🔸قوت‌هاي جامعه ايراني در برابر کرونا
#محمد_فاضلي
▫️عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي
جامعه ايراني مثل همه جوامع، ترکيبي از قوت‌ها و ضعف‌هاست. من در اين يادداشت مي‌خواهم شماري از قوت‌هايش را که در برابر #کرونا آشکار شده است پررنگ کنم.
ميليون‌ها ايراني آزموده‌شده در سال‌هاي تلخ تحريم و فشار اقتصادي، بسيار عقلاني و اخلاقي عمل کرده‌اند و بسيار آرام‌تر از مردمان کشورهاي توسعه‌يافته، در مقابل خطرات ناشي از کرونا، فروشگاه‌ها را غارت نکرده‌اند و عملاً به جلوگيري از تعميق بحران کمک کرده‌اند.
سال‌ها سرمايه‌گذاري در آموزش اگرچه به دليل سياست‌هاي غلط باعث ارتقاي بهره‌وري و رشد اقتصادي نشده، اما امروز در مواجهه با کرونا، جامعه‌اي با ميليون‌ها دانش‌آموخته، نوعي نظم دروني در تطبيق يافتن با رعايت ملزومات #بهداشت فردی براي پيشگيري از بيماري نشان مي‌دهد.
علي‌رغم سال‌ها سياست غلط #رسانه‌ای و توليد بي‌اعتمادي گسترده، هزاران فعال اجتماعي بسيج شده‌اند و با فعلاً صرف‌نظر کردن از همه کاستي‌ها، مي‌خواهند جامعه را از دست اين بلا نجات دهند. آنها در #تلگرام می‌نويسند، ايده‌پردازي میکنند، #سمن‌ها و خيريه‌ها را بسيج مي‌کنند و عملاً مي‌کوشند ضعف‌هاي نظام سياسي را جبران کنند.
ميليون‌ها ايراني در آخرين روزهاي سالي بسيار سخت و فرساينده اعتماد و انسجام اجتماعي، از صميم قلب با #کادرهای_درماني همدلي کرده‌اند و قوت قلب آنها شده‌اند. قدرشناسي در اين مقياس سرمايه‌ای براي هر ملتی است.
اگرچه آنها که بهداشت عمومي را رعايت نمي‌کنند، سفر مي‌روند و در خانه نمي‌مانند به چشم مي‌آيند؛ اما ده‌ها ميليون ايراني، علي‌رغم کمبود برخي مواد و وسايل بهداشتي، رعايت بهداشت عمومي، ماندن در خانه و کمک به کنترل #اپيدمی کرونا را انتخاب کرده‌اند.
ده‌ها ميليون ايراني در #شبکه‌های_اجتماعی و با هر وسيله‌اي که در اختيار دارند، علي‌رغم فيلترينگ بسيار بسيار غلط تلگرام در اين روزهايي که به تلگرام نياز است، کوشيده‌اند ديگران را به رعايت اصول #پيشگيري از کرونا تشويق کنند. بسيج و انسجام عمومي براي رفتار عقلاني در ميليون‌ها ايراني بروز کرده است.
ميليون‌ها ايراني يکصدا شده‌اند و از حاکمان‌شان کارآمدی، شفافيت، صداقت، عقلانيت و جديت بيشتر مطالبه مي‌کنند. خستگی‌ناپذير اين کار را انجام مي‌دهند.
ميليون‌ها ايراني بسيار انسان‌دوستانه، راه‌هاي کمک کردن به ضعيف‌ترين اقشار آسيب‌ديده از بيماري کرونا را جست‌وجو مي‌کنند. درست است که کردار غيراخلاقي چند محتکر رسانه‌اي می‌شود، اما ميليون‌ها ايرانی هم اخلاق انسان‌دوستي را تجربه میکنند.
هزاران تحصيل‌کرده، مهندس و متخصص در صدد راه‌اندازي نرم‌افزارهايي براي کمک به غلبه بر کرونا، رفع مشکلات اقتصادي آسيب‌ديدگان و استفاده از فناوري اطلاعات براي حل مشکل هستند. اين ظرفيت جامعه ايراني است.
