف اعتماد مواجه شده‌اند. #فیسبوک برای مقابله با اخبار جعلی سیستم «بررسی کننده صحت اطلاعات» را تقویت کرده است و تاکنون به هزاران منتشرکننده اطلاعات نادرست اخطار فرستاده است، همچنین برای حمایت از آنچه «سلامت جامعه جهانی» نامیده است «مرکز اطلاعات کوید ۱۹» را راه‌اندازی کرده است. فیسبوک برای حمایت از صنعت خبر و روزنامه نگاران صد میلیون دلار اختصاص داده است. #یوتیوب نیز هزاران ویدیوی حاوی اطلاعات جعلی را تاکنون حذف کرده است. برخی کشورها حتی مجازات‌هایی را برای منتشرکنندگان اخبار جعلی وضع کرده‌اند.
اما این خبر خوب برای رسانه‌های رسمی، همه ماجرا نیست. گزارش‌های روندپژوهی از سال ۲۰۰۵ به این سو حاکی از کاهش محسوس سهم #رسانه‌های چاپی از سبد مصرف خبری مردم، کاهش تدریجی جایگاه تلویزیون و رشد انفجاری رسانه‌های اجتماعی بودند. به عبارت دیگر رسانه های جریان اصلی (روزنامه و تلویزیون) زیر فشار تغیر تدریجی الگوهای مصرف خبری قرار داشتند.
حالا به این فضای پیچیده، شیوع عالمگیر ویروس کرونا را اضافه کنید که با تهدیدی مرگبار، رونق از بازارها ربوده و کارکنان را به دورکاری واداشته و حتی تعدیل نیرو را به شرکتها تحمیل کرده و در یک نگاه کلی‌تر، کلان روند دیجیتالی شدن را تسریع و تشدید کرده است؛ یعنی مهمترین عاملی که صنایع را به تغییر وادار می کند.
روزنامه‌نگاری هم مثل بسیاری حرفه ها بواسطه این کلان روند در حال پوست اندازی است. روند کم شدن تدریجی تبلیغات و مدل های درآمدی تلویزیون‌های خصوصی تشدید و تسریع خواهد شد. حکایت روزنامه ها البته تلخ‌تر است. آنها که بر مدار تیراژ و تبلیغات می چرخند، کرونا حالا روند تدریجی رو به افول هر دو را تشدید کرده است، بویژه تبلیغات. پیش‌بینی می شود ادامه این روند روزنامه‌های کوچک و مستقل بیشتری را به تعطیلی بکشاند. یکی از مدیران مطبوعات از آن به بزرگترین بحران تاریخ #مطبوعات یاد کرده است.
در سال‌های پس از کرونا الزامات دیجیتالی شدن، فشار را بر مدل‌های کلاسیک کسب و کار رسانه‌های بزرگ و مبتنی بر پخش تلویزیونی و روزنامه‌ها بیشتر خواهد کرد. علاوه بر مصرف خبری که رشدی قابل توجه داشته است، با قرنطینه و افزایش ساعات خانه نشینی، در مجموع مصرف رسانه‌ای بیشتر شده است از جمله مصرف رسانه‌های اجتماعی، گوش دادن به کتابهای صوتی، تلویزیون تعاملی (IP Tv)، مصاحبه های ویدیویی با متخصصان، و اکانت‌ها و صفحه‌های اجتماعی متعلق به رسانه‌های خبری و ... میزان هر کدام از اینها به الگوهای مصرف رسانه‌ای در هر کشوری بستگی دارد اما به طور کلی این رشد ذیل روندهای دیجیتالیسم است. مورد آخر یعنی افزایش توجه به اکانت‌ها و صفحه‌های اجتماعی رسانه‌های خبری باعث شده است برخی سازمان‌ها از آن به عنوان فرصتی برای ایجاد مدل‌های درآمدی تازه استفاده کنند، مثل «ثبت نام برای دریافت محتوا»، چیزی که توقع برای ارتقای کیفیت روزنامه‌نگاری را تشدید کرده است.
@media_managment
#امید_جهانشاهی
#کرونا روح #روزنامه‌نگاری را جان تازه‌ای بخشید. روزنامه‌نگاری امری عمیقاً انسانی و از جنس گفتگوست و دغدغه کشف و بیان حقیقت دارد و اخبار کرونا رویدادهایی عمیقا انسانی‌اند و جهانشمول با تبعات گسترده‌ای در سیاست، اقتصاد و اجتماع.
سازمان بهداشت جهانی دومین مساله جهانی بعد از کرونا را #اینفودمیک (infodemic) نامیده است: انبوه درهمی از اطلاعاتی درست و دروغ که مردم را سردرگم می‌کنند؛ و اینجاست که روزنامه‌نگاری تنها پاسخ است. از همین روست که میزان مصرف خبری به طور قابل توجهی افزایش یافته است. ضرورت به‌روز کردن اطلاعات موثق در مورد اخبار سلامت، مردم را بیش از گذشته برای گرفتن اخبار صحیح و رسمی به رسانه‌های خبری متوجه کرده است و لذا اعتماد به برندهای خبری رسمی افزایش یافته است. مخاطبی که برای گرفتن اخبار منتظر بخش‌های خبری نمی‌ماند و عمدتاً از تلویزیون برای برنامه‌های سرگرمی، گزارش رویدادهای ورزشی و سریال‌‌های جذاب استفاده می‌کرد، حالا اخبار تلویزیون را نیز جدی می‌گیرد. به عبارت دیگر، روند تبدیل شدن #تلویزیون به رسانه سرگرمی با انحرافی موقتی مواجه شده است. از آن سو، #رسانه‌های_اجتماعی بواسطه شیوع بی‌سابقه #اخبار_جعلی در مورد کرونا با چالش شکاف اعتماد مواجه شده‌اند. #فیسبوک برای مقابله با اخبار جعلی سیستم «بررسی کننده صحت اطلاعات» را تقویت کرده است و تاکنون به هزاران منتشرکننده اطلاعات نادرست اخطار فرستاده است، همچنین برای حمایت از آنچه «سلامت جامعه جهانی» نامیده است «مرکز اطلاعات کوید ۱۹» را راه‌اندازی کرده است. فیسبوک برای حمایت از صنعت خبر و روزنامه نگاران صد میلیون دلار اختصاص داده است. #یوتیوب نیز هزاران ویدیوی حاوی اطلاعات جعلی را تاکنون حذف کرده است. برخی کشورها حتی مجازات‌هایی را برای منتشرکنندگان اخبار جعلی وضع کرده‌اند.
اما این خبر خوب برای رسانه‌های رسمی، همه ماجرا نیست. گزارش‌های روندپژوهی از سال ۲۰۰۵ به این سو حاکی از کاهش محسوس سهم #رسانه‌های چاپی از سبد مصرف خبری مردم، کاهش تدریجی جایگاه تلویزیون و رشد انفجاری رسانه‌های اجتماعی بودند. به عبارت دیگر رسانه های جریان اصلی (روزنامه و تلویزیون) زیر فشار تغیر تدریجی الگوهای مصرف خبری قرار داشتند.
حالا به این فضای پیچیده، شیوع عالمگیر ویروس کرونا را اضافه کنید که با تهدیدی مرگبار، رونق از بازارها ربوده و کارکنان را به دورکاری واداشته و حتی تعدیل نیرو را به شرکتها تحمیل کرده و در یک نگاه کلی‌تر، کلان روند دیجیتالی شدن را تسریع و تشدید کرده است؛ یعنی مهمترین عاملی که صنایع را به تغییر وادار می کند.
روزنامه‌نگاری هم مثل بسیاری حرفه ها بواسطه این کلان روند در حال پوست اندازی است. روند کم شدن تدریجی تبلیغات و مدل های درآمدی تلویزیون‌های خصوصی تشدید و تسریع خواهد شد. حکایت روزنامه ها البته تلخ‌تر است. آنها که بر مدار تیراژ و تبلیغات می چرخند، کرونا حالا روند تدریجی رو به افول هر دو را تشدید کرده است، بویژه تبلیغات. پیش‌بینی می شود ادامه این روند روزنامه‌های کوچک و مستقل بیشتری را به تعطیلی بکشاند. یکی از مدیران مطبوعات از آن به بزرگترین بحران تاریخ #مطبوعات یاد کرده است.
در سال‌های پس از کرونا الزامات دیجیتالی شدن، فشار را بر مدل‌های کلاسیک کسب و کار رسانه‌های بزرگ و مبتنی بر پخش تلویزیونی و روزنامه‌ها بیشتر خواهد کرد. علاوه بر مصرف خبری که رشدی قابل توجه داشته است، با قرنطینه و افزایش ساعات خانه نشینی، در مجموع مصرف رسانه‌ای بیشتر شده است از جمله مصرف رسانه‌های اجتماعی، گوش دادن به کتابهای صوتی، تلویزیون تعاملی (IP Tv)، مصاحبه های ویدیویی با متخصصان، و اکانت‌ها و صفحه‌های اجتماعی متعلق به رسانه‌های خبری و ... میزان هر کدام از اینها به الگوهای مصرف رسانه‌ای در هر کشوری بستگی دارد اما به طور کلی این رشد ذیل روندهای دیجیتالیسم است. مورد آخر یعنی افزایش توجه به اکانت‌ها و صفحه‌های اجتماعی رسانه‌های خبری باعث شده است برخی سازمان‌ها از آن به عنوان فرصتی برای ایجاد مدل‌های درآمدی تازه استفاده کنند، مثل «ثبت نام برای دریافت محتوا»، چیزی که توقع برای ارتقای کیفیت روزنامه‌نگاری را تشدید کرده است.
@media_managment
#روزنامه‌نگاری #ارتباطات
🔸گروه‌های مجازی خانوادگی؛ آسیبِ بزرگِ سپهر رسانه‌ای ایران
▫️#پژمان_موسوی | روزنامه شرق
#شایعه، پاشنه آشیلِ اصلی سپهرِ رسانه‌ای ایران است؛ این، نه یک ادعا یا فرضیه، که واقعیتِ این روزهای حوزه #خبر و #رسانه است. درباره ریشه‌ها و چراییِ رواج شایعه و عوامل تقویت کننده‌ی آن، تا کنون بسیار گفته و نوشته شده اما نکته‌ای که به نظر، حلقه‌ی مفقوده ترویج گسترده شایعه در ایران است و اتفاقا بسیار هم محدود به آن پرداخته شده، گروه‌های تلگرامی و واتس‌اپی خانوادگی و دوستانه است.
با رواج گسترده #شبکه‌های‌اجتماعی و #فضای_مجازی در ایران، که به دنبال افزایش پرشمارِ گوشی‌های تلفن هوشمند و تقویتِ سرعت و کیفیت اینترنت «خانگی» و «همراه» از یک‌سو و محدودیتِ فعالیتِ رسانه‌های رسمی از سوی دیگر پدید آمد، در کنار گروه‌ها و کانال‌های خبری حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای، صدها هزار گروه دوستانه و خانوادگی هم در دو محیط #واتساپ و #تلگرام به عنوان دو #رسانه و پیام‌رسان پر مخاطبِ ایرانی فعال شدند. کارکردِ این گروه‌ها در ابتدا به رد و بدل کردن عکس‌ها، فیلم‌ها و پیام‌های دوستانه و خانوادگی محدود بود اما پس از مدتی نسبتا کوتاه، کارکرد اصلی و پنهان این گروه‌ها، یکسره به رواج شایعه، دروغ و اخبارِ غیر واقعی تغییر مسیر داد و فضای رسمی و حرفه‌ای رسانه‌ای در ایران را به تمامی تحت تاثیرِ تبعات منفی و مخرب خود قرار داد. نگاهی دقیق، جزیی و موشکافانه به کارکردِ گروه‌های دوستانه و خانوادگی در کنارِ یک مشاهده‌ی میدانی ساده، مویدِ این موضوع است که گروه‌های دوستانه و خانوادگی، بهترین بستر برای رواج دروغ و شایعه است، هر چه هم دروغ و شایعه بزرگ‌تر، انتشار و باورپذیری‌اش بیشتر و گسترده‌تر. فرقی هم نمی‌کند موضوع دروغ و شایعه چه باشد، از کشف راه‌های درمان و کشف قریب‌ا‌لوقوعِ واکسن کرونا تا جدی‌ترین مسائل ژئولوپولتیکِ خاورمیانه، همه و همه موضوع‌هایی است که در بستر این گروه‌ها داغ می‌شود و خیلی سریع از طریقِ یک شبکه مویرگی،به صورت گسترده منتشر می‌شود. آنقدر هم این شایعات متنوع و زیاد است که اساسا پرداختن و نوشتن درباره آنها کاری عبث و غیر ممکن شده است چرا که تا می‌روی درباره یک موضوع روشنگری کنی، موضوع جدیدی مطرح می‌شود و طومار مسئله قدیم را در هم می‌پیچد و ما می‌مانیم و تعدادِ زیادی دروغ و شایعه که روی هم تلنبار شده و کسی را یارای نوشتن درباره همه آنها نیست.
در این وضعیت، مهمترین پرسشی که مطرح می‌شود این است که چه باید کرد؟مگر می‌شود به این همه گروه و خانواده و گروه دوستی دسترسی داشت؟ اصلا دسترسی هم اگر باشد، چطور می‌توان همه‌ی آنها را مجاب کرد که دست از شایعه‌پردازی بردارند و حرفه‌ای، مسئولانه و متعهدانه عمل کنند؟ آیا این موضوع شدنی است؟ پاسخ به این پرسش یک کلمه بیش نیست: خیر! زیرا صورت مسئله اگر این باشد، البته که هر پاسخی یکسره ناامیدکننده و همراه با بن‌بست خواهد بود. راه ایمن، موثر، و البته مطابق با واقعیت‌های امروزِ ایران، بالا بردنِ #سواد_رسانه‌ای از یک سو و ترویج #آزادی‌بیان و #مطبوعات برای فعالیتِ آزادِ #روزنامه‌نگاران و #خبرنگاران از سوی دیگر است. سواد رسانه‌ای اگر بالا باشد، هر شایعه و دروغی نمی‌تواند خود را به عنوان #خبر برای #افکار_عمومی مطرح کند و مخاطبان هر چیزی را اساسا باور نمی‌کنند. سواد رسانه‌ای اگر بالا باشد، مردم، حتی #مخاطبان عام، می‌دانند که برای باورِ یک خبر یا رویداد، اندکی بررسی لازم است و یک شایعه و دروغ را نباید به محض دریافت، فوروارد کرد. سواد رسانه‌ای اگر بالا باشد، مخاطبان می‌دانند روزنامه‌نگاران حرفه‌ای، با تعهدی که به حقیقت دارند، هیچ‌گاه اجازه نمی‌دهند اعتبار خود و رسانه‌شان مخدوش شود و از این رو همواره در ترویج راستی و حقیقت می‌کوشند. از سوی دیگر، رسانه‌ها اگر آزاد باشند و خبرنگاران و روزنامه‌نگاران بتوانند بدون محدودیت کار حرفه‌ای خود را انجام دهند، اساسا جایی برای شایعه و دروغ نمی‌ماند و شایعه و دروغی هم اگر باشد، خیلی سریع عیان می‌شود و شایعه‌سازان و دروغگویان، رسوا. از همین رو، دفاع از آزادی بیان و مطبوعات، تنها راهِ مقابله با فضاسازی‌های مجازی و ترویجِ گسترده‌ی دروغ و شایعه است. موضوعی که در یک جریانِ طبیعی، می‌تواند سوادِ رسانه‌ای میانگین مخاطبان را هم بالاتر ببرد و سپهرِ رسانه‌ای ایران را از آلودگی مصون نماید.
🔸گروه‌های مجازی خانوادگی؛ آسیبِ بزرگِ سپهر رسانه‌ای ایران
▫️#پژمان_موسوی | روزنامه شرق
#شایعه، پاشنه آشیلِ اصلی سپهرِ رسانه‌ای ایران است؛ این، نه یک ادعا یا فرضیه، که واقعیتِ این روزهای حوزه #خبر و #رسانه است. درباره ریشه‌ها و چراییِ رواج شایعه و عوامل تقویت کننده‌ی آن، تا کنون بسیار گفته و نوشته شده اما نکته‌ای که به نظر، حلقه‌ی مفقوده ترویج گسترده شایعه در ایران است و اتفاقا بسیار هم محدود به آن پرداخته شده، گروه‌های تلگرامی و واتس‌اپی خانوادگی و دوستانه است.
با رواج گسترده #شبکه‌های‌اجتماعی و #فضای_مجازی در ایران، که به دنبال افزایش پرشمارِ گوشی‌های تلفن هوشمند و تقویتِ سرعت و کیفیت اینترنت «خانگی» و «همراه» از یک‌سو و محدودیتِ فعالیتِ رسانه‌های رسمی از سوی دیگر پدید آمد، در کنار گروه‌ها و کانال‌های خبری حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای، صدها هزار گروه دوستانه و خانوادگی هم در دو محیط #واتساپ و #تلگرام به عنوان دو #رسانه و پیام‌رسان پر مخاطبِ ایرانی فعال شدند. کارکردِ این گروه‌ها در ابتدا به رد و بدل کردن عکس‌ها، فیلم‌ها و پیام‌های دوستانه و خانوادگی محدود بود اما پس از مدتی نسبتا کوتاه، کارکرد اصلی و پنهان این گروه‌ها، یکسره به رواج شایعه، دروغ و اخبارِ غیر واقعی تغییر مسیر داد و فضای رسمی و حرفه‌ای رسانه‌ای در ایران را به تمامی تحت تاثیرِ تبعات منفی و مخرب خود قرار داد. نگاهی دقیق، جزیی و موشکافانه به کارکردِ گروه‌های دوستانه و خانوادگی در کنارِ یک مشاهده‌ی میدانی ساده، مویدِ این موضوع است که گروه‌های دوستانه و خانوادگی، بهترین بستر برای رواج دروغ و شایعه است، هر چه هم دروغ و شایعه بزرگ‌تر، انتشار و باورپذیری‌اش بیشتر و گسترده‌تر. فرقی هم نمی‌کند موضوع دروغ و شایعه چه باشد، از کشف راه‌های درمان و کشف قریب‌ا‌لوقوعِ واکسن کرونا تا جدی‌ترین مسائل ژئولوپولتیکِ خاورمیانه، همه و همه موضوع‌هایی است که در بستر این گروه‌ها داغ می‌شود و خیلی سریع از طریقِ یک شبکه مویرگی،به صورت گسترده منتشر می‌شود. آنقدر هم این شایعات متنوع و زیاد است که اساسا پرداختن و نوشتن درباره آنها کاری عبث و غیر ممکن شده است چرا که تا می‌روی درباره یک موضوع روشنگری کنی، موضوع جدیدی مطرح می‌شود و طومار مسئله قدیم را در هم می‌پیچد و ما می‌مانیم و تعدادِ زیادی دروغ و شایعه که روی هم تلنبار شده و کسی را یارای نوشتن درباره همه آنها نیست.
در این وضعیت، مهمترین پرسشی که مطرح می‌شود این است که چه باید کرد؟مگر می‌شود به این همه گروه و خانواده و گروه دوستی دسترسی داشت؟ اصلا دسترسی هم اگر باشد، چطور می‌توان همه‌ی آنها را مجاب کرد که دست از شایعه‌پردازی بردارند و حرفه‌ای، مسئولانه و متعهدانه عمل کنند؟ آیا این موضوع شدنی است؟ پاسخ به این پرسش یک کلمه بیش نیست: خیر! زیرا صورت مسئله اگر این باشد، البته که هر پاسخی یکسره ناامیدکننده و همراه با بن‌بست خواهد بود. راه ایمن، موثر، و البته مطابق با واقعیت‌های امروزِ ایران، بالا بردنِ #سواد_رسانه‌ای از یک سو و ترویج #آزادی‌بیان و #مطبوعات برای فعالیتِ آزادِ #روزنامه‌نگاران و #خبرنگاران از سوی دیگر است. سواد رسانه‌ای اگر بالا باشد، هر شایعه و دروغی نمی‌تواند خود را به عنوان #خبر برای #افکار_عمومی مطرح کند و مخاطبان هر چیزی را اساسا باور نمی‌کنند. سواد رسانه‌ای اگر بالا باشد، مردم، حتی #مخاطبان عام، می‌دانند که برای باورِ یک خبر یا رویداد، اندکی بررسی لازم است و یک شایعه و دروغ را نباید به محض دریافت، فوروارد کرد. سواد رسانه‌ای اگر بالا باشد، مخاطبان می‌دانند روزنامه‌نگاران حرفه‌ای، با تعهدی که به حقیقت دارند، هیچ‌گاه اجازه نمی‌دهند اعتبار خود و رسانه‌شان مخدوش شود و از این رو همواره در ترویج راستی و حقیقت می‌کوشند. از سوی دیگر، رسانه‌ها اگر آزاد باشند و خبرنگاران و روزنامه‌نگاران بتوانند بدون محدودیت کار حرفه‌ای خود را انجام دهند، اساسا جایی برای شایعه و دروغ نمی‌ماند و شایعه و دروغی هم اگر باشد، خیلی سریع عیان می‌شود و شایعه‌سازان و دروغگویان، رسوا. از همین رو، دفاع از آزادی بیان و مطبوعات، تنها راهِ مقابله با فضاسازی‌های مجازی و ترویجِ گسترده‌ی دروغ و شایعه است. موضوعی که در یک جریانِ طبیعی، می‌تواند سوادِ رسانه‌ای میانگین مخاطبان را هم بالاتر ببرد و سپهرِ رسانه‌ای ایران را از آلودگی مصون نماید.
🔸انتخابات مدیران مسئول به دور دوم کشید
#محمد_خدادی معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرد : انتخابات مدیران مسئول به دلیل به حد نصاب نرسیدن، به دور دوم کشیده شد و دو هفته آینده شاهد برگزاری مجدد انتخابات خواهیم بود. هر کسی که در این انتخابات برنده شود در حقیقت نماینده تمامی مدیران #رسانه‌ها است.
میزان مشارکت در هجدهمین انتخابات نماینده مدیران مسئول در هیأت نظارت بر #مطبوعات با ۱۹۰۵ نفر افراد رای دهنده معادل % ۴۷.۱۱ و تعداد ۲۱۳۹ نفر افراد رای نداده معادل % ۵۲.۸۹ تا بعدازظهر سه‌شنبه ۲۰ آبان ماه بوده است.
میزان مشارکت بر اساس جنسیت ۴۱۳ نفر خانم معادل با %۲۱.۴۸ و ۱۵۱۰ نفر آقا معادل با %۷۸.۵۲ بوده است.
فراوانی شرکت کنندگان بر اساس نوع مجوز به ترتیب: الکترونیک - برخط ۱۰۶۸ مورد معادل %۵۴.۱۶، چاپی ۸۷۷ مورد معادل %۴۴.۴۷ و الکترونیک - غیر برخط ۲۷ مورد %۱.۳۷ بوده است.
#محمد_خدادی معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرد : انتخابات مدیران مسئول به دلیل به حد نصاب نرسیدن، به دور دوم کشیده شد و دو هفته آینده شاهد برگزاری مجدد انتخابات خواهیم بود. هر کسی که در این انتخابات برنده شود در حقیقت نماینده تمامی مدیران #رسانه‌ها است.
میزان مشارکت در هجدهمین انتخابات نماینده مدیران مسئول در هیأت نظارت بر #مطبوعات با ۱۹۰۵ نفر افراد رای دهنده معادل % ۴۷.۱۱ و تعداد ۲۱۳۹ نفر افراد رای نداده معادل % ۵۲.۸۹ تا بعدازظهر سه‌شنبه ۲۰ آبان ماه بوده است.
میزان مشارکت بر اساس جنسیت ۴۱۳ نفر خانم معادل با %۲۱.۴۸ و ۱۵۱۰ نفر آقا معادل با %۷۸.۵۲ بوده است.
فراوانی شرکت کنندگان بر اساس نوع مجوز به ترتیب: الکترونیک - برخط ۱۰۶۸ مورد معادل %۵۴.۱۶، چاپی ۸۷۷ مورد معادل %۴۴.۴۷ و الکترونیک - غیر برخط ۲۷ مورد %۱.۳۷ بوده است.