چرا بیشتر مردم #مدینه پس از رحلت #شهادت گونه پیامبر(ص) و با فاصله کوتاهی از غدیر خم با حضرت علی بیعت نکردند❓
قبل ازپرداختن به علل وریشه یابی عدم اطاعت مسلمانان صدر اسلام نسبت به موضوع خلافت علی(علیه السّلام) تذكر این نكته لازم است كه:بر اساس شواهد قطعی تاریخی،آنچه مسلم است این است كه كوتاهی وقصور مسلمانان صدر اسلام وحداقل مسلمانان ساكن مدینه، در رابطه با موضوع خلافت امیر المؤمنین(علیه السّلام) ازباب جهل و بی خبری نبوده است بلكه این بی تفاوتی، سكوت و عدم اطاعت -بنابر عواملی كه ذیلاً اشاره می شود - ازروی توجه و آگاهی بوده است.
زیراشخصیت ممتاز #امیر المؤمنین(علیه السّلام) برای مسلمانان #صدر_اسلام، یك چهره ای شناخته شده و كاملاً آشنا بودو برتری ودرخشش حضرت درمیان اصحاب #پیامبر(صلّی الله علیه و آله) و لیاقت و شایستگی حضرت برای امر خلافت وزعامت امت بعداز #پیامبر، بر همگان آشكاربود.
ازسوی دیگرباتوجه به شایستگی های منحصر به فرد #امیر المؤمنین و به دستوروحی، #پیامبر اكرم (صلّی الله علیه و آله)مكرراً مسأله #خلافت و #جانشینی_علی (علیه السّلام)رادرموارد متعددی مطرح واعلام نموده بودكه مهم ترین آن،صحنه باشكوه #غدیراست كه #پیامبر (صلّی الله علیه و آله)علی (علیه السّلام) را در حضور جمعیت انبوه حاضر به خلافت بعدازخودمعرفی نمودوازحاضران نیز بیعت گرفت. این جریان درمنابع #شیعه و #سنی ازطرق صحابه به طور #متواتر منعكس شده است.
با اینكه انتظار می رفت - با توجه به زمینه سازی #پیامبر (صلّی الله علیه و آله)بلافاصله بعدازرحلت شهادت گونه آن حضرت، امیر المؤمنین (علیه السّلام) زمام اموررا دردرست گیرد و #رهبری امت و مقام خلافت رابرعهده بگیرد. اما عملاً چنین نشدومسیر خلافت به انحراف كشانده شد و #علی (علیه السّلام) از صحنة سیاسی و مركز تصمیم گیری به كنار گذاشته شد❓
بررسی و ریشه یابی عوامل این رخداد مهم تاریخی نیاز به تبیین و تحلیل گسترده داردكه دراینجا به اختصاربه چندچیز به عنوان عوامل اساسی و كلیدی این رخدادتلخ،اشاره می گردد:
۱. #دنیا_طلبی_و_عافیت_خواهی
روحیۀ دنیاطلبی وعافیت خواهی اكثر مردم،مخصوصاً گروه خواص ونخبگان جامعه آن روز،یكی از مهم ترین علل بی تفاوتی ورویكردمحافظه كارانة آنان نسبت به این رخدادتلخ محسوب می شود.این امر باعث گردید كه مردمان آن روزكه حماسه های بی نظیر #امیر المؤمنین رادرصحنه های جهاد به چشم سر مشاهده كرده بودندوسخنان پیامبر (صلّی الله علیه و آله)رادرمورد شخصیت بی‌همانند #علی (علیه السلام) مخصوصاً موضوع وصایت حضرت را، شنیده بودند -با این حال درموقعیت حساس هنگامه رحلت شهادت گونه #پیامبر(ص) امام علی(ع) راتنهابگذارندوانحراف آشكار مسیر خلافت رانظاره‌گر باشند.
۲. #قوم_محوری_و_قبیله_گرایی
بیشتر مسلمانان وكسانی كه دركنار #پیامبرحضور داشتند،علی رغم گرویدن به اسلام،علقه‌های قومی و فرهنگ قبیله محوری هنوزدرتصمیم گیری‌های آنان دخیل بود.
در اولین لحظات بعد از رحلت #شهادت گونه پیامبر (صلّی الله علیه و آله) گروه مهاجرین مكه ودررأس آنان #ابوبكر و همفكرانش دربرابرقبایل انصاربه صف آرای پرداختندوبااكثریت گروه #انصار به پیشوایی " #سعد_بن_عباده"(۲) رئیس خزرجیان،به مقابله برخواستند و سرانجام نیز با حیله‌های حساب شده و تهدید #خلیفه_دوم،دراین رقابت پیروز گردیدندوقدرت راتصاحب نمودند.
درچنین اوضاع واحوالی كه رگه های جاهلیت قوم گرایی گل كرده بودودو طایفۀ مهاجروانصاربرسر #خلافت #پیامبر(صلّی الله علیه و آله) به جنگ و ستیز برخواسته بودند،فقط عده اندكی از پیروان راستین آن حضرت و #رجال بنی هاشم به #علی(علیه السّلام) وفادار ماندندكه این تعدادنیزبسیاركم و انگشت شماربودندودرحدی نبودند كه بتوانندحركت جامعه راازوضعیت به وجودآمده تغییردهندزیرا رنگ نفاق در چهره اكثرمدعیان تقرب #پیامبر(صلّی الله علیه و آله)مشهود بود همان هایی كه بعداًجریان هایی مثل #ناكثین و مارقین و..در برابر حضرت #علی (علیه السّلام) پدیدآورند.
۳. #قریب_العهد بودن_به_اسلام
بسیاری از مسلمانان، به تازگی به اسلام گرویده بودندوآگاهی عمیق و ایمان راسخ نسبت به آموزه‌های دینی وقرآنی نداشتندطبیعی بودكه ازسوی این عده نیز انتظارحركت اصلاحی وحمایت از حضرت درآن شرایط وجودنداشت بلكه حتی خطر #تفرقه و #ارتداد در میان آنان نیزوجودداشت.خود #امیرالمؤمنین در این رابطه می‌فرماید: ⬇️
«به خدا سوگند اگرخطر ایجاد #اختلاف وشكاف درمیان مسلمانان نبودوبیم آن نمی‌رفت كه باردیگركفروبت پرستی به سرزمین اسلام باز گرددواسلام محو و نابود شود.من موضع دیگری دربرابر آنان می‌گرفتم،لكنا علی غیر ماكنالهم علیه»(۳) بدیهی است كه ازچنین مجموعۀ كه خطر #ارتداد بسیارازآنان موجب سكوت حضرت گردید،توقعی حمایت ودفاع و ایثار نخواهد بود.
۴. كینه و عقده
1/2
💠♦️💠♦️💠♦️💠♦️💠♦️
قبل ازپرداختن به علل وریشه یابی عدم اطاعت مسلمانان صدر اسلام نسبت به موضوع خلافت علی(علیه السّلام) تذكر این نكته لازم است كه:بر اساس شواهد قطعی تاریخی،آنچه مسلم است این است كه كوتاهی وقصور مسلمانان صدر اسلام وحداقل مسلمانان ساكن مدینه، در رابطه با موضوع خلافت امیر المؤمنین(علیه السّلام) ازباب جهل و بی خبری نبوده است بلكه این بی تفاوتی، سكوت و عدم اطاعت -بنابر عواملی كه ذیلاً اشاره می شود - ازروی توجه و آگاهی بوده است.
زیراشخصیت ممتاز #امیر المؤمنین(علیه السّلام) برای مسلمانان #صدر_اسلام، یك چهره ای شناخته شده و كاملاً آشنا بودو برتری ودرخشش حضرت درمیان اصحاب #پیامبر(صلّی الله علیه و آله) و لیاقت و شایستگی حضرت برای امر خلافت وزعامت امت بعداز #پیامبر، بر همگان آشكاربود.
ازسوی دیگرباتوجه به شایستگی های منحصر به فرد #امیر المؤمنین و به دستوروحی، #پیامبر اكرم (صلّی الله علیه و آله)مكرراً مسأله #خلافت و #جانشینی_علی (علیه السّلام)رادرموارد متعددی مطرح واعلام نموده بودكه مهم ترین آن،صحنه باشكوه #غدیراست كه #پیامبر (صلّی الله علیه و آله)علی (علیه السّلام) را در حضور جمعیت انبوه حاضر به خلافت بعدازخودمعرفی نمودوازحاضران نیز بیعت گرفت. این جریان درمنابع #شیعه و #سنی ازطرق صحابه به طور #متواتر منعكس شده است.
با اینكه انتظار می رفت - با توجه به زمینه سازی #پیامبر (صلّی الله علیه و آله)بلافاصله بعدازرحلت شهادت گونه آن حضرت، امیر المؤمنین (علیه السّلام) زمام اموررا دردرست گیرد و #رهبری امت و مقام خلافت رابرعهده بگیرد. اما عملاً چنین نشدومسیر خلافت به انحراف كشانده شد و #علی (علیه السّلام) از صحنة سیاسی و مركز تصمیم گیری به كنار گذاشته شد❓
بررسی و ریشه یابی عوامل این رخداد مهم تاریخی نیاز به تبیین و تحلیل گسترده داردكه دراینجا به اختصاربه چندچیز به عنوان عوامل اساسی و كلیدی این رخدادتلخ،اشاره می گردد:
۱. #دنیا_طلبی_و_عافیت_خواهی
روحیۀ دنیاطلبی وعافیت خواهی اكثر مردم،مخصوصاً گروه خواص ونخبگان جامعه آن روز،یكی از مهم ترین علل بی تفاوتی ورویكردمحافظه كارانة آنان نسبت به این رخدادتلخ محسوب می شود.این امر باعث گردید كه مردمان آن روزكه حماسه های بی نظیر #امیر المؤمنین رادرصحنه های جهاد به چشم سر مشاهده كرده بودندوسخنان پیامبر (صلّی الله علیه و آله)رادرمورد شخصیت بی‌همانند #علی (علیه السلام) مخصوصاً موضوع وصایت حضرت را، شنیده بودند -با این حال درموقعیت حساس هنگامه رحلت شهادت گونه #پیامبر(ص) امام علی(ع) راتنهابگذارندوانحراف آشكار مسیر خلافت رانظاره‌گر باشند.
۲. #قوم_محوری_و_قبیله_گرایی
بیشتر مسلمانان وكسانی كه دركنار #پیامبرحضور داشتند،علی رغم گرویدن به اسلام،علقه‌های قومی و فرهنگ قبیله محوری هنوزدرتصمیم گیری‌های آنان دخیل بود.
در اولین لحظات بعد از رحلت #شهادت گونه پیامبر (صلّی الله علیه و آله) گروه مهاجرین مكه ودررأس آنان #ابوبكر و همفكرانش دربرابرقبایل انصاربه صف آرای پرداختندوبااكثریت گروه #انصار به پیشوایی " #سعد_بن_عباده"(۲) رئیس خزرجیان،به مقابله برخواستند و سرانجام نیز با حیله‌های حساب شده و تهدید #خلیفه_دوم،دراین رقابت پیروز گردیدندوقدرت راتصاحب نمودند.
درچنین اوضاع واحوالی كه رگه های جاهلیت قوم گرایی گل كرده بودودو طایفۀ مهاجروانصاربرسر #خلافت #پیامبر(صلّی الله علیه و آله) به جنگ و ستیز برخواسته بودند،فقط عده اندكی از پیروان راستین آن حضرت و #رجال بنی هاشم به #علی(علیه السّلام) وفادار ماندندكه این تعدادنیزبسیاركم و انگشت شماربودندودرحدی نبودند كه بتوانندحركت جامعه راازوضعیت به وجودآمده تغییردهندزیرا رنگ نفاق در چهره اكثرمدعیان تقرب #پیامبر(صلّی الله علیه و آله)مشهود بود همان هایی كه بعداًجریان هایی مثل #ناكثین و مارقین و..در برابر حضرت #علی (علیه السّلام) پدیدآورند.
۳. #قریب_العهد بودن_به_اسلام
بسیاری از مسلمانان، به تازگی به اسلام گرویده بودندوآگاهی عمیق و ایمان راسخ نسبت به آموزه‌های دینی وقرآنی نداشتندطبیعی بودكه ازسوی این عده نیز انتظارحركت اصلاحی وحمایت از حضرت درآن شرایط وجودنداشت بلكه حتی خطر #تفرقه و #ارتداد در میان آنان نیزوجودداشت.خود #امیرالمؤمنین در این رابطه می‌فرماید: ⬇️
«به خدا سوگند اگرخطر ایجاد #اختلاف وشكاف درمیان مسلمانان نبودوبیم آن نمی‌رفت كه باردیگركفروبت پرستی به سرزمین اسلام باز گرددواسلام محو و نابود شود.من موضع دیگری دربرابر آنان می‌گرفتم،لكنا علی غیر ماكنالهم علیه»(۳) بدیهی است كه ازچنین مجموعۀ كه خطر #ارتداد بسیارازآنان موجب سكوت حضرت گردید،توقعی حمایت ودفاع و ایثار نخواهد بود.
۴. كینه و عقده
1/2
💠♦️💠♦️💠♦️💠♦️💠♦️