#یادداشت_روز
🔸از برج عاج تا میدان: تأملی بر جامعه‌شناسی پیوندی

سمانه کوهستانی- دانش آموخته مقطع دکتری جامعه شناسی فرهنگی-دانشگاه گیلان

جامعه‌شناسی، علمی است که به تحلیل و بررسی عملکردهای مردم، جامعه و زندگی روزمره معطوف است. اما گاه این علم، به‌ویژه در قالب دانشگاهی‌اش، درگیر مفاهیم پیچیده و انتزاعی و ایدئولوژی‌های سفارشی می‌شود و از زندگی روزمره فاصله می‌گیرد.
این شکاف بین دانش جامعه‌شناسی و جامعه‌ای که باید از این علم بهره گیرد، یکی از مهم‌ترین چالش‌های این علم در دوران معاصر است. از یک‌سو، جامعه‌شناسی دانشگاهی به دلیل تأکید بر روش‌های علمی و نظریه‌پردازی، فرصت‌هایی بی‌نظیری را برای تحلیل ساختارها و روابط اجتماعی فراهم کرده است.
از سوی دیگر، جامعه‌شناسی مردم‌مدار، با نزدیکی به مسائل روزمره و تلاش برای تبدیل بینش جامعه‌شناختی، ابزاری برای تغییر اجتماعی، خواستار بازگشت جامعه‌شناسی به زندگی مردم است.
اما آیا می‌توان شکاف میان این دو رویکرد به جامعه‌شناسی را کاهش داد؟
برای پاسخ به این پرسش، مفهوم «جامعه‌شناسی پیوندی» را پیشنهاد می‌کنم. جامعه‌شناسی پیوندی، رویکردی است که تلاش می‌کند تا بین دانشگاه و جامعه پل بزند. این رویکرد، نه به انکار عمق علمی جامعه‌شناسی دانشگاهی می‌پردازد و نه به ساده‌سازی بیش از حد دانش جامعه‌شناختی؛ بلکه بر آن است که جامعه‌شناسی را به ابزاری زنده و پویا برای تحلیل و تغییر جامعه تبدیل نماید.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸چرا زیرساخت و تولید ناکافی شد؟

دکتر حمزه نوذری

چرا اوضاع زیرساخت کشور بسامان نیست و دچار مشکل شده است؟
بحران‌های اقتصادی و کمبود برق و گاز را که دامن‌گیر کشور شده است، چگونه می‌توان توضیح داد؟
مسئله ناکافی‌بودن انرژی و بحران‌های اقتصادی، صنعتی و محیط زیست را چگونه می‌توان تبیین کرد؟
آیا مسئله آن‌گونه که برخی معتقدند از ابتدای دهه 1380 و با به قدرت رسیدن دولت‌های نهم و دهم شکل گرفت یا مسئله را باید عمیق‌تر و قبل از دهه 1380 درک کرد.
آیا از درون سنت جامعه‌شناسی می‌توان چارچوبی برای تحلیل وضعیت نابسامان صنعت و ناکافی‌بودن زیرساخت‌ها ارائه کرد؟ گاهی گفته می‌شود مسئله و بحران زمانی آغاز شد که رویکرد دولت به سمت نولیبرالیسم کشیده شد و سیاست‌های نولیبرالیسم در کشور رقم خورد.
گروهی معتقدند مسئله ناترازی و چالش تأمین گاز و برق ریشه در هدایت اقتصاد از طرف دولت یا همان اقتصاد برنامه‌ریزی‌شده و مسئله قیمت دارد.
در این نوشتار می‌کوشم از زاویه متفاوتی مسئله ناترازی‌ها و کمبود‌ها در زیرساخت را توضیح دهم.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸ما به خودمان

(پیرامون :خود خوب ارزیابی کردن" شهردار تهران)

اسدالله نقدی

سازمان های خدمات رسان در شهرهای امروزی مانند شهرداری و تامین اجتماعی و بانک ها.... از بعد ارزیابی عملکرد همیشه مورد توجه کارشاسان، رسانه ها و مردم هستند در این بین شهرداری ها با تنوع بسیار زیاد در ماموریت‌ها و وظایف بیش از دیگران مورد نقد و نظرهاست.
اما علی القاعده این ارزیابی‌ها باید توسط نهادها و موسسات مستقل دانشگاهی و تحقیقاتی غیر از خود شهرداری یا هر نهاد دیگری صورت گیرد
اخیراً آقای شهردار کلان شهر تهران که همواره جز کلان شهرهای آلوده جهان است و نرخ مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا یکی از دلایل مهم مرگ و میر مردم در تهران توسط پزشکی قانونی و نهادهای بهداشتی معرفی می‌شود ادعا کرده اند در مسله الودگی عملکرد موفق داشته است.
این در حالی است که به گفته معاون وزارت بهداشت از سال 1395 تا سال 1402 به طور میانگین 15 درصد از روزهای سال هوا در محدوده خوب و پاک قرار داشته است. 30 تا 35 هزار مرگ در کشور و در شهر تهران سالانه 7 هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا داریم.
14 درصد مرگ‌های ناشی از سکته‌ قلبی، 14 درصد علت سرطان ریه و 11 درصد به دلیل بیماری‌های مزمن انسدادی ریه ناشی از آلودگی هواست

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸از جامعه بیگانگی حاکمیت، نگاهی به موضوع افزایش جمعیت از منظری دیگر

فریبا نظری

۱- آیا موضوع جمعیت و میزان زاد و ولد در کشور، یک مسئله اجتماعی است؟
۲- آیا هشدارهای کارشناسان حوزه جمعیت بر جامعه موثر است؟
۳- آیا سیاست‌گذاری ها و راهبردهای دستوری از سوی جامعه، مورد اعتنا واقع شده است؟
۴- بیان آشکار وزیر کشور دولت چهاردهم مبنی بر موفق نبودن قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، نشانه‌ی چه بازخوردی از جامعه است؟
۵- بودجه چند ده هزار میلیاردی برای اجرای قانون جوانی جمعیت، با توجه به موفق نبودن آن و تداوم نرخ کاهش زاد و ولد؛ چطور و چگونه هزینه شده است؟
۶- آیا اساساً جوانی جمعیت و افزایش زاد و ولد با سیاست‌های دستوری و تشکیل دبیرخانه و دفاتر متنوع در کشور، محقق می‌شود؟
این‌ها پرسش هایی مهم و قابل اعتناست که بنظر می‌رسد گویا به دلایلی برای سیاست گذاران کلان کشور چندان مهم نبوده و نیست. مدتی است از منظری متفاوت با برنامه نویسان و سیاست گذاران به موضوع جمعیت می‌نگرم. به درون جامعه خوب دقت کنیم و ببینیم سرنوشت دو گروه سنی در کشور چگونه بهم و به موضوع جوانی و افزایش جمعیت گره خورده است:

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸 انتقاد؛ جعل جامعه شناسی اقتصادی و نابسندگی دیدگاه سوئدبرگ

دکتر حمزه نوذری

بیان مسئله
اخیرا بحث دربارة حوزة جامعه‌شناسی اقتصادی و مفاهیمی مانند حک‌شدگی و محققانی مانند سوئد برگ، گرانووتر در میان جامعه‌شناسان پر‌رنگ شده است. کتاب‌های سوئدبرگ ترجمه می شود و صورت بندی که ایشان از جامعه‌شناسی اقتصادی ارائه کرده است بدون نفد و بررسی دقیق پذیرفته و بازگویی می‌شود. سوئدبرگ معتقد است جامعه شناسی اقتصادی ریشه در آثار کلاسیک‌های جامعه‌شناسی دارد.
وی بدون استدلال کافی و به شکل نابسنده‌ای بیان می‌کند که ماکس وبر در میان جامعه‌شناسان کلاسیک بنیان‌گذار جامعه‌شناسی اقتصادی است هرچند که گاه از زیمل و به ندت از دورکیم یاد می‌کند. سوئدبرگ، مارکس را به طور کلی از جامعه‌شناسی اقتصادی کنار می‌گذارد و معتقد است آثار و اندیشه مارکس همسویی و نزدیکی به آنچه وی جامعه‌شناسی اقتصادی می نامد، ندارد. وی چندان واکاوی دقیقی در آثار دورکیم هم انجام نمی‌دهد و نسبت وی با آنچه جامعه شناسی اقتصادی است، انجام نمی‌دهد. سوئدبرگ معتقد است از دهة 1980 با آثار کسانی مانند گرانووتر جامعه‌شناسی اقتصادی احیا شده است.

در همین مقدمه کوتاه چند سؤال مطرح می‌شود:

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸 ایران،سرزمین مهاجران

دکتر جواد افشارکهن

گروه علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا

آمارهایی درباره مهاجرت یا میل به انجام آن درمیان ایرانیان،به شکل تکرار شونده ای منتشرمی شوند.این آمارها متمرکز بر مهاجرت به معنای انتخاب یک مقصد جدید درخارج از کشور برای تحصیل،کار یا زندگی هستند.
نظر سنجی های مختلف داده های متفاوتی درباره میل به مهاجرت منتشر می کنند والبته گذر زمان نیز در تغییر این میل تاثیرگذار است.
برای مثال مرکز رصد فرهنگی کشور میل به مهاجرت در میان مردم را در مرداد1402عددی بین 24تا28درصدبرآوردکرده است، درحالی که سایت تابناک از قول صالحی امیری،وزیر ارشاد دولت روحانی، درفروردین 1403بیان می کند که نظرسنجی ها حاکی از تمایل 60درصدی ایرانیان به مهاجرت است.

مدیر رصدخانه مهاجرت ایران درسال 1402 نیز عدد 60 درصد را برای ایرانیانی که برای مهاجرت برنامه ریزی یا اقدام کرده اند ذکر کرده است.در پژوهشی متاخر،محمد فاضلی و بهرام صلواتی در مطالعه خود که مبتنی براستفاده از پرسش نامه های اینترنتی است به این نتیجه رسیده اند که فقط 16 درصد پاسخگویان به مهاجرت فکر نمی کنند.
آن ها همچنین از افزایش تعداد دانشجویان ایرانی خارج از کشور به 110هزار نفرسخن می گویند و افزایش در شیب تمایل به مهاجرت را طی سال های اخیرمورد تاکید قرار می دهند.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸 فشار بر فقرا در مساله مسکن: نشت به پایین

اسدالله نقدی

مقدمه و طرح مساله

مسکن از جمله نیازهای اساسی و بنیادین هر شهروندی است. در فرهنگ ایرانی هم مسکن همواره علاوه بر سرپناه کارکردهایی چون حفظ ارزش دارائی ها در شرایط تورمی شاخص تشخص اجتماعی کارکرد سرمایه ای و حفظ دارایی.

طبق جدیدترین آمارها۵۰ درصد تهرانی ها و ۳۷ درصد در کل جامعه شهری اجاره نشین هستند. مطالعات نهاد بیمه ژنو نشان می دهد که علیرغم کاهش فاصله بین کشورها،در داخل جوامع نابرابری ها زیادتر شده است. شهر قرن بیست ویکمی؛ مکان تمرکز ثروت،قدرت و جمعیت است.

تحولات شهر ایرانی در صد سال اخیر بویژه در نیم قرن اخیر بسیار شتابان بوده است و نسبت جمعیت شهری از 18 - 20 درصد به حدود 80 درصد در ۱۴۰۳ رسیده است،در سال ۱۳۳۵ ما ۱۹۹ شهر داشتیم اکنون بیش از ۱۲۵۰ بالغ شده است.
انتظار می‌رود در آینده، ریسک‌های شهری از جمله بی خانمانی و بد مسکنی و عدم دسترسی به پوشش های بیمه ای توسط سه روند اصلی هدایت شوند:
اول، تغییرات اقلیمی و افزایش فراوانی و شدت رویدادهای آب و هوایی؛ دوم، شهرنشینی هوشمند و سوم، تغییرات اجتماعی و جمعیتی مانند جنگ ها،نابرابری و فقر و.....
شهر بستر انواع شکوفائی ها و همزمان مکان بازتولید انواع شکاف ها و نابرابری هاست.
مسکن در کنار کارویژه های عینی بستر انواع تعاملات اجتماعی و خانوادگی نیز می باشد.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸شبحی سرگردان به نام نئولیبرالیسم

دکتر حمزه نوذری جامعه‌شناس و استاد دانشگاه

مفهوم‌ نئولیبرالیسم تبدیل به یک واژه معمول در ادبیات دانشگاهی شده است؛ به‌طوری که در کلاس‌های کارشناسی نیز مدام از این سخن گفته می‌شود که لیبرالیسم روح حاکم بر زمانه ما شده است. اغلب گفته می‌شود سیاست و ساختار اقتصاد ایران نیز نئولیبرالیستی است و این یکی از عجیب‌ترین ادعاهایی است که شنیده می‌شود.

ادعایی بس گزافه و غیر‌متقن مبتنی بر شواهدی ضعیف. بسیاری از اصحاب علوم انسانی ادعا می‌کنند بعد از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، سیاست نئولیبرالیستی بر فضای اقتصادی ایران حاکم شده و تا‌کنون ادامه داشته است.برخی نیز معتقدند از اواسط دهه 1380 شاهد شدت‌گرفتن سیاست‌های نئولیبرالیستی در ایران هستیم.
چنین افرادی برای ادعای خود شواهدی از کاهش حضور دولت در عرصه آموزش، به‌ویژه آموش عالی و بهداشت ارائه می‌کنند.



ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸در شرمساری اهل وطن!


امروز دوشنبه اول بهمن ۱۴۰۳ گروهی از فرهنگیان بازنشسته سال ۱۴۰۲ با تجمع در مقابل وزارت آموزش و پرورش در تهران، خواستار تسریع در پرداخت باقیمانده پاداش خود شدند که بواسطه بکارگیری اسپری فلفل تعدادی از فرهنگیان از ناحیه چشم و گلو آسیب دیدند.

فرهنگیان شعار می‌دادند: نیروی انتظامیبه هوش باش،معلمیم نه اوباش.

اگر صدا و سیما و امامان‌ جمعه شب و روز تبلیغات کنند که در این پنج دهه چه دستاوردها که حاصل از کِشته خویش برداشت کرده‌ایم، من یکی باور نمی‌کنم.

ایران تا اطلاع ثانوی هیچ سوژه افتخاری ندارد، وقتی معلمانش مکرر به خیابان می‌آیند و پول و حقوق معوقه خود را مطالبه می‌کنند که کمتر از بسیاری از سازمانهاست و بدتر از هر جا قطره چکانی به فرهنگیان پرداخت می‌شود.

ناخرسندی معلمان به اندازه ناخرسندی کل آحاد کشور مهم و همان قدر مایه سرافندگی مقامات و مدیران است.



ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸 حضانت فراتر از جنسیت

پرنیا رضی پور

نیان، کودکی خردسال و پر از رویا، پس از طلاق والدینش وارد دنیای پیچیده‌ای شد. مادرش، زنی مهربان  که تمام تلاش خود را برای حفظ امنیت و رفاه فرزندش کرد و خواستار حضانت او شد. اما در نهایت، دادگاه بر اساس قوانین موجود، حضانت نیان را تنها  به پدر سپرد، بدون اینکه شایستگی‌های والدین یا محیط زندگی آنها به دقت مورد بررسی قرار گیرد.

نیان به خانه پدر رفت، جایی که امنیت روانی و جسمی او به خطر افتاد. محیطی پر از تنش، مشکلات عاطفی و غفلت، که او را به کودکی خاموش، ترسان و پر از اضطراب تبدیل کرد. در این میان، هیچ‌کسی از دادگاه نپرسید: “آیا این تصمیم، واقعاً بهترین مصلحت برای نیان بود؟”

این داستان تلخ و دردناک، بازتاب یک حقیقت تلخ در سیستم حقوقی ایران است. گاهی اوقات در تصمیم‌گیری‌ها، جنسیت والدین بر مصلحت کودک پیشی می‌گیرد، به طوری که گاه آنچه برای کودک بهترین است، نادیده گرفته می‌شود. اما آیا زمان آن نرسیده که قوانین تغییر کنند و تصمیمات حضانت تنها بر مبنای امنیت و رفاه کودک اتخاذ شوند؟

حقیقت این است که حضانت باید فراتر از نگاه جنسیتی باشد. قانون نباید در انتخاب والدین برای حضانت به جنسیت توجه کند، بلکه باید به این موضوع بپردازد که کدام والدین می‌توانند محیطی سالم و حمایتی برای رشد و پرورش کودک فراهم کنند. آنچه در تصمیم‌گیری‌های حضانت باید اولویت داشته باشد، نه جنسیت والدین، بلکه سلامتی جسمی و روحی کودک است.



ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸خانواده کشی نماد فروپاشی اخلاقی خشونت جامعه علیه جامعه

اسدالله نقدی

مسائل و آسیب های اجتماعی از جمله قتل در همیشه تاریخ بخشی از زندگی بشر بوده است. از فرزندان آدم تا رستم و سهراب تا نادرشاه و پسر و تا همین لحظات نگارش این یادااشت در اقصی نقاط جهان و ایران .
اما موضوع مهم نرخ و نسبت این پدیده ها و توزیع آن در بین برش های اجتماعی علی الخصوص روند و سری زمانی داده های مربوط به یک آسیب مانند اعتیاد، خودکشی یا قتل و نزاع های خانوادگی یا اجتماعی است.
در سال های اخیر در ایران بخصوص در دو سه سال اخیر و ماه های گذشته نوعی زنگ خطر افزایش خشونت مردم علیه مردم در مناسبات اجتماعی، خانوادگی و زندگی روزمره نمایان شده و آنرا از یک پدیده یا مسئله اجتماعی به یک بحران اجتماعی مبدل کرده است. هر اجتماعی در فرایند تحول و تکامل خود انواعی از بیماری‌ها و آسیب‌ها را تجربه می‌کند اما میزان آن از زمانی به زمان دیگر و کشوری به کشور دیگر متغیر است.
از نظر اجتماعی و جامعه شناسی نماگرها و دماسنج‌هایی برای شناخت وضع حال جوامع وجود دارد و اساسا جامعه شناسی علم شناخت همین تحولات نماگرهای اجتماعی و دلایل و عوامل آن است. خشونت پرخاش و قتل یکی از آسیب های اجتماعی است.
بر اساس تعریف سازمان ملل از خشونت: استفاده عمدی از زور یا قدرت فیزیکی، به شکل تهدید یا واقعی، علیه شخص دیگری که منجر به جراحت، مرگ و آسیب روانی شود یا با احتمال بالا ممکن است منجر به آسیب شود. اگرچه اکثر نجات یافتگانِ خشونت، دختران و زنان هستند، پسران و مردان نیز ممکن است مورد خشونت قرار گیرند.



ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸تکرار جنایت فرزندکشی پدران در پناه قانون، قابل قبول نیست!!

فریبا نظری

در ساعت چهار عصر روز شنبه، ششم بهمن‌ماه «جعفر»، پدر ۴۵ ساله «کانی عبداللهی»، چاقویش را برداشت و یک ضربه به قلب دختر ۱۷ ساله‌اش زد و یک ضربه به کتف او، دوباره خون دختری از روستا، روی زمین ریخته بود.
کانی عبداللهی تا کلاس ششم دبستان درس خوانده بود، به پدر و مادرش در کشاورزی و دامداری کمک می‌کرد و روز ششم بهمن در حالی‌که با پدر در خانه تنها بود، پدرش جعفر عبداللهی، با دو ضربه چاقو به قلب و کتف دختر نوجوانش؛ او را کشت و حالا در زندان نقده است( عصرایران، ۱۰ بهمن ۱۴۰۳).

عاطفه زغیبی، دختر ۱۷ ساله شوشتر، بامداد دهم بهمن‌ماه به دست پدر و برادرش با شلیک ۱۶ گلوله در مقابل نوزادش به قتل رسید، رویدادی که ابعاد تلخ سنت‌های عشیره‌ای را بار دیگر برجسته کرد.
به گزارش رکنا، براساس گفته‌های منابع نزدیک به خانواده، عاطفه هنگام حمله، نوزاد خود را در آغوش داشت( ۱۱ بهمن ۱۴۰۳).
دو فرزند کشی دلخراش با فاصله تنها ۴ روز!
تکرار تراژدی وحشتناک قتل فرزندان به‌ویژه دختران از سوی پدر در پناه قانونی ناقص و ناقض حق انسانی حیات و بدون مجازات متناسب با این جنایات، قابل قبول نیست!


ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸 سفر ناتمام مایکل بوراوی در عمومی‌سازی جامعه‌شناسی و توجه به عدالت و کارگران

حمید مسعودی، عضو هیأت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه بیرجند

سفر ناتمام مایکل بوراوی در عمومی‌سازی جامعه‌شناسی و توجه به عدالت و کارگران؛ شاید کسانی که کتاب‌های نظریات جامعه‌شناسی همچون کتاب ریتزر را مطالعه کرده باشند اسم این جامعه‌شناس فقید به گوششان خورده باشد و کسانی که با فعالیت‌های انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی آشنا هستند بیشتر به فعالیت‌ها و تولیدات وی شناخت دارند. بوراوی جامعه‌شناس بریتانیایی، فرزند والدینی روسی اوکراینی بود که گویا به انگلستان مهاجرت کرده و هردو دکتری شیمی داشتند.
بوراوی کارشناسی خود را در رشته ریاضی و ارشدش را در کشور زامبیا و دکتری خود را نیز در جامعه‌شناسی گرفت.
رساله دکتری وی به کتابی مشهور با عنوان تولید رضایت: تغییرات در فرآیند کار تحت سرمایه‌داری انحصاری تبدیل شد که یک مطالعه قوم‌نگارانه درباره کارگران صنعتی شیکاگو بود. او در این کتاب استدلال می‌کند که کارگران ناخواسته با پذیرش دیدگاه مدیریتی رقابت‌محور در استثمار خود مشارکت می‌کنند. یکی دیگر از ایده‌های جالب خود را توسعه بینش کف بازار به فضای علمی جامعه‌شناسی مطرح نمود و به بازسازی این علم از پایین باور داشت.
در همین راستا روش تحقیق وی قوم‌نگاری و مشاهده‌گری بوده و تلاش‌های بسیاری در عمومی‌سازی جامعه‌شناسی نمود. به همین منظور سال‌ها رئیس انجمن جامعه‌شناسی شد و همچنین در یک سخنرانی جامعه‌شناسی را به چهار دسته عمومی، سیاست‌گذارانه، حرفه‌ای و انتقادی تقسیم کرد و معتقد بود که جامعه‌شناسان باید با عموم مردم تعامل داشته باشند و دانش خود را در خدمت بهبود جامعه قرار دهند. یکی از کارهای ارزشمند وی همکاری در انتشار مجله گفتگوهای جهانی است که به زبان فارسی نیز منتشر می‌شود؛ در این مجله آخرین مباحث جامعه‌شناسی جهان انتشار می‌یابد که مطالعه آن به هر جامعه‌شناسی توصیه می‌شود. او در سخنرانی خود در سال ۲۰۲۲ هنگام دریافت دکتری افتخاری از دانشگاه ژوهانسبورگ اظهار داشت که آفریقای جنوبی چشمان او را به روی مسائل نژادپرستی و مبارزات اجتماعی گشوده است.


ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز
🔸 درود مظهر مقاومت نمادین

مرتضی قلبی
بنام آنکه جان را حکمت آموخت
مقدمه

در سالهای اخیر، جایگزینی واژهٔ «درود» به جای «سلام» در گفتار روزمرهٔ بخشی از جامعهٔ ایران به پدیده ای قابل تأمل تبدیل شده است. این تغییر زبانی، که ابتدا در فضای مجازی و محافل جوانان دیده شد، اکنون به خیابانها و تعاملات اجتماعی نیز راه یافته است. در نگاه نخست، این کنش شاید تنها یک ترجیح زبانی ساده به نظر برسد، اما از منظر جامعه شناسی سیاسی، این پدیده بیانگر اعتراضی خاموش و نمادین به ساختار قدرت در ایران است.

زبان به مثابه سلاح مقاومتدر جوامعی که طرح مساله با مانع و فضای اعتراض با انسداد مواجه میشود، زبان به ابزاری برای مقاومت تبدیل میگردد. شاهدیم در میان مردم ، واژه «درود» جایگزین کلمه «سلام»، این شکل از کنش حاوی دو پیام می باشد:
الف - فاصله گیری از گفتمان حکومتی؛ حکومت جمهوری اسلامی هویت خود را با اسلام شیعه و زبان عربی گره زده است. استفاده از واژه های غیرعربی و پیشااسلامی، شکلی از طرد نمادین این گفتمان است.
ب - اعتراض به اسلامی سازی اجباری ؛ این تغییر، واکنشی است به تحمیل سبک زندگی دینی توسط نهادهای حاکم، از حجاب اجباری تا قوانین شرعی. به قول یک استاد جامعه شناس : «این کنش، شبیه به بازیِ “قایم باشک” است؛ مردم در سایهٔ محدودیتها، با نمادها بازی میکنند تا نارضایتی خود را فریاد بزنند.»


ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید