Belarusian posting
32 subscribers
312 photos
42 files
90 links
Гісторыя Беларусі і Русі увогуле / История Беларуси и Руси вообще
Download Telegram
🗓 27 октября 1505г. скончался великий князь и господарь всей Руси Иван Васильевич (III). 27 октября это День памяти великого человека, воссоздавшего единое русское государство.

Автор Густынской летописи [список 1670 года. РГБ. Ф.205.I №118. лист160об]: "В то ж лѣто ноеврия преставися великий и храбрый князь московский Иванъ Василиевич, по Володымеру храбрьйшый всѣхъ князей рускихъ. Той не токмо изъверже из себе неволю татарскую, но еще и ордъ татарскихъ себѣ под послушание покори, и зъ Шведами, Инфлянты, Филянды, Литвою воева, подбирая под ними волости въ свою державу, и распространи широко свое княжение даже доселѣ".

Из Хроники Мачея Стрыйковского [Kronika Polska Litewska, Zmodzka, 1582]: "После Владимира это был наисчастливейший русский монарх, ибо доблестью своей вырвался из татарской неволи, которую издавна терпели его предки, и самих татар несколько орд себе подчинил...Со шведами, лифляндцами и финнами...вел счастливые войны, а у Литовского княжества отнял 70 замков и городов с Новгородом Великим."
Паводле Андрусаўскага перамір'я 1667 г. тэрыторыя Беларусі зноў увайшла ў склад Рэчы Паспалітай, і тут пачалося аднаўленне пазіцый каталіцкай і ўніяцкай царквы. У гэты час соймы Рэчы Паспалітай выдалі шэраг пастаноў, варожых для праваслаўных. Сойм 1667 года пастанавіў вызваліць ад усіх вайсковых павіннасцяў толькі ўніяцкая духавенства; праваслаўныя клірыкі былі зраўняныя з падатнымі саслоўямі — сялянамі і мяшчанамі. У 1668 г. сойм пастанавіў: «Адступнікі ад каталіцтва і уніі (г. зн. праваслаўныя.— Аўт.) не павінны карыстацца апекай соймавых пастаноў». Сойм 1673 года забараніў даваць шляхецтва не каталікам. Пастановай сойма 1676 года, пацверджаным на соймах 1678 і 1699 гг., правасл. стаўрапігіяльным брацтвам і наогул усім праваслаўным забаранялася выязджаць за мяжу або прыязджаць адтуль, зносіцца з Канстанцінопальскім Патрыярхам і ставіць на яго рашэнне справы, якія тычацца веры; брацтвы павінны былі або падпарадкавацца мясцовым епіскапам, або прадстаўляць справы веры на рашэнне грамадзянскіх судоў. Такім чынам, калі епіскап прымаў унію, то брацтва ўжо не мела права звяртацца да Патрыярха. Забаронай праваслаўным выезду за мяжу ўрад Рэчы Паспалітай меў намер дамагчыся поўнага разрыву сувязяў праваслаўнага насельніцтва краіны з Масквой і Канстанцінопалем. У 1696 годзе генеральная канфедэрацыя саслоўяў забараніла выкарыстанне старабеларускай (заходнерускай) мовы ва ўсіх новых дакументах, замяшчаючы яго польскай мовай. Сойм 1699 г. пастанавіў, што толькі «мяшчане праўдзівыя ўніяты выключна здольныя да занятку выбарных магістрацкіх пасад». Гэтыя рашэнні, прынятыя пры каралях Міхаіле Вішнявецкім (1669-1673) і Яне Сабескім (1674-1696) прадвызначылі канфесійную палітыку ў Рэчы Паспалітай і ў XVIII стагоддзі. Пасля гэтага захоп царкоўных земляў, царкоўнай маёмасці, начыння праваслаўных храмаў, здзекі над праваслаўнымі святарамі, іх забойства (нават у алтары), глум святынь, спусташэнне праваслаўных могілак і да таго падобнае сталі звычайнымі на ўсёй тэрыторыі Рэчы Паспалітай. Толькі «Вечны мір» (1686), які Рэч Паспалітая заключыла з Расіяй перад тварам турэцкай экспансіі, прымусілі яе адмовіцца ад Левабярэжнай Украіны з Кіевам і абвясціць свабоду вызнання Праваслаўя, пакінуўшы за праваслаўнымі тыя епархіі, якія ім былі дадзены пры каралі Уладзіславе IV. Урад Расіі атрымаў права назіраць за выкананнем гэтых абяцанняў і хадайнічаць за праваслаўных у выпадку іх прыгнёту. Да Маскоўскага Патрыярхату перайшла частка Заходнярускай мітраполіі, якая ляжала на ўсход ад Дняпра, разам з Кіевам. Кіеўскае ваяводства, Валынь, Падлле, Галічына і ўся Беларусь засталіся пад уладай караля, і праваслаўныя сустрэліся з цяжкасцямі невымерна большымі, чым раней. Галоўнай задачай канфесійнай палітыкі ўрада Рэчы Паспалітай стала знішчэнне Праваслаўя на сваіх землях. З гэтай мэтай было прынята рашэнне таемна замяніць праваслаўных епіскапаў уніяцкімі, выканаўцам задумы стаў Львоўскі епіскап Іосіф (Шумлянскі), з гэтай мэтай ён перайшоў у Праваслаўе з уніі ў 1667 годзе.

Крыніца: https://church.by/by/belorusskiy-ekzarhat/polozhenie-cerkvi-v-konce-17-veka-i-posle-zamojskogo-sobora-1720-goda-ispovednicheskaja-dejatelnost-svjatitelja-georgija-konisskogo
Forwarded from Дзермант
И опять о терминологии. Восточно-славянский суперэтнос по Гумилеву состоит из трёх субэтносов: велико-русского, белорусского и украинского. Определение русский не связано только и исключительно с великорусами. В историографии восточно-славянский и русский фигурируют как синонимы. Что такое русскость-восточнославянскость? Общие государственные истоки из Древней Руси, принадлежность к местной православной (русской) традиции, общность восточно-славянских языков. Да, приходится объяснять такие азы.
Выгляд корчмаў на Беларусі ў 16 ст.

Як сведчыць прывілей вялікага князя 1508 г. пану Занку Яловічу, ён атрымаў права распараджацца карчмой у Бабруйску ў абоіх палавінах і з унутраным дваром. У гэтым дакуменце ўпершыню выяўляюцца контуры выгляду заезнай карчмы, якая мела дзве палавіны і двор, гэта значыць пакой для продажу алкагольных напояў (шынок), пакоі для пастаяльцаў і канюшню. Гарадскія корчмы вылучаліся ў асяроддзі гарадской забудовы сваімі памерамі, абавязковай наяўнасцю на даху коміна (існавалі дамы, якія абаграваліся “па чорнаму”) і выхадам да вуліцы тарцом. Мяркуючы па прыкладу Польскага каралеўства, з вясковай карчмой звычайна быў злучаны хмяльнік, ворная зямля, луг, агарод.

Крыніца: Захар Шыбека "Піцейны гандаль Вялікага Княства Літоўскага і ўдзел у ім габрэяў (канец XІV ст. – 1572 г.)"
#архітэктурабсср #піонэрархнагляд
Эвалюцыя знешняга выгляду будынка Белкамунбанка на рагу вуліц К.Маркса і Леніна. Пабудаваны ў 1927-28 гадах. Фактычна першы канструктывісцкі "хмарачос" міжваеннага Менска.
1. Праект 1927 года. Праект распрацоўвалі маскоўскія інжынеры Бранштэйн і Максімаў (першая прэмія ўсесаюзнага конкурса), фасады паводле праекта інж.Тачылава, адаптацыя праекта на мясцовасці - інж. Белдзяржбуда Мазгалеўскі.
2-6. Белкамунбанк на фота 1930-х гадоў.
7-8. Стан будынка пасля вызвалення Мінска ў 1944 годзе.
9. Рэканструяваны ў стылі сталінскай неакласікі будынак у 1950-я гады.
10. Сучасны стан.
📝 "Польская хроника Галла Анонима 1115 года в рукописи 14 века" - статья от 26.10.2024 в ЖЖ "kramatorsk33".

Время создания хроники около 1115 года, рукописный список датируется около 1360 года [Польская национальная библиотека, Rękopis Zamoyskich, BOZ cim. №28].

Перевод на русский язык: Славянские хроники. М. Глагол. 1996; Галл Аноним. Хроника или деяния князей или правителей польских. М. АН СССР. 1961.

В этой польской хронике по отношению к нашей Родине и нашему народу используются следующие термины: Rusiam, Russie, ruthenorum, ruthenis, Rusia и т.п.