جامعه ايراني که هرگز تجربه مواجهه با چنين بحراني را نداشته، صبورانه خود را با آموزش از راه دور، تغيير رفتارهاي سبک زندگي روزانه، مقابله با جهالت‌هاي گروه‌هاي افراطي، و طيفي از رفتارهاي عقلاني تطبيق مي‌دهد.
ما هنوز کاستي‌هاي خودمان را داريم و به‌واقع از يک نظام حکمراني شايسته جمعيتي هشتادوچهار ميليون نفري و مناسب زيستن در دنياي مدرن برخوردار نيستيم، اما ما تصوير تاريکي هم نداريم. ده‌ها ميليون ايراني اين روزها در کوران #تحريم، مشکلات اقتصادي سنگين، چشم‌اندازهاي مبهم، کاستي‌هاي عميق نظام اداري، و کج‌رفتاري‌هاي قدرت سياسي، فرهيخته و ميهن‌دوست عمل مي‌کنند.
اين‌ها قوت‌هاي جامعه ايراني است. خودمان آنها را ناديده نگيريم، و حاکمان نيز چشم بر اين همه حسن جامعه ايراني نبندند. جامعه ايراني شايسته حکمراني بسيار کارآمدتر، اخلاقي‌تر و انساني‌تري است.
#محمد_فاضلي
▫️عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي
جامعه ايراني مثل همه جوامع، ترکيبي از قوت‌ها و ضعف‌هاست. من در اين يادداشت مي‌خواهم شماري از قوت‌هايش را که در برابر #کرونا آشکار شده است پررنگ کنم.
ميليون‌ها ايراني آزموده‌شده در سال‌هاي تلخ تحريم و فشار اقتصادي، بسيار عقلاني و اخلاقي عمل کرده‌اند و بسيار آرام‌تر از مردمان کشورهاي توسعه‌يافته، در مقابل خطرات ناشي از کرونا، فروشگاه‌ها را غارت نکرده‌اند و عملاً به جلوگيري از تعميق بحران کمک کرده‌اند.
سال‌ها سرمايه‌گذاري در آموزش اگرچه به دليل سياست‌هاي غلط باعث ارتقاي بهره‌وري و رشد اقتصادي نشده، اما امروز در مواجهه با کرونا، جامعه‌اي با ميليون‌ها دانش‌آموخته، نوعي نظم دروني در تطبيق يافتن با رعايت ملزومات #بهداشت فردی براي پيشگيري از بيماري نشان مي‌دهد.
علي‌رغم سال‌ها سياست غلط #رسانه‌ای و توليد بي‌اعتمادي گسترده، هزاران فعال اجتماعي بسيج شده‌اند و با فعلاً صرف‌نظر کردن از همه کاستي‌ها، مي‌خواهند جامعه را از دست اين بلا نجات دهند. آنها در #تلگرام می‌نويسند، ايده‌پردازي میکنند، #سمن‌ها و خيريه‌ها را بسيج مي‌کنند و عملاً مي‌کوشند ضعف‌هاي نظام سياسي را جبران کنند.
ميليون‌ها ايراني در آخرين روزهاي سالي بسيار سخت و فرساينده اعتماد و انسجام اجتماعي، از صميم قلب با #کادرهای_درماني همدلي کرده‌اند و قوت قلب آنها شده‌اند. قدرشناسي در اين مقياس سرمايه‌ای براي هر ملتی است.
اگرچه آنها که بهداشت عمومي را رعايت نمي‌کنند، سفر مي‌روند و در خانه نمي‌مانند به چشم مي‌آيند؛ اما ده‌ها ميليون ايراني، علي‌رغم کمبود برخي مواد و وسايل بهداشتي، رعايت بهداشت عمومي، ماندن در خانه و کمک به کنترل #اپيدمی کرونا را انتخاب کرده‌اند.
ده‌ها ميليون ايراني در #شبکه‌های_اجتماعی و با هر وسيله‌اي که در اختيار دارند، علي‌رغم فيلترينگ بسيار بسيار غلط تلگرام در اين روزهايي که به تلگرام نياز است، کوشيده‌اند ديگران را به رعايت اصول #پيشگيري از کرونا تشويق کنند. بسيج و انسجام عمومي براي رفتار عقلاني در ميليون‌ها ايراني بروز کرده است.
ميليون‌ها ايراني يکصدا شده‌اند و از حاکمان‌شان کارآمدی، شفافيت، صداقت، عقلانيت و جديت بيشتر مطالبه مي‌کنند. خستگی‌ناپذير اين کار را انجام مي‌دهند.
ميليون‌ها ايراني بسيار انسان‌دوستانه، راه‌هاي کمک کردن به ضعيف‌ترين اقشار آسيب‌ديده از بيماري کرونا را جست‌وجو مي‌کنند. درست است که کردار غيراخلاقي چند محتکر رسانه‌اي می‌شود، اما ميليون‌ها ايرانی هم اخلاق انسان‌دوستي را تجربه میکنند.
هزاران تحصيل‌کرده، مهندس و متخصص در صدد راه‌اندازي نرم‌افزارهايي براي کمک به غلبه بر کرونا، رفع مشکلات اقتصادي آسيب‌ديدگان و استفاده از فناوري اطلاعات براي حل مشکل هستند. اين ظرفيت جامعه ايراني است.
جامعه ايراني که هرگز تجربه مواجهه با چنين بحراني را نداشته، صبورانه خود را با آموزش از راه دور، تغيير رفتارهاي سبک زندگي روزانه، مقابله با جهالت‌هاي گروه‌هاي افراطي، و طيفي از رفتارهاي عقلاني تطبيق مي‌دهد.
ما هنوز کاستي‌هاي خودمان را داريم و به‌واقع از يک نظام حکمراني شايسته جمعيتي هشتادوچهار ميليون نفري و مناسب زيستن در دنياي مدرن برخوردار نيستيم، اما ما تصوير تاريکي هم نداريم. ده‌ها ميليون ايراني اين روزها در کوران #تحريم، مشکلات اقتصادي سنگين، چشم‌اندازهاي مبهم، کاستي‌هاي عميق نظام اداري، و کج‌رفتاري‌هاي قدرت سياسي، فرهيخته و ميهن‌دوست عمل مي‌کنند.
اين‌ها قوت‌هاي جامعه ايراني است. خودمان آنها را ناديده نگيريم، و حاکمان نيز چشم بر اين همه حسن جامعه ايراني نبندند. جامعه ايراني شايسته حکمراني بسيار کارآمدتر، اخلاقي‌تر و انساني‌تري است.
🔸گمانه‌زنی درباره روزهای پس از کرونا
🔹شاید #کرونا باعث شود که رخ دهند:
▫️الویت یافتن #پیشگیری بر #درمان
▫️گسترش #محلی‌گرایی در بطن #جهانی‌سازی
▫️بازنگری در نقش #دولت_رفاه
▫️بازنگری در مفهوم #عرضه_تقاضا
▫️تقویت #زیرساخت‌ها و مهارت‌های مربوط به #فضای_آنلاین
▫️استانداردتر شدن رفتارهای مبتنی بر #بهداشت و افزایش سطح انتظارات از خدمات بهداشتی و دارویی
▫️گسترش مطالعات مربوط به #واکنش‌ها در همه رشته‌های اکادمیک
🔹شاید #کرونا باعث شود که رخ دهند:
▫️الویت یافتن #پیشگیری بر #درمان
▫️گسترش #محلی‌گرایی در بطن #جهانی‌سازی
▫️بازنگری در نقش #دولت_رفاه
▫️بازنگری در مفهوم #عرضه_تقاضا
▫️تقویت #زیرساخت‌ها و مهارت‌های مربوط به #فضای_آنلاین
▫️استانداردتر شدن رفتارهای مبتنی بر #بهداشت و افزایش سطح انتظارات از خدمات بهداشتی و دارویی
▫️گسترش مطالعات مربوط به #واکنش‌ها در همه رشته‌های اکادمیک
🔸ارزیابی دوباره ارزش‌ها
▫️#حمیدرضا_اسلامی
▫️عضو شورای سردبیری روزنامه همشهری
در ظاهر اوضاع زندگی و کسب‌و‌کار با سرعت زیادی به سمت عادی‌شدن پیش می‌رود. سفرها به راه است، کسب‌و‌کارها کمابیش راه افتاده‌اند و روابط انسانی به سمت روزگار پیش از همه‌گیری رونق می‌یابند. با درست و غلط این سرعت بازگشت کاری نداریم که امری است تخصصی و موکول به یک عامل و آن‌هم #بهداشت و یا میزان ابتلا و مرگ‌ومیر نیست. تقریبا اکثر کشورهای جهان همین راه کاهش محدودیت‌ها را در پیش گرفته‌اند و دولت‌ها و نظام‌های بهداشت و درمان امیدوارند که مردم خود تا آنجا که ممکن است، بهداشت فردی را رعایت کنند و از نقاط اوج ابتلای غیرقابل تحمل برای نظام درمان پیشگیری شود. اینها مقدمه نکته‌ای است که در سطور بعدی به اجمال خواهم گفت.
اتفاقی که افتاد، #همه‌گیری یک بیماری، جهانیان را باید متوجه ارزش دارایی‌هایی که داشتند و به آن بی‌توجهی می‌کردند، کرده باشد. در دهه‌های گذشته ما مردم متوجه ارزش چیزهایی مثل هوا و آب سالم شدیم. این متوجه‌شدن وقتی اتفاق افتاد که این دارایی‌های ما به خطر افتاد. وقتی که سینه‌هامان از هوای ناگوار سوخت، دچار تنگی نفس شدیم و عزیزانی را به‌خاطر هوای آلوده از دست دادیم یا در تامین آب شرب کافی درماندیم، آب هم اگر تامین شد با هزینه زیاد بود و برای کارهایی که تا پیش از آن بدون نگرانی از کمبود یا نبود آب انجام می‌دادیم، دچار سختی شدیم.
ویروس #کرونا که بیش از ۳ ماه است زندگی ما را تحت‌تأثیر قرار داده است، روی دیگری از ارزش‌ها و دارایی‌های گرانقدر انسانی را که می‌تواند در معرض خطر باشد، نشان داد. وجود این دارایی یعنی روابط انسانی آنقدر برای ما بدیهی بود که از پاسداشت آن و تلاش برای از دست‌ندادن آن غافل بودیم. روابط انسانی برای ما حکم آب را داشت برای ماهی و نبود آن برایمان متصور نبود. نویسندگان خیال‌پرداز در قصه‌هایی از آینده نبود روابط معمول انسانی را تخیل می‌کردند و ما آدم‌ها البته آن را دور می‌پنداشتیم. اینکه فرزندان، والدین و دوستان را نتوانی در آغوش بکشی، با آنها زیر یک سقف بنشینی و غم روزگار را با گفت‌وگو عقب برانی، از کافه و #سینما و نمایش و ورزشگاه محروم باشی و به جای همه اینها به گوشی #تلفن و نمایشگر #رایانه و صفحه #تلویزیون چشم بدوزی.
رعایت همه دستورالعمل‌های بهداشتی جدای از وجه قانونی آن حکم عقل است و واجب، اما خوب شد که با از‌دست‌دادن موقت بخشی از روابط معمول زندگانی و مورد تهدید قرار‌گرفتن سلوک و سبک زندگانی‌مان متوجه ارزش بی‌بدیل دارایی‌هایی شدیم که گاهی و چه‌بسا بیشتر اوقات به آن بی‌توجه بودیم. حالا خیلی بهتر و بدون آنکه لازم باشد در فضایی فرضی تصور کنیم، فهمیدیم (خیلی از مردم جهان فهمیدند) که چقدر دیدار، هم‌صحبتی، مسافرت رفتن با عزیزان، کافه و سینما رفتن و چشم‌دوختن به دهان و چشم کسی که با ما حرف می‌زند، ارزشمند است. چقدر خوب است که بتوانیم برای دوستی قدمی برداریم، برای همسایه نان بخریم و دست کسی را (پیر یا ناتوان) برای عبور از خیابان بگیریم.
▫️#حمیدرضا_اسلامی
▫️عضو شورای سردبیری روزنامه همشهری
در ظاهر اوضاع زندگی و کسب‌و‌کار با سرعت زیادی به سمت عادی‌شدن پیش می‌رود. سفرها به راه است، کسب‌و‌کارها کمابیش راه افتاده‌اند و روابط انسانی به سمت روزگار پیش از همه‌گیری رونق می‌یابند. با درست و غلط این سرعت بازگشت کاری نداریم که امری است تخصصی و موکول به یک عامل و آن‌هم #بهداشت و یا میزان ابتلا و مرگ‌ومیر نیست. تقریبا اکثر کشورهای جهان همین راه کاهش محدودیت‌ها را در پیش گرفته‌اند و دولت‌ها و نظام‌های بهداشت و درمان امیدوارند که مردم خود تا آنجا که ممکن است، بهداشت فردی را رعایت کنند و از نقاط اوج ابتلای غیرقابل تحمل برای نظام درمان پیشگیری شود. اینها مقدمه نکته‌ای است که در سطور بعدی به اجمال خواهم گفت.
اتفاقی که افتاد، #همه‌گیری یک بیماری، جهانیان را باید متوجه ارزش دارایی‌هایی که داشتند و به آن بی‌توجهی می‌کردند، کرده باشد. در دهه‌های گذشته ما مردم متوجه ارزش چیزهایی مثل هوا و آب سالم شدیم. این متوجه‌شدن وقتی اتفاق افتاد که این دارایی‌های ما به خطر افتاد. وقتی که سینه‌هامان از هوای ناگوار سوخت، دچار تنگی نفس شدیم و عزیزانی را به‌خاطر هوای آلوده از دست دادیم یا در تامین آب شرب کافی درماندیم، آب هم اگر تامین شد با هزینه زیاد بود و برای کارهایی که تا پیش از آن بدون نگرانی از کمبود یا نبود آب انجام می‌دادیم، دچار سختی شدیم.
ویروس #کرونا که بیش از ۳ ماه است زندگی ما را تحت‌تأثیر قرار داده است، روی دیگری از ارزش‌ها و دارایی‌های گرانقدر انسانی را که می‌تواند در معرض خطر باشد، نشان داد. وجود این دارایی یعنی روابط انسانی آنقدر برای ما بدیهی بود که از پاسداشت آن و تلاش برای از دست‌ندادن آن غافل بودیم. روابط انسانی برای ما حکم آب را داشت برای ماهی و نبود آن برایمان متصور نبود. نویسندگان خیال‌پرداز در قصه‌هایی از آینده نبود روابط معمول انسانی را تخیل می‌کردند و ما آدم‌ها البته آن را دور می‌پنداشتیم. اینکه فرزندان، والدین و دوستان را نتوانی در آغوش بکشی، با آنها زیر یک سقف بنشینی و غم روزگار را با گفت‌وگو عقب برانی، از کافه و #سینما و نمایش و ورزشگاه محروم باشی و به جای همه اینها به گوشی #تلفن و نمایشگر #رایانه و صفحه #تلویزیون چشم بدوزی.
رعایت همه دستورالعمل‌های بهداشتی جدای از وجه قانونی آن حکم عقل است و واجب، اما خوب شد که با از‌دست‌دادن موقت بخشی از روابط معمول زندگانی و مورد تهدید قرار‌گرفتن سلوک و سبک زندگانی‌مان متوجه ارزش بی‌بدیل دارایی‌هایی شدیم که گاهی و چه‌بسا بیشتر اوقات به آن بی‌توجه بودیم. حالا خیلی بهتر و بدون آنکه لازم باشد در فضایی فرضی تصور کنیم، فهمیدیم (خیلی از مردم جهان فهمیدند) که چقدر دیدار، هم‌صحبتی، مسافرت رفتن با عزیزان، کافه و سینما رفتن و چشم‌دوختن به دهان و چشم کسی که با ما حرف می‌زند، ارزشمند است. چقدر خوب است که بتوانیم برای دوستی قدمی برداریم، برای همسایه نان بخریم و دست کسی را (پیر یا ناتوان) برای عبور از خیابان بگیریم.