#AddisAbaba
" ያለደረሰኝ አትሽጡ አልን እንጂ እቃ እንወርሳለን ያለ አካል የለም " -የአዲስ አበባ ገቢዎች ቢሮ
የአዲስ አበባ ገቢዎች ቢሮ " በከተማዋ በርካታ ነጋዴዎች በግብር ከፋይነት ተመዝግበው ደረሰኝ የማይሰጡ በመሆናቸው እና ችግሩም በጣም እየሰፋ በመሆኑ ወጥነት ባለው መንገድ ህጉን እንዲያከብሩ እና ወደስርዓት እንዲገቡ ለማድረግ እየሰራው ነው " ሲል ገልጿል።
ቢሮው የታክስ ኢንተለጀንስ እና ምርመራ ዳይሬክተር አቶ ተስፋዬ ነጋሽ የቁጥጥር ስራው ከዚህ ቀደምም የነበረ ቢሆንም በዘመቻ መልክ ከመስከረም አጋማሽ ጀምሮ በሁሉም ክፍለ ከተሞች ቁጥጥር እየተደረገ መሆኑን ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ተናግረዋል።
ዘመቻ ሲባል ፦
- ወደ ቫት ስርዓት ውስጥ ያልገቡትን ማስገባት ፣
- ፈቃድ የሌላቸው ፈቃድ እንዲያወጡ ማድረግ፣
- ደረጃቸው ደረሰኝ መስጠት የሚገባቸው ሆኖ ሳለ የማይሰጡትን ደረሰኝ አስፈቅደው እና አሳትመው መጠቀም እንዲጀምሩ ማስቻልን ያካትታል።
የቁጥጥር ስራው በተለይም በገበያ ሞሎች ላይ በልዩ ትኩረት እየተሰራ እንደሆነ ታውቋል።
ከዚህ ጋር በተያያዘም አንዳንድ ነጋዴዎች እየተደረገ ያለው እንቅስቃሴ " ንብረት ለመውረስ እና ሱቆችንም ለመዝጋት ነው " በሚል ሱቃቸውን ዘግተዋል ንብረትም ወደ ሌላ ቦታ አዙረዋል።
ቃላቸውን ለቲክቫህ ኢትዮጵያ የሰጡ በመርካቶ አካባቢ የሚሰሩ ነጋዴዎች " ከምንም በፊት ያሉትን ችግሮች ማወቅ ይገባል። ቸርቻሪውን ማነጋገር ያስፈልጋል። ችግሮቹን ለመቅረፍ መሰራት አለበት። " ብለዋል።
" ነጋዴው ከአስመጪ እቃ ሲገዛ አስመጪው ከዋጋው በታች ደርሰኝ ይሰጣል አልያም ጭራሽ ላይሰጥም ይችላል ፤ ምንም አይነት የግዢ ደረሰኝ ባላገኘበት ' ነጋዴው ሱቅ ውስጥ ያለዉን ንብረት እንወርሳለን ' ማለት ትክክል አይደለም " ሲሉ አክለዋል።
" መንግሥት ታች ያለው ነጋዴ ላይ ጣቱን ከመቀሰር አስመጪዎቹን ደረሰኝ እንዲሰጡ ማድረግ እና ቸርቻሪውን ማወያየት ያስፈልጋል " ብለዋል።
ከዚህ በተጨማሪ ደግሞ አንዳንድ የራሳቸው የገቢዎች ሰዎች ያልተገባ ጥቅም ለማግኘት ሲሉ ቸርቻሪዎችን ማስጨነቅ እንደሚቀናቸው ቃላቸውን የሰጡ አንዳንድ ነጋዴዎች ጠቁመዋል።
ያለ ደረሰኝ ግብይት በሚፈጸምበት ወቅት የገንዘብ ድርድር ሁሉ እንደሚያደርጉና ያሉ ችግሮች ስር የሰደዱ እንደሆኑ ገልጸዋል።
" ከምንም በላይ ያለ ደረሰኝ ግብይት እንዳይኖር ከላይ ጀምሮ መስራት እንደሚገባ ነጋዴው በደረሰኝ ከገዛ በደረሠኝ እንደሚሸጥ ከላይ ግን እጃቸው የረዘመ ሰዎች ስላሉ መቆጣጠር እንደሚያስፈልግ " አመልክተዋል።
ሁኔታዎችን በመጠቀም በህግ ሰበብ ከነጋዴው ገንዘብ የሚቀበሉና ሙስና የሚሰሩ ህገወጥ ተግባራትንም የሚያባብሱ በገቢዎች አካባቢ ያሉ ሰዎች እንዲታረሙ መሰራት እንዳለበት አክለዋል።
ዛሬ በመርካቶ " ያለ ደረሰኝ ለምን ሸጣችሁ " በሚል ንብረት ይዘው የሄዱም እንዳሉ በመጠቆም በዚህ ምክንያት ሱቆች ተዘግተው እንደነበር ጠቁመዋል።
ሌላ አንድ በቲክቫህ ኢትዮጵያ የሃሳብ መለዋወጫ መድረክ ሃሳባቸውን ያካፈሉ ዜጋ ፥ አስመጪዎች እና አምራቾች ለጅምላ ነጋዴ እና ቸርቻሪ ያለደረሰኝ ስለሚሸጡ ያለደረሰኝ የተገዙ እቃዎች እንደሚኖሩ ገልጸዋል።
" ነጋዴዎች እቃዎቻቸው ሳይወዱ ደረሰኝ ስለሌላቸው እንዳንወረስ ብለው ወደ ሌላ ቦታ ያሸሻሉ ሱቅም ለመዝጋት ይገደዳሉ " ብለዋል።
" ዋናው ስራ መጀመር ያለበት ከአስመጪዎች እና አምራች ኢንዱስትሪዎች መሆን አለበት ፤ እነሱን በሚገባ ከተቆጣጠሩ እና እርምጃ ከወሰዱ በኋላ በተዋረድ ጅምላ ነጋዴዎች እና ቸርቻሪዎችን መቆጣጠር ይገባል " ብለዋል።
" የችግሩ ምንጭ ከሆኑት አስመጭዎች እና አምራች ኢንዱስትሪዎች ጠበቅ ያለ እርምጃ መወሰድ አለበት " ሲሉ ሃሳባቸውን አካፍለዋል።
" በዛሬው ዕለት በመርካቶ አካባቢ ንብረት ሊወረስ ነው፤ ሱቃችን ሊዘጋ ነው " የሚል ውዥንብሮች በመፈጠራቸው አንዳንድ ነጋዴዎችን ግርታ ውስጥ መክተቱ ተናግሯል።
ስለ ጉዳዩ ቲክቫህ ኢትዮጵያ የአዲስ አበባ ገቢዎች ቢሮ የታክስ ኢንተለጀንስ እና ምርመራ ዳይሬክተር አቶ ተስፋዬ ነጋሽን አነጋግሯል።
ዳይሬክተሩ ምን መለሱ ?
➡️ " ጠዋት ሱቆች ሁሉ ተዘግተዋል " ተብሎ ተወርቶ በአካል ዞሬ አይቻለሁ የተወሰኑ ሱቆች የተለያዩ ቦታዎች ላይ የተዘጉ የሚመስሉ አሉ ነገር ግን መደበኛ ሥራ ቀጥሏል።
➡️ " በዚህ ደረጃ ተዘግቷል ለማለት እይቻልም ተዘጋ የሚባለው ምን ያህል ሱቅ ሲዘጋ ነው ? አንድ ቤት ሁለት ቤት ተዘግቶ ይሆናል ነገር ግን አብዛኛው እየሰራ ነው።
➡️ ህገ ወጥነትን ማስቀጠል የሚፈልግ አካል አለ። ሆን ብሎ ' የሆነ ነገር ተሰርቷል፣ ሊሰራ ነው ' የሚል ውዥንብር መፍጠር የሚፈልግ አካል እንዳለ ነው የተረዳሁት።
➡️ ቁጥጥር ሊደረግ ነው በተለይ አስመጪ እና አከፋፋይ ላይ ሲባል ቸርቻሪ ላይ ስጋት የሚፈጥሩ አሉ፣ በትላንትናው ዕለትም የሚሸሹ ነጋዴዎች ገጥመውናል ያለፍቃድ ይነግዱ የነበሩ ናቸው ብንጠየቅ መልስ የለንም በሚል ስጋት ነው። ሱቃቸውን ቢዘጉም እነሱ ናቸው የሚሆኑት።
➡️ ተዘግቷል የሚለውንም እርግጠኛ መሆን ይፈልጋል በእርግጥ የተዘጋ ነው ወይስ ነጋዴው በsocial ችግር ሱቃቸውን ዘግተው ስለሌሉ ነው የሚል ጥርጣሬ የሚያጭር ስለሆነ የተዘጉ አይደሉም ወደሚል ድምዳሜ ነው የደረስነው።
➡️ ይርጋ ሃይሌ የገበያ ሞል ላይ ከ15 ቀን በፊት ኮንትሮባንድ ስለነበረ ጎምሩኮች በርብረዋል ደረሰኝ የሌለውን ወርሰዋል ደረሰኝ ያለውን ጥለው ወጥተዋል።
➡️ የገበያ ሞሉ ላይ እቃዎችን መለየት አስቸጋሪ ስለነበር እና ሰዎቹም ተባባሪ ስላልነበሩ ለጊዜው ታሽጎ ነበር። በአሁኑ ሰዓት ሀሉም ተከፍተዋል። የቀረ ካለ በንግድ ቢሮ በኩል ፈቃድ ያልነበረው በመሆኑ በተወሰደ እርምጃ ነው።
➡️ ታሽገው የነበሩ አብዛኛው ሱቆች ተከፍተዋል። እስካሁን ያልተከፈተ ካለ ፈቃድ ስላላወጣ ነው የሚሆነው በተረፈ እቃ የሚወረሰው ኮንትሮባንድ ሲሆን ብቻ ነው።
➡️ ሁሉም ሰው ደረሰኝ ስለማይሰጥ የሚመለከተው ብቻ ነው ደረሰኝ እንዲሰጡ የሚጠበቀው መስጠት የሚጠበቅባቸው ነጋዴዎች ደረሰኝ እየሰጡ ግብይታቸውን ይቀጥሉ።
➡️ " እቃችሁ እየተወረሰ ነው፣ ሊወረስብን ነው" የሚሉ አካላት እቃቸው ምን ስለሆነ ነው የሚወረሰው ? እንደዚህ የሚሉ አካላት ኮንትሮባንድ ስለሆነ ይመስላል።
➡️ ያለደረሰኝ አትግዙ ፣የሚሸጥላችሁን ጠቀሙ እኛ ደግሞ ያለደረሰኝ ግብይት የሚፈጽምን አካል እንቆጣጠራለን ብለናል የምንከታተላቸውም ለዛ ነው።
➡️ እቃ ለመውረስ የህግ መሰረት ያስፈልጋክ። እቃ የሚወረሰው የታክስ እዳ ማካካሻነት ከተያዘ ብቻ ነው።
➡️ ግብይት ላይ ያለ እቃን የታክስ ማካካሻ ብለን የምንወርስበት ምክንያት የለንም። ክፍተት ያለበትን ነጋዴ ለማወናበድ የሚሮጥ ሌላ ጥላ የሚፈልግ አካል የሚያወራው ወሬ ነው።
➡️ " ያለደረሰኝ አትሽጡ " አልን እንጂ እቃ እንወርሳለን ያለ አካል የለም። ይህም ለነጋዴዎች በደብዳቤ እንዲደርሳቸው ተደርጓል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
" ያለደረሰኝ አትሽጡ አልን እንጂ እቃ እንወርሳለን ያለ አካል የለም " -የአዲስ አበባ ገቢዎች ቢሮ
የአዲስ አበባ ገቢዎች ቢሮ " በከተማዋ በርካታ ነጋዴዎች በግብር ከፋይነት ተመዝግበው ደረሰኝ የማይሰጡ በመሆናቸው እና ችግሩም በጣም እየሰፋ በመሆኑ ወጥነት ባለው መንገድ ህጉን እንዲያከብሩ እና ወደስርዓት እንዲገቡ ለማድረግ እየሰራው ነው " ሲል ገልጿል።
ቢሮው የታክስ ኢንተለጀንስ እና ምርመራ ዳይሬክተር አቶ ተስፋዬ ነጋሽ የቁጥጥር ስራው ከዚህ ቀደምም የነበረ ቢሆንም በዘመቻ መልክ ከመስከረም አጋማሽ ጀምሮ በሁሉም ክፍለ ከተሞች ቁጥጥር እየተደረገ መሆኑን ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ተናግረዋል።
ዘመቻ ሲባል ፦
- ወደ ቫት ስርዓት ውስጥ ያልገቡትን ማስገባት ፣
- ፈቃድ የሌላቸው ፈቃድ እንዲያወጡ ማድረግ፣
- ደረጃቸው ደረሰኝ መስጠት የሚገባቸው ሆኖ ሳለ የማይሰጡትን ደረሰኝ አስፈቅደው እና አሳትመው መጠቀም እንዲጀምሩ ማስቻልን ያካትታል።
የቁጥጥር ስራው በተለይም በገበያ ሞሎች ላይ በልዩ ትኩረት እየተሰራ እንደሆነ ታውቋል።
ከዚህ ጋር በተያያዘም አንዳንድ ነጋዴዎች እየተደረገ ያለው እንቅስቃሴ " ንብረት ለመውረስ እና ሱቆችንም ለመዝጋት ነው " በሚል ሱቃቸውን ዘግተዋል ንብረትም ወደ ሌላ ቦታ አዙረዋል።
ቃላቸውን ለቲክቫህ ኢትዮጵያ የሰጡ በመርካቶ አካባቢ የሚሰሩ ነጋዴዎች " ከምንም በፊት ያሉትን ችግሮች ማወቅ ይገባል። ቸርቻሪውን ማነጋገር ያስፈልጋል። ችግሮቹን ለመቅረፍ መሰራት አለበት። " ብለዋል።
" ነጋዴው ከአስመጪ እቃ ሲገዛ አስመጪው ከዋጋው በታች ደርሰኝ ይሰጣል አልያም ጭራሽ ላይሰጥም ይችላል ፤ ምንም አይነት የግዢ ደረሰኝ ባላገኘበት ' ነጋዴው ሱቅ ውስጥ ያለዉን ንብረት እንወርሳለን ' ማለት ትክክል አይደለም " ሲሉ አክለዋል።
" መንግሥት ታች ያለው ነጋዴ ላይ ጣቱን ከመቀሰር አስመጪዎቹን ደረሰኝ እንዲሰጡ ማድረግ እና ቸርቻሪውን ማወያየት ያስፈልጋል " ብለዋል።
ከዚህ በተጨማሪ ደግሞ አንዳንድ የራሳቸው የገቢዎች ሰዎች ያልተገባ ጥቅም ለማግኘት ሲሉ ቸርቻሪዎችን ማስጨነቅ እንደሚቀናቸው ቃላቸውን የሰጡ አንዳንድ ነጋዴዎች ጠቁመዋል።
ያለ ደረሰኝ ግብይት በሚፈጸምበት ወቅት የገንዘብ ድርድር ሁሉ እንደሚያደርጉና ያሉ ችግሮች ስር የሰደዱ እንደሆኑ ገልጸዋል።
" ከምንም በላይ ያለ ደረሰኝ ግብይት እንዳይኖር ከላይ ጀምሮ መስራት እንደሚገባ ነጋዴው በደረሰኝ ከገዛ በደረሠኝ እንደሚሸጥ ከላይ ግን እጃቸው የረዘመ ሰዎች ስላሉ መቆጣጠር እንደሚያስፈልግ " አመልክተዋል።
ሁኔታዎችን በመጠቀም በህግ ሰበብ ከነጋዴው ገንዘብ የሚቀበሉና ሙስና የሚሰሩ ህገወጥ ተግባራትንም የሚያባብሱ በገቢዎች አካባቢ ያሉ ሰዎች እንዲታረሙ መሰራት እንዳለበት አክለዋል።
ዛሬ በመርካቶ " ያለ ደረሰኝ ለምን ሸጣችሁ " በሚል ንብረት ይዘው የሄዱም እንዳሉ በመጠቆም በዚህ ምክንያት ሱቆች ተዘግተው እንደነበር ጠቁመዋል።
ሌላ አንድ በቲክቫህ ኢትዮጵያ የሃሳብ መለዋወጫ መድረክ ሃሳባቸውን ያካፈሉ ዜጋ ፥ አስመጪዎች እና አምራቾች ለጅምላ ነጋዴ እና ቸርቻሪ ያለደረሰኝ ስለሚሸጡ ያለደረሰኝ የተገዙ እቃዎች እንደሚኖሩ ገልጸዋል።
" ነጋዴዎች እቃዎቻቸው ሳይወዱ ደረሰኝ ስለሌላቸው እንዳንወረስ ብለው ወደ ሌላ ቦታ ያሸሻሉ ሱቅም ለመዝጋት ይገደዳሉ " ብለዋል።
" ዋናው ስራ መጀመር ያለበት ከአስመጪዎች እና አምራች ኢንዱስትሪዎች መሆን አለበት ፤ እነሱን በሚገባ ከተቆጣጠሩ እና እርምጃ ከወሰዱ በኋላ በተዋረድ ጅምላ ነጋዴዎች እና ቸርቻሪዎችን መቆጣጠር ይገባል " ብለዋል።
" የችግሩ ምንጭ ከሆኑት አስመጭዎች እና አምራች ኢንዱስትሪዎች ጠበቅ ያለ እርምጃ መወሰድ አለበት " ሲሉ ሃሳባቸውን አካፍለዋል።
" በዛሬው ዕለት በመርካቶ አካባቢ ንብረት ሊወረስ ነው፤ ሱቃችን ሊዘጋ ነው " የሚል ውዥንብሮች በመፈጠራቸው አንዳንድ ነጋዴዎችን ግርታ ውስጥ መክተቱ ተናግሯል።
ስለ ጉዳዩ ቲክቫህ ኢትዮጵያ የአዲስ አበባ ገቢዎች ቢሮ የታክስ ኢንተለጀንስ እና ምርመራ ዳይሬክተር አቶ ተስፋዬ ነጋሽን አነጋግሯል።
ዳይሬክተሩ ምን መለሱ ?
➡️ " ጠዋት ሱቆች ሁሉ ተዘግተዋል " ተብሎ ተወርቶ በአካል ዞሬ አይቻለሁ የተወሰኑ ሱቆች የተለያዩ ቦታዎች ላይ የተዘጉ የሚመስሉ አሉ ነገር ግን መደበኛ ሥራ ቀጥሏል።
➡️ " በዚህ ደረጃ ተዘግቷል ለማለት እይቻልም ተዘጋ የሚባለው ምን ያህል ሱቅ ሲዘጋ ነው ? አንድ ቤት ሁለት ቤት ተዘግቶ ይሆናል ነገር ግን አብዛኛው እየሰራ ነው።
➡️ ህገ ወጥነትን ማስቀጠል የሚፈልግ አካል አለ። ሆን ብሎ ' የሆነ ነገር ተሰርቷል፣ ሊሰራ ነው ' የሚል ውዥንብር መፍጠር የሚፈልግ አካል እንዳለ ነው የተረዳሁት።
➡️ ቁጥጥር ሊደረግ ነው በተለይ አስመጪ እና አከፋፋይ ላይ ሲባል ቸርቻሪ ላይ ስጋት የሚፈጥሩ አሉ፣ በትላንትናው ዕለትም የሚሸሹ ነጋዴዎች ገጥመውናል ያለፍቃድ ይነግዱ የነበሩ ናቸው ብንጠየቅ መልስ የለንም በሚል ስጋት ነው። ሱቃቸውን ቢዘጉም እነሱ ናቸው የሚሆኑት።
➡️ ተዘግቷል የሚለውንም እርግጠኛ መሆን ይፈልጋል በእርግጥ የተዘጋ ነው ወይስ ነጋዴው በsocial ችግር ሱቃቸውን ዘግተው ስለሌሉ ነው የሚል ጥርጣሬ የሚያጭር ስለሆነ የተዘጉ አይደሉም ወደሚል ድምዳሜ ነው የደረስነው።
➡️ ይርጋ ሃይሌ የገበያ ሞል ላይ ከ15 ቀን በፊት ኮንትሮባንድ ስለነበረ ጎምሩኮች በርብረዋል ደረሰኝ የሌለውን ወርሰዋል ደረሰኝ ያለውን ጥለው ወጥተዋል።
➡️ የገበያ ሞሉ ላይ እቃዎችን መለየት አስቸጋሪ ስለነበር እና ሰዎቹም ተባባሪ ስላልነበሩ ለጊዜው ታሽጎ ነበር። በአሁኑ ሰዓት ሀሉም ተከፍተዋል። የቀረ ካለ በንግድ ቢሮ በኩል ፈቃድ ያልነበረው በመሆኑ በተወሰደ እርምጃ ነው።
➡️ ታሽገው የነበሩ አብዛኛው ሱቆች ተከፍተዋል። እስካሁን ያልተከፈተ ካለ ፈቃድ ስላላወጣ ነው የሚሆነው በተረፈ እቃ የሚወረሰው ኮንትሮባንድ ሲሆን ብቻ ነው።
➡️ ሁሉም ሰው ደረሰኝ ስለማይሰጥ የሚመለከተው ብቻ ነው ደረሰኝ እንዲሰጡ የሚጠበቀው መስጠት የሚጠበቅባቸው ነጋዴዎች ደረሰኝ እየሰጡ ግብይታቸውን ይቀጥሉ።
➡️ " እቃችሁ እየተወረሰ ነው፣ ሊወረስብን ነው" የሚሉ አካላት እቃቸው ምን ስለሆነ ነው የሚወረሰው ? እንደዚህ የሚሉ አካላት ኮንትሮባንድ ስለሆነ ይመስላል።
➡️ ያለደረሰኝ አትግዙ ፣የሚሸጥላችሁን ጠቀሙ እኛ ደግሞ ያለደረሰኝ ግብይት የሚፈጽምን አካል እንቆጣጠራለን ብለናል የምንከታተላቸውም ለዛ ነው።
➡️ እቃ ለመውረስ የህግ መሰረት ያስፈልጋክ። እቃ የሚወረሰው የታክስ እዳ ማካካሻነት ከተያዘ ብቻ ነው።
➡️ ግብይት ላይ ያለ እቃን የታክስ ማካካሻ ብለን የምንወርስበት ምክንያት የለንም። ክፍተት ያለበትን ነጋዴ ለማወናበድ የሚሮጥ ሌላ ጥላ የሚፈልግ አካል የሚያወራው ወሬ ነው።
➡️ " ያለደረሰኝ አትሽጡ " አልን እንጂ እቃ እንወርሳለን ያለ አካል የለም። ይህም ለነጋዴዎች በደብዳቤ እንዲደርሳቸው ተደርጓል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
#ትኩረት🚨
" የጤና ተቋሙ ሳይፈርስ ከላይ ያሉ አካላት አስቸኳይ ድጋፍ ቢያደርጉ መልካም ነው " - ዓይደር ሪፈራል ሆስፒታል
በመቐለ ዩኒቨርሲቲ ስር የሚገኘው የዓይደር ሪፈራል ሆስፒታል በክልሉ ተፈጥሮ ከነበረው ጦርነት በፊት ለመድሃኒትና ለላብራቶሪ ግብዓቶች ይመደብለት የነበረው በጀት ከ60 ሚሊየን ብር በላይ ነበር።
በሆስፒታሉ የመድኃኒት እና የላብራቶሪ መመርመሪያ ግብዓቶች እጥረት ስለማጋጠሙ በተደጋጋሚ ሲነገር ቢቆይም ችግሩን እስካሁን መቅረፍ እንዳልተቻለ ተነግሯል።
በሆስፒታሉ ላይ ላጋጠመው እጥረት ለዩኒቨርሲቲው ይመደብ የነበረው በጀት በግማሽ መቀነሱ እንደምክንያት ይነሳል።
ለሆስፒታሉ ለመድኃኒትና ለላብራቶሪ መመርመሪያ ግብዓቶች አቅርቦት በ2016 በጀት ዓመት ተመድቦለት የነበረው 18.9 ሚሊየን ብር ሲሆን ለ 2017 በጀት ዓመት የተመደበለት ደግሞ 30 ሚሊየን ብር ብቻ ነው።
በመቐለ ዩኒቨርሲቲ የጤና ሳይንስ ኮሌጅ የዓይደር ኮምፕረንሲቭ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል አስተዳደር እና ልማት ዳይሬክተር ዶ/ር ኃይለስላሴ በርኸ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ እንደተናገሩት ሆስፒታሉ በ2016 በጀት ዓመት ከ ኢትዮጵያዊ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት በብድር የወሰደው መድኃኒት ከ 60-70 ሚሊየን ብር ይደርሳል ብለዋል።
በብድር የወሰደውን የመድኃኒት ክፍያ ሆስፒታሉ መክፈል ባለመቻሉ 14.3 ሚሊየን ብር ከጤና ሚንስቴር ለመድኃኒት አቅራቢ ድርጅት እንዲከፈል ሆኗል።
ሆስፒታሉ የተወሰነ ክፍያ የከፈለ ቢሆንም ያልተከፈለ ከ 40 ሚሊየን ብር በላይ ክፍያ እዳ ከ 2016 ወደ 2017 በጀት ዓመት የተላለፈበት ሲሆን በዚህ ምክንያት ከዚህ በኋላ ከኢትዮጵያ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት መድኃኒቶችን በካሽ እንጂ በብድር እንደማያገኝ ተነግሮታል።
ሆስፒታሉ ከውስጥ ገቢው እዳውን መክፈል ለምን ተሳነው ?
ዶ/ር ኃይለስላሴ እንደሚሉት በዓይደር ሆስፒታል የሚታከሙ ታካሚዎች ከ 80-90 በመቶ የነጻ ታካሚዎች ናቸው።
" ከፍለው መታከም የማይችሉ ታካሚዎች የደሃ ደሃ መሆናቸውን ከወረዳቸው ያጽፋሉ ወረዳውም ከክልሉ ጤና ቢሮ ጋር በሚገባው ውል መሰረት ጤና ቢሮው ከእኛ ጋር ውል ያስራል ያከምናቸውን ታካሚዎችም በ3 ወር ወይም በ6 ወር ለሆስፒታሉ ይከፍላል" ብለዋል።
ስለዚህ የምናክማቸው ታካሚዎች እነርሱ በቀጥታ ባይከፍሉም ከጤና ቢሮው ክፍያው እንዲፈጸም የሚደረግ በመሆኑ ነጻ ናቸው ማለት አይደለም ብለዋል።
ይሁን እንጂ ሆስፒታሉ በተጠቀሰው መንገድ ሲያክም ቆይቶ ክፍያው እንዲፈጸምለት ለጤና ቢሮው ጥያቄ ቢያቀርብም "በትግራይ የምዕራብ እና የደቡብ አካባቢዎች የሚገኙ አንዳንድ ወረዳዎች በትግራይ ስር ስላልሆኑ እና በርካታ መጠለያ ጣቢያዎች በመኖራቸው እንዲሁም ታካሚዎችም ከተለያዩ አካባቢዎች የሚመጡ በመሆናቸው ከየትም አምጥቼ ገንዘብ መሰብሰብ አልቻልኩም " የሚል ምላሽ መስጠቱን ተናግረዋል።
በዚህም ምክንያት ሆስፒታሉ ከጤና ቢሮው ሊከፈለው የሚገባ በርካታ ሚሊየን ብር ስለቀረበት መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት ላይ ያለበትን የ40 ሚሊየን ብር በላይ እዳ መክፈል እንዳልቻለ ገልጸዋል።
በተጨማሪም በመድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት በኩልም የማይገኙ እንደ የስነ-ልቦና እና የካንሰር መድሃኒቶች ፣ ካቴተር ፣ ለመስፋት የሚያገለግሉ ስቲቾች (Stitches) እንዲሁም እንደ ማግኒዢየም ሰልፌት ያሉ መድኃኒቶችም መኖራቸውን ጠቁመዋል።
በአገልግሎቱ በኩል አይገኙም የተባሉትን መድኃኒቶች ለመግዛት ወደ ሌሎች አቅራቢዎች ለግዢ ጨረታ ይወጣል ፤ ከውጭ ሲገዛ በጣም ውድ በመሆኑ ሳቢያ ሆስፒታሉ ለመድኃኒት ካለው ትንሽ በጀት ጋር ተደምሮ ለገንዘብ እጥረት እንዳጋለጠው ጠቁመዋል።
አሁን ካለው የኑሮ ውድነት ጫና ጋር ተደምሮ ከዚህ በፊት ለዓመት ያስገዛ የነበረ ገንዘብ ለሁለት እና ሦስት ወርም አይቆይም ብለዋል።
ከላይ በተጠቀሱት ምክንያቶች ሆስፒታሉ እዳውን መክፈል እንደተሳነው ገልጸዋል።
" በካሽ ካልሆነ በብድር ይሰጥ የነበረ መድኃኒት ከዚህ በኃላ እንደሌለ ከአገልግሎቱ ተነግሮናል " ብለዋል።
በዚህም ሳቢያ በሆስፒታሉ በተለይም የስነ አዕምሮ ፣ የማደንዘዣ እና ለመስፋት የሚያገለግሉ ግብዓቶች እጥረት በከፍተኛ ሁኔታ ማጋጠሙን ተሰምቷል።
በሆስፒታሉ የማይገኙ መድኃኒቶችን ታካሚዎች ከውጭ በውድ ዋጋ እንዲገዙ መገደዳቸውን ተናግረዋል።
እንደሆስፒታሉ መረጃ በክልሉ ከጊዜ ወደ ጊዜ የስነ አዕምሮ መድኃኒቶች ፍላጎት እየጨመረ ነው።
ሆስፒታሉ ካለበት የበጀት እጥረት በተጨማሪ ከፍተኛ የሆነ የባለሞያዎች ፍልሰት እንዳጋጠመው የተሰማ ሲሆን ከህክምና ት/ቤቱ ብቻ ከ300 በላይ ሐኪሞች መሰደዳቸውን ተናግረዋል።
አብዛኛዎቹ ባለሞያዎች የተሰደዱት ከፕሪቶሪያው ስምምነት በኋላ ነው።
ዶክተር ፥ " አብዛኛው ሃኪም የሄደው ወደ ሶማሊያ፣ ፑንትላንድ እና ሶማሊላንድ ነው ለመኖር አስቸጋሪ ቢሆኑም የሚከፈላቸው ክፍያ ጥሩ ስለሆነ ለመኖር አዳጋች ወደ ሚባሉ ቦታዎች እየተሰደዱ ነው " ሲሉ ተናግረዋል።
በሆስፒታሉ ለህክምና ባለሞያዎች ያልተከፈለ የ17 ወር ደሞዝ እና የ22 ወር የትርፍ ሰዓት ክፍያ እስካሁን እንዲከፈል አልተደረገም።
በሆስፒታሉ ስላጋጠመው እዳ በቀጣይ ምን ታስቧል ? ለሚል ለቀረበላቸው ጥያቄ " ምንም እንኳን በጽሁፍ ያቀረብነው ጥይቄ ባይኖርም ጤና ሚኒስቴር ድጋፍ እንዲያደርግልን ወይም የመድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት የእዳ ስረዛ እንዲያደርግልን ለመጠየቅ እያሰብን ነው " ብለዋል።
" ሆስፒታሉ ከሚገኝበት ውስብስብ ችግር ምክንያት የጤና ተቋሙ ሳይፈርስ ከላይ ያሉ አካላት አስቸኳይ ድጋፍ ቢያደርጉ መልካም ነው " ሲሉ ተናግረዋል።
በመድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት በኩል የማናገኛቸው መድኃኒቶች አሉ ስለሚለው ቅሬታ እና ሆስፒታሉ ስላለበት እዳ ምን ታስቧል ? የሚለውን በሚመለከት የኢትዮጵያ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት የመቀሌ ቅርንጫፍ አስተባባሪ አቶ አለማየሁ ገብረማርያምን አነጋግረናል ምላሻቸው በቀጣይ ይቀርባል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
" የጤና ተቋሙ ሳይፈርስ ከላይ ያሉ አካላት አስቸኳይ ድጋፍ ቢያደርጉ መልካም ነው " - ዓይደር ሪፈራል ሆስፒታል
በመቐለ ዩኒቨርሲቲ ስር የሚገኘው የዓይደር ሪፈራል ሆስፒታል በክልሉ ተፈጥሮ ከነበረው ጦርነት በፊት ለመድሃኒትና ለላብራቶሪ ግብዓቶች ይመደብለት የነበረው በጀት ከ60 ሚሊየን ብር በላይ ነበር።
በሆስፒታሉ የመድኃኒት እና የላብራቶሪ መመርመሪያ ግብዓቶች እጥረት ስለማጋጠሙ በተደጋጋሚ ሲነገር ቢቆይም ችግሩን እስካሁን መቅረፍ እንዳልተቻለ ተነግሯል።
በሆስፒታሉ ላይ ላጋጠመው እጥረት ለዩኒቨርሲቲው ይመደብ የነበረው በጀት በግማሽ መቀነሱ እንደምክንያት ይነሳል።
ለሆስፒታሉ ለመድኃኒትና ለላብራቶሪ መመርመሪያ ግብዓቶች አቅርቦት በ2016 በጀት ዓመት ተመድቦለት የነበረው 18.9 ሚሊየን ብር ሲሆን ለ 2017 በጀት ዓመት የተመደበለት ደግሞ 30 ሚሊየን ብር ብቻ ነው።
በመቐለ ዩኒቨርሲቲ የጤና ሳይንስ ኮሌጅ የዓይደር ኮምፕረንሲቭ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል አስተዳደር እና ልማት ዳይሬክተር ዶ/ር ኃይለስላሴ በርኸ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ እንደተናገሩት ሆስፒታሉ በ2016 በጀት ዓመት ከ ኢትዮጵያዊ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት በብድር የወሰደው መድኃኒት ከ 60-70 ሚሊየን ብር ይደርሳል ብለዋል።
በብድር የወሰደውን የመድኃኒት ክፍያ ሆስፒታሉ መክፈል ባለመቻሉ 14.3 ሚሊየን ብር ከጤና ሚንስቴር ለመድኃኒት አቅራቢ ድርጅት እንዲከፈል ሆኗል።
ሆስፒታሉ የተወሰነ ክፍያ የከፈለ ቢሆንም ያልተከፈለ ከ 40 ሚሊየን ብር በላይ ክፍያ እዳ ከ 2016 ወደ 2017 በጀት ዓመት የተላለፈበት ሲሆን በዚህ ምክንያት ከዚህ በኋላ ከኢትዮጵያ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት መድኃኒቶችን በካሽ እንጂ በብድር እንደማያገኝ ተነግሮታል።
ሆስፒታሉ ከውስጥ ገቢው እዳውን መክፈል ለምን ተሳነው ?
ዶ/ር ኃይለስላሴ እንደሚሉት በዓይደር ሆስፒታል የሚታከሙ ታካሚዎች ከ 80-90 በመቶ የነጻ ታካሚዎች ናቸው።
" ከፍለው መታከም የማይችሉ ታካሚዎች የደሃ ደሃ መሆናቸውን ከወረዳቸው ያጽፋሉ ወረዳውም ከክልሉ ጤና ቢሮ ጋር በሚገባው ውል መሰረት ጤና ቢሮው ከእኛ ጋር ውል ያስራል ያከምናቸውን ታካሚዎችም በ3 ወር ወይም በ6 ወር ለሆስፒታሉ ይከፍላል" ብለዋል።
ስለዚህ የምናክማቸው ታካሚዎች እነርሱ በቀጥታ ባይከፍሉም ከጤና ቢሮው ክፍያው እንዲፈጸም የሚደረግ በመሆኑ ነጻ ናቸው ማለት አይደለም ብለዋል።
ይሁን እንጂ ሆስፒታሉ በተጠቀሰው መንገድ ሲያክም ቆይቶ ክፍያው እንዲፈጸምለት ለጤና ቢሮው ጥያቄ ቢያቀርብም "በትግራይ የምዕራብ እና የደቡብ አካባቢዎች የሚገኙ አንዳንድ ወረዳዎች በትግራይ ስር ስላልሆኑ እና በርካታ መጠለያ ጣቢያዎች በመኖራቸው እንዲሁም ታካሚዎችም ከተለያዩ አካባቢዎች የሚመጡ በመሆናቸው ከየትም አምጥቼ ገንዘብ መሰብሰብ አልቻልኩም " የሚል ምላሽ መስጠቱን ተናግረዋል።
በዚህም ምክንያት ሆስፒታሉ ከጤና ቢሮው ሊከፈለው የሚገባ በርካታ ሚሊየን ብር ስለቀረበት መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት ላይ ያለበትን የ40 ሚሊየን ብር በላይ እዳ መክፈል እንዳልቻለ ገልጸዋል።
በተጨማሪም በመድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት በኩልም የማይገኙ እንደ የስነ-ልቦና እና የካንሰር መድሃኒቶች ፣ ካቴተር ፣ ለመስፋት የሚያገለግሉ ስቲቾች (Stitches) እንዲሁም እንደ ማግኒዢየም ሰልፌት ያሉ መድኃኒቶችም መኖራቸውን ጠቁመዋል።
በአገልግሎቱ በኩል አይገኙም የተባሉትን መድኃኒቶች ለመግዛት ወደ ሌሎች አቅራቢዎች ለግዢ ጨረታ ይወጣል ፤ ከውጭ ሲገዛ በጣም ውድ በመሆኑ ሳቢያ ሆስፒታሉ ለመድኃኒት ካለው ትንሽ በጀት ጋር ተደምሮ ለገንዘብ እጥረት እንዳጋለጠው ጠቁመዋል።
አሁን ካለው የኑሮ ውድነት ጫና ጋር ተደምሮ ከዚህ በፊት ለዓመት ያስገዛ የነበረ ገንዘብ ለሁለት እና ሦስት ወርም አይቆይም ብለዋል።
ከላይ በተጠቀሱት ምክንያቶች ሆስፒታሉ እዳውን መክፈል እንደተሳነው ገልጸዋል።
" በካሽ ካልሆነ በብድር ይሰጥ የነበረ መድኃኒት ከዚህ በኃላ እንደሌለ ከአገልግሎቱ ተነግሮናል " ብለዋል።
በዚህም ሳቢያ በሆስፒታሉ በተለይም የስነ አዕምሮ ፣ የማደንዘዣ እና ለመስፋት የሚያገለግሉ ግብዓቶች እጥረት በከፍተኛ ሁኔታ ማጋጠሙን ተሰምቷል።
በሆስፒታሉ የማይገኙ መድኃኒቶችን ታካሚዎች ከውጭ በውድ ዋጋ እንዲገዙ መገደዳቸውን ተናግረዋል።
እንደሆስፒታሉ መረጃ በክልሉ ከጊዜ ወደ ጊዜ የስነ አዕምሮ መድኃኒቶች ፍላጎት እየጨመረ ነው።
ሆስፒታሉ ካለበት የበጀት እጥረት በተጨማሪ ከፍተኛ የሆነ የባለሞያዎች ፍልሰት እንዳጋጠመው የተሰማ ሲሆን ከህክምና ት/ቤቱ ብቻ ከ300 በላይ ሐኪሞች መሰደዳቸውን ተናግረዋል።
አብዛኛዎቹ ባለሞያዎች የተሰደዱት ከፕሪቶሪያው ስምምነት በኋላ ነው።
ዶክተር ፥ " አብዛኛው ሃኪም የሄደው ወደ ሶማሊያ፣ ፑንትላንድ እና ሶማሊላንድ ነው ለመኖር አስቸጋሪ ቢሆኑም የሚከፈላቸው ክፍያ ጥሩ ስለሆነ ለመኖር አዳጋች ወደ ሚባሉ ቦታዎች እየተሰደዱ ነው " ሲሉ ተናግረዋል።
በሆስፒታሉ ለህክምና ባለሞያዎች ያልተከፈለ የ17 ወር ደሞዝ እና የ22 ወር የትርፍ ሰዓት ክፍያ እስካሁን እንዲከፈል አልተደረገም።
በሆስፒታሉ ስላጋጠመው እዳ በቀጣይ ምን ታስቧል ? ለሚል ለቀረበላቸው ጥያቄ " ምንም እንኳን በጽሁፍ ያቀረብነው ጥይቄ ባይኖርም ጤና ሚኒስቴር ድጋፍ እንዲያደርግልን ወይም የመድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት የእዳ ስረዛ እንዲያደርግልን ለመጠየቅ እያሰብን ነው " ብለዋል።
" ሆስፒታሉ ከሚገኝበት ውስብስብ ችግር ምክንያት የጤና ተቋሙ ሳይፈርስ ከላይ ያሉ አካላት አስቸኳይ ድጋፍ ቢያደርጉ መልካም ነው " ሲሉ ተናግረዋል።
በመድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት በኩል የማናገኛቸው መድኃኒቶች አሉ ስለሚለው ቅሬታ እና ሆስፒታሉ ስላለበት እዳ ምን ታስቧል ? የሚለውን በሚመለከት የኢትዮጵያ መድኃኒት አቅራቢ አገልግሎት የመቀሌ ቅርንጫፍ አስተባባሪ አቶ አለማየሁ ገብረማርያምን አነጋግረናል ምላሻቸው በቀጣይ ይቀርባል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
" መኪናው አስፓልት ዳር ቆሞ ቢገኝም ውስጥ የነበረው እቃ ግን ተዘርፎ ተወስዷል " - አመልካቾች
ከሰሞኑን አንድ ዝርፊያ በአዲስ አበባ ተፈጽሟል።
ከላይ በምስሉ ላይ የሚታየው ታርጋ ቁጥሩ ኮድ 3 - 00434 አ.አ የሆነ እቃ ጫኝ አይሱዙ መኪና ከነጫነው እቃ በተደራጁ ዘራፊዎች ተወስዶባቸው እንደነበር ባለቤቶቹ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገልጸዋል።
ከጫነው እቃ ጭምር የተዘረፈውን መኪና ያዩ ወገኖችም እንዲያፏልጓቸው ብዙ ሲጥሩ ከቆዩ በኃላ ንብረቱ ተወስዶ መኪናው ግን ሃና ማርያም አካባቢ መንገድ ዳር ቆሞ ተገኝቷል።
ዝርፊያው እንዴት ተፈጸመ ?
መኪናው ከቀናት በፊት ከኮዩ ፈጬ የንግድ እቃ ጭኖ መርካቶ ለማራገፍ መንገድ ይጀምራል።
ሳር ቤት ኪንግስ ሆቴል አከባቢ ሲደርስ ግን የወታደር ሬንጀር ልብስ የለበሱ እና የታጠቁ
ሰዎች በአባዱላ መኪና መንገድ በመዝጋት መኪናውን ያስቆሙታል።
በተጨማሪም ልክ የህግ አስከባሪ አካላት (ወታደር) እንደሆኑ በማስመሰል ሹፌሩን " መንጃ ፍቃድ አምጣ " ብለው ጠይቀው ህገወጥ እቃ እንደጫነ ጥቆማ ደርሷቸው ያስቆሙት መሆኑን እና መኪናው ለፍተሻ የሚፈለግ መሆኑን ይገልጻሉ።
ሹፌሩም የጫነው እቃ መርካቶ የሚራገፍ የንግድ እቃ መሆኑን ገልፆ እቃው የተገዛበትን ደረሰኝ በማሳየት ጭምር ለማስረዳት ይሞክራል።
ይሁንና ግን ልክ እንደ ህግ አስከባሪ / ወታደር ልብስ ለብሰውና ታጥቀው እና ተደራጅተው የመጡት ዘራፊዎች " መኪናው ፖሊስ ጣቢያ ተወስዶ መፈተሸ አለበት " በማለት ሹፌሩን እያዋከቡ እና እየደበደቡ አውርደው ወደያዙት አባዱላ መኪና ያስገቡታል።
የእነርሱ ሹፌር ደግሞ ወደ አይሱዙው ገብቶ መኪኖቹ ፊት እና ኋላ ሆነው እየተከታተሉ ይሔዳሉ፡፡
ይሁንና ግን ቡልጋሪያ አከባቢ ሲደርሱ አይሱዙው ወደ ሌላ አቅጣጫ ሲያመራ ሹፌሩን የጫነው አባዱላ ደግሞ ወደ ሌላ አቅጣጫ ይዞራል።
በዚህ ሰዓት ሹፌሩ " ህግ ቦታ እየወሰድንህ ነው አላላችሁኝም ወይ ? ለምንድነው መኪናው ወደ ሌላ አቅጣጫ የሚሔደው ? " የሚል ጥያቄ ሲያነሳ ውስጥ ያሉት ዘራፊዎች ሹፌሩን እራሱን እስከሚስት ድረስ በመደብደብ እና በማፈን ጭምብል አልብሰው በፍጥነት እየነዱ ይጓዛሉ።
በዚህ ሁኔታ ለረጅም ርቀት ከተጓዙ በኋላ ኃጫሉ መንገድ ወደ ጋርመንት መሔጃው ጋር ሹፌሩን ከመኪናው አውርደው ጥለውት ይሰወራሉ።
ሁኔታው ከተፈጠረ በኋላ አከባቢው ላይ የደረሱ ሰዎች ሹፌሩን አፋፍሰው ጤና ጣቢያ ያደረሱ ሲሆን ሹፌሩም አራሱን ከመሳት ከነቃ በኋላ ጉዳዩን ወንጀሉ ለተፈፀመበት አከባቢ ፖሊስ ጣቢያ አመልክቷል።
ከቀናት በኃላ በተደረገ ፍለጋ መኪናው ሃና ማርያም አስፓልት ዳር ቆሞ ሊገኝ ችሏል።
ለቲክቫህ ኢትዮጵያ መኪና ከጫነው እቃ ጭምር እንደተዘረፈባቸው የገለጹት አመልካቾች ፥ " ምንም እንኳን መኪናው ቆሞ ቢገኝም ውስጥ ተጭኖ የነበረው ከ3.4 እስከ 4 ሚሊዮን ብር የሚገመት እቃ ተዘርፎ ተወስዷል " ብለዋል።
ከጉዳዩ ጋር በተያያዘ እስካሁን የተያዘ ሰው እንደሌለ ጠቁመዋል።
ሌሎች ወገኖች መሰል ነገር እንዳይፈጸምባቸው በማለት ይህንን ጉዳይ ለጥንቃቄ ይረዳ ዘንድ ማጋራታቸውን ገልጸዋል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
ከሰሞኑን አንድ ዝርፊያ በአዲስ አበባ ተፈጽሟል።
ከላይ በምስሉ ላይ የሚታየው ታርጋ ቁጥሩ ኮድ 3 - 00434 አ.አ የሆነ እቃ ጫኝ አይሱዙ መኪና ከነጫነው እቃ በተደራጁ ዘራፊዎች ተወስዶባቸው እንደነበር ባለቤቶቹ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገልጸዋል።
ከጫነው እቃ ጭምር የተዘረፈውን መኪና ያዩ ወገኖችም እንዲያፏልጓቸው ብዙ ሲጥሩ ከቆዩ በኃላ ንብረቱ ተወስዶ መኪናው ግን ሃና ማርያም አካባቢ መንገድ ዳር ቆሞ ተገኝቷል።
ዝርፊያው እንዴት ተፈጸመ ?
መኪናው ከቀናት በፊት ከኮዩ ፈጬ የንግድ እቃ ጭኖ መርካቶ ለማራገፍ መንገድ ይጀምራል።
ሳር ቤት ኪንግስ ሆቴል አከባቢ ሲደርስ ግን የወታደር ሬንጀር ልብስ የለበሱ እና የታጠቁ
ሰዎች በአባዱላ መኪና መንገድ በመዝጋት መኪናውን ያስቆሙታል።
በተጨማሪም ልክ የህግ አስከባሪ አካላት (ወታደር) እንደሆኑ በማስመሰል ሹፌሩን " መንጃ ፍቃድ አምጣ " ብለው ጠይቀው ህገወጥ እቃ እንደጫነ ጥቆማ ደርሷቸው ያስቆሙት መሆኑን እና መኪናው ለፍተሻ የሚፈለግ መሆኑን ይገልጻሉ።
ሹፌሩም የጫነው እቃ መርካቶ የሚራገፍ የንግድ እቃ መሆኑን ገልፆ እቃው የተገዛበትን ደረሰኝ በማሳየት ጭምር ለማስረዳት ይሞክራል።
ይሁንና ግን ልክ እንደ ህግ አስከባሪ / ወታደር ልብስ ለብሰውና ታጥቀው እና ተደራጅተው የመጡት ዘራፊዎች " መኪናው ፖሊስ ጣቢያ ተወስዶ መፈተሸ አለበት " በማለት ሹፌሩን እያዋከቡ እና እየደበደቡ አውርደው ወደያዙት አባዱላ መኪና ያስገቡታል።
የእነርሱ ሹፌር ደግሞ ወደ አይሱዙው ገብቶ መኪኖቹ ፊት እና ኋላ ሆነው እየተከታተሉ ይሔዳሉ፡፡
ይሁንና ግን ቡልጋሪያ አከባቢ ሲደርሱ አይሱዙው ወደ ሌላ አቅጣጫ ሲያመራ ሹፌሩን የጫነው አባዱላ ደግሞ ወደ ሌላ አቅጣጫ ይዞራል።
በዚህ ሰዓት ሹፌሩ " ህግ ቦታ እየወሰድንህ ነው አላላችሁኝም ወይ ? ለምንድነው መኪናው ወደ ሌላ አቅጣጫ የሚሔደው ? " የሚል ጥያቄ ሲያነሳ ውስጥ ያሉት ዘራፊዎች ሹፌሩን እራሱን እስከሚስት ድረስ በመደብደብ እና በማፈን ጭምብል አልብሰው በፍጥነት እየነዱ ይጓዛሉ።
በዚህ ሁኔታ ለረጅም ርቀት ከተጓዙ በኋላ ኃጫሉ መንገድ ወደ ጋርመንት መሔጃው ጋር ሹፌሩን ከመኪናው አውርደው ጥለውት ይሰወራሉ።
ሁኔታው ከተፈጠረ በኋላ አከባቢው ላይ የደረሱ ሰዎች ሹፌሩን አፋፍሰው ጤና ጣቢያ ያደረሱ ሲሆን ሹፌሩም አራሱን ከመሳት ከነቃ በኋላ ጉዳዩን ወንጀሉ ለተፈፀመበት አከባቢ ፖሊስ ጣቢያ አመልክቷል።
ከቀናት በኃላ በተደረገ ፍለጋ መኪናው ሃና ማርያም አስፓልት ዳር ቆሞ ሊገኝ ችሏል።
ለቲክቫህ ኢትዮጵያ መኪና ከጫነው እቃ ጭምር እንደተዘረፈባቸው የገለጹት አመልካቾች ፥ " ምንም እንኳን መኪናው ቆሞ ቢገኝም ውስጥ ተጭኖ የነበረው ከ3.4 እስከ 4 ሚሊዮን ብር የሚገመት እቃ ተዘርፎ ተወስዷል " ብለዋል።
ከጉዳዩ ጋር በተያያዘ እስካሁን የተያዘ ሰው እንደሌለ ጠቁመዋል።
ሌሎች ወገኖች መሰል ነገር እንዳይፈጸምባቸው በማለት ይህንን ጉዳይ ለጥንቃቄ ይረዳ ዘንድ ማጋራታቸውን ገልጸዋል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
🔵 "የሁለት ወራት ደመወዝ አልተከፈለንም። ቤተሰብ እንዴት እናስተዳድር?" - የደቡብ ወሎ ዞን መምህራን
🟢 " የሚመለከተው ኮማንድ ፓስቱን ስለሆነ በወረዳ በኩል እንዲፈቱ አነጋግረናል " - የዞኑ መምህራን ማኀበር
በአማራ ክልል፣ ደቡብ ወሎ ዞን ወግዲ ወረዳ የሚገኙ መምህራን የሁለት ወራት የደመወዝ ክፍያ ስላልተፈጸመላቸው የከፋ ችግር ላይ በመሆናቸው አማረዋል።
ክፍያው ያልተፈጸመላቸው በክልሉ ባለው የሰላም መደፍረስ ሳቢያ ተማሪዎች በትምህርት ገበታ ላይ ባለመገኘታቸው ' ሳታስተምሩ ደመወዝ አይከፈላችሁም ' በሚል መሆኑን አስረድተዋል።
" የሁለት ወራት ደመወዝ አልተከፈለንም። ቤተሰብ እንዴት እናስተዳድር ? " ሲሉ ጠይቀው፣ ከዚሁ ትንሽ ደመወዝ ብሶ ባለመከፈሉ ችግር ላይ በመውደቃቸው የሚመለከታቸው አካላት አፋጣኝ መፍትሄ እንዲሰጧቸው በአጽንኦት ጠይቀዋል።
የቀረበው ቅሬታ እንዲቀረፍ ምን እየተሰራ እንደሆነ ከቲክቫህ ኢትዮጵያ ጥያቄ የቀረበለት የዞኑ መምህራን ማኀበር፣ " የሚመለከተው ኮማንድ ፓስቱን ስለሆነ በወረዳ በኩል እንዲፈቱ አነጋግረናል " የሚል ምላሽ ሰጥቷል።
" መምሪያ ኃላፊው ጋ ተነጋግረናል። በዚያ በኩል እየገመገሙ መስራት የሚችሉና መምህራን ያልገቡባቸው ትምህርት ቤቶቸ ከሆነ የግድ የማይከፈል መሆኑን፤ ከአቅም በላይ በሆነ ምክንያት ከሆነ ግን እንዲከፈል እየተደረገ እንደሆነ ነው " ብሏል።
በትምህርት ቤት ቢገኙም ተማሪ ባለመገኘቱ ብቻ ስላላስተማሩ ደመወዝ እየተከፈላቸው ቅሬታ ለሚያቀርቡት መምህራን ምላሽ እንዲሰጥ ላቀረብንለት ጥያቄ በሰጠን ምላሽ ደግሞ፣ " ትምህርት መምሪያን አነጋግሩ " ብሏል።
የቀረበውን ቅሬታ በመግለጽ ምላሽ እንዲሰጡ ለሳምንት የጠበቅናቸው የዞኑ ትምህርት መምሪያና የክልሉ ትምህርት ቢሮ ጉዳዩን በጽሞና ከሰሙ በኋላ ምላሽ ከመስጠት ተቆጥበዋል።
በተጨማሪ፣ መምህራን እያቀረቡት ያለውን የደመወዝ አለመከፈል ቅሬታ ሰምቷል? ስንል ጥያቄ ያቀረብንለት የኢትዮጵያ መምህራን ማኀበር (ኢመማ) ማብራሪያ ሰጥቷል።
ማኅበሩ ፦
" በአካባቢው ካለው ችግር አንጻር ፎርማል ሆኖ የመጣልን ነገር የለም። ግን በወግዲ ወረዳ ብቻ ሳይሆን በሌሎች አካባቢዎችም እስከ ለሁለት ወራት እየተከፈለ አይደለም ከባንክም ከሌላም ኬዝ ጋር በተያያዘ።
እንደተባለው መምህራን እየተጎዱ ነው። በይበልጥ ጉዳዩ የክልሉን መምህራን ማኅበር ይመለከታል። ፎርማል ሆኖ ወደኛ ቢመጣ ወደ ፌደራል መንግስትም ልንወስደው እንችላለን፡፡
ፎርዛትማተር መንግስት 'የክልሎቹ ማንዴት ነው' ነው የሚለን፡፡ ከዚህ ቀደም የትግራይ ክልል መምህራን መጥተው ያን ያህል ሲንገላቱ የኢትዮጵያ መምህራን ማኀበር ነበር ለሻይ ሲላቸው የነበረው።
አማራ ክልል አይነት የጦርነት ሁነት ላይ ስለሆነ ፎርማሊ በሕግ አግባብ የሚጠየቅ ድርጅት የለም፡፡ በዚህ ነው የተቸገርነው " ነው ያለው።
በጸጥታው ችግር ትምህርት ቤቶች ስለተዘጉ ሳያስተምሩ ደመወዝ እንደማይፈጸምላቸው እንደተነገራቸው ነው መምህራኑ የሚገልጹት፤ ይህ አግባብ ነው ? በሚል ቲክቫህ ኢትዮጵያ ላቀረበው ጥያቄ የማኀበሩ ፣ " ልክ አይደለም " የሚል መልስ ሰጥቷል።
" ተማሪ እስከመጣላቸው ድረስ አላስተምርም ያሉ መምህራን ካሉ ነው እንጂ መምህራኑ ትምህርት ቤት ቁጭ ብለው ተማሪ እየጠበቁ ነገር ግን በጸጥታ ችግር ተማሪ ካልመጣላቸው ማንን ነው የሚያስተምሩት ? " በማለት ጉዳዩ ልክ ያልሆነበትን ምክንያት በመጠይቅ አስረድቷል፡፡
" ጸጥታውን ማስከበር ያለበት እኮ የመንግስት አካል ነው " ያለው ማኀበሩ፣ " የራሱን ሥራ እንዴት መምህራን ላይ ይጥላል? ትክክል የማይሆነው ይሄ ነው፡፡ መምህራን ትምህርት ቤት ላይ ከሌሉ ትክክል ነው ደመወዛቸው መክፈል አይገባም የት እንዳሉ አይታወቅምና " ብሏል።
" ነገር ግን ማኀበረሰቡ ልጆችን ትምህርት ቤት ልጆቹን አልክም ብሎ ከሆነ መምህራን ደግሞ ትምህርት ቤታቸው ላይ ሆነው እንዴት ነው የማይከፈሉት። ይሄ አህያውን ፈርቶ ዳውላውን መቱት አይነት ነገር ነውና ትክክል አይደለም " ሲል አክሏል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
TIKVAH-ETHIOPIA
Photo
#ሳህለወርቅ_ዘውዴ
“ አቅጣጫዬን አሳይቻለሁ፤ በዛ መሠረት ለመስራት ሞክሬአለሁ ” - የቀድሞ የኢትዮጵያ ፕሬዜዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ
በበጎ ፈቃድ የተሰባሰቡ ሴቶችና የሴት መሪ ድርጅቶች በጋራ በመሆን በቅርቡ የሥራ ዘመናቸውን ላጠናቀቁት ለቀድሞዋ ፕሬዝዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ በሸራተን አዲስ ሆቴል ዛሬ የምስጋና ፕሮግራም አዘጋጅተው ነበር።
በዚሁ መርሀ ግብር አቶ አባዱላ ገመዳ፣ አምባሳደር ተሾመ ቶጋ፣ ተፅዕኖ ፈጣሪ ሰዎች ፣ የሴቶች ማኀበራት መሪዎችና በሌሎች የሥራ ዘርፎች ላይ የተሰማሩ ጥሪ የተደረገላቸው በርካታ ሴቶች ተገኝተዋል።
ፕሮግራሙ ከተዘጋጀበት ዓላማ አኳያም ለቀድሞ ፕሬዜዳንቷ “ በጣም ውድ ” እና “ ከኢትዮጵያ እንዳይወጣ ” የተባለለት የሀገር ቅርስ ጭምር የተቀረጸበት የስዕል ስጦታ የተበረከተላቸው ሲሆን፣ “ ከሚገባው ቦታ አስቀምጠዋለሁ ” በማለት ስጦታውን ላበረከቱላቸው ምስጋና አቅርበዋል።
በመርሀ ግብሩ ባደረጉት ንግግር ደግሞ፣ “ የዛሬ 6 ዓመት ገደማ ያደረኩት ንግግር የ18 ደቂቃ ነበር። ጥቂት ጊዜ ነው የነበረኝ ለመዘጋጀት። የደረሰብኝም አልገባኝም ነበር ” ሲሉ አስተውሰዋል የቀድሞ ፕሬዜዳንቷ።
“ ሴቶች የሚለውን ቃል 29 ጊዜ፣ ሰላም የሚውን ቃል 30 ጊዜ ተናግሬ ነበር ” ያሉት ሳህለወርቅ፣ “ ለራሴ አልዋሽም፣ ለሌላም አልዋሽም። አቅጣጫዬን አሳይቻለሁ፣ በዛ መሠረት ለመስራት ሞክሬአለሁ ” ሲሉም አክለዋል።
“ ተያይዘን መስራት አለብን። ጡረታ የሚባለውን ነገር አሁን ነው የጀመርኩት ግን እረፍት የለም። ጡረታም ተወጥቶ እንደማይታረፍ የቀደሙኝ እያሳዩኝ ነው። ላደረጋችሁልኝ በጣም ነው የማመሰግነው ” ነው ያሉት።
የቀድሞዋ ፕሬዜዳንት ከዚህ ቀደም፣ “ ‘የሰው ልጅ ሆዱ ሲከፋው ጊዜም እንደ ሰው ሲገፋው፣ መሄጃ መውጫ ሲጠፋው ዝምታ ብቻ ነው ተስፋው’ ይላል ማህሙድ ‘ዝምታ ነው መልሴ’ን ሲያዜም ” ብለው፣ “ አንድ ዓመት ሞከርኩ ” የሚል ፅሑፍ በX (ቲዊተር) ገጻቸው አጋርተው ነበር።
በወቅቱም ከፍተኛ መነጋገሪያ ሆኖ ነበር። ይህንን ምስጢር አዘል የሆነ ፅሑፋቸውን በተመለከተ ግን ዛሬም የሰጡት ማብራሪያ የለም።
የቀድሞዋ ፕሬዜዳንት ሳልለወርቅ ዘውዴ የመጀመሪያዋ ሴት የኢትዮጵያ ፕሬዜዳንት ሆነው ለ6 ዓመታት 4ኛ የኢትዮጵያ ፕሬዜዳንት ሆነው ሲያገለግሉ ቆይተው፣ የሥልጣን ዘመናቸው በመጠናቀቁ ኃላፊነታቸውን ለፕሬዚዳንት አምባሳደር ታዬ አጽቀስላሴ ማስረከባቸው የቅርብ ጊዜ ትውስታ ነው።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
“ አቅጣጫዬን አሳይቻለሁ፤ በዛ መሠረት ለመስራት ሞክሬአለሁ ” - የቀድሞ የኢትዮጵያ ፕሬዜዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ
በበጎ ፈቃድ የተሰባሰቡ ሴቶችና የሴት መሪ ድርጅቶች በጋራ በመሆን በቅርቡ የሥራ ዘመናቸውን ላጠናቀቁት ለቀድሞዋ ፕሬዝዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ በሸራተን አዲስ ሆቴል ዛሬ የምስጋና ፕሮግራም አዘጋጅተው ነበር።
በዚሁ መርሀ ግብር አቶ አባዱላ ገመዳ፣ አምባሳደር ተሾመ ቶጋ፣ ተፅዕኖ ፈጣሪ ሰዎች ፣ የሴቶች ማኀበራት መሪዎችና በሌሎች የሥራ ዘርፎች ላይ የተሰማሩ ጥሪ የተደረገላቸው በርካታ ሴቶች ተገኝተዋል።
ፕሮግራሙ ከተዘጋጀበት ዓላማ አኳያም ለቀድሞ ፕሬዜዳንቷ “ በጣም ውድ ” እና “ ከኢትዮጵያ እንዳይወጣ ” የተባለለት የሀገር ቅርስ ጭምር የተቀረጸበት የስዕል ስጦታ የተበረከተላቸው ሲሆን፣ “ ከሚገባው ቦታ አስቀምጠዋለሁ ” በማለት ስጦታውን ላበረከቱላቸው ምስጋና አቅርበዋል።
በመርሀ ግብሩ ባደረጉት ንግግር ደግሞ፣ “ የዛሬ 6 ዓመት ገደማ ያደረኩት ንግግር የ18 ደቂቃ ነበር። ጥቂት ጊዜ ነው የነበረኝ ለመዘጋጀት። የደረሰብኝም አልገባኝም ነበር ” ሲሉ አስተውሰዋል የቀድሞ ፕሬዜዳንቷ።
“ ሴቶች የሚለውን ቃል 29 ጊዜ፣ ሰላም የሚውን ቃል 30 ጊዜ ተናግሬ ነበር ” ያሉት ሳህለወርቅ፣ “ ለራሴ አልዋሽም፣ ለሌላም አልዋሽም። አቅጣጫዬን አሳይቻለሁ፣ በዛ መሠረት ለመስራት ሞክሬአለሁ ” ሲሉም አክለዋል።
“ ተያይዘን መስራት አለብን። ጡረታ የሚባለውን ነገር አሁን ነው የጀመርኩት ግን እረፍት የለም። ጡረታም ተወጥቶ እንደማይታረፍ የቀደሙኝ እያሳዩኝ ነው። ላደረጋችሁልኝ በጣም ነው የማመሰግነው ” ነው ያሉት።
የቀድሞዋ ፕሬዜዳንት ከዚህ ቀደም፣ “ ‘የሰው ልጅ ሆዱ ሲከፋው ጊዜም እንደ ሰው ሲገፋው፣ መሄጃ መውጫ ሲጠፋው ዝምታ ብቻ ነው ተስፋው’ ይላል ማህሙድ ‘ዝምታ ነው መልሴ’ን ሲያዜም ” ብለው፣ “ አንድ ዓመት ሞከርኩ ” የሚል ፅሑፍ በX (ቲዊተር) ገጻቸው አጋርተው ነበር።
በወቅቱም ከፍተኛ መነጋገሪያ ሆኖ ነበር። ይህንን ምስጢር አዘል የሆነ ፅሑፋቸውን በተመለከተ ግን ዛሬም የሰጡት ማብራሪያ የለም።
የቀድሞዋ ፕሬዜዳንት ሳልለወርቅ ዘውዴ የመጀመሪያዋ ሴት የኢትዮጵያ ፕሬዜዳንት ሆነው ለ6 ዓመታት 4ኛ የኢትዮጵያ ፕሬዜዳንት ሆነው ሲያገለግሉ ቆይተው፣ የሥልጣን ዘመናቸው በመጠናቀቁ ኃላፊነታቸውን ለፕሬዚዳንት አምባሳደር ታዬ አጽቀስላሴ ማስረከባቸው የቅርብ ጊዜ ትውስታ ነው።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
#OFC
“ አሁንም ቢሆን ሀገራዊ ምክክሩ በሚሄድበት አቅጣጫ እርካታ የለንም ” - ኦፌኮ
ከዚህ ቀደም በምክክሩ እንደማይሳተው ገልጾ የነበረው የኦሮሞ ፌደራሊስት ኮንግረንስ (ኦፌኮ) አሁንም እየተሳተፈ እንዳልሆነ፣ ኮሚሽኑ በሚሄድበት አቅጣጫ እርካታ እንደሌለው ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገለጿል።
ፓርቲው ከዚህ ቀደም በሀገራዊ ምክክሩ እንዲሳተፍ ቢጋበዝም በምክክሩ እንዳልተገኘ አስታውሷል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ በበኩሉ፣ የኢትዮጵያ ሀገራዊ ምክክር ኮሚሽኑ ሥራውን መቀጠሉን እየገለጸ ነው፤ አሁንስ ፓርቲው ከኮሚሽኑ ጋር ተቀራርቦ ለመስራት አላሰበም ? ከምክክሩ የወጣበት ምክንያትስ ምንድን ነው ? ምላሽስ አላገኘም ? ሲል ጥያቄ አቅቧል።
ፓርቲው ምን ምላሽ ሰጠ ?
“ በእርግጥ ከዚህ ቀደምም ጥሪ ተደርጎልን ነበር። ችግሩ ከዝግጅት ጀምሮ ያለው እንቅስቀሴ አሳታፊ አልነበረም።
ሲጀመር የሀገራዊ ምክክር ኮሚሽኑ ተጠሪነቱ 'ለጠቅላይ ሚኒስቴር ጽሕፈት ቤት ይሆናል’ ተባለ፣ ከዚያ ተመልሶ ‘ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ይሆናል’ ተባለ።
ይሄ ልዩነቱም አልታየንም። ምክንያቱም የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤትም በገዢው ፓርቲ የተሞላ ስለሆነ ገልተኛነቱ ያን ያክል አስተማማኝ እንዳልሆነ ነው የምንረዳው።
ምክንያቱም የሌሎች ተሳትፎ ወይ የለም ወይ በጣም አናሳ ነው፤ ኢንሲግኒፊካንት የሚባል ደረጃ ማለት ነው።
የኛ ሀሳብ ፓለቲካዊ ውይይቶች በፓለቲካ ኃይሎች መካከል መካሄድ ይኖርባቸዋል፣ ሁሉንም ኃይሎች አካታች መሆን አለበት የሚል ነው።
እኛ ሕዝብ ማወያየትን አንጠላም ወይም አናናንቅም ነገር ግን ከሕዝብ ጋር ከመድረሱ በፊት ወይም እየደረሰም እያለ ሌሎች የፓለቲካ ኃይሎች ሊነጋገሩበትና ሊፈቷቸው የሚገቡ ነገሮች አሉ።
ለምሳሌ በተለያዩ አካባቢዎች የኛ ፅሕፈት ቤቶች ተዘግተው ባሉበት፣ አባሎቻችንን ሰብስበን ማነጋገር ባልቻልንበት ሁኔታ፣ ለሀገራዊ ምክክሩ አጀንዳ መፍጠር የሚባለው ነገር ውስጥ መሳተፍ አስፈላጊ አይደለም።
እንደገናም ጦርነት እየተካሄደ ሀገራዊ ምክክር ብሎ ነገር ምንድን ነው? ይሄ እርስ በእርሱ የሚጋጭ ነገር ነው።
ይሄን እርስ በእርስ የሚጋጨውን ነገር የሆነ ጋፕ ስጡት፣ ለመነጋገር፣ ለመወያየት እድል ይሰጠው አገር እየተጠበቀ አገር ቢነጋገርበት ጥሩ ይሆናል በሚል ጥያቄ አቅርበን ነበር።
ይሄን የኛን ሀሳብና ጥያቄ ምንም ከዚህ ግባ አላሉትም። ምናልበት የተሻለ ነገር ቢያመጡ እኛም አጨብጭበን እንቀበላቸዋለንና እንዲሄዱ ነው የተውናቸው።
ኦፌኮ ብቻ ሳይሆን ሌሎች ፓርቲዎች አሉ እንደዚህ ያደረጉ። ጊዜና መነጋገር የሚፈልጉ፣ አንድ ወገንን ብቻ ተጠያቂ ከማድረግ እንድንቆጠብ የሚያደርጉ ነገሮች አሉ።
ስለዚህ ነገሮቹ መፍትሄ ካላገኙና የተወሰነ አቅጣጫ ካልተቀመጠላቸው እንዲያው ለመሳተፍ ተብሎ የምንሳተፍበት ምክንያት አይኖርም።
አሁንም ቢሆን ሀገራዊ ምክክሩ በሚሄድበት አቅጣጫ እርካታ የለንም። እርካታ ቢኖረንና ብንሳተፍበት ጥሩ ነበር ” ብሏል።
ለቀረበበት ትችት ምላሽ እንዲሰጥ ቲክቫህ ኢትዮጵያ ለኢትዮጵያ ሀገራዊ ምክክር ኮሚሽን ጥያቄ ያቀረበ ሲሆን፣ ኮሚሽኑ ለጊዜው በተደጋጋሚ ስብሰባ ላይ መሆኑን በመግለጹ ምላሹን እንደሰጠ የሚቀርብ ይሆናል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
“ አሁንም ቢሆን ሀገራዊ ምክክሩ በሚሄድበት አቅጣጫ እርካታ የለንም ” - ኦፌኮ
ከዚህ ቀደም በምክክሩ እንደማይሳተው ገልጾ የነበረው የኦሮሞ ፌደራሊስት ኮንግረንስ (ኦፌኮ) አሁንም እየተሳተፈ እንዳልሆነ፣ ኮሚሽኑ በሚሄድበት አቅጣጫ እርካታ እንደሌለው ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገለጿል።
ፓርቲው ከዚህ ቀደም በሀገራዊ ምክክሩ እንዲሳተፍ ቢጋበዝም በምክክሩ እንዳልተገኘ አስታውሷል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ በበኩሉ፣ የኢትዮጵያ ሀገራዊ ምክክር ኮሚሽኑ ሥራውን መቀጠሉን እየገለጸ ነው፤ አሁንስ ፓርቲው ከኮሚሽኑ ጋር ተቀራርቦ ለመስራት አላሰበም ? ከምክክሩ የወጣበት ምክንያትስ ምንድን ነው ? ምላሽስ አላገኘም ? ሲል ጥያቄ አቅቧል።
ፓርቲው ምን ምላሽ ሰጠ ?
“ በእርግጥ ከዚህ ቀደምም ጥሪ ተደርጎልን ነበር። ችግሩ ከዝግጅት ጀምሮ ያለው እንቅስቀሴ አሳታፊ አልነበረም።
ሲጀመር የሀገራዊ ምክክር ኮሚሽኑ ተጠሪነቱ 'ለጠቅላይ ሚኒስቴር ጽሕፈት ቤት ይሆናል’ ተባለ፣ ከዚያ ተመልሶ ‘ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ይሆናል’ ተባለ።
ይሄ ልዩነቱም አልታየንም። ምክንያቱም የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤትም በገዢው ፓርቲ የተሞላ ስለሆነ ገልተኛነቱ ያን ያክል አስተማማኝ እንዳልሆነ ነው የምንረዳው።
ምክንያቱም የሌሎች ተሳትፎ ወይ የለም ወይ በጣም አናሳ ነው፤ ኢንሲግኒፊካንት የሚባል ደረጃ ማለት ነው።
የኛ ሀሳብ ፓለቲካዊ ውይይቶች በፓለቲካ ኃይሎች መካከል መካሄድ ይኖርባቸዋል፣ ሁሉንም ኃይሎች አካታች መሆን አለበት የሚል ነው።
እኛ ሕዝብ ማወያየትን አንጠላም ወይም አናናንቅም ነገር ግን ከሕዝብ ጋር ከመድረሱ በፊት ወይም እየደረሰም እያለ ሌሎች የፓለቲካ ኃይሎች ሊነጋገሩበትና ሊፈቷቸው የሚገቡ ነገሮች አሉ።
ለምሳሌ በተለያዩ አካባቢዎች የኛ ፅሕፈት ቤቶች ተዘግተው ባሉበት፣ አባሎቻችንን ሰብስበን ማነጋገር ባልቻልንበት ሁኔታ፣ ለሀገራዊ ምክክሩ አጀንዳ መፍጠር የሚባለው ነገር ውስጥ መሳተፍ አስፈላጊ አይደለም።
እንደገናም ጦርነት እየተካሄደ ሀገራዊ ምክክር ብሎ ነገር ምንድን ነው? ይሄ እርስ በእርሱ የሚጋጭ ነገር ነው።
ይሄን እርስ በእርስ የሚጋጨውን ነገር የሆነ ጋፕ ስጡት፣ ለመነጋገር፣ ለመወያየት እድል ይሰጠው አገር እየተጠበቀ አገር ቢነጋገርበት ጥሩ ይሆናል በሚል ጥያቄ አቅርበን ነበር።
ይሄን የኛን ሀሳብና ጥያቄ ምንም ከዚህ ግባ አላሉትም። ምናልበት የተሻለ ነገር ቢያመጡ እኛም አጨብጭበን እንቀበላቸዋለንና እንዲሄዱ ነው የተውናቸው።
ኦፌኮ ብቻ ሳይሆን ሌሎች ፓርቲዎች አሉ እንደዚህ ያደረጉ። ጊዜና መነጋገር የሚፈልጉ፣ አንድ ወገንን ብቻ ተጠያቂ ከማድረግ እንድንቆጠብ የሚያደርጉ ነገሮች አሉ።
ስለዚህ ነገሮቹ መፍትሄ ካላገኙና የተወሰነ አቅጣጫ ካልተቀመጠላቸው እንዲያው ለመሳተፍ ተብሎ የምንሳተፍበት ምክንያት አይኖርም።
አሁንም ቢሆን ሀገራዊ ምክክሩ በሚሄድበት አቅጣጫ እርካታ የለንም። እርካታ ቢኖረንና ብንሳተፍበት ጥሩ ነበር ” ብሏል።
ለቀረበበት ትችት ምላሽ እንዲሰጥ ቲክቫህ ኢትዮጵያ ለኢትዮጵያ ሀገራዊ ምክክር ኮሚሽን ጥያቄ ያቀረበ ሲሆን፣ ኮሚሽኑ ለጊዜው በተደጋጋሚ ስብሰባ ላይ መሆኑን በመግለጹ ምላሹን እንደሰጠ የሚቀርብ ይሆናል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
ፎቶ፦ ዛሬ በአዲስ ከተማ ክፍለ ከተማ ወረዳ አንድ መርካቶ ጃቡላኒ ህንፃ በተለምዶ " ድንች በረንዳ " እየተባለ በሚጠራው ቦታ ላይ የእሳት ቃጠሎ አደጋ ተነስቶ ነበር።
እሳቱ ከቀኑ 6:30 ሰዓት ላይ የተነሳ ሲሆን ሳይዛመትና የከፋ ጉዳት ሳያደርስ መቆጣጠር እንደተቻለ የአዲስ አበባ እሳትና አደጋ ስጋት አመራር ኮሚሽን ገልጿል።
ስለ አደጋው ምክንያት የተባለ ነገር የለም።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ እሳቱ በተነሳበት ወቅት የእሳትና ከደጋ ሥራ አመራር ኮሚሽንን ለማነጋገር ሞክሮ ነበር። አንድ የኮሚሽኑ አካል በቦታው ሱቆች እየተቃጠሉ እንደነበር ገልጸዋል።
እኚሁ አካል በሥራ እየተጣደፉ ስለነበር ወደ በኃላ ዝርዝር ሁነቱን እንደሚያሳውቁ ገልጸዋል። በቃላቸው ከተገኙ ቀጣይ ተጨማሪ ማብራሪያ የምናቀርብ ይሆናል።
በቅርቡ መርካቶ " ሸማ ተራ " ከፍተኛ የእሳት አደጋ ደርሶ በርካታ ዜጎች ንብረታቸውን ማጣታቸው የሚዘነጋ አይደለም። የዚሁ የአደጋው ምክንያት እና አጠቃላይ የደረሰው ውድመት " ተመርምሮና ተጣርቶና ለህዝብ ይፋ ይደረጋል " ከተባለ ሳምንታት ቢቆይም እስካሁን በይፋ የተባለ ነገር የለም።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
የፎቶ ባለቤት ፦ የአዲስ አበባ እሳት አደጋና ስጋት ስራ አመራር ኮሚሽን
@tikvahethiopia
እሳቱ ከቀኑ 6:30 ሰዓት ላይ የተነሳ ሲሆን ሳይዛመትና የከፋ ጉዳት ሳያደርስ መቆጣጠር እንደተቻለ የአዲስ አበባ እሳትና አደጋ ስጋት አመራር ኮሚሽን ገልጿል።
ስለ አደጋው ምክንያት የተባለ ነገር የለም።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ እሳቱ በተነሳበት ወቅት የእሳትና ከደጋ ሥራ አመራር ኮሚሽንን ለማነጋገር ሞክሮ ነበር። አንድ የኮሚሽኑ አካል በቦታው ሱቆች እየተቃጠሉ እንደነበር ገልጸዋል።
እኚሁ አካል በሥራ እየተጣደፉ ስለነበር ወደ በኃላ ዝርዝር ሁነቱን እንደሚያሳውቁ ገልጸዋል። በቃላቸው ከተገኙ ቀጣይ ተጨማሪ ማብራሪያ የምናቀርብ ይሆናል።
በቅርቡ መርካቶ " ሸማ ተራ " ከፍተኛ የእሳት አደጋ ደርሶ በርካታ ዜጎች ንብረታቸውን ማጣታቸው የሚዘነጋ አይደለም። የዚሁ የአደጋው ምክንያት እና አጠቃላይ የደረሰው ውድመት " ተመርምሮና ተጣርቶና ለህዝብ ይፋ ይደረጋል " ከተባለ ሳምንታት ቢቆይም እስካሁን በይፋ የተባለ ነገር የለም።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
የፎቶ ባለቤት ፦ የአዲስ አበባ እሳት አደጋና ስጋት ስራ አመራር ኮሚሽን
@tikvahethiopia
“ የትምህርት ጥራት ከዓመት ወደ ዓመት እየወረደ መጥቷል ” - ሰሎሞን አብርሃ (ዶ/ር)
የአሜሪካ ኤምባሲ በኢትዮጵያ ሳይንስ አካዳሚ በኩል በኢትዮጵያ ለራስ ገዝ ዩኒቨርሲቲዎች ማጠናከሪያ የሚሆን 522 ሺሕ ዶላር የድጋፍ ስምምነት አድርጓል።
የድጋፍ ስምምነቱ በኢትዮጵያ ዘጠኝ ዩኒቨርሲቲዎች በቀጣይ ራስ ገዝ እንዲሆኑ የሚያርችላቸውን ሁኔታዎች ለማመቻቸት የሚረዳ መሆኑ ተገልጿል።
ስለስምምነቱ ምንነት የጠየቅናቸው የኢትዮጵያ ሳይንስ አካዳሚ ፕሬዜዳንት በላይ ካሳ (ፕ/ር)፣ “ ዛሬ ከአሜሪካ ኤምባሲ ጋር የተፈራረምነው ስምምነት በኢትዮጵያ ዘጠኝ የመንግስት ዩኒቨርሲቲዎችን ወደ ራስ ገዝነት እንዲሸጋገሩ ቅድመ ዝግጅት የማድረጊያ የሚሰጥ ድጋፍ የሚይዝ ነው ” ብለዋል።
የከፍተኛ ትምህርት ተቋምን ወክለው በመርሃ ግብሩ የተገኙት ሶሎሞን አብርሃ (ዶ/ር) በበኩላቸው፣ የድጋፍ ስምምነቱ ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ በመቀጠል ዘጠኝ ዩኒቨርሲቲዎች አቅማቸውን አጠናክረው በአጭር ጊዜ ውስጥ ወደ ራዝ ገዝነት ለማሸጋገር እንደሚረዳ አስረድተዋል።
ዘጠኙ ዩኒቨርሲቲዎች መቼ ራስ ገዝ እንደሚሆኑ ማብራሪያ እንዲሰጡ ሲጠየቁም፣ ዩኒቨርሲቲዎቹ እንደዬ አፈጻጸማቸው ከጊዜ ወደ ጊዜ ራስ ገዝ እንደሚሆኑ፣ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የሽግግር ጊዜ በዚህ አመት እንደሚጠናቀቅ፣ በ2018 ዓ/ም ከዘጠኙ ዩኒቨርቲዎች ውስጥ የተወሰኑት ወደዚሁ ጉዞ እንደሚገቡ አመላክተዋል።
ጥናት እንደሚያመለክተው፣ “ የትምህርት ጥራት ከዓመት ወደ ዓመት እየወረደ መጥቷል ” ብለው፣ “ የተሰሩት ሥራዎች አመርቂና አበረታች ቢሆንም የዩኒቨርሲቲዎች መስፋፋት እንዳለ ሆኖ ትምህርት ጥራት ላይ ግን ያለው ውጤት በጣም ስብራት ያለበት ነውና መታረም ይገባዋል ” ሲሉ ገልጸዋል።
“ በአጠቃላይ በብዙ ፋክተሮች አስተዋፅኦ ያደረጉበት ጉዳይ ነው የትምህርት ጥራት መጓደል። አንዱና ዋነኛ ተብሎ የተወሰደው ደግም የገነባናቸው ዩኒቨርሲቲዎች ብቃታቸው፣ ውጤታማነታቸው፣ ቀልጣፋነታቸው በጣም ችግር ላይ ነው ” ሲሉ ተናግረዋል።
“ ብቁና ተወዳዳሪ ትምህርት ተቋም አልፈጠርንም። ብቁ ተወዳዳሪ ተቋማትን ለመፍጠር ደግሞ ከሚደረጉ ዘርፈ ብዙ ሥራዎች ውስጥ አንዱና ዋነኛው ተቋማትን ራስ ገዝ ማድረግ ነው ” በማለት አክለዋል።
ዩኒቨርቲዎች ራስ ገዝ ሲሆኑ የትምህርት ጥራት፣ ጥሩ ምርምር እንደሚኖር ያስረዱት ሰለሞን (ዶ/ር)፣ አዲስ አበባ የመጀመሪያው ራስ ገዝ ዩኒቨርሲቲ መሆኑን በማስታወስ ዩኒቨርሲቲዎችን በአንድ ጀንበር ራስ ገዝ ማድረግ ስለማይቻል የሁሉም ርብርብ እንደሚያሻ አስገንዝበዋል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
የአሜሪካ ኤምባሲ በኢትዮጵያ ሳይንስ አካዳሚ በኩል በኢትዮጵያ ለራስ ገዝ ዩኒቨርሲቲዎች ማጠናከሪያ የሚሆን 522 ሺሕ ዶላር የድጋፍ ስምምነት አድርጓል።
የድጋፍ ስምምነቱ በኢትዮጵያ ዘጠኝ ዩኒቨርሲቲዎች በቀጣይ ራስ ገዝ እንዲሆኑ የሚያርችላቸውን ሁኔታዎች ለማመቻቸት የሚረዳ መሆኑ ተገልጿል።
ስለስምምነቱ ምንነት የጠየቅናቸው የኢትዮጵያ ሳይንስ አካዳሚ ፕሬዜዳንት በላይ ካሳ (ፕ/ር)፣ “ ዛሬ ከአሜሪካ ኤምባሲ ጋር የተፈራረምነው ስምምነት በኢትዮጵያ ዘጠኝ የመንግስት ዩኒቨርሲቲዎችን ወደ ራስ ገዝነት እንዲሸጋገሩ ቅድመ ዝግጅት የማድረጊያ የሚሰጥ ድጋፍ የሚይዝ ነው ” ብለዋል።
የከፍተኛ ትምህርት ተቋምን ወክለው በመርሃ ግብሩ የተገኙት ሶሎሞን አብርሃ (ዶ/ር) በበኩላቸው፣ የድጋፍ ስምምነቱ ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ በመቀጠል ዘጠኝ ዩኒቨርሲቲዎች አቅማቸውን አጠናክረው በአጭር ጊዜ ውስጥ ወደ ራዝ ገዝነት ለማሸጋገር እንደሚረዳ አስረድተዋል።
ዘጠኙ ዩኒቨርሲቲዎች መቼ ራስ ገዝ እንደሚሆኑ ማብራሪያ እንዲሰጡ ሲጠየቁም፣ ዩኒቨርሲቲዎቹ እንደዬ አፈጻጸማቸው ከጊዜ ወደ ጊዜ ራስ ገዝ እንደሚሆኑ፣ የአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የሽግግር ጊዜ በዚህ አመት እንደሚጠናቀቅ፣ በ2018 ዓ/ም ከዘጠኙ ዩኒቨርቲዎች ውስጥ የተወሰኑት ወደዚሁ ጉዞ እንደሚገቡ አመላክተዋል።
ጥናት እንደሚያመለክተው፣ “ የትምህርት ጥራት ከዓመት ወደ ዓመት እየወረደ መጥቷል ” ብለው፣ “ የተሰሩት ሥራዎች አመርቂና አበረታች ቢሆንም የዩኒቨርሲቲዎች መስፋፋት እንዳለ ሆኖ ትምህርት ጥራት ላይ ግን ያለው ውጤት በጣም ስብራት ያለበት ነውና መታረም ይገባዋል ” ሲሉ ገልጸዋል።
“ በአጠቃላይ በብዙ ፋክተሮች አስተዋፅኦ ያደረጉበት ጉዳይ ነው የትምህርት ጥራት መጓደል። አንዱና ዋነኛ ተብሎ የተወሰደው ደግም የገነባናቸው ዩኒቨርሲቲዎች ብቃታቸው፣ ውጤታማነታቸው፣ ቀልጣፋነታቸው በጣም ችግር ላይ ነው ” ሲሉ ተናግረዋል።
“ ብቁና ተወዳዳሪ ትምህርት ተቋም አልፈጠርንም። ብቁ ተወዳዳሪ ተቋማትን ለመፍጠር ደግሞ ከሚደረጉ ዘርፈ ብዙ ሥራዎች ውስጥ አንዱና ዋነኛው ተቋማትን ራስ ገዝ ማድረግ ነው ” በማለት አክለዋል።
ዩኒቨርቲዎች ራስ ገዝ ሲሆኑ የትምህርት ጥራት፣ ጥሩ ምርምር እንደሚኖር ያስረዱት ሰለሞን (ዶ/ር)፣ አዲስ አበባ የመጀመሪያው ራስ ገዝ ዩኒቨርሲቲ መሆኑን በማስታወስ ዩኒቨርሲቲዎችን በአንድ ጀንበር ራስ ገዝ ማድረግ ስለማይቻል የሁሉም ርብርብ እንደሚያሻ አስገንዝበዋል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
