#آیت‌الله سبحانی دیروز در #قم با تعدادی از چهره های شرکت کننده در #اجلاس_وحدت دیداری جالب توجه داشتند.

استاد برجسته حوزه علمیه از #علما ی مصری حاضر در جلسه خواست، سلام ایشان را به #احمد_الطیب برساند و افزود: به‌یاد دارم ایشان (شیخ #الازهر) در ماه رمضان گذشته، هنگام افطار در تلویزیون مصر درباره شیعه و اعتقادات شیعه صحبت کردند و ما از الازهر و منبر آن انتظار داریم منبر وحدت باشد نه منبر تفرقه، ایشان باید از مسلمانان بخواهد در برابر صهیونیست‌ها متحد باشند.

آیت‌الله سبحانی خاطرنشان کرد: از الازهر می‌خواهم کنفرانسی درباره ایمان و کفر برگزار کند و از علمای جهان اسلام دعوت کند تا در این کنفرانس «حدود ایمان و کفر» را مشخص کنند، چون در این روزها هر انسانی گمان می‌کند پیامبر است و حدود ایمان و کفر را بیان می‌کند و مسلمانان را کافر خطاب می‌کند.
https://goo.gl/y29FKH

👈اما نکاتی در مورد این دیدار:
🔸 به نظر میرسد منظور آیت الله سبحانی از علمای مصری که فرموده اند حامل سلام ایشان به شیخ الازهر باشند «حجت الاسلام أیمن المصري» است که «أکاديمية الحکمة العقلية» را در قم مدیریت می کند. این روحانی شیعي تاکنون حضوری قابل رویتی در جامعۀ #مصر نداشته و سابقۀ ارتباط با الازهر و دیگر تشکلهای سنی از وی گزارش نشده است.
🔸 ابهام چندانی در موضع الازهر در مورد ايمان و كفر نیست. عباس #شومان، وکیل الازهر، چندی پیش تصریح کرد که «احدی از علمای الازهر در مسلمان بودن شیعه بحثی ندارد» (https://goo.gl/w7mTTa). در واقع مشکل شیوخ متکثری که دست به #تکفیر شیعه می زنند در این نیست که موضع الازهر را در این مورد نمی دانند. مشکل اصلی در تصور نادقیق قم از میزان مرجعیت الازهر در میان علمای اهل سنت است.
______________
@dolatedin
(https://telegram.me/dolatedin/104) :معرفی کانال

«ورود مرجعیت شیعی به داستانی مصری-مصری»

نامه آیت الله #مکارم به شیخ احمد #الطیب (https://goo.gl/RAS7KT) سومین موردی است که این مرجع بزرگ #شیعه در آن شخص ریاست #الازهر را مورد خطاب قرار می‌دهد. البته به نظر می رسد برخی پیچیدگی‌ها و همچنین هجم واکنش‌ها به فقرۀ اخیر اهمیت ویژه‌ای بدان داده است. در این زمینه نکاتی چند قابل طرح است:

1- تفاوت اصلی این سه رویداد مهم #دیپلماسی_مذهبی میان #قم و قاهره در سلبی‌تر شدن مواضع در رویداد اخیر است. در نامه اول #آیت‌الله مکارم در کنار استقبال از پیشنهاد طیب برای گفتگو در مورد مسائل اختلافی، گذرا و سربسته بخشی از سخنان طیب را قابل خدشه دانسته بود(goo.gl/36cqr7). نامۀ دوم نیز که در واکنش به برگزاری مسابقۀ علمی برای نقد شیعه در الازهر تحریر شده بود اخطاری بود بسیار نرم تا «الازهر در دام وهابیت سقوط نکند» (goo.gl/G4Xtyv)؛ اخطاری که از طرف طیب بی‌پاسخ ماند. لکن نامه اخیر به کلی با ادبیات انتقادی و از سر «تعجب و تاسف» از سخنان «تحریک‌کننده و تندروانه» شیخ الازهر نگاشته شده است. با توجه به این تغییر ادبیات باید دید آیا شیخ الازهر خود را ملتزم به پاسخ نامه ارسالی خواهد دانست یا خیر.

2- مورد سابق عملا تعارفی میان رجال دو مذهب تلقی شد و چندان مورد توجه رسانه های عربی قرار نگرفت. بعلاوه منجر نشدن پیشنهادات طرفین به اقدامی عملی با گذشت قریب به دو سال، آن نامه‌نگاری رمضانی را به تاریخ پیوند داد. نامۀ دوم نیز از نگاه طرف مقابل چندان مورد اهتمام قرار نگرفت. اما در مورد اخیر رسانه‌های مصری به شکلی وسیع به این رویداد پرداخته و آن را نزاعی آتشین میان الازهر و شیعه خواندند (https://goo.gl/C8bry6). افزون بر این شخص عباس شومان نیز به عنوان نفر دوم الازهر «گستاخی‌کنندگان» به الطیب را به التزام به ادب دعوت نمود(goo.gl/xtAM3t).

3- نامه آیت‌الله مکارم هرچند این تصور را ایجاد کرد که شیخ الازهر در اصل با دغدغه تخطئۀ شیعه به موضوع پرالتهاب #متعه پرداخته اما انگیزۀ طیب را باید در جایی دیگر جست. ظاهر سخنان تلویزیونی شیخ و اشارت‌های مکرر وی به «فتاوای شاذ» و «دعات ماهواره‌ای» نشان از بیان این گفتار در کانتکستی #مصر ی دارد. درواقع آنچه باعث ورود پرحرارت طیب به ماجرای متعه شده است نزدیک شدن بخشی از اهل سنت به یکی از هویتی‌ترین فتاوای شیعه است. امری که سبب شده شیخ شهیرترین موسسه اسلامی حتی به قیمت حمله صریح به دیدگاه شیعه در این مورد، از موضع سنتی اهل سنت دفاع نماید. جالب اینکه اصرار الطیب برای کشیدن خط قرمز حول متعه به حدی بوده که وی حتی به تفکیک روشن آن از زنا نیز رضایت نداده و با «قرین بغاء» دانستن متعه برای مفتیان شاذ خط و نشان کشیده است. این درحالیست که برخی علمای وجیه سنی همچون کبیسی و حاتم العونی به صراحت یکی دانستن زنا و متعه را رد کرده اند.
سوالی که مطرح می شود اینکه مفتیان شاذ مد نظر طیب کیستند؟ حتی میان چهره‌های متهم به تشیع همچون عدنان ابراهیم نیز این تنها «طارق یوسف» است که جرئت داشته است فتوای شیعه را در این مورد تایید کند. با این حساب باید تنها چهرۀ شناخته شده و رده اولی را که می‌تواند #مفتی شاذ مورد نظر الطیب باشد «سعد الدین الهلالی» دانست. وی که زمانی رئیس بخش فقه مقارن دانشگاه الازهر بود لیست بلندبالایی از فتاوای شاذ دارد که سخت دانشگاه متبوعش را برآشفته (goo.gl/N1rQ9g). هلالی که تا همین اواخر به دلیل این دست #فتاوا و همچنین حمایت سرسختانه‌اش از سیسی قهرمان دائمی تلویزیون‌ها و جرائد حکومتی و لیبرال بود تنها پس از ماجرای فتوایش در مورد جواز مشروط ازدواج با دخترِ زوجه بود که با حمله توامان سلفیون، الازهر و رسانه‌های حکومتی مواجه شد. برخی تحلیلگران این چرخش رفتار دولت را به مصالحۀ میان الازهر و سیسی پس از قائلۀ قانون ابوحامد ارتباط می دهند (goo.gl/4NCtKs). داستان هرچه باشد خبر از وجود نزاعی مصری-مصری بر سر تسلط بر مرجعیت دینی می دهد. موضوعی که باعث شده دو هفته پس از هیاهوی ناشی از فتوای جدید هلالی، شیخ الازهر به بهانه متعه چنین به او و اتباعش بتازد.
حال با ورود آیت‌الله مکارم به میانۀ این نزاع قهرا «راسم النفیس» شیعه و #الهلالی سنی هم‌جبهه تلقی خواهند شد. به نظر نمی آید هلالی بدون حمایت دولتی سابق بتواند تهمت هم‌صف شدن با شیعه را نیز به دوش بکشد. با این حساب به نظر می آید شیخ الازهر با موفقیت توانسته مفتی ساختارشکن مورد نظرش را نقره داغ کند. این اولین پیروزی شیخ سیاس الازهر بر رقبایش نیست.

🎬 مروری بر اختلافات و درگیری‌های شیخ الازهر و عبدالفتاح السیسی

#مصر
#الازهر

📗 شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎬 تلاش دولت مصر برای کاهش قدرت الازهر


🔹 دولت سیسی با الازهر اختلافات بسیاری دارد. در آخرین آنها دولت سعی دارد قانونی تصویب کند که به موجب آن انحصار فتوا از دست الازهر خارج شود...

#مصر
#الازهر


⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯 تفاوت الازهر با دیگر مراکز اهل سنت؛ الازهر مستقل‌تر از نهادهای وهابی
محمد مسجدجامعی


✂️برش‌هایی از متن:
📮مرکزی مانند ازهر در بین اهل سنت بهتر از مراکز دیگر می‌تواند این جایگاه را داشته باشد. و این به دو دلیل است: یکی استقلال نسبی ازهر است از دولت مصر و توسعه یافته‌تر بودن ازهر و مصر در مقایسه با بسیاری از مراکز سنی مذهب و دیگری اشکالاتی است که در مراکز دیگر سنی غیر از ازهر همچون مراکز سلفی، وجود دارد


📮جمله‌ای از غنوشی در اوائل ورودش به تونس نقل شده است (باتوجه به اینکه در تونس تعداد بالایی از جوانان به داعش گرویدند از دختر و پسر که عموماً نخبه بودند و بخش نرم‌افزاری داعش هم در دست آنها بود)، وی گفت علت گرایش جوانان به داعش و اندیشه‌های سلفی-وهابی، تضعیف زیتونه است. به این معنی که این خلأ دینی، دلیل پیوستن جوانان به حوزه‌های علمیه سلفی-وهابی در عربستان و شیخ‌نشین‌ها بود


🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.


#الازهر
#وهابیت


‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

⭕️ تجزیه و تحلیل تطبیقی سه سازمان مسلمان سنی درباره اسلام معتدل و افراطی در مصر، مراکش و اندونزی

🔸سرافتین پکتاش به تازگی در مقاله‌ای در مجله معتبر و شناخته‌شده «Religion» از انتشارات راتلج (دوره 51، شماره 2، 2021)، گفتمان #اسلام_معتدل و #وسطیه را از دریچه سه #سازمان_دینی برجسته داعیه‌دار آن، یعنی #الازهر #مصر، #نهضة_العلماء #اندونزی و #الرابطة_المحمدیة #مراکش مطالعه کرده است.

🔸این مقاله نشان می‌دهد که چگونه این سه سازمان حتی هویت نهادی متمایز خود را از طریق چارچوب دوگانه «#معتدل / #افراطی» تبلیغ می‌کنند و گرچه تفسیر آنها از اسلام معتدل دارای عناصر مشابهی است، اما محتوا، دامنه و استدلال آنها متفاوت است.

🔸تفاوت زمینه‌ها و ایده‌ها در این سه سازمان، الهیات دیالکتیکی را در الازهر، الهیات غایت‌شناختی و مقاصدی را در الرابطة المحمدیة و الهیات تاریخی و بافتمند را در نهضة العلماء برجسته کرده است.

🔸پکتاش در آغاز مقاله خود می‌نویسد:

🔹«تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که نتیجه مهم قیام‌های عربی ظهور مدل #اسلام_رسمی یا #اسلام_دولتی بوده است. در این مدل، دولت با اختصاص سرمایه مالی و سیاسی، قدرت نهادی و یا حمایت اخلاقی به یک یا چند سازمان دینی، #کنترل خود را بر حوزه دین تشدید می‌کند. دولت همچنین سعی می‌کند زمینه‌های مذهبی را از طریق تکنیک‌های مختلف #بوروکراتیزاسیون، #استانداردسازی و #نظارت دقیق تنظیم کند. به نوبه خود، این نهادهای مذهبی به دنبال محدود کردن تأثیر و گسترش گفتمان‌ها یا بسیج‌های مذهبی جایگزین هستند که ممکن است نهاد سیاسی را به چالش بکشد، از جمله گروه‌های مذهبی مبارز که "افراطی" تلقی می‌شوند. غالباً، دولت الگوی «رسمی» خود از اسلام را در فضای بین‌الملل به عنوان "بهترین الگو" یا پادزهر موثر برای افراط‌گرایی خشونت‌آمیز تبلیغ می‌کند.»

🔸خلاصه‌ای از این مقاله را می‌توانید در لینک مشاهده فوری زیر یا در سایت اندیشکده مرصاد بخوانید.

#خلاصه_مقاله
@dolatedin

⭕️ حجاب: چرا در شمال آفریقا کاهش یافته است؟
✍️ مجدی عبدالهادی

📌 بخش دوم

🔹در #مصر نیز، که می‌توان ادعا کرد زادگاه حجاب به شکلی است که امروزه می‌شناسیم، ظهور و افول نسبی حجاب به بخت و اقبال سیاسی #اخوان المسلمین گره خورده است.

🔹زنان مصری نزدیک به یک قرن پیش شروع به کنار گذاشتن روپوش‌های سنتی (برقع) کردند و در اواسط قرن بیستم، چادر تقریباً به طور کامل ناپدید شد.

🔹اما حجاب اولین بار در اواسط دهه هفتاد دوباره ظاهر شد، که انور سادات، رئیس جمهور وقت، به اخوان المسلمین چراغ سبز نشان داد تا در محوطه دانشگاه‌ها فعالیت کنند و با رقبای سیاسی چپ سکولار که در دهه‌های قبل نفوذ قابل توجهی بر جامعه پیدا کرده بودند مبارزه کنند.

🔹 گسترش حجاب تا سال ۲۰۱۳ که محمد مرسی، رئیس‌جمهور اخوان المسلمین از قدرت برکنار شد، تقریباً بی‌وقفه ادامه یافت.

🔹در آن دوره خصومت با نمادهای اسلام‌گرایی - که در رأس آنها حجاب بود - محسوس بود.

🔹گزارش‌های مکرری دیده می‌شد از جلوگیری از دسترسی زنان با حجاب به رستوران‌ها، یا استخرهایی که از ورود زنانی که #بورکینی، لباس شنای ظاهراً مطابق با شریعت، پوشیده بودند، جلوگیری می‌کردند.

🔹امروزه کاهش محسوسی در حجاب وجود دارد که به دلیل فقدان بررسی‌های عینی، تعیین کمیت آن دشوار است. شواهد تا حد زیادی مبتنی بر گفته‌ها است.

🔹با این حال، حجاب یکی از تفرقه‌انگیزترین موضوعاتی است که افکار عمومی حول آن نگران است؛ یک گسل فرهنگی و سیاسی که بی‌شباهت به گسل مربوط به #سقط_جنین در ایالات متحده نیست و با اختلافات فرهنگی و سیاسی در فواصل منظم فعال می‌شود.

🔹اخیراً در مصر، واکنش‌ها به قتل یک دختر دانشجوی جوان با ضربات چاقو در روز روشن به دست خواستگارش پس از اینکه از ازدواج با او امتناع کرد، به اندازه خود یک جنایت تکان‌دهنده بود.

🔹این جنایت برای همه نفرت‌انگیز بود و همه آن را به درستی محکوم کردند. اما به محض اینکه مشخص شد مقتول بی‌حجاب بوده است، واکنش‌ها متفاوت شد.

🔹یک واعظ تلویزیونی مشهور از زنان خواست که بدن خود را به درستی بپوشانند تا دچار سرنوشت مشابهی نشوند. در واقع گفت: «اگر می‌خواهید از خود محافظت کنید، وقتی بیرون هستید صورت‌تان را با سبد بپوشانید.»

🔹و هنگامی که دانشگاه آن دختر تصمیم به برگزاری مراسم یادبودی برای او گرفت، پوستری از او تهیه کردند که عکس‌اش در آن ظاهراً دستکاری شده بود تا به نظر برسد با حجاب است.

🔹هر دو واکنش موجی از واکنش‌های خشمگین بخش‌های سکولار جامعه را برانگیخت.

🔹آن مرد جوان به اعدام با چوبه دار محکوم شده است. اما کارزاری برای دفاع از محکوم به قتل به راه افتاده است. هیچ کس به طور قطع نمی‌داند چه کسی پشت این کارزار است، اما به طور عادی برخی انگشت اتهام را به سوی اسلام‌گرایان دراز کرده‌اند.

🔹مداخله #الازهر - بالاترین نهاد مذهبی در مصر - برای کاهش تنش، از قضا به ماجرا بیشتر دامن زد. #احمد_الطیب، شیخ الازهر گفت که بی‌حجابی باعث ارتداد زن نمی‌شود، بلکه صرفاً نافرمانی از خداست.

🔹بیانیه‌ای که به منظور آرام کردن بخش‌های سکولار جامعه بود، گروه‌های مدافع حقوق زنان و سایر گروه‌های سکولار را بیش از پیش خشمگین کرد.

🔹بار دیگر، رسانه‌های اجتماعی سرشار از درخواست‌های پرشوری برای الزام حجاب به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از دین شدند و هم‌زمان گروهی دیگر با قاطعیت و با صدای بلند این نوع پوشش را محکوم کردند.

🔹اگرچه به نظر می‌رسد حمایت از حجاب در این منطقه، به ویژه در میان جوانان، رو به کاهش است، اما این تصور که حجاب از هویت مسلمان جدایی‌ناپذیر است، بسیار ریشه دوانده است.

@dolatedin