📌جهت گیری به سوی فروش بیشتر تراکم و تخلفات ساختمانی!
📚تاملی بر بودجه سالانه شهرداری مشهد در سال ۹۷ (بخش دوم)

👤سعید‌ شعرباف تبریزی

https://l1l.ir/4cy1
✔️ معاونت محترم برنامه ریزی و سرمایه انسانی شهرداری مشهد، چند روزی پیش از تحویل بودجه ۹۷ به شورای شهر در مصاحبه ای تفصیلی به شرح مشخصات بودجه پیشنهادی پرداخته و در آن از #تغییر_شدید_رویکرد_بودجه_ای سخن گفته بودند. یکی از #ادعاهای_مطرح_شده در آن مصاحبه، #کاهش_هزینه ها و یا ثابت ماندن آنها بود، که در بخش اول یادداشت بصورت تفصیلی در باب آن صحبت شد و نکات قابل تامل دیگری نیز پس از طرح یادداشت ظاهر گردید، که ان شالله در جمع بندی نهایی حتما قید خواهم کرد. در #خوشبینانه_ترین_حالت و اجمالا، قابل مشاهده است که به هر دلیلی (که توجیه هایی برای آن دوستان دارند) موضوع کاهش هزینه های جاری و بهره وری، مد نظر طراحان بودجه سال ۹۷ نبوده و بودجه با هدفگذاری های دیگری ارایه شده است، لذا طرح موضوع #کاهش_هزینه به نظر می رسد واقعی نیست.

✔️ شاخص مهم دیگر در طراحی بودجه شهرداریها، میزان اتکای آنها به درآمدهای حاصل از #فروش_تراکم و #تخلفات_ساختمانی است یا به عبارت ساده تر، سهم #درآمدهای_پایدار از سبد منابع درآمدی در شهرداریها. در همان مصاحبه مورد اشاره، جناب معاون بعنوان یکی از ویژگیهای دیگر بارز بودجه، به تمرکز بر موضوع درآمدهای پایدار اشاره می کنند. اما اطلاعات و اعداد چه چیزی را نشان می دهند؟ قبل از آن توضیحی در باب درآمد پایدار ضروری است.

@dr_shaarbaf
✔️درآمد پایدار، بعنوان درآمدی که حداقل دو ویژگی #تداوم_در_طول_زمان و #مطلوبیت_در_جهت_توسعه_متوازن را داشته باشد، در میان متخصصین شناخته می شود، اگر چه در برخی تحقیقات عمیق تر بر ویژگیهایی چون #مبتنی_بر_مزیت_رقابتی بودن و #مبتنی_بر_نیازهای_پایدار بودن نیز تاکید شده است. اما محل اختلاف واقعی در این موضوع، تعیین #مصادیق_کدهای_بودجه ای است که طبق این تعاریف مصداق درآمد پایدار هستند. (مشابه اختلافی که در هنگام تعیین نرخ تورم، در نحوه انتخاب سبد کالاهای خانوار و تعداد آنها بین بانک مرکزی و مرکز آمار وجود دارد). درست به همین دلیل است که در این سالها، هر کدام از حضرات در #شورای_چهارم و‌قبل، با #تعریف_خودشان، انواع و اقسام درصدها را برای درآمد پایدار شهری اعلام کرده اند! خوب، چاره چیست؟ فعلا تاکید بر کاهش سهم مصادیق واضح درآمدهای ناپایدار مثل تخلفات ساختمانی و فروش تراکم و در میان مدت طراحی یک #سامانه_دقیق برای سنجش درامدهای پایدار بر اساس تحقیقات نسبتا خوب صورت گرفته (بعنوان مثال، در یکی از پایان نامه های امسال دکتری رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی ، با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره، کدهای بودجه ای شهرداری، به دو خوشه پایدار و ناپایدار تقسیم شده بودندکه به نظر می تواند شروع خوبی برای کار باشد)

✔️در بخش درآمدهای عمومی بودجه، سهم اصلی در افزایش ۲۸ درصدی درآمدها (که سبب اصلی در افزایش تقریبا ۱۰ درصدی مجموع منابع نیز هست)، مربوط به افزایش ۶۰۰ میلیارد تومان درآمد نسبت به سال گذشته در کد اعانات، هدایا و داراییها (کد ۴۱۶) می باشد. البته بر خلاف نام کد، بخش هدایا و اعانات تقریبا اثری در این کد ندارند بلکه بخش اعظم آن مربوط به جرایم کمیسیون ماده صد، جرایم تخلفات ساختمانی و درآمد حاصل از تغییر کاربری ها می باشد که این بخش با ۷۴ درصد افزایش! در سال ۹۷ بناست ۶۰۰ میلیارد درآمد اضافه بر قبل را برای شهر ایجاد کند. افزایش بیش از ۴۰۰ میلیاردی (۲۴۸ درصدی !!) در بخش درآمد حاصل از تغییر کاربری ها نسبت به سال ۹۶ و افزایش بیش از ۱۳۰ میلیاردی در بخش جرایم تخلفات ساختمانی و شهری،کاملا جهت گیریهای #شهر_فروشی را هویدا می کند.

@dr_shaarbaf
✔️در بخشهای عوارض تراکم، پیش آمدگی و در حوزه منابع حاصل از عوارض پروانه های ساختمانی، تغییر کاربری ها، مازاد تراکم و منابع حاصل از فروش ساختمانها و تاسیسات بافت های فرسوده در #آلبوم_اقتصادی هم وضع به همین منوال است و نه تنها کاهشی رخ نداده بلکه در مجموع با شیب کمی اصل این منابع درامدی افزایش نیز یافته است.

✔️ از سوی دیگر، درآمدهایی که مبتنی بر اخذ #عوارض_عمومی_و_اختصاصی شهری و به تعبیری #مالیات_های_شهری هستند و از جمله منابع پایدار و متداول در سبد بودجه ای کلانشهرهای مختلف دنیا می باشند، تقریبا ثابت و در موارد متعددی کاهش هم یافته اند! (در میان بیش از ۱۸ بند بودجه ای که عوارض مختلف شهری است بیش از ۱۲ بند دچار کاهش شده و یا بدون تغییر است) که احتمالا به دلیل اجرای مشکل و دردسرزای این قبیل درامدها برای مسئولان شهری بوده است.

پ.ن: دو بخش گذشته یادداشت های بودجه را می توانید از لینک های زیر مطالعه بفرمایید...
👇👇👇
t.iss.one/dr_shaarbaf/1118
t.iss.one/dr_shaarbaf/1113

#بودجه_۹۷
#شورای_پنجم
@dr_shaarbaf

📌تلاش برای بازپرداخت تعهدات سالیان گذشته...
📚تاملی بر بودجه سالانه شهرداری مشهد در سال ۹۷ (بخش سوم)

👤سعید‌ شعرباف تبریزی

✔️ پیش از این و در قالب سه یادداشت به بررسی بودجه ۹۷ شهرداری مشهد از حیث میزان توجه به #کاهش_هزینه ها و نیز میزان اتکا به #درآمدهای_پایدار شهری پرداختیم و در این بخش نحوه عملگرد بودجه در قبال تعهدات مالی را بررسی خواهیم کرد. یادداشت های گذشته را می توانید از لینک های زیر مطالعه بفرمایید...

👇👇👇
t.iss.one/dr_shaarbaf/1140
t.iss.one/dr_shaarbaf/1118
t.iss.one/dr_shaarbaf/1113

✔️ یکی از شاخصهای مهم در تحلیل بودجه، میزان توازن بین #تعهدات_مالی است که برنامه ریزان بودجه برای سالهای آینده ایجاد می کنند و میزان تعهداتی که از گذشتگان تسویه می کنند. بسیاری از مدیران که عمر مدیریتشان را ٤ ساله تعریف کرده اند و منافع سیاسی و حزبی را بر منافع عمومی غلبه می دهند خیلی دغدغه ای ندارند که چه تعهداتی برای آیندگان ایجاد می کنند و تبعات ابن تعهدات در آینده شهر و کشور چه خواهد بود لذا به این شاخص اساسا توجهی نمی کنند. البته لازم به ذکر است که بخش قابل توجهی از تعهدات و سرمایه سوزی های مدیران ما در قالب تعهدات مالی دیده نمی شود و چه بسا تحلیل انها بسیار حیاتی تر است مثل تاثیر شهر فروشی و #تراکم_فروشی_مدیران بر کیفیت زیست شهری آیندگان و یا تاثیرات اجتماعی و فرهنگی اقدامات ظاهراعمرانی...اما فعلا در این مجال تمرکز بر تعهدات مالی است..

✔️ در آلبوم #بودجه_عمومی امسال شهرداری مشهد، نزدیک ۷۵۰ میلیارد تومان برای بازپرداخت اصل و سود #تسهیلات_بانکی، #دیون_پروژه_های_عمرانی و حسابهای پرداختی سالهای قبل، تعبیه شده است که نزدیک ۵۰۰ میلیارد تومان بیش از سال ۹۶ است. در آلبوم اقتصادی بودجه هم، بناست نزدیک ۱۴۰۰ میلیارد تومان، صرف بازپرداخت اصل و سود اوراق مشارکت قطار شهری و اصل و سود تسهیلات بانکی شود، البته لازم به ذکر است در بخش تامین منابع این بازپرداخت ها، تقریبا ۴۰۰ میلیارد تومان به عهده دولت، ۹۰۰ میلیارد تومان ناشی اوراق مشارکت جدید و چیزی در حدود ۳۰۰ میلیارد تومان ناشی از مازاد منابع باقی مانده از اوراق منتشر شده در سالهای گذشته است و نزدیک ۲۵۰ میلیارد از این مبلغ نیز در قالب تهاتر-معوض دیده شده است.در مجموع دو آلبوم بودجه و با فرض تحقق تمامی موارد، مدیریت شهری در سال ۹۷ نزدیک ۲۲۰۰ میلیارد از تعهدات گذشته را بنا دارد #تسویه کند و با فروش اوراق مشارکت و صکوک نزدیک ۹۰۰ میلیارد #تعهد_جدید برای سالیان بعد ایجاد خواهد کرد....

@dr_shaarbaf
✔️وضعیت این شاخص در سال ۹۶ چگونه بوده است؟ در بودجه اصلاحی سال ۹۶ و در مجموع دو آلبوم بودجه و با فرض تحقق تمامی موارد، مدیریت شهری می بایست نزدیک ۳۳۰۰ میلیارد از تعهدات گذشته را #تسویه می کرد و از طریق دریافت وام بانکی نزدیک ۱۲۰۰ میلیارد هم #تعهد_جدید برای سال ۹۷ به بعد ایجاد می نمود.البته لازم به ذکر است که مدیریت شهری در این سال از قبل مازاد منابع باقی مانده از اوراق سالهای قبل چیزی نزدیک ۹۰۰ میلیارد بودجه در اختیار داشته و بنا بوده دولت هم نزدیک به ۸۰۰ میلیارد در این سال سهم خودش را بدهد.

✔️مقایسه رویکردهای این دو سال مبین دو نکته است. اولا بر خلاف مشهورات رسانه ای، اعداد نشان می دهد که شورای چهارم در سال انتهایی عملکرد خود به صورت جدی به دنبال تسویه بخش قابل توجهی از تعهدات خود بوده است (اینکه از این مقدار چقدر تحقق یافته در هنگام #تفریغ شفاف خواهد شد) و ثانیا این که شهردار جدید، مصر در #بازپرداخت_سریعتر_تعهدات است. این رویکرد صحیح، با #کاهش_اتکا_به_منابع_ناپایدار_دولتی همزمان شده است. (که نشان از واقع بینی مدیران شهرداری نسبت به دولت دارد که بدرستی فهمیده اند نمیشود به صورت واقعی به وعده های دولت امید داشت، حتی وقتی ظاهرا #همسو باشد!!!)


@dr_shaarbaf
✔️ نکته مثبت دیگر در بودجه ۹۷، این است که سیاست پرهزینه استفاده از #تسهیلات_بانکی در سال ۹۶، جای خود را به سیاست فروش #اوراق_مشارکت داده است که هزینه های کمتری برای توسعه پایدار شهری دارد.‌علاوه بر اینکه ظاهرا روی درآمدهای حاصل ازفروش #پروانه_های_شناور نیز خط قرمز کشیده شده است.....

پ.ن: نکته جالب و قابل تامل این است با وجود کاهش قابل توجه همه منابع درآمدی در آلبوم اقتصادی و واقعی سازی آنها، متاسفانه باز هم ۶۸ درصد افزایش در درآمد ناشی از مازاد تراکم و تغییر کاربری ها در منابع سرمایه ای شاهد هستیم که نشان می دهد سیاست #تراکم_فروشی یکی از جهت گیریهای اصلی برنامه ۹۷ است.

#بودجه_۹۷
#شورای_پنجم
@dr_shaarbaf