🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

صداهایی که باید شنیده شوند

👤 نوید رئیسی

✍️ اتحاد جماهیر شوروی در پایان سال۱۹۹۱ برای همیشه فرو پاشید، اما در همان زمان، چین در ابتدای مسیر موفقیتی قرار داشت که این کشور را قادر ساخت تا با حفظ نرخ رشد متوسط چشم‌گیر ۱۰درصدی به مدت ۳۰ سال، به یک قدرت اقتصادی و نظامی در کلاس جهانی تبدیل شود.

✍️ در دهه‌های پایانی قرن بیستم، چین و روسیه وجوه اشتراک زیادی مانند جغرافیای بزرگ، منابع طبیعی عظیم، نیروی کار نسبتا ارزان و بازارهای نسبتا جذاب برای خارجی‌ها داشتند.

✍️ بیش از این، هر دو کشور تلاش داشتند به سمت اقتصادهای بازارمحور حرکت کنند.

✍️ اصلاحات در هر دو کشور با به‌قدرت رسیدن رهبران جدید، با به ارث بردن بحران‌هایی با ابعاد بزرگ آغاز شد.

✍️ با این حال، سرنوشت اصلاحات در این دو کشور بسیار متفاوت بود؛ این سرنوشت‌های متفاوت اغلب به دو عامل اصلی، «شرایط اولیه اقتصاد» و «راهبردهای اصلاحات»، نسبت داده شده و نقش «عوامل اجتماعی و محیط فرهنگی» در این واگرایی نادیده گرفته می‌شود.

✍️ موفقیت اصلاحات در چین از رویکرد گام به گام تغییرات اقتصادی و در همین حال، تداوم نهادی در این کشور ناشی می‌شود.

✍️ در نقطه مقابل، اصلاحات همزمان اقتصادی (گلاسنوست) و سیاسی (پرسترویکا) در شوروی، دستورکار اصلاحی در این کشور را به‌شدت متورم کرد.

✍️ تنش بین شهروندان و دولت بی‌اعتبار شوروی در سال‌های پایانی دهه۱۹۹۰ تا آنجا افزایش یافته بود که غلبه بر آن بدون اصلاحات سیاسی بسیار دشوار به‌نظر می‌رسید.

✍️ علاوه بر آنچه گفته شد، امکان‌پذیری اصلاحات اقتصادی همراه با تدوام نهادی در چین تا حد زیادی به شرایط اجتماعی دوره پیشااصلاحات و سیستم ارزشی این کشور باز می‌گشت.

✍️ ساختار سلسله‌مراتبی زندگی اجتماعی یکی از مهم‌ترین ارزش‌های فرهنگ چینی است که عمدتا از تاثیر فراگیر فلسفه کنفوسیوس بر فرهنگ چینی ناشی می‌شود.

✍️ با این همه حتی در چین نیز گذر از خواست دموکراتیزاسیون بدون استفاده نامحدود از نیروی نظامی علیه خواست‌های آزادی سیاسی، امکان‌پذیر نشد.

✍️ برخی از طرفداران مسعود پزشکیان، عبارت «دوم خرداد سوم» را به کرات برای توصیف دولت او استفاده کرده و تلاش می‌کنند تا با تاکید بر توانمندسازی همزمان دولت و ملت، روزنه‌ای برای اصلاحات اقتصادی باز کنند.

✍️ اما جامعه قطبی‌شده امروز ایران فرسنگ‌ها از جامعه ایران در دوم خرداد۱۳۷۶ فاصله گرفته است.

✍️ شکاف‌های اقتصادی و فرهنگی و ظهور سیاست هویت در کنار مواضع محافظه‌کارانه مسعود پزشکیان موجب شده تا به‌رغم خواست ۷۵درصدی ایرانیان برای تغییر، سبد رای اصلاح‌طلبان تنها ۲۵درصد از جامعه را شامل شود.

✍️ بیش از این، میزان نقدشوندگی چک هزینه‌های سیاسی مسعود پزشکیان برای تشکیل ائتلافی فراگیر در سمت حاکمیت هنوز در معرض آزمون قرار نگرفته است.

✍️ از دیدگاه هنجاری نیز نمی‌توان از این نکته ابزار تاسف نکرد که پس از گذشت بیش از ۱۰۰سال از جنبش مشروطه در ایران، مدل اصلاحات چینی امروز به‌عنوان الگویی برای اصلاحات در ایران مطرح می‌شود.

✍️ علاوه بر ویژگی‌های فرهنگی تعیین‌کننده موفقیت اصلاحات در چین که امکان‌پذیری پیاده‌سازی این الگو را در ایران با تردید‌های جدی مواجه می‌کند، «راه‌حل چینی»، امری بود که حتی مخائیل گورباچف نیز از تکرار آن امتناع کرد.

✍️ این جایی است که می‌توان پرسید، تحول‌خواهان ایرانی از کدام اصلاحات سخن می‌گویند. آیا آنان صدای ۷۵درصد خواهان تغییر را شنیده‌اند؟

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #چین #روسیه #اصلاحات

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 شرط مهم اصلاح اقتصاد ایران

دکتر موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان:

🔺با توجه به رویکردهای دولت چهاردهم، نسبت به آینده اقتصاد ایران خوش‌بینی محتاطانه‌ دارم.

🔺نرخ تورم عمومی ۴۰‌درصدی که هم‌اکنون با آن روبه‌رو هستیم نرخی است معادل حدود دو‌برابر تورم عمومی درازمدت ایران.

🔺دو برابر‌شدن این نرخ در مقطع زمانی حاضر بدترین شرایطی است که فعالان اقتصادی و عموم جامعه با آن روبه‌رو هستند.

🔺نرخ فقر از ۵‌درصد در سال‌۱۳۸۴ به بیش از ۳۰‌درصد در سال‌۱۴۰۰ رسیده‌است.

🔺سطح مصرف خانوارها از متوسط ۳۰‌درصد در بازه درازمدت اقتصاد ایران به ۴۰‌درصد در سال‌های بعد از انقلاب رسیده و در ۵ سال‌گذشته نیز به بیش از ۵۰‌درصد افزایش یافته‌است.

🔺این افزایش مصرف ناشی از مصرف واقعی خانوارها نیست؛ بلکه اقتصاد بیمار آنها را به سمت خرید کالاهای بادوام مانند خودرو یا وسایل خانگی با عمر بالا سوق داده است.

🔺اتلاف مصرف بنزین به واسطه الگوی غلط مصرف و قاچاق و به دلیل غیرمنطقی‌بودن بهای حامل‌های انرژی در کشور، از دیگر علائم بیماری اقتصادی است.

🔺ریشه اصلی این مشکلات در تشدید ناترازی‌ها در تمام ابعاد اقتصادی و جامعه ایران است.

🔺فقدان اندیشه‌های درست در نزد صاحبان قدرت سیاسی و تصمیم‌گیران و سیاستمداران، منجر به تشدید این ناترازی‌ها شده‌است. این ریشه‌ها باید شناسایی‌شده و با عقلانیت و بازگشت به علم و تخصص اصلاح شود.

🔺یکی از مهم‌ترین شروط اصلاح اقتصاد کشور رفع سیستم قیمت‌گذاری دستوری در بازارها و بازگشت به اصل‌اقتصاد آزاد است.

🔺هم‌اکنون بیش از ۹۵‌درصد بازارهای ما به‌صورت دستوری قیمت‌گذاری و اداره می‌شوند.

🔺اگر دولت بتواند شعار بازگشت به عقلانیت و تخصص را عملی کند روند اقتصاد ایران رو به بهبود خواهد رفت.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #اقتصاد_ایران #موسی_غنی_نژاد #عقلانیت #تخصص

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

سه‌ اصلاح مهم بودجه / بودجه باید به شکل ساختاری تغییر کند

🔹در اقتصاد ایران اصلاحات بودجه‌‌‌ای امری اجتناب‌‌‌ناپذیر است؛ اما ذی‌نفعان وضع موجود پیاپی پیشنهاد اصلاحگران را رد می‌کنند، به این دلیل که ضرورت ندارد.

🔹بخش‌‌‌هایی از جامعه نیز با این استدلال درست که خانوارها طاقت و تحمل به دوش کشیدن این اصلاحات را ندارند، از زیر بار این کار شانه خالی می‌کنند.

🔹کارشناسان اما هشدار می‌دهند تداوم این وضع ممکن نیست و دست‌‌‌کم به سه‌قسم اقدام در اصلاحات بودجه‌‌‌ای نیاز است تا بودجه متعادل و اثربخش شده و تراز کردن آن امکان‌‌‌پذیر شود.

🔹مهم‌ترین محورهای پیشنهاد اصلاحگران سه‌موضوع «توسعه بازار بدهی و شفاف ‌‌کردن کسری‌‌‌ها»، «پالایش ردیف‌‌‌ها و زدودن برنامه مالی دولت از انحرافات» و نیز «تغییر مکانیزم اعطای یارانه به بخش‌‌‌های مختلف جامعه» است تا در نهایت از حجم خاصه‌‌‌خرجی دولت کاسته و مساله سلطه سیاست مالی بر سیاست پولی کمرنگ شده یا ریشه‌‌‌کن شود.

🔹اگر قرار است اعتماد عمومی جلب و مسیر برای وفاق ملی باز شود و کشور به سمت اصلاح گام بردارد، الزاما بودجه باید به شکل ساختاری تغییر کند.

🔗باشگاه اقتصاددانان بررسی کرده است اینجا بخوانید

#دنیای_اقتصاد #بودجه #اصلاحات

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 نسخه مسعود نیلی برای رفع ناترازی‌ها / اصلاح جامع اقتصادی، اجتماعی و روابط خارجی نیاز است

مسعود نیلی، اقتصاددان:

🔹ما فهرست بلندبالایی از ناترازی‌ها در حوزه انرژی، نظام بانکی، تجارت خارجی و ارز، صندوق بازنشستگی، منابع آب و محیط‌زیست داریم و این فهرست در مقابل هر کدام از سیاستمداران قرار داده شود، در مورد اغلب آنها گفته خواهد شد که فعلا اصلاح آنها صلاح نیست.

🔹تجربه نشان می‌دهد تمایل سیاستمدار به اصلاح بازار انرژی بیشتر است، چون آنجا می‌تواند منابعی به دست بیاورد و بعد تقسیم کند و به شکلی توازن برقرار کند.

🔹بااین‌حال به نظر من اگر یک مطالعه کارشناسی در مورد تجربه کشورهایی که در بازار انرژی اصلاحات انجام دادند، صورت بگیرد حتما تجربه ما به عنوان یک نمونه شکست‌خورده شناخته می‌شود.

🔹اصلاح کوچک‌مقیاس اساسا تاثیر چندانی روی ناترازی نمی‌گذارد و برای اصلاح بزرگ‌مقیاس آمادگی و ظرفیت لازم در جامعه وجود ندارد.

🔹از تجربه‌های قبلی هم می‌دانیم که بزرگ‌ترین ضربه به بخش انرژی کشور در سال 1389 وارد شد. چون همان مبالغ کمی که به انرژی داده می‌شد هم گرفته شد و به سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و از آن طریق به مردم داده شد.

🔹بدتر اینکه جمع این مبلغ برای هر نفر کمتر از 20هزار تومان بود و وقتی 45هزار تومان به افراد داده شد، کسری آن از منابع بانک مرکزی جبران شد.

🔹پس نتیجه اینکه اگر فارغ از روابط خارجی و پشتوانه اجتماعی، سراغ اصلاحات اقتصادی برویم، این مسائل به وجود می‌آید.

🔹پس باید به سراغ گزینه اصلاحات جامع اقتصادی رفت و باید در آن هم روابط خارجی، هم مسائل اجتماعی و هم اصلاحات اقتصادی لحاظ شود.

#دنیای_اقتصاد #ناترازی #اصلاحات_اقتصادی #روابط_خارجی #مسعود_نیلی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

اصلاحات اساسی اقتصادی باید از کجا آغاز شود؟

🔹برای اصلاح ناترازی‌های ساختاری، یکی از اولویت‌های اصلی باید اصلاح ساختار بودجه باشد.

🔹بودجه‌ریزی در کشور به شدت وابسته به درآمدهای نفتی بوده و این وابستگی در سال‌های اخیر با کاهش درآمدهای نفتی به دلیل تحریم‌ها، به یکی از نقاط ضعف اقتصاد تبدیل شده است.

🔹اصلاحات بودجه‌ای شامل کاهش هزینه‌های جاری، افزایش درآمدهای مالیاتی و حذف یارانه‌های غیرهدفمند می‌تواند به کاهش کسری بودجه کمک کند.

🔹یکی دیگر از اصلاحات ضروری، کاهش قیمت‌گذاری دستوری و حرکت به سمت آزادسازی اقتصادی است. قیمت‌گذاری دستوری به ویژه در بخش‌هایی مانند کالاهای اساسی و انرژی باعث ایجاد ناترازی در بازار شده و سوءتخصیص منابع را به همراه داشته است. اما تجربه نشان داده که این اقدام نیازمند یک برنامه جامع و تدریجی است تا اثرات منفی آن بر مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به حداقل برسد.

🔹یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصادی کشور، نوسانات نرخ ارز و شکاف بین نرخ ارز در بازار آزاد و نرخ ارز رسمی است. وزیر اقتصاد به کاهش شکاف نرخ ارز نیما و بازار اشاره کرده و آن را به عنوان یکی از راهکارهای دولت برای حذف رانت و کاهش سوءتخصیص منابع معرفی کرده است.

🔹نظام ارزی کشور به شدت تحت تأثیر تحریم‌ها و نوسانات بازار قرار دارد و اصلاح این نظام نیازمند مدیریت دقیق و هماهنگی بین سیاست‌های مالی و پولی است. ایجاد ثبات در بازار ارز و کاهش شکاف بین نرخ ارز رسمی و بازار آزاد می‌تواند به کاهش تورم و بهبود شرایط اقتصادی کمک کند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_اقتصادی #ناترازی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

گرسنگی دادن به درنده

👤 نوید رئیسی

✍️ دولت‌ها اغلب به‌سختی موفق می‌شوند اصلاحات اقتصادی بازارمحور را ‌پیش ببرند.

✍️ مخالفت با اصلاحات می‌تواند منعکس‌کننده منافع خاص باشد یا از نگرش منفی کلیت جامعه تغذیه کند. تقریبا هیچ بازی‌ اقتصادی را نمی‌توان یافت که در آن همه بازیگران برنده باشند.

✍️ برای اینکه جامعه از یک تغییر حمایت کند، افراد باید بدانند که به کجا هدایت می‌شوند، دولت باید تصوری از اینکه نقطه پایانی چگونه است شکل دهد و نشان دهد که به‌طور معتبر مسیر تغییرات را تا انتهای آن طی می‌کند.

✍️ تغییر رویکردهای اجتماعی-فرهنگی مانند تقاضای رفع فیلترینگ اینترنت، پذیرش دست‌کم دوفاکتوی پوشش اختیاری و بازگرداندن استادان و دانشجویان خالص‌سازی‌شده می‌توانست نقطه آغازینی برای بازسازی سرمایه اجتماعی و سیاسی دولت به‌طور خاص و نظام حکمرانی به‌طور عام باشد.

✍️ متاسفانه، با تعلل دولت چالش کسب سرمایه اجتماعی اکنون با آزمون اقتصادی-اجتماعی بودجه گره خورده که دست و پای دولت در آن به‌دلیل تعارض‌های منافع مالی بیش از پیش بسته است.

✍️ در اواخر دهه۱۹۷۰ و اوایل دهه۱۹۸۰ میلادی یک رویکرد محافظه‌کارانه به سیاست مالی با عنوان «گرسنگی دادن به درنده» در میان اقتصاددانان و سیاستمداران آمریکایی محبوبیت پیدا کرد که کنترل کسری بودجه و هزینه‌های فزاینده را از مسیر کاهش منابع جست‌وجو می‌کرد.

✍️ آلن گرینسپن در جلسه استماع کمیته مالی سنا این رویکرد را چنین توصیف کرده بود: «هدف اصلی هر برنامه کاهش مالیات در محیط امروز کاهش شتاب رشد هزینه‌ها با محدود کردن درآمدهای موجود و اعتماد به محدودیت‌های سیاسی برای مخارج مبتنی بر کسری است.»

✍️ اگرچه عدم‌التزام سیاسی دولت‌ها به خودداری از پولی‌سازی کسری بودجه می‌تواند چنین توصیه‌هایی را در عمل بی‌ثمر سازد، با این حال استعاره «گرسنگی دادن به درنده» را می‌توان به‌عنوان معیاری برای قضاوت درباره رویکردهای اصلاحی اقتصادی-اجتماعی در بودجه۱۴۰۴ مورد استناد قرار داد. آیا وفاق برای تغییر در بودجه سال آتی نمود می‌یابد؟

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اصلاحات_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 چه بخش‌هایی از بودجه در مجلس اصلاح می‌شود؟

👤 روح‌اله عباسپور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس:

🔺در حوزه مالیات برخی از اقدامات تورم‌زا است.

🔺برخی افزایش درآمدها در لایحه هست که برخی نمایندگان معتقدند واقعی و قابل تحقق نیست.

🔺احتمال افزایش میزان افزایش حقوق کارمندان دولت نیز در مجلس وجود دارد.

🔺رشد اقتصادی ۸درصدی، در بودجه دیده نشده است.

🔺تامین منابع از طریق اوراق مشارکت که در بودجه آمده است، بیش از حد است.

🔺در خصوص تامین منابع از طریق صندوق توسعه ملی نیز انتقاداتی وجود دارد.

🔺در خصوص عدم توجه به ناترازی برق و گاز در بودجه نیز انتقاداتی وجود دارد.

🔺در لایحه بودجه ۱۴۰۴ حدود ۲ میلیارد یورو برای واردات خودرو در نظر گرفته شده که این رقم برای ارتقای کیفیت خودروها، کاهش قیمت تمام شده خودروهای داخلی و ایجاد رقابت در بازار داخلی کم است.

🔺بودجه کالاهای اساسی در لایحه بودجه ۱۴۰۴، معادل ۱۲ میلیارد دلار دیده شده است؛ در حالی که بودجه کالاهای اساسی در سال جاری ۱۵ میلیارد دلار بود و در سال آینده شاهد کاهش ۳ میلیارد دلاری بودجه کالاهای اساسی خواهیم بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_بودجه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔵 بودجه ۱۴۰۴ بیش از هزار همت کسری دارد / نرخ بنزین در لایحه بودجه مبهم است

👤 مهدی اسماعیلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس:

🔹یکی از مواردی که به عنوان ایراد به لایحه بودجه وارد شد این بود که نرخ ارز در بودجه مشخص نشده بود و در لایحه بودجه توجه کافی به برخی از امور همچون بودجه‌های فرهنگی نشده بود.

🔹منابع درآمدی و مصارف کاملا مشخص است و در ظاهر بودجه، ترازی وجود دارد. البته کسری بودجه را نمی‌توان کتمان کرد و بودجه ۱۴۰۴ بیش از هزار همت کسری دارد که دولت اعلام کرده از منابع مختلف این کسری را جبران می‌کنم.

🔹اولویت‌هایی باید لحاظ شود و به نظر می‌رسد در خصوص نرخ ارز در مجلس تغییراتی ایجاد شود.

🔹نرخ بنزین در لایحه بودجه مبهم است که به نظر می‌رسد در مجلس شفاف و مشخص می‌شود.

🔹به نظر می‌رسد در راستای رفع کسری بودجه تغییراتی در مجلس بر لایحه انجام شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #اصلاحات_بودجه #کسری_بودجه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 تورم آرژانتین به کف 3 ساله خود رسید

🔹 تورم ماهانه آرژانتین در اکتبر با کاهش 0.8 واحد درصدی به 2.7 رسید که کمترین میزان تورم در 3 سال گذشته است.

🔹خاویر میلی، رئیس جمهور لیبرتارین آرژانتین پیش از این وعده داده بود که تورم ماهانه تا پایان سال به کمتر از 3 درصد برسد. این وعده، دو ماه پیش از پایان سال جاری، محقق شد.

👈 دلیل اصلی کاهش تورم آرژانتین در ماه‌های گذشته، اصلاحات اقتصادی سختگیرانه‌ای است که توسط دولت میلی انجام شده است. ریشه اصلی تورم در آرژانتین کسری بودجه و همچنین بدهی‌های بالا است.

🔺دولت میلی از دسامبر سال گذشته با کاهش مخارج دولت، بدون داشتن منابعی مانند نفت و با چالش‌های متعددی مانند احکام قضایی مربوط به مصادره اموال این کشور، در مسیر کاهش تورم گام برداشته است.

🔹نرخ تورم سالانه آرژانتین در ماه اکتبر با کاهش 16 واحد درصدی نسبت به ماه سپتامبر به 193 درصد رسیده است. تورم سالانه این کشور از ماه آوریل سال جاری تا ماه اکتبر کاهش حدودا 100 درصدی را تجربه کرده است.

#دنیای_اقتصاد #تورم #آرژانتین #اصلاحات_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir