✍️ در ژوئن گذشته، اندیشکده #کارنگی مجموعه گزارش‌هایی را منتشر کرد که حاصل دو سال تحقیقات میدانی پژوهشگران آن در زمینه روابط پویای #نهادهای_اسلامی با دولت‌های عربی بود. این مجموعه ارزشمند بینش‌های تازه‌ای را پیرامون روابط پیچیده نهادهای دین و دولت در کشورهای گوناگون اسلامی، از #عربستان و #یمن و #سوریه گرفته تا #لیبی و #مصر و #الجزایر و #مراکش، آشکار می‌سازد. سرویراستار اين مجموعه گزارش‌ها، فردریک وری، خلاصه‌ای بر آن نگاشته که ترجمه آن در سایت اندیشکده مرصاد منتشر شده است.

⭕️ آنچه در ادامه می‌آید، گوشه‌هایی از یادداشت فردیک وری است:

🔹امروزه در سراسر جهان عرب، رژیم‌ها به طور فزاینده‌ای در نهادها و موسسات اسلامی مداخله می‌کنند. به طور گسترده، اینها شامل #وزارتخانه‌های_مذهبی، #مدارس_علوم_دینی، #دانشگاه‌های_اسلامی، #مساجد، موسسات خیریه، #اوقاف، #زوایای_صوفیه، #سازمان‌های_جوانان، پایگاه‌های رسانه‌ای و سایر نهادها می‌باشد. این فرایندهای کنترل و دخالت که از طریق انتصابات، تصفیه‌ها، قوانین جدید، سازماندهی مجدد اداری، نظارت مالی و سایر ابزارها صورت می‌گیرد، چندان جدید نیست: بسیاری از کشورهای عربی مدرن، از زمان تأسیس، بوروکراتیزاسیون اسلام را گسترش داده یا آنچه از حکومت استعماری اروپا و قبل از آن امپراتوری عثمانی به ارث رسیده است، را ادامه داده‌اند. از این جهت، نهادسازی اسلامی به موازات نفوذ دولت عرب به زندگی روزمره شهروندان پیش رفته است.

🔹با این حال، این فرآیند به ندرت یک‌طرفه است. شخصیت‌ها و سازمان‌های اسلامی حامی دولت نیز اغلب به دلیل نقش واسطه‌گر آنها در جامعه، دارای عاملیت و قدرت نفوذ بیشتری نسبت به آنچه تصور می‌شود، هستند. بسته به محبوبیت و سرمایه اجتماعی آنها، گاهی اوقات می‌توانند در ازای سکوت در برابر سیاست، در مورد حفظ برخی اختیارات در مسائل شخصی و اجتماعی، مذاکره کنند (گرچه رژیم‌ها اغلب به این مسائل نیز دست‌درازی می‌کنند). با این حال، شخصیت‌های مذهبی که در کنترل دولت قرار گرفته‌اند نیز باید اقتدار اخلاقی خود را مدیریت کنند و این تصور را که به عنوان سخنگوی برنامه‌های دنیوی سیاستمداران عمل می‌کنند، با تمرکز بر موضوعاتی مانند ایمان و تقوا، از بین ببرند.

🔹فراتر از این، مرز بین #اسلام_رسمی و #اسلام_غیررسمی اغلب مبهم و روان است. طیف وسیعی از بازیگران با درجات مختلف نزدیکی به دولت در مورد اسلام اظهار نظر می‌کنند، از روحانیون آموزش‌دیده رسمی گرفته تا قضات و قانون‌گذاران تا شخصیت‌های رسانه‌ای که پیروان قابل توجهی دارند اما دانش رسمی آنها از موضوعات حقوقی اسلامی اغلب کم است. در برخی موارد، دولت حوزه‌های اجتماعی و سیاسی جدیدی را ایجاد، پرداخت و پایدار کرده است که نقش آنها لابی و تبلیغات برای اصلاحات به اصطلاح اسلامی از طریق تغییرات قانونی و اداری است.

#خلاصه_گزارش #ترجمه
@dolatedin

✍️ جنجال گسترده با افتتاح «انجمن چندهمسری» در شمال سوریه

🔹دوشنبه گذشته سوری‌ها عکسی را در شبکه‌های اجتماعی پخش کردند که به گفته آنها مربوط به افتتاح «انجمن چندهمسری» در شهر «اعزاز» در حومه شمالی حلب است.

🔹وجود پرچم معارضین سوری در تصویر منتشرشده و به ویژه لوگوی انجمن که «یک مرد و چهار زن در اطرافش» را نشان می‌دهد، جنجال گسترده و واکنش‌های مختلفی را در میان مردم #سوریه برانگیخت.

🔹شیخ #احمد_العلوان که برای نخستین بار از افتتاح این انجمن خبر داد، گفت که «این انجمن تصورات غلط #چندهمسری را تصحیح می‌کند و از آن به عنوان یک مفهوم شرعی که توسط دشمنان اسلام تحریف شده است دفاع می‌کند».

🔹#حسن_الدغیم، رئیس اداره موسوم به «ارشاد و هدایت اخلاقی» در «ارتش ملی سوریه» که ائتلافی از گروه‌های مسلح مورد حمایت آنکارا است، افتتاح انجمن چندهمسری را تبریک گفت و در حساب رسمی توییتر خود نوشت: «این گامی است که باید برای آن جشن گرفت».

🔹در پی جنجال‌های گسترده پیرامون افتتاح «انجمن چندهمسری در اعزاز»، خانم «احلام آل سعود» مدیر دفتر این انجمن، در صفحه رسمی فیس بوک خود پستی منتشر کرد و تاکید کرد که انجمن چندهمسری به حقوق زنان توجه دارد و سلول اصلی جامعه که خانواده است را زنده می‌کند.

🔹وی افزود: «در این انجمن، زن از حق ازدواج و حق بازکردن مجدد خانه پس از آنکه رژیم اولین خانه‌اش را ویران کرد، استفاده می‌کند، به امید ادامه می‌دهد، به زندگی ادامه می‌دهد... انجمن چندهمسری تجربیات نخبگان، اندیشمندان و داستان‌های موفقیت خانه‌هایی را که به نوزایی یک ملت کمک کرده است، ارائه می‌دهد و دارای هیئت مدیره‌ای از بهترین روشنفکران و فعالان جامعه و آیین‌نامه‌ای است که هدف آن دستیابی به کرامت و توانمندسازی زنان و تاکید بر حق آنها برای تشکیل خانواده و داشتن زندگی شایسته است».

🔹این انجمن چنانکه احلام آل سعود نیز اشاره کرده، از جنگجویان سوری که با حمایت #ترکیه شهر اعزاز را اشغال کرده‌اند، مجوز فعالیت گرفته است.

🔹داغ شدن دوباره مسأله چندهمسری در سوریه، صدای اعتراض بسیاری از مدعیان #حقوق_زنان در داخل و خارج از این کشور را بلند کرد. با بالا گرفتن اعتراض‌ها به این انجمن، شورای محلی شهر اعزاز ۱۹ اکتوبر در بیانیه‌ای صدور مجوز برای تاسیس انجمن چندهمسری را منکر شد و اعلام کرد فوراً با طی مراحل قانونی برای بستن این انجمن تلاش خواهد کرد.

🔹گفتنی است چندهمسری در سوریه چندان گسترده نبوده است، اما با افزایش آمار زنان بیوه در طی سالیان دراز جنگ در این کشور، مسأله چندهمسری با هدف ازدواج با بیوه‌ها، مدت‌ها است به طور جدی مطرح شده است. طبق برخی آمارها در پایان سال گذشته، 46.892 بیوه در شمال غرب سوریه و از این میان 10.809 بیوه در اردوگاه‌های آوارگان زندگی می‌کردند.

🔹این وضعیت اجتماعی ویژه در سوریه برای معارضین اسلام‌گرا انگیزه‌ای مضاعف شده تا «تعدد زوجات» را به مثابه راهکاری قرآنی برای حل معضل ایتام و بیوه‌های بازمانده از جنگ به جدّ دنبال کنند. حسن الدغیم دو سال پیش از این در نشستی در استانبول تصریح کرده بود که بیش از ۲۰۰ هزار زن سوری نیاز به همسر دارند و جز #تعدد_زوجات هیچ راه حلی برای اصلاح اجتماعی در سوریه وجود ندارد. در همین راستا شبکه تلویزیونی «سوریا» که به معارضین وابسته و در استانبول ترکیه مستقر است، در عمر کوتاه سه ساله خود بارها برنامه‌های ویژه‌ای را به موضوع چندهمسری اختصاص داده است.

🔹از سوی دیگر شرایط سوریه میان مخالفان احکام نخستین اسلامی، مرزهای پررنگ‌تری کشیده است؛ بسیاری از عالمان و نواندیشان مسلمان دلیل مخالفت خود با احکامی همچون جواز تعدد زوجات را اختصاص آن به شرایط ویژه #عصر_نزول قرآن می‌شمرند، عصری که سفرهای طولانی و جنگ‌های متعدد بسیاری از زنان و کودکان را بیوه و یتیم ساخته بود. #علی_جمعه، #مفتی_اعظم سابق #مصر، ماه گذشته با اتخاذ دیدگاهی اینچنین پیرامون مساله تعدد زوجات، جنجالی تازه را در میان شبکه‌های اجتماعی مصر برانگیخت.

🔹حال اعتراض‌های سخت و تمسخرهای گسترده از سوی مخالفان چندهمسری در سوریه، با وجود آنکه به ظاهر وضعیت اجتماعی آن مشابه با شرایط گفته‌شده در عصر نزول است، نشان از آن دارد که دست کم مساله #تاریخمندی احکام دستاویز این عده از نواندیشان مسلمان نبوده و جدا از شرایط مکانی و زمانی، چندهمسری را یکسره با کرامت زن در ستیز می‌بینند.

@dolatedin

💢مولد النبي در نگاه مذاهب اسلامی

🔹بی بی سی عربی: تزیینات و چراغانی، شیرینی ها و غذاهای پرطرفدار، جلسات مداحی و ذکر، پرچم ها و راهپیمایی های مختلف... در بسیاری از شهرها و روستاهای عربی، از غرب گرفته تا شرق، هر ساله به چندین روش #جشن_میلاد_پیامبر (ص) را برگزار می کنند.

🔹و از آنجایی که این جشن به عنوان یک مناسبت، ریشه در سنت های عامیانه دارد، این سوال هر ساله در مورد نظر #مذاهب_فقهی بین حلال و حرام بودن این مراسم، مطرح می شود.

🔹مانند بسیاری از مسائل اسلامی، علمای فقه رویکرد واحدی به جشن میلاد پیامبر (ص) نداشته، حتی در تاریخ ولادت حضرت محمد (ص) نیز میان #اهل_سنت و #شیعه اختلاف است.

🔹درست است که بیشتر مراجع بر این عقیده هستند که پیامبر (ص) در ماه ربیع الاول بر اساس تقویم هجری قمری متولد شده است، اما اهل سنت این سالگرد را در دوازدهم ربیع الاول جشن می گیرند و شیعیان در هفدهم جشن می گیرند. بنابراین، تمام ماه ربیع الاول ماه جشن محسوب می شود.

🔹به دلیل این اختلاف در تاریخ میلاد پیامبر (ص) و از سال 1981(امام راحل) روح الله خمینی آن به نام هفته #وحدت_اسلامی نام گذاری و به عنوان وسیله ای برای #تقریب میان سنی ها و شیعیان شد.

🔹آغاز جشن سالروز ولادت پیامبر (ص) به خلیفه فاطمی #المعز_لدین_الله پس از ورود وی به مصر در سال 969 میلادی نسبت داده می شود. بر اساس منابع تاریخی، برپایی جشن های سازماندهی شده میلاد پیامبر و تعدادی از خاندان او، وسیله ای برای نزدیک شدن آن خلیفه به مصریان از طریق مناسبت های عمومی و شادی بود.

🔹با تغییر حکومت و اختلافات پی در پی اسلامی و با توجه به اولویت های سلطنت ها، جشن میلاد پیامبر ص رو به محو شدن می رفت، بدین ترتیب ایوبیان از آن جلوگیری کردند، سپس بار دیگر ممالیک اجازه برگزاری آن را دادند، تا اینکه در زمان #محمدعلی_پاشا به یک #سنت صوفیانه تبدیل شد.

🔹فرقه های #صوفیه، مکاتب اسلامی هستند که بیش از همه به احیای میلاد پیامبر(ص) و به طور کلی میلاد اولیای صالح می پردازند. این جشن‌ها از جمله سنت‌های جاافتاده در مصر است.

🔹بر خلاف تصوف، علمای #سلفی به رهبری عالم دینی سعودی #بن_باز، جشن میلاد پیامبر را #بدعت دانسته و معتقدند که شرع اشاره ای به این مساله نکرده است، زیرا نه پیامبر (ص) و نه صحابه آن را جشن نمی گرفتند، پس بدعت است.

🔹موضوع احیای میلاد پیامبر (ص) یکی از اختلافات رایج فقهی میان سلفیان و صوفیه است که ممکن است منجر به #تکفیر نیز شود.

🔹از سوی دیگر، علمای #الأزهر در فتواهای متعددی که در طول سالیان متمادی صادر شده، موضع مثبتی در مورد جشن میلاد پیامبر (ص) گرفته اند. درست است که در قرآن و روایات به صراحت به جشن میلاد اشاره نشده است، اما بر اساس فتاوا (علمای الأزهر) یکی از مظاهر تجلیل از رسول خدا و نشان دادن عشق به ایشان، نکوداشت میلاد پیامبر (ص) است.

🔹این نظر در میان اکثر مفسران اهل سنت نیز رایج است، زیرا جشن میلاد اگرچه واجب نیست، اما در نظر آنان مردود هم نیست، زیرا میلاد پیامبر اکرم (ص) مظهر رحمت الهی بر انسانها است.

🔹در میان علما و مفسران کسانی هستند که جشن میلاد پیامبر (ص) را #بدعتی_نیکو توصیف می کنند، افرادی همچون ابن حجر #عسقلانی و جلال الدین عبدالرحمن #سیوطی معتقداند که این عمل بدعتی نیکو است که به صاحبش پاداش داده می شود.

🔹از نگاه علمای شیعه، جشن میلاد پیامبر (ص)، ابراز محبت، عزت و ترفیع مقام پیامبر (ص) است.

🔹نزاع اعتقادی امروزه نیز مانند #تاریخ_اسلام، گاهی ابعاد سیاسی پیدا می کند. با روی کار آمدن #حوثی_ها در #یمن، برگزاری جشن میلاد پیامبر (ص) در آنجا فراگیرتر شده است. از سوی دیگر، #داعش از برگزاری جشن میلاد در مناطق تحت کنترل خود در #سوریه و #عراق جلوگیری می کرد.

@dolatedin

⭕️ لغو منصب مفتی جمهوری در سوریه؛ گامی دیگر در رویکرد فرامذهبی

🔹سانا: بشار اسد، رئیس‌جمهور #سوریه با صدور فرمانی اختیارات #شورای_فقهی در وزارت #اوقاف این کشور را توسعه داده، اما سمت #مفتی_جمهوری را لغو کرد.

🔹تصمیم لغو منصب مفتی جمهوری سوریه چند روز پس از واکنش تند شورای علمی فقهی به تفسیر مفتی احمد بدرالدین #حسون از یکی از آیات قرآن اتخاذ شد که این شورا این تفسیر را تحریف و تعریف نادرست دانست و تأکید کرد که نباید به سمت تفاسیر شخصی عجیب کشیده شد و برخی این بیانیه شورای علمی فقهی سوریه را دلیلی بر تقویت اقتدار و نقش وزارت اوقاف سوریه تلقی کردند.

🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، وزیر اوقاف به عنوان رئیس شورای علمی فقهی وزارت اوقاف و دو معاون او از اعضای این شورا هستند.

🔹رئیس اتحادیه علمای بلاد شام، قاضی شرعی اول در دمشق، ۳۰ نفر از علمای ارشد در سوریه به نمایندگی از «همه مذاهب»، نماینده‌ای از ائمه جماعت، پنج نفر از زنان عالمه قرآنی، نماینده‌ای از دانشگاه علوم دینی بلاد شام، دو نماینده از دانشکده‌های شریعت در دانشگاه‌های دولتی سوریه هم در آن عضویت دارند.

🔹از جمله وظایفی که به شورای فقهی سوریه افزوده شده است، تعیین تاریخ شروع و پایان ماه‌های قمری و اعلام احکام فقهی مربوط به شعائر و عبادات اسلامی است.

🔹بر اساس فرمان رئیس‌جمهور سوریه، صدور فتوا بر اساس ادله فقهی مبنی بر #فقه اسلامی با «تمامی مذاهب» آن و تعیین اصول و موازین صدور فتوا از جمله اختیارات جدید شورای فقهی سوریه است. (ترجمه: ایکنا)

✍️ ملاحظه: این تصمیم بشار اسد برای لغو منصب #مفتی_اعظم را می‌توان گامی دیگر برای تمرکز بیشتر نهاد دین در وزارت اوقاف و گشایش نهاد افتا از فضایی تک‌مذهبی (سنی) به تمامی مذاهب موجود در سوریه به شمار آورد.

🔸در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸ مجلس سوریه قانون جدیدی را برای وزارت اوقاف تصویب کرد که جایگزین قانون قبلی این وزارت که به سال ۱۹۶۱م بازمی‌گشت، شد. مهم‌ترین نکته برجسته در این قانون که از سوی بشار اسد به مجلس فرستاده شده بود، محدود کردن دوره مفتی اعظم به سه سال (در حالی که پیش از آن بدون محدودیت زمانی بود)، تشکیل شورای علمی فقهی ذیل وزارت اوقاف و افزایش اختیارات وزیر اوقاف بود. بر اساس این قانون وزیر اوقاف «نماینده شرعی و قانونی اوقاف اسلامی در سوریه» شمرده شده و مدیریت #مدارس و مؤسسات دینی و ریاست «شورای علمی فقهی (#المجلس_العلمی_الفقهی)» و «شورای مرکزی اوقاف» را بر عهده دارد.

🔸شورای فقهی وزارت اوقاف با همین قانون تشکیل شد و شعار اصلی خود را «مرجعیت اندیشه علمای شام به جای کشورهای دیگر» و «ردّ تعصب و فرقه‌گرایی» عنوان کرد. طبق قانون این شورا متشکل از تمامی مذاهب اسلامی است و در کنار ایشان نمایندگانی از #مسیحیت (معمولاً دو نفر) حضور خواهند داشت.

🔸طبق آخرین داده‌های پیش از جنگ داخلی، در سوریه با اکثریت حدود ۷۴ درصدی اهل سنت و حدود ۱۳ درصدی شیعی (علوی و اثنی‌عشری و اسماعیلی)، سالیان دراز علمایی از اهل سنت منصب مفتی اعظم را بر عهده داشتند؛ «محمد شكری راغب اسطوانی» نخستین کسی بود که این منصب را در سال ۱۹۴۱م و پیش از خروج اشغالگران فرانسوی از سوریه بر عهده گرفت. «محمد ابواليسر عابدين» در سال ۱۹۵۵م با رحلت اسطوانی جایگزین وی شد. در سال ۱۹۶۴م عابدین برکنار و «شیخ احمد #کفتارو» مفتی اعظم سوریه گشت. وی چهل سال در این منصب بود تا اینکه در سال ۲۰۰۴م با وفات وی، «احمد بدر الدين حسون» مفتی اعظم سوریه شد.

@dolatedin

⭕️ مجلس معارضان سوریه در واکنشی بی‌درنگ، الرفاعی را به عنوان مفتی کل انتخاب کرد

🔹العربی الجدید: مجلس معارضان سوریه (#المجلس_الإسلامی_السوری) شامگاه شنبه شیخ #اسامه_الرفاعی را به عنوان #مفتی کل جمهوری عربی #سوریه انتخاب کردند. این مجلس که در سال 2014 در #ترکیه تأسیس شده و اسامه الرفاعی خود ریاست آن را بر عهده دارد، این تصمیم را در واکنش به لغو این سمت توسط دولت سوریه و انتقال اختیارات آن به شورای موسوم به «#شورای_فقهی» گرفته است.

🔹مطیع البطین، سخنگوی «مجلس اسلامی سوریه» که شامل علمای مخالف دولت است و مقر آن در استانبول است، اعلام کرد که این مجلس «به عنوان نماینده و مرجع علم و علما به اتفاق آرا شیخ اسامه عبدالکریم الرفاعی را به عنوان مفتی اعظم جمهوری عربی سوریه انتخاب کرد.

🔹البطین در یک بیانیه ویدئویی از مردم سوریه خواست تا حول «#اقتدار_دینی واحد خود» تجمع کنند و خاطرنشان کرد که الرفاعی طی چند روز آینده «یک سخنرانی جامع» ایراد خواهد کرد.

🔹معتز الخطیب محقق اسلامگرا و از معارضان سوری در گفت‌وگو با العربی الجدید، درباره پیامدهای انتخاب شیخ الرفاعی گفت: «این اقدامی هوشمندانه از سوی مجلس سوریه است... مجلس از فرصت استفاده کرد. دولت سوریه خلأیی به جاي گذاشت و این مجلس آن را با شیوه‌ای انتخابي (از گروهي از نمايندگان مذهبي و تشکیلاتی) پر کرد، در حالی که پیش از این نظام خود آن را انتصاب می‌کرد.»

🔹الخطیب معتقد است که «نظام با لغو این موقعیت، فرصتی طلایی را برای مخالفان خود فراهم کرد». وی افزود: «این اقدام (انتخاب الرفاعی) پس از خشم گسترده از لغو این منصب صورت می‌گیرد؛ لغوی که با واگذاری فتوا به یک شورای فقهی انتصابی و متشکل از فرقه‌های گوناگون همراه شده است و این به معنای حذف اهل سنت به مثابه یکی از اجزای رسمی و اکثریت سوریه، است.»

🔹شیخ اسامه الرفاعی، متولد سال 1944 در دمشق، پایتخت سوریه، یکی از برجسته‌ترین علمایی است که از انقلاب #معارضان در سال 2011 حمایت کرد و به طور علنی از نظام سوریه و اعمال آن انتقاد می‌کرد. الرفاعی ریاست مجلس اسلامی سوریه را از هنگام تأسیس آن بر عهده داشته و همچنین رئیس اتحادیه علمای شام (#رابطة_علماء_الشام) است.

@dolatedin

💢 حمایت سازمان‌های علمایی اسلام‌گرا از انتخاب اسامه الرفاعی به عنوان «مفتی سوریه»

🔹السوریة: الإتحاد العالمي لعلماء المسلمين با صدور بیانیه‌ای صمیمانه‌ترین تبریکات و بهترین آرزوهای خود را به مناسبت انتخاب شیخ #اسامه_الرفاعی توسط #المجلس_الإسلامي_السوري به عنوان #مفتی کل #سوریه ابراز کرد.

🔹پیش از این، «هيئة علماء المسلمين» لبنان، «هيئة علماء فلسطين في الخارج» و «هيئة علماء اليمن» بیانیه‌های مشابهی را صادر کرده بودند.

🔹در بیانیه #اتحاد_العلماء که دکتر علی #قره_داغی دبیرکل آن است، آمده است که انتخاب اسامه الرفاعی، واکنشی عملی به لغو رسمی منصب مفتی سوریه تلقی می‌شود و با توجه به حضور شیخ الرفاعی در این مقام بی‌تردید موجب ایجاد رابطه ممتازی خواهد شد که اتحادیه جهانی علمای مسلمان را با علمای برجسته و مردم بزرگ سوریه سرافراز و آزاد پیوند می‌دهد.

🔹همچنین #هيئة_علماء المسلمين #لبنان 21 نوامبر بیانیه‌ای صادر کرد، که در آن آمده است: انجمن علمای مسلمان لبنان انتخاب عالم برجسته شیخ اسامه عبد الکریم الرفاعی به عنوان مفتی اعظم سوریه را به مردم سوریه به طور عام و علمای آن به ویژه تبریک می‌گوید و آن را گامی برای آزادسازی جایگاه افتا دانست.

🔹هيئة علماء فلسطين در خارج از کشور نیز از انتخاب الرفاعی استقبال کرد و گفت این انتخاب جایگاه فتوا را به جایگاه واقعی خود و به دور از انتصاب و کنترل سیاسی باز می‌گرداند و این اقدام مبارکی است که ما در انجمن علمای فلسطین حمایت خود را از آن اعلام می‌کنیم.

🔹سخنگوی رسمی هيئة علماء يمن، محمد ناصر الحزمی الادریسی نیز به نوبه خود، اقدام «المجلس الإسلامي السوري» را تبریک گفت.

✍️ ملاحظه: حمایت سازمان‌های علمایی اسلام‌گرا از اقدام مجلس معارضان سوریه دور از انتظار نبود. اما با وجود این حمایت‌ها، بعید است انتخاب اسامه الرفاعی به عنوان مفتی کل بتواند چندان موفقیتی برای معارضان در ارتقای اقتدار دینی خود در جامعه سوریه به همراه داشته باشد؛ چرا که پیش از این نیز علمای معارض سوری جایگاه #افتا را خالی نگذاشته بودند و مجلس معارضان با ریاست الرفاعی، شورای افتایی را ترتیب داده و موازی با مفتی جمهوری سوریه (شیخ حسون)، #فتوا می‌دادند.

🔸طرفه آنکه معارضان اسلام‌گرا با تصمیم جدید خود گامی مخالف با موضع پیشین خود نسبت به نهاد افتا برداشته‌اند و با انتخاب مفتی کل، عملا خلاف «#اجتهاد_گروهی» مبتنی بر «#شورا» و «گفتگوی علمی»، که پیش از این شعار و عمل خود قرار داده بودند، اقدام کرده‌اند. در واقع همانگونه که دولت سوریه مقام مفتی کل را لغو کرده، معارضان نیز #مجلس_الافتاء را برچیده‌اند و عملا امتیاز شورایی بودن افتا را به طور انحصاری به دولت بخشیده‌اند و پس از این به جای بیش از ۲۰ امضای علمای دینی که پای هر فتوای مجلس افتای معارضان می‌آمد، تنها باید امضای اسامه الرفاعی را شاهد باشیم.

@dolatedin

💢 افتتاح دانشکده‌ای مسیحی در سوریه در بحبوحه ماجرای لغو منصب مفتی

🔹رصیف22: دولت #سوریه چند روز پس از لغو منصب #مفتی جمهوری، دانشکده الهیاتی مختص به #مسیحیان افتتاح کرد که اولین دانشکده الهیات در نوع خود در سوریه به شمار آمده و اختصاص به مطالعه الهیات مسیحی دارد. این موضوع سؤالاتی را در مورد آینده "صحنه مذهبی" در سوریه ایجاد کرده است.

🔹دولت سوریه هیأتی متشکل از منصور عزام وزیر امور ریاست جمهوری و بسام ابراهیم وزیر آموزش عالی و تحقیقات علمی را برای شرکت در مراسم افتتاحیه که در آن پاتریارک انطاکیه و اسقف یوسف العبسی شرکت داشته‌اند، اعزام کرده است.

🔹در جریان افتتاحیه، اسقف العبسی گفت که رئیس جمهور بشار اسد در سال 2019 فرمان تاسیس این دانشکده را داده است.

🔹ایمن عبدالنور، رئیس سازمان مسیحیان سوریه برای صلح، به رصیف 22 گفت: «دانشکده الهیات وابسته به کاتولیک‌های رومی است و نه همه مسیحیان سوریه. به عبارت دیگر، این یک "هدیه" برای پاپ در واتیکان است و هدیه‌ای از سوی اسد به کاتولیک‌های سریانی است که وابسته به پاپ نیز هستند و همچنین پاداشی برای سفر هیئت بلندپایه واتیکان به سوریه در سال 2019 است.»

🔹وی خاطرنشان کرد: «نظام سوریه در استفاده از کارت دینی برای جلب حمایت به ویژه در خارج از کشور خوب عمل می‌کند. اسد نه تنها این رویه را در داخل کشور دنبال کرده، بلکه برای تقویت روابط با غرب از طریق #واتیکان و نیز با پروتستان‌ها در آمریکا با اعطای حق تأسیس پنج کلیسای جدید و همچنین اجازه برگزاری سمینارها و گردهمایی‌ها به هندوها و... تلاش کرده است.»

🔹واتیکان از زمان وقوع انقلاب در سال 2011 برخلاف دولت‌های غربی به رسمیت شناختن نظام سوریه یا حتی سفیر خود در دمشق را پس نگرفته است و در عوض، دیدارهای سطح بالا و تبادل پیام‌های دیپلماتیک را ادامه داده است.

🔹در سال 2013، واتیکان به آرامی ایالات متحده را تحت فشار قرار داد تا از مداخله نظامی دولت باراک اوباما علیه نظام سوریه جلوگیری کند و همچنان مدافع سرسخت آنچه که «راه حل دیپلماتیک» در سوریه می‌خواند، باقی ماند.

🔹خبر تأسیس دانشکده اختصاصی الهیات برای مسیحیان چند روز پس از آن اعلام شد که رئیس جمهور سوریه دستور لغو منصب مفتی جمهوری که همواره یکی از علمای #اهل_سنت آن را بر عهده داشت، صادر کرد، اقدامی که عبدالنور آن را بخشی از تلاش‌های نظام برای تغییر صحنه مذهبی در سوریه قلمداد کرد.

✍️ ملاحظه: طبق برآوردها، مسیحیان حدود ۱۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، که کلیسای #ارتدوکس_یونانی و کلیسای #کاتولیک_رومی بزرگترین گروه‌های مذهبی مسیحیان را شامل می‌شوند. مسیحیان در سراسر کشور پخش هستند و جمعیت آنها در دمشق، حمص و لاذقیه قابل توجه است.

🔸روستاهای عمدتا مسیحی‌نشین مانند صیدنایا و معلولا و همچنین شهر ساحلی و مسیحی‌نشین صافیتا در اطراف دمشق واقع شده‌اند. مسیحیان از سطح نسبتا بالایی از تسامح مذهبی بهره‌مند هستند. آنها آزادانه به عبادت می‌پردازند و برخی سمت‌های ارشد دولتی را در اختیار دارند.

🔸باور عمومی بر این است که اکثر مسیحیان از شرکت در اعتراضات علیه دولت خودداری کرده‌اند، چرا که بیم دارند بعد از روی کار آمدن یک دولت اسلامگرا امتیازات دینی خود را از دست بدهند.

🔸رسانه های سوری از چهره‌های مذهبی، نظیر ایگناتیوس چهارم (هزیم)، اسقف اعظم کلیسای ارتدوکس یونانی، برای دفاع از مواضع دولت استفاده کرده‌اند.

🔸گزارش شده بشار اسد اندکی بعد از شروع نا آرامی‌ها با رهبران مسیحیان دیدار کرده و به آنها گفته است که آینده‌شان با بودن او در قدرت بیشتر در امان است. رهبران مسیحی در تظاهرات طرفداران حکومت سخنرانی کرده‌اند و ضمن حمایت از مقامات کشور، از سوری‌ها خواسته‌اند راه گفتگو را در پیش بگیرند.

@dolatedin

💢 خشم مردم شمال سوریه از تصاویر توهین‌آمیز به پیامبر اکرم(ص) در کتاب درسی منتشرشده از سوی وزارت آموزش ترکیه

🔹راشاتودی عربی: وزارت #اوقاف سوریه به دلیل انتشار تصاویر توهین‌آمیز از پیامبر اکرم (ص) در کتابی که وزارت آموزش #ترکیه منتشر کرده، آن را توهین‌آمیز و حمله خطرناک به مقام پیامبر اکرم (ص) توصیف و به شدت محکوم کرد.

🔹این وزارتخانه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «برخی از وب‌سایت‌ها تصاویری از کتاب درسی کلاس اول وزارت آموزش ترکیه منتشر کردند که حاوی نقاشی‌ها و تصاویر توهین‌آمیز به مقام پیامبر (ص) است و در مدارس مناطق تحت کنترل تروریست‌ها و عوامل اشغالگر ترکیه در شمال سوریه توزیع شده است.»

🔹در اولین اظهارنظر رسمی دولت #سوریه در این باره، این وزارتخانه اعلام کرد که #شورای_فقهی (وابسته به وزارت اوقاف سوریه) این توهین و حمله خطرناک به مقام پیامبر (ص) را محکوم می‌کند.

🔹این بیانیه می‌افزاید که اینگونه اعمال چهره واقعی #اخوان المسلمین جنایتکار و اعوان آنها را که خود را در لباس دین پنهان می‌کنند، افشا می‌کند.

🔹در این بیانیه آمده: «تلاش‌های اشغالگران ترک عثمانی و نوکران آنها، همانطور که در گذشته در جعل تاریخ و وارونه جلوه دادن واقعیت‌ها موفق نبودند، در تخریب ذهن نسل‌ها و تحریف مقدسات آنها موفق نخواهند بود.»

🔹در پایان این بیانیه آمده است: «اشغال سرزمین‌های سوریه و تلاش آنها برای محو هویت، لاجرم گذرا است ان‌شاءالله.»

🔹این کتاب که توسط وزارت آموزش و پرورش ترکیه در مدارس مناطق تحت کنترل خود در سوریه توزیع شد، موجی از خشم را برانگیخت و این اقدام را توهین به پیامبر اکرم (ص) تلقی کرده‌اند.

🔹به گزارش خبرگزاری فرانسه، در صورت عدم جلوگیری از توزیع کتاب، فراخوان‌هایی برای تظاهرات در چندین منطقه از جمله شهر الباب وجود دارد.

🔹فعالان شبکه‌های اجتماعی ویدئویی را پخش کردند که نشان می‌دهد مجموعه‌ای از این کتاب‌ها جمع‌آوری شده و آنها را در یکی از خیابان‌ها سوزانده‌اند که به گفته آنها در شهر الباب و تحت کنترل نیروهای وفادار به ترکیه است.

🔹فعالان سوری با راه‌اندازی کمپینی در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ «إلا رسول الله التعليم في المحرر»، خواستار رسیدگی به این حادثه شدند.

🔹بسیاری از متخصصان بخش آموزش سوریه خاطرنشان کردند که این کتاب‌ها در مراکز وابسته به وزارت آموزش ترکیه مانند مركز الاستشراف للدراسات والأبحاث چاپ شده است.

@dolatedin

⭕️ رأی الیوم: «رجب طیب #اردوغان» رئیس جمهور ترکیه، در واکنش به چاپ کتابی توهین‌آمیز به #پیامبر اسلام(ص) برای کودکان شمال #سوریه، در یک نشست تلویزیونی با مفتی‌های #ترکیه در آنکارا گفت: «اگرچه من مستقیماً از آنچه اتفاق افتاده آگاهی ندارم، اما بسیار ناراحتم که این اتفاق در دولتی که من مسئول آن هستم رخ داده است.»

🔸 وی با تأکید بر اینکه هیچ بهانه‌ای پذیرفته نخواهد شد، تصریح کرد که مقامات برای شناسایی مسئولان این اقدام شرم‌آور تحقیقات خود را آغاز کرده‌اند و دولت این موضوع را پیگیری خواهد کرد تا مسئولان آن را مجازات کند.

@dolatedin

💢 مسیر گردشگری ابراهیم: از نیل تا فرات

✍🏼 اسلام المنسی

📌 بخش اول

🔹إضاءات: پروژه‌های منطقه‌ای بسیاری هستند که تحت پرچم و و شعارهای بی‌طرفانه راه‌اندازی می‌شوند، اما به محض کاوش، واقعیت و اهداف بلندمدت و ارتباط آن‌ها با هسته اصلی درگیری‌های اعراب و اسرائیل مشخص می‌شود، مانند پروژه «#مسیر_ابراهیم». این پروژه یک ابتکار گردشگری مبتنی بر ایده آمیختن اقوام و مذاهب مختلف در مسیری است که حضرت #ابراهیم علیه‌السلام پیمود و #یهودیت، #اسلام و #مسیحیت را که همگی به این پیامبر معتقدند گرد هم می‌آورد.

🔸مسیر گردشگری ابراهیم

🔹ایده «#دیانت_ابراهیمی» به طور مبهم به عنوان تعلق و هویتی که پیروان ادیان آسمانی را گرد هم می‌آورد و #یهودیان را در قلب این هویت دینی تازه‌توسعه‌یافته ادغام می‌کند، ترویج می‌شود. این ایده تلاش دارد تا دیوار نفی مذهبی اشغال سرزمین‌های فلسطینی و عربی را از بین ببرد و هویت جدیدی را که جایگزین هویت عربی و اسلامی می‌شود و هم‌زیستی با یهودیان ممکن می‌سازد، ترویج دهد.

🔹در ارتباط با این پروژه، ابتکار مسیر گردشگری ابراهیم به عنوان یک برنامه کاربردی و عملی، که این ایده را در کشورهای هدف ترویج می‌کند، پیشنهاد شده است.

🔹در سال ۲۰۰۴، دانشگاه هاروارد در #آمریکا ابتکاری را برای ایجاد مسیر فوق‌الذکر آغاز کرد و ویلیام اوری، یکی از اساتید این دانشگاه، یک سازمان بین‌المللی به نام ابتکار مسیر ابراهیم (API) را رهبری می‌کند. این سازمان، وب‌سایتی دارد که از طریق آن کمک‌های مالی برای حمایت از این پروژه را دریافت می‌کند. این پروژه که آن را فقط به عنوان یک ابتکار گردشگری تبلیغ می‌کنند، از «اور» در عراق تا «شبه جزیره سینا» در مصر امتداد می‌یابد، مسیری که ادعا می‌شود ابراهیم علیه‌السلام «جد معنوی بیش از نیمی از بشریت» پیموده است.

🔹این ابتکار از حمایت بانک جهانی، به ویژه در سرزمین‌های فلسطینی برخوردار است و اگرچه قرار است به عنوان یک پروژه گردشگری ارائه شود، اما به گفته متولیان این برنامه در دانشگاه هاروارد، انتظار می‌رود که بازتاب‌های سیاسی و اقتصادی قوی منطقه‌ای داشته باشد.

🔹ابتدای راه از شهر تاریخی «اور» است که نقل شده است حضرت ابراهیم علیه‌السلام در آن بزرگ شده است (در حال حاضر در چند کیلومتری شهر ناصریه مرکز استان ذی قار، جنوب عراق واقع شده است). این شهر در ششم مارس گذشته شاهد دیدار #پاپ فرانسیس از آن بود. پاپ در شهر اور آنچه را که به عنوان «جلسه بین ادیان» معرفی می‌شد، برگزار کرد و «برای پسران و دختران ابراهیم» دعا کرد.

🔹نقشه مسیری خطی را نشان می‌دهد که از جنوب #عراق در امتداد رود فرات به #سوریه و #ترکیه ادامه می‌یابد، سپس به سمت #فلسطین رفته و پس از آن به سمت غرب تا سینا در #مصر امتداد می‌یابد. این مسیر روی نقشه با مرزهای کشور #اسرائیل از نیل تا فرات منطبق است که بنیان‌گذار صهیونیسم جهانی، تئودور هرتزل، بیش از یک قرن پیش خواستار آن شد.

🔹علیرغم تکذیب رسمی اسرائیل مبنی بر اینکه دو خط آبی در پرچم رژیم صهیونیستی نماد گسترش مرزهای این کشور از رود نیل تا فرات است و با این ادعا که این دو خط فقط به حجاب یهودیان اشاره دارد، اما ادبیات یهود در تأیید این امر صریح است. همانطور که برای مثال در روایت آفرینش در انجیل آمده است: «و چون خداوند بر ابراهیم ظاهر شد، سرزمین مقدس را از نیل تا فرات به او بخشید» و بسیاری مطالب مشابه دیگر.

🔹تفاهماتی با نهادهای محلی در کشورهای عربی برای مشارکت در این طرح به بهانه تشویق گردشگری، گرد هم آوردن مردم و فراهم کردن منبع امرار معاش برای مردم محلی منعقد شده است. اما وزارت گردشگری و آثار باستانی فلسطین اخیراً متوجه این طرح شده و اقدام به ملی کردن مسیری که از شمال کرانه باختری تا جنوب آن امتداد دارد، کرده و آن را از پروژه آمریکایی جدا کرده است و یک کمیته علمی ایجاد کرده که چشم‌انداز جدیدی برای مسیر ایجاد کرد و نام آن را از «مسیر ابراهیم» به «مسیر میراث فلسطین» تغییر داده‌اند. مؤسسه «اتحاد مسار إبراهيم الخليل» در فلسطین با ارسال نامه‌ای رسمی به هیئت مدیره بین‌المللی راه ابراهیم دانشگاه هاروارد اعلام کرد که این موسسه عضویت در هیئت مدیره جهانی راه ابراهیم در آمریکا را ترک کرده و ارتباط خود را با آن قطع کرده است.

🔹برنامه‌ریزی شده است که این کریدور زمینی پس از تکمیل، تقریباً ۵۰۰۰ کیلومتر طول داشته باشد و از خاک‌های ده کشور در خاورمیانه عبور کند. مجله نشنال جئوگرافیک آن را به عنوان "نخستین مسیر برای پیمودن" در جهان رتبه‌بندی کرده و از شعار "صعود برای اعتلای روح" برای اشاره به این مسیر استفاده کرد.

@dolatedin

💢 مرگ جودت سعید؛ رهبر فکری مکتب «عدم خشونت»

🔹بی بی سی عربی: #جودت_سعید متفکر برجسته اسلامی معروف به "گاندی عرب" ۳۰ ژانویه در سن 91 سالگی در شهر استانبول #ترکیه درگذشت.

🔹مرگ او بازتاب گسترده‌ای در میان علما مسلمان، سیاستمداران و متفکران عرب داشت و بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی برای او سوگواری کرده و سخنان معروف او را به اشتراک گذاشتند و زندگی فکری سرشار از کتاب و تحقیق او را به یاد آوردند.

🔹جمعی از سیاستمداران ترکیه مانند مصطفی شنتوپ، رئیس پارلمان ترکیه، قره‌داغی، دبیرکل #اتحاد_لعلماء و بسیاری دیگر از شخصیت‌های #اسلام‌گرا درگذشت جودت سعید را تسلیت گفتند.

🔹جودت سعید در سال 1931 در استان قنیطره در جنوب سوریه به دنیا آمد و در دانشگاه #الازهر تحصیل کرد.

🔹او را یکی از برجسته‌ترین متفکران اسلامی معاصر می‌دانند. اندیشه‌های او امتداد مکتب اصلاح‌طلبی #مالک_بن_نبی و #محمد_اقبال است.

🔹جودت سعید دارای کتاب‌های فراوانی از جمله «مذهب ابن آدم الأول» است که از طریق آنها از اصل «عدم خشونت» و دیدگاه خود نسبت به عقیده ترک #خشونت در اسلام حمایت کرده است. علاوه بر آن کتاب‌های دیگری مانند «حتى يغيروا ما بأنفسهم» و «فقدان التوازن الاجتماعي» از وی منتشر شده است.

🔹جودت سعید حمایت خود را از اعتراضات #سوریه اعلام کرد و در تظاهرات شرکت و بر لزوم پایبندی به "صلح و عدم خشونت" تاکید داشت.

🔹پس از آن سعید و خانواده‌اش در سوریه تحت تعقیب امنیتی قرار گرفتند و پس از اعتراضات سال 2011 به ترکیه رفته و در آنجا درگذشت.

🔹علیرغم تمجیدهای گسترده از کارنامه و مشارکت‌های این متفکر، برخی از مردم درخواست‌های او را برای صلح‌آمیز ماندن اعتراضات سوریه، «غیرواقعی» توصیف کردند.

🔹او از ضرورت مسالمت‌آمیز بودن #انقلاب صحبت می‌کرد و می‌گفت: «اگر انقلاب با سلاح به پیروزی برسد، بر ما همچنان با سلاح حکم خواهند راند، با همان سلاحی که 1400 سال است پس از #معاویه با آن بر ما حکومت کرده‌اند؛ هر چه با شمشیر گرفته شود با شمشیر نیز هلاک خواهد شد.»

@dolatedin

💢 چرا اسلامگرایان ترکیه به واعظ مشهور سوری پشت کردند؟

✍🏼فهیم تاستکین

📌بخش اول

🔹المانیتور: مقامات #ترکیه و اسلامگرایان که زمانی از #جودت_سعید، محقق اسلامی سوری با تحسین فراوان استقبال کردند، به وضوح در مراسم تشییع جنازه این عالم مشهور غایب بودند.

🔹جودت سعید، محقق برجسته اسلامی، که با رد هرگونه خشونت و دفاع از اعتراضات غیرخشونت‌آمیز علیه دولت سوریه، لقب "گاندی عرب" را برای او به ارمغان آورد، در سن 91 سالگی در استانبول، جایی که برای فرار از جنگ پناه گرفته بود، درگذشت.

🔹سعید یکی از امضاکنندگان به اصطلاح اعلامیه دمشق بود، بیانیه مشترکی که بخش‌های بزرگی از جامعه سوریه از جمله کردها، اعضای #اخوان المسلمین #سوریه و دیگر رهبران مخالف سوریه که خواستار انتقال صلح‌آمیز و روند اصلاحات در سوریه شدند، پذیرفته بودند.

🔹این واعظ در سال 2012 پس از کشته شدن برادرش در درگیری‌های مسلحانه بین نیروهای دولتی سوریه و گروه اسلامگرای افراطی #جبهة_النصره در استان قنیطره در جنوب سوریه به ترکیه نقل مکان کرد.

🔹سعید اگرچه به عنوان گاندی عرب شناخته می‌شد، از قوم #چرکس بود که در روستایی در قنیطره در بلندی‌های جولان به دنیا آمد. (چـَرکَس نام قومی قفقازی هم‌ریشه با گرجیهاست که در جمهوری آدیغه روسیه و ترکیه ساکن هستند)

🔹با الهام از مطالعات #مالک_بن_نبی، روشنفکر معاصر الجزایری، دیدگاه سعید از اسلام، ترکیبی از آرمان‌های بشریت از جمله صلح‌طلبی، حقوق بشر، ارزش‌های دموکراتیک و سنت‌های چرکسی بود.

🔹او تجربه دموکراسی ترکیه را به عنوان الگویی برای کشورهای عمدتا مسلمان معرفی می‌کرد و تلاش این کشور را برای پیوستن به اتحادیه اروپا که اکنون متوقف شده است، می‌ستود و خواستار تفسیر مجدد اسلام بود.

🔹با این حال، مخالفت سرسختانه او طی 60 سال اخیر با انواع خشونت‌ها، هرگز توسط اسلام‌گرایان و مردم چرکس درک نشد. او در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های متعدد خود قاطعانه از نبود تلاش کافی در جهان اسلام برای توسعه ایده‌هایی با اولویت خشونت‌پرهیزی، #نافرمانی_مدنی و #دموکراسی ابراز تاسف می‌کرد.

🔹او در جریان تظاهرات #مسالمت‌آمیز در سوریه در سال 2011 فعال بود، قبل از اینکه این گرداب به یک جنگ داخلی خونین تبدیل شود. وی در آن زمان در یک گردهمایی در منطقه حوران در جنوب سوریه به فعالان سوری هشدار داد که تحت هیچ شرایطی دست به سلاح نزنند. او با حفظ موقعیت خود در طول جنگ داخلی، از کسانی که اسلحه به دست گرفتند به شدت انتقاد کرد.

🔹با این حال، مخالفت مداوم سعید با همه اشکال خشونت، با انتظارات گروه‌های اسلامی از واعظی که چندین بار توسط مقامات سوریه به دلیل عقاید مخالف خود زندانی شد، مطابقت نداشت. اسلام‌گرایانی که معتقدند مبارزه مسلحانه تنها گزینه دفاع از خود است، به سرعت گوش‌های خود را به روی او بستند.

🔹پس از استقرار او در ترکیه، گروه‌های اسلام‌گرای ترکیه و رسانه‌های طرفدار دولت تلاش کردند تا او را به‌عنوان یک محقق که از وحشیگری بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه فرار کرده است، در تلاش برای حمایت از سیاست‌های دولت ترکیه در سوریه معرفی کنند.

🔹سعید که چندین کتابش به ترکی ترجمه شده است، برای اولین بار در ترکیه با استقبال زیادی مواجه شد و در بیش از 100 کنفرانس در شهرهای مختلف کشور سخنرانی کرد.

🔹یک منبع نزدیک به سعید به المانیتور گفت که این تحسین به تدریج به اجتناب تبدیل شد، زیرا موضع قاطع او در زمینه #خشونت، با انتظارات میزبانان او مطابقت نداشت و علایق به واعظ به تدریج کم‌رنگ و او به انزوا کشیده شد. هایرتین کارامان، محقق و ستون‌نویس ترک نزدیک به دولت، بدون ذکر نام سعید، تا آنجا پیش رفت که او را به "بازی در دستان ظالم" متهم کرد.

👇 ادامه دارد...

@dolatedin