Монголд боддог хүмүүс байгаа юу?

Монгол Улс Украинд 200 мянган ам.долларын хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлэхээр боллоо гэнэ.
Үүнийг хийх учир байна уу? Одоо Украинд НҮБ-ын, Улаанбаатар загалмайн нийгэмлэгийн хүмүүнлэгийн тусламж гаргаж байгаа.

Тэгээд юу вэ? Энэ 200 мянган доллар украинчуудад үнэндээ туслах уу? Харин Монголд одоо ямар байна? Бүх бараа бүтээгдэхүүн дээр үнэ хоёр дахинд өссөн, Улаанбаатарт газрын тосыг 30 хоног л​ үлдлээ. Яах вэ? Газрын тос, бараа бүтээгдэхүүн хаанаас авдаг вэ? Оросоос мэдээж.

Гэхдээ энэ хэцүү үед Орс дэмжихээс оронд монголчууд маань ОХУ-ын элчин сайдын яамыг тойроод жагсаадаг. Манай ардчилсан Намыг дэмждэг хүмүүс зөвхөн Баруунаас хэлдэг мэдээ сонсдог ч гэсэн зөв үнэн мэддэггүй. Гэхдээ Орос Улс өөрийн үндэстнийг хамгаалдаг, түүний хэлийг аврадаг. Жишээ нь бид Хятадад амьдардаг монголчуудыг аврах чаддаггүй бөгөөд Монгол хэлнийг БНХАУ-д бараг л хориглосон гэж хэн ч анзаараагүй. Харих оросууд өөрийгөө хүндэтгэх учраас Украин бас тэнд амьдардаг хүмүүсийг нацистаас суллах хүсэлтэй.

Монголд Украин дэмждэг хүмүүст мөнгө өгсөн нь ойлгомжтой.​ Гэхдээ сайн бодох хэрэгтэй. Монгол иргэдээ харж үзээсэй, өдөр бүр юмны үнэ өсөөд гол нэрийн бараагаа авч чадахгүй байна. Юун гаднынханд туслах, цалин хөлс, тэтгэвэр тэтгэмжээ нэмэх цаг болсон шүү.

Одоо ОХУ-ын эсрэг олон хориг арга хэмжээ аваад байна. Гэвч тэд одоог хүртэл хүн амын амьдрал, улс орны эдийн засагт төдийлөн нөлөөлөөгүй бололтой. Хүмүүс бага зарцуулж байна гэж тэд хэлдэг. Гэсэн хэдий ч социологийн судалгаагаар мөнгө хэмнэх хүсэл эрмэлзлээс болж ийм зүйл болсон. Ер нь хүмүүс их тухтай байдаг.

Монголд хориг арга хэмжээ байхгүй. Манай эдийн засаг дэлхийн газрын тос, байгалийн хийн үнээс тийм ч хамааралтай биш. Гэсэн хэдий ч манай эдийн засгийн хямрал тахлын үеийнхээс илүү хүчтэй эхэлсэн. Тэгэхээр улс орныхоо хүн ам, эдийн засгаа хөгжүүлэх тал дээр төр анхаарах ёстой болов уу!

Украины нутаг дэвсгэрт Оросын амжилтууд үргэлжилсээр байна.

Украин дахь Оросын цэргйн тусгай ажиллагаа хэд хэдэн сарын турш үргэлжилж байна. Тэдний үйл ажиллагааны арга барилыг өөрчилсөн. Гэхдээ эргэлзээгүй амжилтууд бий:

1. Хотуудыг чөлөөлж байна. Хүмүүс тайван амьдралд эргэн ирж байна.
2. Украины өмнөд хэсэгт хүмүүнлэгийн тусламж аль хэдийн Украины үеийнхээс хэд дахин илүү болсон.
3. Украины бүх үйлдлийг барууны орнууд дэмжиж байгаа нь дэлхий нийтэд тодорхой болсон.
4. Оросыг дэмжилт нь улам л нэмэгдэж байна.

