✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۸۷ و ۳۸۸]

💬 عبدالکریم برزنجی واژی (..... - ..... ق)

عبدالکریم برزنجی واژی فرزند محمد از علمای اهل سنت بود و به یکی از شاگردانش به نام ملا احمد بن محمد مبرور که مدت‌ها در نزد ایشان به فراگیری علوم معقول و منقول اشتغال داشته، اجازه تدریس علوم شرعی داد.[۱]

💬 عبدالکریم بزاز (قرن ۴ ق)

عبدالکریم بزاز فرزند عبدالله فرزند نصر مکنی به ابوالحسین از مشایخ احمد بن عبدون معروف به ابن حاشر و از شاگردان محمد بن یعقوب کلینی بود که در تفلیس و بغداد بزازی می‌کرد. وی از استادش نقل حدیث کرده است.[۲]


📚📚📚📚📚 پ.ن.
۱. فهرستگان نسخه‌های خطی ایران ( فنخا)، ج ۱، ص ۵۹۵.
۲. تهذیب الاحکام، ج۱، ص ۲۹.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۳۴۲.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۸۹، ۳۹۰ و ۳۹۱]

💬 عبدالکریم دربندی (..... - ..... ق)

عبدالکریم دربندی فرزند اخلاص از روی خط مؤلف أبطال الزمان الموهوم = حاشية حاشية آقا جمال الخوانساری على حاشية الخفرى على شرح التجريد الجديد = الزمان الموهوم اثر محمد اسماعیل بن حسین خواجوئی (درگذشته ۱۱۷۳ ق) را در مدرسه باغ اصفهان استنساخ و در تاریخ ۱۵ ذى الحجة الحرام ۱۱۸۴ ق آن را به پایان برده است.[۱]

💬 عبدالکریم لنکرانی (۱۲۱۷ - ۱۳۰۱ ق)

آخوند حاج شیخ عبدالکریم در سال ۱۲۱۷ ق (۱۸۰۲م) در شهرستان ماساللی از توابع لنکران به دنیا آمد. دروس مکتب‌خانه‌ای را در زادگاه خویش فراگرفت. سپس به همت پدر راهی حوزه علمیه اردبیل شد و چند سالی در آنجا به تحصیل مقدمات و بخشی از سطوح عالی علوم دینی پرداخت آنگاه به حوزه علمیه نجف اشرف مهاجرت کرد و تا سال ۱۲۵۶ ق (۱۸۴۰م) به تکمیل تحصیلات علوم اسلامی و تهذیب نفس همت گمارد.
در سال مذکور به زادگاه خود بازگشت و علاوه بر وعظ، ارشاد، تبلیغ و ترویج معارف و احکام دینی در شهرستان ماساللی اقدام به تأسیس مدرسه و تدریس و تربیت طلاب نمود. آخوند در سال ۱۳۰۱ ق (۱۸۸۴م) دارفانی را وداع گفت و در قبرستان زادگاه خود به خاک سپرده شد.

💬 عبدالکریم لنکرانی (..... - ..... ق)

عبدالکریم لنکرانی فرزند عباس علی از کاتبان لنکران بوده و کتاب اجوبة المسائل العشرة = المسائل العشر، اثر حسین ابن سینا (درگذشته ۴۲۸ ق) را به خط نستعلیق استنساخ و در سال ۱۳۲۶ ق آن را تمام کرده است.[۲]


📚📚📚📚📚 پ.ن.
۱. فهرستگان نسخه‌های خطی ایران ( فنخا)، ج ۱، ص ۳۲۴.
۲. فهرستگان نسخه‌های خطی ایران ( فنخا)، ج ۱، ص ۸۶۹.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۳۴۲ و ۳۴۳.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۹۲]

💬 عبدالکریم مشتاقایی بادکوبه‌ای (۱۲۸۶ - ۱۳۸۱ ق) - بخش اول

آیت‌الله آخوند میرزا عبدالکریم مشتاقایی بادکوبه‌ای فرزند حاج احمد فرزند ملا علی فرزند کربلایی عباس فرزند آقا میرزا فرزند شیخ ابراهیم، در سال ۱۲۸۶ق (۱۸۶۹م) در خاندانی که چندین نسل از عالمان دینی و روحانیون عالی مقام بوده‌اند، در قصبه مشتاقا از توابع باکو دیده به جهان گشود. دروس مکتب‌خانه‌ای و مقدمات علوم دینی از آن جمله، بلاغت، منطق و فقه را از محضر آخوند حاج علی احمد متخلص به فنا آموخت.
سپس به مدرسه حاج بابا در شهر باکو رفت و تا هیجده سالگی قسمت عمده سطوح عالی را از استاد دیگرش ملا عظیم فراگرفت. در سال ۱۳۱۳ق (۱۸۹۵م) به حوزه علمیه مشهد مقدس عزیمت کرد و در مدرسه جعفرخان و مدرسه خیرات خان سکنی گزید و به فراگیری علوم اسلامی همت گمارد. از استادان ایشان در حوزه مذکور اطلاعی در دست نیست. آنگاه در سال ۱۳۱۸ ق (۱۹۰۰م) رهسپار حوزه مقدس نجف اشرف شد. و به مدت پنج سال از محضر بزرگانی چون آیات عظام شیخ محمد حسن مامقانی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، سید محمد تقی قزوینی و حاج آقا رضا همدانی بهره برد و به مقامات عالی علمی و معنوی نایل آمد. مرحومین شیخ حسین مشتاقایی و ملا علی اکبر مشتاقایی از همراهان ایشان در دوران تحصیل در نجف اشرف بوده‌اند.
ایشان در سال ۱۳۲۳ ق (۱۹۰۵م) به زادگاه خود بازگشت و در یکی از مساجد محل به اقامه جماعت و وعظ و ارشاد پرداخت و نیز در مسجد تزه‌پیر و مسجد شیخ علی عهده‌دار خطابه شد همچنین به تدریس علوم و معارف دینی اهتمام ورزید و جمع کثیری از طلاب را تربیت کرد؛ که از شاگردان ایشان آقا میرعبدالخالق، حاج شیخ علی طوطی ناردارانی مشهدی مظاهر ناردارانی ملاخلفعلی میرمحمد کریم قبائی، ملاقلی آغدرلی، ملا محسن مشتاقایی، ملا سعید زکی و شاعر شهیر عبدالله شائق را می‌توان نام برد. آن عالم بزرگوار علاوه بر تبلیغ و تدریس به تألیف هفت جلد کتاب نیز مؤفق شد که عبارتند از:
۱. ارشاد المتحیّرین (در علم کلام)؛
۲. ارشاد الشباب (در عقاید)؛
۳. منازل السالكين (ترجمه توحید مفضل به زبان آذری)؛
۴. گلزار حسینی (مقتل)؛
۵. لسان المسغيثين؛
۶. حلال مشکلات؛
۷. صراط مستقیم (ترجمه احادیث قدسی).

ادامه دارد...



📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، صص ۳۴۳ الی ۳۴۶.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۹۲]

💬 عبدالکریم مشتاقایی بادکوبه‌ای (۱۲۸۶ - ۱۳۸۱ ق) - بخش دوم

آقا میرزا عبدالکریم نیز همانند دیگر عالمان و روحانیون دوران حاکمیت کمونیست‌ها از انواع آزار و اذیت، شکنجه و پیگرد و اهانت حاکمان کمونیسم در امان نماند و مصائب و دشواری‌های فراوانی، متحمل گردید. نگارنده (عادل مولایی) در پاییز سال ۱۳۸۲ ش (۲۰۰۳ م) در دیداری که با فرزندان عالم ربانی، مرحوم جناب آقای احمد مشتاقایی -رحمه الله عليهما - در منزل مسکونی ایشان در قصبه مشتاقا داشتم، کتاب‌های مذکور را که به خط پدر بزرگوارشان بود، رؤیت نمودم.

