🇮🇷Lor لرگرام 🇮🇷
685 subscribers
25.3K photos
18K videos
593 files
1.53K links
👈 لُرگرام

(گرام👈شایسته،ارجمند، گرامی)

(بنام سراب باستانی وگردشگری نای کش)
کانالی برای هرسلیقه ای
بامطالب ناب و آموزنده
فرهنگی،
اجتماعی،
گردشگری،
تاریخی،
خبرهای فوری،
موسقی غنی قوم لُر
وسایراقوام ایرانی

باتبادل
اعضای با کانال👇

@mohamadarian56
Download Telegram
برخی از واژگان #لری_چگنیونه
( مصطلح در بین طوایف چگنی ) :


تؤچَه = دیگ

توچیله = دیگ کوچک

دیگله = رجوع به توچیله

هِتات = فی‌الفور

چی‌یِه = مایه

میوِز = الک

توزِس = شکست خورد

ئی‌یَتی = شانسی ، الکی

تووک شیر = سرشیر

تیزِبَن = تیپ

تِرِشکه = سرمای خشک شدید از بین برنده کشت و شکوفه درختان

سایِه‌قَه = رجوع شود به ترشکه

توژ = لایه

بِرگوشکی ( بِع‌گوش ) = گوش وایسادن و مخفیانه به حرفهای دیگران گوش دادن

نمِز = ارتفاع پایین ، هم خانواده با نماز

نِمِسِه = خم شدن

پرنوش = پریشب

چَشگِنکی = توقع ،تبعیض

قِلسا = شستن با خاکستر

دؤگِره ، موزبره= عصای چوبی


ادامه دارد .....

#زبانهای_لری
#لری_چگنیونه
#ایل_بزرگ_چگنی

🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش


چگنی از خرم آباد
مسئولین استان #لرستان
پاسخ بدهند
سرانجام #کشف_غار_آبی_سفیدکوه لرستان
(اسبی کوچگنی)
به کجا کشید؟؟؟؟

آیا انتشارخبر غارآبی سفیدکوه
دروغ بود یاحقیقت دارد؟؟؟
غار آبی وجود دارد؟
چند سال قبل #معاون استانداری لرستان
خبری مبنی
بر #کشف_بزرگترین_غار_آبی_جهان
درسفیدکوه لرستان منتشر کرد.
کشف بزرگترین غار آبی
درسفیدکوه لرستان،
طول این غار آبی۶۰کیلومتر😳
و عمق آن ۷۰متراست،😳
در صورت دسترسی به این غارمی‌توان یک #کشتی_مسافری
برای جابجایی #گردشگران دراین غار آبی طراحی کرد.

در سال ۱۳۹۱کشف بزرگترین غارآبی
درسفیدکوه لرستان
رسانه ای شد
مسئولان در اهمیت آن برای رونق صنعت گردشگری
وایجاد اشتغال سخن ها گفتند
اماسرنوشت
این غار درهاله‌ای ازابهام فرو رفته،
استاندارلرستان،
فرماندار چگنی
مسئولان وفعالان گردشگری
دراین مورد چه کرده اند؟
و چه می دانند؟؟؟
/پیج ایل چگنی
🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

آیاوجود ۲ #پادگان حساس ایران
درمیان رشته کوه سفیدکوه چگنی
باعث عدم راه گشایی و معرفی این غار کم نظیر شده است؟

#ایل_بزرگ_چگنی
#سفیدکوه_چگنی
#اسبیکو
#چگنی
#لرستان
#غارآبی #غار_آبی_چگنی
#گردشگری
#شهرستان_چگنی
لرستان غنی امامحروم گذاشته شده
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
زنده کردن فرهنگ درحال مرگ لری
در #چگنی👏👏👏👏

جشن حنابندان لرهای چگنی لرستان
(آقای #منصور_شاه‌کرمی)
با رنگ و بوی اصالت لری

درود بر کسانی که هویت گریز نیستند و با تمدن و اصالت خود می بالند.👏👏👏


🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

#ایل_بزرگ_چگنی
#شاکرمی #شه_کرم #شه_کرم_چگنی #طایفه_شه_کرم #لرستان #لر #لری #چگنی #لرهای_چگنی #حنابندان #عروسی_لری #لباس_لری #گلونی #گلونی_میراث_اجدادی_ما_لرها_است #گلونی_لری #خرم_‌آباد #چگنیها #چگینی #اصالت_لری
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
شعر و دکلمه‌ای زیبای #لری
در وصف ایل چگنی
با گویش لری چگنیونه

🎤 اثر استاد بهرنگ آزادمهر


مالِ مالداریم مالگِه دیاریم
ئِه هنارَس روزیا بیماریم
رفیق چَن ساله دَس وِ دامانم
روشنایی دیدِه اول دیاریم
ئِه زادگاکَم پَلامارَکَم
ولات چگنی دَس برارَکَم

ئِه مِلک ژار و مِلک فقیرم
گِمکو بیِه سر زیربار نگیرم
آزاده مَردیا آزاده پرست
ئِه زیربار نَرو هرچی ظالم هست
ایل غیرتی ایل دانِشِم
ایل کَلَه دارِ مغزِ بُن کَشم
ئِه زادگاکَم پَلامارَکَم
ولات چگنی دَس برارَکَم

پَلامارکِه روزیا دل‌سردم
هَلورِه لاوَه‌م داریِ دردم
وِهرجا روئم هرجا بگردم
آخر وِدامون تو ورمی‌گردم
ئِه زادگاکَم پَلامارَکَم
ولات چگنی دَس‌برارَکَم

🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش


#ایل_بزرگ_چگنی
#لری_چگنیونه #لری #دکلمه #شعر #دکلمه_لری #بهرنگ_آزادمهر #چگنی #چگنیونه #زبان_لری #ایل_بزرگ_چگنی #قوم_لر #شهرستان_چگنی #چگنیها #خنداب #قزوین #لوشان #لرستان_کوچک
Forwarded from اتچ بات
#لرهای_چگنی استان #کرمانشاه👇👇👇
استان کرمانشاه
با مساحت ۲۴٬۶۴۰ کیلومتر مربع،
هفدهمین استان ایران
از نظر وسعت به‌شمار می‌رود،
این استان از ۱۴شهرستان،
۳۵ شهر،
۳۱ بخش
و ۸۴ دهستان تشکیل شده ‌است،
جمعیت این استان ۱٬۹۵۲٬۴۳۴ نفر
(۱۳۹۵) است.
#استان_کرمانشاه
در دوران باستان محل سکونت قوم #لولوبی و همسایه شمالی #کاسیان و #ایلامیان بودند
پس از ورود آریاییان
به زاگرس، این استان درقلمرو پادشاهی ماد قرار گرفت.
#کرمانشاه یکی از باستانی ترین استان های ایران و مورد توجه پادشاهان مختلف از دوران #هخامنشیان تا #ساسانیان بوده است، کتیبه‌ها ونقش برجسته‌های #بیستون و #طاق_بستان گواه این ادعاست.

در استان کرمانشاه
اقوام فارس،
کرد،
لر
و ترک سکونت دارند،
زبان‌ آن‌ها فارسی، کردی، لری ثلاثی و لکی و ترکی سنقری است.

#چگنی
یکی از ایلات #لرتبار استان کرمانشاه است.

در کتاب گوران،نوشته مینورسکی،
ترجمه سما سلطانی آمده است :
سیاه‌‌منصور،
چگنی
و زنگنه
اهل #لرستان می‌باشند.
اما گزارشاتی وجود دارد که آن‌ها علاوه بر لرستان ساکن #گوران (کرمانشاه)
و #اردلان (کردستان) نیز بوده‌اند.

در کتاب #کردستان
نوشته علی اصغر شمیم همدانی
آمده است:
در دوران حمله مغول،
ایلات زنگنه،
شاه‌منصوری (سیاه‌منصور)
و چیگانی (چگنی)
از طوایف گوران و اردلان به صحرای قراباغ و عده‌ای به فارس و خوزستان متواری شدند.

هم اکنون نام منطقه‌ای از بخش گواور
در شهرستان #گیلانغرب کرمانشاه به نام چیکان منصوری است
و به احتمالا تلفیقی از نام چگنی و سیاه‌‌منصور می‌باشد
و به دو محله چیکان علیا و سفلی منقسم است.

با توجه به املای چگنی
در برخی منابع که به صورت چیگانی و چیکانی آمده، نام منطقه #چیکان_منصوری در شهرستان گیلانغرب که در حوزه گوران قدیم واقع است یادگار قرن‌ها سکونت ایلات #چگنی و #سیاه_‌منصور در آن ناحیه می‌باشد.

#کریم_سنجابی
در کتاب #ایل_سنجابی
و تهاجمات ملی ایران به کرار از دهکده چگنی نام می‌برد.

حسن خان بختیار
بنیانگذار اصلی ایل #سنجابی
در اوایل #قاجاریه
املاک مختلفی از جمله دهکده چگنی
و چهار دهکده خورنه و دهات بابان و #کوزران و بندار را می‌خرد.

این املاک به ویژه روستای چگنی
موروثی قاسم خان سردار ناصر و علی اکبر سردار می‌شوند.

هم‌اکنون روستاهای چگنی علیا و سفلی از توابع بخش کوزران
و از طوایف ایل سنجابی می‌باشند.

ایل چگنی
در استان کرمانشاه
ایل واحدی نبوده و به صورت طوایف و تیره های مستقل یا وابسته به دیگر ایلات نظیر جاف، سنجابی و گوران مشاهده می‌گردد
و در مناطق کوزران، #ماهیدشت ، گیلانغرب و ...سکونت دارند.
/ایل چگنی
🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

#ایل_بزرگ_چگنی‌ #لر #چنگنی #زنگنه #پایروند #مافی #چگنی_کرمانشاه
کوچ لرهای چگنی به خراسان👇👇👇

#چگنی‌ها که امروزه بیشترشان در خراسان سکونت دارند
دارای سابقه درخشانی در تاریخ افتخارآفرین ایران هستند
و از سلحشورترین و بهترین سربازان میهن به شمار می‌روند.

علت کوچ آن‌ها به خراسان در کتاب شرفنامه آمده است،
پس از اخراج چگنی‌ها
از ایران توسط شاه طهماسب صفوی،
از میان امرا و بزرگان آنان ۵۰۰ امیرزاده بهمراه خانواده، دودمان،
خدم و حشم به قصد هندوستان راه افتادند.

هنگامی که به خراسان رسیدند اوضاع این سرزمین را آشفته و نابسامان یافته و ملاحظه نمودند
که این قسمت مهم از ایران زیر تاخت و تاز سم ستوران ازبک و مغول رو به ویرانیست.

چگنی‌ها که نمی‌توانستند گوشه‌ای از سرزمین ایران را زیر تاخت و تاز و غارت بیگانگان ببینند،
رشادت کرده بر مغولان متجاوز تاخته و شکست فاحشی بر آن‌ها وارد ساخته آنها را از خراسان بیرون راندند و سپس نامه به شاه طهماسب نوشته به وسیله پیکی سریع السیر گسیل داشتند که :

مملکت تو را از زیر سم ستوران دشمن بیرون آوردیم اکنون کسی را به حکومت و نگهداری این دیار فرست که ما خود عازم هندوستانیم

#چگنی‌ها سپس به سوی هرات پیشروی کردند
و با استقبال قزاق خان تکلو حاکم هرات مواجه شده و به پیشنهاد وی در منطقه غرجستان ساکن شدند، پس از رسیدن خبر رشادت چگنی‌ها در مشهد
و تنبیه #ازبکان و مغولان توسط ایشان،
شاه طهماسب از کرده خود پشیمان شد
و با حکمی #بداق_خان_چگنی را به #حکومت_قوچان منصوب و چگنی‌ها را در خراسان اسکان داد.

ایل چگنی
پس از ورود به خراسان
نیز با اینکه امرای آنان در شهر مشهد حکومت داشته
و اسکان یافتند ولی توده چگنی‌ها در منطقه #چکنه کنونی استقرار یافتند.

چگنی‌ها جایگاه ویژه‌ای در تاریخ ایران به خود اختصاص داده‌ و در امور نظامی،
سیاسی و فرهنگی نقش والایی داشته‌اند،
استاد کلیم الله توحدی
نقل می‌کند
گمان دارم بزرگترین مرکزیت آن‌ها استان خراسان باشد، چگنی و شادلو جزو ایل بزرگ چمشگزک نیستند،
زیرا چگنی‌ها پیش از چمشگزک به خراسان آمدند.

حرکت تاریخی کرد به خراسان، جلد دوم، صفحه ۱۰۵، ۱۰۶، ۱۱۳ و ۱۱۵
پیج /#ایل_بزرگ_چگنی
#چگنی_خراسان

🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش
#قلعه_چگنی
نماد تاریخ کهن
#ولایت_نیمروز_افغانستان👇👇👇


قلعه چگنی
در افغانستان
در ۳۰ کیلومتری شهر زرنج،
مرکز ولایت نیمروز قرار دارد،
این قلعه مربوط به ملک قطب الدین کیانی بوده که وی در سال ۱۳۸۶ میلادی
(۶۳۶ سال قبل) بدست تیمور اسیر و به سمرقند فرستاده شد.

مساحت قلعه تاریخی چگنی
در حدود ۱۹۲۴ متر مربع بوده که دارای
۲ منزل،
۲۶ اتاق،
یک سراچه،
یک دهلیز عمومی،
یک برج
و همچنان چهار تشناب عصری می‌باشد.

خاندان کیانی،
خاندانی سیستانی بود
که از سده نهم تا نوزدهم میلادی بر سیستان حکمرانی می‌کردند
سلسله‌های صفاری، نصری و مهربانی شاخه‌های مختلف خاندان کیانی هستند.

پس از ابوحفص عمر صفاری،
کسی از نسل پسری دودمان صفاری به حکومت نرسید
و حکومت به نسل ابوجعفر احمد بن محمد بن خلف منتقل شد
که از جانب مادر خود «بانو» نواده «لیث» و از جانب پدر از عموزادگان‌ وی بود.
پس از ابوجعفر
پسرش خلف به حکومت رسید.
او صاحب چهار پسر بود، از جمله طاهر (نیای دودمان نصری) و ابوالفضل (نیای دودمان مهربانی)
در قرن دهم هجری
(۱۰۵۸ هجری قمری یعنی ۳۸۴ سال پیش) دوران سلطنت شاه عباس دوم صفوی
یکی از #امرای_چگنی
به نام محمد خان چگنی به حکومت بُست و زمین‌داور منصوب شد.

بُست و زمین‌داور دو ولایت مهم از توابع سیستان قدیم بودند
که امروزه جزو ولایت هلمند افغانستان در جنوب غربی این کشور و همسایه شرقی ولایت نیمروز است.

#محمد_خان_چگنی
پس از آن‌که به حکومت نواحی شمالی سیستان رسید،
قلاع معتبر آن ناحیه را بازسازی و مرمت نمود، قلعه مذکور که در دوران حکمرانی محمد خان کاربرد حکومتی و نظامی داشته مقر حکمرانی چگنی‌ها بوده است.
این قلعه که اکنون یکی از آثار فاخر تاریخی کشور افغانستان و ولایت نیمروز می‌باشد
به دو وجه تسمیه چگِنی
و چگینی نامبردار است و در حال بازسازی و مرمت می‌باشد.
🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

#قلعه_چگنی #ایل_بزرگ_چگنی
#فرمانروایان_چگنی #حکومت_چگنی
#بزرگان_چگنی #سیستان #نیمروز #زرنج
#هلمند #زمین_داور #بست_هلمند
#چگنی_سیستان #چگنی #چگینی #چکنی
#چکنه #چنگنی #افغانستان #صفوی
#شاه_صفی_دوم #لر #لرستان #افغان
#چگنی_های_عراق
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#شهرستان_چگنی
قطب تولید برنج لرستان
و با بِرَند برنج دُم‌سیاه ویسیان
یکی از بهترین نوع برنج ایران را تولید و به بازارهای داخلی عرضه می‌کند

برنج دمسیاه ویسیان
اصلی ترین سوغات شهرستان چگنی است
که در اراضی بخش ویسیان،
قسمت هایی در بخش مرکزی و حاشیه کشکان رود
در بخش شاهیون کشت می‌شود.

متاسفانه امسال به دلیل خشکسالی و خشکیدن رودخانه کشکان، برنج کاری در حوالی روستای امیرآباد و بخش شاهیون با خسارت های فراوان همراه بود.

تغییر الگوی کشت در شمال استان و سرشاخه های کشکانرود موجب خسارت به کشاورزی شهرستان چگنی و اراضی پایین دست لرستان شده است.
/پیج ایل چگنی

🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

#ایل_بزرگ_چگنی #ایل_و_تبار_چگنی #شالیزارهای_ویسیان #چگنی #لرستان #ویسیان #برکه_چگنی #ویسیان_شهر_شالیزارها #ویسیان_سرزمین_شالیزارها #برنج #برنج_دمسیاه_ویسیان #برنج_دمسیاه #شالیزار #لری #ویسیان_چگنی #شهرستان_چگنی #چگنی_را_باید_دید #کشاورزی #شالیکوبی
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#شهرستان_چگنی
قطب تولید برنج لرستان
و با بِرَند برنج دُم‌سیاه ویسیان
یکی از بهترین نوع برنج ایران را تولید و به بازارهای داخلی عرضه می‌کند

برنج دمسیاه ویسیان
اصلی ترین سوغات شهرستان چگنی است
که در اراضی بخش ویسیان،
قسمت هایی در بخش مرکزی و حاشیه کشکان رود
در بخش شاهیون کشت می‌شود.

متاسفانه امسال به دلیل خشکسالی و خشکیدن رودخانه کشکان، برنج کاری در حوالی روستای امیرآباد و بخش شاهیون با خسارت های فراوان همراه بود.

تغییر الگوی کشت در شمال استان و سرشاخه های کشکانرود موجب خسارت به کشاورزی شهرستان چگنی و اراضی پایین دست لرستان شده است.
/پیج ایل چگنی

🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

#ایل_بزرگ_چگنی #ایل_و_تبار_چگنی #شالیزارهای_ویسیان #چگنی #لرستان #ویسیان #برکه_چگنی #ویسیان_شهر_شالیزارها #ویسیان_سرزمین_شالیزارها #برنج #برنج_دمسیاه_ویسیان #برنج_دمسیاه #شالیزار #لری #ویسیان_چگنی #شهرستان_چگنی #چگنی_را_باید_دید #کشاورزی #شالیکوبی
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#شهرستان_چگنی
قطب تولید برنج لرستان
و با بِرَند برنج دُم‌سیاه ویسیان
یکی از بهترین نوع برنج ایران را تولید و به بازارهای داخلی عرضه می‌کند

برنج دمسیاه ویسیان
اصلی ترین سوغات شهرستان چگنی است
که در اراضی بخش ویسیان،
قسمت هایی در بخش مرکزی و حاشیه کشکان رود
در بخش شاهیون کشت می‌شود.

متاسفانه امسال به دلیل خشکسالی و خشکیدن رودخانه کشکان، برنج کاری در حوالی روستای امیرآباد و بخش شاهیون با خسارت های فراوان همراه بود.

تغییر الگوی کشت در شمال استان و سرشاخه های کشکانرود موجب خسارت به کشاورزی شهرستان چگنی و اراضی پایین دست لرستان شده است.
/پیج ایل چگنی

🇮🇷@lorgeram_a👈
نای کش

#ایل_بزرگ_چگنی #ایل_و_تبار_چگنی #شالیزارهای_ویسیان #چگنی #لرستان #ویسیان #برکه_چگنی #ویسیان_شهر_شالیزارها #ویسیان_سرزمین_شالیزارها #برنج #برنج_دمسیاه_ویسیان #برنج_دمسیاه #شالیزار #لری #ویسیان_چگنی #شهرستان_چگنی #چگنی_را_باید_دید #کشاورزی #شالیکوبی
مقبره باو دونیار
در روستای سراب برکه #شهرستان_چگنی - باو دونیار کیست !؟



باو دونیار یا به تعبیر برخی از پژوهشگران بابا دانیال یکی از اماکن تاریخی و مقبره های مورد احترام اهالی #چگنی در استان #لرستان است، این مقبره در نزدیکی روستای سراب برکه و منطقه تنگ موسی مابین شهرهای #سراب_دوره و #ویسیان در شهرستان چگنی قرار دارد

حمید ایزدپناه در کتاب آثار باستانی و تاریخی لرستان آورده است :
در تنگه‌ای واقع در ۶ کیلومتری جنوب مرکز بخش چگنی (سراب دوره) که به نام تنگ موسی مشهور است قبری سنگ چین شده با حصار سنگی باقی است که زیارتگاه اهالی بوده و موسوم به "بابا دانیال" می‌باشد، سنگ قبر و یا کتیبه‌ای که دال بر شناسایی بیشتر صاحب قبر باشد، وجود ندارد. مدتی قبل این قبر شبانه شکافته و استخوان های مدفون را بیرون ریخته بودند

بهمن آزادی چگنی در کتاب تاریخ معاصر چگنی، چنین آورده است :
بابا دانیال از رهبران مذهبی #اهل_حق بوده، در ۶ کیلومتری جنوب مرکز بخش چگنی به نام تنگ موسی قرار دارد، محلی ها به او "باو دونیار" می‌گویند

گرچه مدرک و سندی از اصالت و مسلک وی تاکنون پیدا نشده است، اما برخی بر این باورند که باو دونیار از پیران و عرفای اهل حق (#یارسان) بوده است و او را هم کیش باباطاهر عریان، بابا بزرگ، بابا لره، بابا حاتم، بابا فقیه و ... دانسته که جملگی در منابع تاریخی با شهرت لرستانی معرفی و از پیران و پیشوایان آیین یاری بوده‌اند، از این رو در نزد مردم لرستان و پیروان خود مورد احترام بوده لذا اغلب دارای مقبره بوده‌ و زائرانی داشته‌اند

این نکته نیز حائز اهمیت است که بسیاری از نیاکان طایفه #پیرحیاتی_چگنی هم لقب بابا داشته‌اند مثل بابا خلیل اکبر، بابا رواق الدین، بابا غلامعلی، بابا شاه‌میرزا، باباخسرو، بابا پرویز و ... به نظر می‌رسد باو دونیار یا بابا دانیال هم از مردم بومی و اهالی چگنی بوده است که بعلت تخریب مزار وی و عدم وجود سنگ قبر اطلاع چندانی از هویت او نیست

ناگفته نماند در پی پژوهش هایی که در مورد تاریخ چگنی داشته‌ایم در یکی از منابع خارج از کشور به نسخه‌ای برخوردیم که تعدادی از بزرگان #ایل_چگنی در دوران سلسله آق‌قویونلو و صفویه را معرفی کرده و نام یکی از آن افراد دوندار چگنی بوده است، آیا باو دونیار می‌تواند همان دوندار چگنی باشد؟

اما در سال های اخیر با کمال تعجب سنگ قبری برای صاحب قبر تهیه نموده و روی آن نوشته‌اند : مقبره امامزاده !!! بابا دانیال پدر شوش دانیال است.
پیج #ایل_بزرگ_چگنی


🇮🇷 @lorgeram_a👈
نای کش


#وه_باو_دونیار_قسم