#አፈሳ
🔵 “ ወጣቶች እየታፈሱ ነው። የሚታፈሱትም ያለ ፍላጎታቸው ወደ ግዳጅ ሊላኩ ነው ” - የኦሮሚያ ክልል ነዋሪዎች
🔴 “ ያገኘናቸው በጣም በርካታ ግኝቶች አሉ ” - ኢሰመኮ
በኦሮሚያ ክልል የተለያዩ አካባቢዎች ወጣቶች “ በመንግስት ፀጥታ አካላት ” እየታፈሱ መሆኑን፣ በዚህም እንዲህ አይነት ድርጊት በሚፈጸምባቸው ቦታዎች ወጣቶች በነጻነት የመንቀሳቀስ መብታቸው እንደተገደበ ነዋሪዎች በቲክቫህ ኢትዮጵያ በኩል አቤት ብለዋል።
ነዋሪዎቹ እየተፈጸመ ነው በሚል የተማረሩበት የአፈሳ ድርጊት በይበልጥ እየተካሄደ ያለው በባሌ ሮቤ፣ በሻሽመኔ፣ በአርሲ ነገሌ፣ ባቱ፣ ወንጂ፣ ጅማ፣ በአዳማ ከተሞችና በዙሪያ ገባው መሆኑም ተመላክቷል።
ነዋሪዎቹ፣ “ ወጣቶች እየታፈሱ ነው። የሚታፈሱትም ያለ ፍላጎታቸው ወደ ግዳጅ ሊላኩ ነው ” ሲሉ ተናግረዋል።
“ ወጣቶቹ ለመዝናናትም ሆነ ለሥራ ሰብሰብ ብለው መንገድ ላይ ሲገኙ ያለምንም ጥያቄ ታፍሰው በመኪና እየተጫኑ ወደ ሌሎች አካባቢዎች እየተወሰዱ ነው ” በማለት ሁነቱን አስረድተዋል።
“ ከዚች ቀደምም አፈሳ ወጣቶች በሚሰበሰቡበት ቦታ ለምሳሌ ዴኤስቲቪ ፣ ፑል ቤት ነበር አሁኑ ግን መንገድ ላይ የሚገኙት ጭምር በገፍ እየተወሰዱ ነው ” ብለዋል።
አንዳንድ ከ15 እስከ 18 ዓመት እድሜ ያላቸው ታዳጊዎችም የተወሰዱበት ሁኔታ አለ ሲሉ ገልጸዋል።
አንድ ቃላቸውን የሰጡ የክልሉ ነዋሪ “ ከሻሸመኔ አንድ የምናውቀው የቤተሰብ ልጅ ተወስዷል። ከሻሸመኔ ተጭነው ወደ ወላይታ ሶዶ አካባቢ መሄዳቸውን ለቤተሰቦቹ ተናግሯል ” ብለዋል።
አንድ የአዳማ ከተማ ነዋሪ ደግሞ ፥ “ ሰው በተለይ ወጣቱ ፈርቷል። ያለውን ወቅታዊ ነገር በመፍራት ስራውን ትቶ በጊዜ ቤት የሚመለስ አለ። ከወጣው እታፈሳለሁ በሚል ስጋት ከቤት የማወጡም አሉ። የጊዜ ገደብ የተቀመጠ ይመስል ውጭ ያለው ሰው 12:00 ስሆን ወደ ቤቱ ለመግባት ይጣደፋል ” ሲል ገልጿል።
“ ሰዎችን ያለምክንያት ይዘው ያስራሉ ሰው ካለው እና 20,000-30,000 መክፈል ከቻለ ይለቃሉ። ያልቻለ ደግሞ ተወስዶ ይሄዳል ” ሲልም አክሏል።
ሰሞኑን አንድ ጓደኛቸው ተይዞ የባንክ ሰራተኛ ነኝ ብሎ ማስረጃ አሳይቶ መለቀቁን ጠቁሟል።
ድርጊቱ በሚፈጸምባቸው አካባቢዎችም ሰዎች ከቤት ለመውጣት፣ ሥራ ለመስራት ከፍተኛ ስጋት እንዳደረባቸው አስረድተው፣ “ የሰው ልጅ መብት ግን ለይስሙላ ነው እንዴ የተጻፈው ? መቼ ነው ይህ መብታችን እንኳ የሚከበረው ? ከዚህ ቀደምም አፈሳ ነበር። ያሁኑ ግን ብሷል ” ሲሉ ነዋሪዎች ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ተናግረዋል።
በርካታ እናቶች ልጆቻቸው ከሚኖሩበት ሰፈር ሳይቀር ተወስደውባቸው በስንት ልመና ከተያዙበት ቦታ ያስወጧቸው አሉ።
በተለይ ወጣቶች ከተያዙ በኃላ የሚወሰዱት ወደ ማቆያ ቦታዎች ነው።
ከነዋሪዎች ዘንድ ለቀረበው ሰፊ ቅሬታ ምላሽ ለማግኘት ቲክቫህ ኢትዮጵያ ወደ ኦሮሚያ ክልል ኮሚዩኒኬሽን ቢሮ ሙከራ ቢያደርግም፣ ስልክ ሆነ የፅሑፍ መልዕክት ለመመለስ ፈቃደኛ አልሆነም።
ከቀናት በፊት የክልሉ መንግሥት “ በክልሉ የጅምላ አፈሳ አለ በሚል የሚሰራጨው መረጃ ሀሰት ነው ” ሲል በፋና ብሮድካስት ኮርፖሬት በኩል ገልጾ ነበር።
እየተፈጸመ ነው የተባለውን የአፈሳ ድርጊት ሰምቶ እንደሆን በሚል የጠየቅነው የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን (ኢሰመኮ) ግን አፈሳ እየተፈጸመ ነው የሚለው ቅሬታው ትክክል መሆኑን ነግሮናል።
ወጣቶችን ወደ ‘ግዳጅ ትሄዳላችሁ’ በሚል በኦሮሚያ ክልል የተለያዩ አካባቢዎች እየተፈጸመ ነው የተባለውን አፈሰ ኮሚሽኑ ሰምቶ ነበር ? ስንል የጠየቅነው ኢሰመኮ በምላሹ፣ “ አፈሳውን በተመለከተ የሰራነው ብዙ ሥራ አለ። ፐብሊክ ስቴትመንት ይሰጣል ” ብሏል።
“ ምንድን ነው የሚለውን በሂደት የምናያቸው ይሆናል። ግን ጉዳዩ ኦረዲ ብዙ ሥራ ተሰርቶበታል። መግለጫው ሲወጣ ይደርሳችኋል ” ነው ያለው።
አፈሳው ትክክል ነው ? እንዲህ አይነት ድርጊት እየተፈጸመ ነው? ለሚለው የቲክቫህ ጥያቄ ኮሚሽኑ፣ “ በጣም ብዙ የኦሮሚያ አካባቢዎች ላይ ገብተን የሰዎች ማቆያዎችን አይተናል ” የሚል ምላሽ ሰጥቷል።
“ ስለዚህ የማኀበራዊ ሚዲያው አሊጌሽን ምንድን ነው? የሚለው እንዳለ ሆኖ በእኛ በኩል ግን ያገኘናቸው በጣም በርካታ ግኝቶች አሉ ” ሲል አረጋግጧል።
“ ከክልሉ ጋር የተየጋገርንባቸው፣ እያደረግን ያለናቸው ጉዳዮችም አሉ ” ሲል ኮሚሽኑ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገልጿል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
🔵 “ ወጣቶች እየታፈሱ ነው። የሚታፈሱትም ያለ ፍላጎታቸው ወደ ግዳጅ ሊላኩ ነው ” - የኦሮሚያ ክልል ነዋሪዎች
🔴 “ ያገኘናቸው በጣም በርካታ ግኝቶች አሉ ” - ኢሰመኮ
በኦሮሚያ ክልል የተለያዩ አካባቢዎች ወጣቶች “ በመንግስት ፀጥታ አካላት ” እየታፈሱ መሆኑን፣ በዚህም እንዲህ አይነት ድርጊት በሚፈጸምባቸው ቦታዎች ወጣቶች በነጻነት የመንቀሳቀስ መብታቸው እንደተገደበ ነዋሪዎች በቲክቫህ ኢትዮጵያ በኩል አቤት ብለዋል።
ነዋሪዎቹ እየተፈጸመ ነው በሚል የተማረሩበት የአፈሳ ድርጊት በይበልጥ እየተካሄደ ያለው በባሌ ሮቤ፣ በሻሽመኔ፣ በአርሲ ነገሌ፣ ባቱ፣ ወንጂ፣ ጅማ፣ በአዳማ ከተሞችና በዙሪያ ገባው መሆኑም ተመላክቷል።
ነዋሪዎቹ፣ “ ወጣቶች እየታፈሱ ነው። የሚታፈሱትም ያለ ፍላጎታቸው ወደ ግዳጅ ሊላኩ ነው ” ሲሉ ተናግረዋል።
“ ወጣቶቹ ለመዝናናትም ሆነ ለሥራ ሰብሰብ ብለው መንገድ ላይ ሲገኙ ያለምንም ጥያቄ ታፍሰው በመኪና እየተጫኑ ወደ ሌሎች አካባቢዎች እየተወሰዱ ነው ” በማለት ሁነቱን አስረድተዋል።
“ ከዚች ቀደምም አፈሳ ወጣቶች በሚሰበሰቡበት ቦታ ለምሳሌ ዴኤስቲቪ ፣ ፑል ቤት ነበር አሁኑ ግን መንገድ ላይ የሚገኙት ጭምር በገፍ እየተወሰዱ ነው ” ብለዋል።
አንዳንድ ከ15 እስከ 18 ዓመት እድሜ ያላቸው ታዳጊዎችም የተወሰዱበት ሁኔታ አለ ሲሉ ገልጸዋል።
አንድ ቃላቸውን የሰጡ የክልሉ ነዋሪ “ ከሻሸመኔ አንድ የምናውቀው የቤተሰብ ልጅ ተወስዷል። ከሻሸመኔ ተጭነው ወደ ወላይታ ሶዶ አካባቢ መሄዳቸውን ለቤተሰቦቹ ተናግሯል ” ብለዋል።
አንድ የአዳማ ከተማ ነዋሪ ደግሞ ፥ “ ሰው በተለይ ወጣቱ ፈርቷል። ያለውን ወቅታዊ ነገር በመፍራት ስራውን ትቶ በጊዜ ቤት የሚመለስ አለ። ከወጣው እታፈሳለሁ በሚል ስጋት ከቤት የማወጡም አሉ። የጊዜ ገደብ የተቀመጠ ይመስል ውጭ ያለው ሰው 12:00 ስሆን ወደ ቤቱ ለመግባት ይጣደፋል ” ሲል ገልጿል።
“ ሰዎችን ያለምክንያት ይዘው ያስራሉ ሰው ካለው እና 20,000-30,000 መክፈል ከቻለ ይለቃሉ። ያልቻለ ደግሞ ተወስዶ ይሄዳል ” ሲልም አክሏል።
ሰሞኑን አንድ ጓደኛቸው ተይዞ የባንክ ሰራተኛ ነኝ ብሎ ማስረጃ አሳይቶ መለቀቁን ጠቁሟል።
ድርጊቱ በሚፈጸምባቸው አካባቢዎችም ሰዎች ከቤት ለመውጣት፣ ሥራ ለመስራት ከፍተኛ ስጋት እንዳደረባቸው አስረድተው፣ “ የሰው ልጅ መብት ግን ለይስሙላ ነው እንዴ የተጻፈው ? መቼ ነው ይህ መብታችን እንኳ የሚከበረው ? ከዚህ ቀደምም አፈሳ ነበር። ያሁኑ ግን ብሷል ” ሲሉ ነዋሪዎች ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ተናግረዋል።
በርካታ እናቶች ልጆቻቸው ከሚኖሩበት ሰፈር ሳይቀር ተወስደውባቸው በስንት ልመና ከተያዙበት ቦታ ያስወጧቸው አሉ።
በተለይ ወጣቶች ከተያዙ በኃላ የሚወሰዱት ወደ ማቆያ ቦታዎች ነው።
ከነዋሪዎች ዘንድ ለቀረበው ሰፊ ቅሬታ ምላሽ ለማግኘት ቲክቫህ ኢትዮጵያ ወደ ኦሮሚያ ክልል ኮሚዩኒኬሽን ቢሮ ሙከራ ቢያደርግም፣ ስልክ ሆነ የፅሑፍ መልዕክት ለመመለስ ፈቃደኛ አልሆነም።
ከቀናት በፊት የክልሉ መንግሥት “ በክልሉ የጅምላ አፈሳ አለ በሚል የሚሰራጨው መረጃ ሀሰት ነው ” ሲል በፋና ብሮድካስት ኮርፖሬት በኩል ገልጾ ነበር።
እየተፈጸመ ነው የተባለውን የአፈሳ ድርጊት ሰምቶ እንደሆን በሚል የጠየቅነው የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን (ኢሰመኮ) ግን አፈሳ እየተፈጸመ ነው የሚለው ቅሬታው ትክክል መሆኑን ነግሮናል።
ወጣቶችን ወደ ‘ግዳጅ ትሄዳላችሁ’ በሚል በኦሮሚያ ክልል የተለያዩ አካባቢዎች እየተፈጸመ ነው የተባለውን አፈሰ ኮሚሽኑ ሰምቶ ነበር ? ስንል የጠየቅነው ኢሰመኮ በምላሹ፣ “ አፈሳውን በተመለከተ የሰራነው ብዙ ሥራ አለ። ፐብሊክ ስቴትመንት ይሰጣል ” ብሏል።
“ ምንድን ነው የሚለውን በሂደት የምናያቸው ይሆናል። ግን ጉዳዩ ኦረዲ ብዙ ሥራ ተሰርቶበታል። መግለጫው ሲወጣ ይደርሳችኋል ” ነው ያለው።
አፈሳው ትክክል ነው ? እንዲህ አይነት ድርጊት እየተፈጸመ ነው? ለሚለው የቲክቫህ ጥያቄ ኮሚሽኑ፣ “ በጣም ብዙ የኦሮሚያ አካባቢዎች ላይ ገብተን የሰዎች ማቆያዎችን አይተናል ” የሚል ምላሽ ሰጥቷል።
“ ስለዚህ የማኀበራዊ ሚዲያው አሊጌሽን ምንድን ነው? የሚለው እንዳለ ሆኖ በእኛ በኩል ግን ያገኘናቸው በጣም በርካታ ግኝቶች አሉ ” ሲል አረጋግጧል።
“ ከክልሉ ጋር የተየጋገርንባቸው፣ እያደረግን ያለናቸው ጉዳዮችም አሉ ” ሲል ኮሚሽኑ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገልጿል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
TIKVAH-ETHIOPIA
Photo
#Update🚨
“ በሠራተኛዋ እጅ ላይ የተገኘውን ነው እንጂ ያጋራነው ከየት ነው ? የሚል ዝርዝር መረጃ የለውም ፤ እርሱ የሚቀጥል ይሆናል ” - የአዲስ አበባ ፓሊስ
በለሚ ኩራ ክፍለ ከተማ ፤ ወረዳ 2 አያት ዞን 1 አካባቢ ተቀጥራ ትሰራበት ከነበረው ቤት 18 ሺሕ የአሜሪካን ዶላርና የህንድ ሩፒን ጨምሮ የተለያዩ የወርቅ ጌጣጌጦች በአጠቃላይ ከ2 ሚሊዮን ብር በላይ የሚገመት ንብረት በመስረቅ የተጠረጠችን የቤት ሠራተኛ በቁጥጥር ስር ማዋሉን የአዲስ አበባ ፓሊስ ከሰዓታት በፊት መረጃ አጋርቶ ነበር።
ፓሊስ ማህበረሰቡ የቤት ሠራተኛ ሲቀጥር ጥንቃቄ በተሞላበት ሁኔታ መሆን እንዳበት ያሳሰበ ሲሆን፣ መረጃው ከተጋራ በኋላ " ይህን ያህል ዶላር በአንድ ቤት እንዴት ተነኘ ? ይህስ ሌላ ምርመራ አያስፈልገውም ? የሠራተኛዋን መታወቂያ የሰጣት አካልስ ማነው ? " የሚሉ በርካታ ጥያቄዎች ሲንሸራሸሩ ተስተውለዋል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ በበኩሉ፣ የዶላሩን ምንጭና ማንነትን በደንብ አያሳይም የተባለውን የቤት ሠራተኛዋን መታወቂያ በተመለከተ ማብራሪያ እንዲሰጡ የአዲስ አበባ ከተማ ፓሊስ ኮሚሽን የህዝብ ግንኙነት ዳይሬክተር ኮማንደር ማርቆስ ታደሰን ጠይቋል።
ኮማንደር ማርቆስ ታደሰ ምን ምላሽ ሰጡ ?
“ ጥሩ ነው እንደዚህ አይነት መነጋገሪያ መሆኑ ሰው በደንብ እንዲያነበውና ጥንቃቄ እንዲያደርግም ይጋብዛል። ዞሮ ዞሮ አሁን ጥሬ ምርመራ ላይ ያለን ጉዳይ መረጃ ነው ለህብረተሰቡ ያጋራነው።
በጣም በርካታው የከተማው ነዋሪ ሠራተኛ ስለሆነ ሥራውን የሚያቀለው አብዛኛው በሠራተኛ ነው፤ ብዙው ሰው ተሯሯጭ ስለሆነ። ስለዚህ ዞር ብሎ ሠራተኞቻቸውን የሚያዩ፣ ያስያዙትን መታወቂያ ቼክ የሚያደርጉ፣ ፎርጅድ ከሆነም ለምን? ብለው የሚያስይዙ አናሳ ናቸው።
ዞሮ ዞሮ ሠራተኛዋ ላይ ይሄን ያህል ብር እጇ ላይ መገኘቱን ነው ለመግለጽ የሞከርነው። ከሁለት ሚሊዮን ብር በላይ የተባለው ገንዘቡም ንብረቱም ተሰልቶ ነው።
ሠራተኛዋ በተለያዩ ቤቶች ላይ እየዞረች ስትሰራ ነበርና ስለዚህ ተጠርጣሪዋ ከተለያዩ ቦታዎች ሊሆን ይችላል ገንዘብ ያሰባሰበችው፤ ስለዚህ ፈርዘር ነገሮች ገና በምርመራ የሚገኝ ውጤት ነው የሚሆነው።
በአንድ ሰው እጅ ላይ ምን ያህል የአሜሪካን ገንዘብ መኖር አለበት የሚለው በሕግ የተቀመጠ ነገር ነው። ሠራተኛዋ ምናልባት ከእገሌ ቤት ነው ያገኘሁት የምትል ከሆነ ሌላ ፈርዘር ምርመራ ይኖራል።
ዛሬ ያጋራነው ጥሬውን ሀቅ፤ ንብረትና ገንዘብ ተቆጥሮ በእጇ ላይ የተገኘውን ነው። በእጇ ላይ የተገኘውን ነው እንጂ ያጋራነው ከየት ነው? የሚል ዝርዝር መረጃ የለውም፤ እርሱ የሚቀጥል ይሆናል ማለት ነው ” ብለዋል።
የተጠርጣሪዋን መታወቂያ በተመለከተ ጉዳዩ በሂደት እንደሚጠራ ገልጸው፣ “ ይሄ የቀጣሪዎቹም ክፍተት ነው። ሠራተኛዋ ተያዥ ስታመጣ የራሷን ፎቶ እንዳይታይ፣ ድብዝዝ አድርጋ፣ የሌላ ሰው አስመስላ ነው ያመጣችው ” ብለዋል።
“ የመጨረሻ ኮንሰርናችን በለሚ ኩራ የተፈጸመውን ነገር ህብረተሰቡ አንብቦ ዘወር ብሎ ሠራተኛውን እንዲያይ ነው ” ያሉት ኮማንደሩ፣ “ ይሄኔኮ እየተበዘበዘ ያለ አለ ” ብለዋል።
እንዲህ አይነት ድርጊት የሚፈጽመው “ የቤት ሠራተኛ ብቻ አይደሉም፤ የጥበቃ ሠራተኛ፣ በሌላም ሥራ ላይ ያለም ሊሆን ይችላል ” ብለው፣ የተጠርጣሪ ሠራተኛዋን ተጨማሪ ጉዳይ በቀጣይ ግልጽ እንደሚያደርጉ ጠቁመዋል።
በሌላ በኩል ፤ ኮማንደር በአጠቃላይ ስርቆት የሚፈጸምበት መንገድ ሿሿን ጨምሮ በተለያዬ መልኩ እንደሆነ አስረድተው፣ አንድ ቦታ ላይ የሚያዙት የሿሿ ወንጀል ፈጻሚዎች በድጋሚ በተለያዬ ቦታዎች ላይ እንቅስቃሴ እያደረጉ ስለሆነ የተጠርጣሪዎችን ፎቶ እያጋሩ መሆኑን ተናግረዋል።
ሳይታመሙ የታመሙ መስለው በመለመን ሰዎችን በየዋህነታቸው ፣ በሰጪነታቸው የሚሸውዱ ወንጀለኞች እንዳሉም ሰው መስጠትም ካለበት ሳይጭበረበር ሁነቱን በማጤን ደስ ብሎት መስጠት እንዳለበት ለቲክቫህ ኢትዮጵያ በሰጡት ቃል አስገንዝበዋል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
“ በሠራተኛዋ እጅ ላይ የተገኘውን ነው እንጂ ያጋራነው ከየት ነው ? የሚል ዝርዝር መረጃ የለውም ፤ እርሱ የሚቀጥል ይሆናል ” - የአዲስ አበባ ፓሊስ
በለሚ ኩራ ክፍለ ከተማ ፤ ወረዳ 2 አያት ዞን 1 አካባቢ ተቀጥራ ትሰራበት ከነበረው ቤት 18 ሺሕ የአሜሪካን ዶላርና የህንድ ሩፒን ጨምሮ የተለያዩ የወርቅ ጌጣጌጦች በአጠቃላይ ከ2 ሚሊዮን ብር በላይ የሚገመት ንብረት በመስረቅ የተጠረጠችን የቤት ሠራተኛ በቁጥጥር ስር ማዋሉን የአዲስ አበባ ፓሊስ ከሰዓታት በፊት መረጃ አጋርቶ ነበር።
ፓሊስ ማህበረሰቡ የቤት ሠራተኛ ሲቀጥር ጥንቃቄ በተሞላበት ሁኔታ መሆን እንዳበት ያሳሰበ ሲሆን፣ መረጃው ከተጋራ በኋላ " ይህን ያህል ዶላር በአንድ ቤት እንዴት ተነኘ ? ይህስ ሌላ ምርመራ አያስፈልገውም ? የሠራተኛዋን መታወቂያ የሰጣት አካልስ ማነው ? " የሚሉ በርካታ ጥያቄዎች ሲንሸራሸሩ ተስተውለዋል።
ቲክቫህ ኢትዮጵያ በበኩሉ፣ የዶላሩን ምንጭና ማንነትን በደንብ አያሳይም የተባለውን የቤት ሠራተኛዋን መታወቂያ በተመለከተ ማብራሪያ እንዲሰጡ የአዲስ አበባ ከተማ ፓሊስ ኮሚሽን የህዝብ ግንኙነት ዳይሬክተር ኮማንደር ማርቆስ ታደሰን ጠይቋል።
ኮማንደር ማርቆስ ታደሰ ምን ምላሽ ሰጡ ?
“ ጥሩ ነው እንደዚህ አይነት መነጋገሪያ መሆኑ ሰው በደንብ እንዲያነበውና ጥንቃቄ እንዲያደርግም ይጋብዛል። ዞሮ ዞሮ አሁን ጥሬ ምርመራ ላይ ያለን ጉዳይ መረጃ ነው ለህብረተሰቡ ያጋራነው።
በጣም በርካታው የከተማው ነዋሪ ሠራተኛ ስለሆነ ሥራውን የሚያቀለው አብዛኛው በሠራተኛ ነው፤ ብዙው ሰው ተሯሯጭ ስለሆነ። ስለዚህ ዞር ብሎ ሠራተኞቻቸውን የሚያዩ፣ ያስያዙትን መታወቂያ ቼክ የሚያደርጉ፣ ፎርጅድ ከሆነም ለምን? ብለው የሚያስይዙ አናሳ ናቸው።
ዞሮ ዞሮ ሠራተኛዋ ላይ ይሄን ያህል ብር እጇ ላይ መገኘቱን ነው ለመግለጽ የሞከርነው። ከሁለት ሚሊዮን ብር በላይ የተባለው ገንዘቡም ንብረቱም ተሰልቶ ነው።
ሠራተኛዋ በተለያዩ ቤቶች ላይ እየዞረች ስትሰራ ነበርና ስለዚህ ተጠርጣሪዋ ከተለያዩ ቦታዎች ሊሆን ይችላል ገንዘብ ያሰባሰበችው፤ ስለዚህ ፈርዘር ነገሮች ገና በምርመራ የሚገኝ ውጤት ነው የሚሆነው።
በአንድ ሰው እጅ ላይ ምን ያህል የአሜሪካን ገንዘብ መኖር አለበት የሚለው በሕግ የተቀመጠ ነገር ነው። ሠራተኛዋ ምናልባት ከእገሌ ቤት ነው ያገኘሁት የምትል ከሆነ ሌላ ፈርዘር ምርመራ ይኖራል።
ዛሬ ያጋራነው ጥሬውን ሀቅ፤ ንብረትና ገንዘብ ተቆጥሮ በእጇ ላይ የተገኘውን ነው። በእጇ ላይ የተገኘውን ነው እንጂ ያጋራነው ከየት ነው? የሚል ዝርዝር መረጃ የለውም፤ እርሱ የሚቀጥል ይሆናል ማለት ነው ” ብለዋል።
የተጠርጣሪዋን መታወቂያ በተመለከተ ጉዳዩ በሂደት እንደሚጠራ ገልጸው፣ “ ይሄ የቀጣሪዎቹም ክፍተት ነው። ሠራተኛዋ ተያዥ ስታመጣ የራሷን ፎቶ እንዳይታይ፣ ድብዝዝ አድርጋ፣ የሌላ ሰው አስመስላ ነው ያመጣችው ” ብለዋል።
“ የመጨረሻ ኮንሰርናችን በለሚ ኩራ የተፈጸመውን ነገር ህብረተሰቡ አንብቦ ዘወር ብሎ ሠራተኛውን እንዲያይ ነው ” ያሉት ኮማንደሩ፣ “ ይሄኔኮ እየተበዘበዘ ያለ አለ ” ብለዋል።
እንዲህ አይነት ድርጊት የሚፈጽመው “ የቤት ሠራተኛ ብቻ አይደሉም፤ የጥበቃ ሠራተኛ፣ በሌላም ሥራ ላይ ያለም ሊሆን ይችላል ” ብለው፣ የተጠርጣሪ ሠራተኛዋን ተጨማሪ ጉዳይ በቀጣይ ግልጽ እንደሚያደርጉ ጠቁመዋል።
በሌላ በኩል ፤ ኮማንደር በአጠቃላይ ስርቆት የሚፈጸምበት መንገድ ሿሿን ጨምሮ በተለያዬ መልኩ እንደሆነ አስረድተው፣ አንድ ቦታ ላይ የሚያዙት የሿሿ ወንጀል ፈጻሚዎች በድጋሚ በተለያዬ ቦታዎች ላይ እንቅስቃሴ እያደረጉ ስለሆነ የተጠርጣሪዎችን ፎቶ እያጋሩ መሆኑን ተናግረዋል።
ሳይታመሙ የታመሙ መስለው በመለመን ሰዎችን በየዋህነታቸው ፣ በሰጪነታቸው የሚሸውዱ ወንጀለኞች እንዳሉም ሰው መስጠትም ካለበት ሳይጭበረበር ሁነቱን በማጤን ደስ ብሎት መስጠት እንዳለበት ለቲክቫህ ኢትዮጵያ በሰጡት ቃል አስገንዝበዋል።
#TikvahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia