🎯مقایسه اسلام‌گرایی در تونس و الجزایر؛ جنبشی نخبگانی در کنار حرکتی مسلحانه

✂️ برش‌هایی از متن:
📌 در تاریخ معاصر جهان اسلام، دقیقا در دوره استعمار است که جریان اسلامگرا به طور خاص و متمایز شکل می‌گیرد و قوام می‌یابد. تا پیش از این دوران با یک جامعه سنتی مواجهیم که همگی مسلمانند. اما زمانی که این جوامع با مظاهر مدرنیته مواجه شده و مدرنیته را درون خانه خود و نه پشت در (که به خاطر حضور مستقیم و فیزیکی استعمار و نزدیکی به غرب بوده) احساس می‌‌کنند، بحران هویت گسترده‌ای این دو جامعه را فرا می‌گیرد. در این شرایط بحران هویت، جریانهای اسلامگرا برای حفاظت از هویت اسلامی البته با شیوه‌های متفاوت احساس مسئولیت و وظیفه کرده و وارد میدان می‌شوند.

📌 در تونس این جریان، شهری و نخبه گرا است که منابع انسانی خود را عمدتا از محیطهای دانشگاهی و آکادمیک می‌گیرد اما در الجزایر برعکس، عمده جریانهای اسلامگرا از دل قبایل و روستاها و از دل خانقاه‌ها بیرون می آید.

📌 اساسا تصوف در شرق دنیای اسلام با تصوف در غرب دنیای اسلام بسیار متفاوت است. چیزی که در اینجا از تصوف در ذهن ماست بیشتر خرقه، خانقاه و کشکول و بی‌توجهی به امور دنیوی است. اگرچه در شرق هم نمونه‌هایی ازفعالیت تصوف را داریم، مثل نقشبندیه در پاره‌ای از دوران حیات خود و یا جریان قادریه در قفقاز که در برابر روسیه قیام کردند، اما قاطبه‌ی تصوف در شرق یک جریان عزلت‌گرا و حاشیه‌نشین است. ولی در مغرب تصوف آمیخته با زندگی مردم است. در آنجا صوفیه همان کاری را انجام می‌دهد که روحانیت در شرق انجام می‌دهد.

🖇 متن کامل:
https://rizy.ir/W75

#الجزایر
#تونس
#اسلامگرایی_در_تونس
#اسلامگرایی_در_الجزایر

📗شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯آیا «اسلام سیاسی» و «قومیت‌گرایی عربی» دو روی یک سکّه هستند؟

✂️برش‌هایی از متن:
🔹«میشل عفلق» نظریه‌پرداز و مؤسس حزب «بعث» می‌گوید: «قدرت اسلام احیاء شد تا امروز با شکل و شمایلی جدید نمود پیدا کند و این شکل و شمایل جدید همان قومیت عربی است». او همچنین به اعراب مسیحی توصیه کرد که دین اسلام را با شکل و ظاهر جدید آن دوست داشته باشند.

🔹خیلی‌ها نیز از نقش حیاتی و سرنوشت‌ساز اسلام و اسلام‌گرایان در جنبش‌های قومیت‌گرا ـــ درحد فاصل زمانی میان جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم ـــ سخن گفته‌اند. متقابلا، قومیت‌گرایان نیز از مفهوم شریعت اسلامی برای برپایی دولت خود بهره‌برداری کرده‌اند

🔹هر دو ایدئولوژی برای به دست آوردن یک چیز جنگیده‌اند و آن «اصالت» است. آن‌ها از یک سوی در راستای اصلاح جامعه و رفع نگرانی‌های موجود در آن حرکت کردند و از سوی دیگر تلاش کرده‌اند تا به هر شکل ممکن با سلطه و هیمنه غرب مقابله کنند.

🔹هرچند که هر دو ایدئولوژی مبارزه و مواجهه با غرب را در دستور کار خود قرار دادند اما خط‌ مشیِ هریک با دیگری متفاوت بوده است. درحالی که قومیت‌گرایان به مبارزه با قدرت سیاسی و نظامی غرب پرداختند اما اسلام‌گرایان به مقابله با نفوذ و تأثیر ایدئولوژی غرب روی آوردند.

🖇متن کامل:
https://rizy.ir/xqCYw

#اسلامگرایی
#قومیت_گرایی_عربی

⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

❇️گونه‌شناسی مواجهه اسلام‌گرایان با علوم اجتماعی مدرن
حانیه حسین زاده


✂️برش‌هایی از متن:
🔺از پیشگامان گروه اول که نگاه خوشبینانه‌ای به علوم اجتماعی و علوم انسانی داشته‌اند، می‌توان از «اسماعیل فاروقی» نام برد که چارچوبی نظری برای بازآفرینی علوم اجتماعی و انسانی معاصر مطابق با دیدگاه اسلامی، ارائه کرد تا در نتیجه، این علوم عامل محرکی برای فرهنگ مسلمانان باشد.


🔺وقتی خواستیم دنیای جدید و دانشگاه را درنوردیم، به فرزندان‌مان گفتیم: دکتر و مهندس شوید. در حالی که اندیشه و علوم انسانی است که می‌تواند تحول‌آفرینان دنیا را پرورش دهد و ما اسلام‌گراها به این علوم بی‌اعتنایی کرده و از درک تغییرات اقتصادی و اجتماعی عاجز ماندیم، چرا‌که جامعه‌شناسی، علوم تربیتی، علوم سیاسی و اقتصاد نخوانده بودیم.


🔺در این کتاب، شخصیت 207 نفر که در علمیات‌های تروریستی دست داشته‌اند، بررسی و مشخص شده که 93 نفر آنها در رشته مهندسی، 21 نفر در پزشکی، 12 نفر در اقتصاد، 8 نفر در ریاضیات و الباقی در علوم اسلامی تحصیل کرده‌اند. نتیجه‌ای که پژوهشگران این کتاب به آن رسیده‌اند نشان می‌دهد که علی‌رغم تفاوت در محیط زندگی و اختلافات اجتماعی، غالب تروریست‌های خاورمیانه از میان رشته‌های مهندسی و پزشکی بوده‌اند.


🖇متن کامل:
https://b2n.ir/351078

#اندیشه_در_جهان_عرب
#اسلامگرایی


⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯بررسی عملکرد فرهنگی اسلام‌گرایان؛ اسلام‌گرایان شیعه در حوزه فرهنگ جلوترند
مصاحبه با سجاد اسلامیان، کارشناس مسائل فرهنگی جهان اسلام

✂️برش‌هایی از متن:
📮در بین اهل سنت، القاعده فعالیت چندانی نداشته است یا داعش نوع خاصی از موسیقی را تولید کرده و تشکل جهانی اخوان هم در شرکت تولیدات موسیقی و کلیپ اواکنینگ سرمایه‌گذاری کرده و شریک است که خیلی هم معروف است که کارهای ابتدایی سامی یوسف و نیز کارهای ماهر زین در شرکت اواکنینگ تولید می‌شد.


📮بعد از انقلاب مصر در جریانات درگیری جریان غرب‌گرای مصر با اخوان المسلمین یکی از مباحث مطرح حوزه سینما بود. در این بین هم آقای مرسی در تبلیغات قبل از انتخابات و هم جریانات نزدیک اخوان المسلمین دو الگو را در حوزه تحول سینمای مصر به عنوان قدیمی‌ترین سینمای جهان عرب ارائه می‌کردند. آنها صراحتا اعلام می‌کردند در روش کار الگوی ما سینمای ایران و بعد تولیدات ترکی خواهد بود.



📮تقریبا 4 – 5 سال پیش یک تحقیق شخصی از 50 تا 60 نفر از مصر، یمن، فلسطین و سوریه انجام دادم که اکثرا از فعالین حوزه جهان اسلام هم بودند، مبنی بر اینکه شبکه آی فیلم را می‌بینند یا خیر؟ جالب بود که اینها اکثرا حداقل یک سمپاتی سیاسی با ایران داشته‌اند اما تقریبا هیچ کدامشان حتی از وجود این شبکه هم اطلاع نداشتند.


🖇متن کامل:
https://b2n.ir/436319


#اسلامگرایی


⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

❇️ نگاهی به مدل‌های جدید اسلامگرایی؛ اسلام‌گرایان بازاری چه کسانی هستند؟



🔹ما در بخش اول مطلب‌ پیش‌روی به بررسی مؤلفه‌های پدیده تدیّن و اسلامگرایان نوگرا می‌پردازیم و در بخش دوم نیز به سراغ شکل‌گیری الگوی تدیّنی که «هاینی» از آن به عنوان «اسلام بازاری» یاد کرد، می‌رویم و جلوه‌های این الگو نزد اسلامگرایان نوگرا را بررسی می‌کنیم؛ اسلامگرایانی که دیدگاهشان به زندگی از مقوله «دنیا زندان مؤمن است» به شعار «مؤمن ثروتمند، موفق است» دستخوش تغییر و تحول شد. این تغییر و تحول نزد اسلامگرایان نوگرا حتی در نوع موسیقی‌هایی که به آن‌ها گوش می‌دادند و یا نوع لباس‌هایی که از آن‌ها استفاده می‌کردند، جلوه پیدا کرد. در این بخش همچنین نوع و حدود و ثغور ارتباط میان اسلامگرایی نوگرا ـ همراه با انواع مختلف آن ـ و جنبش‌های اسلامی کلاسیک مورد بررسی قرار می‌گیرد. سؤال این است که آیا الگوهای جدید اسلامگرایی در امتداد همان جنبش‌های اسلامی کلاسیک شکل گرفتند و یا ناقض آنها هستند؟ چه دورنما و چشم‌اندازی را می‌توان برای جنبش‌های اسلامی نوگرا متصور بود؟ آیا این جنبش‌ها دوشادوش جنبش‌های اسلام سیاسی حرکت خواهند کرد؟



🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.


#اسلامگرایی
#جامعه_شناسی_کشورهای_اسلامی


‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

📺 مجموعه #تماشا
4⃣ مستند در هفت سال

🔹 گاهی شکست باعث شک افراد می شود! نه فقط شک نسبت به درستی تصمیمات گرفته شده بلکه تردید نسبت به مبانی! مستند هفت سال که محصول شبکه الجزیره است به دگردیسی های برخی جوانان مصری می پردازد که حوادث تابستان سال 2013 آنها را دچار تحول کرد. برخی در این تحول به سمت الحاد سقوط کردند و برخی جانب تکفیر را گرفتند.

🔹 این موضوع اگرچه در جامعه مصر روایت می شود اما دیگر جوامع مسلمان و از جمله ایران نیز از این موارد مستثنا نیستند. مشاهده این مستند به همه علاقه مندان تحولات دینداری پیشنهاد می شود.

❗️طبیعتا آنچه توسط مصاحبه شوندگان در این مستند بیان می شود، موضع پایگاه شعوبا نیست

برای مشاهده کامل مستند اینجا کلیک کنید


#اسلامگرایی
#اخوان_المسلمین
#مصر

⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

⭕️ حجاب: چرا در شمال آفریقا کاهش یافته است؟
✍️ مجدی عبدالهادی

📌 بخش اول

🔹بی بی سی: عکس‌های زنان با لباس کامل اسلامی - صورت‌های پوشیده و با پیراهن‌های بلند - در کنار عکس‌های قدیمی زنان با دامن‌های کوتاه مربوط به دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در شمال آفریقا و خاورمیانه اغلب در شبکه‌های اجتماعی کنار هم قرار می‌گیرند تا نکته‌ای را بیان کنند.

🔹بن‌مایه پیام این است: «ببینید در ۵۰ سال گذشته جوامع عربی به چه تبدیل شده‌اند.»

🔹برای کسانی که چنین عکس‌هایی را به اشتراک می‌گذارند، این بارزترین نشانه‌ای است که نشان می‌دهد کشورهایشان چگونه به قهقرا رفته‌اند و آرمان‌های پیشرفت و مدرنیته را، که نمونه آن اتخاذ سبک زندگی غربی است، رها کرده‌اند.

🔹اما برای جریان‌های محافظه‌کار که منطقه را در چند دهه گذشته شکل داده‌اند، کاملا برعکس است: این یک اقدام مثبت برای اثبات هویت مسلمانی در جوامعی است که مدت‌ها تحت سلطه استعمار بوده‌اند و سبک زندگی غربی را ابتدا حاکمان استعمارگر و سپس نخبگان غرب‌زده گسسته از فرهنگ محلی بر آنها تحمیل کرده‌اند.

🔹از مراکش گرفته تا مصر و آن‌سوتر از آن، موضوع «موازين پوشش اسلامی»، به ویژه #حجاب، که یکی از بحث‌برانگیزترین انواع پوشش بوده است.

🔹به هر حال، گسترش آن در منطقه عمدتاً به یک عامل بستگی داشته است: ظهور و موفقیت نهایی اسلام سیاسی، پدیده‌ای که به نام #اسلام‌گرایی نیز شناخته می‌شود.

🔹کل شمال آفریقا دارای جنبش‌های اسلام‌گرای قدرتمندی است که یا به قدرت رسیدند یا مانند الجزایر در اوایل دهه ۱۹۹۰ تقریبا به قدرت رسیدند.

🔹حتی پس از برکناری آنها از قدرت، همچنان نفوذشان بر جوامع قابل توجه باقی مانده است.

🔹اما به گفته بسیاری از ناظران، این وضع در حال تغییر است. و یکی از آشکارترین راه‌ها برای ارزیابی آن، نگاه کردن به قوی‌ترین نماد تأثیر اسلام‌گرایی است: حجاب.

🔹بسیاری از ناظران اشاره کرده‌اند که در چند سال گذشته شاهد کاهش مداوم این پدیده در شمال آفریقا بوده‌ایم.

🔹سعید الزغوطی، ستون‌نویس وب سایت خبری مراکشی الیوم ۲۴ اخیراً نوشت: «تشخیص این نکته که میزان پوشش حجاب در جهان عرب ما، و به ویژه در #مراکش، نسبتاً کاهش یافته است، سخت نیست. این عقب‌نشینی و کاهش تا حد زیادی ناشی از کاهش و افول جریان اسلامی است.

🔹زنان جوان مراکشی با رسانه‌های محلی در مورد فشار اجتماعی و حتی آزار و اذیتی صحبت کرده‌اند که باید به خاطر کنار گذاشتن حجاب تحمل کنند. اما ظاهراً این امر آنها را منصرف نکرده است.

🔹در #تونس که داشتن حجاب در آن زمانی اقدامی اعتراضی بود زیرا رژیم‌های مستبد یکی بعد از دیگر آن را ممنوع کرده بودند، مدت کوتاهی پس از بهار عربی در سال ۲۰۱۱ رایج شد، اما اخیراً دوباره کاهش یافته است.

🔹هدی الطرابلسی، روزنامه‌نگار تونسی در روزنامه ایندیپندنت عربی یادداشتی نوشته که انگیزه‌های پیچیده ظاهر شدن حجاب در این کشور و افول متعاقب آن را برجسته می‌کند.

🔹حجاب زمانی حرکتی مقاومت‌آميز و مخالفت با سکولاریسمی بود که از بالا در دوران حکومت مستبدان پس از استقلال، حبیب بورقیبه و زین العابدین بن‌علی، بر زنان تحمیل شده بود.

🔹سپس در دوره کوتاه پس از انقلاب در سال ۲۰۱۱ که تونس شاهد به قدرت رسیدن جنبش اسلام‌گرای النهضة بود، حجاب محبوبیت یافت، تا جایی که زن محجبه، الگویی برای عموم مردم تونس معرفی شد.

🔹اما پس از آن که پارلمان‌های متوالی تحت قدرت اسلام‌گرایان نتوانستند مشکلات فراوان کشور را حل کنند و تونس در یک بحران عمیق اقتصادی و سیاسی فرو رفت، اين محبوبيت از بین رفت.

👇 ادامه دارد...
@dolatedin