#روایت_انتخابات
#امیدرضا_صفایی

تلخ و شیرین های انتخابات ۱۴۰۰ (۱): زلف آشفته را چه کسی جمع می کند!؟

از ابتدای سال ۹۹ مشخص بود که پروژه انتخابات، پروژه مهمی خواهدبود و گهگاهی بچه ها می گفتند که برای انتخابات باید کار کنیم. معمولا بعد انتخابات ها این حرف زیاد گفته می شود که برای انتخابات بعدی باید زودتر شروع کنیم. گذشت تا رسیدیم به بهمن ماه… مدام گفته می شد باید کاری کنیم… کارهای دو هفته آخر مشخص بود؛ پوستر چسباندن و در سطح شهر با مردم صحبت کردن و… اما چهارماه مانده به انتخابات، ما طلبه ـ دانشجوها چه فعالیت موثری می توانستیم انجام دهیم!؟

این دغدغه را داشتیم که ایام انتخابات فرصت مناسبی است تا مسائل اصلی امروز انقلاب و پاسخ های جریان های مختلف بررسی شود. همچنین باید تلاش و روشنگری می کردیم تا عده ای نتیجه را چهار ماه مانده به انتخابات، تمام شده تلقی نکنند و فرصت ابراز وجود را از بقیه نگیرند؛ به هر حال پدرخوانده ها همان طور که تکلیف مجلس را مشخص می کنند، نسبت به ریاست جمهوری هم احساس تکلیف می کنند. به خصوص اینکه کتابچه «مقام مردم» حاج آقای فلاح و جزوه «خطر تاکتیکوکراسی» وحید جلیلی حسابی داغ مان کرده بود.

ـ گام دوم، گام همه مردم و جوانان است نه سوپرمن ها. با مبارزه ی با تبعیض، باید زمینه به میدان آمدن همه مردم فراهم شود. برای تکیه به داخل، باید امید به خارج قطع شود؛ خط بطلان بر مسیر برجام باید کشیده شود.

برخی جلسات مان با چهره های سیاسی بود. بعضی از این بندگان خدا انتظار داشتند که خیلی راحت حمایت ما را کسب کنند. اما وقتی با مواضع فعال و منتقدانه بچه ها روبرو می شدند جا می خوردند؛ به هر حال، دوران راحت سواری گرفتن گذشته بود.

در مجموع این جلسات و گفتگوها، به یک ایده رسیدیم.

تلخ و شیرین های انتخابات ۱۴۰۰ (۲): دولت حداقلی در برابر انقلاب از نو

اسفندماه ۹۹ در اردوی هم اندیشی تهران، دو کلان ایده برای فعالیت های انتخاباتی مطرح شد: ایده «انقلاب از نو» و ایده «دولت حداقلی»؛ دو ایده ای که در ادامه، در مقابل هم صف کشیدند. ایده انقلاب از نو توسط آقای صاد پیگیری می شد و ایده دولت حداقلی توسط حاج آقای عین و هر دو هم از موثرین در جریان های جوان دانشجویی و طلبگی هستند.

ایده انقلاب از نو، معتقد به:

ـ لزوم و امکان تغییر به نفع مردم بود.

ـ اینکه با حرف های گرد نمی شود بدنه فعالین رای ساز را گرم کرد.

ـ باید اجازه داد تا مردم تنوع های در سطح حکمرانی کشور را احساس کنند.

ـ انقلاب ۵۷ رویایی داشت و باید آن رویا را احیا کرد (از این نظر، شرایط موجود، از رویای انقلاب ۵۷ فاصله گرفته است: تبعیض های نهادینه شده مدیریتی، اقتصادی، آموزشی، بهداشتی و…).

ایده دولت حداقلی، با ایده انقلاب از نو همدل بود اما معتقد بود که بعد از هشت سال روحانی، ما نمی توانیم جهت گیری را سریعا صد و هشتاد درجه عوض کنیم و باید ابتدا تلاش شود تا چند درجه تغییر صورت گیرد و زمینه برای دولت ایده آل فراهم شود.

ایده ها را با شاقولی باید سنجید. تغییرات اجتماعی، پیچ تنظیم ندارند که حداقلی تنظیم شود یا حداکثری؛ یا یک خواست اجتماعی جدید شکل می گیرد یا نمی گیرد یا یک گفتمان تغییر، مستقر می شود یا نمی شود. در منطق انقلاب اسلامی قرار بود تحولات بر دوش آگاهی و حضور مردم پیش برده شود. بر این اساس، تغییرات به ظاهر مثبت، اگر نتوانسته باشد بینش و کنش عمومی را با خود همراه کند، محکوم به شکست است. برای بینش و کنش عمومی، بیشتر از آنکه نیاز به جهاد تنظیم داشته باشیم، نیاز به جهاد تبیین و تحقیق و تلاش داریم.

این دو ایده در انتخابات حضور فعالی داشتند اما موضع خود را نسبت به بینش و کنش عمومی باید ارتقا دهند مگر اینکه بخواهند مصلح آسانسوری باشند!

[تلخ و شیرین های انتخابات ۱۴۰۰ (۳): حرف گرد ممنوع!

تقریبا سه ماه مانده به انتخابات در مجموع جلسات و گفتگوها و مشورت ها به این رسیدیم که یک «فعالیت گفتمانی» را رقم بزنیم. چند اولویت روز انقلاب و مردم را مشخص کنیم و آنها را تبلیغ و توجهات را به آنها جلب کنیم. اما این اولویت ها چطور مشخص شدند؟ در طی همان جلسات و ارتباطات قبلی که با برخی اندیشکده های جوان داشتیم و همچنین صحبت های ابتدای سال آقا، تقریبا سرنخ هایی مشخص شد. از طرفی دغدغه این را داشتیم که نقاطی که می خواهیم برجسته کنیم:

ـ هم ریشه در مبانی انقلاب داشته باشند و هم مسائل روز مردم باشد.

ـ متکثر نباشند… چند نقطه محدود و محوری باشند.

ـ حرف کلی نباشند و برش دار باشند.

لذا نهایتا به سه محور «اقتصاد مردمی»، «مبارزه با فساد و تبعیض» و «خنثی کردن تحریم ها» رسیدیم. در گام بعد باید این محورها را شرح و بسط محتوایی می دادیم.

#روایت_انتخابات
#امیدرضا_صفایی
تلخ و شیرین های انتخابات ۱۴۰۰ (۹): سفر به زمان؛ انتخابات ایران در ۱۴۴۰
رقابت های بیست و سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ماه ۱۴۴۰، به مدت یک ماه به طول خواهد انجامید. در این مدت، علاوه بر برنامه های صدا و سیما، تشکل های مختلف من جمله تشکل حق، برنامه خواهند داشت.

این تشکل در سراسر کشور، میزبان گفتگوهای نمایندگان نامزدها خواهد بود. در این گفتگوها، نمایندگان نامزدها به سوالات تشکل حق که توسط کارگروه های تخصصی از شش ماه قبل و با همکاری اصناف مختلف تنظیم شده است پاسخ خواهند داد. این گفتگوها در اماکن منتخب تمام شهرهای کشور صورت خواهد گرفت و گروه های مردمی مسئول تدارکات و نظم این برنامه ها خواهند بود. همچنین اساتید حوزوی و دانشگاهی محلّی بر روند این برنامه ها نظارت خواهند داشت.

این تشکل مفتخر است که با وجود اینکه از حیث اجتماعی از اکثریت برخوردار است اما برای ارتقای بینش سیاسی و اجتماعی عموم مردم، امکانات خود را برای گفتگوهای با نشاط اجتماعی، با حضور همه جریان های فعال و قانونی کشور بسیج کرده است. در همین راستا، تا دو روز مانده به پایان مهلت قانونی تبلیغات از فردی حمایت نخواهد کرد و صرفا به برگزاری برنامه های گفتگو خواهد پرداخت.در هفته آخر تبلیغات، شورای مرکزی این تشکل (۳۱ مسئول استانی و ۱۲ عضو دیگر) در پایتخت جمع خواهند شد و به بررسی موضع نهایی این مجموعه خواهند پرداخت. خبرها حاکی از رقابت نزدیک گزینه های مدنظر اعضای مرکزی این تشکل دارد. در نهایت قرار است این تشکل به یک ترتیبی از نامزدها برسد که در دو روز مانده به مهلت قانونی تبلیغات توسط رهبر این تشکل، حاج آقای سیدعلی بهشتی اعلام خواهد شد. پیش بینی می شود با توجه به اعتماد گسترده عموم مردم به فعالیت های این تشکل، نفر اول معرفی شده توسط این تشکل با درصد بالایی انتخاب خواهد شد. ۸۰۰ گروه فعال مردم نهاد از برنامه تشکل حق برای این دوره از انتخابات، اعلام حمایت کرده اند. هزینه های دریافتی و مصرفی این تشکل به صورت روزانه در سامانه ای برخط اعلام عمومی می شود. با توجه به فعالیت این تشکل برای گفتگوهای شفاف و گسترده، بسیاری از هزینه های تبلیغاتی کاهش یافته است. لازم به ذکر است نامزدهای منتسب به این تشکل، از یک سال پیش، از استفاده از رسانه ها و تریبون های این تشکل منع شده اند و قرار است صرفا از امکانات ایام تبلیغ استفاده نمایند.یک سال هست که کارگروه ویژه نظارت انتخابات این تشکل، بر تمام فعالیت ها و رسانه های این مجموعه نظارت دارد تا مانع نقض سیاست های انتخاباتی این مجموعه گسترده شود.

همچنین کارگروه های تخصصی این تشکل، برنامه های پیشنهادی برای رییس جمهور منتخب آماده کرده اند. با همکاری فعالین این تشکل در سراسر کشور، گزینه های پیشنهادی برای تمام مناصب دولتی به صورت اولویت بندی شده آماده شده است. گفته می شود برای برخی از مناصب، بیش از شصت گزینه صلاحیت دار شناسایی شده است. پیش بینی می شود مشارکت این دوره ۹۸ درصد باشد.
تلخ و شیرین های انتخابات ۱۴۰۰ (۱۰): ستاد توحیددر آب و تاب اعلام نتایج احراز صلاحیت ها توسط شورای نگهبان، حضرت آقا گفتند که عموم مردم نگاه شان به این نیست که فلان جریان یا فلان شخص آمده یا نه؛ مهم برای شان این است که نامزدها صداقت و کارآمدی نشان دهند. در صحبت های قبلی هم تأکید کرده بودند که نامزدها از وعده های توخالی پرهیز کنند و برنامه و کار واقعی ارائه دهند. برای کمک به معرفی نامزد مورد نظرم (دکتر جلیلی) به دوستانم که در ستاد دانشجویی مرکزی مشغول بودند ملحق شدم.

بچه های دانشجویی و طلاب جوان، ابتدا در طبقه دوم ساختمانی در نزدیکی ایستگاه مترو توحید مستقر بودند. دانشجوها مشغول طراحی چند عملیات میدانی بودند و طلاب جوان مشغول عملیات تماس های تلفنی بودند (بعدا شد کمپین بیستکال).

چند برنامه مان با هشتگ #معترضان_امیدوار برگزار شد. من جمله برنامه ای که مجوز داده شده بود تا در میدان امام حسین علیه السلام برگزار شود اما در لحظه آخر دبه شد و توفیق شد در مسجد کنار میدان برگزار کنیم.

این برنامه چند سخنران داشت. حاج آقای آقانوری گفتند که اعتراض ما به کم رنگ شدن نقش مردم هست چرا که در انقلاب اسلامی قرار بود مردم، قیام به قسط کنندنه اینکه مردم تماشاچی باشند. آقا صادق شهبازی هم که مثل همیشه با حرارت صحبت کرد و گفت مسئله ما اصلاح جهت گیری ها هست نه تصاحب قدرت و ما این کار را انجام خواهیم داد چه به پاستور برسیم و چه نرسیم. دکتر ایزدخواه، نماینده مجلس هم نوع مدیریت مطلوب در سطح ریاست جمهوری و تفاوتش با مدیریت پروژه و مدیریت سازمان را مطرح کردند. همچنین گفتند که دکتر جلیلی قرار نیست مدیریت را تحویل باندش بدهد چرا که باندی ندارد و باندش جوانان و نخبگان سرتاسر کشور هستند.

#روایت_انتخابات
#امیدرضا_صفایی
تلخ و شیرین های انتخابات ۱۴۰۰ (۱۲): زیر پوست مناظره ها
در مناظره سوم، در مسئله برجام و fatf تمایز تا حدودی مشخص شد؛ جایی که حاج آقا گفت ما در مذاکرات به دنبال منافع ملی هستیم اما دکتر گفت که ما الآن تازه به دنبال این نیستیم که ببینیم کنوانسیون های بین المللی آیا برای ما فایده دارد یا نه بلکه قطعا فایده ندارد. دکتر یک اشاره دیگر هم در مناظره سوم داشت و گفت رییس جمهور باید شناخت از اجزاء دولت داشته باشد تا دور نخورد. مناظرات تمام شد و دکتتر نتوانسته بود تمایز خودش را با حاج آقا که مشهورتر بود، برای مخاطبین مناظره ها مشخص کند.

در بحبوحه مناظره ها باز دعوای اصلح و صالح مقبول، بین بچه حزب اللّهی ها اوج گرفت؛ اینکه آیا میزان رأی آوری، در اصلح بودن موثر هست؟ البته من موضع خودم را در این دعوا قبلا مشخص کرده بودم: ما اصلح را فارغ از اینکه نزد مردم مشهور هست یا نه شناسایی می کنیم و برای تبلیغ آن تلاش می کنیم. نهایتا در روزهای آخر منتهی به رأی گیری باید دید که وضعیت رقابت چگونه هست و تصمیم گرفت؛ نه اینکه چهارماه مانده به انتخابات و بدون هیچ تلاش تبلیغی، گمانه زنی های نسبت به میزان رأی آوری، ملاک تعیین کننده باشد.یک نکته جالب ستاد دانشجویی مرکزی، بچه هایی بودند که تا روز آخر مشغول بحث و بررسی بین نامزدها بودند و با بقیه بچه ها گفتگو می کردند اما با این وجود به ستاد دکتر کمک می کردند. در بین بحث های جدّی، یک چیز جالب دیگر، کلیپ های طنزی بود که بچه ها می ساختند: «میکس تصویر دکتر با تبلیغ ما تو رو می خوایم تو رو می خوایم دیگه هیچی نمی خوایم»، «زیرنویس گذاری روی صحنه ای از فیلم ۱۹۱۷ و یک کارتون درباره چالش وحدت».

تلخ و شیرین های انتخابات ۱۴۰۰ (۱۳): آورده ها
آورده های دکتر جلیلی در این دوره از انتخابات قابل توجه بود و همین ها بود که باعث می شد ما با شور و شوق هواداری کنیم.

یک آورده مهم دکتر، کارنامه دولت سایه بود؛ پیگیری هشت ساله برای شناسایی و کمک به حل چالش های کشور. دکتر بعد از انتخابات ۹۲ و حتی قبل از آن، تلاش های منظمی را برای کمک به چالش های کشور سامان داده بود. خودش می گفت که سعی کرده مسئولیت های حاکمیتی اش را این گونه ادا کند و به صرف حضور در جلسات بسنده نکند. قوت دیگر دولت سایه این بود که فقط یک تلاش کتابخانه ای نبود بلکه سه ضلع کارشناسان و مدیران اجرایی و عاملان کف صحنه را دربرگرفته بود.

همین تلاش چندساله باعث شده است که نظرات دکتر درمورد سیاست ایران امروز ما شنیدنی باشد. مثلا دکتر مکررا می گفت که راه حل بسیاری از مشکلات کشور، مشخص است و جناح های مختلف هم اتفاق نظر دارند اما وجود یک سری تعارف ها، مانع اتخاذ تصمیمات جدی و نهایی می شود. یا اینکه می گفت که یکی از آسیب های بین سیاسیون ما، غلبه کار نمایشی بر کار واقعی است. بله؛ کار واقعی نیاز به سر و کله زدن با کارشناسان و مدیران اجرایی و عاملان کف صحنه و پیگیری مستمر دارد … .وقتی کار واقعی، مسئله باشد نه دعواهای زرد، تأیید، تکمیل و تصحیح فعالیت های دیگران هم معنا پیدا می کند؛ مثل تقدیر دکتر از اقدام شورای شهر تهران برای شفافیت یا تقدیر از اقدام دولت تدبیر و امید برای تسطیح بخشی از زمین های خوزستان. وقتی کار واقعی، مسئله باشد، تلاش می شود تا در کنار مبارزه با میوه های فساد، برای مبارزه با ریشه ها، سازوکارهای فسادزا هم اصلاح شود.

از نکات قابل توجه دیگر، نگاه چند وجهی به مقولات حکمرانی بود که از پختگی دکتر در این سطح از حکمرانی نشأت می گرفت: توجه به جایگاه نشاط و تفریح در تحکیم بنیان خانواده و داشتن برنامه عملی برای آن، توجه به تأثیر مقولات اجتماعی در نظام سلامت، توجه به اهمیت سلامت غذایی، توجه به تعریف قهرمان و استعدادیابی عادلانه برای تربیت نسل جوان و … .

دکتر تأکید داشت که وقتی ما می توانیم مدّعی برقراری عدالت باشیم که دوردست ترین روستاهای سیستان هم از امکانات کشور بهره مند باشند. و در عمل هم ثابت کرده بود که فقط در اندیشه ابرشهرها نیست و به فکر توسعه منطقه ای و شناخت و بالفعل کردن ظرفیت های نقاط مختلف کشور است؛ البته با کمک جوانان خود آن مناطق.در عرصه بین الملل هم دکتر علاوه بر امکان خنثی کردن تهدیدها، فرصت های قابل استفاده ای را معرفی می کرد.

احساس نکردم در نگاه دکتر این باشد که صرفا باید از مردم پذیرایی شود بلکه این عقیده را داشت که کشور باید به دست مردم اداره شود؛ از احیای تعاونی ها گرفته تا مطالبه سند تحول مناطق از جوانانشان. با وجود ظرفیت های بیشمار کشور و این نظرگاه ها، دکتر مدّعی بود در چهارسال پیش رو می توان کشور را جهش داد و جهش را هم یک ضرورت می دانست.

مجموع این آورده ها باعث شده بود که دکتر با رفقا و رقبا، بدون تعارف باشد. ما هم چنین آورده هایی را سردست حلواحلوا می کردیم و خوشحال بودیم که سیاست هنوز یاورانی دارد.