⚛درباره پدیده فارسلُریگویی در خرم آباد و ملایر 👇👇👇👇

✍ #محمدی، لر #ملایری از #تهران

سلام
چون این روزها بحث انتقاد از فارسلُری گفتن شاعران و مداحان لر و همچنین برخی از شهرهای لرنشین در بین دوستان اهل قلم و فرهنگ لر داغ است بنده هم ملاحظاتی در این زمینه خدمت همتباران گرامی عرض می کنم:

اولا پدیده فارسلُریگویی فقط مختص به #خرم آباد و #ملایر نیست هرچند که به دلایلی فارسلُریگویی در دو شهر استراتژیک خرم آباد و ملایر متاسفانه هویداتر و همچنین برای هویت و زبان لری مضرتر است، شاید بتوان گفت تقریبا همه مناطق لرنشین به درجاتی فارسلُریگو شده اند ولی در بین مناطق قوت و شدت متفاوت است. این را هم اضافه کنم بقیه اقوام هم زبانشان اصالت قدیم را ندارد ولی در بین لرها از دست دادن اصالت زبانی بسیار بیشتر از بقیه اقوام( به جز #شمالی ها مخصوصا #مازنی ها ) دیده می شود دلیل آن هم به تحولات یک قرن اخیر برمی گردد.

اما #فارسلریگویی در خرم آباد به عنوان نقطه ثقل و مرکزیت و در #ملایر به عنوان سنگر و خط مرز شمالی لر اسفبار است. من خودم چون لر ملایرم ملایر را مثال می زنم درست است که #لری_ملایری نسبت به #لری_خرم_آبادی چون نزدیک تر به فارس هاست فارسی تر شده ولی در همین لری باقیمانده ملایری هم دفتر بزرگ و حجیمی از #واژگان_لری اصیل وجود دارد و مردم می دانند ولی اینکه چرا یک گویشور ملایری هنگام صحبت کردن از #گنجینه_واژگان لری خود استفاده حداقلی می کند باید علل دیگری داشته باشد مانند عدم اعتماد به نفس، بیکلاس تصور شدن واژگان لری که تصور غلطی است ولی این تصور متاسفانه وجود دارد، عدم آموزش و رسانه لری، عدم توجه به عواقب #فارسلری گفتن، عادت کردن به این سبک، تاثیر جمله بندی و مکالمه فارسی و ....

مسلما در جاهای دیگر از جمله خرم آباد هم این دلایل است که مانع از لری صحبت کردن اصیل می شود وگرنه گنجینه واژگان لری در خرم آباد مسلما بیشتر از ملایری است.

ما باید جهت برطرف کردن پدیده فارسلریگویی این دلایل و ریشه ها را برطرف کنیم بعد خود پدیده را حذف کنیم. این پدیده هم یک شبه به وجود نیامده است که یک شبه حل شود اول باید رشد و شتاب آن را کند و سپس متوقف کرد و درصد لری اصیل را بالا برد تا به نقطه مطلوبی برسد.

🖌محمدی لر ملایری از تهران

(کانال فرهنگسرای زبان لری)

@nayekash
نای کش

فرزندان خودرا از زبان مادری محروم نکنیم

▫️معرفی #لرهای ثلاثی
👇👇👇👇👇

در دوران قاجار ممالک ایران به چند ایالت و حکومت نشین تقسیم شده و برای هر ایالت والی گمارده میشود که اختیار دار آن جا است .

#نهاوند ، #ملایر و #تویسرکان [ ولایت ثلاث ] در دوران ناصرالدین شاه قاجار به ریاست شاهزاده دوم ، نایب السلطنه و در تقسیمات کشوری ناحیه ی اول قرار گرفته است


زبان لری رایج در مناطق و شهرهای #بروجرد ، #ملایر ، #نهاوند ، #تویسرکان ، و #کنگاور و بخش هایی از #سربند استان مرکزی #لری_ثلاثی می باشد .


در تاریخ حکومت شهرهای ملایر ، نهاوند ، و تویسرکان به نام حکومت ثلاث بوده که در بیشتر زمان ها در جوار لرستان فِیْلی « لر کوچک » بوده اند .

امروزه واژه ی ثلاث به صورت اسم خاص درآمده و نه تنها این سه شهر بلکه نواحی بروجرد و کنگاور را هم شامل میشود . در واقع این پنج شهر اصلی گویشی شبیه به هم دارند .

▫️#منــــــــــابع :
۱- سفرنامه فوروکاوا / ترجمه دکتر هاشم رجب زاده
۲ - لباس لُرهای فیلی / عیسی قائد رحمت


➣ @MASELATE_LOURI

@nayekash
نای کش

📗 ورود فعل #شدن به ملایر یک بدعت فارسلری جدید و نابود کننده است

✍ #سیفی از #ملایر

با سلام
در لری ملایری به تازگی برخی افعال لری جای خود را به افعال فارسی می دهند و افعال لری که بخش بسیار مهمی از زبان هستند دگرگون می شوند. یکی از این افعال "#بیئن " است که معادل فارسی آن #شدن می باشد ولی متاسفانه معادل فارسی دارد جای معادل لری را می گیرد. مثلا می گویند: مِشَه!!!!! نمِشَه( نمی شود)!!!! و...


فعل شدن هم در زبان های ایرانی پرکاربرد است:

مثلا متوجه شدن، باعث شدن، انتخاب شدن، چاپ شدن، خراب شدن، درست شدن، عوض شدن، خسته شدن و صدها و شاید هزاران فعل دیگر با شدن

پس می بینید که فعل شدن چقدر پرکاربرد و مهم است حال اگر در همه این ترکیبات پر کاربرد و پرشمار به جای معادل لری از خود فعل شدن استفاده شود چقدر به نابودی زبان لری کمک می کند و از لحاظ وجهه ای فارسی یا فارسی گونه دادن به لری ملایر مضر است.

اما هیچ یک از گویشهای زبان لری تا جایی که من تحقیق کرده ام فعل شدن وجود ندارد و در لری ملایر نیز قبلا وجود نداشت و بلکه در اصل "بیئن/ آویئن / آویدن "مورد استفاده قرار می گیرد که اینها در اصل یکی بوده و با هم همریشه هستند. احتمال دارد که فعل "آویدن" از زبان لر بزرگ وارد منطقه به اصطلاح ثلاث شده باشد چون این نوع تلفظ فعل در مناطق لر بزرگ کاربرد دارد. همتباران بختیاری به مناطقی از ملایر,اراک و تویسرکان مهاجرت نموده اند و هنوز این همتباران نام خانوادگی بختیاری را دارند اما تایید این موضوع که این فعل متاثر از این مسئله باشد یا نه در تخصص من نیست.

البته در برخی مناطق این فعل بدین گونه تلفظ میشود و در مناطق دیگر همچنان "بیئن " کاربرد دارد و "شد" به تازگی تحت تاثیر زبان فارسی هم شنیده میشود که نشان از آسمیله زبانی به خصوص در مناطق شهری است.

مثال:
در لری ملایری وقتی می خواهیم بگوییم" عجول شدم" میگوییم: " شئر بیم" و یا " شئر آویم".
همچنین وقتی میخواهیم بگوییم "چه شده است?" میگوییم : " شی بیه?"و یا " شی آویه/شی آویده"
در این مورد جوکی نیز ساخته شده بود که از یک لر میپرسند شی شده? میگوید 16 که این موضوع گرچه طنز است اما نشان میدهد که در ذهن لر "شی ش و ده" به معنای فعل نیست و بلکه عدد 6+10 است و آن لر درست جواب داده است چون در لری فعل شدن وجود ندارد.

توضیح دیگر این است که در بیشتر موارد "بی" به معنای بود است و "آوی"به معنای شد. یعنی در دو زمان مختلف. برای نمونه:
"خراب شد "فارسی که لری ملایری آن میشود : "خراو آوی"
اما در زمانی قبل تر " خراب بود" فارسی در لری ملایری میشود "خراو بی"

لری را لری صحبت کنیم
هویت زبانی خود را مخدوش نکنیم

ارادتمند
✍سیفی از ملایر

🇮🇷 @nayekash
نای کش

✍ نگارنده: #سیفی، #ملایر

با سلام
به دنبال حوادث طبیعی اخیر در لرستان که بسیار ناراحت کننده بود و خسارات زیادی به مردم وارد کرد، من این حوادث را از بعد دیگری نیز نگاه کردم و آن زبانی بود چنانچه ویدئوهایی را که میدیدم کیفیت زبان لری محاوره ای را نشان میدادند. در این رابطه دیدم که چگونه کلمه لری "#لف/ #لافاو" جای خود را به "#سیل" میدهد.

همچنین دیدم که چگونه اصطلاح "#رانش_زمین" مورد استفاده قرار میگیرد در حالی که در زبان لری برایش معادل وجود دارد. در زبان لری گویش ملایری دو کلمه برای جابجایی زمبن وجود دارد که عبارتند از:

#لاکئن Laken و #لابور Labor
لاکئن متشکل شده است از ترکیب "لا La" به معنای پهلو, و "کئن Ken"به معنای کندن در فارسی.
لابور متشکل است از ترکیب "لا La" به معنای پهلو , و "بور Bor" به معنای بریدن
لازم به توضیح است که کلمه لاکئن معرف جابجایی خاک و یا بخشی از زمین در اثر عوامل طبیعی بوده اما کلمه لابور حاصل عمل انسان است و هنگامی که انسان خاک و بخشی از زمین را جابجا میکند این کلمه استفاده میشود. در نتیجه کلمه لری" لاکئن" معرف همان رانش زمین در فارسی است و در زبان انگلیسی نیز به آن Landslide میگویند.

اگر معادل دیگری در سایر گویشهای زبان لری وجود دارد خوشحال میشوم دوستان به فرهنگستان اعلام کنند تا با آنها هم آشنا بشویم.

ارادتمند
✍سیفی از ملایر

🇮🇷@nayekash
نای کش

همراه گرامی کانال فرهنگستان زبان لری
👇👇👇👇👇

جناب رایان شیرزادی،
توضیحات زیر را
درباره روستایِ کِهکَدان ملایر
و زبان لُری آنجا،
به همراه شماری از واژگان این گویش لری، برای ما فرستاده‌اند.
از ایشان بسیار سپاسگزاریم.

لُری کهکدانی:

كهكدان در ۲۵ کیلومتری جاده ملاير به بروجرد واقع است.

نام قبلی کهکدان شهر "روزبهان"
بوده و بعد به "کی کیان" تغییر نام یافت است.
"کی" به معنای دختر و "کیان" به معنی پادشاه‌زاده و فرزند شاه می‌باشد،

و طبق گفته بزرگان روستا یکی از دختران یزدگرد و خواهر شهربانو در قبرستان "‌امیرحمزه"  این روستا، در جوار امام‌زاده‌ای به همین نام دفن می‌باشد
و اسم "کی کیان" را به همین مناسبت روی این روستا نهاده‌اند.

این نام در گویش محلی نیز به صورت "کی کیو" و "کی کیان " به کار برده می‌شود.

کهکدان دارای پنج محله جداگانه به نام‌های "قلعهٔ بالا"،
"قلعهٔ شیرزاد"،
"قلعهٔ برخوردار"،
"محله پایین"
("مل هاری")
و "محله بالا"
(این محله به علت نوساز بودن نام قدیمی ندارد) می‌باشد.
لهجه صحبت کردن اهالی از یک محله به محله ديگر قدري با هم فرق می‌کند.

لهجه کهکدان در سراسر استان همدان متمایز می‌باشد
و این یکی از ویژگی‌هایی است که این روستا را از سایر روستاهای شهرستان ملایر متمایز کرده است.

در واقع، مردم این دیار به زبان لری گویش کهکدانی صحبت می‌کنند.

این گویش مختص مردمان این روستا است
و تقریباً با تمامی گویش های لری
نواحی پیرامونیِ دور و نزدیک آن تفاوت‌های آشکاری دارد.

در این روستا تلفظ فعل‌های ماضی استمراری با الف می‌باشد.
به عنوان مثال "اشکنم" ("می‌شکنم")، "اپاشم" ("می‌پاشم") و …
این شیوه تلفظ را زبان‌شناسان به‌نامی مانند میرجلال‌الدین کزازی
و همچنین لغت‌نامه‌هایی مانند دهخدا و معین، ماضی استمراری باستان می‌دانند. این شیوه تلفظ فقط در زبان لری گویش بختیاری و بویری احمدی رواج دارد.

بنابراین، به لحاظ زبانی، خاستگاه کهکدانی‌ها می‌تواند نواحی جنوب غرب ایران باشد.

کهکدان را می‌توان لرستان کوچک نامید،

به این علت که مجموعه‌ای از ایلات و طوایف لرستان
را در خود جای داده است:
طوایفی مانند
شيرزادي،
حسيني،
بیرانون،
کولیون،
احمدون،
کرمی (شاه کرمی)،
برخورداری،
روزبهانی،
شیرزادی،
گودرزی و … .
این خانواده‌ها هرکدام خاستگاه جداگانه‌ای دارند،
به عنوان مثال شيرزادي‌ها از "بالاگريوه" هستند،
ایل بیرانون از سیلاخور و چغلوندی،
ایل کولیون از سلسله و دلفان،
ایل احمدون از نهاوند و دلفان،
ایل برخوردار از دلفان و خاوه،
روزبهانی از بروجرد
و نهاون و گودرزی از بروجرد.

گفته می‌شود
که تعدد و تکثر ایلاتی کهکدان
از آنجاست که این اقوام در واقع در هنگی از ایل زند حضور داشته‌اند
که بعد از شکست از قاجارها به اين منطقه تبعید می‌شوند
و روستای جدیدی را شکل می‌دهند. قدمت روستاي جديد حدوداً ۲۰۰ تا ۲۳۰ سال است و در كنار روستاي قديمي قرار دارد.

با آرزوي موفقيت و سربلندي براي همه ايرانيان و همشهريان عزيز كهكداني‌ام.
ر. شيرزادي


در این قسمت، چند تا از لغات شیرین کآهکدانی
را به همراه معانی آنها، برای شما می‌آورم:

یادُو ویر👈حافظه
نوها👈 نمی‌خواهد
هیردِله👈بچه
دلتو👈 نوعی مریضی، شکم‌درد
تِلَروا👈 نوعی حلوا
کُرِکه‌👈پسره
بهور👈 بخور
سیقه چشیات👈 فدای چشمانت
دِدَه👈مادربزرگ
داشی👈پدربزرگ
گِو👈گاو
میش👈 موش
می‌یز👈زنبور
سیچی👈برای چه
کله👈کربلائی
لار👈 بدن
جُل👈 فرش
چنگال👈غذایی فوق‌العاده لذیذ که از نان گرده و روغن حیوانی درست می‌شود.
اِسبی👈سفید
لارِم سُک ازنه👈 بدنم درد می‌کند.
قی و قولم ژو ازنه👈 کنایه از درد کمر
پر و پام لیریب اونه👈 کنایه از پادرد
تیام👈چشمام
شُمی: هندوانه
هار👈پایین
دنگلوز: آویزان
مرژنگ👈مژه
سِره سامودار👈کنایه از مرتب بودن و منظم بودن مسلط بودن به کار
دستگیرو👈نامزد
نیجی👈عدس
میلیچه👈 گنجشک
گِزِر👈هویج
موُروج👈 مورچه
گُنج👈زنبور خرمایی
نو هَردیه؟👈 غذا خوردی؟
سیچی👈برای چه؟
قُنِسی👈 قوزک
دِچ هر👈 بد غذا، کسی که همه غذایی نمی‌خورد
گُورمی👈جوراب
می👈مو
گُوردالهَ👈کلیه
اُوهامِت👈 دوست دارم، عاشقتم
دَلَه دُورو👈کنایه از دروغ‌گویی
مِرک👈 آرنج
زِنج👈چانه
زُونی👈 زانو! البته به معنای خبر کردن برای عروسی‌های بدون کارت هم هست.
خوارزار👈 بدبخت
انگیر👈انگور
مَعجر👈نرده جلوی ایوان
سِبخاکی👈سیب‌زمینی
گیه👈سیرابی
هَلو👈بلند شدن بخار از ماده داغ
غلاغ👈کلاغ
سیت بمیرم👈کنایه از دل‌سوزی زیاد
چونر👈 لبو
گولوء👈گلاب
زیر قیلو👈صبحانه
بیخ انگل👈زیر بغل
گورمج 👈مشت
گنسه👈گندیده

#ملایر
#زبان_لری
🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

اعتراض یکی از اهالی #ملایر
به تغییر هویت مردم این شهرستان و برخی دیگر از شهرستانهای استان همدان
#لرهای_ثلاثی

🇮🇷@lorgeram"asli👈
نای کش

زورآزمایی پهلوان محمدعلی #چگنی
اهل شهرستان خنداب روستای حسین گرگ با دو نیسان آبی سال ۱۳۹۴

نگه داشتن همزمان دو نیسان به صورت دنده عقب و در نهایت فرو رفتگی عقب یکی از ماشین ها

#ایل_بزرگ_چگنی
#پهلوان #نیسان #نیسان_آبی #چگنی #چگینی #خنداب #حسین_گرگ #شرا #منطقه_شراء #چگنیهای_مرکزی #استان_مرکزی #اراک #ملایر #نهاوند #قزوین #لوشان #لرستان #لر

🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش

پیام #ستايش_چگنی
از #لرهای_چگنی_استان_مرکزی
عضو از گروه فرشتگان نینجا
برنامه عصر جدید
شبکه ۳
به مردم عزیز🤗

🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش


#ستایش_چگنی
#فرشتگان_نینجا
#عصر_جدید🏆
#نینجا
#نینجوتسو
#گلونی
#اصالت #ایران
#تهران
#کرج_گوهردشت
#استان_البرز_کرج #استان_مرکزی
#اراکی_ها
#ملایر #خنداب #همدان #لرستان #لرستانیها #خرم_آباد #کرمانشاه #درود #کوهدشت #بختیاریها #قزوین #لوشان #قوم_لر #چگنی #چگینی #ایل_بزرگ_چگنی #تشکر_فراوان_از_لطفتون_قدر_دان_محبت_های_بیکران_شما_هستیم.

تقدیم به لرهای چگنی

کاری از #حسین_پیرحیاتی
از #لرهای_چگنی
استان #همدان شهرستان #ملایر


🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

#مردم_چگنی
در چند صد سال پیش به دلیل مسائل سیاسی،کمک در جنگ به پادشاهان و...به اقصی نقاط کشور و برخی از کشورهای همسایه کوچانده شده اند
که می توان به استانهای
همدان ،
مرکزی،
تهران،
البرز،
ایلام ،
کرمانشاه،
چهارمحال و بختیاری،
سلیمانیه عراق،
قزوین ،
زنجان،
گیلان ،
خراسان،
بوشهر،
خوزستان،
فارس،
و....اشاره نمود.

به دستور فرماندار چگنی تبار
و‌ مقتدر #ملایر
جناب آقای #قدرت_الله_ولدبیگی
#دژ_شاپور_خواست_لرستان
(قلعه فلاک والافلاک)
در منطقه گردشگری
مینی ورلد
#ملایر
ساخته میشود،👏👏👏


قهرمانی
خبرنگارخبرگزاری اعتلای ایران



🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

خطاب به مدیر
سازمان میراث فرهنگی گردشگری لرستان
سید امین قاسمی،👇👇👇


🖊مهدی میرزاون


دستت می‌رسد کاری بکن


✅ روایت پر غصه ی جدا کردن قسمت هایی از خاک پرگهر و زر خیز #لرستان
این ودیعه پر نعمت الهی مربوط به امروز و دیروز نمی باشد،
روزگاری نه چندان دور
#اندیمشک از خوزستان امروزی،
#دره_شهر از استان ایلام امروزی،
(البته در چند دهه ی قبل ایلام امروزی و بخشی از عراق بخشی از ولایت لرستان بود)
#داران از استان اصفهان امروزی،
#تویسرکان و #ملایر از همدان امروزه
و #هرسین از کرمانشاه امروز
جزء خاک لرستان
بوده و هنوز جمعیت قابل توجهی از طوایف لرستان
در این شهرها زندگی می‌کنند
که وابستگی ها و روابط قوی و خویشاوندی و حتی فکری خویش را با سرزمین مادری ، لرستان عزیز قطع نکرده اند.


✅ طرح شوم و زیر پوستی
الحاق قسمت هایی غنی و پر از ثروت در مرزهای لرستان
چند سالیست بطور جدی توسط برخی نمایندگان و مسئولین زیاده خواه
استانهای همجوار بصورت خاموش اما پرقدرت پیگیری می شود.
مناطقی بکر و غنی که مشمول لطف و عنایت خداوندگار و خالق هستی
قرار گرفته و غیر از منابع مختلف از جمله آب و بارش های آسمانی( مایه حیات) از چشم اندازی خاص برخوردار بوده و در چشم هوشیار جلوه عظمت و جمال الهی محسوب می شود...
آبشار تله زنگ( شوی)،
تنگه هلت
و رودخانه زال ،
سد بختیاری
( بلند ترین سد بتونی دو قوسی جهان )،
کوههای سربفلک کشیده الیگودرز
در مرز اصفهان
و چارمحال بختیاری
و امروز دریاچه تمی، تراژدی تلخی هستند
که یکی پس از دیگری
در سکوت و بی خیالی مسیولین لرستان
و بی تفاوتی نخبگان
و کنشگران اتفاق افتاده و یا در دست اقدام است.
✅سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری
و صنایع دستی لرستان
اما بیش از همه امروزه در این راستا در مظان اتهام و بی خیالی ست،
بنظر می رسد
این سازمان بعنوان متولی مستقیم جاذبه های گردشگری استان از بابت پیگیری امورات در این زمینه راه بی تفاوتی و خموشی پیشه کرده و بایستی به این روند پایان دهد.

اینک که خبر ثبت ملی دریاچه تمی
در رسانه ها منتشر
و آه از نهاد افراد دغدغه مند این سرزمین را براورده، لازم است
ریاست محترم این سازمان به خویشتن تکانی دهد و با تهیه مرقومه ای مستند و مستدل، خواستار باز پس گیری این نگین زیبای کوههای سربفلک کشیده لرستان شود،
تا در زمره آثار طبیعی لرستان ثبت و به این استان برگردانده شود.
طبیعی است
هماهنگی با نماینده عالی دولت
در استان و نمایندگان استان
در این رابطه وظیفه ذاتی این سازمان است که امید می‌رود در اسرع وقت به انجام رسد.


ای که دستت می رسد کاری بکن

✅نمایندگان محترم استان لرستان
بالخص اقای محمد خدابش
ی منتخب شهرستان الیگودرز
از شما انتظار میرود :
باتوجه به مدارک موجود،
نسبت به این ظلم بزرگ، بی توجه و نادیده انگار نباشید
و در جلوی چشمان هوشیار مردم لرستان، فریاد رس مظلومیت لرستان باشید ،
مراقب باشید
که عملکرد امروز شما،
سند پیروزی یا شکست فردای لرستان است همچنان که قبل از شما
آنانکه از کنار واگذاری #پتروشیمی_لرستان
به استان مرکزی
خود را بخواب زدند
در این چند سال هر روز زنگ بیداری ملت در گوششان می پیچد.

✔️کانال گفتمان توسعه استان، مطالبه گر توسعه استان لرستان

🇮🇷 @lorgeram_a👈
نای کش

نه به مسئول نماها در لرستان

بحران بی مدیریتی و بی مسئولیتی