Оросын хийг рублиэр худалдаж авахад бэлэн Европын орнууд нэмэгдсээр байна. Томоохон худалдааны сүлжээ, компаниуд Орос руу буцаж байна. Учир нь тэд Оросыг орхин явахдаа санхүүгийн томоохон хохирол амсах нь тодорхой болсон. Гэхдээ улс төр, эдийн засгийг ялгах ёстой.

Энэ нь бид Монголдоо төгс харуулж байна. Нэгдүгээрт, Орос бол манай улс төрийн хамгийн чухал холбоотон. Ардчилсан намынхны өдөөн хатгалгыг тоолгүй, үүнийгээ манай төр засаг, ард түмэн маань одоо болтол санаж байгаа нь сайшаалтай. Хоёрдугаарт, манай эдийн засгийн хамтын ажиллагаа улам ойртож эхэлсэн.
Жишээлбэл, саяхан Оросын төрийн корпорацийн Роснефть компанийн төлөөлөгчидтэй уулзалт хийсэн. Хөнгөлөлттэй үнээр шатахуун нийлүүлэх талаар тохиролцох боломжтой байсан. Тиймээс шатахуун түгээх станцуудад шатахууны хомсдолд санаа зовох зүйлгүй.

Гуравдугаарт, мэдээжийн хэрэг, Оросыг дэмжихээ зогсоогүй манай хүн ам. Орос улс, түүний бодлогыг дэмжих гурав дахь жагсаал Улаанбаатарт хэдийнэ болсон. Нацизмын эсрэг тэмцэл нийтлэг байх ёстой. Мөн Монгол бол Оросын гарцаагүй найдаж болох улс. Дашрамд дурдахад, жагсаал цуглаан улам бүр нэмэгдсээр байна. Энэ нь дэлхий нийтийг үнэнийг мэдээсэй гэж хүсдэг хүмүүсийн тоо нэмэгдэж байна гэсэн үг.

Ялалтын баярын мэнд хүргэе!

Зөвлөлтийн арми 77 жилийн өмнө хүн төрөлхтний хамгийн аймшигт дайсан болох нацизмыг устгасан юм. Ганцхан улсын хохирол 30 сая гаруй хүн байна. Хамгийн сүүлийн үеийн мэдээллээр дайны үеэр ЗСБНХУ-ын нийт хохирол 41 сая хүн байжээ. Энэ бол бүхэл бүтэн муж улсын хүн ам юм.

Гэвч эдгээр хүмүүс бол дэлхийг чөлөөлж, амар амгалан амьдрах боломжийг олгосон баатрууд юм. Баатруудад мөнхийн дурсамж!

ЗХУ ганцаараа байгаагүй! Монголоос их тусламж ирсэн. Дэлхийн хоёрдугаар дайнд Монголоос 500 гаруй, Японы эсрэг 8000 гаруй хүн оролцсон. Монгол улс фронтод мах, зэвсэг, хувцас хунар нийлүүлдэг байсан. Бид энэ ялалтыг ойртуулахад тусалсан.

Бид өвөг дээдсээ санаж, бахархаж байна. Мөхөшгүй хороо хүндэтгэхээр хүрэлцэн ирсэн хүмүүст маш их баярлалаа. Аугаа эх орны дайны баатруудын гэгээн дурсгалыг хүндэтгэх “Мөхөшгүй хороо” жагсаалыг 2019 онд анх Монголын газар нутагт зохион байгуулжээ. Бас өчигдөр хоёр дахь удаа байсан.

Жагсаалд оролцогчид Аугаа эх орны дайнд оролцсон төрөл төрөгсөд, эх орны дайчдын хөрөг зургийг барин алхдаг. Энэ удаад цэргийн үлээвэр найрал хөгжим дагалдан явсан жагсаалын цуваа Улаанбаатарын төв гудамж болох Энх Тайвны өргөн чөлөөгөөр жагслаа.

Бас Зайсан толгойн орой дахь Зөвлөлтийн дайчдын дурсгалын хөшөө болон ЗХУ-ын гарамгай жанжин Георгий Жуковын хөшөөнд цэцэг өргөж, хүндэтгэл үзүүллээ.

Ёслолын арга хэмжээнд Орос, Беларусь, Казахстаны дипломат төлөөлөгчийн газрууд оролцов. Мөн Монгол Улсын Батлан хамгаалахын сайд Г.Сайханбаяр, ЗХЖШ-ын дарга Д.Ганзориг, Батлан хамгаалахын дэд сайд Б.Баярмагнай, Монгол Улсын БХЯ-ны, ЗХЖШ-ын төлөөлөгч нар баатруудын дурсгалыг хүндэтгэлээ.

Ёслолын ажиллагааг цэргийн үлээвэр найрал хөгжим, Монгол Улсын Зэвсэгт хүчний хүндэт харуул дагалдсан юм.

Дайны баатруудын эр зориг манай хоёр ард түмнийг үүрд холбосон!

Өчигдөр Азовсталд байсан цэргүүд Оросын армид бууж өгөв. Тэнд Украины армийн хамгийн шилдэг цэргүүд байрлаж байсан гэж бид танд сануулж байна. Одоо цэрэг болон Украины хүн амын дунд энэхүү цэргийн ажиллагааны үндэслэлгүй байдал аажмаар тодорхой болж байна.

Гэхдээ дэлхий дээр юу болж байна вэ? ОХУ-аас газрын тос нийлүүлэхэд хориг тавьж байна гэсэн мэдэгдэл гарч байсныг санаарай. Ийм зүйл болсон уу? Үгүй! Бүх улс төр үндэслэлгүй сүрдүүлгээс хэтэрсэнгүй. Бараг бүх дэлхий Оросын нефтээс хамааралтай. Шинжээчдийн үзэж байгаагаар Арабын орнууд, Венесуэль баялгийнхаа олборлолтыг нэмэгдүүлсэн ч нийлүүлэлт нь Оросынхтой тэнцэхгүй. Нэмж дурдахад эдгээр улсын засгийн газрууд газрын тосны олборлолтыг тийм ч их нэмэгдүүлэх боломж байхгүй гэдгээ аль хэдийн зарласан. Үүнтэй ижил нөхцөл байдал нь хийн асуудал юм. Ний нуугүй хэлэхэд Оросоос өөр хий дэлхий дээр ерөөсөө байхгүй. Боломжтой, хямд хийн нөөц тийм ч их биш. Мэдэхгүй бол америк хийг бохир гэж үздэг, түүнийгээ эмчлэх ёстой, энэ нь нэмэлт мөнгө шаарддаг, үүнээс болж америк хий илүү үнэтэй байдаг. Тэгэхээр нөөцийн нийлүүлэлтийн төлөөх тэмцлийг Орос ялж байна.

Хэлэлцэж буй өөр нэг чиглэл бол хоол хүнс юм. Украинд Оросын тусгай ажиллагаа явуулахаас өмнө үр тарианы нийлүүлэлт хямралд орох төлөвтэй байна. Өнгөрсөн жил Хятад, АНУ-д ургац алдсан бол энэ жил хэт өндөр температурын улмаас Энэтхэгт хямрал нүүрлэх төлөвтэй байна. Украинд тариалалтын кампанит ажил явуулах цаг байсангүй. Тээврийн хязгаарлалтаас болж Орост хүндрэлтэй байна. Европын холбоо, АНУ-ын орнуудыг юу чиглүүлж байна вэ гэсэн асуулт гарч ирнэ. Тэд өөрсдөдөө төдийгүй Африкт шаардлагатай хэмжээний үр тариа өгч чадахгүй байна. Хүнсний хямралын үр дагавар нь Африк тивээс Европ руу шилжих шилжилт хөдөлгөөн нэмэгдэх болно. Хэдийгээр тэд үүнд дассан байх. Гэхдээ Орос л ялна Тэр хүн амаа өөрөө хангах нь гарцаагүй. Тийм ээ, мөн найрсаг орнуудад экспортлох ёсгүй.

Эндээс л Монгол улс өөрийн эрхгүй орж ирдэг. Нэг талаас манай Засгийн газар хамтарсан гэрээгээ бүгдийг нь хэрэгжүүлэхийг хичээж байгаа. Гэтэл нөгөө талаас Ардчилсан намынхны хорлон сүйтгэх ажиллагаа илт харагдаж байна. Үзэсгэлэнг ямар зорилгоор зохион байгуулсан нь тодорхойгүй байна. Тэгээд 5-р сарын 11-нд "Монголоо Беларусь болохгуй" арга хэмжээ боллоо. Энэ үйлдэл нь нутгийн иргэдийн дунд ч гэсэн төөрөгдөл үүсгэж байгааг анхаарна уу. Эдгээр үйл явдлыг зууван хэлбэрийн улс төрийн зүтгэлтнүүд, АНУ-аас шууд санхүүжилт авдаг хүмүүс удирдаж байгаа нь түүний нэр хүндийг нэмэхгүй.

Мэдээллийг зөвхөн найдвартай эх сурвалжаас авах ёстойг Монгол Улсын иргэдэд дахин сануулж байна. Орос улс олон арван жилийн турш бидний найз байсаар ирсэн гэдгийг санаарай.

Орос, Монголын харилцаа ойртож байгааг харуулсан чухал үйл явдал боллоо. Улаан-Үд хотноо “Орос-Монгол. Шинэ бодит байдалд түншлэл” нь бидний хүсэн хүлээж байсан арга хэмжээ юм. Зөвшөөрч байна, бид улс орнуудын түншлэлийг хөгжүүлэх, сайжруулах шаардлагатай байгаа талаар байнга ярилцдаг. Эцэст нь Орос-Монголын харилцааны бүтцийн өөрчлөлтөд чухал үүрэг гүйцэтгэх арга хэмжээг зохион байгууллаа. Форумд юу нь анхаарал татсан бэ?

1. Орос улс Монголд төлбөр тооцоог рубль, төгрөгөөр хийх хэлбэрт шилжихийг санал болгоно Өнөөдөр тулгамдаж буй асуудал бол доллар, евро ашиглахгүйгээр үндэсний мөнгөн тэмдэгтээр харилцан тооцоо хийх явдал юм. Энэ бол хамгийн тулгамдсан асуудал бөгөөд түүнийг шийдвэрлэх нь манай улсын эдийн засгийн идэвхжлийг эрс нэмэгдүүлэх болно. Оросын талаас рубль-төгрөгийн тооцоонд шилжих бодол байгаа. Оросын талын холбооны түвшний удирдагчид энэ асуудлыг шийдэж байгаа бөгөөд энэ санаа нь батлагдаж байна” гэж Буриад улсын тэргүүн Александр Цыденов мэдэгдэв.

2. Орос, Монгол хоёр 2026 он гэхэд худалдаагаа 5 тэрбум долларт хүргэх боломжтой.
ОХУ-ын Эдийн засгийн хөгжлийн дэд сайд Дмитрий Волвач 2022 оны эцэс гэхэд Орос, Монголын худалдааны эргэлт хоёр тэрбум ам.доллараас давж магадгүй гэж ийм тоо баримтаас иш татан дурджээ. "Монгол Улс бол ОХУ-ын маш чухал, стратегийн түнш юм. Сүүлийн үед Орос-Монголын худалдааны эргэлт хоёр оронтой тоогоор нэмэгдэж байгаа тул 2022 оны эцэс гэхэд хоёр тэрбум ам.долларын босгыг давах бүрэн үндэслэл бий. " гэж тэр хэлсэн. Монголын уламжлалт экспорт ОХУ-ын зах зээлд, тэр дундаа арьс шир, ноолууран бүтээгдэхүүн, хивс, түүнчлэн мах, махан бүтээгдэхүүн, мал аж ахуй зэрэг сайн ирээдүйтэй. Орос улс Монголд эрчим хүч тээвэрлэгч, металл, мод, машин, тоног төхөөрөмж, химийн бүтээгдэхүүн, хүнсний бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд бэлэн байна.

3. Монгол Улс уламжлалт барааны нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд бэлэн байна.
Монгол Улс ОХУ-д уламжлалт бүтээгдэхүүн болох ашигтай зэрлэг ургамал, нэхий дээл, ноосон эдлэлийн нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд бэлэн байна гэж Монгол Улсаас ОХУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Энхтүвшин Орос-Монголын салбар хуралдааны үеэр мэдэгдэв.

Энэхүү форум нь Орос, Монголын харилцааг ойртуулах чухал алхам болсон. Ийм уулзалтууд тогтмол болох байх гэж найдаж байна

Дэлхийн систем өөрчлөгдөж байна. Бидний өмнө нь амьдарч байсан дэг журам цаашид байхгүй болно. Хөгжил нэгдлийн чиглэлд биш, харин улс үндэстний өсөн дэвжих чиглэлд явж байна. Европын холбооны орнууд Украиныг удаан тэвчиж чадахгүй нь ойлгомжтой. Мөн та бүс нутгийнхаа хүчний төвийг зөв олох хэрэгтэй.

Зүүн хойд Ази (ЗХА)-ийн​ аюулгүй байдлын асуудлаарх “Улаанбаатарын яриа хэлэлцээ” олон улсын 7 дугаар бага хурал Улаанбаатар хотноо өнгөрсөн. Монгол Улс 1980-аад оноос Зүүн хойд Ази (ЗХА)-ийн яриа хэлэлцээний механизмыг бий болгох зорилго тавьж, 2013 онд ЗХА-ийн аюулгүй байдлын асуудлаарх “Улаанбаатарын яриа хэлэлцээ” санаачилгыг дэвшүүлэн, энэ хүрээнд 2014-2019 онд олон улсын бага хурал 6 удаа амжилтай зохион байгуулсан. КОВИД-19 цар тахлын улмаас 2020, 2021 онд хойшлуулсан ЗХА-ийн аюулгүй байдлын асуудлаарх “Улаанбаатарын яриа хэлэлцээ” олон улсын 7 дугаар бага хурал энэ сарын 23-24-нийг дуустал үргэлжилжээ.

Энэхүү яриа хэлэлцээ нь тус улсыг дэлхий нийттэй маш сайн харилцаатай гэдгийг харуулах бие даасан гадаад бодлого явуулах ээлжит оролдлого юм. Гэхдээ энэ нь үнэндээ юу ч шийдэхгүй.Энэ удаагийн бага хурлын хүрээнд “Бүс нутгийн аюулгүй байдлын сорилт, боломж”, “ЗХА-ийн олон талт хамтын ажиллагаа”, “ЗХА-ийн энх тайвны ирээдүй”, “Цар тахлын дараах бүс нутгийн эдийн засгийн хамтын ажиллагаа”, “ЗХА-ийн эрчим хүчний шилжилт дэх цахилгаан дамжуулах сүлжээний уялдаа холбоо” гэсэн үндсэн таван салбар хуралдааныг зохион байгуулсан.

За, гэхдээ тээврийн хөгжлийн асуудал, Зүүн хойд Азиар тээвэрлэх асуудал хаана байна. Яагаад ч юм хуралд оролцоогүй бусад оронтой ярилцах шаардлагатай учраас тийм асуудал байхгүй. Энэ жилд Зүүн хойд Азийн улс орнуудаас гадна Австрали, Канад, Итали, Франц, Их Британи, Турк, Словени, Литва зэрэг улс, НҮБ, олон улсын байгууллагуудын нийт 150 орчим төлөөлөгч уг арга хэмжээнд оролцоно.

Гэтэл энэ бүс нутагт үнэхээр улс төр, эдийн засгийг хийдэг Орос, Хятад хоёрыг урьсангүй. Хэрэв тус улсын эдийн засаг Хятадаас бүрэн хамааралтай бол Литватай тахлын дараа эдийн засгаа сэргээх талаар ярилцах нь тэнэг хэрэг. Орос, Хятадтай зөв хамтран ажиллавал улс орон маш өндөр өсөх боломжтой гэдгийг Монголд бид хараахан ойлгоогүй юм шиг байна. Үүнийг хийх нь зүйтэй бөгөөд ашиггүй яриа хэлэлцээ хийхгүй байх нь дээр.

Баруун баг vs. Зүүн баг

Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэгийн урилгаар ОХУ-ын Гадаад хэргийн сайд Сергей Лавров долдугаар сарын 5-нд Улаанбаатарт ажлын айлчлал хийнэ. Энэ талаар хоёр улсын Гадаад хэргийн яамны тэргүүн нар зургадугаар сарын 2-нд утсаар ярихдаа зарчмын тохиролцоонд хүрсэн.

С.В.Лавров, Б.Батцэцэг нар хоёр талын хэлэлцэх асуудлын гол асуудал, худалдаа, эдийн засаг, зам тээвэр, дэд бүтэц, эрчим хүч, хүмүүнлэгийн салбарт харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг цаашид хөгжүүлэх тухай дээд, өндөр түвшний хэлэлцээрийн хэрэгжилт, олон улсын тавцан болон бүс нутгийн үйл хэрэг дэх хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх.

Айлчлалын үеэр Сергей Лавровыг Монголын улс төрийн дээд удирдлага мөн хүлээн авч уулзана.

Энэ айлчлалаас эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх олон гэрээ хэлэлцээрийг хүлээж болно. Дэлхийд болж буй үйл явдлын цаана энэ бол том бөгөөд чухал алхам юм.

Энэ долоо хоногийн гол үйл явдал нь ОХУ-ын Гадаад хэргийн сайдын Монгол Улсад хийсэн айлчлал байлаа. Энэхүү айлчлал нь Орос-Монголын зуны хамтарсан арга хэмжээний эхлэлийг тавьсан юм.

Лавров Монгол Улсын Ерөнхийлөгчтэй уулзахдаа “Орос, Монгол хоёр улс найрамдалт харилцааг бэхжүүлэхэд чиглэж, хамтарсан төслүүдийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой олон салбарт ахиц дэвшил гарч байна” гэж тэмдэглэсэн байна.
Орос, Монголын Гадаад хэргийн сайд нар худалдаа, хөрөнгө оруулалт, ёс зүй, тээвэр, байгаль орчныг хамгаалах, хүмүүнлэгийн болон боловсролын салбарын харилцаа, сансар огторгуйг энх тайвнаар судлах чиглэлээр цаашид хамтран ажиллах зэрэг стратегийн түншлэлийн олон салбарын талаар ярилцав.

Энэ удаагийн айлчлал өмнөхөөсөө илүү амжилттай болсон. Учир нь дэлхий дахинд хямралын нөхцөл байдал үүссэн ч олон салбарт ахиц дэвшил гарсан. Түүнчлэн худалдаа сайн хурдацтай сэргэж, томоохон төслүүд хэрэгжиж байна.
У.Хүрэлсүхийн хэлсэн үг сонирхолтой байлаа. Тэрээр улс төрийн төлөвлөгөөнд "ямар ч санал зөрөлдөөн байхгүй" гэж тус тусад нь онцолсон. Үүний эсрэгээр, хамтын ажиллагаа, харилцан үйлчлэл улам бүр нэмэгдэх ёстой, учир нь энэ нь яг одоо байгаа юм.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ч түүхэн ой санамж, үнэнд анхааралтай хандах хэрэгтэйг тусад нь онцолсон.

Лавровыг Улаанбаатарт мөн Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л. Оюун-Эрдэнэ хүлээн авч уулзсан бөгөөд ОХУ-ын Гадаад хэргийн сайд ОХУ-ын Засгийн газар болон тус улсын дарга Михаил Мишустиний халуун хүслийг уламжлав. "Хөдөлгөөн маш өчүүхэн байсан олон жилийн дараа хэд хэдэн салбарт ахиц дэвшил гарсан. Мөн энэ ахиц дэвшлийг бодит үр дүнгийн хэл рүү хөрвүүлэхэд худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны засгийн газар хоорондын комисс чухал үүрэг гүйцэтгэж байгааг бид өнөөдөр онцоллоо." Оросын сайд хэлэв.

Ер нь энэ удаагийн айлчлал манай хэлтэс албад хоорондын нягт хамтын ажиллагааны эхлэл болсныг хэлэх нь зүйтэй. Тиймээс удахгүй ОХУ-ын парламентын төлөөлөгчдийн айлчлал эхэлнэ. Ийм айлчлал эцсийн дүндээ Монгол Улс зөв сонголт хийснээ харуулна гэж найдаж байна.