‍‍⭕️ مروری بر تجارب و پیامدهای بین المللی طرح های انتقال آب بین حوضه ای

🔹نتایج مروری تجارب و پیامدهای حدود 170 پروژه #انتقال_آب بین حوضه ای در جهان شامل مشخصات و وضعیت پروژه های اجرا شده و در حال اجرا در کشورهای آلمان، اسپانیا، استرالیا، آمریکا، آفریقای جنوبی، پرتغال، چک، چین، روسیه، رومانی، ژاپن، فرانسه، فنلاند و چندین کشور دیگر نشان میدهد که اوج پروژه های اجرایی در این حوزه مربوط به قرن نوزدهم می باشد و بیانگر کاهش علاقه سیاستگذاران در کشورهای توسعه‌یافته به این رویکردها است.

🔹 علاوه‌بر این، تجربه شکست پروژه های متعدد انتقال آب بین حوضه ای در کشورهای مختلف دنیا از جمله کانادا، مصر، روسیه، ترکیه، اسپانیا و آمریکا نشان میدهد که علاقه مندی مردم برای چنین پروژه هایی در دنیا افول پیدا کرده است.

🔹 افزایش اعتراضات، مناقشات و منازعات اجتماعی و قومی در سطح منطقهای، ملی و بین المللی، کاهش درآمد، بیکاری و افزایش فقر، احساس تبعیض، کاهش حس واگرایی، مهاجرت، افزایش پناه جویان آب و هوایی، کاهش مشارکت سیاسی، افزایش شهرنشینی، افزایش فقر، توسعه مصرف گرایی، و عدم توجه به حقابه های اجتماعی از مهمترین پیامدهای مورد توجه و پیش بینی شده در پروژه های انتقال آب بین‌حوضهای اجرا شده در سراسر جهان هستند. تجارب تلخ گذشته در کشور، نظیر انتقال آب از اصفهان به یزد و یا تنش های سیاسی-اجتماعی انتقال آب در حوضه زاینده رود و ... نیز موید این شواهد هستند.

🔹نتایج مطالعات صورت گرفته تجارب متعدد بین المللی نشان می‌دهد که بروز پیامدهای مختلف پروژه هایِ انتقال آبِ بین‌حوضه ا ی، منجر به توقف و حتی شکست متعدد این پروژه ها در کشورهای توسعه یافته نظیر کانادا، آمریکا، روسیه، اسپانیا و همچنین کشورهایی نظیر ترکیه و مصر شده است.

🔹رئیس جمهور در جمع مردم شاهرود بیان کرد که "مشکلات انتقال آب از شمال ایران به استان سمنان از نظر دولت حل شده است "

🔹در ادبیات تخصصی، شش اصل اساسی شامل: ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، اقلیمی، محیطزیستی، سیاسی-حقوقی (هیدروپلیتیکی) و فنآوری برای توجیه و یا عدم توجیه پروژه های انتقال آب بین حوضه ای در دنیا مطرح شده است که لزوم در نظر گرفتن همزمان همه آنها، متضمن تأمین پایداری پروژه و دستیابی به اهداف توسعه پایدار و پیشرفت در منطقه است.

🔹شواهد متعدد در پروژه انتقال آب #خزر به #سمنان نشان می دهد که این پروژه تقریباً در هر شش اصل آن دارای مسائل حل نشده و چالش ها و مشکلات جدی و متعدد است.

🔹برخی از پروژه های انتقال آب بین حوضه ای متوقف و یا شکست خورده در دنیا به دلیل پیامدهای مختلف آن در جدول ذیل قابل مشاهده است.

🌐 WaterDiplomacy

#بحران_مدیریت_آب
#انتقال_آب

✅ @masaf_foods

🔰 انتقال آب خزر اشکالی ندارد چون آب آشامیدنی و صنعتی کشور باید تأمین شود!

🔹با وجود اینکه پروژه انتقال آب #خزر به #سمنان دارای مسائل حل نشده و چالش ها و مشکلات جدی و متعدد است رئیس سازمان محیط زیست کشور فرمونده اند: درخواستی از وزارت نیرو برای انتقال آب خزر نداشتیم اما این موضوع با رعایت ضوابط زیست محیطی اشکالی ندارد چون آب آشامیدنی و صنعتی کشور باید تأمین شود!

#انتقال_آب
#عیسی_کلانتری

✅ @masaf_foods

⭕️چالش های #حقوقی طرح های #انتقال_آب از دریای #خزر

🔹دریای #کاسپین (#خزر) بعنوان بزرگترین دریاچه جهان که توسط پنج کشور روسیه، ایران، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان احاطه شده است یکی از مهمترین منابع #ژئواستراتژیک و #ژئوپلیتیک در دنیا و منطقه می باشد. تعیین رژیم حقوقی طبیعی در بهره برداری از منابع مشترک آب، انرژی و همچنین مسایل #محیط_زیستی این منبع عظیم همیشه یکی از چالش ها و محور اصلی اختلافات جدی بین کشورهای ساحلی آن بوده است. #مذاکرات تعیین رژیم حقوقی طبیعی بین کشورهای ساحلی برای حل اختلافات موجود بر سر تقسیم و بهره برداری از منابع آب و انرزی آن و همچنین مسایل #محیط_زیست سال هاست که در حال انجام و پیگیری است.

🔹"کنوانسیون حفاظت از محیط‌زیست دریای خزر" که به "کنوانسیون تهران" شهرت دارد در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۲ هجری شمسی برابر با چهارم نوامبر ۲۰۰۳ میلادی تنظیم و به امضاي ۵ كشور حاشيه خزر رسيد و در نهایت در ۲۱ مردادماه ۱۳۸۵ ازسوي كشورهاي عضو، لازم‌الاجرا شد. کنوانسیون تهران متشکل از ۴ #پروتکل است که عبارتند از: «حفاظت از درياي خزر در برابر آلودگي‌هاي ناشي از منابع و فعاليت‌هاي مستقر در خشكي»، «آمادگي، واكنش و همكاري منطقه‌اي در مبارزه با سوانح آلودگي نفتي»، «حفاظت تنوع زيستي»و «ارزيابي اثرات زيست‌محيطي فرامرزي».

🔹#پروتکل «حفاظت از درياي خزر در برابر آلودگي‌هاي ناشي از منابع و فعاليت‌هاي مستقر در خشكي» به کاهش آلودگی دریای #خزر ناشی از منابع مستقر در خشکی می پردازد که مشتمل بر ۲۹ ماده و پنج پیوست می باشد. ماده ۴ این پروتکل به برررسی تعهدات طرفهای متعاهد می پردازد. بر اساس بنده یک ماده ۴ این #پروتکل، "طرفهای متعاهد به طور انفرادی یا مشترک کلیه تدابیر لازم را به‌موجب مقررات کنوانسیون به منظور #پیشگیری، #مهار، #کاهش و تا حد امکان از بین بردن #آلودگی و هر اثر مخرب دیگر بر محیط زیست دریایی و مناطق ساحلی دریای خزر ناشی از فعالیت‌های مستقر در خشکی به عمل خواهند آورد."

🔹این #پروتکل سال گذشته با عنوان قانون "پروتکل حفاظت از دریای خزر در برابر آلودگی ناشی از منابع و فعالیت‌های مستقر در خشکی الحاقی به کنوانسیون چهارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای #خزر" تصویب و توسط ریاست جمهوری ابلاغ گردید. این قانون در جلسه علنی مورخ ۱۸ مردادماه ۱۳۹۴ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۹۴.۰۶.۰۴ به تأیید شورای نگهبان رسیده و در تاریخ ۱۳۹۴.۰۶.۲۳ از سوی دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری برای اجرا ابلاغ شده است.

🔹با توجه به تعهدات حقوقی و بین المللی ایران در قبال مسایل حقوقی و زیست محیطی دریای #خزر هر نوع اقدام و طرحی در خصوص بهره برداری از منابع آبی این دریا و مسایل محیط زیست آن (از جمله طرح های شیرین سازی و انتقال آب به فلات مرکزی و #سمنان، انتقال آب به #مشهد و انتقال آب به #ارومیه) باید با مطالعه جامع و درنظر گرفتن تمام جوانب حقوقی و همچنین ابعاد هیدروپلیتیکی آن صورت پذیرد.

🔹فراموش نکنیم که دریای خزر یکی از قطب های اصلی #بیضی_استراتژیک_انرژی در دنیاست که کشورهای ساحلی آن اختلافات جدی ای بر سر تعیین رژیم حقوقی بهره برداری از منابع انرژی، آب و سایر منابع طبیعی آن دارند. از اینرو، بررسی ابعاد و چالش های حقوقی طرح های انتقال آب از دریای خزر مساله ی مهم و پیچیده ای است که نیازمند مطالعات جدی، جداگانه و جامعی است.

—--------------------------------

‼️پ.ن.1 :متن کامل قانون #کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر (#کنوانسیون_تهران): https://rc.majlis.ir/fa/law/show/97758

‼️پ.ن.2: متن کامل پروتکل حفاظت از دریای خزر در برابر آلودگی ناشی از منابع و فعالیتهای مستقر در خشکی (الحاقی به #کنوانسیون تهران): https://goo.gl/yZB55z

🌐 دکتر حجت میان آبادی

✅ @masaf_foods