НИКОҲ МАЖЛИСИДА ТАН МАҲРАМЛИККА ОЛИШГА РОЗИМИСИЗ ДЕЙИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Ўткан йил рамазон ойи суҳбатларида никоҳ ўқилаётганда куёв болага тан маҳрамликка олишга розимисиз деб айтилар экан ва буни бир Имом нотўғри деди. Шунга аниқлиқ киритиб берсангиз.

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Умуман олганда никоҳ мажлисида "Тан маҳрамликка олишга розимисиз" дейиш нотўғри эмас. Чунки бизни урфимизда тан маҳрам деганда хотин, турмуш ўртоқ тушунилади. Аммо шаръий истилоҳларда маҳрам, тан маҳрам иборалари нафақат турмуш ўртоқ, балки, бошқа маҳрамларни ҳам ўз ичига олади. Шунинг учун юртимиздаги баъзи олимлар "тан маҳрамликка" деган иборани янада аниқлаштириб "хотинликка" деб қайдлаб қўйишни тавсия қилишмоқда.

Демак, никоҳ мажлисида тан маҳрамликка деб розилик сўраб, шу кунга қадар ўқилган никоҳлар саҳиҳ, тўғри никоҳ деб эътиборга олинади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ФОЛБИНДАН ФОТИҲА ОЛСА БЎЛАДИМИ?
#ақида

❓686-CАВОЛ: Мени бир ҳолам бор у кўп йилдан буён касал. Уни ҳар хил жойларда даволатдик. Аммо муолажалар самара бермади. Кейин ҳолам фолбинни олдига борган эди, ҳолам фолбиндан фотиҳа олиб, у ҳам фолбин бўлиши кераклигини айтибди. Аммо ҳолам Аллоҳдан қўрқиб буни рад қилди. Саволим шуки, ҳолам соғлиги учун фолбиндан фотиҳа олса бўладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Фолбинлар фирибгар ва каззоб шахслардир. Мусулмон киши уларнинг олдига бориши, маслаҳатини олиши мутлақо жоиз эмас. Фолбинликни қабул қилиш эса, кишини Охиратини куйдирувчи амалдир. Пайғамбаримиз алайҳиссалом: "Кимда-ким фолбинга борса ва фолбиннинг айтган гапларига ишонса, демак у Муҳаммадга нозил қилинган нарсага куфр келтирибди", — деганлар (Имом Бухорий ривояти).

Сизнинг ҳолангиз, фолбиннинг олдига борганларига тавба-тазарру қилсинлар ва қайтиб бундай иш қилмасинлар. Зеро, ҳар бир яхшилик ҳам, ёмонлик ҳам ёлғиз Аллоҳ таолодандир. Мусулмон киши бу синовли дунёда Аллоҳ қайтарган ишларни қилмасдан, фақат Аллоҳ таолонинг Ўзидан ёрдам сўраши, Ислом шариати буюрганидек тиббий муомалажа қилиб, натижани Роббисидан умид қилиши даркор.

Шу билан бирга, ишончли ва илмли кишиларга бориб Қуръони каримдан дам солдириш, Зам-зам сувидан ичиб юриш, садақалар қилиш ҳам касалликдан фориғ бўлишнинг йўлларидандир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

Жума айёмингиз муборак бўлсин!

Улашинг: @diniysavollar

АЁЛ КИШИ МУШК-АНБАР ИШЛАТСА БЎЛАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Аёл киши атир ишлатмасдан мушк-анбар ишлатса бўладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аёллар номаҳрамлар учун зийнатланмасликлари керак, дегани бу уларнинг нима ишлатишлари, атирнинг номи, таркибига боғлиқ эмас, балки эридан бошқаларни эътиборини тортмасликлари, деганидир.

Демак, аёл киши атир сепадими, мушк-анбар ишлатадими бошқаларни эътиборини тортса, бошқаларга хушбўй, кўркам кўриниш мақсадида бўлса, бу ишлар ҳам жоиз эмас. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ТИЖОРАТДА АЛЛОҲНИ ШЕРИК ҚИЛИШ МУМКИНМИ?
#савдо #назр #шерикчилик

❓687-CАВОЛ: Бир киши билан тижоратда шерик бўлмоқчи эдим. У киши агар шерик бўлсак, учинчимиз Аллоҳ бўлади, яъни фойдани учдан бирини Аллоҳ учун ажратамиз, деди. Шундай деб, шерикчиликни бошлаш мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Шундай шарт билан шерикчиликни бошлаш жоиз. Лекин бу ҳолатда билиш керак бўлган нозик нуқталар бор:
- Бир киши шариатимизда ибодат ҳисобланган, лекин зиммасида бўлмаган амални ўзига вожиб қилиб олиши, назр дейилади. Назр ният ва лафз билан бўлади, фақат ниятнинг ўзи билан назр бўлмайди. Ҳанафий мазҳабига кўра, сўзда “назр” калимаси ишлатилмаса ҳам назр юзага чиқади. Масалан, “Аллоҳ учун менинг зиммамда фалон нарса бор”, дегани каби. (Имом Мавсилий, “Ал-Ихтиёр” китоби, “Кувайт фиқҳ энцеклопедияси”)

Назр қилгандан кейин унга амал қилиш вожибдир. Қуръони каримда аҳдига вафо қилиш ва сўзида туришга буюрилади ва назрларни бажариш талаб қилинади (Моида-1, Исро-34, Наҳл-91).

Кўпчилик уламолар назр қилишни зарари йўқ дейдилар. Лекин Имом Шофеъий, Имом Аҳмад ва бошқа фақиҳлар назр қилишни макруҳ, деб билганлар. (Имом Нававий, “Ал-Мажмуъ” китоби).

Демак, саволдаги кўринишда шерикчиликни бошлаган кишилар фойдани учдан бирини садақа қилишни назр қилган бўладилар ва токи шерикчилик тугагунча фойдани учдан бирини фақирларга садақа қилиб туришлари шарт. Баъзи сабаблар билан назр қилинган миқдорни чиқармасалар ёки ўзларига ишлатсалар хиёнат ва гуноҳ бўлади.

- Шерикчилик қилувчиларнинг: “Фойдамизнинг учдан бирига Аллоҳ шерик” ёки “Учинчимиз Аллоҳ бўлади”, деган гапидан мақсадлари аниқ бўлсада, бу жумлалар ўтган улуғларимизнинг сўзларида учрамайди. Бу жумлалар Аллоҳ таолога нисбатан одобсизлик ҳисобланади.

Тавсия шуки, шерикчилик қилаётганлар фойдаларидан фақирларга улуш ажратишни назр қилмасдан, масалан: “Фойдани учдан бирини фақирларга ажратамиз, иншааллоҳ”, деб ният қилсинлар. Шунда мабодо фойдадан улуш ажратолмай қолсалар ҳам гуноҳкор бўлмайдилар. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

#Видеолавҳа

25. Колгейт (Colgate) тиш пастаси ҳаромми?

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ВИТРНИ ЎҚИМАСДАН ЎЙҚУГА КЕТИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Хуфтондан сўнг Витрни ўкимасдан уйқуга кетса гуноҳ бўлмайдими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Хуфтон ва унинг суннатини ўқигандан сўнг кечанинг охирги қисмида, бомдод вақти киришидан аввал уйғониб, витр намозини ўқишига кўзи етса, кечанинг охирида витрни ўқиши мустаҳаб ҳисобланади. Агар уйғонишга ишончи бўлмаса, хуфтондан кейин витрни ўқийди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

СОЧ ЭКТИРИШ МУМКИНМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Соч ўстирадиган дорилардан фойдаланиш ёки соч эктириш мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Соч тўкилиши бирор касаллик сабабидан бўлса, даволаниш мақсадида соч ўстирувчи, мустаҳкамловчи воситалардан фойдаланиш жоиз. Экилган соч одатий соч каби ўсадиган бўлса бунда алдов бўлмайди. Лекин вақтинча ўсиб, бироздан кейин тўкилиб кетадиган бўлса, бу алдов ҳисобланади.

Демак, соч эктириш алдов учун, яъни, совчилик каби ишларда ўзини ёш кўрсатиш мақсадида бўлмаса ва касаллик сабаб сочи тўкилиб кетган бўлса, шу нуқсонни тўғрилаш мақсадида соч эктириш жоиздир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

"РОЗИМАН" ДЕСА НИКОҲ БОҒЛАНАДИМИ?
#никоҳ

❓688-CАВОЛ: Никоҳ пайтида киёвга "Фалончини қизи пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, киёв "розиман" деса ва қиз томонга "Фалончини ўғли пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, келин "розиман" деса никоҳ боғланадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Саволда сўралган ҳолатда никоҳ боғланади. Бу ҳақда машҳур ҳанафий аллома Мулла Али Қори раҳматуллоҳи алайҳ шундай деганлар:

يرتبط عقد النكاح بنَكَحت، أو قَبِلتُ، أو رَضِيت.

яъни: "Никоҳ ақди "никоҳландим", "қабул қилдим", "рози бўлдим", "розиман" деган лафзларнинг бири билан боғланади" ("Фатҳу бобил иноя" китоби).

Шундай экан, киёвга "Фалончини қизи пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, киёв "розиман" деса ва қиз томонга "Фалончини ўғли пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, келин "розиман" деса никоҳ боғланади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

ЖУНУБ ҲОЛДА ТИРНОҚ ОЛИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Ғусл вожиб бўлганда тирноқ олиб бўлмайди деб эшитдим бу қанчалик тўғри?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ғусл вожиб бўлганда соч, тирноқ, қўлтиқ ости ва киндик ости тукларни олиш макруҳдир. “Фатово Ҳиндия” китобида шундай дейилган:

حلق الشعر حالة الجنابة مكروه و كذا قص الاظافىر

“Жунуб (ғусл вожиб бўлган) ҳолатда соч олиш макруҳдир. Шунингдек тирноқ олиш ҳам”. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

#Видеолавҳа

26. Пайғамбаримизнинг амакилари нечта?

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

"УЛАРГА ИССИҚ КУЛНИ ЕДИРАЁТГАНДЕКСАН" ЖУМЛАСИНИ ҚАНДАЙ ТУШУНАМИЗ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Қуйидаги ҳадисдаги "худди уларга иссиқ кулни едираётгандексан" жумласини қандай тушунамиз?
"Бир киши: "Ё Расулуллоҳ, менинг қариндошларим бор. Мен уларга силаи раҳм қиламан, улар кесадилар. Мен уларга яхшилик қиламан, улар менга ёмонлик қиладилар. Мен уларга ҳалимлик қиламан, улар менга жоҳиллик қиладилар", деди. "Агар сен ўзинг айтганингдек бўлсанг, худди уларга иссиқ кулни едираётгандексан. Модомики, шу ҳолда бардавом бўлар экансан, Аллоҳ томонидан сен билан бирга уларнинг қаршисига бир ёрдамчи бўладир", дедилар". (Имом Муслим ривояти).

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бу жумла ҳақида Имом Нававий раҳимаҳуллоҳ шундай дейдилар: "Уларга иссиқ кулни едираётгандексан", дегани ташбеҳ (ўхшатиш) бўлиб, иссиқ кулни ейдиган киши қандай алам чекса, ёмон қариндошлар ҳам шундай алам чекадилар. Уларга яхшилик қилувчи кишига гуноҳ йўқ, лекин силаи раҳмни узган, озор берувчи қариндошларга катта гуноҳ бўлади. Бошқа бир сўзда бу жумланинг маъноси шундай: "Сенга ёмонлик қилсаларда уларга кўп яхшилик қилишинг билан уларни хўрлаган, қадрларини туширган бўласан" ("Шарҳи Муслим" китоби).

Демак, ҳадиснинг маъноси, қариндошлар ёмонлик қилсада уларга яхшилик қилувчиларнинг қадри Аллоҳ таолонинг наздида кўтарилиб кетаверади, силаи-раҳмни узувчиларни қадри эса тушиб кетаверади. Ҳасадгўйларнинг ҳасади ўзини еб битиради. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ЮСУФ ИСМИНИ ҚЎЙИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Юсуф исми қадимий яҳудийча экан. Яҳудийлар мусулмон эмас. Бу исмни қўйишимиз жоизми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Юсуф исми бу Пайғамбарнинг исми бўлгани учун яҳудийлар ҳам бу исмни қўядилар. Шунинг учун бу исмни яҳудийча деб бўлмайди. Биз мусулмонлар барча пайғамбарларни ҳақ пайғамбар деб биламиз ва уларнинг исмларини фарзандларимизга қўйишга ҳақлироқмиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

АЪЗОЛАРИГА НУҚСОН ЕТГАН ҲАЙВОННИ ҚУРБОНЛИК ҚИЛИШ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Қулоғи ёки думига нуқсон етган ҳайвонни қурбонлик учун сўйиш мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ушбу аъзоларнинг учдан бири ёки ундан кўпи йўқ бўлса, қурбонлик учун сўйиш жоиз эмас. Аммо учдан биридан оз миқдори йўқ бўлса, қурбонлик қилса бўлади. Шунингдек, қулоғини учдан бирини кетказмаган ҳолда тамға ёки белги қўйилган бўлса ёки қулоқни иккига ёриб қўйилган бўлса ҳам бундай жонлиқни қурбонлик учун сўйиш жоиздир.

Иккита қулоқдаги нуқсон бир-бирига қўшиб ҳисобланадими, деган саволга уламоларимиз: “Йўқ, ҳар бир қулоқнинг ўзи алоҳида ҳисоб-китоб қилинади”, деб жавоб берганлар. (“Ал-Фатово ал-ҳиндийя” китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ИДДА САҚЛАШ МУДДАТИ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Эридан талоқ олгандан кейин идда сақлашни ким айтади ва идда неча ой сақланади?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аёл киши эри талоқ қилиши ёки талоққа далолат қиладиган бирор сўзни ишлатиши билан илм аҳлларига мурожаат қилиши ва вазиятни аниқлаштириб олиши зарур бўлади. Агар илм аҳли томонидан фалон кундан тушибди дейилса, ўша кундан бошлаб аёл иддани бошлаши керак. Биров унга буйруқ бериши шарт эмас.

Идданинг муддати аёлнинг ҳолатидан келиб чиқади. Агар ҳайз кўраётган бўлса, талоқ тушгандан кейин 3 та тўлиқ ҳайз ўтиши керак. 3-ҳайздан покланишидан кейин иддаси тугайди. Агар ҳомиладор бўлса, туғиши билан иддаси тугайди. Агар ёши катта бўлиб ҳайз кўрмайдиган ёшга етган бўлса, талоқ олган кундан бошлаб уч ой идда ўтиради. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

#Видеолавҳа

27. Таҳажжуд намозининг вақти ҳақида

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ФАҚАТ БОМДОД ВА ХУФТОННИ ЎҚИСАМ БЎЛАДИМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Бомдод намозини ўқияпман. Энди ўртадагиларни қолдириб Хуфтон намозини ўқисам бўладими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аллоҳ таоло беш вақт намозни адо этишга буюрган. Уни баъзисини ўқиб, қолганини ўқимаслик, тирикчилик ёки бошқа турли сабабларни важ қилиб келтириш Аллоҳ таолонинг ҳузурида мақбул бўлмайди. Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ азза ва жалла: “Мен сенинг умматингга беш вақт намозни фарз қилдим. Мен ўзимга ўзим, ким уларни муҳофаза қилиб ўз вақтида ўқиб келса, албатта, жаннатга киритаман, деб аҳд бердим. Ким уларни муҳофаза қилмаса, Менинг ҳузуримда унга аҳд йўқдир, деди”, деб айтдилар” (Имом Ибн Можа ривоятлари).

Сиз нафақат бомдод ва хуфтон намозларини, балки яна бир ҳиммат қилиб, қолган фарз намозларни ҳам ўқишингиз лозим. Тавфиқ Аллоҳдан.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

Ғийбат бу...

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

@diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

АЁЛ КИШИ ҚАЙНОТА ВА ҚАЙИНУКА ОЛДИДА ҚАНДАЙ КИЙИНИШИ
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Аёл киши қайнотаси ва қайинукаларини олдида қандай кийиниб юриши керак?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Модомики келин эрининг никоҳида бўлар экан, қайнота унга маҳрам ҳисобланади. Бу маҳрамлик эри туфайли собит бўлади ва абадий никоҳлари ҳаром бўлади. Шунинг учун келин қайнотаси олдида худди маҳрам қариндошлари ҳузуридагидек кийиниши жоиз. Шундай бўлсада келин қайнотаси олдида ҳаё билан кийиниши мақсадга мувофиқ.

Қайинукаси (ёки қайнакаси) келинга маҳрам эмас. Шунинг учун у билан ёлғиз қолмаслик, олдида сатри авратда бўлиши лозим саналади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

ҚАЗО РЎЗА ТУТИШ УЧУН ЭРДАН РУХСАТ СЎРАШ КЕРАКМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Аёл киши қазо рўза тутиш учун эридан рухсат сўраши керакми? Таҳажжуд ўқишдачи?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Аёл киши қазо рўзаларини тутишда ва қазо намозларини ўқишда эридан рухсат сўраши шарт эмас. Аммо, нафл рўзалар тутишда албатта эридан рухсат олиши зарур.
Нафл намозларни адо этишда жумладан, таҳажжуд намози учун рухсат сўралмайди. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

🔗 Улашинг: @diniysavollar

#Видеолавҳа

28. Беморларни зиёрат қилиш

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

🔗 Улашинг: @diniysavollar