#MoE

በ2016 ትምህርት ዘመን የ12ኛ ክፍል ማጠቃለያ አገር አቀፍ ፈተና ወስደው ለትምህርት ሚኒስቴር ተጠሪ በሆኑ የመንግስት ዩኒቨርስቲዎች በመደበኛ እና በ 'Remedial' ፕሮግራም ለመከታተል የሚያስችል ማለፊያ ውጤት ያስመዘገቡ ተማሪዎች የተቋም እና የትምህርት መስክ ምርጫቸውን በየትምህርት ቤታቸው በተወከሉ መምህራን በኩል እስከ መስከረም 30/2017 ዓ.ም ድረስ ሞልተው እንዲጨርሱ መገለጹ ይታወሳል።

ይሁን እንጂ " አንዳንድ ትምህርት ቤቶች በሲስተም ችግር ምክንያት የተማሪዎቻችንን የትምህርት መስክ እና የዩኒቨርስቲ ምርጫ መሙላት ተቸግረናል " ባሉት መሰረት የትምህርት ሚኒስቴር የምርጫ መሙያ ጊዜውን እስከ ረቡዕ ጥቅምት 6/2017 ዓ.ም ድረስ ማራዘሙን ትምህርት ሚኒስቴር ገልጿል።

@tikvahethiopia

#WorldMentalHealthDay

"ሥራ የመስራት እድሜ ላይ ከደረሱ ስድስት አዋቂዎች አንዱ የአዕምሮ ጤና ችግር ያጋጥማቸዋል" - ዶ/ር ቴድሮስ አድሃኖም

የ2024 #የዓለም_የአእምሮ_ጤና_ቀን በዛሬው እለት እየተከበረ ይገኛል። የዘንድሮው ቀን "የአእምሮ ጤና በስራ ቦታ ላይ" በሚል መሪ ሀሳብ ላይ ያተኮረ እንደሆነ ተገልጿል።

ከአለም ህዝብ 60 በመቶ የሚሆኑ ሰዎች በስራ አለም ላይ እንደሆኑ የአለም ጤና ድርጅት መረጃ ያሳያል።

በስራ ላይ ካሉት ሰራተኞች ውስጥም ግማሽ የሚሆኑት የአእምሮ ጤና ችግር እንደሚያጋጥማቸው የአለም ጤና ድርጅት ዳይሬክተር ዶ/ር ቴድሮስ አድሃኖም በዛሬው እለት የዓለም የአእምሮ ጤና ቀንን አስመልክተው ባስተላለፉት መልእክት ተናግረዋል።

የስራ አለም ላይ ያሉ ሰራተኞች በሚገጥማቸው የአእምሮ ጤና ችግርም በየአመቱ 1 ትሪሊዮን ዶላር እንደሚጠፋ ዶ/ር ቴድሮስ ጠቅሰዋል።

ሰራተኞችን ለአእምሮ ጤና ችግር የሚዳርገው ምንድነው?

-  ዝቅተኛ የስራ ክህሎት፣ ችሎታ እና አፈፃፀም

- ከመጠን በላይ የሆነ የሥራ ጫና፤ የሰራተኞች እጥረት፤ አድልዎ፣ መገለል፣ ጥቃትና ትንኮሳ

- ረጅም፣ ያልተገደቡ እና ተለዋዋጭ የስራ ሰዓቶች

- አሉታዊ ድርጊቶችን የሚደግፍ ድርጅታዊ ባህል

- ከሥራ ባልደረቦች በቂ ድጋፍ አለማግኘት

- በቂ ያልሆነ ክፍያ፣ የሚጋጩ የሥራ ፍላጎቶች የአእምሮ ጤና እንደሚያስከትሉ የአለም ጤና ድርጅት ገልጿል።

ዶ/ር ቴድሮስ ስራ የመስራት እድሜ ላይ ከደረሱ ስድስት አዋቂዎች አንዱ የአእምሮ ጤና ችግር እንደሚያጋጥመው የገለፁ ሲሆን የአእምሮ ጤናን ለመጠበቅ የሚደረገው ኢንቨስትመንት አነስተኛ መሆኑን ጠቁመዋል።

ችግሩን ለመከላከል ዶ/ር ቴድሮስ አድሃኖም ምን መደረግ አለበት አሉ ?

° አሰሪዎች የአእምሮ ጤና ችግር የሚያስከትሉ ችግሮችን በመለየት ምቹ የስራ ከባቢን መፍጠር እንደሚገባቸው፤

° የድርጅት ኃላፊዎች ጭንቀት ያጋጠማቸውን ሰራተኞች እንዲለዩ፣ የስራ ቦታ ላይ የሚያጋጥም የአእምሮ ጤና ችግርን እንዲቀርፉ መስራት እንደሚገባቸው፤

° የስራ ከባቢን ለሰራተኞች ምቹ እንዲሆን ማድረግ፤ አካል ጉዳተኞችን ጨምሮ ሁሉም ሰራተኞች በንቃት እንዲሰሩ የሚያስችል የስራ ከባቢ መፍጠር እንደሚገባ ዶ/ር ቴድሮስ ባስተላለፉት መልእክት ተናግረዋል።

ሰራተኞች የአእምሮ ጤና ችግር በሚገጥማቸው ጊዜም ሰዎችን ማውራት፣ ባለሙያ ማማከር ወይም እራሳቸውን ማረጋጋት እንደሚኖርባቸው ዶ/ር ቴድሮስ ገልፀዋል።

Via @tikvahethmagazine

#ሪልስቴት

ያልተገነባ ቤት / ግንባታ ከማከናወናቸው በፊት ቤት የሚሸጡ ሪል ስቴት አልሚዎች የሚሰበስቡትን ገንዘብ በዝግ አካውንት እንዲያስቀምጡ ሊገደዱ ነው ፤ በተጨማሪ ግንባታው 80 በመቶ ላይ ያልደረሰን ቤት ለደንበኞች እንዳያስተላልፉ ሊከለከሉ ነው።

ይህንም የሚመለከት ረቂቅ አዋጅ ለሕዝብ ተወካዮች ም/ቤት ዛሬ ቀርቧል።

አዲሱ ረቂቅ አዋጅ ምን ይላል ?

ቤት ለመገንባት የመሬት የይዞታ ማረጋገጫ እና የግንባታ ፈቃድ ያላገኙ የሪል ስቴት አልሚዎች ደንበኞችን #እንዳይመዘግቡ እና #ቅድመ_ክፍያ እንዳይሰበስቡ ይከለክላል።

በአሁኑ ጊዜ ባለው አሠራር መሠረት የንግድ ፈቃድ በማውጣት ብቻ ወደ ሪል ስቴት ገበያው ሲቀላቀሉ የነበሩት አልሚዎች፤ በአዲሱ ረቂቅ አዋጅ " የብቃት ማረጋገጫ ፈቃድ " የማውጣት ግዴታ ተጥሎባቸዋል። የአገር ውስጥም ሆነ የውጭ ባለሀብት ሪል ስቴት አልሚዎች ይህንን ፈቃድ ለማግኘት ቢያንስ 50 ቤቶችን ገንብተው የሚያስከረክቡ መሆን አለባቸው።

የአገር ውስጥ እና የውጭ አልሚዎች ግንባታውን ለማከናወን የሚያስፈልገውን " የፋይናንስ አቅርቦት ምንጭ " የማቅረብ ቅድመ ሁኔታ ተቀምጦባቸዋል። ይሁንና ረቂቁ፤ " የቅድሚያ ቤት ሽያጭ ተጠቃሚነት " መብትን ከቅድመ ሁኔታ ጋር ለአገር ውስጥ ባለሀብቶች ሰጥቷል።

ይህ አሠራር የሪል ስቴት አልሚዎች የቤት ግንባታውን ሳያከናውኑ ወይም በሂደት ላይ እያለ ለግንባታው የሚውልን ፋይናንስ የሚያሰባስቡበት እና ገንዘቡብ ለግንባታው የሚያውሉበት መንገድ ነው።

የቤት ግንባታው ሳይከናወን በፊት ከገዢዎች ጋር ውል ማሰር እና ክፍያ መፈጸም ኢትዮጵያ ውስጥ በሪል ስቴት ልማት ላይ በተሰማሩ አልሚዎች በኩል የተለመደ አሰራር ነው።

አዲሱ ረቂቅ አዋጅ፤ በዚህ ዓይነት መልኩ ለግንባታ የሚውለውን ሀብት ማሰባሰብ የሚፈልጉ አልሚዎች " አግባብ ካለዉ አካል ፈቃድ ማቅረብ " ይጠበቅባቸዋል። ይህም ግዴታ ነው።

የቅድመ ሽያጭ ዘዴን መጠቀም የሚፈልጉት ሪል ስቴት አልሚዎች፤ ከቤት ገዢዎች የሚሰበስቡት ገንዘብ የሚቀመጥበት የባንክ ሂሳብ እና የገንዘብ አወጣጥ ላይም አስገዳጅ አሠራር በረቂቅ አዋጁ ተጥሎባቸዋል።

አልሚዎቹ ከቤት ገዢዎች የሚሰበስቡትን ገንዘብ " የዝግ የባንክ ሂሳብ ገቢ ማደረግ ወይም ማስያዝ " እንዳለባቸው ረቂቅ ሕጉ ላይ ሰፍሯል።

አዲሱ ሕግ፤ ገንዘቡ የሚቀመጥበት ዝግ የባንክ አካውንት የሚከፈተው " አግባብ ባለው አካል ፈቃድ መሠረት " እንደሆነም ያስረዳል።

በዝግ የባንክ ሂሳብ ገቢ የተደረገው ገንዘብ የሚለቀቅበት ሁኔታ ከረቂቅ አዋጁ መፅደቅ በኋላ በሚወጣ ደንብ ይወሠናል።

ከዚህም ባሻገር በቅድሚያ የተሸጠው ቤት ተገንብቶ ለተጠቃሚዎች እስከሚተላለፍ ድረስ የቤት የመሥሪያ ቦታው የይዞታ ማስረጃ " በሚመለከተው አካል እንዳይሸጥ፣ እንዳይለወጥ " እንደሚታገድ ረቂቁ ይገልጻል።

ቤት ቀድመው በሚሸጡ ሪል ስቴት አልሚዎች ላይ እነዚህ አስገዳጅ አሠራሮች የተቀመጡት " ደንበኞች የሚደርስባቸውን እንግልት እና ኪሳራ ለመቀነስ በማሰብ " እንደሆነ የአዋጁ ማብራሪያ ያስረዳል።

ረቂቅ አዋጁ በሪል ስቴት አልሚዎች ላይ ሌሎችንም ግዴታዎች ጥሏል።

በረቂቁ መሠረት፤ የሪል ስቴት አልሚዎች ግንባታው 80 በመቶ ላይ ያልደረሰን ቤት ለደንበኞች እንዳያስተላልፉ ተከልክለዋል።

" ያለደንበኛው ፍላጎት እና ፈቃድ አጠቃላይ ግንባታው ቢያንስ 80 በመቶ ያልተጠናቀቀ ቤት ለደንበኞች ሊያስተላልፍ አይችልም " ይህንን ለማድረግ በቅድሚያ ደንበኛው መስማማት እንዳለበት ያመለክታል።

ሪል ስቴት አልሚዎች ቤት ገዢዎችን መመመዝገብ እና ቅድመ ክፍያ መሰብሰብ የሚችሉበት ጊዜም ቅድመ ሁኔታ ተቀምጦበታል።

አልሚዎች ምዝገባ ማድረግ እና ክፍያ መሰብሰብ የሚችሉት " የመሬት ይዞታ ማረጋገጫ እና የግንባታ ፈቃድ ከሚመለከተው አካል ከተረከቡ " በኋላ ነው።

" በሕጋዊ መንገድ የተረከበው መሬት ሊያስተናግድ ከሚችለዉ የቤት ደንበኛ በላይ መመዝገብ አይችልም " የሚለውም ሪል ስቴት አልሚዎች ላይ ከተቀመጡት ግዴታዎች መካከል ነው።

ለሪል ስቴት ልማት አሠራር የሚዘረጋው አዲሱ አዋጅ፤ ከግዴታዎች ባሻገር አልሚዎች ከመንግሥት " መሬት በስፋት " ማግኘት የሚችሉበትን ሂደትም ያስቀመጠ ነው።

ከመንግሥት መሬት " በስፋት " የሚቀርብላቸው አልሚዎች ረቂቁ ላይ ከተጠቀሱ ሦስት ቅድመ ሁኔታዎች ውስጥ ቢያንስ አንዱን ማሟላት ይጠበቅባቸዋል።

ከእነዚህ ቅድመ ሁኔታዎች መካከል በብዛት ቤቶችን መገንባት እና ከእነዚህ ቤቶች ውስጥ " 40 በመቶውን ዝቅተኛ እና መካከለኛ ገቢ ላላቸው የማኅበረሰብ ክፍል ተደራሽ " ማድረግ የሚለው አንዱ ነው።

ይህንን ቅድመ ሁኔታ የሚከተሉ አልሚዎች የሚገነቡበት ቤት ብዛት " እንደ ከተሞች ደረጃ በአንድ ጊዜ ከ500 እስከ 5 ሺህ " ሊሆን እንደሚችል በረቂቁ ላይ ተጠቅሷል።

መንግሥት በአዲስ አበባ ከተማ መሬት " በስፋት " የሚያቀርበው " በአዲስ አበባ ከ5 ሺ በላይ ቤት ለሚገነባ እና ለሚያስተላልፍ " አልሚ እንደሆነ ረቂቁ ላይ ሰፍሯል።

በሌሎች ከተሞች መሬት " በስፋት " የሚቀርበው እደሚኖራቸው " ተጨባጭ የቤት ፍላጎት " ሲሆን፣ " ኢንዱስትሪ ፓርክ ያለበት አካባቢ ባሉ ከተሞች " ደግሞ ከአንድ ሺህ በላይ ቤቶችን ለሚገነቡ አልሚዎች እንደሚቀርብላቸው ረቂቁ ያስረዳል።

ከመንግሥት መሬት " በስፋት " ማግኘት የሚፈልጉ አልሚዎች የተቀመጠባቸው ሌሎች ቅድመ ሁኔታዎች ከውጭ ምንዛሬ ጋር የተገናኙ ናቸው።

በአገር ውስጥ " በጥራት እና በብዛት የማይገኙ " ግብአቶችን በራሳቸው የውጭ ምንዛሬ (ፍራንኮ ቫሉታ) የሚያስገቡ እንዲሁም የሚያገኙትን ትርፍ እስከ አስር ዓመት ከአገር ሳያወጡ አገር ውስጥ መልሰው የሚጠቀሙ አልሚዎች የዚህ አሠራር ተጠቃሚ እንደሚሆኑ ረቂቁ ላይ ሰፍሯል።

" የሪል ስቴት ልማት እና የማይንቀሳቀስ ንብረት ግብይት እና ግመታ " የተሰኘው ይህ ረቂቅ አዋጅ የቀረበለት የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ለተጨማሪ ዕይታ ወደ ከተማ፣ መሠረተ ልማት እና ትራንስፖርት ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴ በሙሉ ድምፅ መርቶታል።

መረጃው ከቢቢሲ አማርኛ የተወሰደ ነው።

@tikvahethiopia

#ኢትዮጵያ

" በቀን ከ500 እስከ 600 ህሙማን ይስተናገዳሉ " - አማኑኤል ሆስፒታል

በየዓመቱ እ.ኤ.አ ኦክቶበር 10 የሚከበረው " የዓለም የአዕምሮ ጤና ቀን " ዛሬ በዓለም አቀፍ ደረጃ " በሁሉም የሥራ ቦታ ቅድሚያ ለአዕምሮ ጤና ጊዜው አሁን ነው " በሚል መሪ ቃል ተከብሮ ውሏል። 

በኢትዮጵያ ጫፍ እስከ ጫፍ ያሉ የአዕምሮ ህሙማን ወገኖችን በማከም የሚታወቀው አማኑኤል ስፔላይዝድ የአዕምሮ ህሙማን ሆስፒታልም ህሙማኑን በስፓርታዊ ውድድሮች በማሳተፍ ጨምር በዓሉን አክብሮ መዋሉን ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገልጿል።

" የበዓሉ ዋነኛ ዓላማ በዓለም ዙሪያ በአዕምሮ ጤናና ተያያዥ ጉዳዮች ግንዛቤን ለማሳደግና በአዕምሮ ጤና ክብካቤ ላይ የድጋፍ የሞብላይዜሽን ሥራዎችን ለማጠናከር ነው " ብሏል።

“በአዕምሮ ህሙማን የሚደረጉ መገለሎች አሉ። ሰብዓዊ መብታቸው ሲከበር አይታይም” ያለው ሆስፒታሉ፣ ማንም ሰው በህመሙ ላለመጠቃት ዋስትና የለውምና ህሙማኑን በሥራ ቦታ ጭምር ከማግለል እንዲቆጠብ አሳስቧል።
 
ይህን ያሉት የሆስፒታሉ የህዝብ ግንኙነትና ኮሚዩኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ አቢይ የኔዓለም፣ ሆስፒታሉ በቀን የሚታዩ የአዕምሮ ህሙማን ብዛት በተመለከተም ተከታዩን ማብራሪያ ሰጥተዋል።

" በቁጥር ደረጃ በአማካኝ በቀን ከ500 እስከ 600 ህሙማን ይስተናገዳሉ። ቁጥሩ እንደ ሁኔታዎች ይጨምራም፣ ይቀንሳልም። ለምሳሌ አሁን ላይ የኦሮሚያና የአማራ ክልሎችን ብንወስድ አረመረጋጋቶች አሉ።

እነዚህ አለመረጋጋቶች ደግሞ ሰዎች ወደ ህክምና እንዳይደርሱ ያደርጓቸዋል። ስለዚህ በቅርብ አካባቢ ያሉት ናቸው ወደ ህክምና ሊመጡ የሚችሉት። 

ስለዚህ በአማካኝ በቀን ከ500 እስከ 600 ህሙማን በተመላላሽ፣ በድንገተኛ በአስተኝቶ ይታያሉ " ነው ያሉት።

መንግስትና አጋር ድርጅቶች ትኩረት ሊሰጡባቸው የሚገቡ በሆስፒታሉ ያሉ ተግዳሮቶች ምንድን ናቸው ? ተብሎ ከቲክቫህ ለቀረበላቸው ጥያቄ ፦

" ሆስፒታሉ የግንባት መሠረተ ልማት እጥረት አለበት። ጠባብ በሆነ ቦታ ነው ህክምና የሚሰጠው አስካሁን።

ያው በጤና ሚኒስቴርም በሆስፒታሉ አቅምም የተወሰኑ ጊዜያዊ እፎይታ ሊሰጡ የሚችሉ ውስጥ ላይ የሚሰሩ ማስፋፊያዎች አሉ። እነርሱም በቂ አይደሉም። 

ስታንዳርዱን የጠበቀ ግንባታ ነው ሊኖር የሚገባው። ያም በጤና ሚኒስቴር ተይዞ ገና ሌላ ቦታ ላይ የግንባታ ሂደት እየተካሄደበት ያለበት ሁኔታ አለ። 

