هفته‌نامه تجارت‌فردا
14.2K subscribers
2.74K photos
166 videos
590 files
2.56K links
کانال رسمی هفته نامه تجارت فردا

صاحب امتیاز: شرکت دنیای اقتصاد تابان
مدیر مسئول: علیرضا بختیاری
سردبیر: محمد طاهری

سایت:
Www.Tejaratefarda.com
Download Telegram
بانک‌ها و تله مسئولیت اجتماعی!

مریم شکرانی در گزارشی که با مشورت و راهنمایی محسن جلال‌پور تنظیم شده به این پرسش پاسخ داده است که گرفتاری بانک‌ها در تله مسئولیت اجتماعی چه عواقبی به دنبال دارد آیا بانک‌ها در برابر جامعه مسئولیت دارند؟

🔹هفته گذشته رئیس‌کل بانک مرکزی در «همایش تامین مالی تولید» آمارهایی تکان دهنده اعلام کرد.

🔹یکی از این آمارها، نگرانی‌های جدیدی به وجود آورده است. محمدرضا فرزین گفت: «در حال حاضر حدود ۲۳ درصد از تامین مالی نظام بانکی مربوط به مسئولیت‌های اجتماعی است.»

🔹بر اساس تعریف‌هایی که مدافعان مطرح کرده‌اند، مسئولیت اجتماعی مجموعه وظایف و تعهداتی است که بنگاه‌ها باید در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند، انجام دهند.

🔹در سال‌های گذشته این‌گونه عنوان شده است که بانک‌ها نیز باید در راستای مسئولیت‌های اجتماعی که دارند، بخشی از منابع خود را صرف امور خیریه و عام‌المنفعه کنند.

🔹به‌طور مشخص منظور ترویج‌کنندگان مسئولیت اجتماعی این است که بانک‌ها بخشی از منابع خود را در زمینه ترویج امور فرهنگی و مذهبی و ازدواج، کاهش فقر، حفظ محیط ‌زیست و نجات بنگاه‌های ورشکسته صرف کنند.

🔹 بانک‌ها بنا به استدلالی که مدافعان اقتصاد آزاد دارند، وظیفه حمایت‌های اجتماعی را بر عهده ندارند و نباید منابع خود را صرف این نوع کارها کنند.

🔹درک این موضوع در کشور ما سخت است، به این دلیل که شمار زیادی از افراد جامعه، در فقر به سر می‌برند و ممکن است برخی بگویند حمایت بانک‌ها از فرودستان جامعه ضروری است، اما نکته اینجاست که سیاستمداران نظام بانکی را به قلک خود تبدیل کرده و مدام برای بانک‌ها هزینه می‌تراشند که این موضوع یکی از دلایلی به حساب می‌آید که باعث شکل‌گیری ناترازی در بانک‌ها شده است.

🔹مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها (CSR) موضوعی بحث‌برانگیز است و مخالفان و موافقان زیادی دارد و به‌طور ویژه درباره بانک‌ها به موضوعی بحث‌برانگیزتر هم تبدیل شده است. در حالی ‌که بسیاری از بانک‌ها مسئولیت اجتماعی را به عنوان ابزاری برای تقویت برند و ایجاد اعتماد در جامعه می‌بینند، عده‌ای معتقدند وظیفه اصلی بانک‌ها تنها افزایش سود است.

🔹آنها که مسئولیت اجتماعی بانک‌ها را ترویج می‌کنند، معتقدند اختصاص منابع به امور خیریه و عام‌المنفعه می‌تواند در درازمدت به ایجاد ارزش‌های اقتصادی و اجتماعی پایدار برای بانک‌ها منجر شود.

🔹۵۰ سال پیش میلتون فریدمن در روزنامه نیویورک‌تایمز مقاله‌ای نوشت که مهم‌ترین نکته‌اش این بود؛ «تنها مسئولیت اجتماعی بنگاه، افزایش سود است».

🔹او در سال ۱۹۷۰ به مخالفت با دیدگاه مسئولیت اجتماعی بنگاه پرداخت و نوشت: «بنگاه تنها یک مسئولیت اجتماعی دارد: منابعش را به کار گیرد و تا جایی که درون چهارچوب قواعد بازی قرار می‌گیرد به فعالیت‌هایی بپردازد که برای افزایش سود آن طراحی شده‌اند یا به عبارت دیگر، به رقابت آزاد و عمومی بدون فریبکاری یا کلاهبرداری بپردازد.»

🔹همچنین در کشور ما بانک را به عنوان بنگاه اقتصادی در نظر نمی‌گیرند که باید مابه‌ازای فعالیت و هزینه‌ای که می‌کند درآمد کسب کند و درآمدهایش بالاتر از هزینه‌ها باشد تا این فعالیت سودآور شود.

🔹این در حالی است که بانک هم بنگاه اقتصادی است که تمام کارکردهای صنایع دیگر را دارد، با این تفاوت که در صنعت مالی فعالیت می‌کند.

🔹عملکرد اصلی صنعت مالی، توزیع درست منابع مالی از محلی که مازاد منابع دارند به سمتی است که کمبود تقاضا وجود دارد.

🔹این یک نوع خدمت است که می‌تواند روی رشد اقتصاد کشور اثرگذار باشد. بنابراین بانک صندوقی نیست که وظیفه و کارکردش، مانند قلک یا یک نهاد خیریه باشد.

🔹این رویکرد اشتباه همواره در کشور وجود داشته است. این دستورهای سیاسی باعث شده که منابع بانک‌ها به جای تزریق به طرح‌های اقتصادی سودآور، به سمت طرح‌های سیاسی و ترجیحی زیان‌آور سوق پیدا کند.

🔹در نتیجه این خطای بزرگ، نظام بانکی ایران گرفتار ناترازی شده است.

🔹مخالفان ایده مسئولیت اجتماعی بنگاه معتقدند، مدیرعامل بانک یک فرد است. ممکن است او در مقام فرد، در برابر خانواده، وجدان، حس نیکوکاری، کلیسا، باشگاه، شهر و کشور خود احساس مسئولیت داشته باشد؛ یا شاید بخواهد بخشی از درآمدش را به اهدافی که ارزشمند می‌پندارد اختصاص دهد، اما در این میان او در جایگاه مدیرعامل یک بانک عمل می‌کند، نه در جایگاه یک فرد خیر.

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۷۰

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
⭕️آخرین محافظه‌کار
درباره کتاب زندگی‌نامه میلتون فریدمن

#تجارت_فردا
@tejaratefarda
⭕️فرصت فساد
گفت‌وگو با سیدفرشاد فاطمی درباره ریشه‌های اصلی فساد

✍️مریم رحیمی / نویسنده نشریه 

🔺نظام حکمرانی در کشور ما سال‌های طولانی است که هم و غم خود را صرف مبارزه پیگیر با فساد کرده، ولی ابعاد مالی فساد هر روز بزرگ‌تر و دامنه اجتماعی آن گسترده‌تر شده و شهرت و اعتبار حاکمیت را مخدوش کرده است. مشکل کجاست؟ چرا در مبارزه بی‌امان با مفسدان سرآمد، ولی در کاهش حتی نسبی فساد، شمشیرشکسته و ناتوانیم؟ گروهی معتقدند مشکل در عدم قاطعیت کافی است. اگر دست دزدان بیت‌المال قطع می‌شد؛ اگر فاسدانی که در نظام اقتصادی اخلال کرده‌اند با سرعت و قاطعیت اعدام می‌شدند؛ اگر دادگاه‌های ویژه، رشوه‌گیران در نظام اداری و مفسدان در بازار ارز و سکه را بی‌ملاحظه مجازات می‌کرد؛ ریشه فساد در کشور می‌خشکید. این گروه تعداد زیاد و بودجه سرسام‌آور مراکز نظارتی موازی و گسترده در کشور برای مبارزه با فساد و تعدد سازوکارهای ازکارافتاده و اداری چک و بالانس را هنوز ناکافی می‌دانند.

🔺در مقابل گروهی دیگر به اتکای تجارب گسترده جهانی و یافته‌های علوم اجتماعی، مبارزه قضایی و پلیسی با فاسدان را موخر بر اصلاح سازوکارهایی می‌دانند که فسادپرور است. این گروه سازوکارهای «حکمرانی خوب»، شامل شفافیت، پاسخگویی و حسابدهی؛ «مردم‌سالاری»، شامل نظارت احزاب مخالف و رسانه‌های آزاد، قاعده‌مندی در سیاست‌گذاری و پرهیز از صلاحدید و استصواب و مبارزه با تعارض منافع را شرط لازم کاهش فساد و مشروعیت برخورد قضایی را متوقف به کسب اطمینان از برقراری این شروط لازم می‌دانند.

🔺دکتر سیدفرشاد فاطمی، استاد اقتصاد دانشگاه شریف و عضو شورای سیاست‌گذاری تجارت فردا معتقد است، فساد سه عامل اصلی دارد؛ سیاست‌گذاری نادرست، متناسب نبودن جرم و مجازات و در نهایت، دریافتی کم کارمندان دولتی، زمینه‌های اصلی بروز فساد در اقتصاد را به وجود می‌آورند و مادامی که این عوامل رفع‌ورجوع نشوند، هر نوع مبارزه با فساد، به مثابه خاموش کردن خاکسترهای آتش، بدون از بین بردن منبع حریق است.

📌متن کامل را در سایت تجارت فردا مطالعه کنید.

#تجارت_فردا
@tejaratefarda
Forwarded from اکوایران
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📹 وقتی ویتنام با کمونیسم خداحافظی کرد

▫️ویتنام کشوری در جنوب چین که سابقه جنگ با آمریکا و چین را دارد، در حال حاضر به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه مطرح است.

▫️در این برنامه به کشوری نگاه می‌کنیم که با تکیه بر صادرات جهانی و رشد بنگاه‌های کوچک و متوسط، حالا قصد دارد که جایگاه مهم‌تری در اقتصاد جهانی بیابد و با تکیه بر انباشت دانش و تجربه، در اقتصاد بالاتر بیاید.

▫️در همین زمینه قرار است روز 25 آذر همایشی تحت عنوان «چالش‌های صنعتی شدن ایران؛ از حکمرانی اقتصادی تا تحولات جهانی» در تهران برگزار شود.

▫️مسعود نیلی و شماری از اقتصاددانان و محققان جوان که با «پژوهشکده مطالعات اقتصادی و صنعتی شریف» همکاری می‌کنند، قرار است در این همایش، نتایج و یافته‌های مجموعه‌ای مطالعاتی را ارائه کنند. این مطالعات به سفارش «بنیاد توسعه‌صنعتی و کارآفرینی مهندس محسن خلیلی‌عراقی» تهیه و تدوین شده است و این نشست از سوی گروه رسانه‌ای دنیای‌اقتصاد برگزار می‌شود.

▫️برای نام‌نویسی در این همایش از اینجا اقدام کنید.


📺 @ecoiran_webtv
دکترین سیاست خارجی تغییر کند

هدا احمدی طی یادداشتی با ارجاع به سخنان دکتر جواد هروی، سخنگو و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه، به این پرسش پرداخته است که کار ایران با رقبای منطقه‌ای‌اش به کجا می‌رسد؟

🔹ایران دو رقیب منطقه‌ای دارد؛ یکی ترکیه است و دیگری عربستان. با هر دو کشور، هم تنش را تجربه کرده و هم دوستی و همکاری را.

🔹در سال‌های گذشته که شدیدترین تحریم‌ها را تجربه کردیم، به ظاهر با ترکیه روابط خوبی داشته‌ایم اما رابطه ما با عربستان نوسان‌های زیادی داشته است.

🔹در ماه‌های اخیر نشانه‌های واضحی از علاقه عربستان به بهبود رابطه با ایران دیده شده اما در نقطه مقابل، ترکیه به اشکال مختلف سعی کرده از ایران فاصله بگیرد.

🔹بدترین اتفاق در روابط ایران و عربستان، بالا رفتن عده‌ای از جوانان از سفارت این کشور بود که به‌شدت به روابط دو کشور آسیب زد.

🔹 مسعود پزشکیان که برای شرکت در اجلاس اضطراری سران عربی-اسلامی دعوت شده بود، به ریاض نرفت و معاون اول خود را فرستاد. او فردای آن روز در جمع اقتصاددانان گفت: آماده سفر بودم اما بنا به دلایلی ترجیح داده شد که به این سفر نروم.

🔹این در حالی است که محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در افتتاحیه نشست رهبران کشورهای اسلامی و عربی در ریاض، از جامعه جهانی خواست اسرائیل را ملزم به رعایت حاکمیت ایران کند.

🔹در نقطه مقابل، ایران بزرگ‌ترین خدمت را به رجب طیب اردوغان کرد و او را از یک کودتای احتمالی نجات داد.

🔹با این حال رجب طیب اردوغان در اجلاس بریکس که به عنوان آخرین نفر برای گرفتن عکس یادگاری وارد شد، از مقابل رئیس‌جمهور ایران عبور کرد، اما با او دست نداد.

🔹در روزهای گذشته نیز شبه‌نظامیان تحریر‌الشام که از طرف ترکیه پشتیبانی می‌شوند به سوریه حمله کرده‌ و پس از فتح حلب، دمشق را نیز محاصره کرده‌اند. 

🔹این اتفاقات باعث شده که سیاستمداران ایرانی به صورت رسمی علیه ترکیه موضع بگیرند.

🔹در مجموع و در حالی که ترکیه به صورت رسمی مقابل منافع ایران قرار گرفته، عربستان سعی می‌کند روابط خود را با تهران بهبود ببخشد.

🔹اخیراً عربستان سیگنال‌های مثبت زیادی برای ایران ارسال کرده، از جمله اینکه بن‌سلمان در هفته‌های گذشته به ایران پیشنهاد افزایش روابط تجاری داده است.

🔹در نقطه مقابل، ترکیه تلاش می‌کند به منافع ایران در منطقه ضربه بزند.

🔹شبکه بلومبرگ گزارش داده عربستان در آستانه ورود ترامپ به قدرت، به دنبال تقویت روابط با تهران است.

🔹ایران به وضوح از اقدامات اخیر ترکیه در سوریه ناراحت است اما فعلاً موضع رسمی نگرفته است.

🔹ترکیه نقطه تلاقی دو قاره مهم آسیا و اروپاست. بنابراین با توجه به موقعیت جغرافیایی خود در کنار مهم‌ترین تولیدکنندگان نفت دنیا و اروپا به عنوان یکی از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی قرار دارد.

🔹این مسئله باعث اهمیت این کشور به عنوان مسیر ترانزیت نفت و گاز حوزه‌های خلیج فارس شده است.

🔹پیش‌بینی می‌شود ظرف سال‌های آینده، نزدیک به پنج میلیون بشکه نفت از مسیر ترکیه ترانزیت شود.

🔹انتقال انرژی از طریق خطوط مختلف برای مصرف‌کنندگان اهمیت ویژه دارد و کنترل این انتقال از سوی ترکیه، به این کشور قدرت سیاسی و چانه‌زنی بالایی می‌بخشد.

🔹دکتر جواد هروی معتقد است؛ منطقه خاورمیانه در حال حاضر آبستن یک رشته رخدادهای سیاسی است که رهاوردهای اقتصادی متفاوتی را به دنبال خودش خواهد داشت.

🔹کشورهایی مانند عربستان، ترکیه و کشورهای جدید دیگری که به صحنه ورود پیدا کردند، به دنبال این هستند که تعادل تازه‌ای یا در واقع ائتلاف تازه سیاسی و اقتصادی در منطقه به وجود بیاورند.

🔹ایران چه در زمینه صنعت گردشگری و چه در عرصه صادرات سنتی و صنعتی، در حال حذف از بازارهای جهانی است و در عرصه‌های دیگر مثل واردات تکنولوژی هم به‌شدت از دنیا عقب مانده است.

🔹رقبای ما با سرعت بسیار زیاد در حال سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها هستند اما زیرساخت‌های کشور ما با سرعت بالا در حال استهلاک و تخریب است.

🔹به این ترتیب ایران نه‌تنها از دو رقیب منطقه‌ای خود عقب مانده، که در حال بازماندن از همسایه‌های معمولی خود نیز هست.

🔹ریشه این بازماندگی را می‌توان در چند راهبرد غلط دنبال کرد که مهم‌ترین آنها کوبیدن بر طبل جنگ به جای تعامل است.

🔹ما در واقع به جای اینکه برای تقویت جایگاه اقتصادی خود در منطقه و جهان تلاش کنیم، صرفاً بر طبل جنگ می‌کوبیم و به این ترتیب خودمان حکم حذف خودمان را از معادلات جهانی امضا می‌کنیم.