نگارنده (عادل مولایی) مرحوم احمد آقا فرزند مرحوم میرزا عبدالکریم متولد ۲۲ رجب المرجب سال ۱۳۴۰ ق (۲۲ مارس ۱۹۲۲م) را مردی عالم و وارسته و به تمام معنی متدین یافتم؛ تقید به شرع انور آن وجود شریف در آن فضای ضد دینی خصوصاً در دوران قبل از فروپاشی حکومت الحادی شوروی تا حدی بود که ایشان شصت سال در دوران حاکمیت کمونیسم در اداره محل کار خود در طول سال نه غذایی خورد و نه آبی آشامید تا بتواند در آن خفقان ضد دینی که نماز، روزه و هرگونه عبادت و ذکر خدا بزرگ‌ترین جرم شمرده می‌شد روزه ماه رمضان را پنهان کند تا کسی متوجه روزه‌داری او نگردد و فى ذلك فليعمل العاملون. اینجانب (عادل مولایی) در تمام دوران حضور خود در قفقاز ایشان را یکی از معدود افرادی یافتم که واقعاً و در تمام زوایا به آنچه بر سر این مرز و بوم و پیکره جدا شده از ایران اسلامی آمده، متوجه و به شدت از این مسئله غمگین و محزون بود، آن مرد شریف در حالی که اشک از چشمانش جاری بود به اینجانب فرمود: همه چیز ما، دین ما، زبان ما و دنیای ما را این‌ها به یغما بردند و دیگر برای ما چیزی نگذاشتند، و کسی را در جمهوری آذربایجان اهل اطلاع نمی‌دانست و در جواب درخواست بنده برای چاپ کتاب‌های پدر بزرگوارش فرمودند: چه کسی است که بخواهد این‌ها را بفهمد و به زبان معاصر تبدیل کند؟ (البته باید توجه داشت بحمدلله شجره طیبه ایمان و پایداری این مردان خدا جوانه زده و اکنون جوانان مستعدی در حوزه‌های علمیه جهان تشیع بخصوص در حوزه مقدس قم با علاقه و اشتیاق فراوان به تحصیل علوم و معارف اسلامی اشتغال دارند) لعل‌الله يحدث بعد ذلك امرا. اینجانب از غربت و مظلومیت چنین مردانی بسیار متاثر هستم. اللهم عجل فرج آل محمد صلواتك عليهم اجمعین و فرجنا بفرجهم آمين يا رب العالمين.

مرحوم احمد آقا مشتاقایی در تاریخ ۲۷ رجب سال ۱۳۳۹ ق (۲۶ می۱۹۲۲م) متولد و در ۱۲ ربیع‌الاول سال ۱۴۲۹ ق (۲۱ می ۲۰۰۸م) دارفانی را وداع گفت و در کنار مرقد شریف پدر بزرگوار خود به خاک سپرده شد - رحمه الله عليه و على ابيه رحمة واسعه - سرانجام عالم ربانی و روحانی جلیل‌القدر آیت‌الله میرزا عبدالكريم مشتاقایی بادکوبه‌ای در ششم صفر سال ۱۳۸۱ ق (بیستم جولای ۱۹۶۱م) دارفانی را وداع گفت و به دیدار معبود شتافت و بنا بر وصیت خود پس از تشییعی باشکوه در بخشی از قبرستان روستای مشتاقا که مدفن سادات محل است، به خاک سپرده شد.[۲]

📚📚📚📚📚پ.ن.
۱. در سال ۱۳۸۸ ش طی سفری که به جمهوری آذربایجان داشتم به مشتاقا رفتم و کپی کتاب‌های ایشان را با عنایت خداوند متعال به دستم رسید و اکنون در اختیار حقیر است. (مؤلف).
۲. مصاحبه با نوادگان معظم‌له و روحانیون محل.


📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، صص ۳۴۳ الی ۳۴۶.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۹۳]

💬 عبداللطیف (..... - ..... ق)

آخوند عبداللطیف از علمای تحصیل کرده در حوزه علمیه نجف اشرف بود و در بين طلاب هم‌درس، به فردی ممتازی و فوق‌العاده‌ای اشتهار داشت. متأسفانه حالات تفصیلی ایشان معلوم نشد مگر ماجرایی که برخی از اهالی محل آن نقل کرده‌اند:
هنگام اقامت آخوند عبداللطیف در نجف اشرف، روزی بعد از اتمام درس، از استاد می‌خواهد که درس را برای فهم بهتريك بار دیگر تکرار کند. بعد از تکرار استاد می پرسد، متوجه درس شدی؟
عبد اللطيف جواب می‌دهد. خیر
استاد برای فهم بهتر او درس را دو بار دیگر تکرار می‌کند. در حین توضیح متوجه می‌شود که درس را اشتباه تحویل شاگردان خود داده است و مرحوم عبداللطیف از روی حجب و حیایی که داشت نخواسته به‌طور مستقیم اشتباه استادش را متذکر شود. استادش پس از این‌که متوجه ماجرا می‌شود از شاگردش تشکر می‌کند.

📚📚📚📚📚 پ.ن.
۱. به نقل از برخی از مطلعین محل.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، صص ۳۴۶ و ۳۴۷.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۹۴ و ۳۹۵]

💬 عبداللطیف شیروانی ( ..... - زنده به ۹۶۷ ق)

عبداللطیف شیروانی متخلص به افلاطون زنده به سال ۹۶۷ ق (۱۵۵۹م) از ادیبان و دانشمندان ادبی قرن دهم هجری بوده و دارای آثار زیر است:
۱. چهار طبع؛[۱]
٢. حل ما لا ينحل = شرح قصيدة ابوالمفاخر رازی؛[۲]
۳. شرح ابیات.[۳]

💬 عبدالله (۱۲۶۶ - ..... ق)

ملا عبدالله (عبدل) فرزند گل‌محمّد به سال ۱۲۶۶ ق (۱۸۴۹م) به دنیا آمد. او از عالمان محلی بوده و پس از تحصیل به تبلیغ پرداخت و پس از عمری خدمت وفات نمود.

📚📚📚📚📚 پ.ن.
۱. فهرست‌واره دست‌نوشت‌های ایران (دنا)، ج ۳، ص ۱۱۳۸.
۲. فهرست‌واره دست‌نوشت‌های ایران (دنا)، ج ۴، ص ۷۶۴؛ میراث اسلامی ایران (مجموعه ۲۵ رساله)، رساله: حل ما لا ينحل، دفتر دوم، ص ۱۹-۷۲.
۳. فهرست‌واره دست‌نوشت‌های ایران (دنا)، ج ۶، ص ۳۹۹.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۳۴۷.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۹۶]

💬 عبدالله بالاخانلی بادکوبه‌ای (ح ۱۲۶۶ - ..... ق)

آخوند حاج شیخ عبدالله بالاخانلی بادکوبه‌ای فرزند بدیع‌الله در حدود سال ۱۲۶۶ق (۱۸۵۰م) در قصبه بالاخانی از توابع باکودیده به جهان گشود. دروس مکتب‌خانه‌ای و مقدمات علوم دینی را از روحانیون منطقه آموخت. در سنین جوانی به حوزه‌های علمیه ایران عازم گشت و به تکمیل تحصیلات خود پرداخت. بنا به اظهار آگاهان، حضور وی در حوزه‌های علمیه متجاوز از بیست سال بوده است. وی پس از انجام تحصیلات به زادگاه خویش بازگشت و در مسجد جمعه محل به اقامه جماعت، تبلیغ و ترویج معارف اسلامی و احکام شرعی و دیگر فعالیت‌های دینی و فرهنگی همت گمارد.

ایشان فرزندانی به نام‌های سجاد و اسماعیل داشته است. وفات ایشان به احتمالی در دهه دوم قرن بیستم میلادی برابر با قرن چهاردهم هجری قمری اتفاق افتاده است. تاریخ دقیق تولد و وفات ایشان و نام حوزه‌های علمیه‌ای که وی در آن‌ها تحصیل کرده و اساتید و سطح علمی وی دانسته نشد، جز آن‌که از روحانیون برجسته و سرشناس زادگاهش بوده است و نام او تاکنون بر سر زبان‌هاست و به نیکی یاد می‌شود.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۳۴۸.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۹۷]

💬 عبدالله بیلگهی بادکوبه‌ای (۱۲۴۸ - ۱۳۳۰ ق)

حجت‌الاسلام و المسلمین آخوند حاج شیخ عبدالله بیلگهی بادکوبه‌ای فرزند ملا زینال در سال ۱۲۴۸ ق (۱۸۳۲م) در روستای بیلگه از توابع باکو دیده به جهان گشود. قرائت قرآن و کتاب‌های بوستان گلستان و دیگر کتب متداول مکتب‌خانه‌های وقت قفقاز را از مکتب‌داران آموخت. سپس مقدمات و بخشی از سطوح عالی علوم دینی را نزد پدر که از روحانیون منطقه بود و دیگر عالمان و روحانیون فراگرفت. در سنین جوانی عازم حوزه علمیه قزوین که در آن دوران با وجود شخصیت‌های عظیم علمی و معنوی همانند فقیه و اصولی نامدار آیت‌الله میرزا عبدالکریم ایروانی و آیت‌الله سید موسی زرآبادی و دیگر بزرگان از رونق و گرمی خاصی برخوردار بود شد و سالیانی متمادی به تحصیل علوم اسلامی پرداخت از مدت اقامت وی در آن حوزه علمیه و استادان و حوزه‌های علمیه‌ای که احتمالاً بدان‌ها سفر کرده اطلاعی در دست نیست جز آن که حاج شیخ عبدالله روحانی برجسته‌ای بوده است که در عصر خود به علم و فضیلت اشتهار داشته و بارها به سفر حج بيت‌الله الحرام و عتبات عالیات مشرف گردیده بود.

ایشان پس از انجام تحصیلات به زادگاه خود بازگشت و به تبلیغ و ترویج معارف اسلامی و دیگر فعالیت‌های دینی و فرهنگی پرداخت و در سال ۱۳۲۸ ق (۱۹۱۰م) با همت اهالی مسجد جامع بیلگه را بنا نهاد.

وی دارای فرزندانی به نام‌های حاج حبیب و ملابابا - که به هنگام تحصیل در حوزه علمیه قزوین در ۲۲ سالگی وفات کرد و حاج روح‌الله که او نیز از شاگردان پدر و روحانی بوده داشته است. سرانجام آخوند حاج شیخ عبدالله در سال ۱۳۳۰ ق (۱۹۱۲م) بدرود حیات گفت و پیکر پاکش در قبرستان بیلگه به خاک سپرده شد.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۳۴۸ و ۳۴۹.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۳۹۸ و ۳۹۹]

💬 عبدالله تفلیسی (..... - ..... ق)

عبدالله تفلیسی فرزند لطیف از محدثین اخبار صادق آل محمد (علیهم‌السلام) بوده و در طرق روایتی شیخ صدوق قرار دارد.

💬 عبدالله تفلیسی (..... - ..... ق)

عبدالله تفلیسی فرزند محمد از محدثین امامیه بوده و در طرق روایتی تفسیر علی بن ابراهیم قمی قرار دارد.


📚📚📚📚📚پ.ن.
۱. معجم رجال الحدیث، ج ۱۱، ص. ۳۰۹؛ من لایحضره الفقیه، جلد ۴، ص ۹۱؛ مشیخه الفقیه، ص ۹۴.
۲. معجم رجال الحدیث، ج ۱۱، ص ۳۳۵؛ تفسیر القمی، ج ۲، ص ۲۲۸.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۳۴۹.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز [۴۰۰ و ۴۰۱]

💬 عبدالله تفلیسی (..... - ..... ق)

عبدالله تفلیسی فرزند حماد از عالمان و محدثین قرن سوم هجری بوده و گویا مذهب امامیه داشته است.

💬 عبدالله قزل‌آبادی (۱۳۵۰ - ..... ق)

آقا میرزا عبدالله آخونداف قزل‌آبادی فرزند علی فتاح در سال ۱۳۵۰ق (۱۹۳۱م) وارد حوزه علمیه قم شد و از محضر آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی استفاده نمود.[۱]


📚📚📚📚📚پ.ن.
۱. آینه دانشوران، ص ۳۹۵.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۳۵۰.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