#Ethiopia #Turkey

የኢትዮጵያ ጠ/ሚ ዶ/ር ዐቢይ አህመድ እና የልዑካን ቡድናቸው ወደ ቱርክ (አንካራ) አቅንተው የአንድ ቀን የስራ ጉብኝት አድርገው ወደሀገር ቤት መመለሳቸው ይታወቃል።

ዛሬ የጠቅላይ ሚኒስትር ፅ/ቤት የጠ/ሚ ዶ/ር ዐቢይ አህመድን የቱርክ የስራ ጉብኝት የተጠቃለለ አጭር ሪፖርት አቅርቧል።

ይፋዊ ጉብኝቱ የኢትዮጵያ እና የቱርክ ሁለትዮሽ ግንኙነት 125ኛ ዓመት ላይ የተከናወነ ሲሆን 4 ስምምነቶችን በመፈራረም ነው የተጠናቀቀው።

4ቱ ስምምነቶች የሚከተሉት ናቸው፦

1. በውሀ ዘርፍ ትብብር ለማድረግ የጋራ መግባቢያ ሰነድ
2. የወታደራዊ ማህቀፍ ስምምነት
3. የፋይናንስ ድጋፍን የተመለከት የትግበራ ሰነድ
4. የወታደራዊ ፋይናንስ የትብብር ስምምነት

በጉብኝቱ መካከል ጠ/ሚር ዶክተር ዐቢይ አሕመድ በአኒትካቢር መካነ መቃብር የመታሰቢያ ጉንጉን አሰቀምጠው፣ “ኢትዮጵያ ከቱርክ ጋር ያላት ትስስር በመከባበር እና በመተማመን የጋራ ግንዛቤ ላይ የተመሠረተ ሲሆን፣ የበለፀገ ባህል እና ትውፊት ለሞላቸው ሁለት የጥንታዊ ስልጣኔ ባለቤቶች የሚመጥን ነው” በማለት ተናግረዋል።

በፕሬዚደንቱ ቤተመንግሥት ለጠ/ሚር ዶክተር ዐቢይ አህመድ ደማቅ አቀባበል ከተደረገላቸው በኋላ ሁለቱ መሪዎች ከልዑካን ቡድኖቻቸው ጋር በመሆን የሁለትዮሽ ውይይት አካሂደዋል።

በውይይቱ ላይ ሁለቱም ወገኖች ትብብሩን በቀጣይነት ለማጠናከር ያላቸውን ቁርጠኝነት ገልጸዋል።

@tikvagethiopia

#Turkey : ቱርክ ተዋጊ ሰው አልባ አውሮፕላኖችን ለኢትዮጵያ እና ለሞሮኮ ለመሸጥ መስማማቷን 4 የመረጃ ምንጮች ገለፁልኝ ሲል ሮይተርስ ዘግቧል።

አንድ ስማቸው ያልተገለፀ የቱርክ ባለልስጣን ለሮይተርስ በሰጡት ቃል፥ ኢትዮጵያ እና ምርኮ የመለዋወጫ አቅርቦትና ስልጠናን ባካተተ ስምምነት " ባይራክታር TB 2 " የተባሉ የጦር አውሮፕላኖችን ለመግዛት መጠየቃቸውን ተናግረዋል።

ስማንቸው እንዲገለፅ የልፈለጉ አንድ ዲፕሎማት ደግሞ ሞሮኮ ግንቦት ወር ላይ ያዘዘቻቸውን ተዋጊ አውሮፕላኖችን መረከቧን አሳውቀዋል።

ዲፕሎማቱ ፥ ኢትዮጵያም የሰው አልባ አውሮፕላኖችን ከቱርክ ለመግዛት ጥያቄ አቅርባ ትእዛዙን ምን ደረጃ ላይ እንዳለ አይታወቅም ብለዋል።

ኢትዮጵያ፣ ሞሮኮ፣ ቱርክ ስለስምምነቱ ምንም ያሉት ነገር ባይኖርም ሮይተርስ ግን ስምምነቱን በደንብ ከሚያውቁ የመረጃ ምንጮች ዝርዝር መረጃ እንዳገኘ ዘግቧል።

2 የግብፅ የፀጥታ ምንጮች አሜሪካ እና አውሮፓ ህብረት ሽያጩን ለማስቆም ሀገራቸው መጠየቋን ለሮይተርስ ተናግረዋል።

ሌላ ምንጭ ደግሞ የሽያጩ ስምምነት የሁለትዮሽ ግንኙነታቸውን ለማደስ ጥረት እያደረጉ ያሉት ግብፅና ቱርክ ውይይት ሊደረግበት ይገባል ብለዋል።

ቱርክ ለኢትዮጵያና ሞሮኮ የምትሸጣቸው የመከላከያ እና የአቪዬሽን ቁሳቁሶች ባለፉት 2 ወራት መጨመሩን ይፋዊ መረጃዎች ቢያሳዩም ስለ ድሮን የቀረበ መረጃ የለም።

የቱርክ የወጪ ንግድ ምክር ቤት መረጃ እንደሚያሳየው እኤአ 2021 የመጀመሪያ 3 ወራት 51 ሚሊዮን ዶላር የሚያወጣ የመከላከያ እና አቪዬሽን ቁሳቁስ ሸመታለች።

ግብይቱ በነሃሴ እና መስከረም ከፍተኛ ጭማሪ ማሳየቱን ሮይተርስ ገልጿል።

የዜና ወኪሉ፤ ከመከላከያና ከጠ/ሚ ፅ/ቤት በጉዳዩ ላይ ምላሽ ለማግኘት ጥረት እንዳደረገ ነገር ግን እንዳልተሳካለት ዘግቧል።

@tikvahethiopia

#Turkey_Africa

የቱርክ ፕሬዜዳንት ሬሲፕ ጣይብ ኤርዶጋን በአፍሪካ ሀገራት 4 ቀናት ይፋዊ የስራ ገብኝት እያደረጉ ይገኛሉ።

በመጀመሪያው ቀን ጉብኝታቸው በአንጎላ፣ ላውንዳ ተገኝተው ከሀገሪቱ ፕሬዜዳንት ጃኦ ሎሬንኮ ጋር መክረዋል።

በመቀጠል በበቶጎ ሎሜ ከፕሬዚዳንት ፋውሬ ናሲንግቤ ጋር ተገናኝተው መክረዋል፤ በተጨማሪ ከቡርኪና ፋሶ ፕሬዜዳንት ሮች ማርክ ክርስትያን ካቦሬ እንዲሁም ከላይቤሪያ ፕሬዝዳት ጆርጅ ዊሃ ጋር ተገናኝተው መክረዋል (ሁሉም ምክክሮች ለሚዲያ ዝግ ነበሩ) ።

ዛሬ በመጨረሻው የስራ ጉብኝት መርሃግብራቸው ፕሬዜዳንት ሬስፕ ጣይብ ኤርዶጋን ወደናይጄሪያ አቅንተው በአቡጃ በፕሬዜዳንት ሙሀመድ ቡሃሪ አቀባበል ተደርጎላቸዋል፤ መሪዎቹ ምክክርም አድርገዋል።

ቱርክ እና ናይጄሪያ ከኃይል እስከ መከላከያ ድረስ በርካታ የሁለትዮሽ ስምምነቶችን ተፈራርመዋል፤ ግንኙነታቸውን ይበልጥ ለማጠናከርም ስምምነት አድርገዋል።

ፕሬዝዳንት ኤርዶጋን እ.ኤ.አ በ2003 ለመጀመሪያ ጊዜ ወደ ስልጣን ከመጡ ወዲህ ቱርክ በአፍሪካ ውስጥ ያላትን ተሳትፎ እና ከሀገራት ጋር ያላትን ግንኙነት በከፍተኛ ደረጃ እያሳደገች ነው።

@tikvahethiopia

#Turkey : ቱርክ የአሜሪካንን ጨምሮ የ10 አገራት አምባሳደሮች አገሯን ለቀው እንዲወጡ አዘዘች።

እንደ ሮይተርስ ዘገባ ከሆነ የቱርክ ፕሬዘዳንት ረሲፕ ጣይብ ኤርዶሃን ባስተላለፉት ውሳኔ የአሜሪካንን ጨምሮ የ10 የአውሮፓ አገራት አምባሳደሮች አንካራን ለቀው እንዲወጡ ተወስኗል።

አምባሳደሮቹ እንዲባረሩ የተወሰነው በፈረንጆቹ 2016 ዓመት ከተካሄደው እና ከከሸፈው የመፈንቅለ መንግስት ሙከራ ጀርባ እጁ አለበት በሚል ተጠርጥሮ ጉዳዩ በፍርድ ሂደት ላይ ያለ አንድ ግለሰብ ከእስር እንዲፈታ መጠየቃቸውን ተከትሎ ነው።

ኦስማን ካቫላ የተሰኘው ይህ የመፈንቅለ መንግስት ተጠርጣሪ በፈረንጆቹ 2013 ዓመት በቱርክ ረብሻ እንዲከሰት የገንዘብ ድጋፍ አድርጓል እና በ2016ቱ የከሸፈው መፈንቅለ መንግስት እጁ አለበት በሚል በእስር ላይ ይገኛል።

ግለሰቡ ባሳለፍነው ሳምንት የፍርድ ቤት ቀጠሮ የነበረው ሲሆን በአንካራ የሚገኙ የአሜሪካ፣ ጀርመን፣ ፈረንሳይ፣ ፊንላንድ፣ ስዊድን፣ ዴንማርክ፣ ኖርዌይ፣ ሆላንድ፣ እና ኒውዝላንድ አምባሳደሮች የፕሬዘዳንት ረሲፕ ኤርዶሀን መንግስት ተከሳሹን በአስቸኳይ ከእስር እንዲለቀቅ በጋራ ጠይቀዋል።

የቱርክ ውጭ ጉዳይ ሚኒስቴርም አምባሳደሮቹን ጠርቶ ስለጉዳዩ እንዲያብራሩ የጠየቀ ሲሆን ድርጊቱ ፍጹም ተቀባይነት የሌለው እና በአገር ውስጥ ጉዳይ ጣልቃ መግባት መሆኑን ጠቅሶ ውድቅ አድርጎታል።

ፕሬዘዳንት ኤርዶሃን በአምባሳደሮቹ ድርጊት መበሳጨታቸውን ገልጸው በአስቸኳይ አገሪቱን ለቀው እንዲወጡ መወሰኑን ተናግረዋል።

የአሜሪካ፣ ጀርመን እና ፈረንሳይ በጉዳዩ እስካሁን ያሉት ነገር እንደሌለ ሮይተርስ በዘገባው አክሏል።

ምንጭ፦ አል ዓይን / ሮይተርስ
Photo Credit : AFP

@tikvahethiopia

#Turkey

" የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁ መነሳቱ ሰላም እና መረጋጋት ለማምጣት ወሳኝ እርምጃ ነው " - ቱርክ

ቱርክ የኢትዮጵያ ፓርላማ የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁ እንዲነሳ መወሰኑን በበጎ እንደምትቀበል ገልፃለች።

የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁ መነሳት በኢትዮጵያ ሰላምና መረጋጋትን ለማምጣት ትክክለኛ እርምጃ ነው ስትልም ገልፃለች።

በኢትዮጵያ ሰላምና መረጋጋትን ለማምጣት የሚደረጉ ሁሉንም ጥረቶች መደገፏን እንደምትቀጥል የገለፀችው ቱርክ ለስኬታማነቱም ከሚመለከታቸው አካላት ጋር እሰራለሁ ብላለች።

@tikvahethiopia

#UAE #Turkey #Kenya

የቱርኩ ፕሬዝዳንት ሬሲፕ ጣይብ ኤርዶጋን በተባበሩት አረብ ኢምሬትስ የሁለት ቀናት ጉብኝት አድርገዋል።

ኤርዶጋን ጉብኝቱ ስኬታማ ነበር ብለዋል።

ሁለቱ ሀገራት አስራ ሶስት ስምምነቶችን የተፈራረሙ ሲሆን ስምምነቶቹ በሀገራቱ መካከል ያለውን ግንኙነት የሚያዳብርና ኢንቨስትመንቶችን የሚያሳድግ እንዲሁም ግንኙነታቸውን የበለጠ የሚያጠናክር መሆኑ ተነግሯል።

በሌላ መረጃ የጎረቤት ሀገር #ኬንያ ፕሬዜዳንት ኡሁሩ ኬንያታ ዛሬ የተባበሩት አረብ ኤሜሬትስ ይገኛሉ። ፕሬዝዳንት ኬንያታ ከአቡዳቢ አልጋወራሽ እና ከዩኤኢ ምክትል ጦር አዛዥ ከሆኑት ሼክ መሀመድ ቢን ዛይድ ጋር ተወያይተዋል፡፡

ውይይታቸው በአካባቢያዊ ፣ በአህጉራዊ እና በዓለም አቀፋዊ አጀንዳዎች ዙሪያ እንደነበር አል አይን ኒውስ ዘግቧል።

የተባበሩት አረብ ኤሜሬትስ ባለፈው ጥር ወር እንዲሁም አሁን ባለንበት የየካቲት ወር ውስጥ በአጠቃላይ የስድስት ሀገራት መሪዎችን ማለትም ፦
- የግብፅ ፕሬዜዳንት አብዱልፈታህ አልሲሲ
- የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር ዶ/ር ዐቢይ አህመድ
- የእስራኤል ፕሬዜዳንት አይዛክ ሄርዞግ
- የሶማሊያ ጠ/ሚር መሀመድ ሁሴን ሮበል
- የቱርክ ፕሬዜዳንት ሬሲፕ ጣይብ ኤርዶጋን
- የኬንያ ፕሬዜዳንት ኡሁሩ ኬንያታ በሀገሯ አስተናግዳ በተለያዩ ጉዳዮች ዙሪያ መክራለች።

@tikvahethiopia

#Turkey #Ethiopia

የሚኒስትሮች ምክር ቤት ዛሬ አካሂዶት በነበረው 5ኛ መደበኛ ስብሰባ ከቱርክ ሪፐብሊክ ጋር የተደረጉ ወታደራዊ የትብብር ስምምነቶችን ላይ ውይይት አድርጓል።

ምክር ቤቱ ፤ ቱርክና ኢትዮጵያ ዘመናትን የተሻገረ ጥብቅ ወዳጅነት ያላቸው መሆኑን በማስታወስ ቱርክ የኢትዮጵያ የቁርጥ ቀን አጋር መሆኗን በተደጋጋሚ ያረጋገጠች አገር ናት ብሏል።

በዚህ መነሻነት ጠ/ሚ ዶ/ር ዐቢይ አህመድ በቱርክ አንካራ ጉብኝት ባደረጉበት ወቀት ነሃሴ 12 ቀን 2013 ዓ/ም የተፈረሙ ሶስት ስምምነቶች ለምክር ቤቱ ቀርበው ውይይት እንደተደረገባቸው ገልጿል።

ከስምምነቶቹ አላማ ፦

👉 በትምህርትና ስለጠና፣
👉 የጋራ ወታደራዊ ልምምዶች፣
👉 በመከላከያ ኢንዱስትሪ ግንባታ፣
👉 የሳይበር ጥቃት መከላከል፣
👉 በሰላም ማስከበር፣
👉 የወታደራዊ ፋይናንስ ትብበብር፣
👉 በባህር ላይ ዉንብድና መከላከል ላይ በሚደረጉ ዘመቻዎች ለመተባበር የሚያስችል ማዕቀፍ መፍጠር ነው ብሏል።

ምክር ቤቱ በቀረቡት ሶስት የሁለትዮሽ ስምምምነቶች ላይ በመወያየት ይጸድቁ ዘንድ ለህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እንዲተላለፉ መወሰኑ ተገልጿል።

@tikvahethiopia