📚 آیا علامت جمع ل در #لری_مینجایی هم وجود دارد؟

👇👇👇👇👇👇👇

همانگونه که می دانیم پرکاربردترین علامت ج‌مع در لری مینجایی #یا است ( البته با تلفظ ی خفیف ý که در فارسی وجود ندارد)

#بردیاbardýā: سنگ ها
#داریاdārýā: درختان
#گلیاgolýā: گل ها

علامت پر کاربرد دیگر جمع #ون است( که در حالت ختم به سکون نون آن ظاهر نمی شود)

#پیایو: مردان( ولی در حالت های دیگر نون آن ظاهر می شود مثلا: پیایونئ که ...)
#کرو: پسران
#زنو: زنان


در مورد اینکه کجاها بیشتر از #یا و کجاها بیشتر از #ون استفاده می شود بعدا بحث خواهیم کرد.


اما جالب است بدانید که علامت جمع ل در #لری_مینجایی نیز وجود دارد ولی در برخی گویش ها علامت جمع غالب، در برخی دیگر علامت جمع پر کاربرد و در برخی دیگر کم کاربرد است.

در گویش شوهانی ل علامت جمع غالب است

گویش چگنی از لحاظ کاربرد علامت جمع دومین گویش پر کاربرد است. البته برخی از طوایف چگنی به طور کامل از علامت جمع ل استفاده می کنند


سومین گویش با نمونه های قابل توجه علامت جمع ل به گویش منطقه آبستان در شمال شرق خرم آباد بر می گردد.


گویش #بالاگریوه_ای چهارمین گویش است. البته در اشعار و ابیات کهن بالاگریوه ای علامت جمع مانند #پیایل( مردان) و #زنل( زنان) نیز دیده شده است


هنوز مشخص نیست که دقیقا از چه زمانی کاربرد علامت جمع ل در خیلی از گویش های لری مینجایی کمرنگ شده است. از لحاظ پیوستار تغییرات زبانی نیز کمرنگ شدن علامت جمع ل در لری مینجایی نیز سوال برانگیز است زیرا مثلا در غرب، لکی و کلهری و ایلامی از علامت جمع ل استفاده می کنند و همسایگان شرق شامل کل گویش های لر بزرگ علامت جمع ل دارند ولی لری مینجایی در این وسط علامت پر کاربرد آن #یا است.
✍ دکتر کیانوش زهراکار( ۱۳۹۰) در مقاله ای در نشریه سیمره و لور علت گرایش به جمع یا به جای ل را همگرایی با زبان رسمی در دوره متاخر دانسته است.

ادامه دارد..‌‌
@nayekash
نای کش

لُری

⚛در باب سحرخیزی

✍ سراینده: استاد #رحمان_مریدی_بیرانوند

کِلَه شیر وَن اذونِ صو وریسی
وریسانه هُمار و کو وریسی

دِ سَر کویا دیاره لیسگِ افتاو
وِرَز یَه گِه بیا وا رو وریسی

🔹🌸شرح واژگان:
#کله_شیر kêlašîr 👈 خروس
#ون van 👈خواند( وَنِن در مینجایی هم معنای اولیه انداختن را می دهد هم خواندن )
#وریسئ vêrîsî 👈برخیزید
#هومار👈دشت، سرزمین هموار
#کو kö 👈 کوه
#لیسک łisg (لیسک/ تیشک)👈 پرتو
#ورز vêraz:👈قبل از
#یه ya 👈 این
#رو rö👈 بلندی

👌مینجایی

⚛بو تا bu tā( بیا تا)

بو تا ضرب المثل بوشِم اریِنت
دوبیتی چوی عسل بوشم

ئِه مور و چِلسرو تا لاوَه لاوَه
دو هوراَسپو مَتَل بوشم ارینت

🔹🌸شرح واژگان:

#بوشم bušêm👈بگویم
#ارینت areýnêt 👈 برایت
#چوی čüî👈 مانندِ
#ئه e👈 از
#هوراسپو huraspoň👈خورجین

👌لکی

✍رحمان_مـــریدی
ایلام
🇮🇷 @nayekash 👈

‍ ‍ ایل من برخیز و دستم را بگیر..
این غریبه بازی ما را میکشد
یک سفید کوه گر نباشد پشت ما
خشکسالی چشمه ها را میکشد

ما درون #ایل پیوند بودیم
همه هم خون و همه #ون بودیم
آتش تفرقه سوخت پیوند را..
صورت تلخ دو لبخند بودیم

#نابراری ریشه ها را خشک کرد
سهم من یک لاله ی غم دیده شد
رنگ بر رخسار هیچ پیری نماند...
#مپل در #کشکان ها کم دیده شد


د چنایی تا خود تنگ گاشمار
هر تیکه جایی ها و نوم یه برار
چگنی، اسبیکوه غصه دارته...
ریشه ای غصنه مین مردم درار

#پژمان_حاتمون_چگنی
🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀🥀

🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

‍ ‍ سازِ لرها 👇👇👇👇👇

✍️ رسول موحدیان

این روزها ماجرای « آلبوم زا »،
اثر آقای رحمانپور،
در میان لرها آتش قوم گرایی و جدایی و تفرقه را شعله ورتر کرده است.

بنده نظرخاصی دراصل ماجرای آلبومِ زا نمیدهم،
آن را نشنیده ام و تخصصی هم درامور موسیقی وادبیات ندارم،
اماموسیقی شنوی خوبی هستم.

آنچه پیداست،آقای رحمانپور
یکی ازاندک موسیقدانان کلاسیک و تحصیل کرده لر است
وبعید به نظر میرسد
قصدی درایجاد چنین اشتباهی داشته باشد.
البته به قول خودش اصلاً اشتباهی رخ نداده
ولی اگرچنین ایرادی هم درکاربوده است، اینهمه هجوم وحمله
به شخصیت وهنر ایشان نیزخوداشتباه دیگری است.
به نظرمیرسدزیاده ازحدِ لازم نسبت به موضوع حساس شده ایم.
درتمام صحبتهای آقای رحمانپور
که بنده تاکنون شنیده ام،
نشانی ازتفرقه وجدایی ندیده ام.👌
فضای مجازی
اصلاًمکان مناسبی برای قضاوت وداوری نیست وهمین برخوردها،
خود نوعی دامن زدن به تفرقه وجدایی است وپرداختن به تعصب وقوم گرایی.

حفظ افتخارات موسیقی لری
که بدون شک استادرحمانپور
یکی از آنان است،
مهمتر ازپرداختن به جوهای احساساتی و زودگذراست.

ایشان با هنرنمایی خود،همانندزنده یاد سقایی وزنده یادمسعودبختیاری و....صدا و نام لر
را درکشور وجهان بلندکرده است👌
و آنچه پیداست،
بیش ازدیگر موسیقی دانان لر،
درنشر فرهنگ لری تلاش نموده وموفق شده است.
پس جادارد همانند هنردوستان واقعی و علاقه مند به نام وفرهنگ لری،
آرامش خودراحفظ کنیم
ودرمورد موضوع ،منصفانه قضاوت کنیم وبیش ازاین به جنبه ی منفی قضیه نپردازیم
وبه قول مَثَل لری
«تَل زیر پا خومون نوئریم ».👌

اگربه بهانه اندکاشتباهی درکارهای بزرگ ، اشتباهات بزرگتری رامرتکب شویم،
اصل موضوع راخواهیم باخت.

اگرعرصه هنروشخصیت وزندگی را
براسطوره های متخلف هنر وورزش و دانش و ... تنگ کنیم،
خودعامل ازبین رفتن و درسایه قرار گرفتن آنان خواهیم بود
وچه بساهمانند دانشمندان و هنرمندان و...
که به همین دلایل ازگرودنه کارشان کنار رفتند
وحتی ترک وطن،شاهد تکرار حوادث تلخ مشابه باشیم.
اندکی توجه کنیم
که ،درخلال نبودو به حاشیه رفتن اساتید بزرگی چون شجریان،
چگونه به بزرگ نمایی واسطوره سازی از برخی خوانندگان جلف و بی ارزش،
که البوم وصدایشان ارزش لحظه ای شنیدن ندارد
واشعار چرت و بی محتوایشان،
درشأن وشخصیت ایران وایرانی نیست، پرداخته شده است،
وآنگاه به صدا،موسیقی ،شعر وآهنگهای بی نظیر لری
همانندآهنگهای رحمانپور،
نیزنگاهی بیندازیم تایادمان باشد جایگزین اینان نیز ممکن است چه کسانی باشند.

ناگفته نماند همه ی ما درکنارایرانی ووطن پرست بودنمان به دنبال یک واژه واحد هستیم بنام « لر»،
نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیادتر،
بنابراین به کاربردن ونوشتن اضافات و نام بردن ازایلات ،پیش وپس از واژه ی لر،
اشتباه است وناشایست و برخلاف هدف اتحاد وانسجام لرها،
پس سازهای جدایی را کوک نکنیم وتنها یک سازبنوازیم « سازِ لرها ».

🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

#نه_به_پدیده_قوم_سازی_از_دل_قوم_لر

#لر (بختیاری_لک_لیریاوی_بویراحمدی_ثلاثی_فئلی و...)
#ون
بیش ازاینکه ایل گراباشیم لرگرا باشیم🙏

👇👇👇👇👇

‍ هفته نامه افلاک لرستان
قوم سازی حربه جدیددشمن 👌

همواره درطول تاریخ زمانی که ایران متحد
ویکپارچه بوده است
کشوراز گزند دشمنان و بیگانگان درامان بوده و درامنیت وآرامش به سر برده است.
درمقابل هر زمانی که ایران درگیر مشکلات و درگیری های داخلی شده؛آسیب پذیر و شکننده در برابر تهدیدات خارجی بوده است.
حال چند وقتیست در کشور عزیزمان ایران توطئه هایی بر علیه اتحاد ملی صورت پذیرفته است.
ازتفرقه بین شیعه و سنی گرفته
تا تفرقه بین اقوام ایران
امادشمنان اتحاد ایران
به این حرکات اکتفا نکرده و به صورت ریزتر ودقیق تر فعالیت میکنند.
قوم بزرگ لر
که نمادایران پرستی ودفاع شجاعانه از کشور می باشد
نیز ازاین قائده مستثنا نیست
ومتحمل چنین توطئه هایی شده است. شایداولین توطئه برای شکستن اتحاد قوم لر
جداسازی بختیاری هااز قوم بزرگ لر
بود
که باتوجه به فعالیت های فعالین فرهنگی قوم لر
وهوشیاری مردم ایل بختیاری
این حربه شکست خورد،
امّا بازهم دشمنان این اتحاد دست از تلاش برنداشتند
و این بار باحربه ای جدید به اسم لکستان وارد شدند
و این باربرای جداسازی لک ها ازقوم لر
و خوردکردن اتحاد این قوم بزرگ و اصیل دست به کار شده اند.

این دسیسه باتوجه به وابستگی شدیدقلبی لک زبانان به نژاد،هویت و تاریخ خود مطمئنا راهی جز شکست نخواهد داشت.
امّاوظیفه ی مردم قوم بزرگ لر
علی الخصوص لک زبانان عزیز
ایستادگی تمام قد دربرابر این تفرفه افکنی ها ودسیسه چینی هاست.

به امید ایرانی متحد
✍علی باقرزاده بیرانون

🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

#نه_به_پدیده_نوظهور_قوم_سازی_از_دل_قوم_لر

#ون
#لر
#ایران
👇👇👇👇

💥قابل توجه کسانی
که دنبال پدیده نوظهور قوم سازی
و ایجاد تفرقه در لرستان هستند.

چه در فضای حقیقی
وچه در فضای مجازی
( کانال ها تلگرامی واینستاگرام)


⭕️تا 5 سال حبس برای ایجاد تفرقه و اختلاف در فضای حقیقی و مجازی
👌👌👌👌

🔹ملکشاهی
رئیس لرستانی کمیسیون قضایی مجلس گفت:
با مصوبه کمیسیون قضایی کسانی که با تهمت و افترا و ...
در فضای حقیقی و مجازی موجب ایجاد اختلاف و تفرقه
در جامعه شوند
محکوم به 2 تا 5 سال حبس
و یا پرداخت جزای نقدی بین 8 تا 18 میلیون تومان می‌شود.👏👏👏👏

🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

#ایران
#لر
#ون
#وطن

#ترک
#بلوچ
#کرد
#عرب
#لر
#فارس
#ایران

🔷 وَن هایی که #بلای_جانمان شده اند!


✍ مجید بیرانون
عضو هیئت تحریریه کانالِ خبری تحلیلیِ صدای لرستان


🔻 اگر اندکی اهل گشت و گذار و ایران گردی بوده باشید قطعا برای یک روز هم که شده در استان اصفهان
و علی الخصوص شهر اصفهان اقامت داشته اید.

الحق والانصاف که با وجود همه کمبودهای منابع طبیعی اش خوب پیشرفت کرده است.
چه درحوزه گردشگری و توریسم
و چه در حوزه صنعت و بازرگانی پیشتاز بوده و با وجود بسیاری از کم و کاستی های موجود در بودجه سراسری ، توانسته که منابع درآمدی فراوانی برای خودش ایجاد کند.
فضای سبزش عالیست و مدیریت شهرداری بر مبلمان شهری و حفظ آراستگی معابرش فوق العاده است.

در حوزه #صنعت هم با وجود کم آبی ها و مشکلات آب و هوایی اش دارای کارخانه جات مادرِ فراوانی بوده و چرخ بسیاری از صنایع بزرگ و کوچک در کنار هم برای توسعه مردمانِ آن دیار در حال چرخش است.
هرچند که بنا بر ذاتِ سیری ناپذیرِ بشر شاهد اعتراضات مردم آن استان به وضعیت کلی هستیم اما حقیقتا جنس خواسته هایشان با جنس خواسته های ما متفاوت است.

اما کمی اینورتر یعنی جایی در میان رشته کوه های زاگرس،
درست درنقطه ای که آب و هوایش دست کمی از اروپای پربارش و معتدل ندارد ،👌
شاهد یکی از عقب مانده ترین استان های کشور به نام #لرستان
هستیم. 😢
استانی #غنی از نعمت های خدادادی و #فقیر در ایجاد صنایع به درد بخور...
استانی بدون صنعت؛😢
استانی فاقدِ زیرساخت برای جذب توریست؛😢
دیاری سرشار از بیکاران؛😢
و دیاری که گمان می رود سال هاست فراموش شده است!

اما به راستی چرا باید دو استان همسایه تا این حد با هم اختلافِ سَطح داشته باشند؟!؟!🤨

راستی!
#یزد که آب و هوایش به مراتب بدتر از اصفهان است!
استانی در دل کویر؛
اما حقیقتا اوضاع خوبش دست کمی از اصفهان ندارد!

ولی اصفهان بیخ گوشمان است؛
تصویر پیشرفتش واضح تر از هر استان دیگری جلوی چشممان است.

مگرجز این است که همه این استان ها در یک کشور #جهان_سوم
و در حال توسعه به نام #ایران قرار دارند!
پس چرا اینقدر تفاوت دارند؟!؟!

اگر بخواهم در یک #کلمه ، فرق بین خودمان و آن ها را بیان کنم باید بگویم
#طایفه_گرایی یا وَن گرایی آن کلمه است.

اینکه انتخاب هایمان همیشه رنگ و بوی #عشیره_ای و #ایلی داشته ، امروز بدجور گلویمان را می فشارد؛
بدون اینکه توجه کنیم کدام کاندیدا می تواند در حوزه لابی گری ، رایزنی و جذب یار در پارلمان ، قوی عمل کند
فقط به این فکر می کنیم که چقدر طرف به ما #نزدیک یا #دور است!
می گوییم به هرحال #فلانی هم خونِمان است و بر دیگران ارجحیَت دارد!
همه #ون داریم؛
وندهایی که #بلای_جانمان شده اند...
اگر تنها دلیل نباشد قطعا اصلی ترین دلیل میباشد؛
و قطعا مدیریت استان در طول این چند دهه هم تحت الشعاع همین انتخاب های نابه جایمان قرار گرفته است.

قطعا نمایندگان قوی اجازه نشستن #مدیران_ضعیف بر صندلی های مدیریتی را نخواهند داد.

این ، نمایندگان ضعیف هستند که #عاشق نشستن افرادِ ضعیف بر مناصب مدیریتی استان هستند؛
مدیرانی که با کوچکترین فشار نماینده تغییر موضع داده و در جهت مورد دلخواه آن نماینده حرکت کنند.

قطعا این مطلب قابل تعمیم به همه نمایندگان و مدیران نبوده و استثنائاتی در این بین وجود داشته است ؛ استثنائاتی که البته نتوانسته اند #فضای_غالب را در اختیار بگیرند!

اما اینکه تا به کِی میخواهیم به این روند اشتباه ادامه دهیم #خدا عالم است!
اما چه بهتر که خیلی زود به این رویه پایان دهیم ؛
چرا که به قول قدیمی ها :
"جلوی #ضرر را از هر جا که بگیری #منفعت است."

💠 صدای لرستان

🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

اگر در توزیع ثروت درایران
عدالت رعایت می شد
نیاز نبود ما مطالبه گرباشیم.👌
به زبان ساده بگویم
با همین ون گرایی وطایفه گری و...هم پیشرفت می کردیم
ودررفاه می بودیم.
چون خود سیستم محاسن ،معایب، مزیت ها و...هر استان وهرنقطه از کشور را می داند
ومی تواند ثروت را عادلانه توزیع کند.
پس قبل ازاینکه بچه های یک خانواده مطالبه گر باشند
پدر خانواده بایستی کاروتلاش بکنند وبا انصاف وعدالت نیازهای فرزندانشان و مادر خانواده را برطرف نماید
تا موجب نارضایتی فرزندان ومادرخانواده نشود.

واین وظیفه درسطح کلی وملی وظیفه دولت وسیاسیون می باشد.
#عدالت

✍آریان

پیشنهاد تاج گردون در تبریز عملی شد
و خیابانی در تبریز
بنام سردار ملی ایران و #قوم_لر
اسعدخان بختیاری نامگذاری شد👏👏👏

🇮🇷 @nayekash 👈
نای کش

#ایران
#لر
#ون
#اسعدخان_بختیاری
#مشروطه

درود بر اقوام عزیز ایران زمین

لری

بمیرم سیت

در وصف منطقه کهن چگنی
لرستان کوچک

با صدای هنرمند نای کشی
زنده یاد علیرضا هادی چگنی

🇮🇷 @lorgeram_asli 👈
نای کش

چگنی فرا طایفه و ایلاتی خواهند اندیشید و فرهنگ جدیدی در لرستان باب خواهد کرد.👌👌👌

در حوزه انتخاباتی خرم آباد و چگنی
همه #لریم همه #ونیم #ون
#لک(حسنون، بیرانون، کولیون،شاهیون، و...)
#بختیاری(پاپی)
#ثلاثی
مینجائی(چگنی،سادات، بالگریوه، ساکی، سکون و....)

#لر_فئیلی

و همه ایرانی
پس برای منافع کلی یکی باشیم
و اختلاف سیاسی ،
عقیدتی
و طایفه ای
را کنار بزاریم و به یاری منتخبان ملت برویم تا بسوی جامعه ای مطلوب قدم برداریم.🙏

#نه_به_منیت_ها
#نه_به_خودبزرگ_بینی
#نه_محرومیت_لرستان
#نه_تفرقه_در_لرستان
#نه_به_نماینده_بی_عمل
#نه_به_صاحبان_قدرت_و_لابی_و_رانت
#نه_به_روزمرگی
#نه_به_شمال_و_جنوب_خواندن_خرم_آباد
#نه_به_طایفه_بازی_در_انتخابات
#نه_به_خرید_و_فروش_رای
#نه_به_گال_و_راو
#درود_بر_اتحاد_و_همدلی
#شایسته_سالاری

#لرستان
#ایران

منتخب مردم عزیز و حماسه ساز
شهرستانهای #خرم_آباد_و_چگنی

آقایان 👈ویسکرمی _محمودون

نخبگان #لر و #لرستان(فرا طایفه ای)

لری

پیچ گلونی 💥

🎤 سجاد امیری ✅

   🎵موزیک جدید 👌

🇮🇷 @lorgeram_asli 👈
نای کش
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌
#ون

⚫️ #چنگیز_جلیلون
هنرمند #لرتبار
دارفانی را وداع گفت😔😔😔

فیلم مذکور مربوط به سو تفهاهمی بود
که در یک برنامه ایجاد گردید
و زنده یاد جلیون
از همتباران خود عذرخواهی کرد.👌

▪️#چنگیز_جلیلون،
دوبلور کشورمان از حدود یک ماه پیش به کرونا مبتلا شد
و از روز پنجشنبه -29 آبان ماه
به دلیل وخامت حال به بیمارستان منتقل شد.

▪️ این هنرمند محبوب
و پیشکسوت
در نهایت امروز -یکشنبه 2 آذرماه
پس از جدال با ویروس منحوس کرونا جان به جان آفرین تسلیم کرد.😔

▪️ مشهورترین گویندگی‌های
این هنرمند
در فیلم‌های سینمایی خارجی
به‌جای مارلون براندو،
پل نیومن،
برت لنکستر،
ماکسیمیلیان شل،
ریچارد برتون،
پیتر اوتول،
یول براینر،
کلینت ایستوود،
دین مارتین و ... بوده است.

روحت شاد بزرگ مرد
یادت گرامی باد🥀🙏🙏🙏

#ماسک_بزنیم.🙏🙏🙏
#در_تجمعات_شرکت_نکنیم.🙏🙏🙏

🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش

#ون
#جلیلون
#دوبلور
#پیشکسوت
#لر

🔶معنای پسوند #ون" در مردم #لر
👇👇👇👇

🔺بسیاری از اقوام ایرانی
در آخر نام خانوادگی‌شان یک پسوند دارند
که به طور معمول از آن پسوند می توان به ریشه ی قومیتی آن شخص یا آن قوم
پی برد.

🔺به عنوان مثال
پسوند "لو" (مثل اینانلو)
برای اقوام ترک است
و پسوند "زهی" (مثل صفرزهی) در میان اقوام بلوچ رایج است.

🔺اما واژه #ون" به چه معناست و ریشه در کجا دارد؟
🔸این واژه اصالتا متعلق به کدام قوم است؟
🔺همانگونه که می دانید زبان لری
ریشه در پهلوی باستان دارد
و بسیاری از کلمات پهلوی باستان که در زبان های دیگر از جمله زبان معیار ما مستهلک و فراموش شده اند،
در #زبان_لری کماکان مستعمل و زنده اند.

می توان گفت یکی از دلایلی که به شاخه ای از #لرها_فیلی می گویند
همین است؛
🔺(فیلی یا فهله ای = پهله ای / پهلوی : اعراب چون حرف 'پ' ندارند آن را 'ف' می خوانند)
🔺در پهلوی باستان کلمه ی "ون" به معنای نگهبان و #مسئول می باشد.
(اما در زبان عامیانه لرها #ون به معنی انداختن‌ و ایجاد کردن می باشد
مثل میرزاون: یعنی میرزا این ریشه وتبار را ایجاد کرده و...)
🔺سپاه جاویدان کوروش
مسئولیت های مهم نظامی را در سیستم اداری کوروش در دست خود داشتند.
از جمله ی این مشاغل در ذیل عنوان خواهد شد: ✔️

♦️بازون👈 نگهبان بازها (عقابها)
♦️دریک ون👈 خزانه دار
♦️دالون👈شاهین بان (دال واژه ای لکی است که می توان آن را در نام دال آهو، کوهی در کرمانشاه دید که عده ای آن را دالاهو می دانند)

♦️ سپهون(سپه ون)👈 مسئول سپاه (قراول)

♦️آیینه ون 👈 آینه دار شاهی

♦️ترکشون یا ترکاشون 👈مسئول تیر و کمان ها (ترکش = تیر)

حتی تا مدتی بعد از ورود اسلام به ایران این کلمه به قوت خود باقی بود و نام هایی همچون
قلاون👈 نگهبان قلعه/ دژبان
دینارون👈 خزانه دار
گراون👈 نگهبان راه یا به عبارتی راهبان
بهون👈دارنده خوبی و نیکی،منسوب به خوبی ها
و صدها نام ازین دست به کار برده می شد.
🔺جالب تر از همه اینکه نام هایی چون "نهاون" و "دماون" به جای مانده از همین دوران است و پهلوی بودن این نامها را اثبات می کنند چون:
♦️نها یا نوا 👈 جلو #نهاون 👈نگهبانی جلویی٬ نگهبانی پیشین #دما (به ضم دال) = پشت سر
♦️ دماون👈نگهبانی پشت سری٬ نگهبانی پسین
🔺 از آنجایی که مشاغل در گذشته بصورت ارثی بود این کلمات کم کم بعنوان نام فامیلی اشخاص بکار برده میشد یعنی فلانیها را مثلا "سپهون" و فلانیها را "دریکون" می نامیدند.
این کلمه کم کم جای فامیل اشخاص را به خود گرفت
و حتی بعد از اسلام با اینکه معنای اصلی خود را از دست داد
ولی هنوز برای نام فامیل اشخاص به کار برده می شد و شهرت هایی همچون "حسنون" و "یوسفون" و "حاتمون" و "جاون" و ... نیز برای افرادی که نام نیاکان آنها این اسم ها بود۰

#لرم_آغازگر_تاریخ_واصالت_ایران

‍
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش

سردار یارمحمدخان کرمانشاهی
را بشناسیم👇👇👇👇


🔸یارمحمدخان کرمانشاهی
فرزند میرزا محمد خان
از خان‌های طوایف لک
منطقه زردلان پیشتکوه
و از طایفهٔ لَک بالاون
در سال ۱۲۹۶ ه. ق. برابر با (۱۲۵۸ ه. ش.) در کرمانشاه متولد شد.
خواندن و نوشتن را در مکتب آموخت،
و در نوجوانی به ورزش باستانی روی آورد و پس از مدتی اشتغال به کار آزاد در سبزه میدان کرمانشاه،
درآغاز جوانی در توپخانه تیپ کرمانشاه استخدام شد
و به رشادت و استحقاق به سرعت به درجهٔ نایبی رسید.
وی با اندیشهٔ آزادی‌خواهی وارد کمیته غیرت کرمانشاه شد
و در کنار عده‌ای از آزادیخواهان کرمانشاه مانند
حاج آقا محمد مهدی،
میرزاعلی خان سرتیپ خانه خراب،
ابوالفتح میرزا دولتشاهی
و ... به فعالیت پرداخت.
هنگام برخورد مشروطه خواهان و مستبدان در کرمانشاه،
همراه دو هزار تن از آزادیخواهان در کنسولگری انگلستان در کرمانشاه
(محل فعلی شهرداری) متحصن شد.
پس از رفع تحصن همراه برادرخوانده‌اش، حسین خان کلاهی عازم تهران شد.
در قم
از به توپ بستن مجلس
و اشغال تهران بدست قزاق‌های لیاخوف آگاه شد
و از آنجا به تبریز رفت و به آزادیخواهان از جمله ستارخان و باقرخان پیوست.

🔹اولین نبردی که یارمحمد خان کرمانشاهی در آن شرکت داشت
اردوکشی به مراغه و جنگ شرامین است که در ذیقعده ۱۳۲۶ ه. ق روی داد.
مجاهدان در این نبرد شکست خوردند و یارمحمد خان و حسین خان توانستند
از مهلکه نجات یابند و به تبریز برسند.

یارمحمد خان
در ۲۱ محرم ۱۳۲۷ ه. ق در جنگ مجاهدان با مستبدان شرکت کرد
و در حالی که سردستگی جمعی از آزادیخواهان را داشت
به اردوگاه شجاع الدوله حمله کرد و تلفاتی به دشمن وارد کرد.
یارمحمد خان در ماه صفر ۱۳۲۷ ه. ق در جنگ حکم آباد شرکت داشت
و در این نبرد شجاعت و لیاقت از خود نشان داد
و از سوی انجمن ایالتی مورد تقدیر قرار گرفت.
در جنگ آناخاتون از ناحیهٔ پا زخمی شد ولی جنگ به سود آزادیخواهان خاتمه یافت.
در ۷ ربیع‌الاول ۱۳۲۸ ه. ق و پس از سرکوب مستبدان و استقرار مشروطه،
به همراه ستارخان و باقر خان و ۱۰۰ سوار دیگر به تهران آمد.

🔸پس از استقرار مشروطه اختلاف بینش‌های سیاسی منجر به پیدایش احزاب مختلف شد که مهمترین آن‌ها حزب دموکرات و اعتدالیون بود.
ستارخان
به اعتدالیون نزدیک شد
و یارمحمد خان کرمانشاهی به دموکرات‌ها پیوست.
در آغاز سال ۱۲۹۰ ش سپهدار به عنوان رئیس‌الوزرا منصوب شد
او که از اعتدالیون بود ابتدا به کینه جویی از حیدرخان عمو اوغلو و یارمحمد خان برخاست.
از اینرو یارمحمدخان شب اول فروردین ۱۲۹۰ ش به دستور وی بازداشت شد.
پس از دو هفته روز ۱۳ فروردین ۱۲۹۰ ه ش. حکم تبعیدش از ایران صادر شد.
آن‌ها قصد داشتند
او را از طریق کرمانشاه به عراق اعزام نمایند. هنگام انتقالش از کرمانشاه
مردم به هواداری وی برخاستند و با زور او را آزاد کردند.
سپس انجمن ولایتی و مردم طی تلگرافهای بسیار، لغو تبعید واقامت یارمحمد خان
در کرمانشاه را خواستار شدند
و دولت ناچار آن را پذیرفت.
هنگامی که سپاه فرمانفرما از سنندج
به سوی کرمانشاه حرکت کرد،
یارمحمد خان
و به دنبال او سالارالدوله نیز از کرمانشاه به طرف سنندج رفتند،
ولی دو سپاه به هم برخورد نکردند
و فرمانفرما به کرمانشاه رسید
و در دارالحکومه مستقر شد.
یارمحمد خان و سالارالدوله به دیگر سپاهی فراهم کرده و از سنندج به طرف کرمانشاه حرکت کردند.
🔸 ساعت حدود ۱۰ صبح یارمحمدخان
زیر سقف پوشیدهٔ بازار کلوچه پزها مشغول رایزنی برای حملهٔ نهایی بود
که تیری از یکی از سوراخ‌های سقف بازار شلیک شد
و یکی از همراهان سردار به زمین افتاد. یارمحمد خان
برای ردیابی مسیر گلوله سرش را بالا آورد و تیر دوم به صورت او شلیک شد
و وی را کشت.
با کشته شدن ایشان وکیل جوانرود همچنان به مقاومت در مقابل ارگ دولتی پرداخت. طولی نکشید
که وی و تعداد زیادی از همرزمانش نیز کشته شدند
و با این امر جنگ به سود دولت خاتمه یافت و خاندان یار محمد خان
پس از مرگ او به نقطه نامعلومی در اطراف قزوین تبعید شدند.
جنازهٔ وی در گورستان قدیمی شهر کرمانشاه دفن شد.
اکنون این گورستان خراب گشته، ولی قبر سردار یارمحمد بالاون
در مکانی مشخص در انبار ادارهٔ نقلیهٔ بهداری در خیابان نقلیه شهر کرمانشاه نگهداری می‌شود.

🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش

سعید جمشیدی از شازن اراک


#لر
#لک
#ون
#یارمحمدخان

🎲 گُلوَنــی،
میراث چند هزار ساله زنان #لر

🇮🇷@lorgeram_asli👈
نای کش

#ون
#گل_ون
#گل_ونی
#لر