🔹 توسعه از نگاه هیرشمن و اوستروم / تجزیه و تحلیل دو نظریه‌‏‌پرداز توسعه

🔸امروز به سراغ بررسی زندگی فکری دو اندیشمند مهم توسعه اقتصادی آلبرت هیرشمن و الینور اوستروم رفته‌ایم.

🔸ابتدا مروری بر کتاب «زندگی‌‏‌نامه فکری آلبرت هیرشمن» اثر میشل آلاسویچ و سپس در قسمت بعدی نیز مروری بر یک مجلد به سفارش اقتصاددانان سیاسی، جیم لمکه و ولاد تارکو، با عنوان «الینور اوستروم و مکتب بلومینگتون: ایجاد رویکردی جدید به سیاست و علوم اجتماعی» خواهیم داشت.

🔸آلاسویچ در کتاب خود تاثیر عمیقی را که ایده‌های هیرشمن بر علوم اجتماعی گذاشت بررسی می‌کند و رویکرد منحصربه‌فرد او برای درک کنش جمعی، توسعه و تغییرات اجتماعی را به‌خوبی روشن می‌سازد.

🔸در این زندگی‌‌‌نامه به ردیابی زندگی هیرشمن می‌پردازد که از سال‌های اولیه زندگی او در محیطی جهانی و از لحاظ فکری دقیق و سختگیرانه شروع می‌شود.

🔸مسائل مورد بررسی شامل تجربیات او در جنگ داخلی اسپانیا، تلاش‌های او برای کمک به پناهندگان یهودی و چپ در طول جنگ‌جهانی دوم، کارهای تاثیرگذار او در علم اقتصاد توسعه و انتقاد او از برنامه‌‌‌ریزی جامع است...👇

✔️ متن کامل این مقاله را می توانید اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #توسعه #هیرشمن #اوستروم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

آموزه نظریه قراردادها برای اداره و توسعه کشور

👤 رامتین سلامت

✍️ به‌منظور درک چالش‌‌‌هایی که یک کشور در مسیر توسعه و اصلاحات ساختاری با آنها مواجه است، می‌‌‌توانیم از نظریه قراردادها بهره ببریم؛ به‌‌‌ویژه زمانی که وضعیت را به‌عنوان یک بازی استراتژیک مشاهده کنیم.

✍️ در این سناریو، می‌‌‌توان کشور را دارای دو بازیگر اصلی تصور کرد: اکثریتی که خواهان تغییرات و اصلاحات هستند و معمولا توسط دولت نمایندگی می‌شوند و اقلیتی از گروه‌‌‌های قدرتمند که در اصطلاح سیاسی به آنها «پایگاه‌‌‌های قدرت» گفته می‌شود که از وضعیت موجود رضایت دارند.

✍️ هدف دولت یا برنامه‌ریز اجتماعی (Social Planner) حداکثر کردن رفاه عمومی است که می‌‌‌توان آن را به‌طور تقریبی معادل قرار دادن کشور در مسیر توسعه اقتصادی دانست.

✍️ با این حال، اهداف این گروه‌‌‌های قدرتمند ممکن است همیشه با اهداف جمعیت عمومی همسو نباشد. آنها اغلب از وضعیت موجود بهره‌‌‌مند می‌‌‌شوند و ممکن است در برابر تغییراتی که منافعشان را تهدید می‌کند، مقاومت کنند.

✍️ این اختلاف در اهداف، مساله توسعه را از یک مساله تصمیم‌گیری فردی به مساله‌ای شامل تعاملات استراتژیک (strategic interaction) بین گروه‌‌‌های مختلف مردم که هریک از آنها دارای منافع و اهداف خاص خود هستند تبدیل می‌کند.

✍️ برای مقابله موثر با مشکلات کشور، باید این تقابل استراتژیک به گونه‌ای طراحی شود که صرف‌‌‌نظر از اقداماتی که هر طرف انتخاب می‌کند، نتیجه برای رفاه کلی جمعیت مطلوب باشد.

✍️ در این راستا می‌توان از ادبیات نظریه قراردادها در اقتصاد بهره برد. نظریه قراردادها شاخه‌‌‌ای از اقتصاد است که به بررسی نحوه ایجاد توافقات یا قراردادها در موقعیت‌هایی می‌‌‌پردازد که در آنها اطلاعات نامتقارن یا اقدامات پنهان وجود دارد.

✍️ در زمینه توسعه، می‌‌‌توان مشکل را به‌عنوان طراحی قراردادی بین اکثریت خواهان تغییر یا نماینده آنها (دولت) و گروه‌‌‌ها یا افراد قدرتمند درون کشور دانست.

✍️ در اینجا هدف، همسو کردن انگیزه‌‌‌های همه طرف‌‌‌ها به‌گونه‌‌‌ای است که اقدامات آنها به نتایج مطلوب برای کل جمعیت منجر شود.

✍️ این سناریو شبیه به مشکل «اقدام پنهان» (Hidden Action) در نظریه قراردادهاست؛ جایی که اقدامات یک‌طرف (گروه‌‌‌های قدرتمند) برای طرف دیگر (دولت یا برنامه‌‌‌ریز اجتماعی) کاملا قابل مشاهده یا قابل تایید نیست. برای اینکه یک قرارداد در دستیابی به نتایج مطلوب موثر باشد، دو شرط کلیدی باید برآورده شود: عقلانیت فردی (Individual Rationality) و سازگاری انگیزه (Incentive Compatibility)...

✍️ با تضمین هر دو شرط عقلانیت فردی و سازگاری انگیزه، می‌‌‌توان چارچوبی ایجاد کرد که در آن اقدامات خودخواهانه گروه‌‌‌های مختلف در کشور به خیر جمعی منجر شود.

✍️ این امر بسیار مهم است، زیرا اذعان می‌کند که نمی‌‌‌توان به‌سادگی عوامل را مجبور کرد برخلاف منافع خود عمل کنند؛ در عوض، باید مکانیزم‌ها و قراردادهایی طراحی شود که به طور طبیعی انگیزه‌‌‌های فردی را با اهداف اجتماعی همسو کند.

🔺 در ادامه می خوانید:

🔗 کاربرد نظریه قراردادها در حکمرانی

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #نظریه_قراردادها #توسعه #اصلاحات

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

تلانگانای هند؛ الگوی موفقیت در سایه تمرکززدایی

🔹ایالت تلانگانای هند که ده سال پیش تأسیس شد، با بهره‌گیری از تمرکززدایی و مدیریت محلی به یکی از موفق‌ترین ایالت‌های هند تبدیل شده است. در حالی که تلانگانا در زمان تأسیس از نظر اقتصادی ضعیف‌تر از ایالت‌های همجوار بود، اما با تمرکز بر زیرساخت‌ها، جذب سرمایه‌گذاری و بهبود سهولت کسب‌وکار، رشد اقتصادی چشمگیری را تجربه کرد.

🔹حیدرآباد، مرکز اقتصادی این ایالت، به یک قطب فناوری تبدیل شده و میزبان شرکت‌های بزرگی مانند آمازون، مایکروسافت و گوگل است. در نتیجه، سهم تلانگانا از تولید ناخالص داخلی هند افزایش یافته و به 4.8 درصد رسیده است.

🔹موفقیت تلانگانا به دلیل استراتژی‌های نوآورانه دولت محلی، از جمله کاهش بروکراسی و تسهیل فرآیندهای کسب‌وکار است. با این حال، رشد اقتصادی سریع تلانگانا منجر به نابرابری‌هایی بین مناطق شهری و روستایی شده است، به‌ویژه در حوزه‌های رفاه اجتماعی.

🔹دولت جدید تلانگانا اکنون با چالش تقویت رشد در مناطق کمتر توسعه‌یافته ایالت مواجه است. تجربه تلانگانا نشان‌دهنده مزایای تمرکززدایی و مدیریت محلی در توسعه اقتصادی است و این ایالت به یک الگو برای سایر مناطق هند تبدیل شده است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #هند #توسعه #تمرکززدایی #تلانگانا

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

فقر می‌کشد

👤 البرز نظامی

✍️ کشور ما از سال۱۳۹۰ که تحریم‌های نفتی آغاز شد، روند فقیر شدن را در پی گرفت.

✍️ کار به جایی رسید که حجم حقیقی انباشت سرمایه ناخالص کشور در سال۱۴۰۲حدود ۷۳درصد پایین‌تر از سال۱۳۹۰ شد.

✍️ کشور از سرمایه خود مصرف می‌کند و استهلاک، قوام و دوام مملکت را چون موریانه از بین می‌برد.

✍️ در چنین شرایطی مشخص است که بنگاه‌ها به جای نوسازی خود، فقط در فکر آنند که فردا نیز تا جای ممکن از ظرفیت باقی‌مانده خود استفاده کنند و مانند امروز تولید کنند.

✍️ ایمنی و نوسازی حرف‌های لاکچری است برای اقتصادی که به دامان فقر غلتیده است.

✍️ بیش از ۵۰نفر به علت انفجار گاز متان در یکی از معادن زغال سنگ در طبس جان باختند. این حادثه تلخ، به گواه بسیاری از اهل فن حوزه معدن امری قابل اجتناب بود؛ تنها کافی بود که در طول سال‌ها و شاید دهه‌های گذشته به تجارب بشری و دستاوردهای علمی اعتماد می‌شد.

✍️ در دوره‌ای که بیش از پیش، فناوری تولیدی حوزه معدن به سمت استفاده بیشتر از ماشین‌آلات و هوشمندسازی می‌رود، ما نه‌تنها همچنان نیروی کار خود را به اعماق زمین و به دل «گازهای متان» صادر می‌کنیم، بلکه حتی امکان نوسازی ماشین‌آلات موجود را هم نداریم!

✍️ ارتقای فناوری تولیدی در وهله اول نیازمند سرمایه‌گذاری است. اما زمانی که کشوری از بی‌ثباتی اقتصادی رنج می‌برد، چگونه می‌توان انتظار سرمایه‌گذاری داشت؟

✍️ با عدم ارتقای سطح فناوری، خبری از رشد اقتصادی نیز نخواهد بود و همچنین، کاسته شدن از آن نیز، از رشد اقتصادی می‌کاهد.

✍️ یعنی به این ترتیب ما وارد تله فقر خواهیم‌شد! تله‌ای که هر روز ما را بدتر از دیروز خواهدکرد. تله‌ای که برای خروج از آن تنها یک راه وجود دارد، پذیرش و به‌کارگیری علم اقتصاد در کنار رفع تحریم‌ها.

#دنیای_اقتصاد #فقر #علم_اقتصاد #تحریم #توسعه #سرمایه_گذاری #بی_ثباتی_اقتصادی #معدن #فناوری

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

درس‌‏‌هایی که باید از دیگران گرفت: دوستی با جهان، گسترش روابط بین‌المللی و جذب سرمایه‌‌‌گذاری

محمود نجفي‌‏‌عرب

🔹سال ۱۳۵۴ و در سفری که شهردار وقت تهران به سئول پایتخت کره‌جنوبی داشت، توافقی برای نام‌‌‌گذاری خیابانی به نام تهران در سئول و برعکس به امضا رسید و شهردار سئول آرزو کرد که روزی این شهر هم مانند تهران به پایتختی پیشرفته بدل شود.

🔹حالا بعد از گذشت حدود ۵۰ سال از این توافق، تهران به یکی از آلوده‌‌‌ترین شهرهای جهان با سیستم حمل و نقل عمومی ناکارآمد، ترافیک دائمی و... تبدیل شده و در مقابل، سئول به یکی از مدرن‌‌‌ترین شهرهای زیست‌‌‌پذیر جهان بدل شده است.

🔹نکته عجیب این است که سرانه تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۱۹۸۵ (در میانه سال‌های جنگ تحمیلی) ۳ هزار و ۸۱۲ دلار و سرانه تولید ناخالص داخلی کره‌جنوبی در این سال ۲ هزار و ۴۸۲ دلار بوده و بعد از گذشت حدود ۴ دهه سرانه تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۲۰۲۲ به ۴ هزار و ۶۶۹ دلار رسید و سرانه تولید ناخالص داخلی کره‌جنوبی ۳۲ هزار و ۴۲۲ دلار بوده است.

🔹اما چگونه کره‌جنوبی که بعد از جنگ داخلی با کره‌شمالی با فقر بسیار زیاد دست و پنجه نرم می‌‌‌کرد و برای حل بحران گرسنگی مردمش از ژاپن و نهادهای بین‌المللی کمک مالی می‌گرفت، حالا به یکی از اقتصادهای برتر و نوظهور جهان تبدیل شده است؟

🔹مثلا کشور کوچکی مانند قطر که تقریبا یک‌‌‌سوم استان بوشهر است توانست میزبان جام جهانی باشد؟

🔹مهم‌ترین پاسخی که به این سوال می‌توان داد؛ دوستی با جهان و گسترش روابط بین‌المللی و جذب سرمایه‌‌‌گذاری خارجی است.

🔹نکته برجسته در تمامی آنها تمرکز بر فرصت‌‌‌های صنعتی و جذب سرمایه‌‌‌گذاری خارجی برای تحقق برنامه‌هایشان است. در شرایطی که کشورمان به دلیل کاهش سرمایه‌‌‌گذاری با ناترازی گاز روبه‌رو شده است، قطر برای افزایش صادرات با شرکت‌های جهانی قراردادهای جدید امضا کرده است.

🔹فرمول ترکیه هم جهش صادراتی و توسعه صنعت گردشگری و درآمدزایی بالا با تمرکز بر ایجاد فضای مناسب کسب‌و‌کار در کشور خود و توسعه دیپلماسی و روابط با کشورهای جهان برای صادرات و تجارت بوده است.

🔹اگر مسیر توسعه در کشورهای قدرتمندی مانند چین را هم بررسی کنیم باز هم به سیاست درهای باز می‌‌‌رسیم.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #توسعه #جذب_سرمایه_گذاری #دوستی_با_جهان

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

نرم‌‏‌افزار اقتصاد

👤 دکتر جعفر خیرخواهان

✍️ اگر اقتصاد کشورها را در قالب یک رایانه، متشکل از سخت‌‌‌افزار و نرم‌‌‌افزار تصور کنیم، علل رشد و توسعه کشورها بهتر درک می‌شود.

✍️ طی ۵۰سال گذشته، بسیاری از اقتصاددانان، به‌تدریج به این باور رسیده‌‌‌اند که بیشتر تفاوت‌‌‌های چشمگیر عملکرد اقتصادی در طول تاریخ و بین کشورها با لایه نرم‌‌‌افزاری قابل توضیح‌‌‌دادن است. اما در اقتصاد متعارف، لایه نرم‌‌‌افزاری اقتصاد معمولا نادیده گرفته شده است.

✍️ به این فکر کنید که امروزه به چند کالا و خدمات متکی هستیم که یک‌قرن پیش از این پدربزرگ‌‌‌ها و مادربزرگ‌‌‌های ما نداشتند. این را «شکاف صدساله» بنامید.

✍️ از طرف دیگر، زندگی یک شهروند کشور توسعه‌‌‌یافته را با شهروند معمولی کشوری توسعه‌‌‌نیافته مقایسه کنید. این را «شکاف توسعه» بنامید.

✍️ شکاف توسعه هیچ‌گاه به اندازه امروز وسیع نبوده است. اقتصاددان‌‌‌ها اینک هرچه بیشتر به این نتیجه رسیده‌‌‌اند که بسیاری از مواردی که باعث شکاف توسعه می‌شود، در لایه نرم‌‌‌افزاری یافت می‌شود.

✍️ اگر تنها سخت‌‌‌افزار مهم بود، کشورهای ثروتمند با محدودیت رشد مواجه می‌‌‌شدند و پیشرفتشان به‌سرعت کُند و متوقف می‌‌‌شد. سطح زندگی در فقیرترین کشورها سریع‌‌‌تر افزایش می‌‌‌یافت، چون هر افزایش اندک در سخت‌‌‌افزار بزرگ‌ترین اثر را نسبت به پایه پایین آنها می‌‌‌گذاشت.

✍️ اما لایه نرم‌‌‌افزاری از قوانین کمیابی پیروی نمی‌‌‌کند. در نتیجه، شاهد شتاب‌گرفتن رشد در کشورهای توسعه‌‌‌یافته هستیم، در حالی که برخی از اقتصادهای توسعه‌نیافته دچار رکود یا حتی افول اقتصادی می‌‌‌شوند.

✍️ اقتصاددانان در گذشته تلاش می‌‌‌کردند توسعه‌‌‌نیافتگی را با کمبود سخت‌‌‌افزار توضیح دهند. کشورهای فقیر فاقد «موارد» ملموس لازم برای رشد، مانند کارخانه‌‌‌های فولاد و نیروگاه‌‌‌ها تصور می‌‌‌شدند.

✍️ اما امروزه هرچه بیشتر به لایه نرم‌‌‌افزاری، به‌ویژه عملکرد دولت و هنجارهای اجتماعی تمرکز می‌کنند که آخرین شاهد آن را در اعطای جایزه نوبل اقتصاد می‌‌‌توان دید.

✍️ اینک روشن شده با داشتن یک لایه نرم‌‌‌افزاری سازنده و پیش‌‌‌برنده، می‌‌‌توان ادعا کرد موفقیت اقتصادی تضمین شده است و به منابع طبیعی نیازی نیست.

✍️ داستان سخت‌‌‌افزارمحور اقتصاد را بدون وجود کارآفرین می‌‌‌توان تعریف کرد. در مقابل، کارآفرینان شخصیت‌‌‌های اصلی داستانی هستند که درباره لایه نرم‌‌‌افزار تعریف می‌شود.

✍️ بازارهای مدرن و پیشرفته برای اینکه بتوانند به‌خوبی کار کنند، به سیستم عامل قوی، متشکل از قوانین، آداب و رسوم، هنجارها، استانداردها و پروتکل‌‌‌ها نیاز دارند.

✍️ درست است که دولت بخشی از این سیستم عامل را باید در قالب قوانین و مقررات ارائه کند، اما بخش خصوصی نیز قسمت زیادی از سیستم عامل را تامین می‌کند تا بازارها بتوانند به‌خوبی کار کنند.

✍️ به طور خلاصه، لایه نرم‌‌‌افزار شامل دستورالعمل‌‌‌ها و سیستم عامل است. ما از «دستورالعمل‌‌‌ها» برای اشاره به نوآوری، ایده‌‌‌ها، دانش، علم و فناوری و از «سیستم عامل» برای اشاره به آداب و رسوم، هنجارها، قوانین، مقررات و روش‌های میانجی‌گری و واسطه‌‌‌گری و حل و فصل منازعات استفاده می‌‌‌کنیم.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #توسعه #نرم_افزار_اقتصاد #سخت_افزار_اقتصاد

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

دنیای قشنگ نو

🔹۹۲سال پیش وقتی آلدوس هاکسلی در رمان درخشان خود «دنیای قشنگ نو» از تحقق رویای سعادت و خوشبختی همه انسان‌‌‌ها با کمک علم نوشت، بسیاری با دیده تردید به این رمان علمی-تخیلی نگاه می‌‌‌کردند و رهایی بشر از شر، فقر و رنج را غیرممکن می‌‌‌دانستند.

🔹امروز جهان به‌خوبی می‌‌‌داند توسعه گرچه حلال همه مصائب نیست، اما چیزهای بزرگی برای جوامع به ارمغان می‌‌‌آورد؛ از رفاه و کامیابی و ثروت، تا آزادی، خلاقیت، آرامش و حتی پیش‌بینی‌‌‌پذیر شدن جهان همه در سایه توسعه به دست می‌‌‌‌‌‌آید و بس.

🔹اعطای جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۲۴ به سه اندیشمند مطرح این حوزه، درهای گفت‌وگو پیرامون تلاش رابینسون، جانسون و عجم‌‌‌اوغلو درباره تحقق اهداف ملی در زمینه نیل به توسعه را باز کرده است.

🔹در این پرونده از «باشگاه اقتصاددانان» سه‌اقتصاددان و پژوهشگر به بررسی این جایزه و دستاورد علمی نوبلیست‌‌‌های امسال پرداخته‌‌‌اند؛ دستاوردی که با درک درست از اثر قواعد بازی افراد در محیط اجتماعی می‌‌‌تواند به ساخت دنیایی قشنگ و نو در بسیاری از جوامع کمک کرده و توسعه را در سطحی فراگیرتر قابل دسترس سازد...👇

🔗اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #توسعه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

در زمان تنظیم سند چشم انداز 20 ساله، ایران چه وضعیتی داشت؟ / چرا به اهداف سند نرسیدیم؟

محمدحسین شاوردی؛ پژوهشگر سیاستگذاری عمومی

🔹سند چشم‌‌‌انداز ۲۰ساله ایران درست دودهه پیش و در زمانی طراحی شد که خاورمیانه هنوز شکل و حال امروز را نداشت و تحولات فناوری و ژئوپلیتیک جهان را به این نقطه از فشردگی و پیچیدگی نرسانده بود.

🔹ایران در آن زمان به‌عنوان کشوری با رشد اقتصادی مناسب و برخوردار از پتانسیل‌‌‌های بالای رشد در وضعیت سیاسی نسبتا باثباتی بود که تلاش می‌‌‌کرد از مراحل میانی توسعه عبور کرده و با تغییر ساختار نفتی اقتصاد خود، به کشوری فعال در عرصه تجارت بین‌الملل تبدیل شود و با افزایش وزن سیاسی-اقتصادی، اهداف معمول و غیرمعمول خود در صحنه منطقه و جهان را دنبال کند.

🔹سند اما از آغاز ابهامات بسیاری داشت. مهم‌ترین عامل در زمین‌‌‌گیر کردن سند چشم‌‌‌انداز، عدم‌تعیین‌تکلیف چیستی توسعه و الزامات و پیش‌‌‌نیازهای آن در جهان امروز است.

🔹در هیچ کجای سند اشاره دقیقی به مفهوم کلیدی «توسعه» نشده است. ابدا تشریح نشده که توسعه‌‌‌یافتگی چیست، چگونه رقم خواهد خورد، چه پیش‌نیازهایی دارد.

🔹این در حالی که در این دست اسناد باید دکترین مشخصی که ناشی از نوعی جهان‌‌‌بینی فلسفی است، وجود داشته باشد و به اقدامات دولت و مسیر حرکت جامعه نظم و انتظام ببخشد.

🔹اغلب اسناد قانونی و بالادستی در ایران از نوعی سرگشتگی و بلاتکلیفی رنج می‌‌‌برند که موجب شده تا میان اهداف و اقدامات نسبت مشخصی برقرار نشود.

🔹مساله‌‌‌شناسی و تعریف درست مساله و سپس طرح درست برای حل مساله بهترین راهکاری است که می‌‌‌تواند به سرگشتگی تاریخی ایران برای توسعه پایان دهد و دکترینی درخور را محور کار قرار دهد.

🔹زمانی اسناد آینده ایران امکان اجرا و تحقق دارند که سیاستگذار به‌خوبی مساله توسعه ایران را شناخته و مبتنی بر این شناخت دقیق، ابزارهای اجرایی تحقق توسعه را ساخته و اعمال کند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #توسعه #سند_چشم_انداز

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

انقلابی در سواحل بکر مکران

🔹رئیس جمهور دستوراتی برای توسعه سواحل مکران داده است. به این ترتیب، سواحل بکر مکران شاهد تحولات اقتصادی و سیاسی خواهد بود.

🔹کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند چشم‌انداز روشنی برای جنوب شرق ایران رقم خواهد خورد.

🔹در صورت تحقق این ۴دستور، مکران می‌تواند کریدورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را تقویت کند و تحول اقتصادی و سیاسی مهمی را به‌وجود آورد.

🔹۴ دستوری که مسعود پزشکیان برای آماده‌سازی زمینه‌های لازم به منظور توسعه مکران ارائه داده، شامل «تقویت اقتصادهای بومی منطقه»، «تامین زیرساخت‌های لازم در حوزه انرژی با تکیه بر انرژی‌های تجدیدپذیر»، «تسریع در تکمیل کریدورهای مواصلاتی منطقه با همکاری شرکای بین‌المللی» و «جذب و متمرکز کردن سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در مکران» می‌شود.

🔹با این حال کارشناسان معتقدند، مهم است که رویکرد ما برای این توسعه معیشت‌محور باشد یا توسعه‌محور؟

🔹فرزاد رمضانی‌، پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تاکید کرد: «تقویت رویکرد ترانزیتی کریدور شمال-‌جنوب و افزایش نقش ترانزیتی ایران می‌تواند باعث کسب سود میلیاردها دلار شود و هر چقدر زودتر سرمایه‌گذاری در این حوزه انجام بگیرد، نتایج آن زودبازده‌تر می‌شود.»

🔹سمیه مروتی، عضو گروه مطالعات افپاک در پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه هم در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تاکید کرد که این مهم زمانی محقق می‌شود که این طرح‌های توسعه‌ای بتواند به زنجیره ارزش جهانی، اتصالات منطقه‌ای و توسعه داخلی وصل شود و امکان‌هایی را برای آن سوی مرزها و مناطق پیرامونی ایجاد ‌کند...👇

🔗جزئیات را اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #توسعه #سواحل_مکران #مکران

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

بوروکراسی‌زدایی؛ رمز توسعه

👤 دکتر علیرضا بختیاری؛ مدیر مسوول روزنامه دنیای اقتصاد

✍️ موضوع مداخله دولت در بخش ساخت‌و‌ساز مسکن از ابتدای انقلاب مورد توجه بوده است. پس از انقلاب و اجرای قانون ملی شدن زمین‌ها، دست دولت باز گذاشته شد تا بخش عمده‌ای از زمین‌های شهری (بایر و موات) را تملک کند.

✍️ مداخلات دولت محدود به زمین نماند، بلکه دولت در زمینه مصالح ساختمانی نیز وارد میدان شد و سیاست توزیع مصالح به‌صورت کوپنی و با ارائه پروانه ساختمانی و با قیمت‌های دولتی را بر عهده گرفت.

✍️ پس از پایان جنگ، به آرامی دولت از قیمت‌گذاری مصالح ساختمانی خارج شد و سیاست‌های تخصیص زمین به ساخت شهرک‌های حاشیه‌نشین، مسکن مهر و نهضت ملی مسکن آغاز شد.

✍️ سابقه مداخلات دولتی در طول چهار دهه اخیر نشان داده که این سیاست‌ها نه تنها نتوانسته در جهت خانه‌دار شدن آحاد مردم و بالاخص اقشار آسیب‌پذیر موفق شود، بلکه گام مهمی در جهت توزیع رانت میان گروه‌های ذی‌نفع بوده است.

✍️ دولت در این بازار باید مسوولیت خود را معطوف به سیاستگذاری، تنظیم شفاف قواعد بازی و نظارت بر رفتار رقابتی فعالان اقتصادی قرار دهد و از هرگونه مداخله در بازار که به اغتشاش در سیگنال‌های قیمتی، ایجاد امتیازات ویژه برای برخی از فعالان خاص و همچنین تولید اطلاعات نهانی منجر شود، بپرهیزد.

✍️ صنعت ساختمان یکی از رقابتی‌ترین بخش‌های اقتصادی در اقصی نقاط کشور است. سیاست دولت باید به بوروکراسی‌زدایی از این صنعت متمرکز شود. ارائه تسهیلات مالی و حمایت از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در پروژه‌های ساختمانی، به‌ویژه در زیرساخت‌ها می‌تواند به رونق اقتصادی بینجامد.

✍️ همچنین تشویق به استفاده از تکنولوژی‌های نوین و مصالح پایدار، کیفیت ساخت‌و‌ساز را افزایش و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. در نهایت ایجاد انگیزه‌های بیشتر برای بازسازی بافت‌های فرسوده از اهمیت برخوردار است.

✍️ گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» از ابتدای تاسیس خود، ماموریت حمایت از اقتصاد رقابتی، شفافیت در قوانین و مقررات حاکم بر بازار و ایجاد یک زمین هموار و بدون فراز و نشیب را برای همه فعالان اقتصادی در دستورکار خود قرار داده است و فکر می‌کند این استراتژی می‌تواند در صنعت ساختمان نیز موثر افتد.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #صنعت_ساختمان #مداخله_دولت #سیاستگذاری #بوروکراسی‌زدایی #توسعه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔵 چرا «صلح» مهم است؟ چون پیش‌‌‌‏‌نیاز «توسعه اقتصادی» است / در اقتصاد منطقه منا چه می گذرد؟

🔹متوسط درآمد سرانه کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) در ۵۰‌سال‌گذشته تنها ۶۲‌درصد افزایش ‌‌‌‏‌یافته‌است.

🔹طی همین دوره، افزایش درآمد اقتصادهای نوظهور و درحال‌‌‌‏‌توسعه چهار‌برابر و اقتصادهای پیشرفته دو‌برابر بوده‌است.

🔹درگیری می‌تواند توسعه را برای دهه‌‌‌‌‌ها معکوس کند و برای چندین نسل به تاخیر اندازد.

🔹اقتصاد غزه تقریبا به‌‌‌‌‌طور کامل متوقف‌شده‌ و در سه ماهه دوم سال‌۲۰۲۴ افت ۸۶‌درصدی را تجربه کرده‌است. در کرانه باختری نیز اقتصاد در سه‌ماهه دوم سال‌۲۰۲۴ به میزان ۲۳‌درصد کاهش‌یافته است.

🔹 تشکیلات خودگردان فلسطین با شکاف تامین مالی پیش‌بینی نشده‌‌‌‌‌ای به میزان ۱.۸۶‌میلیارد دلار در سال‌۲۰۲۴ روبه‌رو است که، بیش از دو‌برابر سال‌۲۰۲۳ است.

🔹درگیری در منطقه خاورمیانه، فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای همسایه را نیز متاثر کرده‌است. کاهش ۶.۶‌درصدی ورود گردشگران به اردن تا اوت۲۰۲۴ یا کاهش ۶۲‌درصدی درآمدهای مصر از کانال سوئز نسبت به نیمه دوم سال‌ و تشدید درگیری در لبنان باعث افزایش تلفات انسانی و اقتصادی شده‌است.

🔹درآمد سرانه در کشورهای درگیر در منطقه منا می‌تواند به‌‌‌‌‌طور متوسط منفی ۴۵‌درصد بیشتر از حالت بدون درگیری‌ باشد و خسارت ناشی از جنگ معادل ازبین‌رفتن پیشرفت ۳۵‌ساله در منطقه است.

🔹توقف تقریبا کامل فعالیت‌های اقتصادی موجب‌شده‌ سهم غزه در کل اقتصاد فلسطین از ۱۷‌درصد متوسط در سال‌های گذشته به کمتر از ۵‌درصد کاهش یابد.

🔹در همین حال، اقتصاد کرانه‌باختری در سه‌ماهه دوم سال‌۲۰۲۴ به میزان ۲۳‌درصد افت کرده است.

🔹پیش‌بینی می‌شود که شکاف مالی تشکیلات خودگردان فلسطین در سال‌۲۰۲۴ به ۱.۸۶‌میلیارد دلار برسد که بیش از دو‌برابر کسری سال‌۲۰۲۳ است و ممکن است خطرات بالایی از نظر فروپاشی سیستماتیک، به‌ویژه در ارائه خدمات عمومی، به‌همراه داشته‌باشد.

🔹حملات به کشتی‌‌‌‌‌ها در دریای سرخ، باعث افزایش زمان حمل‌ونقل و بالا رفتن هزینه‌ها شده که خطرات بیشتری را برای اقتصادهای منطقه و جهان به‌همراه دارد.

🔹تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک می‌تواند بازارهای نفت و سرمایه را بی‌‌‌‌‌ثبات و سرمایه‌گذاران خارجی را دلسرد کند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #جنگ #منطقه_منا #صلح #توسعه #اقتصاد

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

درس اول؛ اول مردم

🔹نتایج پژوهش های برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۴ اهمیت حکمرانی و سیاستگذاری را در موفقیت یا شکست ملت‌‌‌ها نشان می‌دهد.

🔹این پژوهش‌‌‌ها نشان داده‌‌‌اند که نهادهای فراگیر، با توزیع قدرت و فراهم‌کردن فرصت‌‌‌های برابر، نوآوری، سرمایه‌گذاری و توسعه پایدار را ممکن می‌کنند. در مقابل، نهادهای غیرفراگیر که قدرت را در دست گروه‌‌‌های خاص متمرکز می‌کنند، مانع رشد و پیشرفت می‌‌‌شوند.

🔹درس اصلی از این تحقیقات برای سیاستگذاران این است که «توسعه پایدار» نیازمند «ایجاد نهادهای فراگیر» است.

🔹همچنین، تاکید بر کاهش نابرابری و جلوگیری از تمرکز بیش از حد قدرت، برای جلوگیری از چرخه‌‌‌های فساد و ناکارآمدی ضروری است.

🔹این تحقیقات اهمیت اصلاحات بنیادین را برجسته می‌کنند. این دیدگاه برای کشورهایی که با نابرابری، فساد و توسعه محدود مواجه‌‌‌اند، بسیار حیاتی است.

✔️ «باشگاه اقتصاددانان» در این پرونده، به اهمیت مطالعات این سه‌دانشمند برجسته و برندگان جایزه نوبل ۲۰۲۴ در زمینه حکمرانی مطلوب و دستیابی به توسعه پرداخته است👇

🔗اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #توسعه_پایدار #نهادهای_فراگیر

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

پول بادآورده توسعه‌زداست

پرهام پهلوان؛ پژوهشگر اقتصاد انرژی

🔹دو کشور کره‌جنوبی و شمالی که از یک فرهنگ، تاریخ و جغرافیا برخوردار هستند، به دلیل تفاوت در نهادهای سیاسی و اقتصادی، مسیرهای کاملا متفاوتی را طی کرده‌‌‌اند.

🔹کره‌جنوبی بعد از جنگ کره (1953-1950) به‌تدریج نهادهای سیاسی و اقتصادی فراگیرتری ایجاد کرد. دولت این کشور حقوق مالکیت را تضمین کرد، بازارهای رقابتی ایجاد کرد و زیرساخت‌‌‌هایی برای توسعه آموزش، فناوری و سرمایه‌گذاری آماده کرد. در این کشور مشارکت عمومی در تصمیم‌گیری‌‌‌های سیاسی و اقتصادی به‌مرور افزایش پیدا کرد.

🔹در طرف مقابل در کره‌شمالی نهادهای سیاسی و اقتصادی به‌شدت غیرفراگیر هستند. قدرت در دست یک گروه خاص قرار دارد، حکومت اقتصاد را کنترل کرده و آزادی‌‌‌های اقتصادی و سیاسی را سرکوب می‌کند. در نهایت تمرکز منابع اقتصادی بر منافع نخبگان و حکومت، مانع از مشارکت مردم در توسعه و نوآوری شده است.

🔹نهادهای فراگیر و مشارکت مردم در روند توسعه کره‌جنوبی باعث شد از یک کشور فقیر در دهه 1950 به یکی از اقتصادهای پیشرفته و صنعتی جهان تبدیل شود.

🔹اما اقتصاد کره‌شمالی به اقتصادی بسته و ناکارآمد تبدیل شد که مردم این کشور در فقر شدید زندگی می‌کنند و از دسترسی به خدمات اولیه مانند غذا، بهداشت و آموزش نیز بازمانده‌‌‌اند.

🔹این مثال به‌‌‌خوبی نشان می‌دهد که توسعه یک کشور بیش از هر چیز به نهادهای آن وابسته است، نه حتی به جغرافیا یا فرهنگ.

🔹عجم‌‌‌اوغلو و رابینسون در کتاب «چرا کشورها شکست می‌‌‌خورند» استدلال می‌کنند، سرنوشت کشورها به نهادهای سیاسی و اقتصادی آنها وابسته است و تفاوت در ثروت و فقر کشورها نه به فرهنگ و جغرافیای خاص، بلکه بیشتر از آن به فراگیر یا غیرفراگیر بودن نهادهای سیاسی و اقتصاد آنها بستگی دارد.

🔹عجم‌‌‌اوغلو و رابینسون به تاریخچه طولانی استبداد در ایران اشاره می‌کنند و توضیح می‌دهند که چگونه تمرکز قدرت در دست گروه‌‌‌های خاص (مانند شاهان و طبقات نخبه) باعث شکل‌‌‌گیری نهادهای سیاسی و اقتصادی غیرفراگیر شده است.

🔹این نهادها به‌‌‌گونه‌‌‌ای طراحی شده‌‌‌اند که بیشتر به منافع نخبگان قدرت خدمت کنند تا توده مردم.

🔹یکی از موضوعات کلیدی که در مورد ایران مورد بحث قرار گرفته است، وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی است. این وابستگی به منابع طبیعی که نویسندگان، آن را به‌‌‌عنوان «نفرین منابع» می‌‌‌شناسند، باعث شده دولت به توسعه پایدار یا ایجاد مشارکت اقتصادی گسترده نیازی نداشته باشد.

🔹این مساله حتی باعث شده که نهادهای غیرفراگیر اقتصادی، در درآمدهای بالاتر تقویت شوند. در نتیجه این نهادهای غیرفراگیر، ایران نتوانسته است به رشد اقتصادی پایدار دست یابد و با بی‌‌‌ثباتی‌‌‌های سیاسی و اقتصادی متعددی روبه‌رو بوده است.

🔹در مورد نفرین منابع و ارتباط آن با توسعه پایدار کشورها، همیشه این سوال وجود داشته است که آیا برخورداری از منابع طبیعی باعث اقتدارگرایی شده یا اقتدارگرایی مقدم بر ثروت منابع است و مانع رسیدن به توسعه شده است...👇

🔗متن کامل را اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #نفرین_منابع #نفت #توسعه #جغرافیا #نهادهای_غیرفراگیر

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

فرصت طلایی توسعه صنعتی از دست رفت

🔹تجارت خارجی ایران در نتیجه «سیاست»، بی‌افق شده است. بدون یک توافق جامع با جهان امکانی برای توسعه کشور در دسترس نیست.

🔹ایران در سال‌های گذشته فرصت توسعه با اتکا به سرمایه‌های خارجی را به کشورهای منطقه واگذار کرده است.

🔹اکنون موضوعاتی همچون تعامل با جهانیان با اتکا به فرصت‌های صنعتی شدن ایران، مطرح می‌شود اما اکنون دیگر دوره طلایی جذب سرمایه خارجی و توسعه از دست رفته است.

🔹پدرام سلطانی، نایب‌رئیس اسبق اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از دست پایین ایران در ترسیم آینده اقتصادی و صنعتی در عرصه بین‌المللی می‌گوید.

🔹وی تاکید دارد افق تجارت به حدی کاهش یافته که در نتیجه تحولات و اتفاقات سیاسی، حتی 6 ماه آینده را نمی‌توان پیش‌بینی کرد.

🔹سلطانی با اشاره به ضرورت بازگرداندن ایران به عرصه اقتصاد جهان، از نبود یک سیاست شفاف در زمینه حل‌وفصل مساله تحریم گفته و تاکید کرده به‌رغم دشواری حصول توافق نسبت به دوره قبل که به توافق موسوم به برجام منجر شد، اگر سیاستگذاران عزم توافق داشته باشند، این مهم دور از دسترس نیست...👇

🔗متن گفتگو را اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #توسعه_صنعتی #پدرام_سلطانی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

کدام سیاست الزام توسعه دارد؟

👤 دکتر روح‌اله اسلامی؛ استاد علوم سیاسی

✍️ متخصصان علوم سیاسی معتقدند همه راه‌ها به سیاست ختم می‌شود؛ اما پرسش اساسی این است که کدام سیاست می‌تواند زمینه‌ساز توسعه باشد؟ سیاست به‌مثابه امر حکومت، حکمرانی، وفاق یا تعارض یا سیاست به‌عنوان امر اجتماعی و خیابانی؟

✍️ بسیاری از این مفاهیم، نه‌تنها توسعه‌زا نیستند، بلکه ممکن است بحران‌زا باشند. حتی ابرگفتمان‌های انتقادی و پسامدرن نیز مفهوم توسعه را با شک و تردید می‌نگرند.

✍️ اما توسعه، در معنای عینی و قابل‌اندازه‌گیری آن، بهبود شاخص‌های سلامت، آموزش، حکمرانی، اقتصاد و فرهنگ است.

✍️ پرسش کلیدی این است که کدام مفهوم از سیاست می‌تواند مسیر توسعه را هموار کند؟

✍️ توسعه نیازمند سیاستی است که در آن قانون به‌عنوان اصلی‌ترین ابزار حکمرانی، وحدت ملی به‌عنوان محور همبستگی و تخصص‌گرایی به‌عنوان رویکرد مدیریتی در اولویت قرار گیرند.

✍️ سیاستی که از تناقض‌های داخلی، تعارضات قومیتی و بی‌ثباتی جلوگیری کند و به جای گسترش بی‌رویه ساختارهای اداری، تمرکز خود را بر تقویت بنیان‌های علمی، حقوقی و مدیریتی بگذارد.

✍️ در نهایت، سیاست توسعه‌محور باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ضمن حفظ وحدت ملی و تقویت هویت ایرانی، از ابزارهای مدرن برای پاسخ‌گویی به نیازهای شهروندان استفاده کند.

✍️ توسعه واقعی زمانی محقق می‌شود که سیاست، ابزاری برای بهبود شاخص‌های عینی و ملموس زندگی باشد، نه بستری برای رقابت‌های بی‌حاصل و تعارضات بی‌پایان.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #توسعه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

برای وحشت زود است

البرز نظامی؛ دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه تهران

🔹کسی دشمن محیط‌‌‌زیست نیست، کسی از انقراض گونه‌‌‌ها، آلودگی‌‌‌ آب‌وهوا و نابودی مراتع و جنگل‌‌‌ها لذت نمی‌‌‌برد.

🔹لکن، پایداری وضعیت مطلوب، رایگان نیست و نیازمند پرداخت هزینه‌‌‌های بزرگ است.

🔹پس از انقلاب صنعتی، به‌مرور تمام دولت-ملت‌‌‌ها به‌درستی فهمیدند که رشد اقتصادی بالاتر باید هدف آنها باشد.

🔹رشد اقتصادی بیشتر به معنای کالا و خدمات بیشتر، باکیفیت‌‌‌تر و ارزان‌‌‌تر است. رشد اقتصادی بیشتر، ما را از فقر خارج کرد، ما را باسوادتر کرد، به ما طول عمر بیشتری بخشید و امکاناتی داد که در بهترین حالت زمانی در رویاهای ژول ورن ممکن بود.

🔹حال با این توضیح چه کسی جرات دارد که این رویای خواستنی نوع بشر را تحقیر کند؟ اما یکی از اثرات جانبی رشد اقتصادی، آلودگی‌‌‌های زیست‌‌‌محیطی است.

🔹در واکنش به این مساله که سال به سال وضعیت نگران‌‌‌کننده‌‌‌تر شد، برخی در تکاپوی آن افتادند که در برابر آن بایستند؛ امری که در ظاهر ساده، اما در عمل سخت دشوار است.

🔹برای همین است که نورد هاوس کتاب خود را با این پرسش آغاز می‌کند: «کامپیوتر بیشتر یا درختان بیشتر؛ کدام‌یک میراث بهتری برای آیندگان است؟»

🔹تصور عمومی موجود در مواجهه با آلودگی‌‌‌های محیط‌‌‌زیستی خواه‌‌‌ناخواه در چند سال اخیر به سمت ضدیت با مصرف‌‌‌گرایی و سودگرایی تغییر جهت داده است.

🔹به اعتقاد آنان تلاش برای مصرف و سود بیشتر متهم اصلی وضعیت فعلی است. لکن، آنها توجه نمی‌‌‌کنند که در صورت کنار گذاشتن این دو هدف، دیگر قرار نیست امکانات سابق را داشته ‌‌‌باشیم.

🔹زمانی که در حال حفظ محیط‌‌‌زیست هستیم و پیوسته ادعای اخلاقی به کار خود ضمیمه می‌‌‌کنیم، باید به خاطر داشته‌‌‌ باشیم که هزینه این کار، کاستن از امکانات برای آیندگان است؛ کاستن از پیشرفت‌‌‌های تکنولوژیک است؛ فی‌‌‌المثل، کاستن از تعداد جان‌‌‌هایی است که می‌توانستیم با پیشرفت‌‌‌های علمی و فنی آنها را در آینده نجات دهیم. حال مدافعان بی‌‌‌قید و شرط محیط‌‌‌زیست باید پاسخ دهند که آیا صرف‌نظر کردن از این رویاها اخلاقی است؟

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #رشد_اقتصادی #توسعه #محیط_زیست

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir