⭕️چالش های #حقوقی طرح های #انتقال_آب از دریای #خزر

🔹دریای #کاسپین (#خزر) بعنوان بزرگترین دریاچه جهان که توسط پنج کشور روسیه، ایران، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان احاطه شده است یکی از مهمترین منابع #ژئواستراتژیک و #ژئوپلیتیک در دنیا و منطقه می باشد. تعیین رژیم حقوقی طبیعی در بهره برداری از منابع مشترک آب، انرژی و همچنین مسایل #محیط_زیستی این منبع عظیم همیشه یکی از چالش ها و محور اصلی اختلافات جدی بین کشورهای ساحلی آن بوده است. #مذاکرات تعیین رژیم حقوقی طبیعی بین کشورهای ساحلی برای حل اختلافات موجود بر سر تقسیم و بهره برداری از منابع آب و انرزی آن و همچنین مسایل #محیط_زیست سال هاست که در حال انجام و پیگیری است.

🔹"کنوانسیون حفاظت از محیط‌زیست دریای خزر" که به "کنوانسیون تهران" شهرت دارد در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۲ هجری شمسی برابر با چهارم نوامبر ۲۰۰۳ میلادی تنظیم و به امضاي ۵ كشور حاشيه خزر رسيد و در نهایت در ۲۱ مردادماه ۱۳۸۵ ازسوي كشورهاي عضو، لازم‌الاجرا شد. کنوانسیون تهران متشکل از ۴ #پروتکل است که عبارتند از: «حفاظت از درياي خزر در برابر آلودگي‌هاي ناشي از منابع و فعاليت‌هاي مستقر در خشكي»، «آمادگي، واكنش و همكاري منطقه‌اي در مبارزه با سوانح آلودگي نفتي»، «حفاظت تنوع زيستي»و «ارزيابي اثرات زيست‌محيطي فرامرزي».

🔹#پروتکل «حفاظت از درياي خزر در برابر آلودگي‌هاي ناشي از منابع و فعاليت‌هاي مستقر در خشكي» به کاهش آلودگی دریای #خزر ناشی از منابع مستقر در خشکی می پردازد که مشتمل بر ۲۹ ماده و پنج پیوست می باشد. ماده ۴ این پروتکل به برررسی تعهدات طرفهای متعاهد می پردازد. بر اساس بنده یک ماده ۴ این #پروتکل، "طرفهای متعاهد به طور انفرادی یا مشترک کلیه تدابیر لازم را به‌موجب مقررات کنوانسیون به منظور #پیشگیری، #مهار، #کاهش و تا حد امکان از بین بردن #آلودگی و هر اثر مخرب دیگر بر محیط زیست دریایی و مناطق ساحلی دریای خزر ناشی از فعالیت‌های مستقر در خشکی به عمل خواهند آورد."

🔹این #پروتکل سال گذشته با عنوان قانون "پروتکل حفاظت از دریای خزر در برابر آلودگی ناشی از منابع و فعالیت‌های مستقر در خشکی الحاقی به کنوانسیون چهارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای #خزر" تصویب و توسط ریاست جمهوری ابلاغ گردید. این قانون در جلسه علنی مورخ ۱۸ مردادماه ۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۹۴.۰۶.۰۴ به تأیید شورای نگهبان رسیده و در تاریخ ۱۳۹۴.۰۶.۲۳ از سوی دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری برای اجرا ابلاغ شده است.

🔹با توجه به تعهدات حقوقی و بین المللی ایران در قبال مسایل حقوقی و زیست محیطی دریای #خزر هر نوع اقدام و طرحی در خصوص بهره برداری از منابع آبی این دریا و مسایل محیط زیست آن (از جمله طرح های شیرین سازی و انتقال آب به فلات مرکزی و #سمنان، انتقال آب به #مشهد و انتقال آب به #ارومیه) باید با مطالعه جامع و درنظر گرفتن تمام جوانب حقوقی و همچنین ابعاد هیدروپلیتیکی آن صورت پذیرد.

🔹فراموش نکنیم که دریای خزر یکی از قطب های اصلی #بیضی_استراتژیک_انرژی در دنیاست که کشورهای ساحلی آن اختلافات جدی ای بر سر تعیین رژیم حقوقی بهره برداری از منابع انرژی، آب و سایر منابع طبیعی آن دارند. از اینرو، بررسی ابعاد و چالش های حقوقی طرح های انتقال آب از دریای خزر مساله ی مهم و پیچیده ای است که نیازمند مطالعات جدی، جداگانه و جامعی است.

—--------------------------------

‼️پ.ن.1 :متن کامل قانون #کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر (#کنوانسیون_تهران): https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97758

‼️پ.ن.2: متن کامل پروتکل حفاظت از دریای خزر در برابر آلودگی ناشی از منابع و فعالیتهای مستقر در خشکی (الحاقی به #کنوانسیون تهران): https://goo.gl/yZB55z

🌐 دکتر حجت میان آبادی

✅ @masaf_foods