📝انتقاد سازنده

نویسنده: عبدالکریم بکار
ترجمه: رحمت شریفی

در زندگی عمومی و خصوصی ما اختلافات زیادی وجود دارد که به موجب آن، یکپارچگی یا نقص یک شیء به وجود شیء دیگری بستگی دارد. این دو شیء به نوبت در یک عمل وجود دارد، مانند رابطه‌ای که بین بیماری و فقر مشاهده می‌کنیم.

🔗ادامه‌ی مطلب

#تفکر_انتقادی #نقداندیشی #تفکر_نقادانه #سنجشگرانەاندیشی

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb

اخلاق خودمختاری: زندگی نامه و نقد جدید- پاره‌ی نخست

نویسنده: توبین سیبریس
ترجمه: از انگلیسی: اصلاحوب

خودمختاری: زندگی نامه و نقد جدید- پاره‌ی نخست
منتقدان جدید به شعر وضعیت مستقل بخشیدند و آن را از الزامات تاریخی، زندگی‌نامه‌ای و روانشناختی رها کردند. طبق استدلال آنها، شعر بدون حمایت نویسنده و خواننده در فضای خود زندگی می‌کند. این خاصیت شگرف معمولاً «خودمختاری شاعرانه» خوانده می‌شود.

🔗ادامه‌ی مطلب

#تفکر_انتقادی #تفکر_نقادانه

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb

اخلاق خودمختاری: زندگی‌نامه و نقد جدید اخلاق خودمختاری- پاره‌ی دوّم

نویسنده: توبین سیبریس
ترجمه: از انگلیسی: اصلاحوب

ذهن شاعر با استعداد خود را در سنت متعالی می‌شود. الیوت مانند ویمستات و بردسلی تلاش می‌کند شعر را تعریف کند، بدون این‌که به شخصیت شاعر متوسل شود. او ادعا می‌کند که انکار شاعر واکنشی در برابر کیش شخصیتی رمانتیک است.

🔗ادامه‌ی مطلب

#تفکر_انتقادی #تفکر_نقادانه

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb

💢 ژرف‌نمایی: فرزانگی تقلبی

✍🏼 مهدی خسروانی

🔰 یکی از مفهوم‌های سلبی سنجشگرانه‌اندیشی «ژرف‌نمایی» است.
این جملات را در نظر بگیرید:
«معرفت همانا نوع دیگری از جهل است»، «راه فضیلت از رذیلت می‌گذرد»، «سطحی بودن یکی از انواع مهم ژرف بودن است» و «فاصله‌ی عشق و نفرت به اندازه‌ی یک تار موست».

🔰 می‌دانیم که در بین سخنان ژرف اندیشمندان بزرگ، گاه، جملاتی یافت می‌شوند که ظاهری ناسازه‌ای (پارادوکسیکال) دارند؛ ولی تأمل در این گونه جملات مشخص می‌کند که بر خلاف ظاهرشان از حقیقتی ژرف حکایت می‌کنند.

🔰 اکنون فرض کنید که اتفاقاً یکی از کسانی که مجبورید در هفته چند ساعتی را با او بگذرانید (مثلاً دوست یا استاد یا یکی از نزدیکانتان) بسیار علاقه‌مند باشد که او را اندیشمندی ژرف بدانند. در این صورت، کاملاً این استعداد را پیدا می‌کند که قضیه را برعکس ببیند؛ یعنی گمان کند برای ژرف‌گویی شرط لازم و کافی این است که نخست چند واژه‌ی مهم دست و پا کند، سپس متضاد آنها را نیز پیدا کند (ترجیحاً به گونه‌ای که با واژه‌های مهم اصلی ترکیبی آهنگین بسازند!) و آن‌گاه جفت‌ـ‌واژه‌های به دست آمده را با زور در جملاتی کوتاه جای دهد.

🔰 حال، اگر شما شخص بداقبالی باشید و آن دوست، استاد، یا خویشاوندتان عمری پیدا کند تا قاعده‌ی طلایی‌اش را به کار ببندد مجبورید گهگاه شنیدن جملاتی مثل چهار جمله‌ی ژرف‌نمای فوق را تحمل کنید. این در حالی است که اندیشمندان به راستی ژرف‌‌نگر فقط گاهی اوقات (شاید یک بار در طول عمرشان) چنین جملاتی را می‌گویند یا می‌نویسند و ناسازه‌ای بودن سخنانشان نیز بسیاری اوقات صرفاً بر حسب تصادف است.

🔰 نوع دیگر ژرف‌نمایی نیز به نحو مشابه زمانی پیش می‌آید که تصور شود در پس هر سخن پیش پا افتاده و بدیهی‌ای می‌توان به دنبال معنایی عمیق گشت. حاصل این نوع دوم از ژرف‌نمایی جملاتی است نظیر: پیرها هم روزی جوان بوده‌اند»، «همه‌ی ما هنگام تولد کودکیم»، «آدم بزرگ‌ها همیشه با هم مهربان نیستند» و «آسان می‌توان در دفترچه‌ی تلفن دیگران جایی داشت اما به سختی می‌توان در دل کسی جای گرفت!» (این آخری از افاضات گویندگان یکی از شبکه‌های رادیویی خودمان است).

🔰 البته شکی نیست که می‌توان صد فقره از جملات اینچنینی را جمع کرد و به هر کدام از آنها یک صفحه اختصاص داد و کتابی صد صفحه‌ای ساخت و با انتخاب عنوانی فریبنده آن را به مخاطب ساده‌لوح قالب کرد. ولی بعید است که چنین شاهکاری جز برای گویندگان رادیو و تلویزیون برای کس دیگری مفید باشد.

#سنجشگرانه‌اندیشی #تفکر_نقادانه #تفکر_انتقادی
🆔 @islahweb

اخلاق در عصر روسو: از لوی‌استراوس تا دریدا- پارەی نخست

نویسنده: توبین سیبرز
ترجمه: از انگلیسی: اصلاحوب

ساختارگرایی وجود دارد، لوی استراوس در سایۀ روسو ادعا می‌کند که انسان‌ها به طبیعت تعلق دارند و شالوده‌شکنی نخستین کار خود را به عنوان چالشی برای ساختارگرایی به ویژه در برابر انسان‌شناسی ساختاری لوی استراوس ارائه می‌دهد.

🔗 ادامه‌ی جستار

#اخلاق_نقد #تفکر_انتقادی #تفکر_نقادانه #تفکر_نقدی #اخلاق #سنجشگرانەاندیشی

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb

اخلاق در عصر روسو: از لوی‌استراوس تا دریدا- پارەی دوم

نویسنده: توبین سیبرز
ترجمه: از انگلیسی: اصلاحوب

ساختارگرایی وجود دارد، لوی استراوس در سایۀ روسو ادعا می‌کند که انسان‌ها به طبیعت تعلق دارند و شالوده‌شکنی نخستین کار خود را به عنوان چالشی برای ساختارگرایی به ویژه در برابر انسان‌شناسی ساختاری لوی استراوس ارائه می‌دهد.

🔗 ادامه‌ی جستار

#اخلاق_نقد #تفکر_انتقادی #تفکر_نقادانه #تفکر_نقدی #اخلاق #سنجشگرانەاندیشی

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb

💢 «زبان اندیشیدن» چیست؟

↙️ در فرآیند آموزش اندیشیدن به بچه‌ها، باید آنها را تشویق کنید تا زبان اندیشیدن را همیشه (چه در کلاس درس و چه بیرون کلاس) به کار ببرند و تمرین کنند.

↙️ منظور از «زبان اندیشیدن» زبانی است که جمله‌ها و واژه‌های مربوط به اندیشیدن و تفکر نقادانه در آن محوریت دارند؛ واژه‌هایی مثل «پرسش»، «وضوح»، «دقت»، «منطق»، «عمق» (و سنجه‌های فکری دیگر)، «تواضع فکری»، «استقلال فکری»، «شهامت فکری»، «پشتکار فکری» (و فضیلت‌های فکری دیگر)، «استدلال»، «استنتاج»، «انگاشته»، «هدف»، «مسئله»، «برآیند» ...

↙️ در «زبان اندیشیدن» برخی جمله‌ها مثل جمله‌های پرسشی زیر محوریت دارند:

«می‌توانی منظورت را جور دیگری توضیح دهی؟»، «می‌توانی مثالی بزنی تا منظورت را بهتر متوجه شوم؟»، «آیا مطمئنی اطلاعاتی که بر اساس آنها نظر می‌دهی و استدلال می‌کنی دقیق‌ و موثق‌اند؟»، و ...

↙️ باید بچه‌ها را تشویق کنید که معنای این واژه‌ها را به‌خوبی بفهمند، با آنها انس بگیرند، و در به‌کارگیری آنها ورزیده شوند. باید آنها را تشویق کنید که استفاده از جمله‌های پرسشی یادشده را دائماً تمرین کنند تا بر کاربرد آنها مسلط شوند.

📚 برگرفته از کتاب «راهنمای آموزگاران تفکر نقادانه»، نوشته‌ی لیندا الدر، بازنویسی مهدی خسروانی، در دست انتشار

#تفکر_انتقادی
🆔 @islahweb

سبب‌شناسی توسعه‌نیافتگی ایران

✍️فریدون مجلسی

«سبب‌شناسی توسعه‌نیافتگی ایران» در واقع عنوان کتابی است تازه، نوشته مهندس احمد آل یاسین که آن را بسیار جالب یافتم. برای ارزشیابی چنین کتابی باید نخست نویسنده را شناخت و اعتبار سخنش را دریافت.

🔗ادامه‌ی مطلب

#گزیده #توسعه #نقده #تفکر_انتقادی #معرفی_کتاب

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb

💢روشنفکری دینی؛ نگاهی از بیرون(۶)

✍️محمد ملازاده

تاریخمندی قرآن:
در تعریف فراگیر تاریخمندی گفتیم: «خاضع و تسلیم گشتن هستی و هر آن‌چه در آن است برای نگرش مادی زمکانی(زمانی و مکانی) استوار بر حتمیت و نسبیت و صیرورت (تغییر)، تاریخمندی نامیده می‌شود.»

بنا بر این؛ در تعریف تاریخمندی قرآن نیز می‌توان گفت: «خاضع و تسلیم گردانیدن نص برای تأثیر مطلق زمان و مکان و مخاطب.» نگا: العلمانیون والقرآن الکریم،ص/۳۳۲.

🔗ادامه‌ی مطلب

#گزیده #نقد_روشنفکری_دینی #تفکر_انتقادی

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb

💢 همگامی فکری چیست؟

♻️ همگامی فکری یعنی آگاه باشیم که لازم است با استفاده از نیروی تخیلمان، خودمان را جای دیگران بگذاریم تا بتوانیم آنها را واقعاً بفهمیم، و سپس بر اساس این آگاهی عمل کنیم.
♻️ این گرایش در همه‌ی ما انسان‌ها هست که دریافت‌های اولیه‌ یا باورهای قدیمی خودمان را عین حقیقت بدانیم؛ باید این گرایش را تشخیص دهیم و به آن توجه کنیم. شهامت فکری نیز وابسته به این است که بتوانیم دیدگاه‌ها و استدلال‌های دیگران را با دقت و به‌درستی بازسازی کنیم و بر اساس مقدمه‌ها، انگاشته‌ها، و اندیشه‌هایی غیر از اندیشه‌ها، انگاشته‌ها، و مقدمه‌های خودمان استدلال کنیم.
♻️ برای همۀ ما موردهایی پیش آمده که به درستیِ نظر یا عملمان اعتقاد راسخ داشته‌ایم، اما بعداً معلوم شده که بر خطا بوده‌ایم؛ لازمۀ فضیلتِ همگامیِ فکری این است که چنین موردهایی را فراموش نکنیم و حواسمان باشد که در مسئله‌ها و موضوع‌هایی که همین اکنولان با آنها مواجهیم نیز ممکن است فریب بخوریم.

📚 برگرفته از کتاب چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه‌ها تشخیص دهیم؟

#تفکر_انتقادی #سنجشگرانه‌اندیشی

🌿 لینک‌های معرفی بیشتر و تهیه‌ی اینترنتی کتاب اینجا

🌐 www.islahweb.org

🆔 @islahweb