.
یادداشت امروز «دنیای اقتصاد»:

به بهانه نکوداشت دکتر مسعود نیلی

👤 دکتر علی سرزعیم

🖋من این افتخار را داشتم که در عرصه اقتصاد شاگردی دو استادی را بکنم که نه‌تنها دانش آنها بلکه منش آنها بر دانشجویانشان تاثیرگذار بود.

🖋در قدیم معروف بود «من لاتنفع لحظه لاینفع علمه» یعنی اگر نگاه استادی اثربخش نباشد، دانشش به کار نخواهد آمد.

🖋غرض آنکه شخصیت و منش استاد باید آن‌قدر والا و ارزشمند باشد که در کنار علم، این شخصیت اثر خود را بگذارد. الحق که کسب دانش در محضر دکتر مسعود نیلی برای ما چنین بود.

🖋ما می‌دیدیم با استادی طرف هستیم که با وجود داشتن مسوولیت‌های اجرایی سنگین، کلاسش هیچ‌وقت تعطیل نمی‌شد و از هشت و نیم صبح تا یازده و نیم ادامه می‌یافت و از سر و ته کلاس زده نمی‌شد!

🖋ما استادی را تجربه کردیم که هیچ‌گاه از دایره ادب خارج نشد و شأن و احترام دانشجو را اعم از آنکه درسخوان باشد یا نباشد حفظ می‌کرد.

🖋ما فرصت تجربه آن را داشتیم که ببینیم چگونه یک انسان می‌تواند در تعامل با سیاستمدارانی که گوششان اصولا بدهکار نیست، اما زبانشان بسیار می‌جنبد یا دانشجویانی که دچار توهم دانایی هستند، با سعه صدر و خیرخواهی رفتار کند و با متانت تلاش کند تا آنها را راهنمایی کند و از اشتباه بیرون آورد...

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #سرزعیم #نیلی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

3سناریو مسعود نیلی برای آینده رشد اقتصادی ایران

🔹مسعود نیلی، استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف در زمینه رشد اقتصادی معتقد است که اگر بخواهیم با دو فرض نرخ استهلاک برابر ۴.۵درصد و ثبات نسبت موجودی سرمایه به تولید، تا سال ۱۴۱۰ مقدار ۱.۷درصد رشد اقتصادی داشته باشیم، باید رشد ۴.۵درصدی در سرمایه‌گذاری ایجاد کنیم که در ده سال گذشته چنین تجربه‌ای را نداشته‌ایم.

🔹همچنین اگر بخواهیم رشد ۴.۳درصد تولید را تجربه کنیم، باید شاهد رشد ۱۵درصدی در سرمایه‌گذاری سالانه باشیم. توجه به این نکته ضروری است که متوسط رشد سرمایه‌گذاری ما در سال‌های گذشته هیچ‌وقت از ۷.۵درصد بیشتر نشده که این هم میانگین اعدادی با نوسان بسیار بالا (از یک درصد تا ۲۵درصد) است.

🔹برای حالتی که رشد ۵.۸درصدی در تولید را انتظار داریم، باید رشد ۲۰درصدی در سرمایه‌گذاری داشته باشیم. در برنامه‌ هفتم توسعه، رشد ۸درصدی در هر سال برای ایران پیش‌بینی شده است که نکته‌ بسیار قابل‌تاملی ا‌ست.

🔹این تحلیل با محوریت نقش سرمایه‌گذاری در رشد اقتصادی کشور انجام شده است. اما برای اینکه رشد اقتصادی مناسب بتواند استمرار پیدا کند نیاز به چندین مقوله است.

🔹در جدول فوق یک فرض بسیار ساده‌کننده وجود دارد و آن هم اینکه برای رشد ۴درصدی با محدودیت انرژی مواجه نیستیم. همین‌طور می‌توانیم به محدودیت‌های تامین مالی اشاره بکنیم. می‌توانیم از نگاه‌ محدودیت‌های محیط‌زیستی و مشکلات منابع آب به این موضوع توجه کنیم. به موارد دیگری هم می‌توانیم اشاره کنیم، ازجمله محدودیت‌های سرمایه انسانی، کاهش بهروه‌وری و بی‌ثباتی‌های اقتصاد کلان و تورم بالا.

🔗جزییات بیشتر

#دنیای_اقتصاد #رشد_اقتصادی #نیلی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 مسعود نیلی: نظام حکمرانی کشور در یک سه‌ضلعی از بحران‌های مختلف قرار گرفته است

مسعود نیلی اقتصاددان در نشست «دولت چهاردهم: چالش‌ها و افق پیش ‌رو»:

🔹نظام حکمرانی کشور در یک سه‌ضلعی از بحران‌های مختلف قرار گرفته است.

🔹در رأس اول این سه‌ضلعی، ناترازی‌های مالی و زیست‌محیطی قرار دارد. کسری بودجه، نظام بانکی و ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی، میانگین تورم را به دو برابر بلندمدت خود رسانده و مخاطرات زیست‌محیطی و ناترازی انرژی این شرایط را بدتر کرده است.

🔹در رأس دوم این سه‌ضلعی، روابط خارجی است. تحریم‌ها و محدودیت‌های FATF و احتمال روی کار آمدن ترامپ شرایط ما را خطیر کرده است.

🔹نمی‌توان شرایط کشور را بر استمرار شرایط جنگی گذاشت؛ تداوم محدودیت‌های بین‌المللی، اصلاحات در بازارهای انرژی و مخاطرات زیست‌محیطی و کسری بودجه را غیرممکن کرده و اقتصاد را ضعیف‌تر کرده و طمع خارجی‌ها را برای گرفتن امتیاز تقویت می‌کند.

🔹در رأس سوم سه‌ضلعی بحران‌ها، شکاف‌های بین نسلی قرار دارد.

🔹باورهای بخشی از نسل کشور ازجمله زنان و جوانان در تقابل با نگاه فرهنگی و اجتماعی حاکم است.

🔹محدودیت‌های اینترنت و سخت‌گیری‌های فرهنگی تقابل‌ها را به‌جایی رسانده که شکاف‌های بین نسلی را تشدید کرده که در کنار دو مورد قبل، اوضاع را برای اصلاح و بهبود اجتماعی و اقتصادی سخت‌تر خواهد کرد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #نیلی #نظام_حکمرانی #بحران

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

.
🔴 آیا می‌توان بدون توجه به تحریم‌، FATF و شکاف‌های اجتماعی و فرهنگی به سراغ اصلاحات اقتصادی رفت؟

مسعود نیلی اقتصاددان:

🔹به نظر می‌رسد که پاسخ بدیهی است که انجام این کار بازی با آتشی است که ممکن است خاموش‌ناپذیر باشد. فشارهای خارجی هزینه مبادله را به شدت افزایش می‌دهد که اصلاحات اقتصادی ناچار خواهد بود صورت حساب آن را، از قشر فقیر و متوسط دریافت کند.

🔹 پس هرچند حل ناترازی مهمترین مشکل کشور است اما فوری‌ترین آن نیست. در این شرایط نظام حکمرانی ناچار به دادن امتیاز است چون در شرایط ضعف مذاکره می‌کند.

🔺به اضافه اینکه احتمالاً تا مشخص شدن انتخابات آمریکا اقدام مؤثری در این زمینه متصور نباشیم. فرض کنید با حفظ شرایط تحریم و حفظ شرایط اجتماعی به سراغ اصلاحات اقتصادی برویم که به لحاظ اجتماعی و سیاسی امکان‌پذیر نخواهد بود.

🔺در حالت سوم اگر با حفظ ناترازی‌ها و حفظ شرایط تحریم به سراغ ترمیم شکاف‌های اجتماعی حرکت کنیم، می‌تواند با هزینه کم یک زمینه مناسب میان حکومت و مردم به وجود آورد.

🔹حل سخت‌ترین مسئله دشوارترین هم خواهد بود؛ تغییر قابل‌توجه التهاب اجتماعی و انجام اصلاحات اجتماعی کاری مهم ولی دشوار است و در پی آن اصلاح روابط خارجی زمان‌بر و به نتیجه رسیدن آن به بیش از یک سال زمان نیاز دارد. از طرفی انجام اصلاح سیاستی نه راهبردی در جهت کاهش ناترازی امکان‌پذیر است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #نیلی #نظام_حکمرانی #بحران #تحریم #شکاف_فرهنگی #اجتماعی #اصلاحات

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 چرا دولت‌ها در ایران نمی‌توانند تغییری اساسی ایجاد کنند؟

مسعود نیلی، اقتصاددان:

🔹انتخابات فرآیندی برای تصمیم‌گیری جمعی است، زیرا مصرف کالاهای عمومی نیاز به مشارکت همگانی دارد.

🔹اولین تعارض منافع اینجا و در نتیجه اختلاف نظر میان مالیات‌دهندگان و بهره‌مندان از هزینه‌های دولت، به وجود می‌آید که باعث ایجاد تعارض منافع میان شهروندان می‌شود.

🔹تعارض منافع دوم بین شهروندان و حکومت وجود دارد. به این معنی که سیاستمداران، علاوه بر جلب رأی مردم، به قدرت و کنترل منابع نیز علاقه‌مندند. تصمیمات آن‌ها می‌تواند منافع شخصی یا گروه‌های خاص را تحت تأثیر قرار دهد.

🔹سومین لایه تعارض منافع بین شهروندان و گروه‌های ذی‌نفع است. گروه‌های ذی‌نفع با لابی‌گری و نفوذ سیاسی، سیاست‌گذاری‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، به‌خصوص در جهت منافع خود.

🔹 در نهایت در لایه چهارم تعارض منافع بین بوروکراسی و سیاستمدار است به این معنی که بوروکراسی که دانش و اطلاعات اداره کشور را در اختیار دارد، با بهره‌گیری از عدم تقارن اطلاعات، بر تصمیم‌های سیاستمداران تأثیر می‌گذارد.

🔹داستان اقتصاد سیاسی و تصمیماتی که سیاستمدار در سیاست‌گذاری اقتصادی می‌گیرد، در نتیجه حل این چهار تعارض منافع است.

🔹با این وجود این اقتصاددان اعتقاد دارد شرایط در ایران بسیار متفاوت است. به‌گونه‌ای که نهاد انتخابات هیچ مسئولیتی در قبال کالای عمومی ندارد.

🔹لایه اول هرم کالا و خدمات که شامل سیاست داخلی و خارجی، روابط خارجی و امنیت می‌شود اصلاً در دستور کار انتخابات نیست چون کسی که انتخاب می‌شود، قدرت تصمیم‌گیری در این امور را ندارد. او حتی راجع به سیاست داخلی هم نمی‌تواند نظر قطعی بدهد که می‌خواهد چه بکند.

🔹مسائل مربوط به قوه قضائیه هم کاملاً خارج از قوه مجریه است. بنابراین آنچه در دنیا به خاطر آن انتخابات برگزار می‌شود، یعنی گرفتن یک تصمیم اشتراکی راجع به کالای عمومی، در کشور ما اساساً موضوعیت ندارد.

🔹نتیجه اینکه دولت‌هایی که روی کار می‌آیند، نمی‌توانند تغییر اساسی در رویکردها صورت دهند و در نتیجه تنها کارشان مداخله در اقتصاد است.

#دنیای_ااقتصاد #انتخابات #تعارض_منافع #نیلی #مداخله_در_اقتصاد

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 آیا تکنولوژی ما را نسبت به گذشته خوشبخت‌تر کرده است؟ / داده‌هراسی در ایران

🔹به نظر می‌رسد اگر به وضعیت سلامتی و امکانات امروز بشر نگاهی گذرا داشته باشیم کمتر کسی را می‌توان یافت که به این سوال پاسخ منفی بدهد.

🔹اما کتاب جدید عجم‌اوغلو و جانسون با نام «قدرت و پیشرفت؛ نزاع هزار ساله بشر بر سر فناوری و بهروزی» به انسان‌ها نسبت به این تیغ دو لبه هشدار می‌دهد.

🔹نویسندگان کتاب معتقدند که الزاما تکنولوژی بشر را خوشبخت‌تر نکرده و تلاش می‌کنند تا نسبت به خوش‌بینی بی‌حد و حصر نسبت به تکنولوژی هشدار دهند.

🔹به نظر می‌رسد با ظهور هوش مصنوعی، شکل جدیدی از تکنولوژی ظهور کرده که قادر است رشته‌های بشر را پنبه کند.

🔹برخی صاحب‌نظران معتقدند «خوش‌بینی به فناوری» می‌تواند خطرناک باشد.

🔹فرهاد نیلی، اقتصاددان، مهم‌ترین مساله حوزه فناوری‌های نوین در کشور را «تنظیم‌گری داده» می داند.

🔹او معتقد است «هم‌اکنون شاهد ظهور یک تکنولوژی تاثیرگذار و کلیدی در تاریخ بشر هستیم و نگرانی‌ها درباره آینده آن بجا و درست است.»

🔹با این حال نیلی تاکید کرد که «مساله‌ فناوری‌های جدید در کشور ما هم‌اکنون جنس دیگری دارد.

🔹بر این اساس فقدان تنظیم‌گری صحیح در حوزه داده موجب هراس از پیگیری از سوی مقامات ناظر می‌شود و در نتیجه کسی جرات استفاده راهگشا از برخی داده‌ها را ندارد.

🔹این نگرانی‌ها نباید به قانون‌گذار این بهانه را بدهد که با استفاده از ابزار تنظیم‌گری، زمین بازی را به‌گونه‌ای تنظیم‌کند که همچنان امکان فعالیت را از بازیگران سلب کند.«

#دنیای_اقتصاد #فناوری #هوش_مصنوعی #تکنولوژی #نیلی #داده_هراسی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir