🔻رویکرد پست‌مدرنیستی در اشعار متأخر #منوچهر_آتشی
(یادداشتی از دکتر #محمدرضا_روزبه به مناسبت زادروز این شاعر نوگرا)

▪️«...پست‌مدرن‌ها با اتکا به آرای پساساختارگرایان، معتقدند که بیرون از حیطۀ زبان، حقیقی وجود ندارد. روایات تاریخی، زاییدۀ زبانند و به دلیل "متن بودگی"، مانند زبان، فاقد قطعیت‌اند. از این رو با رد تلقی "زمانٍ تقویمی" و سیر خطی تاریخ، هماواز با میشل فوکو به تاریخٍ دٓوٓرانی و مبرا از قانون علّیت اعتقاد دارند. بر پایۀ همین نگرش، شاعران و نویسندگان پسامدرن، در روایات تاریخْ‌محور یا فراداستان‌های تاریخ‌گرایانه، نظم تاریخی وقایع را در هم می‌آشوبند و ادوار و اشخاص تاریخیٍ ناهمگون را با هم می‌آمیزند.

زنده‌یاد منوچهر آتشی، شاعر نوگرای معاصر، در آخرین مجموعه‌ اشعارش رویکردی آشکار به نگرش و شگردهای زبانی پسامدرن داشت. مثلاً در شعر "سفرنامۀ سورنا در رؤیا" زمانْ‌پریشانه، به قصد نقد و نفی فرهنگ شهری مدرن، ناصر خسرو، شاعر و حکیم قرن پنجم، را به خیابان ناصرخسرو در تهرانٍ امروز می‌کشاند:

ناصرخسرو/ در خیابان ٍ خود به تحیّر پرسه می‌زند./ و به کسانی که از کنارش می‌گذرند و آهسته می‌گویند: / "اکس" / "کوکایین"/ "داروهای تک‌نسخه"/ "وایگر هم داریم"/ "و ... تا دلت بخواهد!..."/ ناصرخسرو غضبناک و سپس آرام می‌شود...»

ادامه‌ی این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9533

☑️ @ShahrestanAdab

🔻 پرونده‌ی #ادبیات_جنگ_و_دفاع_مقدس در سایت شهرستان ادب گشوده شد
(همزمان با بیست‌ودوم مهرماه، روز تجلیل از اسرا و مفقودین)

▪️ همین‌طور که تقویم را ورق بزنیم و حساب‌های روزهای آمده و نیامده را بکنیم، کافی‌ست به آخرین روزهای مهرماه برسیم تا کمی مکث کنیم و چشم بدوزیم به عنوانی که توی مستطیل روبه‌روی این روز به‌چشم می‌آید: روز تجلیل از اسرا و مفقودین.
جنگ تحمیلی هشت ساله دفاع مقدس برگی از تاریخ این سرزمین است که تاریخ انقضائی ندارد و هر روزی که بگذرد، وجوهی جدید از آن برای نسل‌های جدیدتر و حتی افرادی که جنگ را از نزدیک لمس کرده‌اند، آشکار می‌شود. ازآنجایی‌که ادبیات آینه تمام‌نما و راوی صادق پدیده‌های اجتماعی و تاریخی است، درمورد جنگ نیز سکوت نمی‌کند و به روایت هنرمندانه این پدیده‌ می‌پردازد. موضوع جنگ بارها دستمایه خلق آثار هنری و ادبی‌ای همچون شعر، داستان کوتاه، خاطره، رمان و... شده است و بخش ارزشمند و مهمی از تاریخ ادبیات این کشور را به خود اختصاص داده است.
شهرستان ادب نیز به‌دلیل اهمیت این بخش از ادبیات کشور، در قالب پرونده‌ای با عنوان «ادبیات جنگ و دفاع مقدس» از وجوه مختلفی به بررسی و تحلیل این نوع ادبی پرداخته است.
این پرونده تا به امروز با یادداشت‌هایی درمورد کتاب‌های دفاع مقدس همچون «کجا بودی الیاس»، «قوش»، «خط مرزی» و... به‌روز شده است. همچنین در این پرونده یادداشت‌هایی در حوزه ادبیات جنگ و دفاع مقدس منتشر شده است؛ از جمله:

🔸گذاراز رئالیسم جادویی به رئالیسم عرفانی؛ یادداشتی بر کتاب #دخیل_هفتم» | یادداشتی از #محمد_حنیف
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/8981

🔸 تمایز ادبیات منتقد از ادبیات سیاه‌نمای دفاع مقدس |یادداشتی از #مجید_پورولی_کلشتری
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/2572

🔸سرمايه‌داری آمریكا نیت دموكراسی يا آزادی‌خواهی ندارد | بازخوانی نوشتاری از #منوچهر_آتشی درباره ادبیات دفاع مقدس
🔗shahrestanadab.com/Content/ID/759

این بار نیز به‌مناسب روز تجلیل از اسرا و مفقودین، شهرستان ادب اقدام به بازگشایی مجدد این پرونده در قالب یادداشت معرفی کتاب، نقد و بررسی، مصاحبه و گزارش و... کرده است.
شما می‌توانید برای خواندن مطالب این پرونده به لینک زیر مراجعه کنید:
🔗https://shahrestanadab.com/ادبیات-جنگ-دفاع-مقدس

☑️ @ShahrestanAdab

🔻با سایه‌ای یگانه
(در سالروز درگذشت، زنده‌یاد #منوچهر_آتشی شاعر، روزنامه‌نگار و مترجم توان‌مند، ستون شعر سایت شهرستان ادب را با شعری این شاعر نوگرای معاصر به‌روز می‌کنیم)

▪️کنارعکس پیری من
عکس جوانی پدرم افتاده‌است
-از اتفاق-
این دلپذیرترین مصراعی‌است
که خوانده‌ام -از آن همه خروار حرف
این سطرِ از دو واژه ناهمخوان
-اما همخون-

در چرخش مکّرر رویایی دور
معنای بی‌نهایت خود را
در طیف‌های رنگی غمناکی
بر نخل روبرویم
-در آفتاب-
یگانه کرده‌اند

اینگونه نیست
که سایه‌های زرد پریروز
در آب‌های آبی امروز
ترصیع می شود؟
و ماه بدر
در خالیِ هلال شب اول جا خوش کرده‌است؟

اینگونه نیست
که صبح از خلال خیال پریشان شب می‌آید
و برّه با چراغ زنگوله
بوهای سبز را رد می‌گیرد؟


از اتفاق
عکس جوانیِ پدرم
کنار عکس پیری من افتاده

و روی بی‌نهایتِ این مصراع نورانی
دو عابر غریب
با سایه‌ای بلند و یگانه
آرام دور می‌شوند.

☑️ @ShahrestanAdab

🔻چرا آتشی آتشی نماند
(یادداشتی از #حسن_صنوبری به مناسبت سالروز درگذشت زنده‌یاد #منوچهر_آتشی)

▪️«...آتشی با مجموعه‌شعر "آهنگ دیگر"ش که در سال 1339 منتشر شد واقعا آهنگی دیگر را در روزگار خود نواخت. مخصوصا با شعری که به همین نام در مجموعه او بود:

"شعرم سرود پاك مرغان چمن نیست
تا بشكفد از لای زنبق‌های شاداب
یا بشكند چون ساقه‌های سبز و سیراب
یا چون پر فواره ریزد روی گل‌ها

خوشخوان باغ شعر من زاغ غریب است
نفرینی شعر خداوندان گفتار
فواره‌ی گل‌های من مار است و هر صبح
گلبرگ‌ها را می‌كند از زهر سرشار..."

شعری که در عین صلابت و جذابیت و رنگ و لعابی تازه شاید آنقدرها هم بدیع نبود و در راستای صدای غالب شعر نوی آن‌روزگار و شعر بعضی دیگر از پیش‌کسوتان و هم‌کسوتان شاعر بود. از جمله شعر معروف نصرت رحمانی که پنج سال قبل از مجموعه آتشی در دفتر شعر "کوچ و کویر" منتشر شده بود:

"شاعر نشدم در دل این ظلمت جاوید
تا شعر مرا دختر همسایه بخواند
شاعر نشدم تا دل استاد اگر خواست
احسنت مرا گوید و استاد بداند..."

و یا آنجا که آتشی سعدی را هدف تیرهای آتشین خود قرار می‌دهد طبیعتا یاد سطرهایی از افسانه نیما می‌افتیم...»

ادامۀ این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9754

☑️ @ShahrestanAdab

🔻پربازدیدترین‌های پاییز ۱۳۹۷ سایت شهرستان ادب

▪️ اکنون با آغاز نیمه سوم سال ۹۷ و در تازه‌ترین مطلب پرونده #سالنامه_شهرستان_ادب خوب است نگاهی به پربازدیدترین مطالب این سایت در فصل پاییز بپردازیم.

پربازدیدترین مطالب سایت شهرستان ادب در مهر، آبان و آذر ۱۳۹۷ (و در سه حوزه «یادداشت‌ها و مصاحبه‌ها»، «شعرها و داستان‌ها» و «خبرها وگزارش‌ها») به شرح زیر است :

🔹پرطرفدارترین شعرها :

🔸40 شعر برای اربعین ، ره‌توشه زائران کربلا
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/6648

🔸پاییزهایی که خواهند آمد | شعری پاییزی از #سهراب_سپهری
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9586

🔸برگ‌های آرزو | شعری پاییزی از #فروغ_فرخزاد
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9610

🔸پاییز خاطرات‌انگیز | شعری پاییزی از استاد #شهریار
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9559

🔸برگریزان | شعر پاییزی زیبایی از #پروین_اعتصامی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9568

🔸یادی از #حسین_منزوی با نوحه‌ای از #مهدی_رسولی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9524

🔸در اقلیم پاییز | شعری از استاد #محمدرضا_شفیعی_کدکنی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9598

🔸خش‌خش‌ِ‌ خوشبختی | شعری از #مژگان_عباسلو
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9549

🔸سرود برگ‌ریزان | شعری پاییزی از استاد شهریار
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9592

🔸بر فرازِ قاف | شعری از #محمد_شکری_فرد
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9526

🔹پربازدیدترین یادداشت‌ها و مصاحبه‌ها :

🔸سیمای آذربایجان در شعر #محمدحسین_شهریار | مقاله‌ای از #الهه_عزیزی_فرد
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9523

🔸رویکرد پست‌مدرنیستی در اشعار متأخر #منوچهر_آتشی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9533

🔸تاریخچه هایکوسرایی | یادداشتی از #منصوره_محبی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9595

🔸اگر شهریار نه، پس چه کسی؟ | مصاحبه‌ی #شهریار_شفیعی با #علی_اصغر_شعردوست
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9583

🔸شهریار شیعه‌ترین شاعر ادبیات فارسی | یادداشتی از #لیلا_حسین_نیا
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9542

🔸«بررسی فلسفه و اصالت شعر و نوحه اربعین» | در گفتگو با #حسن_صنوبری
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9648

🔸لالایی برای بیدارکردن دختران ایران | یادداشت #مجید_اسطیری بر کتاب #لالایی_برای_دختر_مرده
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9566

🔸وای اگر قصه‌ی ما عبرت تاریخ شود | یادداشت #آزاده_جهان_احمدی بر #بی_کتابی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9618

🔸چطوری ایرانی؟ | معرفی رمان #ابدی به قلم #پرستو_علی_عسگرنجاد
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9591

🔸نگاهی به شعرهای #حسن_دلبری از روزن #پنجره_های_آجری | یادداشتی از #نیلوفر_بختیاری
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9462

🔹پربیننده‌ترین خبرها :

🔸رهبر انقلاب در دیدار با داستان‌نویسان: «کاری که شهرستان ادب آغاز کرده باید ادامه پیدا کند»
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9601

🔸به بهانه روز بزرگداشت مولانا جلال الدین محمد بلخی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9550

🔸گزارش تصویری دهمین #ماه_شعر آفتابگردان‌ها
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9539

🔸بازگشایی پرونده‌ی #شعر_پاییزی در سایت شهرستان ادب
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9548

🔸آخرین کارگاه یک‌شنبه‌‌های داستان شهرستان ادب در تابستان
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9521

🔸فراخوان ثبت‌نام در دوره پنجم «مدرسه رمان» شهرستان ادب
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9762

🔸به بهانه سالروز تولد حسین منزوی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9525

🔸رونمایی از کتاب‌های جدید #مدرسه_رمان در نمایشگاه کتاب فرانکفورت
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9604

🔸هفدهمین میزگرد #بوطیقا: گفتگو پیرامون «شعر عرفانی» در ادبیات پارسی
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9571

🔸بازگشایی پرونده پرتره سهراب سپهری در سایت شهرستان ادب
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9581

🔹پربازدیدترین داستان :

🔸دختر گمشده | داستانی اربعینی از «مجید اسطیری»
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9637

☑️️ @ShahrestanAdab

🔻 هفت شعر به یاد زلزلۀ بم
(در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ شهر #بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را زلزله‎ای به قدرت ۶٫۶ ریشتر لرزاند و تنها در چند ثانیه ۴۰هزارنفر کشته، ۳۰هزارنفر زخمی و هزاران نفر بی‎خانمان شدند. طبق آمار رسمی ۹۰ درصد از ساختمان‌های شهر بم ۱۰۰ درصد تخریب شد. فاجعه آن‌قدر بزرگ بود و هست که اکنون پس از 15 سال، هنوز بهت و اندوهش برای بسیاری از مردم تازه است.

بم رفت
(مانند آخرین کاروانی که رفته بود از آن
دو هزار سال پیش از این)
و سایۀ دراز بارو
بی بارو
ماند...

(زنده‎یاد #منوچهر_آتشی)

شاعران بسیاری تحت‎تأثیر این حادثۀ اندوهبار شعر سروده‎اند. چه از سر سوگواری، چه همدردی، چه عبرت، چه گلایه ... هر شاعر با زبان و نگاه خودش سعی در ثبت این غم بزرگ و ملی ایرانیان کرده بود. امروز در سالگرد این زلزلۀ غمبار، به مرور هفت شعر مرتبط با زلزلۀ بم در آن‎روزها، از هفت شاعر ایرانی می‎پردازیم. شاعران این شعرها عبارت‎اند از: زنده‎یاد #سیمین_بهبهانی، #علیرضا_قزوه، زنده‌یاد #ابوالفضل_زرویی_نصرآباد، #نغمه_مستشار_نظامی، #سعید_بیابانکی، #حامد_عسگری و #سید_محمدامین_جعفری .)

▪️علیرضا قزوه :

زمين را می‎کشند از زير پامان مثل بم يک‎روز
نمی‎بينيم در آيينه خود را صبح‌دم يک‎روز

قيامت می‎شود صد بار از بم بيشتر ، يک صبح
بساط هفت گردون باز می‎ريزد به هم يک‎روز

حدوثی ناگهان خواب جهان را برمی‎آشوبد
حياتی تازه خواهد يافت آدم از عدم ، يک‎روز

دوباره ساعت صبح قيامت زنگ خواهد زد
سواری می‎رسد ناگاه از سمت حرم يک روز

به قدر پلک بر هم خوردنی آخر به خود آييد
به فکر مرگ باشيد آی مردم دست‎کم يک‎روز

ادامۀ این شعرها را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/6116

☑️ @ShahrestanAdab

🔻 مروری بر بیست شعر کوتاه عاشقانه
( در آستانۀ سال نو و در تازه‌ترین مطلب از پروندۀ #شعر_عاشقانه، با هم بیست شعر کوتاه عاشقانه از شاعران داخل و خارج از ایران را مرور خواهیم کرد. هر یک از این شعرها می‌تواند پیامک و هدیه‌ای باشد از جانب شما به آن‌ها که دوستشان دارید.)

▪️ #بیژن_نجدی

آفتاب را دوست دارم
به خاطر پیراهن‌ات روی طناب رخت
باران را
اگر که می‌بارد
بر چتر آبی تو
و چون تو نماز می‌خوانی
من خداپرست شده‌ام...
***
#عمران_صلاحی

صدایت را جرعه‌جرعه می‌نوشم
مستانه سبز می‌شوم و شاخ و برگ می‌دهم
جوانه‌ها دهان می‌گشایند
و نام تو را می‌خوانند...
***
#منوچهر_آتشی

خانه‌ات سرد است؟
خورشيدی در پاکت می‌گذارم
و برايت پست می‌کنم
ستارۀ کوچکی در کلمه‌ای بگذار
و به آسمانم روانه کن
بسیار تاريکم...

ادامۀ این اشعار عاشقانه را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10077

☑️ @LovePoetries
☑️ @ShahrestanAdab

🔻نو شود
(شعری از زنده‌یاد #منوچهر_آتشی در پرونده #بهاریه)

▪️آید بهار و پیرهن بیشه نو شود
نوتر برآورد گل اگر، ریشه نو شود

زیباست روی کاکل سبزت کلاه تو
زیباتر آن‌که در سرت اندیشه نو شود

ما را غم کهن به می کهنه بسپرید
به حال ما چه سود اگر شیشه نو شود

شبدیز، رام خسرو و شیرین به کام او
بر فرق ما چه فرق اگر تیشه نو شود

جان می‌دهیم و ناز تو را باز می‌خریم
سودا همان کنیم اگر، پیشه نو شود

☑️ @ShahrestanAdab

🔸درخت خسته
(شعری از زنده‎یاد #منوچهر_آتشی)

🔹حلاج
انگور بود
پس از درخت دارش چیدند
تا وعده‌اش شراب فراهم شود
تاریخ عشق و شورش اندیشه را
در عصر جهل هار...

عین‌القضات
سیب سرخ جوانی بود
پس از درخت دارش چیدند
تا قصۀ گناه
- آمیزش تلخی و شیرینی -
در چرخه‌های شعر بگردد... تا ما...

امروز نیز
با هر فشار ماشه
حلاج و عین القضات‌ها
مانند برگ پاییزی
از شاخسار مصرع‌ها
می‌افتند
تا...

آه ای درخت خسته
همسایۀ قدیم سبز
تو باز میوه می‌دهی؟

☑️ @ShahrestanAdab