🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
مسیر پیشنهادی اصلاح انرژی
👤 حسین جلیلی
✍️ بدیهی است که اصلاح قیمت حامل های انرژی، اثر مستقیمی بر زندگی روزانه مردم می‌‌‌گذارد. اما طراحی درست و اجرای دقیق اصلاحات در حوزه انرژی، سرانجام منافع مستحکم‌‌‌تری را برای جامعه به ارمغان می‌‌‌آورد.
✍️ چالش اصلی این است که چگونه میتوان هدفمندی یارانه‌‌‌ها را بهگونهای اجرا کرد که هم منافع اقتصادی آن حفظ شود و هم آثار منفی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن کاهش یابد؟
✍️ اجرای بهینه فرآیند هدفمندی یارانه‌‌‌ها به توجه به سه‌مولفه کلیدی نیاز دارد که عبارتند از: برنامهریزی، آگاهسازی و سازوکار کنترل.
برنامهریزی:
✍️ ارتباطات بین سازمان‌های مختلف در اجرا؛ رعایت تدریج در افزایش قیمت‌ها؛ سیاست‌زدایی از مکانیزم قیمت‌ها (مکانیزم‌‌‌های تعدیل اگر با سیاست‌‌‌های کلان اقتصادی مناسب حمایت شوند، می‌‌‌توانند انتظارات تور‌‌‌می را نیز متوقف کنند و اثرات قیمت بین‌المللی و نوسانات نرخ ارز را کاهش دهند)؛ مدام بودن اصلاحات قیمتی؛ مشخص کردن گستردگی اصلاحات؛ زمان‌بندی اجرای طرح؛ نگاه بلندمدت به بحث هدفمندی؛ اجرای منظم هدفمندی؛ برنامه تخصیص اثربخش و کارآ (بهگونهای بکه کمترین اتلاف منابع رخ دهد و بیشترین تاثیر مثبت در بخش‌‌‌های موردنیاز اقتصاد ایجاد شود)؛ برنامه اصلاح الگوی مصرف؛ برنامه حفظ تعادل قدرت خرید و افزایش قیمت؛ حمایت از تولید (تدابیری اندیشیده شود که بخش تولید با کمترین تاثیر منفی مواجه شود).
آگاهسازی:
- آماده‌‌‌سازی مردم
- افزایش آگاهی مردم
- اتخاذ تدابیر سیاسی
- اطلاع‌‌‌رسانی اقدامات حمایتی
سازوکار کنترل:
- مشخص کردن دستاورد کلیدی
- مشخص کردن شاخص‌‌‌های حصول اهداف هر مرحله
- مشخص کردن سازوکار بازخورد و اصلاح
- مشخص کردن شاخص توقف برنامه یا ادامه و اصلاح
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اصلاح_قیمت_حامل_های_انرژی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
مسیر پیشنهادی اصلاح انرژی
👤 حسین جلیلی
✍️ بدیهی است که اصلاح قیمت حامل های انرژی، اثر مستقیمی بر زندگی روزانه مردم می‌‌‌گذارد. اما طراحی درست و اجرای دقیق اصلاحات در حوزه انرژی، سرانجام منافع مستحکم‌‌‌تری را برای جامعه به ارمغان می‌‌‌آورد.
✍️ چالش اصلی این است که چگونه میتوان هدفمندی یارانه‌‌‌ها را بهگونهای اجرا کرد که هم منافع اقتصادی آن حفظ شود و هم آثار منفی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن کاهش یابد؟
✍️ اجرای بهینه فرآیند هدفمندی یارانه‌‌‌ها به توجه به سه‌مولفه کلیدی نیاز دارد که عبارتند از: برنامهریزی، آگاهسازی و سازوکار کنترل.
برنامهریزی:
✍️ ارتباطات بین سازمان‌های مختلف در اجرا؛ رعایت تدریج در افزایش قیمت‌ها؛ سیاست‌زدایی از مکانیزم قیمت‌ها (مکانیزم‌‌‌های تعدیل اگر با سیاست‌‌‌های کلان اقتصادی مناسب حمایت شوند، می‌‌‌توانند انتظارات تور‌‌‌می را نیز متوقف کنند و اثرات قیمت بین‌المللی و نوسانات نرخ ارز را کاهش دهند)؛ مدام بودن اصلاحات قیمتی؛ مشخص کردن گستردگی اصلاحات؛ زمان‌بندی اجرای طرح؛ نگاه بلندمدت به بحث هدفمندی؛ اجرای منظم هدفمندی؛ برنامه تخصیص اثربخش و کارآ (بهگونهای بکه کمترین اتلاف منابع رخ دهد و بیشترین تاثیر مثبت در بخش‌‌‌های موردنیاز اقتصاد ایجاد شود)؛ برنامه اصلاح الگوی مصرف؛ برنامه حفظ تعادل قدرت خرید و افزایش قیمت؛ حمایت از تولید (تدابیری اندیشیده شود که بخش تولید با کمترین تاثیر منفی مواجه شود).
آگاهسازی:
- آماده‌‌‌سازی مردم
- افزایش آگاهی مردم
- اتخاذ تدابیر سیاسی
- اطلاع‌‌‌رسانی اقدامات حمایتی
سازوکار کنترل:
- مشخص کردن دستاورد کلیدی
- مشخص کردن شاخص‌‌‌های حصول اهداف هر مرحله
- مشخص کردن سازوکار بازخورد و اصلاح
- مشخص کردن شاخص توقف برنامه یا ادامه و اصلاح
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اصلاح_قیمت_حامل_های_انرژی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
🔴 بازی «اصلاح قیمت بنزین»
دکتر سعید بیات؛ پژوهشگر اقتصادی
❓چرا اصلاح قیمت حامل‌‌‌های انرژی در آبان ۱۳۹۸ به یک بحران اجتماعی تبدیل شد؟
🔺اقتصاددانان همواره قادرند توجیهات علمی کافی برای لزوم اصلاح قیمت بنزین به دولت ارائه دهند، اما همیشه، وقتی تصمیم به اصلاح قیمت گرفته شده، نرخ بنزین با یک نگاه خطی، صرفا از عددی به عدد دیگری افزایش یافته است.
🔺مثلا آبان ۱۳۹۸ نرخ بنزین سهمیه‌ای از هزار تومان به ۱۵۰۰تومان افزایش یافت؛ بنزین آزاد نیز با نرخ تثبیتی ۳هزار تومان عرضه شد.
🔺تداوم این نگاه خطی در دولت چهاردهم سبب خواهد شد تا احتمالا قیمت بنزین از ۳هزار تومان به یک عدد جدید (مثلا ۵هزار تومان) افزایش یابد و ترسان و لرزان منتظر واکنش شدید جامعه باشیم!
در یک تقسیم‌بندی کلی، سیاست اصلاح قیمت بنزین به چهار گروه اصابت می‌کند:
۱) دهک‌های درآمدی بالا و صاحبان دارایی که مالک حداقل دو خودرو هستند (حدود ۱۵درصد خانوارها).
۲) دهک‌های درآمدی پایین که فاقد خودرو هستند و مطابق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان، ۵۰درصد خانوارهای ایرانی را شامل می‌شود.
۳) دهک‌های درآمدی پایین که خودروی شخصی دارند و از طریق آن امرار معاش می‌کنند که معمولا در شبکه حمل‌ونقل مشغول به کارند.
۴)دهک‌های درآمدی متوسط که خودروی شخصی دارند، ولی منبع درآمد آنها وابسته به خودرو نیست که عموما کارمندان دولت هستند (گروه ۳ و ۴ مجموعا ۳۵درصد خانوارها را تشکیل می‌دهند).
🔺فرض کنید بنا باشد قیمت بنزین با همان نگاه خطی از ۳هزار تومان به مثلا ۵هزار تومان برسد. به‌راحتی میتوان نشان داد که ۸۵درصد جامعه (گروه‌های ۲، ۳ و ۴) احساس ناخوشایندی داشته و علیه آن موضع خواهند گرفت.
پیشنهاد نگارنده برای اصلاح قیمت بنزین، در قالب یک بسته سیاستی چهار‌بندی است:
۱.برای هر فرد ایرانی سهمیه بنزین ماهانه (مثلا ۲۵لیتر) در نظر گرفته شود. توجه داشته باشید که هیچ قیمت دستوری برای بنزین تعیین نمی‌شود. این به آن معناست که سیاست دولت در حوزه بنزین، از سیاست قیمتی به سیاست مقداری چرخش می‌کند.
۲.برای افرادی که با خودروی شخصی امرار معاش می‌کنند و اطلاعات تعداد تردد آنها در سیستم تاکسیرانی شهری، اسنپ و تپسی وجود دارد، سهمیه مازادی در نظر گرفته شود؛ به طوری که میزان این سهمیه رابطه مستقیمی با تعداد سفرهای درون‌شهری و برون‌شهری آنها داشته باشد.
۳.حقوق تمامی کارمندان دولت در نقطه آغاز اجرای سیاست، به میزان مشخصی (مثلا ۱۰درصد) افزایش یابد.
۴.برای همه ایرانیانی که تاکنون کد بورسی دریافت نکرده‌اند، کد بورسی و یک نماد معاملاتی (برای بنزین) ایجاد شود که مردم بتوانند به خرید و فروش سهمیه خود بپردازند. قیمت بنزین با مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. دولت نیز در کنار مردم می‌تواند در این بازار حضور داشته باشد و از محل ذخایر مازاد خود، به خرید و فروش بنزین بپردازد تا بتواند نرخ بنزین را به دامنه هدف موردنظر خود هدایت کند.
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #بنزین #قیمت_بنزین #اصلاح_قیمت_حامل_های_انرژی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com
دکتر سعید بیات؛ پژوهشگر اقتصادی
❓چرا اصلاح قیمت حامل‌‌‌های انرژی در آبان ۱۳۹۸ به یک بحران اجتماعی تبدیل شد؟
🔺اقتصاددانان همواره قادرند توجیهات علمی کافی برای لزوم اصلاح قیمت بنزین به دولت ارائه دهند، اما همیشه، وقتی تصمیم به اصلاح قیمت گرفته شده، نرخ بنزین با یک نگاه خطی، صرفا از عددی به عدد دیگری افزایش یافته است.
🔺مثلا آبان ۱۳۹۸ نرخ بنزین سهمیه‌ای از هزار تومان به ۱۵۰۰تومان افزایش یافت؛ بنزین آزاد نیز با نرخ تثبیتی ۳هزار تومان عرضه شد.
🔺تداوم این نگاه خطی در دولت چهاردهم سبب خواهد شد تا احتمالا قیمت بنزین از ۳هزار تومان به یک عدد جدید (مثلا ۵هزار تومان) افزایش یابد و ترسان و لرزان منتظر واکنش شدید جامعه باشیم!
در یک تقسیم‌بندی کلی، سیاست اصلاح قیمت بنزین به چهار گروه اصابت می‌کند:
۱) دهک‌های درآمدی بالا و صاحبان دارایی که مالک حداقل دو خودرو هستند (حدود ۱۵درصد خانوارها).
۲) دهک‌های درآمدی پایین که فاقد خودرو هستند و مطابق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان، ۵۰درصد خانوارهای ایرانی را شامل می‌شود.
۳) دهک‌های درآمدی پایین که خودروی شخصی دارند و از طریق آن امرار معاش می‌کنند که معمولا در شبکه حمل‌ونقل مشغول به کارند.
۴)دهک‌های درآمدی متوسط که خودروی شخصی دارند، ولی منبع درآمد آنها وابسته به خودرو نیست که عموما کارمندان دولت هستند (گروه ۳ و ۴ مجموعا ۳۵درصد خانوارها را تشکیل می‌دهند).
🔺فرض کنید بنا باشد قیمت بنزین با همان نگاه خطی از ۳هزار تومان به مثلا ۵هزار تومان برسد. به‌راحتی میتوان نشان داد که ۸۵درصد جامعه (گروه‌های ۲، ۳ و ۴) احساس ناخوشایندی داشته و علیه آن موضع خواهند گرفت.
پیشنهاد نگارنده برای اصلاح قیمت بنزین، در قالب یک بسته سیاستی چهار‌بندی است:
۱.برای هر فرد ایرانی سهمیه بنزین ماهانه (مثلا ۲۵لیتر) در نظر گرفته شود. توجه داشته باشید که هیچ قیمت دستوری برای بنزین تعیین نمی‌شود. این به آن معناست که سیاست دولت در حوزه بنزین، از سیاست قیمتی به سیاست مقداری چرخش می‌کند.
۲.برای افرادی که با خودروی شخصی امرار معاش می‌کنند و اطلاعات تعداد تردد آنها در سیستم تاکسیرانی شهری، اسنپ و تپسی وجود دارد، سهمیه مازادی در نظر گرفته شود؛ به طوری که میزان این سهمیه رابطه مستقیمی با تعداد سفرهای درون‌شهری و برون‌شهری آنها داشته باشد.
۳.حقوق تمامی کارمندان دولت در نقطه آغاز اجرای سیاست، به میزان مشخصی (مثلا ۱۰درصد) افزایش یابد.
۴.برای همه ایرانیانی که تاکنون کد بورسی دریافت نکرده‌اند، کد بورسی و یک نماد معاملاتی (برای بنزین) ایجاد شود که مردم بتوانند به خرید و فروش سهمیه خود بپردازند. قیمت بنزین با مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. دولت نیز در کنار مردم می‌تواند در این بازار حضور داشته باشد و از محل ذخایر مازاد خود، به خرید و فروش بنزین بپردازد تا بتواند نرخ بنزین را به دامنه هدف موردنظر خود هدایت کند.
🔗متن کامل
#دنیای_اقتصاد #بنزین #قیمت_بنزین #اصلاح_قیمت_حامل_های_انرژی
✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@donyayeeghtesad_com