#WolaitaSodo

በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል ወላይታ ሶዶ ከተማ ዛሬ በደረሰ የትራፊክ አደጋ ሁለት ሰዎች ሕይወታቸው ሲያልፍ፣ 23 ሰዎች ላይ ደግሞ ቀላልና ከባድ የአካል ጉዳት መድረሱን የከተማው ፓሊስ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ  አረጋግጧል። 

የወላይታ ሶዶ ከተማ ፓሊስ አዛዥ ዋና ኢንስፔክተር ተስፋዬ ምስጋናው ለቲክቫህ ኢትዮጵያ በሰጡት ቃል፣ " ወላይታ ሶዶ ከተማ አራዳ ቀበሌ ተብሎ በሚጠራበት ኪዳነ ምህረት ቀጠና ላይ ከጠዋቱ 3 ሰዓት ገደማ አደጋ ተከስቷል። በዚህ አደጋ የ2 ሰዎች (ወንድና ሴት) ሕይወት ሲያልፍ ችሏል" ብለዋል።

" ሌሎቹ 17 የሚሆኑ ወንዶች፣ 6 ሴቶች ጉዳት ደርሶባቸዋል " ያሉ ዋና ኢንስፔክተሩ፣ በወላይታ ሶዶ ክርስቲያና ኦቶና ሆስፒታል ህክምና እየተደረገላቸው መሆኑን አስረድተዋል።

ዋና ኢንስፔክተሩ፣ "አንደኛዋ ሟች ከሹፌሩ ጋር የነቀረች ሴት ናት። አንደኛው ደግሞ ባለሁለት እግር ሞተር አሽከርካሪ ነበር" ነው ያሉት።

አደጋው የተከሰተውም በሕዝብ ማመላለሻ፣ በባለ ሦስት እግር (ባጃጅ)፣ በባለ ሁለት እግር ሞተር፣ በአንድ የቤት መኪና መካከል መሆኑን ገልጸው፣ "ሁሉም ላይ ጉዳት ደርሷል" ብለዋል።

" የአደጋው መንስኤ፣ ጥፋት የማነው? የሚለውን በሂደት ላይ ነን፣ ሹፌርም ተጎድቷል " ሲሉ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ተናግረዋል።

የወላይታ ሶዶ ዞን የመንግሥት ኮሚዩኒኬሽን በበኩሉ፣ " የአፈር ማዳበሪያ የጫነው የጭነት መኪና ፍሬን በመበጠስ ምክንያት ከባድ የመኪና አደጋ ተከስቷል " ብሎ በዚህም 2 ሰዎች ሞተዋል ፤ 24 ሰዎች ከባድ ጉዳት ደርሶባቸዋል ሲል አሳውቋል።

በአደጋው ፦
- አንድ ቶዮታ ሃይሉክስ መኪና
- ሁለት ቶዮታ ቪትዝ
- ሶስት ባለ ሶስት እግር ተሽከርካሪዎች ከጥቅም ውጭ ሲሆኑ አንድ የህዝብ ማመላለሻ አይሱዙ ከፍተኛ ጉዳት ደርሶበታል።

More - https://t.iss.one/ThiqaMediaEth/301

ዘገባውን የላከው የአ/አ ቲክቫህ ኢትዮጵያ ቤተሰብ አባል ነው።

ፎቶ፦ የወላይታ ዞን ኮሚኒኬሽን

@tikvahethiopia

#ማዳጋስካር

ማዳጋስካር ህጻናትን የሚደፍሩ ወንዶችን ብልት እንዲቆረጥ የሚያዝ ህግ ማዘጋጀቷ ተሰምቷል።

በደቡብ ምዕራብ አፍሪካ የምትገኘው ማዳጋስካር ህጻናትን የሚደፍሩ ወንዶችን ብልት እንዲቆረጥ የሚያስገድድ ህግ አውጥታለች፡፡

ሀገሪቱ ህጻናቶቿን ከመደፈር አደጋ ለመጠበቅ ጥብቅ ረቂቅ ህግ ያዘጋጀች ሲሆን በዚህ ህግ መሰረት ደፋሪዎች ብልታቸው እንዲቆረጥ ይደረጋሉ ተብሏል።

ከ10 ዓመት በታች የሆኑ ህጻናትን የደፈሩ ወንዶች ብልታቸው በቀዶ ጥገና ሐኪም ተቆርጦ እንዲጣል ይደረጋል የተባለ ሲሆን ከ13 እስከ 18 ዓመት የሆናቸው ህጻናትን የደፈሩ ሰዎች ደግሞ በኬሚካል አማካኝነት ብልታቸው እንዲጎዳ ይደረጋል ተብሏል፡፡

የማዳጋስካር ፍትህ ሚኒስትር ላንዲ በጉዳዩ ዙሪያ ለኤፍፒ በሰጡት ማብራሪያ ፤ በሀገሪቱ የሚደፈሩ ህጻናት ቁጥር እየጨመረ ሲሆን ይህንንም ለመከላከል የግድ ጠንካራ ህግ ማዘጋጀት አስፈልጎናል ብለዋል፡፡

" በ2023 ብቻ 600 ህጻናት ተደፍረዋል " ያሉት ሚኒስትሯ ላንዲ ጥፋተኛ የሆኑ ተከሳሾች በትንሹ ከ5 ዓመት ጀምሮ እስር እየተላለፈባቸው ቢሆንም ለውጥ አለመምጣቱንም ጠቅሰዋል፡፡

ዓለም አቀፉ የሰብዓዊ ተቋም አምንስቲ ኢንተርናሽናል ባወጣው መግለጫ ድርጊቱ ጭካኔ እንጂ ጥፋተኞችን አያስተምርም ሲል አዲሱን የማዳጋስካር ህግ ተችቷል፡፡

" ህጻናት ከጥቃት መጠበቅ አለባቸው፣ ደፋሪዎችም በህግ መጠየቅ አለባቸው " ያለው አምንስቲ ኢንተርናሽናል ነገር ግን እርምጃው በሰዎች ላይ መገለልን እና የባሰ ጨካኝ እንዲሆኑ የሚያደርግ ነው ብሏል፡፡

ድርጅቱ ፤ ወንጀሉን ሳይፈጽሙ ነገር ግን በብዙ ምክንያቶች ጥፋተኛ የሚባሉ ሰዎች ይኖራሉ በዚህ ጊዜ ህጉ ተግባራዊ ከተደረገ ሊቀለበስ የማይችል ጉዳት በሰዎች ላይ ሊደርስም ይችላል ሲል አሳስቧል፡፡

ይህ አከራካሪ ህግ አስገዳጅ ህግ ለመሆን ከግማሽ በላይ ያሉ ሂደቶችን አልፏል የተባለ ሲሆን የላይኛው ምክር ቤት ውሳኔ እና የሀገሪቱ ፕሬዝዳንት ፊርማ ይቀረዋል ተብሏል፡፡

መረጃውን ኤኤፍፒን ዋቢ በማድረግ ያስነበበው አል አይን ኒውስ ነው።

@tikvahethiopia

#አልነጃሺ

በጦርነቱ ጉዳት የደረሰበት ታሪካዊው የአል ነጃሺ መስጅድ ጥገና ባለመደረጉ የሶሀባዎች መቃብር በዝናብ እና በፀሀይ እየተደበደበ መሆኑ ተገለፀ።

ከኢትዮጵያውያን ሙስሊሞች አልፎም የዓለም ሙስሊሞች ታሪክ የሆነው ታሪካዊው የአል ነጃሺ መስጅድ በሰሜን ኢትዮጵያ በነበረው ጦርነት ምክንያት ከፍተኛ ጉዳት ደርሶበት በውስጡ የነበሩ ቅርሶችም ተዘርፈው መወሰዳቸውን የአል ነጃሺ መስጅድ ኢማም እና አስጎብኚ  ተናግረዋል።

በጦርነቱ ምክንያት የንጉስ አል ነጃሺን ጨምሮ የ8 ሶኻባዎች የመቃብር ስፍራ ያለበት ቦታ ከፍተኛ ጉዳት የደረሰበት በመሆኑ በዝናብ እና ፀሀይ እየተደበደበ ከመሆኑም ባሻገር የመፍረስ አዳጋ እንደተጋረጠበት ኢማሙ ተናግረዋል።

በተጨማሪ የአል ነጃሺ መስጂድ ሚናራ በመሳሪያ የተመታ በመሆኑ በዝናብ ፍሳሽ እንደተቸገሩ ገልጸዋል።

ከቅርብ ሳምንታት በፊት በመንግሥት በኩል " የአል ነጃሺ መስጅድ በቱርክ መንግስት እድሳት እንደሚደረግ ቢገለፅም እስካሁን የመጣ አካል የለም " ሲሉ ኢማሙ ተናግረዋል።

በሌላ ዜና ፤ ሼህ ሙሀመድ አልሀሙዲን ለታሪካዊው የአልነጃሺ መስጂድ  ትራንስፎርመር በመቃጠሉ የተቋረጠውን የውሀ እና መብራት አግልግሎት ለማስቀጠል ጥገና ለማድረግ በሚድሮክ ኩባኒያ በኩል ቃል መግባታቸው በመጅሊስ ልዑካን ቡድኑ መስማታቸው እንዳስደሰታቸው የተናገሩት የነጃሺ አካባቢ ነዋሪዎች ችግሩ ጊዜ የማይሰጥ በመሆኑ ቶሎ ተፈፃሚ እንዲሆን ጠይቀዋል።

መረጃው የሀሩን ሚዲያ ነው።

@tikvahethiopia

#OxfamInternational

ኦክስፋም ኢንተርናሽናል በትግራይ ክልል ጦርነትና የዝናብ እጥረት ያስከተለውን የከፋ የሰብዓዊ ቀውስ ጠቅሶ፣ " ሰው ሲራብ ቆሞ መመልከት የሞራልና የፖለቲካ ኪሳራ ነው " ሲል አስታወቀ፡፡

ኦክስፋም ፤ በረሃብ የተጠቁ ቤተሰቦች ችግሩን ለማምለጥና በሕይወት ለመትረፍ ሲሉ የመጨረሻ ተስፋ አስቆራጭ ዕርምጃዎችን እየወሰዱ መሆናቸውን አስታውቋል፡፡

ኦክስፋን አነጋገርኳቸው ያላቸው በአንድ ትምህርት ቤት ከተጠለሉ ቤተሰቦች መካከል  ፦
- እናቶች፣ ልጆቻቸው ተርበው ቀኑን በሙሉ የሚያበሏቸው ነገር ማጣታቸውን፣
- እናቶች ልጆቻቸው ረሃቡን ሊቋቋሙ ባለመቻላቸው የረሃብ ሕመምን ለማስታገስ ለረጅም ሰዓታት እንዲተኙ እንደሚያስገድዷቸው
- ሰዎች ለእንስሳት የሚሆኑ ሥራ ሥሮችን ለመመገብ መገደዳቸውን መናገራቸውን ገልጿል፡፡

ነፍሰ ጡርና የሚያጠቡ እናቶች በረሃብ እየተሰቃዩ መሆናቸውንም አክሏል፡፡

የኦክስፋም የኢትዮጵያ ዋና ዳይሬክተር አቶ ገዛኸኝ ፤ " አሁን የሚታየው የችግሩ ጫፍ  ነው " ብለዋል።

በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ ዜጎች አስከፊ የሆነ ረሃብ ውስጥ ሊገቡ እንደሚችሉና ዜጎች ቀጣዩን ምግባቸውን ማግኘት ከባድ የሆኑ መንገዶችን እያለፉ መሆኑን አስረድተዋል፡፡

በዓለም አቀፍ ደረጃ አስከፊ ከሆኑ የሰብዓዊ ቀውስ ክስተቶች አንዱ ለሆነው የሰሜን ኢትዮጵያ የዕርዳታ አቅርቦት፣ ይጠበቅ ከነበረው 4 ቢሊዮን ዶላር ማግኘት የተቻለው 34 በመቶ ብቻ መሆኑን ኦክስፋም ጠቁሟል፡፡

አፋጣኝ የሰብዓዊ ዕርዳታ አቅርቦት ካልተደረገ የበርካታ ዜጎች ሕይወት አደጋ ውስጥ መሆኑን ዋና ዳይሬክተሩ አቶ ገዛኸኝ ተናግረዋል፡፡

በተመሳሳይ ኮንሰርን ወርልድ ዋይድ የተሰኘው ዓለም አቀፍ ድርጅት ባወጣው ሪፖርት፣ በኢትዮጵያ ተከስቷል ያለው ረሃብ አሳሳቢ ደረጃ ላይ መድረሱን አስታውቋል፡፡

በአፋር፣ በአማራ እና በትግራይ ክልሎች የተከሰተው የተመጣጠነ ምግብ እጥረት በዓለም አቀፍ ደረጃ ዕውቅና ከተሰጣቸው መሰል ክስተቶች እጅግ የላቀ መሆኑን ድርጅቱ በሪፖርቱ አመላክቷል።

የሕዝብ ዕንባ ጠባቂ ተቋም በቅርቡ ይፋ ባደረገው ሪፖርት በትግራይ እና በአማራ ድርቅ ባስከተለው ረሃብ ምክንያት 372 ሰዎች መሞታቸውን ፤ 23 ህፃናት በአልሚ ምግብ እጥረት ምክንያት ተገቢዉን ዕድገት ባለማግኘታቸዉ ሞተው መወለዳቸውን ማረጋገጡ ማሳወቁ ይታወሳል።

ጠቅላይ ሚኒስትር ዶክተር ዐቢይ አህመድ በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በሰጡት ማብራሪያ " ድርቅ ለኢትዮጵያውያን ልክ እንደ ባህላችንና እንደ ዓድዋ ድል ለ100 ዓመታት ሲጎበኘን የቆየ ጉዳይ በመሆኑ፣ እንደ አዲስ ሊወራ የሚችል ነገር አይደለም " ብለው ነበር።

" ድርቁን መንግሥት አላመጣውም " ያሉት ጠ/ሚኒስትሩ፤ " ድርቅን እንደ ፖለቲካ ማየት የለብንም፡፡ የአየር ንብረት ለውጥ ችግር አለ፣ ችግኝ እንትከል ሲባል ችግኝ ምን ያደርጋል ? ድርቅና ረሃብ አለ ስንዴ እናምርት ሲባል ስንዴ ምን ያደርጋል? ካልን በኋላ ድርቅ መጣ ብለን ብንጮኸ ትርጉም የለውም " ሲሉ አስረድተዋል፡፡

" ድርቁን ለፖለቲካ መጠቀም ጥፋት ነው " ብለው፤ ባለፉት 4 ወራት 500 ሺሕ ኩንታል እህል በመንግሥትና በተራድኦ ድርጅቶች ትብብር ለተረጂዎች መላኩን ተናግረዋል፡፡

" ይህ ሀብት በቂ ካልሆነ ደግሞ የኢትዮጵያ መንግሥት አቅም እያለው በረሃብ የሚሞት ሰው ዓይተን ዝም አንልም " ብለዋል፡፡

" እስካሁን ባለኝ መረጃ በረሃብ ምክንያት የሚሞት ሰው የለም " ያሉት ዶ/ር ዐቢይ  " መንግሥት ትናንት እንዳደረገው ዛሬም የሚራብ ሰው ካለ ፕሮጀክት ሁሉ አጥፎ በረሃብ እንዳይሞት ከሕዝቡ፣ ከባለሀብቶችና ከክልል መንግሥት ጋር በመሆን የሚችለውን ሁሉ ይሰራል " ብለዋል።

#ሪፖርተር

@tikvahethiopia

" ያሉበትን ሁኔታ ለማወቅ አስቸጋሪ ነው " - የደቡብ ወሎ ዞን

በደቡብ ወሎ ዞን ደላንታ ወረዳ "018 አለኋት" ቀበሌ በተለምዶ ቆቅ ውኃ እየተባለ በሚጠራ አካባቢ ጥር 30/2016 ሌሊት የኦፓል ማዕድን በቁፋሮ ለማውጣት ሲሞክሩ የነበሩ ከ20 በላይ ወጣቶች የቆፈሩት አለት በመናዱ ያሉበትን ሁኔታ ለማወቅ አስቸጋሪ ሁኔታ መፈጠሩን የደቡብ ወሎ ዞን ኮሚኒኬሽን አሳውቋል።

" በአለቱ የተዳፈኑትን ወጣቶች ለማውጣት የቦታው አቀማመጥ ለማሽን የተመቸ ባለመሆኑ በሰው ኃይል በቁፋሮ ህይወታቸውን ለማትረፍ ርብርብ እየተደረገ ይገኛል " ብሏል።

ዋሻው ከ750 ሜትር በላይ ርዝመት ያለው ሲሆን ለዋሻው መግቢያ ቅርበት ባለው የውስጠኛው ክፍል ላይ ነው የወጣቶቹን ህይወት ለማትረፍ ርብርብ እየተደረገ የሚገኘው።

መረጃው የደቡብ ወሎ ኮሚኒኬሽን ነው።

@tikvahethiopia

#Update

የ " ዓድዋ ድል መታሰቢያ  " ዛሬ ይመረቃል።

አጫጭር መረጃዎች ስለ " ዓድዋ ድል መታሰቢያ "  ፦

- በ5 ሄክታር መሬት ላይ ያረፈ ሲሆን ከምድር በታች ሁለት ደረጃዎችን ጨምሮ  5 ወለል እና 8 በሮች አሉት።

- 8ቱ በሮች ፦
* የምሥራቅ ጀግኖች በር፣
* የምዕራብ ጀግኖች በር፣
* የሰሜን ጀግኖች በር፣
* የደቡብ ጀግኖች በር፣
* የፈረሰኞች በር፣
* የአርበኞች በር፣
* የፓንአፍሪካኒዝም በር ተብለው ተሰይመዋል።

- በመታሰቢያው ነጋሪትን ጨምሮ የኢትዮጵያውያን የተለያዩ (ባህላዊዎችን ጨምሮ) የጦር መሳሪያዎች ተቀምጠዋል።

- በዓድዋ ድል መታሰቢያው የአፄ ምኒሊክና እቴጌ ጣይቱ ፣ የ12ቱን የጦር መሪዎች ሀውልት፤ በጦርነቱ የተሳተፉ ኢትዮጵያውያንና ፈረሶች መታሰቢያ የአርት ሥራዎችም ሰፍረዋል።

- አንድ መቶ ሃያ ሺህ ጀግኖችን የሚዘክር  ማስታወሻ፣ የዓድዋ ድል ለፓንአፍሪካኒዝም ንቅናቄ ማሳያነቱንም ይዟል። የታላቁ ሕዳሴ ግድብ ፋውንቴንም ተሰርቶለታል።

- በአንድ ጊዜ 2 ሺህ 500 ሰዎችን መያዝ የሚችል የፓንአፍሪካኒዝም አዳራሽ አለው።

- በአንድ ጊዜ 2 ሺህ 300 ሰዎችን መያዝ የሚችል ዘመናዊ ሁለገብ አዳራሽ አለው።

- አራት ሺህ ሰዎችን መያዝ የሚችል የቤት ውስጥ የስፖርት ሜዳ እና አዳራሽ አለው።

- የህፃናት መጫወቻ፣ የንግድ ሱቆች፣ የስፖርት ማዘውተሪያ ሜዳ፣ ካፌና ሬስቶራንት፣ የባንክ አገልግሎት የሚሰጡ ቢሮዎችና የአርት ጋላሪ አለው።

- ከአንድ ሺህ በላይ የመኪና ማቆሚያ አለው።

- እያንዳንዳቸው 280 ሰዎችን መያዝ የሚችሉ 2 ሲኒማ ቤቶች አሉት።

- በቅርቡ ወደ ሀገር የገባችው " ፀሀይ አውሮፕላን " በዓድዋ ድል መታሰቢያ እንድትቀመጥ ተደርጓል።

- አጠቃላይ ስራው 4.6 ቢሊዮን ብር ወጪ ተደርጎበታል።

ℹ️ 00 ኪ.ሜ መነሻ ቦታ ፦ በዓድዋ ድል መታሰቢያ መሐከል ላይ የሚገኘው የኮምፓስ ምልክት በአዲስ አበባ እንዲሁም በመላው ኢትዮጵያ ለሚገኙ ቦታዎች የርቀት መለኪያ መነሻ ነው።

Info ፦ EPA
Photo Credit ፦ Addis Ababa City Communication & Abel Gashaw /

@tikvahethiopia