#Mokeypox

ከሰሞኑ በዩናይትድ ኪንግደም፣ ፖርቱጋል፣ ስፔን እና ሌሎች የአውሮፓ ሀገራት የጦጣ ፈንጣጣ (Monkeypox) ተከስቷል።

ለመሆኑ የበሽታው መገለጫዎች ምንድናቸው ?

የጦጣ ፈንጣጣ ከእንስሳት ወደ ሰው የሚተላለፍ በሽታ ሲሆን ብዙውን ጊዜ ቫይረሱን የሚሸከሙ እንስሳት ባሉበት ሞቃታማ የዝናብ ደኖች አቅራቢያ ይገኛሉ።

የጦጣ ፈንጣጣ የሚጀምረው ትኩሳት፣ ራስ ምታት፣ የጡንቻ ሕመም ፣የንፍፊት እብጠት፣ ብርድ ብርድ ማለት እና ድካም ያሳያሉ።

ትኩሳት ከታየ ከ 1 እስከ 3 ቀናት ውስጥ (አንዳንዴ ረዘም ያለ ጊዜ) በሰዉነት ላይ ሽፍታ ይወጣል። ብዙውን ጊዜ ሽፍታዉ ፊት ላይ ጀምሮ ወደ ሌሎች የሰውነት ክፍሎች ይስፋፋል። በአጠቃላይ በሽታው ከሁለት እስከ አራት ሳምንታት ይቆያል።

የጦጣ ፈንጣጣ (Monkeypox) በተወሰነ መልኩ ከፈንጣጣ በሽታ ጋር ተመሳሳይነት አለዉ ። ነገር ግን በፈንጣጣ እና የጦጣ ፈንጣጣ ምልክቶች መካከል ያለው ዋነኛው ልዩነት የጦጣ ፈንጣጣ የንፍፊት እብጠት ሲያመጣ ፈንጣጣ አያመጣም።

ከሰው ወደ ሰው የሚተላለፈው ስርጭት የተገደበ ቢሆንም ከሰውነት ፈሳሾች ጋር በመገናኘት ፣ በቆዳ ላይ ወይም በውስጣዊ ንጣፎች ላይ ለምሳሌ በአፍ ወይም በጉሮሮ፣ በመተንፈሻ አካላት ጠብታዎች እና በተበከሉ ነገሮች ላይ ሊተላለፍ ይችላል።

የቀድሞ መረጃዎች እንደሚያሳዩት በአፍሪካ የጦጣ ፈንጣጣ በበሽታው ከተያዙት ከ10 ሰዎች ውስጥ 1 ሰዉ ላይ ሞት እንደሚያደርስ ታይቷል።

(በዶክተር ኃይለልዑል መኮንን)

@tikvahethiopia

#Mokeypox

በናይጄሪያ አንድ የ40 ዓመት ጎልማሳ በዝንጀሮ ፈንጣጣ / Monkeypox መሞቱን የሀገሪቱ የበሽታ መቆጣጠሪያ ማዕከል (NCDC) ትላንት ምሽት አስታውቋል።

ይህ ሞት በዚህ ዓመት በሀገሪቱ ከተመዘገበው አጠቃላይ 21 ኬዝ (ቫይረሱ ከተገኘባቸው 21 ሰዎች) መካከል ነው።

በናይጄሪያ ከሚገኙት 36 ግዛቶች ዘጠኙ የዝንጀሮ ፈንጣጣ (MonkeyPox) ተመዝግቦባቸዋል።

በሌላ በኩል በኮንጎ በ2022 9 ሰዎች በበሽታው መሞታቸው ሪፖርት መደረጉን ዋሽንግተን ፖስት አስነብቧል።

ከግንቦት መጀመሪያ ጀምሮ ከ200 በላይ የተጠረጠሩ ኬዞች እና በቫይረሱ መያዛቸው የተረጋገጠ ሰዎች በአብዛኛው በአውሮፓ ውስጥ ተገኝተዋል።

የዓለም ጤና ድርጅት (WHO) እስካሁን በመቶዎች የተቆጠሩ ሰዎች መያዙ የታወቀው የዝንጀሮ ፈንጣጣ (Monkeypox) ዓለም አቀፍ ወረርሽኝ ደረጃ ይደርሳል ብሎ እንደማይጠብቅ ትላንት መግለፁ ይታወሳል።

ምንም እንኳን ድርጅቱ ይህን ይበል እንጂ በሽታው እንዴት እንደሚስፋፋ ሆነ ከበርካታ ዓመታት በፊት የፈንጣጣ መከላከያ ክትባት ዘመቻ መቋረጡ ያስከተለው አንድምታ ይኖር እንደሆን ጨምሮ ብዙ የማይታወቁ ነገሮች መኖራቸውን ገልጿል።

ድርጅቱ የዝንጀሮ ፈንጣጣ (Monkeypox) በግብረ ስጋ ግንኙነት ወይም በአየር በትንፋሽ ይተላለፍ እንደሆን በተጨማሪ የህመም ምልክት የሌላቸው ሰዎች በሽታውን ያስተላልፋሉ ወይ የሚሉትን ጨምሮ በርካታ ጥያቄዎችን ይዞ እየመረመረ ነው።

@tikvahethiopia