ስለዚህ አንደኛው የመሠረተ ልማት ችግር ነው። ሌላው  በስፔሻላይዜሽን ደረጃ በሥነ አዕምሮ ላይ ሰብስፔሻሊቲ ባለሙያዎችም እጥረት የሚታይበት ሁኔታ አለ።

ስለዚህ አጋር ድርጅቶችም መንግስትም ይህንን ትኩረት ሰጥተው በጋራ መረባረብ ቢቻል እንደ አገር የአዕምሮ ጤናን ተደራሽ ማድረግ ማጎልበትም ይቻላል " ሲሉ መልሰዋል።

በሆስፒታሉ ስንት የአዕምሮ ስፒሻሊስት ሀኪሞች አሉ ? ያስፈልጋል ተብሎ የሚታሰበው ምን ያክል ነው ? ስንል ላቀረብንላቸው ጥያቄ ምላሻቸው፣ " ሰባት ስፔሻሊስቶች አሉ። ግን በሬሽዎ ሲሰራ ይሄ በቂ አይደለም። በጣም አናሳ ነው። ከዚያ በላይ ነው የሚጠበቀው " የሚል ነው።

" ለአዕምሮ ጤና ክብካቤ ወይም ደህንነት ዋናውና ወሳኙ ከባቢያችን ነው። መሪ ቃሉም በሁሉም የሥራ ቦታ ቅድሚያ ለአዕምሮ ጤና ግዜው አሁን ነው። ስለዚህ የሥራ ቦታን ደህነት፣ የሰራተኛውን ጤናማ መሆኑን ማረጋገጥ ይገባል " ሲሉ አስገንዝበዋል።

#TikvahEthiopiaFamilyAA

@tikvahethiopia

" አሽከርካሪዎች ተገቢውን ጥንቃቄ በማድረግ አሽከርክሩ " - ፖሊስ

ከሰሞኑን በአዲስ አበባ የደረሱት የትራፊክ አደጋዎች የሰው ህይወት ቀጥፈዋል ፣ ከባድ እና ቀላል ጉዳት አድርሰዋል፣ ንብረትም ላይ ጉዳት ደርሷል።

በአንድ ክ/ከተማ፣ በአንድ ቀን፣ በተለያየ ቦታና ሰዓት በደረሰ የመንገድ ትራፊክ አደጋ አጠቃላይ የ7 ሰዎች ህይወት ሲያልፍ በ9 ሰዎች ላይ ቀላልና ከባድ የአካል ጉዳት ደርሷል።

አደጋዎቹ የደረሱት ቦሌ ክ/ከተማ ውስጥ መስከረም 29 ቀን 2017 ዓ/ም ነው።

የጉዞ መስመሩን ከጎሮ ወደ ኮዬ ፈቼ ያደረገ የሰሌዳ ቁጥሩ ኮድ 3-69867 ኢት #ሲኖ_ትራክ ተሽከርካሪ ከከተማ አውቶቡስ ጋር ተጋጭቶ ትኬት ሊቆርጡ ወደ አውቶቡሱ ተጠግተው የነበሩ 3 ሴቶች እንዲሁም በአካባቢው ላይ ጧፍ ስትሸጥ በነበረች ሴት ላይ የሞት አደጋ ያስከተለ ሲሆን የከባድ መኪናው አሽከርካሪም ከባድ የአካል ጉዳት ደርሶበታል፡፡

ከተከሰተው ሞት በተጨማሪ በ7 ሰዎች ላይ ከባድና ቀላል የአካል ጉዳት ደርሷል።

በዛው እለት ቡልቡላ መስቀለኛ ተብሎ በሚጠራው አካባቢም አካባቢ በደረሰው አደጋ የ3 ሰዎች ህይወት ሲያልፍ በ2 ሰዎች ላይ ደግሞ ከባድ የአካል ጉዳት ደርሷል።

የጉዞ አቅጣጫውን ከመድኃኒያለም ወደ ማርያም ያደረገ የሰሌዳ ቁጥሩ ኮድ 3-8660 ኢት #ሲኖ_ትራክ ተሽከርካሪ ከማርያም ወደ ኮዬ ይሄድ ከነበረ ኮድ 3-46737 ኦሮ ዶልፊን ተሽከርካሪ ጋር ተጋጭተው የደረሰ አደጋ ነው።

በአንድ ቀን በ7 ሰዎች ላይ አሰቃቂ የትራፊክ አደጋ መድረሱ በእጅጉ አስዛኝ  እንደሆነ የገለጸው የአዲስ አበባ ፖሊስ በአብዛኛው ለሚከሰቱት የትራፊክ አደጋዎች ዋነኛ ምክንያት ተገቢውን ጥንቃቄ ባለማድረግ የሚደርሱ መሆናቸውን አስገንዝቧል።

አሽከርካሪዎች ከምንጊዜውም በላይ ተገቢውን ጥንቃቄ በማድረግ የአካባቢውን߹ የመንገዱን እና የእግረኛውን የመንገድ አጠቃቀም ሁኔታ በተገቢው በማስተዋል ማሽከርከር እንደሚጠበቅባቸው ፖሊስ አሳስቧል።

ከተፈቀደው የፍጥነት ወሰን በላይ ማሽከርከር በኋላ ከሚመጣው መፀፀት እንደማያድን በመገንዘብ በጥንቃቄና  በእርጋታ ማሽከርከር እንደሚገባ ፖሊስ ገልጿል።

#AddisAbabaPolice

@tikvahethiopia

“ ወደ ህክምና የሚመጡ የካንሰር ህሙማን ቁጥር ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ ነው ” -  ጥቁር አንበሳ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል

የካንሰር ህሙማን ቁጥር ግልጽ በሆነ ሁኔታ እየጨመረ መሆኑን፣ የማህጸን በርና የጡት ካንሰር ህሙማን 50 በመቶውን እንደሚሸፍኑ ጥቁር አንበሳ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገለጸ።

ካንሰር ያለበትን ደረጃ በተመለከተ ሆስፒታሉ ምን ማብራሪያ ሰጠ ?

“ ግልጽ በሆነ ሁኔታ የካንሰር ህሙማን ቁጥር ጨምሯል እንጂ አልቀነሰም። በተለያዩ ምክንያቶች በዓለም ላይ እንደሚጨምረው ይጨምራል። 

ሁለተኛ ደግሞ የህብረተሰቡ የጤና አገልግሎት ተጠቃሚነት በዬጊዜው እየጨመረ ነው። ስለዚህ የፔሸንት ፍሎው እየጨመረ ይሄዳል።

ወደ ህክምና የሚመጡት የካንሰር ህሙማን ቁጥር ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ ነው። አብዛኛዎቹ ህሙማን የማህጸን በርና የጡት ካንሰር ታካሚዎች ናቸው።

እንዲያው በግርድፉ እስከ 50 ፐርሰንት ልንለው እንችላለን። የነዚህ ሰዎች ህክምና በሦስት፣ በአራት ህክምና ነው የሚካሄደው። በቀዶ ህክምና፣ በመድኃኒት፣ በጨረር፣ ታርጌትድ ቴራፒ (ተራ ሳይሆን ለዬት ያለ መድኃኒት) አለ። 

ስለዚህ ቁጥሩ እየጨመረ ነው። ህክምናው ደግሞ መልቲሞዳል ነው። ከዚያ በተጨማሪ ካንሰሩ ደግሞ በጊዜው አይመጣም። ከተስፋፋ፣ ካደገ፣ ከተሰራጨ በኋላ ይመጣል። ይሄ ደግሞ ከካንሰሩ ህመም በተጨማሪ ተጓዳኝ ህመሞች ይዞ ይመጣል።

ለምሳሌ የማህን በር ካንሰር ያለባት እናት አድቫንስ አድርጎ ስትመጣ ያ ካንሰር የሽንት ቧንቧዋን ይዟት ሊሆን ይችላል። ስለዚህ ኩላሊቷ ይጎዳል ማለት ነው " ብሏል።

በመሆኑም በማህጸን ደም ሲኖር፣ ጡት ላይ ያበጠች ነገር ስትኖር በፍጥነት ወደ ሀኪም ቤት መምጣት፣ ቢያንስ በዓመት አንድ ጊዜ በህክምና ልየታ ማሰራት ያስፈልጋል ተብሏል።

የጭማሪ ቁጥሩን ለመግለጽ ዳታ ማየት ቢያሻም የካንሰር ህሙማን ቁጥር እንደጨመረ፣ ከዚህም ባሻገር የመድኃኒት እጥረት ፈተና እንደሆነበት ሆስፒታሉ ገልጿል።

ምን አለ ?

“ ሲኤምኤል የሚባል የካንሰር ህመም አለ። ይሄ ህመም እጅግ በጣም ውድ መድኃኒቶች ነው የሚፈልገው። ይሄንን መድኃኒት አንድ ሰው መግዛት አይችልም። 

ሀኪሞቻችንና ተቋሙ ከሌሎች ሀገራት ሀኪሞችና ተቋሞች ጋር በመተጋገዝ መድኃኒቶች እንዲመጡ ነው የሚደረገው። ከዛ በነጻ እናሰራጫለን።

ስለዚህ ይሄን መድኃኒት ገዝተን ቢሆን ወይም በእርዳታ ባናገኘው ኖሮ ህሙማኑ አያገኙትም ማለት ነው።

ሚሎቲኒቭ የምትባል የደም ካምሰር የህክምና መድኃኒትም አለች። 120 ህመምተኞች አሉ አዚህ አገር ላይ። ለ120ዎቹ ሰዎች 22 ሚሊዮን ብር ያስፈልጋቸዋል። ይሄ የመድኃኒት በጀታችን ከአንድ ሦስተኛ በላይ ነው። 

22 ሚሊዮን ብር የሆነውም ጤና ሚኒስቴር 50 ፐርሰንቱን ከፍሎ ነው። እንደገና ሆስፒታሉ ሰብሲሳይድዝ ሲያደርገው ሙሉውን በነጻ ያገኛሉ። ይህን ግን በዘላቂነት ማድረግ አንችልም። ቻሌንጅ አለ። መልስ ለመስጠት ራሱ ግራ ያጋባል። ”

የካንሰር ህመምህ በጊዜ ያለበት ደረጃ ከታወቀ በህክምና ክትትል መፍትሄ የሚገኝለት ደረጃው ጨምሮ ከታወቀ ግን መጨረሻው በቀጥታ ለሞት የሚዳርግ አደገኛ ህመም ነው።

#TikvahEthiopiaFamilyAA

@tikvahethiopia

#DDR #Tigray

የእንግሊዝ (UK) መንግስት የቀድሞ ተዋጊዎችን ዲሞብላይዝ በማድረግ ወደ ማህበረሰቡ መልሶ ለመቀላቀልና ለማቋቋም (DDR) የሚያግዝ የ16 ነጥብ 9 ሚሊዮን ፓወንድ ድጋፍ እንደሚያደርግ አስታዉቋል፡፡

የድጋፍ ማእቀፉን ያሳወቁት በብሪታንያ የአፍሪካ ጉዳዮች ሚኒስቴር ሎርድ ኮሊንስ የተመራው ልዑክ በመቐለ በመገኘት የብሄራዊ ተሀድሶ ቦርድ አባል ሌ/ጀ ጻድቃን ገ/ትንሳኤ እና ኮሚሽነር ተመስገን ጥላሁን እንዲሁም የዩኤንዲፒ የስራ ሀላፊዎች በተገኙበት የቀድሞ ተዋጊዎች ዲሞቢላይዜሽን ማእከል ጉብኝት ባደረጉበት ወቅት ነው፡፡

#UKinEthiopia

@tikvahethiopia