" በጥቁር ገበያ እና በባንክ መካከል ያለው የዶላር ዋጋ ሰፊ ልዩነት ስርዓት ካልተበጀለት መዘዙ አደገኛ ነው "

የምጣኔ ሀብት ባለሞያ የሆኑት ዶክተር ቆስጠንጢኖስ በርሄተስፋ ለኢትዮጵያ ፕሬስ ድርጅት በጥቁር ገበያው እና በባንክ መካከል ስላለው የዶላር ዋጋ ሰፊ ልዩነት የሰጡት ማብራሪያ ፦

" አሁን በሀገሪቱ ባንኮችና በጥቁር ገበያ የተስተዋለው ከፍተኛ ዋጋ ልዩነት ተገቢው ሥርዓት ካልተበጀለት የሀገሪቱ ሁለንተናዊ እንቅስቃሴ ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ያሳድራል።

ለዶላር ጥቁር ገበያ መፋፋም የተለያዩ ምክንያቶች መጥቀስ ቢቻልም በዋናነት ግን ዶላር በባንክ በኩል በበቂ ሁኔታ ካለማግኘትና እንደ አገር የዶላር አቅርቦት እጥረት የተነሳ ነው።

በአሁኑ ጊዜ አንዱ የአሜሪካን ዶላር የባንክ ምንዛሪ ዋጋ 51 ነጥብ 55 ብር ሲሆን በጥቁር ገበያ ግን 78 ብርና ከዚያ በላይ ይመነዘራል ይህ ልዩነት መፈጠሩ በሀገራዊ ልማት ፕሮጀክቶች ላይ የሚኖረው ተጽዕኖ ከባድ ነው።

ልዩነቱ በዚህ ከቀጠለ በአገሪቱ ኢኮኖሚ ዕድገት ላይ የባሰ አደጋ መደቀኑ አይቀሬ በመሆኑ ጠበቅ ያለ የሕግ ሥርዓት ሊበጅለት ይገባል።

የዶላር ከፍተኛ ዋጋ ጭማሪ አንዳንድ ሰዎች እንደሚሉት መንግስት ፍራንኮ ቫሉታ በመፍቀዱ ጋር ምንም ዝምድና የለውም።

ከፍራንኮ ቫሉታ መፈቀድ በፊት የአንድ ዶላር 60 ብር መሆኑ እንዳለ ሆኖ በፍራንኮ ቫሉታ የሚሳተፉ ነጋዴዎች የገንዘብ ምንጫቸው ላይ ቁጥጥር እየተደረገ ነው።

ለችግሩ መፍትሔ የሌሎች ሀገራትን አሠራር ማየት ይገባል።

ለአብነት ሱዳኖች የዛሬ 20 ዓመት ገደማ በአገራቸው የተስተዋለውን የዶላር እጥረት ችግር በመቅረፍ አቅርቦትና ፍላጎትን ለማቀራረብ የተለያዩ የምንዛሪ ሥርዓት አማራጮችን አስቀምጠዋል።

የሱዳን ብሔራዊ ባንክ ዶላርን በገበያው ዋጋ ከደንበኞች ለመቀበል በወሰነው ውሳኔ መሠረት ከውጭ ከሚኖሩ የአገሪቱ ዜጎች በአንድ ጊዜ ቢሊዮን ዶላሮች መሰብሰብ ችሏል።

አንዳንድ የላቲን አሜሪካ አገሮች እንዳደረጉ ሁሉ ከመደበኛው የዶላር ምንዛሪ ተመን በተጨማሪ ተጓዳኝ የምንዛሪ ሥርዓት መዘርጋት ያስፈልጋል ፤ እነዚህና ሌሎች አማራጭ ሥርዓቶች ካልተዘረጉ ችግሩ እየተባባሰ ይሄዳል።

በጥቁር ገበያ የዶላር ዋጋ ከሚጠበቀው በላይ መናሩ እና የሀገራቱ ገንዘብ የመግዛት አቅሙ እያሽቆለቆለ በመሄዱ ምክንያት ዚምባብዌና ኮንጎ ዴሞክራቲክ ሪፐብሊክ ለበርካታ ማኅበራዊና ኢኮኖሚያዊ ቀውሶች ተዳርገዋል።

በኢትዮጵያም ችግሩ መላ ሳይበጅለት በዚሁ ከቀጠለ ልክ እንደ ዚምባብዌ ለአንድ የአሜሪካን ዶላር #ክምር_ብር ማቅረብ የምንገደድበት ሁኔታ ሊፈጠር ይችላል።

በኢትዮጵያ ፈጣን የማስተካከያ እርምጃ ካልተወሰደ ከጸጥታ አለመረጋጋቱ ጋር ተዳምሮ #መዘዙ_ከፍተኛ ነው።

የዶላር አቅርቦት አማራጮች ላይ ከመሥራት በተጨማሪ ጥቁር ገበያውን ለማክሰም ተዋናዮቹን በማሰር ብቻ ችግሩን መፍታት አይቻልም ፤ ይልቁንም ጠበቅ ያለ የኢኮኖሚና የሕግ ሥርዓት ሊበጅለት ይገባል "

@tikvahethiopia