«ورود مرجعیت شیعی به داستانی مصری-مصری»

نامه آیت الله #مکارم به شیخ احمد #الطیب (https://goo.gl/RAS7KT) سومین موردی است که این مرجع بزرگ #شیعه در آن شخص ریاست #الازهر را مورد خطاب قرار می‌دهد. البته به نظر می رسد برخی پیچیدگی‌ها و همچنین هجم واکنش‌ها به فقرۀ اخیر اهمیت ویژه‌ای بدان داده است. در این زمینه نکاتی چند قابل طرح است:

1- تفاوت اصلی این سه رویداد مهم #دیپلماسی_مذهبی میان #قم و قاهره در سلبی‌تر شدن مواضع در رویداد اخیر است. در نامه اول #آیت‌الله مکارم در کنار استقبال از پیشنهاد طیب برای گفتگو در مورد مسائل اختلافی، گذرا و سربسته بخشی از سخنان طیب را قابل خدشه دانسته بود(goo.gl/36cqr7). نامۀ دوم نیز که در واکنش به برگزاری مسابقۀ علمی برای نقد شیعه در الازهر تحریر شده بود اخطاری بود بسیار نرم تا «الازهر در دام وهابیت سقوط نکند» (goo.gl/G4Xtyv)؛ اخطاری که از طرف طیب بی‌پاسخ ماند. لکن نامه اخیر به کلی با ادبیات انتقادی و از سر «تعجب و تاسف» از سخنان «تحریک‌کننده و تندروانه» شیخ الازهر نگاشته شده است. با توجه به این تغییر ادبیات باید دید آیا شیخ الازهر خود را ملتزم به پاسخ نامه ارسالی خواهد دانست یا خیر.

2- مورد سابق عملا تعارفی میان رجال دو مذهب تلقی شد و چندان مورد توجه رسانه های عربی قرار نگرفت. بعلاوه منجر نشدن پیشنهادات طرفین به اقدامی عملی با گذشت قریب به دو سال، آن نامه‌نگاری رمضانی را به تاریخ پیوند داد. نامۀ دوم نیز از نگاه طرف مقابل چندان مورد اهتمام قرار نگرفت. اما در مورد اخیر رسانه‌های مصری به شکلی وسیع به این رویداد پرداخته و آن را نزاعی آتشین میان الازهر و شیعه خواندند (https://goo.gl/C8bry6). افزون بر این شخص عباس شومان نیز به عنوان نفر دوم الازهر «گستاخی‌کنندگان» به الطیب را به التزام به ادب دعوت نمود(goo.gl/xtAM3t).

3- نامه آیت‌الله مکارم هرچند این تصور را ایجاد کرد که شیخ الازهر در اصل با دغدغه تخطئۀ شیعه به موضوع پرالتهاب #متعه پرداخته اما انگیزۀ طیب را باید در جایی دیگر جست. ظاهر سخنان تلویزیونی شیخ و اشارت‌های مکرر وی به «فتاوای شاذ» و «دعات ماهواره‌ای» نشان از بیان این گفتار در کانتکستی #مصر ی دارد. درواقع آنچه باعث ورود پرحرارت طیب به ماجرای متعه شده است نزدیک شدن بخشی از اهل سنت به یکی از هویتی‌ترین فتاوای شیعه است. امری که سبب شده شیخ شهیرترین موسسه اسلامی حتی به قیمت حمله صریح به دیدگاه شیعه در این مورد، از موضع سنتی اهل سنت دفاع نماید. جالب اینکه اصرار الطیب برای کشیدن خط قرمز حول متعه به حدی بوده که وی حتی به تفکیک روشن آن از زنا نیز رضایت نداده و با «قرین بغاء» دانستن متعه برای مفتیان شاذ خط و نشان کشیده است. این درحالیست که برخی علمای وجیه سنی همچون کبیسی و حاتم العونی به صراحت یکی دانستن زنا و متعه را رد کرده اند.
سوالی که مطرح می شود اینکه مفتیان شاذ مد نظر طیب کیستند؟ حتی میان چهره‌های متهم به تشیع همچون عدنان ابراهیم نیز این تنها «طارق یوسف» است که جرئت داشته است فتوای شیعه را در این مورد تایید کند. با این حساب باید تنها چهرۀ شناخته شده و رده اولی را که می‌تواند #مفتی شاذ مورد نظر الطیب باشد «سعد الدین الهلالی» دانست. وی که زمانی رئیس بخش فقه مقارن دانشگاه الازهر بود لیست بلندبالایی از فتاوای شاذ دارد که سخت دانشگاه متبوعش را برآشفته (goo.gl/N1rQ9g). هلالی که تا همین اواخر به دلیل این دست #فتاوا و همچنین حمایت سرسختانه‌اش از سیسی قهرمان دائمی تلویزیون‌ها و جرائد حکومتی و لیبرال بود تنها پس از ماجرای فتوایش در مورد جواز مشروط ازدواج با دخترِ زوجه بود که با حمله توامان سلفیون، الازهر و رسانه‌های حکومتی مواجه شد. برخی تحلیلگران این چرخش رفتار دولت را به مصالحۀ میان الازهر و سیسی پس از قائلۀ قانون ابوحامد ارتباط می دهند (goo.gl/4NCtKs). داستان هرچه باشد خبر از وجود نزاعی مصری-مصری بر سر تسلط بر مرجعیت دینی می دهد. موضوعی که باعث شده دو هفته پس از هیاهوی ناشی از فتوای جدید هلالی، شیخ الازهر به بهانه متعه چنین به او و اتباعش بتازد.
حال با ورود آیت‌الله مکارم به میانۀ این نزاع قهرا «راسم النفیس» شیعه و #الهلالی سنی هم‌جبهه تلقی خواهند شد. به نظر نمی آید هلالی بدون حمایت دولتی سابق بتواند تهمت هم‌صف شدن با شیعه را نیز به دوش بکشد. با این حساب به نظر می آید شیخ الازهر با موفقیت توانسته مفتی ساختارشکن مورد نظرش را نقره داغ کند. این اولین پیروزی شیخ سیاس الازهر بر رقبایش نیست.

🔹الخبر: رئیس جمهور آمریکا جو بایدن اخیراً اعلام کرد که یک جوان مسلمان با نام رشاد حسین را به عنوان سفیر آزادی بین‌المللی مذهبی انتخاب کرده است و او اولین مسلمانی است که توسط یک دولت آمریکایی برای این سمت معرفی شده است.

🔹رشاد حسین، مسلمان هندی-آمریکایی، مدیر همکاری‌ها و مشارکت جهانی در شورای امنیت ملی ایالات متحده است.

🔹وی پیش از این به عنوان مشاور ارشد بخش امنیت ملی وزارت دادگستری در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا و همچنین نماینده ویژه رئیس جمهور در سازمان همکاری‌های اسلامی، فرستاده ویژه ایالات متحده در ارتباطات استراتژیک ضد تروریسم و معاون مشاور در کاخ سفید بوده است.

🔹او دکترای حقوق خود را از دانشکده حقوق ییل دریافت کرد، و به عنوان استادیار حقوق در مرکز حقوقی جورج تاون، و کالج خدمات خارجی جورج تاون و به عنوان سردبیر مجله حقوق ییل مشغول به فعالیت بود و به زبان‌های اردو، عربی و اسپانیایی صحبت می‌کند.

🔹در ژانویه 2013، به رشاد حسین برای خدمات استثنایی وی برای سازمان‌های دولتی ایالات متحده، که منجر به دستاوردهای با اهمیت ملی یا بین‌المللی شد، نشان افتخار اهدا شد.

🔹لازم به ذکر است که سنای آمریکا باید انتصاب حسین را برای انجام وظایف خود تأیید کند.

#آمریکا #بایدن #اقلیت‌های_مسلمان #دیپلماسی_مذهبی
‌@dolatedin

🔹آناتولی: مسجد و مجموعه «امت»، بزرگ‌ترین مسجد غرب آفریقا که به سبک معماری مشابه مسجد سلطان احمد در استانبول ساخته شده، در آکرا، پایتخت غنا افتتاح شد.

🔹نانا آکوفو-آدو، رئیس جمهور غنا، محمد باومیا، معاون رئیس جمهور، علی ارباش، رئیس اداره دیانت ترکیه، مقامات ارشد غنا و نمایندگی‌های دیپلماتیک خارجی در مراسم افتتاح مسجد «امت» شرکت کردند.

🔹ارباش در سخنرانی خود در مراسم افتتاحیه تأکید کرد که اسلام دینی است که صلح، امنیت و رفاه انسان را مد نظر گرفته و اصول جهانی را برای دستیابی به این اهداف تعیین می‌کند.

🔹وی توضیح داد که مساجد زیادی در بسیاری از مناطق جهان با مشارکت ریاست امور دینی، اوقاف مذهبی ترکیه و حمایت خیرین ترک ساخته شده و مسجد و مجموعه امت در غنا یکی از آن مساجد است.

🔹این مسجد می‌تواند 5000 نمازگزار را در خود جای دهد و بزرگترین مسجد در غرب آفریقا است.

#آفریقا #غنا #ترکیه #مسجد_امت #دیپلماسی_مذهبی
‌@dolatedin

🔹هسپرس: پادشاهی مالزی به شیخ محمد بن عبدالکریم عیسی، دبیرکل اتحادیه جهان اسلام و رئیس انجمن علمای مسلمان، بالاترین جایزه مالزی را که به دانشمندان مسلمان جهان داده می‌شود، اعطا کرد.

🔹عیسی جایزه «مهاجرت نبوی» را به عنوان تأثیرگذارترین شخصیت بین‌المللی اسلامی در جهان برنده شد و از تلاش‌های وی در برجسته‌سازی تصویر واقعی از اسلام، اصول و ارزش‌های شریف آن و پیام بشردوستانه بزرگ به جهانیان، علاوه بر مشارکت‌های تأثیرگذار وی در ارتقای هماهنگی بین پیروان ادیان و فرهنگ‌ها و نقش او در گسترش صلح جهانی قدردانی شد.

🔹مراسم تجلیل در جشن بزرگ سنتی سال نو اسلامی، با حضور سلطان عبدالله بن سلطان احمد شاه، پادشاه مالزی، محی الدین یاسین، نخست وزیر مالزی، اعضای دولت و نمایندگان کشورهای اسلامی و غیر مسلمان در مالزی برگزار شد.

🔹قابل ذکر است که جایزه «مهاجرت نبوی» مهمترین جایزه‌ای است که دولت مالزی در آغاز هر سال هجری قمری به شخصیت‌های برجسته بین‌المللی که نقش برجسته‌ای در خدمت به اسلام و بشریت دارند، اعطا می‌کند.

#عربستان #مالزی #دیپلماسی_مذهبی #تطبیع #رابطة_العالم
‌@dolatedin

✍️ ملاحظه: #محمد_العیسی، وزیر سابق دادگستری عربستان و دبیرکل «رابطة العالم الإسلامی»، مدت‌ها است که در پیشانی سیاست‌ها و دیپلماسی‌های مذهبی تساهل‌گرای عربستان سعودی خوش درخشیده است.

🔹وی یکی از اهرم‌های مهم مذهبی معامله قرن و عادی‌سازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی بوده که بارها در نشست‌ها و بازدیدهایی همراه با صهیونیست‌ها شرکت کرده و تلاش نموده از حجم تنفر مسلمانان نسبت به تاریخ جنایات این رژیم بکاهد.

🔹العیسی به عنوان سفیر مذهبی عربستان، دیدارها و تعاملات گسترده و متعددی با رهبران سیاسی و مذهبی جهان دارد، به گونه‌ای که تنها در همین یک ماه گذشته، جز برگزاری نشست مهم مرجعیات عراقی در مکه مکرمه، با سفرای هلند (+) و اتریش (+) در عربستان دیدارهای جداگانه‌ای داشته، به ایسلند سفر کرده و با رییس و برخی نمایندگان پارلمان این کشور دیدار داشته است (+). همچنین العیسی در سفری پربار به مقدونیه شمالی، مورد استقبال رییس جمهور (+) و رییس پارلمان (+) این کشور قرار گرفت و با کمیته دولتی روابط با فرقه‌ها و گروه‌های مذهبی نشستی داشته (+)، از کلیسای جامع مقدونیه بازدید کرده (+) و در جمع علمای برجسته مسلمان این کشور سخنرانی کرده است (+). این همه جز فعالیت‌ها و برنامه‌هایی است که العیسی با واسطه بازوهای اجرایی خود در رابطة العالم الاسلامی در این مدت کوتاه برگزار کرده است.

#عربستان #مالزی #دیپلماسی_مذهبی #تطبیع #رابطة_العالم
‌@dolatedin

عرب نیوز: مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامی ملک فیصل قصد دارد ارتباط خود را با اساتید علوم دینی فیلیپینی افزایش دهد. این نقطه عطفی در روابط فیلیپین با عربستان است.

سفارت فیلیپین در ریاض به عرب نیوز گفت که مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامی ملک فیصل پذیرای اساتید مهمانی خواهد بود که مایل به تحقیق در مورد موضوعات مربوط به این مرکز هستند. مرکز ملک فیصل فیلیپینی‌ها را تشویق می‌کند تا به شبکه پژوهشگران دانشگاهی این مرکز بپیوندند.

سفارت فیلیپین همچنین در تلاش است تا بین این مرکز و برخی از دانشگاه‌های فیلیپین، به ویژه در بانگسامورو (منطقه خودمختار مسلمان‌نشین فیلیپین)، روابطی ایجاد کند تا همکاری بین موسسات دانشگاهی فیلیپین و عربستان سعودی را ارتقا دهد.

✍️ ملاحظه: به نظر می‌رسد عربستان که با فیلیپین روابط اقتصادی مهمی دارد و جمعیت بزرگی از کارگران فیلیپینی در اقتصاد این کشور مشغول به کار هستند، بار دیگر الگوی توسعه قدرت نرم خود را در کشورهای همسو با خود پیگیری می‌کند. عربستان پیش از این بارها این الگو را در کشورهایی همچون اندونزی و پاکستان اجرایی کرده و با استفاده از توسعه قدرت نرم خود در این کشورها، راه را برای همکاری‌های استراتژیک سیاسی و اقتصادی با آنها هموار می‌کند.

🔹مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامی ملک فیصل که زیر نظر ترکی الفیصل (رییس پیشین سازمان اطلاعات عربستان و سفیر پیشین این کشور در آمریکا) فعالیت می‌کند، در سفر اخیر رابرت بورج (دستیار رئیس جمهوری فیلیپین در امور خارجه) به عربستان، آمادگی خود را برای این ابتکار به او منتقل کرده است.

🔹ما پیشتر در مقاله‌ای در پایگاه اینترنتی اندیشکده مرصاد با عنوان «دانشگاه امام و دایگی فرزندان غیرسعودی» به تفصیل به این راهبرد دیپلماسی مذهبی عربستان پرداخته‌ایم. کوتاه آنکه عربستان در دوره جدید حکمرانی خود، گرچه رحم سلفیت را در داخل این کشور سترون ساخته است، اما در فضای بین‌الملل، با شتابی بیشتر پروژه‌های توسعه دینی-فرهنگی خود را به پیش می‌برد.

🔹عربستان با هماهنگی و مدیریت و پشتیبانی مالی دست‌اندرکاران سیاست خارجه این کشور (و نه صرف علما و نهادهای دینی)، در چرخه‌ای کامل طلاب و اساتید علوم دینی غیرسعودی را در دانشگاه‌های اسلامی خود بورسیه و تربیت می‌کند، شبکه مدارس دینی خود را در این کشورها توسعه می‌دهد و از این طلاب و اساتید در مدیریت بومی این مدارس بهره گرفته و قدرت نرم و شبکه انسانی همسو با خود را در این کشورها به سرعت بازتولید می‌کند.

#عربستان #فیلیپین #دیپلماسی_مذهبی #سلفیت #جامعة_الامام
‌@dolatedin

🔹مسجد ملک سلمان بن عبدالعزیز در مالدیو این هفته افتتاح می‌شود. این مسجد که با هزینه حدود 25 میلیون دلاری سعودی‌ها ساخته شده است، بزرگترین مسجد در مالدیو است و می تواند بیش از 6000 نمازگزار را در خود جای دهد.

🔹ساخت مسجد در سال 2018 آغاز شد و قرار بود در ماه رمضان امسال افتتاح شود، اما به دلیل شیوع کرونا به تعویق افتاد.

🔹مسجد ملک سلمان شامل 5 مناره به نمایندگی از پنج ستون اسلام و 7 طبقه است و شامل سالن‌های چندمنظوره، علاوه بر یک کتابخانه بین‌المللی، مرکز آموزش قرآن کریم، کلاس‌های درس، سالن کنفرانس و پارکینگ است.

#عربستان #مالدیو #دیپلماسی_مذهبی
@dolatedin

🔻مالدیو در حضور مقامات سعودی، "تجاوز جنایتکارانه شبه‌نظامیان حوثی" به فرودگاه ابها را محکوم کرد!

🔹به گزارش سبق، خبرگزاری سعودی، رئیس دفتر ریاست جمهوری #مالدیو، علی ظاهر، "تجاوز جنایتکارانه به فرودگاه بین‌المللی ابها از سوی شبه‌نظامیان مورد حمایت #ایران در #یمن را محکوم کرد".

🔹ظاهر ضمن حمایت از اقدامات نیروهای ائتلاف وابسته به عربستان، هدف قرار دادن این کشور را برای "همه مسلمانان جهان" تحریک‌آمیز خواند و از جامعه بین‌المللی خواست تا "مسئولیت‌های خود را در قبال توقف تجاوز شبه‌نظامیان #حوثی، که توسط کشورهای مشهور حامی تروریسم بنا نهاده شده، بر عهده بگیرند".

✍️ ملاحظه: جمعی از مقامات سعودی برای افتتاح بزرگترین مسجد مالدیو که با هزینه عربستان ساخته شده است، این هفته به این کشور سفر کرده‌اند.

#قدرت_نرم #دیپلماسی_مذهبی
@dolatedin

🔹راشاتودی: دیروز پنجشنبه، محمد حلبوسی، رئیس پارلمان #عراق گفت که کشورش روی سفر شیخ #الازهر به عراق بسیار حساب باز کرده است و این سفر را در صورت انجام "تاریخی" دانست.

🔹حلبوسی در دیدار خود با شیخ الازهر، #احمد_الطیب، در قاهره گفت که «مشکلات منطقه نیازمند ایجاد فرهنگ گفتگو، متحد ساختن مردم و حفظ ارزش‌های دینی است، تا مدارا و برادری حاکم گردد و کشورها با ثبات شوند. امروز در عراق گام‌هایی جدی برای تأمین امنیت و ثبات برداشته شده است».

🔹شیخ الازهر نیز به نوبه خود بر آرزوی خود برای سفر به عراق تأکید کرد و گفت: «من مشتاق دیدن کشور و شهرهایی هستم که همواره شیوخ و علمای آن و تلاش آنها در خدمت علم و تبلیغ دغدغه فکری من بوده است. من علاقه‌مند هستم برنامه سفر خود به عراق را گسترش دهم و شامل دیدار با فرقه های مختلف مردم عراق و آثار تاریخی آن شود».

🔹وی افزود: «وحدت و انسجام امت یکی از اهداف اسلام است و ما به خاطر امنیت، ثبات و رفاه چاره‌ای جز این مسیر نداریم».

✍️ ملاحظه: سفر احمد الطیب را در صورت انجام باید در راستای «سفر تاریخی» پاپ در اسفندماه گذشته به این کشور و سیاست خارجی متوازن مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق، تفسیر کرد.

#دیپلماسی_مذهبی
@dolatedin

⭕️ آغاز فعالیت هشتمین مجمع بین‌المللی مجمع ترویج صلح در امارات

🔹متن نیوز: فعالیت‌های هشتمین مجمع بین‌المللی ترویج صلح (#منتدی_تعزیز_السلم) در #امارات از روز یکشنبه آغاز شده و تا هفتم دسامبر ادامه خواهد داشت.

🔹این مجمع با حمایت عبدالله بن زاید، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی و به ریاست شیخ عبدالله #بن_بیه، #مجلس_الإمارات_للإفتاء_الشرعی و رئیس مجمع ترویج صلح برگزار شده است.

🔹در جلسه افتتاحیه، نهیان بن مبارک، وزیر #مدارا و #همزیستی امارات، #محمد_العیسی، دبیرکل #رابطة_العالم الإسلامی، شیخ #نورالحق_قادری، وزیر امور دینی و هماهنگی بین ادیان در جمهوری #پاکستان و عبدالله بن بیه، رئیس انجمن ترویج صلح حضور داشتند.

🔹این مجمع با عنوان "شهروندی فراگیر، از وجود مشترک تا آگاهی مشترک" با حضور نمایندگان دولت‌ها، رهبران برجسته دینی، صدها نفر از دانشگاهیان و روحانیون از مذاهب و ادیان مختلف و با حضور ده‌ها جوان پژوهشگر برگزار می‌شود.

✍️ امارات هم‌زمان با برگزاری نمایشگاه #اکسپو_۲۰۲۰ در این کشور، #دیپلماسی_مذهبی خود را نیز در راستای تقویت گفتمان دینی تسامح و تساهل شدت بخشیده است. چند روز پیش با حضور #احمد_الطیب، شیخ #الازهر، نخستین جلسه حضوری #مجلس_حکماء_المسلمین پس از تعطیلی‌های دوران کرونا در امارات برگزار شد و در حاشیه آن شیخ الازهر با محمد بن زاید، رئیس امارات دیدار کرد.

🔸برگزاری منتدی تعزیز السلم به ریاست بن بیه، رهبر دینی برجسته اهل موریتانی و ساکن در ابوظبی که گفتمان تساهل‌گرای امارات را نمایندگی می‌کند، گامی دیگر در این راستا است. برگزاری این همایش دینی با حضور ده‌ها رهبر مذهبی جهانی در مکانی چشم‌نواز و مدرن، حرکت بی‌سابقه‌ای است که خود به خوبی نشان می‌دهد رهبران امارات چگونه پروژه‌ای دینی را پیشران پروژه‌های اقتصادی و سیاسی خود قرار داده‌اند.

@dolatedin