#سرمقاله
#پرونده_ویژه

💠 ارتباط علم و الهیات را تاریخی است که شاید قدمت آن به استفاده از این دو واژه در فرهنگ بشری برمی‌گردد. حدود سه قرن پیش با پدیداری علوم جدید، رابطۀ علم و الهیات وارد مرحله جدیدی شد. بررسی ارتباط علم و دین به‌طور كلی و پیامدهای فلسفی‌ ــ الهیاتی علوم معاصر به‌طور خاص تا اواسط قرن حاضر به‌صورت متمركز و منسجم انجام نشده بود، بلكه غالباً به بحث‌های پراكنده و آثار محدودی كه در این باره انتشار می‌یافت، اكتفا می‌شد. اما به تدریج بسیاری از دانشمندان، فیلسوفان، عالمان الهیات و دیگر محققان ضرورت بحث و بررسی منسجم‌تری را درباره ارتباط علوم معاصر با دین، الهیات، اخلاق، فلسفه و ارزش‌های انسانی كاملاً احساس كردند.

💠 این جریان سرانجام به شكل‌گیری حوزه‌ای جدید به نام «علم و الهیات» انجامید كه از چند دهه پیش سازماندهی پژوهش‌های گسترده ای را بر عهده گرفته است. مهم‌ترین بخش مباحث «علم و الهیات» را بررسی پیامدهای الهیاتی، فلسفی حقایق و نظریه‌های علمی و معاصر تشكیل می‌دهد. از جمله ویژگی‌های پژوهش‌های جدید در حوزه «علم و الهیات» كه زمینه‌ساز تحولی اساسی به شمار می‌آید، آن است كه پژوهشگران در این حوزه توجه خود را به بررسی هماهنگی‌های گوناگون میان علم و الهیات معطوف ساخته‌اند. در همین راستا رسانه اندیشه و آگاهی «فکرت» در پرونده ویژه خود با موضوع «فلسفه الهیات، علم و فناوری» به این امر پرداخته است.

#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#گفتگو

💢نسبت تکنولوژی و امر دینی

🎙دکتر رحمان شریف زاده، دانش‌آموخته دکتری تخصصی فلسفه علم و فناوری

🔸 تعامل انسان و فناوری منجر به ظهور و بروز یک انسان جدید و تغییر یافته، یک فناوری جدید و تغییر یافته می‌‌شود. بنابراین فناوری بنفسه کنترل‌‌گر و تعیین کننده و تعیُن بخش نیست؛ بلکه خود اثرپذیرِ از اجتماع و روابط انسانی است. هم‌‌چنین وسیله‌‌ای صرف در دست انسان نیست؛ بلکه روی انسان نیز ممکن است اثر بگذارد و انسان را تغییر دهد. (مثلاً علائق آدمی را تغییر دهد و…) این رویکرد در مطالعات علم بسیار دارای اهمیت می‌‌باشد و از آن استفاده شده است.

👈 ادامه مطلب را اینجا مطالعه کنید

•┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#گزیده

💢«فناوری‌‌ها چه ارتباطی با انسان دارند؟»

📌 برخی معتقدند که فناوری صرفاً یک وسیله در دست انسان است؛ بنابراین رابطه میان انسان و فناوری، رابطه‌‌ی کاربر – ابزار (وسیله) است و خود اشیاء دارای هیچ نقش وساطتی نیستند و تأثیری عمیق در باورها و علائق و زمینه‌‌ی اجتماعی که در آن هستیم، ایجاد نمی‌‌کند؛ بلکه صرفاً وسیله‌‌ای هستند که برای تسهیل یک کار از آن‌‌ها استفاده می‌‌کنیم. (این نگاه به ابزار انگاری مشهور است)

📌در مقابل دیدگاه قبل، رویکردی داریم که معتقد است ابزار نه‌‌تنها وسیله‌‌ای صرف نیست؛ بلکه در واقع انسان تبدیل به وسیله‌‌ای در دست ابزار (فناوری) می‌‌شود. این رویکرد به «تعیُن‌‌گرایی تکنولوژیک» معروف و مشهور گردیده است.

📌در مقابل دو دیدگاه قبل، نگاه سوم، نگاهی وساطتی میان فناوری‌‌ها و اشیاء است. این نگاه معتقد است که فناوری‌‌ها، نه وسیله‌‌ی صرف در دست ما هستند و نه قدرت تعیُن‌‌بخشی دارند؛ بلکه با یک رابطه‌‌ی بده و بستان با کاربر قرار می‌‌گیرند. این دیدگاه معتقد است که هم روی کاربر اثرگذار هستند و هم کاربر و شبکه‌‌ی اجتماعی او تأثیر می‌‌پذیرند.

👈 ادامه مطلب را اینجا مطالعه کنید

•┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#لایو

📱گفتگوی زنده اینستاگرام

💢 «خاطره نویسی» راهی به خود، راهی به رهایی

🎙 باحضور:

دکتر ابوطالب صفدری؛ پژوهشگر پسادکتری فلسفه آلمان، عضو اندیشکده رسا

دانیال بصیر؛ مجری و کارشناس

🕰 جمعه ۲۰خرداد، ساعت۲۱:۳۰

🔰 پخش از اینستاگرام فکرت

•┈┈┈••✾••┈┈┈•
#فلسفه_ذهن
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

📌آدرس کانال؛
🆔 @Fekrat_Net

#گفتگو

💢علوم اعصاب شناختی؛ معرفی، کارکردها و ارتباط آن با دین

🎙دکتر حسن صبوری مقدم، متخصص روان‌‌پزشکی و دانشیار علوم اعصابف شناختی در دانشگاه تبریز

🔸 در علوم اعصاب شناختی، مطالعۀ ذهن و اینکه ذهن ما چگونه کار می‌‌کند، هدف است. منتهی اگر ابزار روش‌‌شناسان مشاهده و استفاده از آزمون‌‌های روانی باشد، در این رشته مطالعۀ ذهن با توجه به ابزارهای جدید (ثبت‌‌های مغزی و تحلیل‌‌های کامپیوتری) که در واقع الگوریتم‌‌های ریاضی مشخصی برای آن نوشته شده است و با برنامه‌‌های خاصی به تحلیل ثبت‌‌های مغزی می‌‌پردازند و در واقع ما را یک گام به سمت ریشه‌‌های عصب شناختی کارکردهای ذهنی و مغزی می‌‌برد.

👈 ادامه مطلب را اینجا مطالعه کنید
⏰ زمان مطالعه: ۵ دقیقه
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#گزیده

💢 همان‌‌طور که ما در روان‌‌شناسی، روان‌‌شناسی دین یا روان‌‌شناسی انسانِ دین‌‌دار داریم؛ در علوم اعصاب شناختی نیز می‌‌توان همان موضوعات یا پژوهش‌‌ها را با ابزارهای دقیق‌‌تر ثبت مغزی و تحلیل‌‌های کامپیوتری به سمت همان موضوعات برویم؛ اما این‌‌که علوم اعصاب شناختی دین داشته باشیم، خیر نداریم؛ لکن می‌‌توان کارکرد ذهن افراد دین‌‌دار و افراد بی اعتقاد به دین، در قبال محرک‌‌هایی که معنوی هستند یا جنبه‌‌های دینی دارند؛ با یک ابزار fmri (Functional Magnetic Resonance Imaging) که مغز زنده و در حال کار را مورد ارزیابی قرار می‌‌دهد را می‌‌توان در مورد افراد دین‌‌دار و بی‌‌اعتقاد به دین بررسی نماییم و ببینیم که یک فرد دین‌‌دار در قبال آن تحریکاتی که مربوط به دین و معنویت است، کجاهای مغزش فعال می‌‌شود و یا یک فرد بی‌‌اعتقاد به دین در قبال چنین محرک‌‌هایی، مغزش چگونه واکنش نشان می‌‌دهد.علوم اعصاب شناختی پیرامون دین در همین حد کاربرد دارد؛ لکن شاخه‌‌ای به این نام نداریم و تا به‌حال این رشته چنین پیشرفتی نکرده است که شاخۀ مجزایی تحت این عنوان داشته باشد.

🔰 مطلب کامل را اینجا مطالعه کنید
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

📝#بخوانید|‌معرفی کتاب «علوم شناختی در جنگ شناختی»

💢«جنگ شناختی به معنای استفاده از علوم شناختی در هدف قرار دادن قوه شناخت عموم مردم و نخبگان جامعه هدف با تغییر هنجارها، ارزش‌‌ها، باورها، نگرش‌‌ها و رفتارها از طریق مدیریت ادراک و برداشت است. این نوع جنگ شکل تکامل یافته‌‌تر، پیشرفته‌‌تر، عمیق‌‌تر و وسیع‌‌تر از جنگ نرم و جنگ روانی است که عمدتاً با لایه‌‌های درونی مغز و ذهن ناخودآگاه مخاطب ارتباط برقرار کرده و به طور غیرمستقیم و نامحسوس به مدیریت ادراک و برداشت او مشغول می‌‌شود.

📌کتاب «علوم شناختی در جنگ شناختی» عصاره چندین ساله‌‌ی پژوهش، تدریس و سخنرانی «محمد جوانی» می‌‌باشد که در قالب ۲۳ بخش تهیه و تنظیم شده است.

🖋محمد کرمی‌نیا؛ پژوهشگر و دانشجوی دکتری کلام امامیه

👈 ادامه مطلب را اینجا مطالعه کنید
⏰ زمان مطالعه: ۴ دقیقه
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#گفتگو؛

💢متافیزیک واقعیت مجازی

🎙دکتر مجتبی رستمی‌‌کیا، دبیر اجرایی همایش بین‌‌المللی قرآن و علوم‌‌شناختی و مدیر مرکز مطالعات سیاست گذاری علوم انسانی و اسلامی

🔸 «واقعیت دنیای مجازی یا سایبر» یک واقعیت برساختی، مبتنی بر طراحی، نحوه تفکر و طراحی خاص است که در آن عنصر خلاقیت حاکم بر سه‌‌گانه‌‌های دیگر خواهد بود. کارل ماکس در کتاب خود عبارتی دارد که: «تا دیروز فیلسوفان جهان را توصیف کردند و از امروز ما جهان را تغییر می‌‌دهیم» لذا این تغییر و برساختی بودن در دیدگاه فیلسوف واقعیت مجازی بسیار پررنگ است و سبک زندگی‌‌ای را طراحی می‌‌کند که می‌‌تواند خلاقیت را بر سه ضلع دانش، واقعیت و کُنش مسلط نماید. پس تصور بنده زمانی که می‌‌گویم «متافیزیک واقعیت مجازی» یعنی از یک واقعیتی صحبت می‌‌کنم که بسیار متفاوت از واقعیت هستی‌‌شناختی می‌‌باشد.

👈 ادامه مطلب را اینجا مطالعه کنید
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

📋#یادداشت

💢 چالش اصلی الاهیات با فناوری

🔸طبع فناوری حاضر، اخلاق‌ناپذیر است؛ زیرا علت غایی آن، دست‌یافتن به سود و لذت حداکثری است و این علت غایی در تمام مولفه‎های دخیل در شکل‎گیری فناوری، اعم از سخت افزار و نرم افزار خود را نشان می‎دهد. بنابراین در یک نگاه کلی، ارزش‎های اخلاقی امری بیگانه نسبت به مصنوعات فنی است. اما راه‌حل اخلاقی‌کردن فناوری و جای دادن ارزش‌ها در مصنوعات فنی چیست؟

✍️ دکتر محسن ابراهیمی، نویسنده و پژوهشگر

⬅️ ادامه مطلب را اینجا بخوانید
⏰ زمان مطالعه: ۵ دقیقه

•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#گفتگو

💢کارکردهای علوم شناختی در مطالعات قرآنی

🎙 دکتر قاسم درزی، استادیار پژوهشکده مطالعات میان رشته‌ای دانشگاه شهید بهشتی

🔸 شاید یکی از بنیادی‌‌ترین مواضعی که علوم شناختی به کار پژوهشگر قرآنی می‌‌آید، این است که فهم یک متن چگونه برای انسان محقق می‌‌شود؟ به این فهم معمولاً در دانش هرمونتیک پرداخته می‌‌شود و بحثی فلسفی در می‌‌گیرد؛ لکن این‌‌جا می‌‌تواند یک بحث شناختی واقع شود، یعنی ما از روان‌‌شناسی، عصب‌‌شناسی، زبان‌شناسی و… برای ترسیم فرایند فهم متن استفاده نماییم و به شکل خاص‌‌تر فرآیند فهم متون مقدس.

👈 ادامه مطلب را اینجا مطالعه کنید
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

💢انسان‌شناسیِ شناختیِ دین
🖋 مینو زمانفر

▪️از نظر انسان‌شناسان شناختی، باورهای دینی به دو دسته‌ی باورهای پایه و باورهای الهیاتی تقسیم می‌شوند. باورهای پایه‌ایْ باورهایی کلی از قبیل باور به وجود ماوراء، غایتمندی عالم و حیات پس از مرگ است که گرایش به این باورها نوعاً در ساختار ذهنی ما وجود دارد و میراث تکاملی نیاکان ماست. اما باورهای الاهیاتی که شبکه‌ای از باورهای جزئی به هم پیوسته است، به مرور و از طریق آموزش صریح و ضمنی کسب می‌شود. بنابراین بخشی از گرایش‌های دینی در ساختار ذهنی انسان و یا در سطح گروه در‌کارند که مزیت‌های انتخابی آن باعث افزایش شانس بقای افراد یا جمعیت‌های دین‌دار می‌شوند. درباره‌ی اینکه دین با چه مکانیسمی انتخاب شده است، نظرات متفاوتی وجود دارد:

۱) گرایش به دین به طور مستقیم انتخاب شده است: برخی از محققان بر این باورند که دین به نحو سخت‌افزاری و ژنتیکی در نوع انسان تعبیه شده است. ژنVMAT2، موسوم به “ژن خدا” اشاره به همین نظریات دارد که ژن استعداد برای معنویت در نظر می‌شود. این دانشمندان بر این باورند که خودِ دینْ مزیت انتخابی دارد؛ دین داشتن باعث می‌شود افراد احساس بهتری داشته باشند و این امرْ تناسب آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

۲) محصول جانبی: منظور از گرایش به معنویتْ باور به موجود(ات) ماورایی است (روح یا خدا). از نظر بسیاری از محققان نظیر پاسکال بویر و استفان جی گولد، این ایده‌ها یک محصول جانبی از سیستم‌های ذهنی هستند که به دلایل دیگری تکامل‌ یافته‌اند، نه مستقیما برای دین و مذهب. به عنوان مثال، ما مفهوم “خدا” یا “روح” را به‌خاطر روانشناسی شهودی خود – چیزی که روانشناسان گاهی “نظریه ذهن” می‌نامند – پذیرا می‌شویم. از نظر این گروه از دانشمندان، مفهوم خدا محصول جانبی چند ویژگی انتخاب شده‌ی دیگر است: نظریه ی ذهن (TOM)، تعمیم‌دهی و درک علّیت، و توانایی درک عاملیت.

۳) انتخاب طبیعی در سطح گروه: با اختراع کشاورزی، انسان شکارچی-گردآورْ یکجانشین گشت و انقلاب عصر نوسنگی باعث انفجار جمعیت شد. هرچه گروه‌ها بزرگتر می‌شدند، افرادی که هیچ نوع خویشاوندی با یکدیگر نداشتند در گروه‌های بزرگتری گرد هم آمدند. دینْ ابزار مناسبی بود که افراد غیر‌خویشاوند را با یکدیگر پیوند داد و سپس خدایانِ دارای توصیه‌های اخلاقی نیز توانستند تشریک مساعی و همکاری میان افراد را تسهیل کنند. بنابراین به نظر می‌رسد جوامعی که دین‌دار بوده‌اند، کمتر دچار کشتار درون‌گروهی می‌شدند و بیشتر با یکدیگر تعاون داشته‌اند؛ در نتیجه سازگاری آن‌ها افزایش یافته است.
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی
#علوم_شناختی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#بشنوید

🎙سخنرانی استاد خسروپناه با موضوع:

فلسفه علم، فناوری و جامعه

#جلسه_اول

علاقه‌مندان می‌توانند ادامه جلسات این مبحث را در کانال استاد خسروپناه گوش دهند.
💢@khosropanah_ir
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

📋#یادداشت

💢 زایمان زودهنگام علوم شناختی

🔸برای استفاده از ظرفیت‌ها و کارکرد‌های مهم علوم شاختی بایستی مراکز علمی و پژوهشی با دغدغه‌های راستین و حضور متخصصان به پژوهش، تحقیق و آزمایش پیرامون آن بپردازند و چه بسا لازم باشد حاکمیت یک متولی عاقل و منطقی به جهت‌‌ هم‌افزایی مراکز علمی و اساتید و متخصصان نیز تشکیل بدهد، افراد مختلف از دریچه‌ها و حوزه‌های متفاوت سخن بگویند، فکرکنند وآثار مختلف علمی در قالب‌های فرضیه و نظریه منتشر بشود و تا زمانی که نتایج علمی این حوزه حداقل در سطوح اولیه به نتایجی نرسیده است از اظهارنظرهای غیر تخصصی و سخن گفتنِ افراد مدعی هرچند در جایگاه‌های رفیعِ علمی، رسانه‌ای و مدیریتی جلوگیری شود.

✍️ مجیدرحیمی، نویسنده و پژوهشگر

⬅️ ادامه مطلب را اینجا بخوانید
⏰ زمان مطالعه: ۵ دقیقه

•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net

#گفتگو

💢مسئله‌‌‌ آگاهی؛ به مثابه چالش نهایی فلسفه ذهن

🎙 دکتر سیامک عبدالهی؛ دانش آموخته دکتری فلسفه دین

🔸 سختی مسئله‌‌ی آگاهی آنجاست که همان‌‌طور که گفتم از یک طرف چیزی وجود ندارد که شناخت ما از آن درونی‌‌تر از آگاهی باشد؛ و از طرفی هم چیزی نیست که تبیین آن دشوارتر از آگاهی باشد. به عقیده چالمرز برای حل مسئله‌‌ی آگاهی در همان ابتدای کار باید دو گونه مسائل را از هم تفکیک کنیم: الف. مسائل آسان آگاهی ب. مسئله‌‌ی سخت آگاهی.

👈 ادامه مطلب را اینجا مطالعه کنید
•┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈•
#الهیات_فناوری
#الهیات_تکنولوژی
#فلسفه_ذهن

🔻فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
🆔 @Fekrat_Net