دولت دین | اندیشکده مرصاد
1.39K subscribers
1.33K photos
231 videos
21 files
1.61K links


خبر و تحلیل از «نهاد دین در جهان اسلام». نهادی که می باید به جایگاه راستین خویش، یعنی رهبری جوامع باز گردد.

هیئت تحریر: میز «نهادها»ی اندیشکده حوزوی مرصاد
https://t.iss.one/mersadcss

ارتباط با مدیر: @dolatdin
Download Telegram
«جنگ نیابتی پارلمان مصر برای فتح الازهر »

اینکه چطور جریان قدرتمندی از نمایندگان مصری اراده می کنند بر خلاف قانون اساسی، استقلال #الازهر در تعیین شیخ خود را از آن سلب کنند، به مردی باز می گردد که پشت سر این تحرک متهورانه ایستاده است.
سیسی -همانطور که به زبان آورد- واقعا از دست احمد #الطیب خسته شده است! شیخی که از کشتارهای #رابعه تبری جست، مقابل فشار سیسی برای منع #طلاق_شفوی ایستاد، و نپذیرفت قریب صد استاد الازهری با تمایلات اخوانی را از الازهر اخراج کند (goo.gl/4vb6AV).
اتاق فکر سیسی برای یکسره کردن داستان دو پروژه طراحی کرده است. پروژۀ اول طرح تعدیل قانون الازهر است که دو روز پیش تسلیم ریاست مجلس شد و بناست تعیین شیخ الازهر را از اختیار هیئت #کبار_العلما خارج نماید؛ امری که اگر واقع شود به معنای رسیدن الطیب به آخر خط خواهد بود. رسانه های هواخواه سیسی از طیب خواسته اند پیش از آنکه مجبور شود خود تن به استعفا دهد (goo.gl/Su2NI7).
شیوخ ازهری هنوز درگیر دفاع در مقابل این حملات بودند که انتحاری های داعش با انفجار خود در دو کنیسه، روبان پروژۀ دوم سیسی را قیچی کردند. سه ماه وضعیت فوق العاده‌ای که پس از انفجارها اعلام شد فرصتیست برای نهادی دست ساختۀ سیسی، یعنی #المجلس_الاعلی_لمکافحة_الارهاب، تا با عبور از محدودیت های قانون اساسی اصلاحات مد نظر خود را بر الازهر و سایر سازمانهای مذهبی در مصر تحمیل کند.
حال باید دید همزمانی که محمد بن سلمان در عربستان در حال زورآزمایی با دین‌سالاران سعودی است، سیسی خواهد توانست در تسلط بر نهاد مذهب از رقبای سعودی خود پیشی گیرد یا نه؟
______________
@dolatedin
نشست بررسی روابط دولت آل سعود و سازمان وهابیت در عربستان با عنوان «عربستان سعودی؛ عربستان وهابی؛ سرنوشت یک هم‌پیمانی» با مشارکت مجمع تقریب مذاهب در قم بر گزار شد.

در این نشست تخصصی که با حضور کارشناسان حوزه #عربستان و #وهابیت برگزار شد حجت‌الاسلام دکتر مسجدجامعی سفیر اسبق ایران در مغرب، دکتر ساداتی‌نژاد رئیس مرکز اسلام و روابط بین‌الملل وزارت خارجه، دکتر هادی معصومی زارع کارشناس خاورمیانه، آقای حمید عظیمی مدیر میز خلیج فارس اندیشکده مرصاد و آقای علی مراد کارشناس مسائل عربستان از روزنامۀ الاخبار لبنان به طرح مسائل و مطالب پیرامون موضوع پرداختند.

سیر تاریخی روابط خاندان حاکم و وهابیت، تاثیر پروژه‌های منطقه‌ای عربستان بر این روابط، تاثیر چشم‌انداز 2030 برآینده روابط آل سعود و وهابیت، تاثیر به قدرت رسیدن ترامپ بر روابط این دو و آینده‌پژوهی روابط محورهایی بود که در این نشست مورد بحث قرار گرفت.

در ابتدا آقای علی مراد که از طریق ویدئو کنفرانس در نشست شرکت داشت با بیان اینکه عربستان جدیدی در راه است به مقاله ای از پل برمر حاکم امریکایی سابق عراق اشاره کرد که در آن جوهر برنامه‌های بن سلمان را نه اقتصادی که در راستای ایجاد جامعه ای باز دانسته بود. وی این رویکرد جدید را ناشی از فشار امریکا دانست و به عنوان شاهدی بر این مطلب به یکی از اسناد منتشر شده در ویکیلیکس استناد نمود.

مسجدجامعی سخنران بعدی نشست بود که به تفکیک سیاست خارجی عربستان در قبال داخل، جهان اسلام و جهان غیراسلامی پرداخت. او در حوزۀ داخلی وهابیت را عامل انسجام و ملت سازی دانست و بر این اساس کارکرد آن را بیش از یک دین صرف دانست. بر این اساس وی وهابیت را تنها بستر برای تغییر در جامعۀ سعودی دانست که مورد احترام غالب جامعه قرار داد و حتی نوگرایان نیز ادبیات خود را در چارچوب وهابیت بیان می کنند. وی در بخشی دیگر از سخنانش تغییرات قابل رویت در عربستان را نه تحمیلی از جانب قدرت حاکم، که ناشی از تغییرات طبیعی جامعۀ عربستان دانست.

در بخش سوم برنامه دکتر ساداتی‌نژاد عمدتا در موضوع برنامه های دولت سعودی برای توسعه وهابیت در حوزۀ بین الملل به ایراد سخن پرداخت. وی با ذکر مصادیقی از سرمایه‌گذاری‌های عربستان در این زمینه حجم این سرمایه‌گذاری‌ها را قریب به هفت میلیارد دلار در سال عنوان کرد.

در ادامه دکتر معصومی سخنران دیگر این نشست با اشاره به بخش‌هایی بلندپروازانه از سند چشم‌انداز عربستان از اینکه متن این سند در داخل کشور بسیار کم مورد توجه قرار گرفته است ابراز تاسف کرد و افزود، لازمه فهم برنامه های دولت جدید سعودی توجه بیشتر به منابعی از این دست است. وی در ادامه شش استراتژی دولت سعودی برای مقابله با مخالفت علمای وهابی را تبیین نموده و سپس محتمل ترین سناریو را تضعیف نهاد مذهب رسمی در داخل عربستان و همزمان رشد موج جهادگرایی دانست.

حمید عظیمی سخنران آخر این برنامه بود که با بیان تجربیات گذشته تعاملات دولت و علمای سعودی، وجود تنازع قدرت میان این دو مجموعه را امری مسبوق به سابقه خواند که البته در دور جدید مولفه های دیگری به آن اضافه شده است. عظیمی نتیجۀ دور جدید منازعات این دو را متوقف بر روشن شدن محصول سرمایه‌گذاری های هر یک از این جناح ها در خارج از عربستان، خصوصا در یمن و سوریه، دانست. دبیر علمی این نشست با اشاره به اینکه هرسه چهره پرقدرت عربستان در سالهای اخیر، یعنی عبدالله، نایف و سلمان دارای شخصیتی نزدیک به جریان وهابیت بوده اند اما هریک به نحوی رهبران دینی را ناامید کرده اند، شرایط روانی جریان مذهبی را در وضعی حاد دانست. وی با اشاره به شواهدی که در مورد تعاملات میان بن سلمان و امارات وجود دارد عربستان را در مسیر اماراتیزه شدن خواند.
https://goo.gl/QwrqUL
______________
@dolatedin
حمله فعالان فضای مجازی در #عربستان به #سلیمان_أباالخیل ، عضو هیئت #کبار_علماء و رئیس مهمترین دانشگاه دینی سعودی (#جامعة_الامام).
گفته می شود وی به تعدادی از نزدیکان خود بدون صلاحیت‌های قانونی، مدرک تحصیلی و جایگاه شغلی اعطا کرده است. (goo.gl/JEjVXd)
نظر به اینکه أباالخیل جزو علمای مقرب حاکمیت است هم جریان لیبرال و هم جریان منتقد مذهبی در تخریب وی به این بهانه هم‌داستان شده اند.
________________
@dolatedin
یک #نظرسنجی مختصر اما معنادار.
مخاطبان عمدتا از جریان سلفی سعودی هستند.
________________
@dolatedin
«معانقه‌های هزاره‌ای!»

سال پیش بود که رهبر کاتولیک‌ها و اسقف اعظم ارتودوکس‌ها بعد از هزار سال با یکدیگر ملاقات کردند و از سردی روابطشان کاستند (g oo.gl/tRG4Qh).
اکنون #پاپ فرانسیس در یک حرکت تاریخی دیگر تجربۀ ملاقات شیخ #الازهر و پاپ واتیکان را پس از هزار سال تکرار نمود. ملاقات پاپ و اسقف اعظم هرچند به واسطه‌گری دولت بی طرف کوبا و در هاوانا حاصل شده بود، اما این‌بار پاپ مشتاقانه میهمان قاهره شد تا در «همایش صلح الازهر» شرکت نماید (goo.gl/kO7Ffy).
حضور پاپ در #مصر علاوه بر ملاقات با الازهر محصول دیگری نیز داشت. پاپ در قاهره توانست به تفاهم مهمی نیز با ارتودوکس‌های قبطی برسد. تفاهم از این قرار است که زین پس کلیساهای طرفین، قبطی‌ها و کاتولیک‌هایی را که مذهبشان را به طرف مقابل تبدیل می‌کنند تعمید نخواهند داد (goo.gl/DSeoO4). این حرکت به معنای به رسمیت شناختن «مسیحیت» طرف مقابل خواهد بود.
آیا رهبران اسلامی نیز روزی به تفاهمات روشن برای به رسمیت شناختن مسلمانی طرف‌های دیگر خواهند رسید؟
________________
@dolatedin
گفتگوی اخیر محمد #بن_سلمان با تلویزیون #سعودی را باید بسیار جدی گرفت.
این‌ها دیگر سخنان مفتی سعودی یا سفیر آنها در مصر نیست! شکی هم نداریم که مرد «عملا» شماره یک عربستان، ارتجالی این ادبیات تهاجمی و ایدئولوژیک را انتخاب نکرده است. سوالات از پیش روشن بوده و مشاوران وی او را با عباراتی فکرشده مقابل دوربین روانه کرده‌اند.
تهدید به پیش‌دستی برای کشاندن درگیری به خاک #ایران هرچند می‌تواند رادیکال‌ترین بخش این سخنان تلقی شود اما لزوما مهمترین بخش آن نیست.
مهم‌تر از این رجزخوانی‌ها آنجاییست که او ریشه نزاع با ایران را به یک باور تنازل‌ناپذیر شیعی ارجاع داده است، یعنی باور به «قدوم مهدی» (عج). وی با اشاره به اینکه اندیشه تسلط بر دنیای اسلام توسط گسترش تشیع، امریست که در قانون اساسی و وصیتنامۀ [امام] خمینی بدان تصریح شده، امکان تغییر رویکرد ایران و تفاهم و گفتگو با آن را بعید دانسته است.
مقامات بلندپایۀ سعودی عموما تلاش داشته‌اند با عدم ارتقای سطح نزاع با ایران، به مسائل عقیدتی اساسی، هم مسیر بازگشت را برای خود نبندند و هم اقلیت شیعی داخل عربستان را بر خود نشورانند. با این حال به نظر می‌رسد امیر جوان سعودی با توجه به آزمون‌های موفق اخیرش دربارۀ قاطعیت ایران، روز به روز در تصمیم خود برای توسعۀ نزاع مصمم‌تر می‌شود.
https://goo.gl/2CY5PP
________________
@dolatedin
دولت دین | اندیشکده مرصاد
گفتگوی اخیر محمد #بن_سلمان با تلویزیون #سعودی را باید بسیار جدی گرفت. این‌ها دیگر سخنان مفتی سعودی یا سفیر آنها در مصر نیست! شکی هم نداریم که مرد «عملا» شماره یک عربستان، ارتجالی این ادبیات تهاجمی و ایدئولوژیک را انتخاب نکرده است. سوالات از پیش روشن بوده…
به بهانه سخنان بن سلمان:
از اختلافات جالب سلفی‌ها و نوسلفی‌ها نگاه به مهدویت است.
نوسلفی‌هایی چون رشیدرضا، مودودی و عداب الحمش جزو چهره‌های بارز این طیفند که با نگاهی آمیخته به انکار به قضیه مهدویت پرداخته‌اند.
در مقابل سلفی‌ها غالبا با جدیت از ظهور مهدی آخرالزمان که از فرزندان فاطمه س است دفاع می‌کنند و ردیه‌هایی نیز بر طیف سابق نگاشته‌اند. از باب نمونه می‌توان به نام دو تن از اساتید بارز دانشگاه مدینه یعنی عبدالمحسن العباد و عبدالعلیم البستوی اشاره کرد.
________________
@dolatedin
«سال سخت وهابیت»

...
با این همه دردسری که سلفیت برای دولت سعودی به بار آورده است‌ می‌ارزید اگر همین سلفیت منجر‌ می‌شد علوش مرد قدرتمند دمشق باشد. همین‌طور اگر حسان عبود حلب را در مشت‌ می‌گرفت یا اگر شاگردان عبدالمجید زنزانی قدرت حفظ صنعا و بازپس گرفتن تعز را داشتند انصاف حکم‌ می‌کرد که بن سلمان تصور کند عمق راهبردی خود را با نزاع با سلفیت به خطر نیاندازد. به هرطریق این اتفاق فعلا نیفتاده و سلفیت نتوانسته است رضایت شریک خود را جلب کند و همین موضوع سبب شده بن سلمان آزمایش‌های اولیه برای دست پا کردن شرکایی جدید را آغاز کند؛ شرکایی از جنس بن زاید و ترکی الدخیل که توانسته اند الگویی از لیبرال الیگارشی را در ابوظبی به راه اندازند و رقیبی برای مدل ترکیه و سعودی شوند. برای نظری دقیقتر به مسیری که بن سلمان جهت تحقق این نقشۀ جدید طی کرده است ابتدا لازم است به سند «چشم‌انداز 2030» توجه کنیم.
...

https://goo.gl/BPe1iA
________________
@dolatedin
آل شیخ نیز به روش خاص خود وارد منازعۀ سعودی-قطری شدند.
در یک بیانیه که به امضای دویست تن از اعضای خاندان آل شیخ رسیده است ادعای امیر قطر در مورد اینکه از نوادگان محمد بن عبدالوهاب است، کذب خوانده شد.
در میان این دویست نفر امضای سه چهرۀ شاخص بنی عبدالوهاب یعنی، مفتی عربستان، رئیس شورا و وزیر شئون اسلامی قابل توجه است.
https://goo.gl/KLeVOU
________________
@dolatedin
اخوانی‌های افروخته و جهادی‌های ملوس!!

#مغرب در هفته های اخیر با پدیدۀ جالبی مواجه شده است.
در یک سو #الریسونی شیخ اعظم #اخوانی های مغرب عربی شدیدا به سیاست های دولت در فشار به جریان اسلامی تاخته است. در میان لیست مواردی که ریسونی به عنوان مصادیق فشار به جریان های اسلام‌گرا طرح کرده بیش از همه تاکید وی بر ادامه اجرای بی‌ضابطه و تندروانۀ قانون مبارزه با تروریسم است (https://goo.gl/sT1yhC).
جالب خواهد بود بدانیم یکی از سرشناس‌ترین محکومان این قانون محمد #الرفیقی شیخ سابق سلفیان جهادی در مغرب است که امروز نگاه‌های متفاوتی را دنبال می‌کند.
او که اکنون منتقد رویکرد افراطی #سلفیت_جهادی است، در تازه‌ترین اظهارات خود طرح بحث تساوی ارث زن و مرد را در فضای فقهی مطالبه کرده است. اقدامی که با حملات شدید به وی و لغو عضویت او از #رابطة_علماء_المغرب_العربي مواجه شد.
(https://goo.gl/m84UpQ )
________________
@dolatedin
ختنۀ زنان؛ از واجب سلفی تا حرام ازهری

نزاع بر سر حکم شرعی ختنۀ زنان همچنان خبرساز است. درحالی که این مسئله در کشورهای خلیج فارس -یعنی مرکز سلفیت- به استناد حکم حکومتی تقریبا مسکوت شده اما شیوع جدی این سنت در #مصر و کشورهای افریقایی موضوع را همچنان محل اختلاف قرار داده است. در روزهای اخیر #دارالافتا مصر این عمل را حرام اعلام كرد و مبارزۀ با آن را نهی از منکر خواند (https://goo.gl/0ACwDg). این درحالی است که شیوخ #سلفی مصر همچنان بر وجوب یا استحباب این عمل تاکید دارند و به همین جهت مورد انتقاد شدید #الازهر و رسانه‌ها قرار گرفته اند.
ابو اسحاق #الحوینی چهرۀ بارز سلفیت مصر، جزو دسته‌ای از دعات سلفی است که بر واجب دانستن این عمل اصرار دارند (https://goo.gl/W3db9q).
________________
@dolatedin
داستان حمایت #قطر از #قرضاوی و جریان ارتودوکس #اخوانی را کم و بیش می دانیم. امروز العربیه به مناسبت وضعیت جدیدی که میان قطر و دیگر کشورهای خلیج فارس پیش آمده، گوشه‌هایی از پشتیبانی قطر از جریان سلفیزه شدۀ اخوان، یعنی #سروریه، را آشکار می کند. مقاله در ادامه نقبی هم به رقابت این دو گروه بایکدیگر برای نفوذ در ساختار قدرت قطر زده است.
https://goo.gl/zKRAeV
____________
@dolatedin
صدایی نا آشنا از عربستان!

«شیعه و سنی هردو مسلمانند ... شایسته است با هم نجنگند»
چه حسی خواهید داشت اگر این کلمات را از شبکۀ ملی #سعودی و از زبان یک شیخ شهیر و مورد احترام و پرمخاطب #سلفی بشنوید؟! بله! این کلمات را شیخ صالح المغامسی بیان کرده و خود نیز معترف شده که اغلب علما «جسارت» گفتن آن را ندارند؛ جسارت ندارند، نه اینکه معتقد نباشند! توجه کنید که او در این سخنان اباضیه و اسماعیلیه را نیز جزو مسلمانان دانسته و به توحید صفوف میان طوایف اسلامی دعوت کرده است.

اما مغامسی کیست؟ آشکار است او نمی تواند از نوگرایان اخوانی باشد. چراکه به لحاظ سیاسی هیچ رویکرد معارضی نسبت دولتهای عربی نشان نمی دهد. بسیاری از اخوانی ها به او بدبین هستند و «العهد الجدید» نیز زمانی ادعا کرده بود بن سلمان پیشبرد پروژۀ #تجدید_خطاب_دینی را بر عهدۀ او گذاشته است. فتوای وی در حلیت موسیقی همزمان با اوج گرفتن کنسرت‌های #ترفیه، این ظن را در مورد وی تقویت می کند.

سخنان ضدطائفی مغامسی هرچند نباید از طرف روحانیت #شیعه بی پاسخ بماند اما نباید از پیوست های سیاسی این گفتمان جدید در عربستان هم غفلت کرد. ما با موج جدیدی طرف هستیم که مغامسی تنها یک بروز آن است. بروز دیگر آن را این روزها می توانیم در سریال #غرابیب_سود جستجو کنیم. مستندی که داد سلفیان تندرو را در آورده و شبکۀ تولید کنندۀ آن، MBC، را متهم به خدمت به مصالح شیعه به بهانۀ نقد داعش می کنند. این روندی است که موجب شده بخشی از سعودی ها از جریانی با عنوان #لیبرورافضی سخن بگویند که در اتحاد با یکدیگر علیه جامعۀ مذهبی شبه‌جزیره فعالیت می‌کند.

در چنین شرایطی نباید این انگاره را تقویت کرد که شیعه برای آسودگی از تشدد سلفی تن به حمایت از گفتمان تسامح عقیدتی و ولنگاری فرهنگی داده‌اند. باید روشن شود تشیع ایرانی حامی #تسامح_ایمانی است و نه #تسامح_نفاقی. ما همان‌قدر از تسامح میان اهل قبله و «رحماء بینهم» دفاع می کنیم که از غلظت در برابر کفر و مقابله با هجمۀ فرهنگی و سلطه‌جویی غرب.
https://goo.gl/oWRKDI
____________
@dolatedin
دولت دین | اندیشکده مرصاد
«جنگ نیابتی پارلمان مصر برای فتح الازهر » اینکه چطور جریان قدرتمندی از نمایندگان مصری اراده می کنند بر خلاف قانون اساسی، استقلال #الازهر در تعیین شیخ خود را از آن سلب کنند، به مردی باز می گردد که پشت سر این تحرک متهورانه ایستاده است. سیسی -همانطور که به…
#سیسی فعلا در جنگ پارلمانی خود با #الازهر بازنده شده است. با تلاش های الازهر و به حرکت در آمدن جریان های اجتماعی مدافع آن بخش اعظم نمایندگان حامی تعدیل قانون الازهر پشتیبانی خود را از این طرح برداشته اند و تعداد آنها از 250 نماینده به 80 نماینده کاسته شده است. نمایندۀ مبتکر این طرح، محمد ابو حامد، با اشاره به این موضوع از انصراف موقت خود برای تسلیم طرح یاد شده به پارلمان تا زمان توجیه تعداد بیشتری از نمایندگان خبر داده است.
https://goo.gl/Y3f7yC
____________
@dolatedin
دولت حسن روحانی تلخ‌ترین هفتۀ خود را در تعاملش با نهاد فقاهت #شیعه پشت سر گذاشت. پس از سخنان رئیس جمهور در مورد اخذ مشروعیت حکومت از مردم شخص #آیت_الله #مصباح و جریان منتسب به ایشان سخت به او تاخته اند. حملات این جریان البته خارج از انتظار نبود اما زمانی که دامنۀ منتقدین به آیت الله #مکارم، #شورای_نگهبان و برخی از #ائمه_جمعه تسری یافت هجمه‌ها علیه رئیس دولت رنگ دیگری گرفت. به نظر می رسد بی‌مبالاتی روحانی در ذکر «ولایت» در کنار «حکومت» به عنوان منصبی که مشروعیت خود را از مردم می گیرد منجر شده این سخنان از آستانۀ تحمل جریان محافظه‌کار حوزه نیز عبور کند، هرچند تقریبا تمام منتقدان، اخذ مشروعیت حکومت از مردم را نیز زیر سوال برده‌اند.
حال با توجه به حجم هجمه ها حسن روحانی دست به تعدیل اساسی سخنان پیشین خود زده و از مشروعیت الهی حاکم دفاع جانانه ای کرده است. عبدالله گنجی (مدیر مسئول روزنامۀ جوان) رئوس سخنان جدید روحانی را در جمعی از حوزویان چنین گزارش داده است:
🔹بر اساس اندیشه امیر المومنین (ع) حضور حاضر و وجود ‏ناصر برای حکومت اسلامی ضروری است
🔹 امام خمینی قبل از انقلاب هم ولایت داشت، اما اقامه ‏حکومت با حضور و خواست مردم محقق شد
🔹علیرغم شعارهای مردم برای جمهوری اسلامی، امام بلافاصله بعد از انقلاب جمهوری اسلامی را به ‏رای گذاشت
🔹مجتهد عادلی که اعضای خبرگان منتخب مردم برمی گزینند، ولی منتخب مردم است
🔹#ولی_فقیه برای اقامه حکومت بسط ید می خواهد که منوط به حضور مردم است
🔹ابلاغ ولایت امیرالمومنین (ع) نص الهی و نصب نبوی بود، اما علی (ع) همان هنگام نتوانست ‏حکومت تشکیل دهد.
https://t.iss.one/dr_a_ganji/1844
____________
@dolatedin
«مسجد لیبرال» پدیدۀ این هفتۀ اسلام #اروپا یی بود. مسجدی که با نام «ابن رشد-گوته» در کنار یک کلیسای پروتستان در برلین بنا شده و مقرر است شاهد صفوف مختلط، نمازگزاران بی‌حجاب و امام و خطیب زن باشد! ناگفته نماند که موسس #مسجد نیز خود یک زن بی‌حجاب کردی الاصل است که انگیزه خود از راه اندازی این پروژه را به ظهور رساندن اسلام معتدل خوانده است.
تاسیس این مسجد با واکنش های بسیاری در جهان اسلام مواجه شده و از جمله #دار_الافتاء مصر این حرکت را تعدی صریح به شریعت اسلامی خوانده است.
https://goo.gl/q7ckFn
____________
@dolatedin
نزاع #سعودی قطری هرچند در نقطه شروع سیاسی به نظر می‌رسید، اما به میدان تسویه حساب‌های تند مذهبی هم کشیده شد. جنجالی‌ترین اتفاق، کاریکاتور توهین‌آمیزی بود که چندی پیش در روزنامه الرایه #قطر منتشر شد و علمای وهابی و #سلفی را رهبران به دوزخ معرفی میکرد (https://goo.gl/ScXfnp)، و مقاله دیگری از آن هم داغ‌تر: «#هیئة_کبار المنافقین»! (https://goo.gl/ChGMii)
این پاتکی بود به پشتوانه دینی تحریم ها. #مفتی سعودی گفته بود تحریم‌ها به نفع مردم قطر است! و عده ای از علمای سعودی هم پشت سر او. حتی عریفی محبوبیتش را قربانی کرد: «... در مقابل کسی که بر علیه کشوری که مهبط وحی است مکر میکند، جای بیطرفی نیست...» ساعاتی بعد هشتگ توییتری «#العریفی_معذور» یکی از داغ ترین هشتگ های بحران خلیج بود.
مشت طرف سعودی در این داستان پُرتر بود. بن سلمان آنقدر هم روی محبوبیت منطقه ای کبار العلماء حساب نکرده بود که از یک مقاله و کاریکاتور در الرایه غصه بخورد. حتی این اقدام بهانه ای شد تا شبکه وسیع علما و وعاظ طرفدار سعودی در کشورهای مختلف، نه فقط الرایه بلکه چشم بسته عنوان مجمل «رسانه های قطری» را به خاطر «توهین به مقام علما» سرزنش کنند (https://goo.gl/eQuLtU). حتی «حکماء المسلمین» که همیشه در جبهه مقابل جریان سلفی بود به دفاع از کبار العلماء ایستاد. از آن طرف اما لیست سیاه «تروریسم» عربستان و سه کشور همراه، برگه مهم‌تری بود که احتمالا تا سال‌ها برای طرف مقابل هزینه‌ساز گردد.
در این لیست که حدود دو هفته پیش، و البته پیش از ماجرای کاریکاتور منتشر شده بود، نام تعدادی از علمای طراز اول جریانات اخوانی و شبه اخوانی، همچون #قرضاوی، #وجدی_غنیم، #محیسنی، #صلابی، #العلی و #العجمی خودنمایی میکند. برای اطلاعات تفصیلی در مورد این افراد و دیگر چهره‌های مندرج در لیست تحالف سعودی بنگرید به: https://goo.gl/eVPUFT
____________
@dolatedin
با قدرت گرفتن مودی در #هند انتظار آن می‌رفت که دولت مرکزی وارد چالش با جامعۀ مسلمانان این کشور شود. اعلام جرم علیه #ذاکر_نایک هرچند اولین مورد این چالش‌ها نیست اما یکی از مهمترین موارد خواهد بود. نایک که #داعی مذهبی شناخته شده ای در میان مسلمانان سرتاسر جهان است و میلیون‌ها مسلمان مشتری سخنرانی های تلویزیونی او در شبکه peacetv هستند، اکنون در کشور خود به جرم حمایت از #تروریسم تحت تعقیب است. غیر از شخص او، موسسۀ فرهنگی بزرگ وابسته به وی یعنی IRF نيز به 5 سال تعطیلی محکوم شده است.
نایک چند ماهی هست که به هند بازنگشته و آخرین بار در #عربستان حضور او به ثبت رسیده است و همین موضوع احتمال کشیده شدن ماجرا به حوزۀ دیپلماسی هند و عربستان را تقویت کرده است.
____________
@dolatedin
شرطی‌هایی که دیگر ترسناک نیستند!
کاربران #سعودی شبکه‌های اجتماعی با انتشار فیلمی از یک جشن نامتعارف موزیکال در برابر ساختمان #هیئت_امر_بمعروف این اقدام را ثمرۀ پروژه #ترفیه و نوعی دهن‌کجی به این نهاد مذهبی دانستند.
https://twitter.com/ksa9ksa9/status/879893091905413120
____________
@dolatedin
سایت اندیشکده مرصاد گزارشی راهبردی با عنوان «دول بی‌ملت، ملل بی‌دولت، و آیندۀ نزاع خلیجی» منتشر کرده است. (https://goo.gl/LJTQ21) این گزارش شاید به همان اندازه که سیاسی است، به نقش آفرینی های نهاد دین نیز پرداخته. بخش هایی از آن را در ادامه ملاحظه میکنید. (دریافت فایل: https://mersadcss.com/fa/?media_dl=1116)


در عربستان خبر خاصی نیست! ۲۷ سال است که تقریبا هیچ اتفاق خاصی که واقعا منشا آن را خود سعودی بتوان دانست نیفتاده است! با مرور روزهای حملۀ صدام به کویت و سلسله وقایع بعدی که رابطه میان اسلام‌گرایی و دولت سعودی را در هم شکست به خوبی می توان این واقعیت را نشان داد. برشی از تاریخ که اسلام‌گرایان برای بار نخست نشان دادند چیزی به نام ملت عربستان وجود خارجی ندارد. اگر عبدالعزیز بن سعود وهابیت را عامل ملت‌سازی میان اعراب شبه‌جزیره نمود، فرزندش فیصل ماموریت هویت‌بخشی را به ایدئولوژی اخوان المسلمین محول کرد. شوروی که فروپاشید حکام نجد به تدریج دریافتند که دیگر نیازی به اخوان ندارند، وهابیت هم که از زمان پدرْشاه، این جمع‌بندی در موردش حاصل شده بود. آنها که در این مدت تازه فرصت کرده بودند فرنگستان را خوب بچرخند، دریافتند عربستانی که دوست دارند چیزی متفاوت آمال شیوخ صحوی و اخوانی است. فهد زمانی که این مطلب را فهمید، اندکی دیر شده بود و برج‌ها و جزایر مصنوعی دوبی کلید خورده بودند. به علاوه وهابیت عبدالعزیز و اخوان فیصل طوری در ریاض ریشه ندوانده بود که به این آسانی‌ها شرش کنده شود. عربستان تا همین امروز درگیر نزاعی محتاطانه برای جدا کردن راه خود از این دو و ساختن ملت مطلوب خود است اما گویا به تلۀ جدیدی افتاده است.

تا یک سال پس از برآمدن دولت سلمانی در ۲۰۱۱ اگر کسی در عربستان سخن از خطر نفوذ اماراتی می‌کرد جدی گرفته نمی‌شد. اما وقتی یک روز قبل از اعلام و پیش از همه، المزروعی در توئیترش با اطمینان، محمد بن سلمان را پادشاه آینده سعودی خواند، بسیاری پرسیدند که آیا تصمیمات ریاض در ابوظبی گرفته می‌شود؟! برای سعودی‌هایی که به زعم خودشان عالم سنی روی انگشتشان می‌چرخد این سوال بسیار تحقیر کننده است. خصوصا که به یاد بیاورند تا همین چند وقت پیش این سوال را در مورد نقش دوحه در عربستان داشتند. از دو کشوری صحبت می‌کنیم که جمعیت بومی آنها سرجمع به اندازه یک هفتم «شهر» ریاض هم نیست! دو کشوری که امروز سرنوشت عربستان در بازی میان آن دو تعیین می‌شود.

اما کار عربستان چرا بدین‌جا کشید؟ تقریبا همه چیز به بی‌کفایتی نوادگان سعود برمی‌گردد. بی‌کفایتی‌ای که باعث شده امروز شهروندان سعودی هر دلیلی که برای افتخار به وطن خود دست‌وپا می‌کند بهترش را در اطراف مرزهای آن بیابد. به زبان ساده‌تر اگر تمدن اسلامی می‌خواهید دوحه، اگر توسعه می‌خواهید دوبی و اگر شریعت می‌خواهید رقه، بهتر از هر نقطه‌ای در عربستان است. صدالبته معنای این حرف آن نیست که بدون وجود نقاط مزیت، دولت-ملت‌ها شکل نمی‌گیرند، اما دولت‌های بی‌مزیت با فرایندهای دموکراتیک اجازه می‌دهند مردم راه‌های جدیدی را برای ارتقای کشور خود امتحان کنند و نشورند. دموکراسی چیزی است که دولت سعودی فاقد آن است، کویتی‌ها فرمی مختصر از آن را دارند، اما قطری‌ها و اماراتی‌ها اساسا نیازی به آن ندارند چون مزیت‌های کافی دارند بدون آنکه ملتی داشته باشند که این مزیت‌ها را خرجشان کنند. این هندسۀ جغرافیای سیاسی حاشیۀ خلیج فارس است. دو دولت با ایدئولوژی ملت‌ساز و بدون ملت، و ملتی گسسته با شبه‌دولتی بدون ایدئولوژی که تنها با یک نظم رانتیر زنده است.

با این وضعیت تعجبی ندارد آل نهیان و آل ثانی برای سرزمین حرمین خیالاتی در سر داشته باشند و بخواهند ملت نداشتۀ خود را با دولت نداشتۀ حجازی‌ها تاخت بزنند. در واقع این دو سال‌هاست که شبکۀ گسترده‌ای از نخبگان را برای تصرف سپهر عمومی عربستان بسیج کرده‌اند...
____________
@dolatedin