🔹به همین خاطر، توصیه دکتر هروی این است که مسئولان دیپلماسی ما نباید از مذاکره با قدرت‌های فرامنطقه‌ای هراس داشته باشند، بلکه باید از جنگ و رکود اقتصادی که در داخل به وجود می‌آید بترسند.

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۷۱

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
⭕️جادوگری به نام چت‌جی‌پی‌تی

#تجارت_فردا
@tejaratefarda
⭕️استمرار سیاست‌های غلط
واکاوی تاثیر روی کار آمدن ترامپ بر اقتصاد ایران در گفت‌وگو با فائز دین‌پرست

✍️زهرا اکبری / نویسنده نشریه

بار اول که دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد، بازار ایران با توافق هسته‌ای برجام از سال‌ها انزوای اقتصادی خارج شده بود و شرکت‌های اروپایی به دنبال سرمایه‌گذاری‌های گسترده در ایران بودند. اما زمانی که ترامپ از توافق هسته‌ای برجام خارج شد و تحریم‌های اقتصادی سختی را به ایران تحمیل کرد، همه‌چیز تغییر کرد.

حالا که ترامپ برای دومین‌بار به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شده است، همه نگاه‌ها به این است که آیا او سیاست فشار حداکثری را علیه ایران احیا خواهد کرد یا خیر؟ اتخاذ رویکردی سخت‌گیرانه از سوی ترامپ می‌تواند به‌شدت تجارت نفت ایران را تحت تاثیر قرار دهد. همان‌طور که در دور اول هم این اتفاق افتاد. تولید نفت ایران در سال‌های اخیر تا حد زیادی بهبود یافته است؛ چراکه پالایشگاه‌ها در چین بشکه‌های تخفیف‌دار را می‌خرند و دولت جو بایدن، برای کنترل هزینه‌های بنزین، اجرای تحریم‌ها علیه ایران را کاهش داد. با این حال مشخص نیست که این بهبود در تولید می‌تواند در مقابل دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ تاب‌آوری ایجاد کند یا خیر؟

در همین زمینه فائز دین‌پرست، استادیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، معتقد است که این فشارها در دوره اول ترامپ به حد اعلای خود رسید و احتمالاً در این دوره هم ترامپ به همین سمت حرکت می‌کند. بنابراین فکر می‌کنم که اگر ایران به دنبال راه‌حل نباشد احتمال تکرار فشارهایی که دونالد ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود علیه ایران اعمال کرد، زیاد است.

📌متن کامل را در سایت تجارت فردا مطالعه کنید.

#تجارت_فردا
@tejaratefarda
الجولانی، کپی برابر اصل بن لادن

آسیه اسدپور در مطبی با عنوان «ابومحمد الجولانی از سوریه چه می‌خواهد؟» او را کپی با کیفیت باکیفیت داعش دانسته است.
چکیده یادداشت:

🔹دنیا نیاز داشت که او، همان کودک معمولی سوری بماند. اما نماند. بین پسرهای ریاض و قنیطره، معروف بود به احمدحسین. پسری کاملاً معمولی اما خوش تیپ و سرسخت که در بلندی‌های جولان، جوانی می‌کرد و با مذهب غریبه بود.

🔹عاشق دختری از فرقه علوی شد و سبک زندگی جدیدی را تجربه کرد. او شروع به رفت‌و‌آمد در مسجد جامع المزه کرد. در آنجا نزد شیوخ دمشق با گرایش‌های صوفیانه آشنا و مریدِ شیخ محمد ابوالخیر شکری شد.

🔹تلاش‌های او بی‌فایده بود. احمدحسین از قبیله عنزه، بزرگ‌ترین قبیله شام و حجاز بود و دختر از علویان. وصلت آن دو از نظر خانواده‌هایشان غیرممکن بود.

🔹این داستان عاشقانه باید قبل از آغاز جدال طایفه‌ای و قبیله‌ای خاتمه می‌یافت. و تمام شد. اما آغاز سرکشی‌های الشاره بود. او به پسری خشمگین تبدیل شد که دنبال هویتی جدید بود.

🔹حوادث ۱۱ سپتامبر تاثیر زیادی بر الشاره داشت. از دیدگاه او، حمله به آمریکا، ابرقدرت جهان، آن‌هم در خاکش، یک دستاورد استثنایی برای تغییر جهان بود که باید ادامه می‌یافت.

🔹او در خطبه‌ها و مباحث افراطی مخفیانه در حجیره، سبینه و مناطق حومه‌ای دمشق شرکت کرد و درس ها آوخت!

🔹حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ نیز این فرصت را به او داد تا ثابت کند، اسامه بن‌لادن دیگری در راه است. او برای نشان دادن قدرتش، از هر افراطی‌گرایی ولو وحشیانه استقبال می‌کرد. حتی شروع به تقلید از بن‌لادن کرد. مثل او لباس می‌پوشید، مانند او حرف می‌زد و حرکت تمام ماهیچه‌های صورتش، یک کپی باکیفیت از میمیک‌های اسامه شده بود.

🔹در سال ۲۰۰۳، با حمایت از شبکه‌های لجستیک جهادی در سوریه، به عراق نقل مکان کرد و در آنجا به یک گروه بدنام جهادی فعال در شهر موصل، پیوست.

🔹او بلافاصله با ابو مُصعَب الزرقاوی بیعت و او را در حملات سرسختانه علیه اهداف عراقی و آمریکایی و شکل‌گیری «سازمان القاعده در عراق» همراهی کرد.

🔹او عملاً هم‌بنیان‌گذار شبکه تروریستی داعش شد و چنان در حذف شخصیت قبلی‌اش کوشید که دیگر معلوم نبود احمدحسین الشاره یک سوری است یا یک عراقی.

🔹نیروهای آمریکایی او را در سال ۲۰۰۴ دستگیر و در کمپ معروف «بوکا» زندانی کردند. اما زندان برایش به مدرسه‌ای برای تربیت وحشی‌ترین گروه‌های تکفیری تاریخ تبدیل شد. ضمن اینکه او را به شهرت رساند.

🔹او سیاست، جنگ و سلفی‌گری را با رصد ایدئولوگ‌های سلفی و با کمک نیروهای آمریکایی آموخت.

🔹الشاره، پس از آزادی، فعالیت‌های نظامی خود را با آنچه «الدوله الإسلامیه فی العراق» خوانده می‌شد، از سر گرفت و طولی نکشید که فرمانده این گروه در موصل عراق شد.

🔹همسر اولش نیز یک دختر عراقی بود و همین باعث شد دیگر برای عراقی‌ها غریبه نباشد. همان‌طور که از طریق همسرهای دوم و سوم و به‌خصوص همسر چهارمش که از منطقه مارع در حلب است، این قرابت را در ادلب سوریه هم به دست آورد.

🔹او چند ماه بعد از انقلاب سوریه در سال ۲۰۱۱، با همراهی تعداد کمی از جهادی‌های عراقی و سوری و تنها با ۶۰ تفنگ اتوماتیک به سرزمین مادری بازگشت.

🔹یک سال بعد هم اقدام به پایه‌گذاری جبهه‌النصره کرد که خیلی زود به گروهی مسلح، تندرو و بر پایه تعالیم سلفی تبدیل شد.

🔹الحداوی و سنی‌های متعصب الشاره، پس از تشکیل جبهه‌النصره در اواخر سال ۲۰۱۱، ابتدا در شهر شحیل در استان دیرالزورِ سوریه ساکن شد.

🔹استخراج روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت در دیرالزور، به دیدگاه اقتصادی او برای تقویت جبهه النصره، دامنه وسیع‌تری می‌داد. او از منابع نفتی و گازی مناطق تحت اشغال خود، مدت‌ها برای تامین مالی عملیات‌هایش به خوبی استفاده کرد.

🔹در سال ۲۰۱۳، نیروهای او با حزب اتحاد دموکراتیک سوریه در سریکانی درگیر شدند و در این درگیری مبارزان روژآوا از مواضع خود عقب‌نشینی نکرده و موفق شدند سریکانی را تصرف کنند.

🔹سال ۲۰۱۶، الجولانی از جبهه‌النصره جدا شد. او در سال ۲۰۱۷ هیات تحریر‌الشام را به وجود آورد و به صورت رسمی ارتباط خود و سازمانش را با القاعده قطع کرد.

🔹جولانی در ژانویه ۲۰۱۸ در ادلب، طی یک سخنرانی عمومی اعلام کرد: «با این روحیه... ما نه‌تنها به دمشق می‌رسیم، سوریه را از بشار اسد و حامیانش نجات می‌دهیم، بلکه به اذن خدا، بیت‌المقدس هم منتظر ما خواهد ماند.»

🔹او حتی خود را یک نجات‌دهنده نشان داد که توئیت جنجالی مارتین اسمیت، خبرنگار آمریکایی در فوریه ۲۰۲۱، با تاکید بر عبارت «حرف‌های صادقانه»، کار را برایش آسان کرد.

🔹الجولانی یک روز پس از سقوط دمشق وارد مسجد تاریخی اموی در آنجا شد و نماز گزارد؛ آرزویی که یک هفته قبل رجب طیب اردوغان آن را بر زبان آورده بود.

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۷۱

کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
بلوای نان در زمستان ۱۳۲۱

شادی معرفتی طی مقاله‌ای دلایل شورش نان در آذرماه ۱۳۲۱ را بررسی کرده است.

🔹صبح زود، یک روز سرد اواخر آذرماه ۱۳۲۱ مردم خسته و گرسنه‌ای که نان خشک برای خوردن پیدا نمی‌کردند، و بیش از یک سال بود سرزمین‌شان تن به تانک‌های متفقین سپرده بود، عاصی و گرسنه، در صفوف منظم، راهی صحن بهارستان شدند و تنها شعارشان این بود «ما نان می‌خواهیم»!

🔹 دانشجویان و محصلان کلاس‌های درس را تعطیل کردند، به مجلس رفتند و وارد مذاکره با نمایندگان شدند.

🔹بلندترین خواسته مردم «نان» بود، اما به دنبال مداخله خشمگینانه برخی معترضان، درگیری بالا گرفت و چند تن از نمایندگان مورد ضرب‌و‌شتم قرار گرفتند.

🔹کار به تخریب و شکستن در و پنجره و تابلوهای نقاشی رسید. محمد ساعد، وزیر امور خارجه به میان مردم رفت و از آنان خواست متفرق شوند تا دولت بتواند فکری برای رفع مضیقه کند، ولی مردم مجال سخن به ساعد نداده، او را دستگیر و در یکی از اتاق‌های مجلس حبس کردند.

🔹پیش از جنگ جهانی دوم، ایران صادرکننده ویژه غله بود، اما سال ۱۳۲۰ با تبعید رضاشاه و حضور متفقین در ایران، قحطی فرارسید.

🔹سوغات حضور متفقین در ایران؛ تورم، تشکیل بازار سیاه، کمبود خواربار و کمبود نان بود که موجبات نارضایتی شدید مردم را فراهم آورد.

🔹حضور متفقین که همچون مهمانی ناخوانده صاحب اختیار کشور شده بودند و ارزاق مورد نیاز کشور را خرج سربازان خود می‌کردند، مهم‌ترین علت آن قحطی بزرگ بود که تعادل عرضه و تقاضا را در کشور به هم ریخت.

🔹دولت ایران موظف شده بود سالانه هفت هزار تن گندم، ۱۵ هزار تن جو و ۳۰ هزار تن برنج به دولت شوروی تحویل دهد.

🔹 با این حال آن کشور مازاد تولید غله منطقه آذربایجان را که یکی از مراکز اصلی تولید گندم بود، ضبط می‌کرد و با وجود کمبود گندم و سایر غلات در تمام کشور، از حمل غله مازاد آذربایجان و دیگر نواحی تحت اشغال که حاصلخیزترین مناطق غله‌خیز بود، به نقاط دیگر کشور به‌ویژه تهران جلوگیری می‌کرد.

🔹با وجود توافق‌نامه متفقین و ایران که شامل قول‌های متفقین برای تامین غله کافی برای کشور میزبان بود، انگلیسی‌ها در مواردی سهم مردم را در انبارهای خودشان ذخیره می‌کردند.

🔹نفت ایران هنوز ملی نشده بود و لاجرم، تامین سوخت در اختیار آنان بود و تامین سوخت نانوایی‌ها و نیز همان اندک وسایل نقلیه‌ای که به‌طور محدود در اختیار ایرانی‌ها بود به میل و اراده آنان بستگی داشت.

🔹علاوه بر این، به موجب پیمان «اتحاد سه‌گانه» دولت ایران تمامی وسایل حمل‌ونقل زمینی و خطوط راه‌آهن کشور را در اختیار متفقین قرار داده بود و توزیع به موقع و مناسب غله در سرتاسر کشور به خوبی صورت نمی‌گرفت.

🔹تمامی خطوط حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی مناطق تحت اشغال در اختیار متفقین بود، در حالی که هزینه نگهداری و تعمیر خطوط راه‌آهن را بر عهده دولت ایران می‌گذاشتند.

🔹روس‌ها گمرکات مرزهای شمالی را از میان برداشته و کارکنان ایرانی را از محل کارشان اخراج کرده بودند و اصولاً امور گمرکی صورت نمی‌گرفت و قاچاق ارزاق عمومی به‌ویژه گندم و حتی دام زنده به شوروی امری عادی بود.

🔹از سوی دیگر بازرگانان روسی با صدور کالاهای خودشان به ایران و فروش آن به مردم، علاوه بر عدم پرداخت حقوق گمرکی باعث اخلال در امر بازرگانی ایران می‌شدند.

🔹جدا از نقش متفقین در قحطی و گرسنگی مردم، تورم پول ناشی از چاپ بی‌رویه اسکناس، کمبود کلی غله در کشور و مشکل حمل‌ونقل آن، ارسال غله محصول ایران به شوروی جنگ‌زده و احتکار خواربار مورد نیاز مردم، از جمله عوامل آن خیزش بزرگ بود.

🔹علاوه بر این، ضعف دولت مرکزی و عدم ثبات سیاسی، زمینه ظهور یاغیان و راهزنان را هم فراهم آورده بود که جاده‌ها را می‌بستند و حمل‌ونقل غله را در سطح کشور مختل می‌کردند.

🔹کمبود غله و حضور اشغالگران در ایران، کشاورزان و ملاکان را وا‌می‌داشت تا غله خود را به امید فروش با قیمتی بالاتر انبار کنند.

🔹عصیان مردم تهران اگرچه مورد سوءاستفاده قرار گرفت و مردم گرسنه و ستم‌دیده به جای نان و اصلاحات اقتصادی، گلوله نصیبشان شد، اما تاثیرات خودش را باقی گذاشت.

🔹برخی پژوهشگران ترس شاه جوان از قدرت یافتن احمد قوام را به عنوان رقیبی قدرتمند و خطرناک که در کارنامه کاری خود تجربه‌هایی چون بیش از ۲۰ بار وزارت و دو بار نخست‌وزیری داشت، عاملی موثر در شکل‌گیری غائله ۱۷ آذر می‌دانند.

🔹قوام برای تعدیل موقعیت و نفوذ انگلستان و شوروی، سعی می‌کرد نیروی سومی، یعنی ایالات‌متحده را به عرصه سیاسی ایران بکشاند.

🔹یکی از اقدامات او در این زمینه به‌کارگیری مستشاران آمریکایی بود. مهم‌ترین این مستشاران، گروه مستشار مالی بود که ریاست آن را دکتر میلسپو بر عهده داشت.

🔹بحران نان تا زمستان نیز ادامه داشت و قوام عاقبت در  ۲۴ بهمن‌ماه همان سال ناگزیر از استعفا شد.

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۷۱
صنعتگران ایرانی چگونه دوام می‌آورند؟

بلایی نیست که در چند دهه گذشته بر صنعتگر ایرانی نازل نشده باشد. محسن خلیلی‌عراقی هفت دهه پر تلاطم کاری را به چشم دیده و 70 سال پر حادثه را پشت سر گذاشته است. اما اوج مشقت‌های او زمانی بود که برای ابطال حکم مصادره بنگاه خانوادگی‌اش، 254 بار به دادگاه رفت.
چه انگیزه‌ای محسن خلیلی را به تولید، امیدوار نگه داشت؟


#تجارت_فردا
@tejaratefarda
هفته‌نامه تجارت‌فردا
صنعتگران ایرانی چگونه دوام می‌آورند؟ بلایی نیست که در چند دهه گذشته بر صنعتگر ایرانی نازل نشده باشد. محسن خلیلی‌عراقی هفت دهه پر تلاطم کاری را به چشم دیده و 70 سال پر حادثه را پشت سر گذاشته است. اما اوج مشقت‌های او زمانی بود که برای ابطال حکم مصادره بنگاه…
محسن خلیلی‌عراقی چگونه نامی ماندگار پیدا کرد؟

✍️ الهه طهماسبی/ نویسنده در هفته‌نامه تجارت‌فردا

🔹 برگزاری همایش «چالش‌های صنعتی شدن ایران» یک بار دیگر نام و یاد محسن خلیلی‌عراقی را در ذهن همه ما زنده می‌کند.
او جزو معدود صنعتگران بازمانده از دوران پرتلاطم دهه 1330 است که چرخ بنگاه خانوادگی‌اش همچنان می‌چرخد.

زمانی در ایران هر فرد می‌توانست همه نیازهای خود را از شرکت‌های خانوادگی ایرانی تامین کند. اتومبیلش را از «ایران‌ناسیونال» متعلق به خانواده خیامی می‌گرفت، مواد غذایی‌اش را از شرکت‌های خانواده لاجوردی، دارو و مواد شوینده‌اش را از شرکت‌های خانواده خسروشاهی، لوازم خانگی‌اش را از خانواده برخوردار و کفش مورد نیازش را از خانواده ایروانی تهیه می‌کرد. امروز کمتر نشانی از شرکت‌های خانوادگی باقی مانده اما چه خوب که بنگاه قدیمی خانواده خلیلی عراقی همچنان به کار مشغول است.

🔹بنگاه خانواده خلیلی «بوتان» نام دارد که محمود خلیلی‌عراقی و پسرش محسن، در میانه‌های تابستان 1332 و 10 روز مانده به کودتای 28 مرداد، نامش را به ثبت رساندند و مدتی بعد موفق شدند اولین نسل از سیلندرهای گاز خانگی را در شرکت خود تولید و روانه بازار کنند. برای نسل جوان که هیچ تصوری از مطبخ‌های دود گرفته قدیمی ندارد، تصور این‌که خانواده خلیلی‌عراقی با عرضه کپسول گاز بوتان چه نقش مهمی در مدرن کردن زندگی مردم داشتند، دشوار است. اما همان کپسول‌های گاز خاکستری، رنج زنان این سرزمین را به میزان زیادی کاهش دادند و باعث شکل‌گیری آشپزخانه‌های امروزی شدند.

اما داستان جلد این هفته تجارت‌فردا چیست و چرا منقش به تصویر و نام محسن خلیلی‌عراقی است؟

🔹 روز یکشنبه 25 آذر 1403 همایشی در هتل المپیک تهران برگزار می‌شود که اگر پشتیبانی محسن خلیلی‌عراقی را نداشت، ممکن بود هرگز برگزار نشود. در این همایش نتیجه یک سال مطالعه و پژوهش جمعی از اقتصاددانان به مدیریت دکتر مسعود نیلی ارائه می‌شود و نام بنیاد توسعه و کارآفرینی محسن خلیلی‌عراقی هم به خاطر پشتیبانی از این پژوهش مطرح شده است.
در بنیاد توسعه صنعتی محسن خلیلی‌عراقی، افراد سرشناسی همچون علینقی مشایخی، محمدمهدی بهکیش، مسعود نیلی، علی‌اکبر صابری، احمد پورفلاح، حسین سلیمی، محمدرضا جابرانصاری و... عضویت دارند و مأموریت این بنیاد، پشتیبانی از طرح‌های مطالعاتی مربوط به توسعه صنعتی در ایران است.

محسن خلیلی‌عراقی و شرکت بوتان، هفت دهه پر تلاطم را به چشم دیده و 70 سال پر حادثه را پشت سر گذاشته اند. اوج مرارت‌های آقای خلیلی‌عراقی زمانی بود که ناچار شد برای پس گرفتن یادگار خانوادگی‌اش، 254 بار در دادگاه حضور پیدا کند. این دوره مشقت‌بار از سال 1358 تا 1382 طول کشید و سرانجام 20 درصد سهام مصادره شده شرکت بوتان پس از 25 سال به خانواده خلیلی‌عراقی برگردانده شد.

🔹محسن خلیلی‌عراقی این روزها به خاطر کهولت سن، خانه‌نشین است اما همچنان آرزوی توسعه ایران را در سر دارد و در 95 سالگی‌ هم پی‌گیر و نگران برگزاری همایش «چالش‌های صنعتی شدن ایران» است.

درباره همایش
همایش «چالش‌های صنعتی شدن ایران» را گروه رسانه‌ای دنیای ‌اقتصاد با همکاری دانشگاه شریف و بنیاد خلیلی برگزار می‌کند و مسعود نیلی، امینه محمود‌زاده و علیرضا ساعدی سخنرانان اصلی همایش هستند. در فصل پایانی همایش نیز قرار است میزگردی برگزار شود که علاوه بر دکتر مسعود نیلی، آقایان احمد دوست‌حسینی، محسن جلال‌پور، فرهاد نیلی، محسن افشین و رحمن قهرمان‌پور نیز حضور دارند.


#تجارت_فردا
@tejaratefarda
⭕️سی کتاب پیشنهادی برای حکمرانان فعلی و آینده ایران

#تجارت_فردا
@tejaratefarda
۱۱ روز تکان‌دهنده در سوریه
فرار ناباورانه اسد

محمدحسین باقی در مقاله‌ای چرایی و دلایل فرار بشار اسد و چشم‌انداز آینده سوریه را بررسی کرده است.
چکیده مقاله:

🔹در ساعات اولیه بامداد یکشنبه (۸ دسامبر برابر با ۱۸ آذرماه)، همزمان با هجوم مخالفان مسلح به پایتخت سوریه، بشار اسد از کشورش گریخت.

🔹مخالفان در بیانیه‌ای تلویزیونی اعلام کردند که «سوریه آزاد شد». فروپاشی خیره‌کننده خاندانی که از سال ۱۹۷۰ بر تخت قدرت نشسته بودند، یک «لحظه تاریخی» توصیف شده است.

🔹این فروپاشی سریع و خیره‌کننده موجب طرح پرسش‌هایی شده از جمله اینکه چه شد که همه‌چیز به این سرعت فروریخت؟ و آینده سوریه چه می‌شود؟

🔹سرعت «برق‌آسا»ی سقوط اسد این ضرب‌المثل را - که اغلب به‌اشتباه به لنین نسبت داده می‌شود- به یاد می‌آورد: «دهه‌هایی وجود دارد که هیچ اتفاقی نمی‌افتد و در مقابل، هفته‌هایی هست که به‌اندازه دهه‌ها در آن اتفاق رخ می‌دهد.»

🔹گویی یک دست کیهانی روایت دوران ما را «به‌سرعت به جلو» پیش می‌برد و در یک چشم به هم زدن تاریخ را تغییر می‌دهد.

🔹«مکس بوت» در یادداشتی در «واشنگتن‌پست» نوشت، تنها رویداد قابل‌مقایسه با تحولات اخیر سوریه همانا سقوط دولت افغانستان بود؛ اما باز هم این مقایسه چندان بجا نیست.

🔹طالبان آخرین حمله خود را در ماه می ۲۰۲۱ آغاز کردند و تا اواسط ماه آگوست به کابل نرسیدند. درحالی‌که پیروزی شورشیان سوری - در آن ۱۱ روزی که خاورمیانه را تکان داد- غیرممکن به نظر می‌رسید.

🔹در مورد سقوط اسد دلایل بسیاری ذکر شده که طیف متعددی از عوامل داخلی و خارجی برای آن برشمرده شده است.

🔹سوریه با اقتصادی ویران دست‌وپنجه نرم می‌کرد و نارضایتی مردم از رژیم هم غیرقابل وصف بود. اسد هرچه بیشتر منفور مردم می‌شد زیرا شرایط را برای زنده ماندن سخت‌تر و دشوارتر می‌یافتند.

🔹از سوی دیگر، سربازان نیز تمایلی به دفاع از او نداشتند. حقوق سربازان ارتش سوریه ۲۰ دلار در ماه بود که اسد طی چند روز آخر -به روایتی- به ۲۷ دلار رسانده بود.

🔹براساس گزارش‌ها، سربازان و افسران پلیس پست‌های خود را رها کرده، سلاح‌های خود را تحویل و پیش از رسیدن مخالفان فرار را بر قرار ترجیح دادند.

🔹از نظر نظامی نیز، رژیم اسد برای سال‌ها ضعیف شده بود و به حمایت ایران و روسیه اتکا کرده بود. اما، تحلیلگران می‌گویند، روسیه و ایران هر یک گرفتاری‌های خود را داشتند و از توان مداخله در سوریه -مانند سال‌های قبل- برخوردار نبودند.

🔹در مقابل، جولانی چند سال گذشته را صرف تحکیم و اصلاح «هیات تحریرالشام» کرده بود. این گروه با ارائه برنامه‌های آموزشی تخصصی و تغییر به سمت جنگ‌ متعارف، نظم و انضباط بیشتری را در بین نیروهای خود ایجاد کرده و قابلیت‌های عملیاتی خود را به میزان قابل‌توجهی بهبود بخشید.

🔹اگرچه ترکیه از این حمله حمایت کرد، اما احتمالاً پیش‌بینی نمی‌کرد خطوط دفاعی رژیم به این راحتی فروبریزد. به‌رغم خصومت عمیق ترکیه با اسد، اهداف ترکیه در سوریه همانا مهار نیروهای کُرد، تامین امنیت مرزها و تسهیل بازگشت آوارگان برای کاهش فشار داخلی است.

🔹موفقیت این حمله ترکیه را قادر می‌کند نقشی محوری در شکل دادن به آینده سیاسی سوریه ایفا کند. با تمرکز روسیه بر جنگ اوکراین، تضعیف نیروهای حزب‌الله، و تمرکز ایران بر رویارویی با اسرائیل، اسد دیگر نمی‌توانست به همان سطح حمایت نظامی قبلی تکیه کند.

🔹علاوه بر این، ایران پس از مشاهده فرار نیروهای نظامی، تمایلی به اختصاص منابع اضافی برای حمایت از یک رژیم در حال فروپاشی نداشت.

🔹مسکو نیز از ناتوانی نیروهای رژیم و لجاجت اسد در مذاکرات عادی‌سازی روابط با ترکیه، به‌شدت خشمگین بود.

🔹زمانی که روسیه در سال ۲۰۱۵ در سوریه مداخله کرد، امیدوار بود که بتواند جای پایی در خاورمیانه برای خود حفظ و جایگاه خود را به‌عنوان یک قدرت بزرگ تثبیت کند.

🔹در پشت‌صحنه و پس از سقوط اسد، روس‌ها تلاش خواهند کرد تا با ترکیه، قطر و جناح‌های مختلف سوری به توافق برسند. نقشه خاورمیانه به دلایل زیادی در حال بازترسیم است و آنچه در آینده در سوریه اتفاق می‌افتد، پیامدهای عمیقی برای کل منطقه خواهد داشت.

🔹سرنگونی رژیم اسد از مدت‌ها قبل در شُرُف وقوع بود اما درعین‌حال، به طرز تکان‌دهنده و بسیار سریعی محقق شد. پایان ناگهانی دوران او این پرسش را مطرح می‌کند که در آینده چه چیزی رخ خواهد داد.

🔹 خیلی زود است ببینیم آیا سرنگونی اسد رفاه بیشتر برای مردم سوریه و امنیت برای منطقه به ارمغان می‌آورد یا خیر. در نهایت این مردم سوریه هستند که حکومت آینده خود را تعیین خواهند کرد.

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۷۲